Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w14 1/9 ipaax. 7-9
  • Niireke Nlamulo na Muluku wa aIsarayeli Naari na Xariya ni Nooloka?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Niireke Nlamulo na Muluku wa aIsarayeli Naari na Xariya ni Nooloka?
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
  • Miru Saamukhaani
  • APHUKI ARINA MIRUKU, ANKHILI, NI OOROROMELEYA
  • MALAKALIHERYO YAAKUMIHERYA SOOTHANLA SOOLOKA
  • ATTHU YAATTOTTENLE MUREERELO EXARIYA YEKEEKHAI
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
w14 1/9 ipaax. 7-9

Niireke Nlamulo na Muluku wa aIsarayeli Naari na Xariya ni Nooloka?

OKATHI vakhaani ovinre, etribunaali emosa yaahaavaha nthowa alopwana anli yaaniheriwa omwiiva mutthu, nto kholamuliwa wiiviwa. Okathi waasuweliwe aya wira mwaha ole khiwaaphukiwe saana, alipa aniwaakiha atthu aniphukeliwa yaahimananiha owaakiherya anamutthukiwa ale. Mmosa aahitaphuliwa, masi mukina iira iiviwe ene.

Okhala wira atthu anoowerya oheettela exariya, Biibiliya onitumererya so: “Nto nyuwo, mphaveleke exariya”. (Otumererya 16:20) Vaavo aphuki antthara aya malamulo a xariya, atthu anniphwanya mureerelo. Nlamulo na Muluku yaavahiwe aIsarayeli a khalai, khinaarina nthalu wala ohixariya. Nrowe niwehe Nlamulo nno wira noone akhala wira ‘iphiro sothene sa Muluku ti sa xariya’.​—Otumererya 32:4.

APHUKI ARINA MIRUKU, ANKHILI, NI OOROROMELEYA

Atthu annihakalala okathi aphuki anithokorerya aya milattu mwa xariya. Nlamulo na Muluku wa aIsarayeli nanaavaha efaita aphuki a moota owo. AIsarayeli aryeene moothakoni, Moise aahitumereriwa waaphavela “alopwana akinaku òkhomala, animova Muluku, atthu òroromeleya, ahintthuna wakhela musurukhu wira aphuke vohiloka” wira erumeeleke ntoko aphuki. (Okhuma 18:21, 22) Nuuvira iyaakha 40, owo aahittittimiherya otthuneya waya ‘alopwana a miruku, òsuwela, ni òroromeleya’ wira yaaphukeleke atthu.​—Otumererya 1:13-17.

Muhoolo mwaya, Mwene Yosafatia a oYuda, aahaaruma aphuki wira: “Mutthokelele orattene muteko anyu: tthiri nyuwo khamunrowa owettiha atthu ni nsina na mutthu, masi ni nsina n’Apwiya [Yehova], yawo anrowa okhala ni nyuwo okathi onalamulanyu atthu. Tivó nwoveke Apwiya mahiku othene. Mwiweleleke ikano, mwetteleke, okhala wira Apwiya Muluku khanleva itthu sohokololowa nnákhala wathanla atthu walá wakhela makhwankwa”. (2 Wahala 19:6, 7) Mwene aahiwuupuxerya aphuki wira yapaka soothanla mwa nthalu wala nrima, Muluku aamwaavaha nthowa.

Vaavo aphuki a wIsarayeli yaiwelela aya malamulo ale, atthu yaanilipa ni ohakalala. Masi-tho, Nlamulo na Muluku naahivaha malakiheryo yaakhaliherya aphuki opaka soothanla sa xariya, hata mmyaha sooxankiha. Nrowe niwehe malakiheryo awo vakhaani.

MALAKALIHERYO YAAKUMIHERYA SOOTHANLA SOOLOKA

Nnaamwi yaathanliwa aphuki a miruku ni oophwanelela, awo khiyaaphuka myaha aroromelaka osuwela waya paahi. Yehova Muluku aahivaha malakiheryo yaakhaliherya opaka soothanla sooloka. Moone malakiheryo anittharelana yaavahiwe aphuki a wIsarayeli:

Otokosa saana myaha. Orweela wa Moise, Muluku aahaalakiherya aphuki a wIsarayeli wira: “Nwiriyane orattene milattu s’amus’inyu, mwathoriheke n’ixariya”. (Otumererya 1:16) Aphuki yanwerya ophuka mulattu mwa xariya, akhala wira yaamusuwela saana mwaha owo. Tivonto Muluku aalakihenrye awe aphuki ale oriki: ‘Nyuwo muhaana okohakoha orattene, nwehexexe orattene’. Ahinatthi omphukela mutthu, aphuki yaahaana osuwela akhala wira mwaha owo waari ‘wekekhai’.​—Otumererya 13:14; 17:4.

Waawiriyana anamoona. Waawiriyana anamoona yaari etthu yootthuneya wira mwaha otokosiwe. Nlamulo na Muluku naahimya so: “Namona mmosa pahi khaniphiyerya wira mutthu asuwelexiwe okhala òttheka, etthu p’itthu yatthenkyawe: aniphaveliwa anamoona anli walá araru, ehimyaka etthu emosaru, wira mulattu ophukiwe orattene”. (Otumererya 19:15) Wa anamoona, Nlamulo na Muluku naahimya so: “Muhimwarexelé ihali sotakhala s’èthiru. Omilattuni muhimukhaliherye mukhw’inyu onimusuwelanyu t’òttheka”.​—Okhuma 23:1

Anamoona yaahaana olavula ekeekhai. Ehukhumu yaavahiwa anawoothe a mutribunaali, yaaniwuupuxerya atthu wira yaahaana olavulaka ekeekhai. Nlamulo naahimya so: “Aphuki yakohakohe orattene mwaha wa mulatt’uwo: yonexexa wira namon’owo ti mulavilavi, khumotherya mukhw’awe owo, mmwirihe ntoko sùpuwenlyawe omwiriha mukhw’awe. Siso, munokumiha yotakhala eriyari anyu”. (Otumererya 19:18, 19) Akhala wira namoona aamootha mutribunaali ophavelaka ohalana mihakhu sa mukhwaawe, owo aahaana oliva musurukhu waalikanela. Amootherya mutthu ohitthenke wira aiviwe, nawoothe owo aahaana wiiviwa. Malakiheryo ala yaaniwuupuxerya atthu otthuneya waya olavula ekeekhai.

Ophuka voohinthalu. Nuumala otokosa saana mwaha ole, aphuki yanwerya opaka yoothanla. Nlamulo na Muluku naanihimya etthu yootthuneya mmwaha owo niriki: “Muhimuthanlé mutthu masikhini, walá muhimoveké mulipa-òwerya: mphukeke n’ixariya pahi”. (Onamukuttho 19:15) Mwa myaha sotheene, aphuki yaahaana opaka soothanla attharihaka ekeekhai, ohiya oweha ophwaneliwa wala makhalelo a mulipa otthenke.

Malakiheryo ala yaavahiwe aIsarayeli khalai, nlelo pooti ovareleya muteko mutribunaali olelo-va. Akhala wira aphuki anootthara, anoowerya osyaka opaka soothanla voohixariya.

ATTHU YAATTOTTENLE MUREERELO EXARIYA YEKEEKHAI

Moise aahaakoha aIsarayeli wira: “Munnisuwela nloko nikina, nikhanleru nottittimiheya, nikhalanne soruma n’ikano soloka, ntoko soruma n’ikano miyo kinovahakani olelo?” (Otumererya 4:8) Tthiri, khinaakhanle nloko nikina naarina mareeliho ale. Mwa olamulelo wa Mwene Salomoni, yoowo mwa omiravo awe aiwelela sooruma sa Yehova, atthu ‘yaanikhala voomaaleleya’, ni ‘yaniviriha mahiku aya ni murettele alyaaka, awuryaka’, ni ahakalalaka.​—1 Mamwene 4:20; 5:5.

Mooriipiha murima, aIsarayeli yaahihiya otthara malamulo a Muluku. Orweela mwa profeta Yeremiya, Muluku aahimmye so: “Awo àthwelela, àvanyiwa, okhala wira àthanya ikano s’Apwiya. Osuwela xeni awo orinaya?” (Yeremiya 8:9) Eyo yaahiiriha wira Yerusalemu osareye “alipa-òwiva” ni oosareya “itthu sothene sophweliha”. Wanikisa waya, epooma ele yaahipwetexiwa ni khukhala milepe mpakha ovira iyaakha 70.​—Ezekiyeli 22:2; Yeremiya 25:11.

Profeta Yesaya aakhala wIsarayeli okathi wooxankiha ni woovila. Uupuwelelaka itthu soottuli, owo aahilaleya ekeekhai yuulupale voohimya sa Yehova Muluku ni Malamulo awe oriki: “Okathi onrowanyu olamula milattu vathí-va, atthu othene anoxutta exariy’anyu”.​—Yesaya 26:9.

Moohakalaliha, Yesaya aahilaleya sa olamulelo wa Mwene Mesiya, Yesu Kristu, nto khulepa wira: ‘Owo khanalamula atthu ntoko sinòneyaya: khamphuka milattu mwaha wo wiwa pahi. Masi onowiirela exariya amasikhini. Onowakiha n’ikekhai alipa-òhawa. Ni molumo awe, onimwahukhumu ale anahaxa akhw’aya: n’ulavula waya, onimwapwetexa atthu òtakhala murima’. (Yesaya 11:3, 4) Tthiri, yooleiherya ela ti yoohakalaliha wa ale aniiwelela Omwene wa Mesiya oneettihiwa ni Omwene wa Muluku!​—Matheyo 6:10.

[Enoota]

a Nsina noowi Yosafati nintaphulela wira “Yehova ti Nphuki”.

[Ekaaxa siri ipaaxina 8, 9]

Niireke Nlamulo na Muluku Naaneemya Wunla Ikuhu?

Atthu anceene aaphavela osuwela yootaphulela ya masu ari mBiibiliyani ani: “Nitho nliviwe nnitho, nino nnino”. (Okhuma 21:24) Akina anikupali wira moolumo ala anooniherya wira Muluku khonikhoottiha wunla ikuhu. Masi muupuwelo owo khonivarihana ni yooruma yoowi: “Muhiwunlelé ikuhu atthu a nloko nanyu”. (Onamukutto 19:18) Nto yoolepa ya Okhuma 21:24 enitaphulela exeeni?

Yoolepa ya Okhuma 21:22 enilavula sa alopwana anli aniwana nto khummana muthiyana oorupala ni khumwiirihaka muthiyana owo oyara ohiphiyale okathi awe. Akhala wira maama ni mwanawe khiyaakhwiiye, iyawe muthiyana ole khiweemereriwa wunla ikuhu. Masi, mutthu ammanne muthiyana ole aahaana ‘omulivela iy’awe muthiyan’ole musurukhu waakhanyereriwawe n’aphuki’. Niire so, aphuki ti yaamwiiriha ole aatthenke omuliva musurukhu wookhalela iyawe muthiyana ole aavulalihiwe. Akhala wira maama ole wala mwanawe yaamookhwa mwaha woovulala, aphuki ale yaanirumiha wiiviwa alipa oottheka.

Nto, etribunaali, ti yaalamula wira ‘ekumi eliveriwe ni ekumi, nitho nnitho, nino nnino’. (Okhuma 21:23, 24) Malakiheryo awo yaaniwuupuxerya aphuki wira yaahaana ovaha ehukhumu moovarihana ni mulattu owo. Musomi mmosa a myaha sa Biibiliya oniitthaniwa Richard, ohimmye so: “Nlamulo nno nnooniherya wira ehukhumu yaahaana okhala moovarihana ni ekrime, ni ohivikana mukano”.

Ti pani opacerinhe muupuwelo woowi Nlamulo na Muluku naaneemya wunla ikuhu? Mwa yoolepa ya Matheyo 5:38, 39, ninniphwanya moolumo a Yesu ani: “Muhìwa ele ehimmwe wira: ‘Nitho nliviwe nnitho, nino nliviwe nnino’. Nto miyo kinolèlani wira: Muhiwunlelé ikuhu ale aniwirelani sotakhala. Akhalá onomanani nlaku nolopwana, mmutheterye-tho nlaku nikina”. Woonasa wene, okathi wa Yesu awiixuttihi akina a itiini yaahikumiherya ‘nlamulo na wunla ikuhu’ mwa ikano saya sa vayanoni, amweemereryaka mutthu wunla ikuhu mmansawe. Masi, Yesu aahooniherya wira eyo khiyaavarihana ni nlamulo na Muluku, naavahiwe aIsarayeli.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha