MWAHA ONITHOKORERIWA 50
NSIPO 135 Mukhale a Miruku Mwanaka
Anamuyari: Mmukhaliheryeke Mwaninyu Olipiha Waamini Wawe
“Musuweleke oratteene etthu Muluku oniphavela awe, yeeyo eri yooreera, yookhalela ni yoomalela”. — AROM. 12:2.
ELE NINROWA AHU WIIXUTTA
Mwaha ola, anamuyari animwiixutta moota woolavula ni mwanaya voohimya sa Muluku ni omukhaliherya olipiha waamini wawe.
1-2. Anamuyari amwaakhuleke sai mwanaya okathi onaakoha awe sa ele enikupali aya enikhuma mbiibiliyani?
ATTHU anceene anihimya wiira okhala paapa aahiiso maama, muteko muulupale. Akhala wiira mwa namuyari, ninnoottottopelani mwaha wa ovara muteko muulupale wiira mwaakhaliherye aniinyu olipiha waamini waya. (Otum. 6:6, 7) Vaavo mwaninyu oninnuwa awe, pooti opacerya wookohani voohimya sa sookupali sahu ohela muhina malamulo a mbiibiliyani.
2 Wanipacerya, makoho a mwaninyu pooti wooxankihani. Pooti wuupuwelaka wiira mwaana owo, onipaka makoho awo mwaha woowi khonimukupali Muluku ni Biibiliya. Masi okathi anamwane aninnuwa aya, ahaana opaka makoho wiira alipihe waamini waya. (1 aKor. 13:11) Tivonto, muhixankeke. Vaavo mwaninyu onookohaaweni, murumeeleke okathi owo wiira mmukhaliherye olipiha omwaamini wawe Muluku ni Biibiliya.
3. Mwaha ola ninrowa othokorerya exeeni?
3 Mwaha ola, nnoothokorerya moota anamuyari akhanle aya oowaakhaliherya anaaya (1) olipiha waamini waya, (2) weettela malamulo a Muluku ni (3) waakiherya sookupali saya. Nave nnoorowa othokorerya xeeni vari aya vooloka, anamwane ovara miteko ni itthu anamuyari akhanle aya oopaka, wiira aweryeke ovaanela ni anaaya voohimya sa sookupali sahu.
MMUKHALIHERYEKE MWANINYU OLIPIHA WAAMINI WAWE
4. Makoho xeeni anamwane akhanle aya okoha ni mwaha wa xeeni?
4 Mwaninyu khonrowa omwaamini Muluku mwaha woowi nyuwo munnimwaamini. Nyuwo khamuyariwe mmwaaminiki Yehova. Etthu emosa-ru enniiraneya ni maninyu. Owo pooti opacerya wiikoha so: ‘Kinsuwela sai wiira Muluku ookhala? Kiireke kihaana okupali ele Biibiliya onihimya awe?’ Biibiliya onnitumererya wiira ‘nirumeeleke muupuwelo ahu’ ni ‘nivareryeke itthu sootheene’. (aRom. 12:1; 1 aTes. 5:21) Masi munrowa owerya sai omukhaliherya mwaninyu olipiha waamini wawe?
5. Anamuyari exeeni akhanle aya oopaka wiira amukhaliherye mwanaya okupali ele Biibiliya onihimya awe? (aRoma 12:2)
5 Mmukhaliheryeke mwaninyu okupali wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ekeekhai. (Mmusome aRoma 12:2.) Okathi mwaninyu onookohaaweni, murumeeleke okathi owo wiira mmukhaliherye ophwanya waakhuliwa wa makoho awe, murumeelaka ikaruma sa otokosa ntoko Indice Das Publicações da Torre de Vigia ni Eliivuru Enaakhaliherya Anamoona a Yehova Otokosa Myaha Sikumiheriwe. Mpantta oni: “Biibiliya” wa eliivuru eyo ya nenli, mphavelase opuro oni: “Uupuxeriwe ni Muluku”, wiira mphwanye soohimmwa sinooniherya wiira Biibiliya khahiyo paahi eliivuru yooreera elempwale ni apinaatamu. Ohiya-vo, onookupali wiira Biibiliya “Nuulumo na Muluku”. (1 aTes. 2:13) Mwa ntakiheryo, owo pooti opacerya otokosa epooma ya oNiinive yeeyo yaari oSiria wa khalai. Atthu yahaamukupali Biibiliya yaahimya wiira epooma eyo khenakhale. Masi mwaakha wa 1850, saahiphwanyiwa milepe sa epooma ele, sooniheryaka wiira ele Biibiliya onihimya awe, ekeekhai. (Sof. 2:13-15) Wiira mwaninyu osuwele moota opwetexiwa wa oNiinive waamaliherye aya eprofesia ya mbiibiliyani, owo pooti oweha mwaha oni: “Nyuwo Mwaanisuwela?”, ori Owehaweha a Novembro a 2021. Vakhala wiira onoolikanyiha ele onisoma awe iliivuru sikina ni ele onisoma awe iliivuru sa mutthenkeso wa Yehova, eyo enoomukhaliherya okupali ele Biibiliya oniixuttiha awe ni olipiha waamini wawe.
6. Anamuyari anrowa omukhaiherya sai mwanaya okupali wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ti ekeekhai? Nvahe ntakiheryo. (Nwehe efootu.)
6 Mmukhaliheryeke mwaninyu oweha wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ti ekeekhai. Anamuyari ahaana ophavelasa okathi wiira alavule ni anaaya voohimya sa Biibiliya aahiiso etthu eniwiiriha okupali wiira Muluku ookhala. Pooti ophwanya okathi owo vaavo anrowa aya oxukuryaka eparkhi, exardim, ni emuseu ya Anamoona a Yehova. Mwa ntakiheryo, vaavo munirowa anyu nyuwo ni mwaninyu oxukurya omuseu, aahiiso munixukurya anyu murumeelaka interneti, pooti omooniherya mwaninyu owo etthu ya khalai yeeyo enivarihana ni ele Biibiliya onihimya awe. Eyo pooti omukhaliherya mwaninyu okupali wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ekeekhai. Emuseu ya oLouvre oParis, oFrança, nookhala nluku nenlo nrina iyaakha 3.000 nlempwale nsina na Muluku, nenlo ninsuweliwa ntoko Pedra Moabita. Niireke mwaninyu onnisuwela? Mwaphavela oweha nluku nla na oMowabi, nyuwo pooti orowa mpantta oni: “A Bíblia e o Nome Divino” eniphwanyaneya oSeedi ya Olumwenku Wootheene ya Anamoona a Yehova wAmérica. Nluku nla ninnooniherya wiira mwene a oMowabi iitthaniwa Mexa aahimurukunuwela mwene a wisarayeli. Nave ti yeeyo Biibiliya onihimya awe. (2 Mam. 3:4, 5) Okathi mwaninyu onrowa awe owehaka wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ekeekhai, waamini wawe onrowa otepaka olipa. — Mulikanyihe ni 2 Wah. 9:6.
Mmukhaliheryeke mwaninyu olipiha omwaamini wawe Muluku ni Biibiliya, mmooniheryaka soowiiraneya sa khalai sinooniherya wiira Biibiliya ta ekeekhai (Nwehe ettima 6)
7-8. (a) Nniixutta exeeni ni itthu sooreera siri valaponi? Nvahe ntakiheryo. (Nwehe efootu.) (b) Nikoho xeeni nikhanle oomukhaliherya mwaninyu omukupali Mpattuxa?
7 Mmukhaliheryeke mwaninyu wuupuwelela itthu Yehova opattunxe awe. Okathi mumpasiyari anyu oxardim aahiiso munrowa anyu omatta, mmooniheryeke mwaninyu itthu sootikiniha seiyo simphwanyaneya opuro owo. Mmukhaliheryeke mwaninyu osuwela wiira itthu iyo, ookhala opattunxe. Mwa ntakiheryo, itthu sinceene siri valaponi sipattuxiwe, siri ntoko espiral aahiiso itthu soowiirukurerya. Masientista makina anniimananiha otokosa voohimya sa mwaha owo. Sientista mmosa oniitthaniwa Nicola Fameli, onitthokiherya wiira okathi muneererya anyu okontari itthu soowiirukurerya siri valaponi, munniwerya ophwanya mammeru makina ahinimala. Mammeru awo aniitthaniwa Sequência de Fibonacci. Vanniweryaneya olikanyiha ispiral iyo ni ikalaaxia, nikosi na ekhoropa, makukhu a miri ni xirasoole.a
8 Okathi mwaninyu onrowa awe wiixuttaka voohimya sa siensia oxikola, onoosuwela itthu sikina sinivarihana ni soopattuxiwa. Miri sikina sookhalana makhuku anlikana aahiiso aniirukurerya. Itoronku sa miri iyo , sookhalana iritta suulupale ni saamukhaani. Enamuna miri iyo sitthokihiwa aya, siniitthaniwa Fractais. Nave sinniphwanyaneya itthu sikina valaponi sipattuxiwe mwa enamuna eyo. Tani opattunxe itthu iyo sootheene sooreera ni sootikiniha ninweha ahu valaponi-va? Okathi mwaninyu onrowa awe otokosaka itthu sootikiniha Muluku opattunxe awe, eyo enoomukhaliherya okhalana waamini woolipa. (aHeeb. 3:4) Okathi mwaninyu oninnuwa awe, nyuwo muhaana omukhaliherya wiiwexexa nthowa naya onireerela awe wiiwelela malamulo a Muluku. Nyuwo pooti omuleela mwaninyu wiira Muluku oonivaha Biibiliya, wiira onikhaliheryeke okhala atthu oohakalala.
NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration
Tani opattunxe itthu sooreera siri valaponi? (Nwehe ittima 7-8)
MMUKHALIHERYEKE MWANINYU OWEHA XEENI VARI AYA VOOLOKA OMWIIWELELA MULUKU
9. Etthu xeeni ekhanle omwiiriha mwaninyu opaka makoho voohimya sa malamulo a xariya ari mbiibiliyani?
9 Ikwaha sikina, mwaninyu pooti wookohakani itthu Biibiliya onihimya awe wiira ti soohiloka. Nto eyo yiiraneya, mmananiheke osuwela etthu enimwiiriha okoha siiso. Niireke wiira khonikupali wiira Biibiliya onihimya ekeekhai? Aahiiso owo khoniwerya waatthokiherya atthu akina sookupali sawe? Muhaana omukhaliherya mwaninyu osuwela xeeni vari aya vooloka wiiwelela malamulo a Yehova. Wiira nwerye opaka eyo, nyuwo muhaana osoma ni yena eliivuru Okumi woohimala!b
10. Munrowa omukhaliherya sai mwaninyu okhalana wataana woolipa ni Yehova?
10 Mmukhaliheryeke mwaninyu wiira okhalane ompatthani woolipa ni Yehova. Okathi munimusomiha anyu mwaninyu murumeelaka eliivuru Okumi Woohimala!, mpakeke makoho ni murumeeleke malikanyiho wiira musuwele moonelo awe. (Mir. 20:5) Mwa ntakiheryo, yoosoma 8 ennimulikanyiha Yehova ni mpatthani yoowo onniwiriyana ni ephoole ni onnivaha malakiheryo ooloka yaawo annikhaliherya ni onikhapelela. Nuumala osoma ni omutthokiherya yoolepa ya 1 Yohani 5:3, nyuwo pooti omukoha mwaninyu so: “Osuwela wiira Yehova mpatthani ooloka, nooneleke sai malamulo awe?” Hata nikoho nla nikhalaka nookhweya, nnoomukhaliherya vanceene mwaninyu, maana onimwiixutta wiira Yehova onninivaha malamulo mwaha wooniphenta. — Yes. 48:17, 18.
11. Munrowa omukhaliherya sai mwaninyu osuwela, xeeni vari aya vooloka wiiwelela malamulo ooloka a mbiibiliyani? (Miruku 2:10, 11)
11 Mmukhaliheryeke mwaninyu woona wiira wiiwelela malamulo a mbiibiliyani, anniniphwanyiha mureerelo. Okathi woomulompa Muluku vatthokoni ni munivarerya anyu yoolepa ya nihiku, muupuweleleke moota weettela malakiheryo a mbiibiliyani akhalihenrya aya emusi anyu. Mwa ntakiheryo, murumeeleke okathi owo wiira mmukhaliherye mwaninyu osuwela xeeni vari aya vooloka ohilosowela miteko ni khula okathi olavulaka ekeekhai. (aHeeb. 13:18) Nyuwo pooti omutthokiherya mwaninyu osuwela wiira wiiwelela miruku sinikhuma mbiibiliyani, sinninikhaliherya okhalana okumi wooloka ni okhala atthu ohaakalala. (Mir. 14:29, 30) Nto akhala wiira mwaninyu onoosuwela xeeni vari aya vooloka wiiwelela ele Biibiliya eniixuttiha awe, moohaanyiherya, owo onophavelaka weettela okumi awe wootheene. — Musome Miruku 2:10, 11.
12. Paapa mmosa onimukhaliherya sai mwanawe oweha mareeliho anikhumelela mwaha wa wiiwelela malamulo a mbiibiliyani?
12 Steve ni mwaarawe, anamuyari yaawo anikhala oFrança, annitthokiherya etthu anipaka aya wiira amukhaliherye mwanaya oniitthaniwa Ethan, osuwela wiira Yehova onninivaha malamulo okhala wiira onniniphenta. Steve onihimya so: “Hiyo ninnimukoha mwanihu so: ‘Xeeni Yehova oniphavela awe wiira nitthareke miruku iya? Eyo enooniherya sai wiira owo onniniphenta? Exeeni enrowa oniiraneela vakhala wiira khanneettela miruku iya?’” Makoho ala aamukhaliherya vanceene Ethan okhalana waamini woolipa ni osuwela wiira ele Yehova enihimya awe ti yooloka. Steve onincererya ohimyaka so: “Etthu eniphavelexa ahu, ori omukhaliherya Ethan oweha wiira Biibiliya ookhalana miruku sooloka ovikana saapinaatamu”.
13. Anamuyari anrowa omukhaliherya sai mwanaya weettela malakiheryo a mbiibiliyani? Nvahe ntakiheryo.
13 Mmukhaliheryeke mwaninyu weettela malakiheryo a mbiibiliyani. Enamuna emosa mukhanle anyu oopaka eyo, okathi yoole mwaninyu onvekeliwa awe osoma mpantta mmosa wa eliivuru oskola. Mwa ntakiheryo, mpantta wa eliivuru eyo, pooti wiira enaaromola atthu anipaka itthu Yehova oninyokha awe, ntoko orupihana woohiloka aahiiso itthu sikina. Eliivuru eyo yoolempwa mwa enamuna eniwiiriha atthu anisoma woonaka wiira itthu iyo khahiyo sootepa otthekeya ni enniwiiriha awo ophavela opaka itthu simosa-ru. Nyuwo pooti onvekela mwaninyu wuupuwelela moota Yehova onoonela awe vaavo atthu anipaka aya itthu iyo sootakhala. (Mir. 22:24, 25; 1 aKor. 15:33; aFil. 4:8) Opaka eyo enoomukhaliherya mwaninyu woona oreera waya omwiiwelela Yehova. Nave vakhala wiira maprusoore awe aahiiso anaxikola akhwa awe anoomukoha moonelo awe voohimya sa mpantta owo waasommwa, owo pooti okhalana eparakha ya otthokiherya voohimya sa sookupali sawe.
MMUKHALIHERYEKE MWANINYU OTTHOKIHERYA SOOKUPALI SAWE
14. Myaha xeeni sikhanle oomwiiriha mmiravo mukristau woovelela otthokiherya sookupali sawe, ni mwaha wa xeeni?
14 Ikwaha sikina, amiravo makristau pooti woovaka waatthokiherya akina sookupali saya. Mwa ntakiheryo, owo pooti wuuliwa muru otthokiherya etthu enimwiiriha ohikupali wiira itthu siroothatuwa. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi, maprusoore pooti ohimyaka wiira muupuwelo woowi itthu siroothatuwa, ti weekeekhai. Vakhala wiira mwa namuyari, exeeni enrowa omukhaliherya mwaninyu, osuwela wiira ele iixuntte awe mbiibiliyani teri ekeekhai?
15. Exeeni ekhanle oomukhaliherya mmiravo mukristau okupali wiira ele Biibiliya oniixuttiha awe ekeekhai?
15 Mmukhaliheryeke mwaninyu ororomela ele onikupali awe. Mwaninyu khompirisari wuuliwa muru maana onnisuwela ekeekhai voohimya sa soopattuxiwa. (2 Tim. 1:8) Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi, hata masientista makina, annikupali wiira itthu khahiyo siroothatuwa masi ookhala opattunxe. Masientista awo, annikupali wiira ookhala mutthu a miruku opattunxe itthu sootheene sootikiniha. Nto awo khanikupali muupuwelo woowi itthu siroothatuwa, seiyo siniixuttihiwa oskola aahiiso mapuro makina. Etthu enrowa omukhaliherya mwaninyu olipiha waamini wawe ni ohoovelela, ori osuwela etthu yaakhalihenrye anna ni arokora okupali wiira okumi oroopattuxiwa.c
16. Anamuyari anrowa omukhaliherya sai mwanaya osuwela otthokiherya sookupali sawe? (1 Pedru 3:15) (Nwehe efootu.)
16 Mmukhaliheryeke mwaninyu waatthokiherya atthu akina xeeni yena onikupali awe wiira ookhala Mpattuxa. (Mmusome 1 Pedru 3:15.) Nyuwo pooti ovaanela ni mwaninyu voohimya sa Mpattuxa murumeelaka ebroxura eni: “Será Que a Vida Teve Um Criador?” Moottharelana munwiriyaneke mwaninyu moota aarowa awe waatthokiherya atthu akina wiira ookhala Mpattuxa. Mmuupuxeryeke wiira khivampirisari onyakulihana ni anaskola akhwaawe. Mmutumereryeke otthokiherya oratteene vakhala wiira ookhala mutthu oniphavela ovaanelana. Mwa ntakiheryo, mwaapara awe a oskola pooti ohimya so: “Miyo kinikupali paahi itthu kiniwerya aka oweha, nto Muluku nkitonko onweha”. Mmiravo mukristau pooti waakhula so: “Nkuupuwelani muri ene eriyari ya etakhwa mphwanya epoosu, niireke mwaarowa wuupuwela wiira epoosu eyo erimwiithipa? Moohaanyiherya, ookhala othimpe epoosu eyo. Mwa enamuna emosa-ru, ookhala opattunxe itthu sootheene siri valaponi!”
Okathi ale munisomana anyu oskola anookohaayani, mwaatthokiheryeke mwa enamuna yooloka (Nwehe ittima 16-17)d
17. Anamuyari anrowa omukhaliherya sai mwanaya wiira oweryeke waatthokiherya atthu akina sookupali sawe? Nvahe ntakiheryo.
17 Mmukhaliheryeke mwaninyu waaleela atthu akina ikeekhai sa mbiibiliyani. (aRom. 10:10) Nyuwo pooti olikanyiha owiixuttiha atthu akina ele enikupali anyu ni omwiipa viola. Waanipacerya, mutthu oniixutta omwiipa viola, oohaana wiipaka imelodia sookhweya. Akhala wiira onooviriha okathi munceene omoopaka, owo onoomwiixutta saana. Mwa enamuna emosa-ru, mmiravo mukristau ohaana opacerya olaleerya orumeelaka inamuna sookhweya. Mwa ntakiheryo, owo pooti omukoha mwaapara awe a oskola so: “Mwaanisuwela wiira manxinyero ikwaha sikina itthu anipaka aya, anitakiha soopattuxiwa? Kimphavela owooniheryani eviidiyu ela yoovara murima”. Nuumala omooniherya eviidiyu eri mpantta oni Niireke siroopattuxiwa?, owo pooti omukoha so: “Nto akhala wiira sientista onnittottopeliwa mwaha wa opaka itthu otakihaka soopattuxiwa, munoona wiira ole opattunxe khoniphwanela ottottopeliwa?” Olaleerya mwa enamuna yookhweya, pooti omukhaliherya mwaapara awe a oskola ophavela wiixutta itthu sikina.
MUHIHIYE OMUKHALIHERYA MWANINYU OLIPIHA WAAMINI WAWE
18. Anamuyari anrowa omukhaliherya sai mwanaya olipiha waamini wawe?
18 Ninkhala olumwenku atthu anceene ahinimwaamini aya Yehova. (2 Ped. 3:3) Anamuyari, okathi munimusoma anyu Biibiliya ni mwaninyu, mwaakhaliheryeke wiiwexexa ele Nuulumo na Muluku ninhimya aya. Mmukhaliherye mwaninyu olipiha omwaamini wawe Yehova, mulavulaka ni mutokosaka itthu sootikiniha Yehova opattunxe awe. Mmukhaliherye mwaninyu osuwela iprofesia sa mbiibiliyani seiyo siiraneyale. Nave muhiliyaleke onvekela Yehova wiira omukhaliherye mwaninyu. Okathi munipaka anyu eyo, mukupaliki ni murima anyu wootheene, wiira Yehova onooreeliha wiimananiha wanyu omukhaliherye mwaninyu olipiha waamini wawe. — 2 Wah. 15:7.
NSIPO 133 Nimurumeele Yehova Okathi wa Omiravo Ahu
a Wiira nwehe itthu sikina, nwehe eviidiyu eni: As Maravilhas da Criação Revelam a Glória de Deus eri va jw.org.
b Vakhala wiira moomaliha osoma eliivuru Okumi Woohimala!, nyuwo pooti otthikela othokorerya mpantta 3 ni 4 onilavula sa wuuluula wiira nvaanele voohimya sa malamulo a mbiibiliyani.
c Nwehe mwaha ori Despertai! a Setembro a 2006 oni: “Por que acreditamos num Criador”, ni ebroxura eni: A Origem da Vida – Cinco Perguntas Que Merecem Resposta. Nave wiira musuwele matakiheryo makina, nwehe iviidiyu siri va jw.org mpantta oni: Pontos de Vista Sobre a Origem da Vida.
d OTTHOKIHERIWA WA EFOOTU: Mmiravo mmosa Namoona a Yehova, omooniheryaka eviidiyu ole onisomana awe oskola eri mpantta oni: Niireke Eroopattuxiwa?