Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • fy muru 16 ipaax. 183-191
  • Mulipihe Etthoko Anyu Wira Ekhale Mahiku Otheene

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Mulipihe Etthoko Anyu Wira Ekhale Mahiku Otheene
  • Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • EFAITA YA WOONIHERYA WIIHIIHA
  • MOONELO WOOLOKA VOOHIMYA SA OHOOLELA
  • ‘MUHANA WAKUVELA OWIRIYANA’
  • MUTEKO MUULUPALE WA OPHENTA
  • ETTHOKO YEEYO ENIPAKA YOOTTHUNA YA MULUKU
  • ETTHOKO NI OKUMI ANYU WA MUHOOLO
  • Itthu Piili Siniiriha Ekasamento Okhala ya Mahiku Otheene
    Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
  • Mmwiiweleleke Muluku Vatthokoni Vanyu
    Mmukokhoreleke Muluku Mmosaa Paahi Eekeekhai
  • Ekasamento Yoovaha Ya Muluku
    Muhihiye Omphenta Muluku
  • Ekasamento Eri Yoovaha ya Muluku Oophenta
    ‘Mukhaleke Mophentani Mwa Muluku’
Nwehe Sikina
Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
fy muru 16 ipaax. 183-191

MURU 16

Mulipihe Etthoko Anyu Wira Ekhale Mahiku Otheene

1. Tiivi yaari yoolakela ya Yehova voohimya sa mulokiheryo wa etthoko?

OKATHI Yehova aathelinhe awe Adamu ni Eva, Adamu aahilavula ooniheryaka otteeliwa wawe murima, masu yaawo olelo va anithokoreriwa okhala epoesia yoopacerya elempwale mu soolepa sa eHeeberi. (Maphattuwelo 2:22, 23) Ohiya paahi waahakalaliha, Mpattuxa aahikhalana itthu sinceene wa anaawe oopinaatamu. Owo aaphavela wira anamathelana ale apakeke yootthuna awe. Mpattuxa aahaahimeerya anamathelana oopacerya wira: “Mwayareke an’inyu, munjerereyeke: musareyeke mulaponi mothene. Mwettiheke elapo yothene. Mukhaleke axinene ihopa sa mphareya n’axipalame a musulu n’inama sothene sinetta vathí”. (Maphattuwelo 1:28) Tthiri ola waari muteko muulupalexa ni woohakalaliha! Nave-tho, awo vamosa ni anaaya yaarowa ohakalala vanceene, yaakhanle wira aapaka yootthuna ya Yehova amwiiwelelaka moomalela!

2, 3. Moota xeeni itthoko sinwerya aya ophwanya ohakalala wuulupalexa olelo va?

2 Nave-tho olelo va, itthoko sinnihakalala vanceene vaavo otheene aya anipaka aya yootthuna ya Muluku. Murummwa Paulo aahilepa oriki: “Vano, omphenta Muluku onniphiyerya sothene, okhala wira onniroromeliha simphavelahu vathí-va n’iye s’ekumi yohimala”. (1 Timótheyo 4:8) Etthoko erina mikhalelo sa omuluku, ni enitthara malakiheryo a Yehova ari mBiibiliyani, enrowa ohakalala ni ‘ekumi’ olelo va. (Esalimo 1:1-3; 119:105; 2 Timótheyo 3:16) Hata vatthokoni oryeene mutthu mmosa paahi oniiwelela malamulo a Biibiliya, itthu sinneetta saana ovikana etthoko ehirina mutthu oniiwelela malamulo awo.

3 Eliivuru ela yootthokiherya malamulo manceene a Biibiliya anikhaliherya itthoko okhala soohakalala. Waaniheryasa, nyuwo mooweha wira malamulo awo aaromoliwa ikwaha sinceene muliivuruni-mu. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi awo malamulo ootthuneya anivareleya muteko wa atthu otheene ni mmikhalelo soovirikana sa okumi wa vatthokoni. Etthoko eniimananiha wiiwelela malamulo a Biibiliya ennoona wira mweettelo wa omuluku, tthiri ‘onniroromeliha ekumi yohimala vano’. Nrowe-tho niwehe mipantta mixexe sa malamulo awo ootthuneyexa.

EFAITA YA WOONIHERYA WIIHIIHA

4. Nthowa xeeni wiihiiha ory’aya etthu yootthuneya wa atthu athelanne?

4 Mwene Salomoni aahimmye so: “Mutthu ohinìsumaliha, [onlikana ni] muttetthe ohirina makokoro [“ixiri”, NM] onlipanaya”. (Miruku 25:28; 29:11) ‘Ohìhiya akuxiwaka n’uviruwa’, eyo piiyo, wooniherya wiihiiha, ti vootthuneya wa atthu yaale aniphavela ohakalala mukasamentoni mwaya. Ohiyererya neettihiwaka ni itthu soohiloka, ntoko onanariwa wootepexa aahiiso osiveliwa orupihana woohiloka, onnihonona itthu sinikuxa okathi munceene wira silokiheriwe, akhala wira vanniweryaneya tthiri olokiherya.

5. Moota xeeni pinaatamu oottheka oniwerya awe okhalana wiihiiha, nto mareeliho xeeni anikhumelela?

5 Aayo, khaavo pinaatamu oniwerya weettiha oratteenexa erutthu awe yoottheka. (aRoma 7:21, 22) Nave-tho, wiihiiha yoowiima emosa ya munepa. (aGalasia 5:22, 23) Munepa wa Muluku onrowa onikhaliherya wooniherya wiihiiha, akhala wira ninrowa ovekela mukhalelo ola, akhala wira ninnivarihela muteko oratteene miruku siri mBiibiliyani, ni akhala wira nimpatthana ni atthu akina anooniherya mukhalelo owo, ni akhala wira ninnaasyaka atthu ahinooniherya mukhalelo owo. (Esalimo 119:100, 101, 130; Miruku 13:20; 1 Pedru 4:7) Okhalana mweettelo ola onrowa onikhaliherya ‘otthyawa itthu s’ekhapa’ hata okathi nneehereriwa ahu. (1 aKorinto 6:18) Ninrowa osyaka ohaaxana, nave-tho ninrowa osyaka aahiiso oxintta onamuhapaliwa. Nave-tho, ninrowa okhalaka oomaaleleya okathi onipaciwa ahu ni onikumana ahu mixankiho. Tivonto, atthu otheene, waahela muhina anamwane, ahaana ophavela okhalana yoowiima ela yootthuneya ya munepa.​—Esalimo 119:1, 2.

MOONELO WOOLOKA VOOHIMYA SA OHOOLELA

6. (a) Otthokihiwe sai murehereryo Muluku opanke awe wa ohoolela etthoko? (b) Etthu xeeni mulopwana onitthuneya awe wuupuwela wira ohoolela wawe okumiheryeke ohakalala vatthokoni?

6 Nlamulo na nenli nootthuneya ori okupali wira etthoko yookhalana mulipa onihoolela. Paulo aahitthokiherya moota itthu sitthokihiwe aya, oriki: “Kristu ti murú w’atthu othene, mulopwana ti murú wa mwar’awe, vano Muluku ti murú wa Kristu”. (1 aKorinto 11:3) Ela entaphulela wira mulopwana tonihoolela etthoko, amwaarawe annimukhaliherya moororomeleya, ni anamwane anniwiiwelela anamuyari aya. (aÉfeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Nwehe wira ohoolela nno onikhumela saana akhala wira oneettihiwa moophwanelela. Alopwana arina mikhalelo sa omuluku annisuwela wira okhala muhooleli khontaphulela okhala mutthu onilamulela moohaaxa. Awo animutakiha Yesu, yoowo ori Muhooleli aya. Nnaamwi ‘sakhalihiwe itthu sothene vathí va inawu sa Kristu’ owo “kharwenle orumeliwa: orwenlé warumela atthu”. (aÉfeso 1:22; Matheyo 20:28) Moolikanasa, mulopwana muKristau onnihoolela etthoko ohiya mmureerelo awe paahi, masi mmureerelo wa amwaarawe ni anaawe.​—1 aKorinto 13:4, 5.

7. Malamulo xeeni a Biibiliya anrowa waakhaliherya athiyana ootheliwa waakhwaniherya muteko aya vatthokoni, yoowo avahiwe aya ni Muluku?

7 Nave-tho muthiyana onimwiiwelela Muluku, khanivoothana ni iyawe aahiiso ophavela omulamulela. Muthiyana owo, onnihakalala vaavo onirumeela awe ntoko namakhaliherya a iyawe ni ovara miteko vamosa. Ikwaha sikina, Biibiliya onnihimya wira muthiyana ootheliwa ta iyawe, yooniheryaka wira mulopwana tori muru wa muthiyana. (Maphattuwelo 20:3) Nuumala otheliwa, muthiyana “onnivareliwa [“otthukweya”, NM] n’ikano wira akhaleke n’iy’awe”. (aRoma 7:2) Okathi omosaru, Biibiliya onnimwiitthana muthiyana okhala “mukhaliheryo” ni mulipa onimwaakhwaniherya mulopwana. (Maphattuwelo 2:20) Muthiyana ookhalana mikhalelo ni onnisuwela ovara miteko sikina seiyo mulopwana ohilimalenle awe, ni onninvaha iyawe nikhaliheryo noophwanelela. (Miruku 31:10-31) Nave-tho, Biibiliya onnihimya wira muthiyana ti mpatthani, yoowo onimukhaliherya vanceene iyawe. (Malakhiya 2:14) Malamulo ala a Biibiliya annimukhaliherya mulopwana ni muthiyana, oxukhurela khuta etthu mukhw’awe enipaka awe, ni othokoreryana ni nttittimiho ni mookhalela.

‘MUHANA WAKUVELA OWIRIYANA’

8, 9. Mutthokiherye malamulo makina anrowa waakhaliherya atthu otheene a vatthokoni wira alokiherye moota anivaanela aya.

8 Eliivuru ela ennitumererya vanceene ovaanela. Xeeni vary’aya vootthuneya? Mwaha woowi itthu sinnikhala saana, akhala wira khuta mutthu onninwiriyana mukhw’awe mwekeekhai. Ikwaha sinceene, eliivuru ela yoottittimiherya wira ovaanela ti olavula wa atthu anli. Murummwa Yakobo aahilavula mwaha ola oriki: “Khula mutthu ohana wakuvela owiriyana, masi apiseke olavula”.​—Yakobo 1:19.

9 Nave-tho, ti vootthuneya okhalana ephoole voohimya sa moota onilavula ahu. Masu oowali, ni anikumiherya onyakulihana, aahiiso oovaanyihana, khanikumiherya ovaanela wooloka. (Miruku 15:1; 21:9; 29:11, 20) Pooti ele nnilavula ahu eryeene etthu yooloka, masi akhala wira ninlavula noowali, moowiixinnuuha, aahiiso mmukhalelo woohipatthaneya, eyo enikhala etthu yoohaaxa ohiya etthu yooloka. Moolumo ahu ahaana okhala “òrera ni owèleliwa ni makha”. (Akolosi 4:6) Masu ahu ahaana olikana “n’iwero ehotthiwe mmukalani motutha”. (Miruku 25:11) Itthoko siniixutta ovaanela oratteene, sinkhala soolipa ni sinnihakalala.

MUTEKO MUULUPALE WA OPHENTA

10. Muthinto xeeni wa ophenta ori wootthuneyexa moothelanani?

10 Nuulumo noowi “ophenta”, ninniphwanyaneya ikwaha sinceene muliivuruni-mu. Munnuupuwela muthinto wa ophenta ohireere oromoliwa? Ekeekhai wira ophenta wa osivelana mulopwana ni muthiyana (eKriki, e’ros) ti wootthuneya wa anamathelana wira akhumele saana, nave-tho wiiraana ni opatthana wuulupale (eKriki, phi·liʹa) onnooniheriwa eriyari ya mulopwana ni muthiyana. Masi ophenta wuulupalexa ti yoole mu nttaava na eKriki oniitthaniwa a·gaʹpe. Ola ti ophenta onimooniherya ahu Yehova, Yesu Kristu, ni anamwaattamanani ihu. (Matheyo 22:37-39) Ola tokhanle ophenta Yehova oniwooniherya awe apinaatamu otheene. (Yohani 3:16) Tthiri ti vooloka wooniherya ophenta moota ola wa ole othelanne ahu ni aniihu!​—1 Yohani 4:19.

11. Moota xeeni ophenta onikhaliherya aya vanceene moothelanani?

11 Mukasamentoni, muthinto ola wa ophenta, tthiri “onnimaleliha wìwanana w’atthu”. (aKolosi 3:14; Biblia Solempwa sa Muluku) Ophenta nno onniwiiraaniha anamathelana ni onniwiiriha ophavelaka wiirelanaka etthu yooloka, vamosa ni anaaya. Okathi itthoko sinikhalana aya mixankiho, ophenta onnaakhaliherya ophuka itthu iyo mowiiraana. Vaavo anamathelana anuuluvala aya, ophenta onniwiiriha ophavelaka okhaliheryana ni ovikaniha ovahana efaita. “Ole omphenta . . . khamphavela murerelo awe, . . . onnakhurunuwela atthu othene, onnakupali atthu othene, onniroromela vohihiyererya, onnivilela sothene. Ophenta khummala-tho”.​—1 aKorinto 13:4-8.

12. Nthowa xeeni omphenta Muluku, ery’aya etthu yootthuneya moothelanani wira ekasamento anyu ekhale yoolipa?

12 Wiiraana wa anamathelana onnilipa ohiya paahi mwaha wa ophentana yaawo-ru, masi vanceenexa mwaha wa omphenta Yehova. (Musuweli 4:9-12) Mwaha wa xeeni? Saana, murummwa Yohani aahilepa oriki: “Vano, nnimphenta sai Muluku? Nnimphenta nettelaka soruma sawe”. (1 Yohani 5:3) Nto, anamathelana ahaana owiixuttiha anamwane omwiiwelela Yehova, ohiya mwaha wa waaphenta vanceene anaaya, masi mwaha woowi eyo yooruma ya Yehova. (Otumererya 6:6, 7) Anamathelana ahaana osyaka oraruwa ohiya paahi mwaha woowi anniphentana, masi mwaha woowi annimphenta Yehova yoowo onrowa ‘waphukela anamuttompe n’anamararuwa’. (aHéberi 13:4) Mulipa-oothela aahiiso ootheliwa onimphenta Yehova onnivikaniha wiiwelela malamulo a Biibiliya, nnaamwi ole othelanne awe akumihenrye ene mixankiho suulupale moothelanani. Mwekeekhai, itthoko soohakalala ti seiye ophentana waya onilipihiwa ni omphenta Yehova!

ETTHOKO YEEYO ENIPAKA YOOTTHUNA YA MULUKU

13. Moota xeeni ovikaniha opaka yootthuna ya Muluku, onrowa aya omukhaliherya mutthu ovarexexa itthu sootthuneyexa?

13 Opaka yootthuna ya Muluku eri etthu yuulupalexa wa muKristau. (Esalimo 143:10) Tthiri, opaka eyo enitaphulela omurumeela Muluku mwekeekhai. Opaka yootthuna ya Muluku onnikhaliherya itthoko ovarexexaka itthu sootthuneyexa. (aFilipi 1:9, 10) Mwa ntakiheryo, Yesu aahilopola oriki: “Kirwenlé onvirikanyiha mwana mwamulopwana ni tithi awe, nave mwana mwamuthiyana n’ame awe, muthiyana òtheliwa ni piyamwan’awe. Awanani awe mutthu t’ale a ntthoko nawe”. (Matheyo 10:35, 36) Yoolopola ya Yesu yaari yekeekhai, okhala wira atthareli awe anceene annilupatthiwa ni amusi a vatthokoni vaya. Tthiri ela etthu yoowereyexa ni yooriipiha murima! Nnaamwi vari siiso, wataana ni amusi ahu ohaakanyereryeke omphenta wahu Muluku ni Yesu Kristu. (Matheyo 10:37-39) Akhala wira ole onilupatthiwa ni amusi onnivilela, amusi awo pooti orukunuxa muupuwelo aya, vaavo anoona aya mireerelo sooloka sinikhumelela mwaha wa mweettelo awe wooloka. (1 aKorinto 7:12-16; 1 Pedru 3:1, 2) Hata ahirukunuxaka muupuwelo aya, omuhiya omurumeela Muluku mwaha wa olupatthiwa, mutthu khonrowa ophwanya mireerelo soohimala.

14. Moota xeeni ophavela opaka yootthuna ya Muluku, onrowa aya waakhaliherya anamuyari owiiriha anaaya otthara itthu soolokexa?

14 Opaka yootthuna ya Muluku onnaakhaliherya anamuyari opaka soothanla sooloka. Mwa ntakiheryo, ilapo sikina anamuyari annimananiha waakhapelela anamwane okhalaka ntoko nakoso, ni muupuwelo woowi yuuluvala vale anrowa okhaliheriwaka n’awo. Nnaamwi waakhapelela anamuyari aya oowuuluvala eryeene etthu yooloka, awo ahaatumereryeke anaaya ophavela mihakhu. Anamuyari anaatumererya anaaya osiveliwaka mihakhu ovikana itthu somunepani, khanipaka etthu yooloka.​—1 Timótheyo 6:9.

15. Moota xeeni Eunisi maama awe Timootheyo, ory’awe ntakiheryo nooreera na namuyari opanke yootthuna ya Muluku?

15 Ntakiheryo nooloka voohimya sa mwaha ola, nivahiwe ni Eunisi, amamawe Timootheyo yoowo aari mpatthani a Paulo. (2 Timótheyo 1:5) Nnaamwi aatheliwe ni mutthu oohaamini, Eunisi, vamosa ni Loide, apiipi awe Timootheyo, yaahimwiixuttiha Timootheyo malamulo a Muluku. (2 Timótheyo 3:14, 15) Okathi Timootheyo annunwe awe, Eunisi, aahimweemererya omuhoolaka Paulo, ntoko misionaario mmuteko woolaleerya Omwene. (Miteko s’Arummwa 16:1-5) Tthiri Eunisi aahitteeliwa murima vanceene mwaha wa mwanawe okhala misionaario oophwanelela! Weettela wawe ikano sa omuluku okathi annunwe awe, vaanisuwanyeya wira aahiixuttihiwa okhuma onamwane awe. Mwekeekhai, Eunisi aanihakalala okathi aiwaawe voohimya sa muteko Timootheyo aavara awe moororomeleya, nnaamwi ankheliwa.​—aFilipi 2:19, 20.

ETTHOKO NI OKUMI ANYU WA MUHOOLO

16. Ntoko mwaana, mukhalelo xeeni wooloka Yesu oonihenrye awe, masi tiivi yaari yoophavela awe yuulupale?

16 Yesu aahuiwale etthoko yaamurumeela Muluku, ni okathi annuwa awe, aahooniherya moota mwaana onaathokorerya awe oratteene amamawe. (Luka 2:51, 52; Yohani 19:26) Masi, yoophavela yuulupale ya Yesu, yaari waakhwaniherya yootthuna ya Muluku, nto eyo yaahela muhina ohula ephiro wira apinaatamu aphwanye okumi woohimala. Oopaka eyo vaavo ovanhe awe okumi awe woohittheka, ntoko yowoopola wa apinaatamu oottheka.​—Marko 10:45; Yohani 5:28, 29.

17. Soolipelela xeeni sooloka ororomeleya wa Yesu sinikumiherya aya wa ale anipaka yootthuna ya Muluku?

17 Nuumala Yesu okhwa, Yehova aahimuhihimuxa khunvaha erutthu yomunepani wiirimu ni owerya wuulupale, nuumala vo, khumukhaliha Mwene a Omwene wa wiirimu. (Matheyo 28:18; aRoma 14:9; Wisupulula 11:15) Mukuttho wa Yesu wookhaliherya wira apinaatamu akina athanliwe wira yalamuleleke vamosa ni Yesu mu oMwene owo. Nave-tho, woohula ephiro wira apinaatamu akina a xariya yakhaleke ni okumi wooloka valaponi, vaavo enrowa aya olokiheriwa wira ekhale eparayiisu. (Wisupulula 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4) Eparakha yuulupalexa erina ahu olelo va, ti waaleela anamwaattamanani ihu ihapari iya sooreera ni soovuwa.​—Matheyo 24:14.

18. Yowuupuxerya xeeni, ni yoolipiha xeeni enivahiwa itthoko ni khuta mutthu?

18 Ntoko murummwa Paulo oonihenrye awe, omurumeela Muluku, onnaalipiherya atthu ophwanya mareeliho a okumi ‘oholo onkela aya’. Tthiri ela tekhanle ephiro yoolokexa eniphwanyiha ohakalala! Muupuweleke wira “makhalelo ala anomala vamosá n’itthu simphavelexaya: nto ole onettela otthuna wa Muluku onokhala mahiku othene”. (1 Yohani 2:17) Hata muryeene mwaana, namuyari, mulopwana oothela, muthiyana ootheliwa, aahiiso muhithenle wala muhitheliwe, aahiiso muhirina anamwane, mwiilipiheke opaka yootthuna ya Muluku. Hata mulupatthiwaka aahiiso mukhalanaka mixankiho suulupale, muhiliyale wira nyuwo mwa murumeyi a Muluku mukumi. Tivonto, miteko sanyu simuhakalaliheke Yehova. (Miruku 27:11) Nto, mweettelo anyu owiiriheni ophwanya ohakalala vano, ni okumi woohimala mu elapo esya enrwa!

MOOTA XEENI MALAMULO ALA A BIIBILIYA ANIWERYA AYA OKHALIHERYA . . . ETTHOKO ANYU OKHALA YOOHAKALALA?

Wiihiiha pooti wunnuuheriwaka.​—aGalasia 5:22, 23.

Okhalana moonelo wooloka voohimya sa ohoolela vatthokoni, onoomwiiriha mulopwana ni muthiyana, ophavela opaka itthu mmureerelo wa etthoko.​—aÉfeso 5:22-25, 28-33; 6:4.

Ovaanela onihela muhina onwiriyana mukina aalavulaka.​—Yakobo 1:19.

Omphenta Yehova onrowa olipiha ekasamento.​—1 Yohani 5:3.

Opaka yootthuna ya Muluku teri etthu yootepa otthuneya vatthokoni.​—Esalimo 143:10; 1 Timótheyo 4:8.

MAREELIHO A OHITHELA AAHIISO OHITHELIWA

Khahiyo wira atthu otheene annithela aahiiso otheliwa. Nave-tho khahiyo otheene anithelana annithanla waayara anamwane. Yesu khaathenle, ni aahilavula mareeliho a ohithela aahiiso ohitheliwa, akhala wira mutthu onithanla opaka eyo “mwaha w’omwene wa wirimu”. (Matheyo 19:11, 12) Nave-tho murummwa Paulo aahithanla ohithela. Owo aahilavula wira, othela aahiiso ohithela ‘yovaha’. (1 aKorinto 7:7, 8, 25-28) Tivonto, nnaamwi eliivuru ela ikwaha sinceene etthokihenrye ene moota wookhapelela ekasamento, ni waahuwa anamwane, nihiliyale wira aakhala mareeliho manceene aniphwanya aya atthu yaale anithanla ohithela, aahiiso ohitheliwa, wala othela masi khuthanla ohaayara anamwane.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha