Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w13 1/4 ipaax. 12-15
  • Owo ‘Ahettela Ephiro ya Muluku’ Ekeekhai

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Owo ‘Ahettela Ephiro ya Muluku’ Ekeekhai
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • MULOPWANA AARI OOLOKA MULAPONI MOOHILOKA
  • “MPAKE EKALAWA ANYU”
  • “MUKELÉ . . . MUKALAWANI”
  • Owo “Ètta Ephiro ya Muluku” Eekeekhai
    Mutakiheke Waamini Waya
  • Owo Aahoopoliwa “Vamosá N’amusi Awe Athanu N’anli”
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
  • Nowee Onniteka Ekalawa
    Eliivuru Aka ya Miyaha Sa Biibiliya
  • Okathi wa Mutaaseke Muulupale, Aakhala Yaawiriyanne Wala Yahaawiriyanne?
    Munwiriyaneke Muluku Wira Mphwanye Ekumi Ehinimala
Nwehe Sikina
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
w13 1/4 ipaax. 12-15

MUTAKIHEKE WAAMINI WAYA | NOWE

Owo ‘Ahettela Ephiro ya Muluku’ Ekeekhai

NOWE onnookoloka muthana awe ni mitika sawe sininwereya. Nkahaya muupuwele, Nowe akilanthe ene va mwirini woothikiliwa, aphumuryaka muteko aavara awe, nto anwehaka pakiti muulupale onimpaka awe. Onninkha alcatrão ooviha, ni onniiwanyeya onyakuleleya wa ikaruma sinivareliwa muteko. Opuro Nowe okilanthe awe, onnaaweha anaawe evaraka muteko mmapuro oovirikana a ithaapwa sa pakiti ole muulupale. Anaawe, axaaraya anaawe, ni mwaarawe Nowe, annivara muteko ole muulupale mwa iyaakha miloko sinceene. Awo aapacerya muteko ole okhuma khalai, masi ahaana-tho ovikaniha ovara muteko owo!

Atthu anikhala muttetthe ole anoona wira awosa alolo. Vaavo pakiti aatepa awe wooneya, atthu yaamutepa waanyohola ni waatheya, yoona wira khivaaweryaneya orupa epula ya mutaaseke yaarowa okhuneela elapo yotheene. Yoona okhala ethiru ni ololo wuulupale olaleya wa Nowe wira yaamoorwa ehasara! Awo khiyaawerya okupali etthu ene yaamwiiriha Nowe oleva itthu sikina sa okumi awe ni sa emusi awe, khiyavara muteko yoona aya okhala woohifai. Masi, moonelo wa Muluku a Nowe, Yehova, waari woovirikana.

Nuulumo na Muluku nnihimya so: ‘Nowé ari mutthu òloka èttela ephiro ya Muluku’. (Maphattuwelo 6:9) Eyo entaphulela exeeni? Eyo khentaphulela wira Muluku eetta nuuwo vatthayani, nnakhala wira Nowe aaronwe wiirimu. Ohiya-vo, Nowe aahimwiiwelela saana Muluku ni omphenta saana Yehova ntoko mpatthani awe. Nuuvira iyaakha ikonto sinceene, Biibiliya aahilavula voohimya sa Nowe wira: ‘Owo ahalamulela atthu òtakhala, khuphwanya exariya ya Muluku, yeyo enrwa ni wamini’. (aHéberi 11:7) Eyo yiiranen’ye sai? Waamini wa Nowe onniixuttihani olelo-va?

MULOPWANA AARI OOLOKA MULAPONI MOOHILOKA

Nowe aakhala olumwenku woohiloka ni waatepa otakhala. Nave-tho waahikhala okathi wootakhala mahiku a muhavinre awe aari naxariya iihaniwa Enookhi yoowo eetta ni Muluku. Enookhi aahihimya wira Muluku aarowa waaphukela atthu ootakhala a olumwenku ole. Nto okathi wa Nowe, atthu yaamutepa otakhala. Tthiri mmoonelo wa Yehova, elapo yaahihononeya, maana yaahisareya atthu yaapaka ihasara. (Maphattuwelo 5:22; 6:11; Yuda 14, 15) Exeeni yiiriha itthu otepa otakhala?

Yaahikhumelela etthu yoothananiha eriyari ya anamwane a Muluku, malaikha. Mmosa a yaawo aahimurukunuwela Yehova, nto khukhala Satana Diabo mwaha wa omootherya Muluku vaavo aawiirinhe awe Adamu ni Eva ottheka. Mahiku a Nowe, malaikha makina yaahirukunuwela okhulupale wa Yehova. Yaahikhootta eparakha yaavahiwa aya ni Muluku ya okhala wiirimu, awo yaahirwa valaponi, yiipaka okhala apinaatamu, nto yaathela axithiyana ooreerexa. Malaikha awo a nrima, ni oowiixunnuwiha, yaari ntoko eveneno yaawerya waatthekiha apinaatamu.​—Maphattuwelo 3:1-5; 6:1, 2; Yuda 6, 7.

Ohiya-vo, okhala wira malaikha awo yahaathela athiyana apinaatamu, nto yaahaayara anamwane yaawo yaari aalupalexa ni a ikuru. Biibiliya oniwiihana atthu awo okhala maNefili, nulumo nlo nintaphulela “waamoroxa akina”, eyo piiyo, ole oniwiiriha atthu akina omora. Manefili awo yaanitepa waahaaxa atthu arumeelaka ikuru saya vaavo olumwenku waasarenye aya sootakhala ni ohittittimihiwa Muluku. Tivonto, vahintikiniha aya wira mmoonelo wa Mpattuxa, ‘atthu yanvira etepaka otakhala murima: mùpuwelo aya wothene ni otthuna waya wari opaka sonanara mahiku othene’. Yehova aahihimya wira aarowa waahonona atthu ootakhala muhina mwa iyaakha 120.​—Maphattuwelo 6:3-5.

Nkahaya muupuwele, mixankiho saakhala mutthu weererya othokorerya saana emusi awe! Masi Nowe aahiwerya okhalana etthoko yooloka. Aahimuthela muthiyana ooloka. Nuumala Nowe ophiyerya iyaakha 500, aahaayara anamwane, alopwana araru, Semi, Khami ni Yafeti.a Nowe ni mwaarawe, ahaana waakhapelelaka anaaya mwa itthu soohiloka sa olumwenku ole. Anamwane axikhani, waatikiniha ni waasivela owoona atthu arina ikuru suulupale ni ari “oovuwa’. Nto maNefili yaari atthu ntoko awo. Nowe ni amwaarawe, khiyaaleela anaaya ale, khuta etthu yootakhala yaalaleiwa voohimya maNefili; masi awo yawiixuttiha itthu sooloka sekeekhai voohimya sa Yehova Muluku, yoowo oninyokha sootakhala sotheene. Awo yahaana waakhaliherya amiravo aya oweha moota Yehova onoonela awe ohiiwananeya ni sootakhala sa mulaponi.​—Maphattuwelo 6:6.

Anamuyari olelo-va, awo pooti wiilikanyiha ni Nowe ni mwaarawe. Olumwenku oryaahu, woosareya otakhala ni ohiiwananeya. Hata itthu sinipakeliwa anamwane soosareya itthu sootakhala. Anamuyari arina ankhili, anniimananiha owiixuttiha anaaya masu a Yehova Muluku yoowo ori a murettele, esuwelaka wira onrowa omaliha sootakhala sotheene. (Esalimo 11:5; 37:10, 11) Vanniweryaneya okhumela saana! Nowe ni amwaarawe yaahikhumela saana. Anaaya yahinnuwa khukhala alopwana ooloka nave yaathela athiyana ooloka yoonela efaita opaka yootthuna ya Muluku ekeekhai mookumini mwaya.

“MPAKE EKALAWA ANYU”

Nihiku nimosa okumi wa Nowe waahirukunuwa moomalela. Yehova aahimuleela murumeyi awe ole amphenta awe yoolakela Awe, wira aarowa waapwetexa atthu otheene ootakhala molumwenkuni. Nto Muluku aahimuruma Nowe ariki: ‘Mpake ekalawa anyu’.​—Maphattuwelo 6:14.

Ekalawa eyo, khahiyo yaari ntoko apakiti a vano ntoko akina sinihimya aya. Khiyaarina itthu seiye a pakiti a vano sirina aya. Masi ekalawa eyo yaari ntoko ekaaxa. Yehova aahinvaha Nowe malakiheryo sa munnuwelo wa ekalawa, ni mikhalelo sotheene sa ipakeliwo saya, ni moota woomusirika ni alcatrão muhina ni ota. Nto aahimuleela Nowe wira: ‘Miyo kinkela orupiha epula ya mutáseke . . . Sothene siri mulaponi-mu sinomala’. Ohiya-vo, Yehova aahinvaha malakiheryo Nowe ariki: ‘Munrowa okela mukalawani nyuwo vamosá ni aninyu namwarinyu naxaraya aninyu’. Nave Nowe aahaana waakuxa axinama a mikhalelo sotheene. Yaale paahi yaari muhina mwa ekalawa ti yaarowa woopowa okathi wa Mutaaseke!—Maphattuwelo 6:17-20.

Nowe ahaana ovara muteko muulupale. Ekalawa eyo yaari yuulupale:—orekama waya waari wa imeetru 133, wunnuwa waya imeeturu 22, nto orekama waya orowa osulu waari wa imeeturu 13. Munnuwelo aya waahivikana ikalawa sinipakiwa vano sa miri. Nowe khaaikhupanyiha mwaha wa muteko ole wooxankiha aavahiwe awe, wala ophavela ovukula itthu saalavuliwe mmoota woopaka ekalawa ele. Biibiliya onihimya wira: Nowe aahiira ‘sothene sarummwawe ni Muluku’.​—Maphattuwelo 6:22.

Woonasawene muteko owo waahiviriha iyaakha okhuma 40 mpakha 50. Vaatthuneya wuuha miri sinci, ophavela miri sinivira osulu, olokiherya wira silupanyiwe. Ekalawa eyo yahaana okhalana ipantta tthaaru muhina mwawe ni ikwaartu sinci, ni mukhora waahuleliwa vate. Nto woonasa wene ekalawa ele yaahikhalana ixanela waattamela vasulu vaya, nave-tho aahaana olokiherya vasulu va ekalawa wira maasi ehikeleke muhina.​—Maphattuwelo 6:14-16.

Okathi iyaakha saavira aya, mpakha ekalawa enavikaniha oreera, Nowe aanixukhurela vanceene nikhaliheryo na emusi awe! Masi-tho waahikhala muteko mukina wooxankiha ohiya paahi oteka ekalawa. Biibiliya onnihimya wira Nowe aari mulipa ‘olaleya exariya’. (2 Ped 2:5) Nto owo aahilipiha murima, anahoolela muteko wa waalopola atthu ottharuwa sootakhala, aleelaka wira ale ahinitthara ephiro ya Muluku anrowa wiiviwa. Atthu awo yoonenle sai? Yesu Kristu nuuvira okathi aahilavula wira atthu ale khiyaacalenle. Yesu aahilavula wira awosa yaahitepa ovarexexa miteko sa erutthu ntoko: olya, owurya, othela nto ehinaphavela-tho onwiriyana Nowe. (Matheyo 24:37-39) Moohaaniherya anamunceene yaahimunyohola Nowe ni emusi awe, akina yaanimulupattha mootakhala-vo.

Masi, Nowe ni emusi awe khiyaamanle. Nnaamwi awo yaakhala olumwenku waavaha efaita itthu sa werutthuni paahi, ni woona wira omuteka pakiti yaari etthu yoohikhalela, ohisuwela etthu wala ololo, Nowe ni emusi awe aahivikaniha ororomeleya. MaKristau olelo-va, pooti wiixutta ntakiheryo nooloka na Nowe ni emusi awe. Okhala wira ninkhala mahiku yaawo Biibiliya oniihana awe okhala ‘okathi wokiserya’. (2 Timótheyo 3:1) Yesu aahihimya wira okathi ahu waarowa olikanaka ni okathi Nowe aapaka awe ekalawa. Moolumwenkuni onikhala ahu, akhala wira atthu khanicalela ihapari sa Omwene wa Muluku, wala oniruwana aahiiso onilupattha, maKristau animwiira saana wuupuwela mahiku a Nowe. Awo khahiyo anoopacerya waaphwanya maxakha awo.

“MUKELÉ . . . MUKALAWANI”

Nuumala ovira iyaakha miloko sinceene, nto ekalawa yaahipacerya omala ni oreera. Okathi Nowe aattamela awe ophiya iyaakha 600, yaahimwiiraneela ehasara, Lamekhi, apapawe Nowe aahikhwa.b Nuumala iyaakha thanu, apapawe Lamekhi, taatawe Nowe iihaniwa Metusalemu, aahikhwa arineene iyaakha 969; nto ola ti pinaatamu otempe opisa anari mukumi olempwe mBiibiliyani. (Maphattuwelo 5:27) Nto Metusalemu ni Lamekhi yaari atthu a okathi wa mulopwana oopacerya, Adamu.

Eyaakha emosaru eyo, muhavinre Nowe ahaakhela ihapari sinikhuma wa Yehova Muluku saahimya so: ‘Mukelé mukalawani vamosá n’atthu otheene a vatthokoni vanyu’. Okathi omosaru, Muluku aahimuleela Nowe wira aakuxe axinama a khula muxovo arowanaka mukalawani; axinama ooloka ahaana waakuxa athanu nanli yaale anireerela opaheriwa mukuttho nto akina ekhaleke anli-anli.​—Maphattuwelo 7:1-3.

Owo waari okathi woohiliyaleya. Pooti wuupuwelaka inama ikonto sinceene sirwaaka ottaiwene seettaka, sikina sivavaka, sikina situphaka, nave sikina siipurulaka; masi sotheene ti soovirikana muxovo, munnuwelo ni mikhalelo saya. Nihaana wuupuwela moota Nowe axankihen’ya awe vaavo eererya awe waathukumanya axinama opuro omosa mukalawani. Soolempwa sinihimya wira: “sahikela mukalawani . . . vamosá ni Nowé.”​—Maphattuwelo 7:9.

Atthu akina oopisa waamini, pooti okohaka wira: Moota xeeni etthu eyo ekhanle aya oowiiraneya? Moota xeeni axinama awo yaarowa aya okhala vamosa opuro mwaamukhani moohixankihana? Moone ela: Niireke Mpattuxa a olumwenku wotheene khaniwerya waakhapelela axinama owo aapattunxe awe, woonasawe owiiriha okhala oomaala ni opatthaneya? Muupuweleke, ti Yehova Muluku aakawannye Ephareya Yooxeerya ni owerya weemexa nsuwa. Niireke Yehova khaarowa okhapelela sowiiraneya sotheene sa okathi wa Nowe? Tthiri owo anwerya!

Ekeekhai wira Muluku anwerya osuka inama sawe mwa enamuna ekina. Masi, mwa miruku owo aahithanla enamuna enniiriha ororomela wira wanipacerya owo aahaapweha apinaatamu wira ethokoreryeke soopattuxiwa sikumi valaponi. (Maphattuwelo 1:28) Anamuyari anceene olelo-va, annirumeela ntakiheryo na Nowe wira ewiixuttihe anaaya wira Yehova onnaavaha efaita axinama ni atthu, owo aapattunxe awe.

Yehova aahimuleela Nowe wira Mutaaseke aarowa orwa eriyari ya esumana emosa. Emusi ele, okathi ole yahaatteliwa miteko soovara. Nkahaya muupuwele wuukeliwa wa soolya ni owelihiwa mukalawani mmo itthu sa emusi ele yotheene. Amwaarawe Nowe ni axaaraaya anaawe, ntoko Sami, Khami ni Yafeti, waaniheryasa yaahiluttuweliwa opaka empa muhina mwa ekalawa ele.

Nto atthu akina yaari sai? Atthu ale khiyaapanke etthu nuumala olopoliwa; hata atthu ale yaaweha wira Yehova aanireeliha miteko sa Nowe. Awosa khiyaakhaliherya, masi moone wira axinama ale yaanikela mukalawani ettharanaka. Hiyo khanintikhina ohiphavela olopoliwa iwo. Emosaru, olelo-va atthu khanipaka etthu nnaamwi ewehaka ikanyeryo sa mahiku ala ookiserya. Nave murummwa Pedru aahilavula vahinatthi wira alipa ooruwana anrowa onyemulaka, yaaveehaka ale aniiwelela soolopola sa Muluku. (2 Pedru 3:3-6) Nave okathi ole atthu yaanimuruwana Nowe ni emusi awe.

Okathi xeeni alipa-ooruwana yaamala-manle aya? Biibiliya onnihimya wira Nowe aahikela mukalawani ni emusi awe vamosa ni axinama, nto ‘[Yehova] ahitthuka mukhora ottuli wa Nowe. Akhala wira alipa ooruwana ale yaari vaavale, nto mwaha wa Muluku owala mukhora waahiwiiriha omaalasa. Akhala wira yaanivikaniha oveeha, masi epula ya mutaaseke yahaamaaliha! Epula eyo yaanirupa, enarupa, enavikaniha orupa moohihiyererya, mpakha opakeya mutaaseke olumwenku wotheene ntoko Yehova aalavunle awe.—Maphattuwelo 7:16-21.

Niireke Yehova aahihakalala opweteya wa atthu ale ootakhala? Nnaari! (Ezekiyeli 33:11) Mwaha woowi owo aahaavaha okathi munceene wira erukunuxe makhalelo aya wira epakeke itthu sooreera. Niireke yanwerya orukunuxa makhalelo aya? Mweettelo wa Nowe onnaakhula nikoho nlo. Mwaha wa Nowe weetta ni Yehova, orweela mwa omwiiwelela, ni opaka sotheene Muluku aamuleela awe, owo ahooniherya wira vaaniweryaneya tthiri atthu ale opaka eyo. Nto waamini wa Nowe waahiphukela olumwenku wa okathi ole; mweettelo wooloka wa Nowe waahooniherya wira atthu ale yaari ootakhala. Waamini wawe ni wa emusi awe, waahoopola ikumi saya. Akhala wira munnitthara waamini wa Nowe, nyuwo munrowa woopowa wira mukele elapo yooreera vamosa ni ale anaaphenta anyu. Ntoko Nowe nyuwo munrowa weettaka ni Yehova Muluku ntoko mpatthani anyu. Nto ompatthani owo onrowa okhalaka wa mahiku otheene!

[Inoota]

a Mahiku ale, atthu yaanikhala iyaakha sinceene ovikana olelo-va. Awo yaanipisa okhwa okhala wira yahaattamela mahiku a Adamu ni Eva yaawo yaari oomalela, masi khuyeleela omalela iwo.

b Lamekhi aahinvaha mwanawe nsina na Nowe, nintaphulela wira “Ophumurya”, nave aahilavula vahinatthi wira Nowe aarowa waakhwaniherya ele nsina nawe nintaphulela aya, wira apinaatamu yaarowa ophumurya olima vatthayani yowuulumeliwa. (Maphattuwelo 5:28, 29) Lamekhi khaakhanle wira awehe wiiraneya wa eprofesia eyo.

[Elatarato epaaxina 12]

[Elatarato epaaxina 13]

Nowe ni amwaarawe yaahaana waakhapelela anaaya wira ehihapuxiwe

[Elatarato ipaaxina 14, 15]

Nnaamwi atthu awo yaaweha wira Muluku aanimureeliha Nowe, atthu awo yaanivikaniha onveeha ni ohicalela ihapari aalaleya awe

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha