Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w21 Outubro ipaax. 29-31
  • 1921—Iyaakha 100 Sivinre

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • 1921—Iyaakha 100 Sivinre
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2021
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • ANAMALALEERYA OOLIPA MURIMA
  • YOOSOMA YA OMWANEENE NI YA EMUSI
  • ELIIVURU ESYA!
  • MUTEKO MUKINA NAAROWA AHU OVARAKA MUHOOLO
  • Omwiiwelela Yehova Onniphwanyiha Mareeliho
    Owehaweha Elaleyaka Omwene Wa Yehova (Yoosoma)—2017
  • 1922 — Iyaakha 100 Sivinre
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2022
  • Muhakhu Yoowo Ovirinhe Maloko Mathanu ni Manli
    Owehaweha Elaleyaka Omwene Wa Yehova—2015
  • 1923​—⁠Iyaakha 100 Sivinre
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2023
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2021
w21 Outubro ipaax. 29-31

1921—Iyaakha 100 Sivinre

EREVISTA a Torre de Vigia (olelo-va Owehaweha) ya 1 a Janero, 1921 yaahaakoha anamasoma a Biibiliya nikoho nna: “Muteko xeeni wooluluwanya ninrowa ahu ovara mwaakha ola?” Naahaakhuliwa nikoho nne erumeeliwaka yoolepa ya Yesaya 61:1, 2, yeeyo yaawuupuxenrye muteko aya woolaleerya eriki: “Apwiya àkithanla, ekittikitthela makhura. Awo àkiruma walalèrya amasikhini ehapari yorera . . . , olaleya eyakha y’eparakha y’Apwiya, nihiku na ikuhu sa Muluku ahu”.

ANAMALALEERYA OOLIPA MURIMA

Wira avare muteko yaathanleliwe aya, Anamasoma a Biibiliya yaahaana olipa murima. Maana ohiya paahi waalaleerya amasikhini “ehapari yorera”, awo yaahaana waalaleerya atthu ootakhala murima “nihiku na ikuhu sa Muluku ahu”.

Munna John Henry Hoskin, yoowo aakhala oCanadá aahilaleerya moolipa murima hata aalupatthiwa. Mwaakha wa 1921, owo aahimphwanya namalaleerya a Ekerexa Metodista. Munna John aahipacerya ovaanela ni mulopwana ole ohimyaka wira: “Hiyo nihaana ovaanela moopatthaneya voohimya sa Soolempwa hata nirina ene miyoonelo soovirikana voohimya sa myaha sikina, neemereryaka ni niheemereryaka myaha sikina. Masi nihaana omaliha ovaanela wahu ntoko apatthani”. Masi khahiyo ti etthu yiiraneyale. Munna John onihimya so: “Hiyo naavaanenle minuutu vakhaani paahi. Namalaleerya ole aahimana ni ikuru mukhora, miyo kuupuwela wira aahipwexa eviitro ya mukhora ole”.

Namalaleerya ole aahikhuwela ohimyaka wira: “Xeeni muhinrowa anyu waalaleerya mapakau?” Munna John khaahimmye etthu, masi vaavo aakhuma awe aanuupuwela so: ‘Miyo koona wira kaavaanela ni mukristau!’

Nihiku naattharelana, okathi namalaleerya ole aapaka awe miisa Ekerexa awe, nlelo aahilavula itthu soohiloka voohimya sa miyo. Munna John onihimya so: “Owo aahaaleela atthu otheene a ekerexa awe itthu soohiloka voohimya sa miyo. Aahimmye wira miyo kaari nawoothe muulupale a epooma ele. Nto kaaphwanela wiiviwa ni kapwitthi”. Hata vaari siiso, munna ole khaahiyale olaleerya, owo aanilavula ni atthu anceene. John onivikaniha oriki: “Ole waari okathi woohakalaliha wa muteko aka woolaleerya, atthu akina yaahihimya wira: ‘Nyuwo mwa mutthu a Muluku!’ ni yaahikivaha itthu saakithowa”.

YOOSOMA YA OMWANEENE NI YA EMUSI

Wira yaakhaliherye atthu ale yaasiveliwa ekeekhai, Anamasoma a Biibiliya yaahikumiherya erevista The Golden Agea (A Idade de Ouro). Irevista sikina saaniruuha Iprokrama sa Yoosoma ya Biibiliya, sikina saanikhalana myaha sa Yoosoma ya Biibiliya ya Amiravo. Myaha iyo, saaniruuha mipantta anamuyari yaareerela aya othokorerya ni anaaya. Nto anamuyari awo, yaahaana opaka makoho wira anaaya yaakhuleke amurumeelaka Biibiliya. Makoho makina naari nna: “Biibiliya orina iliivuru ikavi?” Nave yaaniixutta itthu soopacerya sa mBiibiliyani. Makoho makina naari ntoko nna: “Niireke makristau otheene eekeekhai ahaana olipelela olupatthiwa?” Makoho awo yaanaakhaliherya amiravo okhala anamalaleerya oolipa murima.

Eprokrama ekina yiihaniwa Estudos Avançados no Plano Divino das Eras. Eprokrama ele yaaroiheliwa Anamasoma a Biibiliya ookela vahoolo ni yaaniruuha makoho oovila yaavarihana ni eliivuru Estudos das Escrituras. Masi erevista A Idade de Ouro ya 1921 yaahihimya wira eprokrama ele khiyaarowa otthikela okumiheriwa. Etthu xeeni yiirinhe opakiwa marukunuxo awo?

ELIIVURU ESYA!

Eliivuru A Harpa de Deus

Thayle Gardner ori ene ekhatera awe ya maroota

Ekartau yooniherya mpantta mutthu aarowa awe osoma

Anna yaahoolela mmutthenkesoni okathi ole, yaahoona wira enamuna yooloka ya omwiixuttiha mutthu Biibiliya, waari othokorerya mwaha mmosa khula okathi. Nto mwaakha wa 1921 yaahikumiheriwa eliivuru A Harpa de Deus. Vaavo mutthu aaphavela ihapari sooreera eemererya awe eliivuru eyo, owo aaniilepiha eprokrama yiihaniwa Curso de Estudo Bíblico da Harpa. Kursu owo mutthu ampaka awe mekhawe aanisuwela “yoolakela ya Muluku ya waareeliha apinaatamu aavahaka okumi woohimala”. Masi kursu owo aapakiwa sai?

Mutthu eemererya eliivuru ele aanivahiwa ekartau yaamukhaani. Ekartau ele yaanooniherya ipaaxina sa eliivuru ele mutthu aareerela awe osoma esumana ene yeele. Nuumala-vo, mutthu owo aanivahiwa ekartau ekina yaaruuha makoho yaavarihana ni ipaaxina aasomme awe. Wanikisa aanivahiwa ekartau ekina yooniherya ipaaxina aarowa awe osoma esumana yattharelana.

Khula esumana eriyari ya isumana 12, mutthu owo aanaakhela ekartau yaaruuhiwa ni ekoreio ni muloko wowaattamela. Okhala wene ikartau iyo saaroihiwa ni atthu oowuuluvala, yaawo yahaawerya okhuma owaani wira yalaleeryeke empa ni empa. Mwa ntakiheryo, Anna Katherine Gardner a oMillvale, oPensilvânia, Estados Unidos, ohimmye so: “Okathi yaakumiheriwe aya eliivuru A Harpa de Deus muhima aka, yoowo aarakanle ohinawerya weetta, khula esumana aaniroiha ikartau iyo saarina makoho”. Nuumala mutthu owo ommaaliha kursu, mutthu mmosa a mmulokoni aanirowa owannyawe wira amukhaliherye wiixutta itthu sikina sa mBiibiliyani.

Ikartau sa makoho

MUTEKO MUKINA NAAROWA AHU OVARAKA MUHOOLO

Wanikisa wa mwaakha ole, munna Joseph Franklin Rutherford aahiroiha miloko sotheene ekarta. Ekarta ele yaahimya wira: “Muteko woolaleya Omwene nivanre ahu mwaakha ola, khoreere okhumela saana ovikana muteko nivanre ahu mwaakha woohepha ovinre”. Uupuwelaka itthu saarowa wiiraneya muhoolo, munna Rutherford aahincererya oriki: “Nlelo muteko ninreerela ahu ovara khoreere, mwaatumereryeke atthu akina wiirela mpantta muteko ola onireelihiwa vanceene”. Moohaanyiherya, Anamasoma a Biibiliya yaahitthara miruku iye sa munna Rutherford. Nto mwaakha wa 1922, awo yaahilaleya Omwene mooluttuweliwa.

Apatthani Oolipa Murima

Anamasoma a Biibiliya yaanooniheryana ophenta wa ekristau akhaliheryanaka mukina ni mukhwaawe. Awo yaari apatthani oolipa murima, “okathi w’oxanka”.—Mir. 17:17.

Namanli, 31 a Maio 1921 yaahiiraneya etthu emosa epooma ya oTulsa, Oklahoma, wEstados Unidos. Waahikhumelela onyakulihana wuulupale muhoolo mwaya waasuweliwe okhala wiivanana oTulsa. Itthu saapacenrye okathi mulopwana mmosa nooriipe aatthukweliwe awe mukhatteya ootheriwaka wira aahimmana muthiyana mukunya. Nuumala-vo, muttitthi wa alopwana akunya yaavikana 1.000 yaahipacerya onyakulihana ni alopwana vakhaani anooriipe. Moohipisa muxankiho ole waahiphiya muttetthe wowaattamela oGreenwood, weiwo yaakhala aya anooriipe anceene. Ilooxa sinivikana 1.400 ni ipa saahinyaanyiwa ni itthu sikina saahipahiwa. Moovarihana ni idukumento sa kuvernu, yaahiiviwa atthu 36, masi vanikhala ntoko wira atthu yaakhwiiye yaahiphiya 300.

Munna Richard Joseph Hill Namasoma a Biibiliya nooriipe, yoowo aakhala oGreenwood, oohimya etthu yiiraneyale oriki: “Ohiyu ole wa evutuka-vutuka hiyo niira nipakaka yoosoma ahu ya Biibiliya ntoko naalimalenle ahu. Masi nuumala omaliha yoosoma ele naaniiwa itiiru opooma. Nuumala orowa orupa nlelo naaniiwa itiiru iye”. Voosiisu a Namararu 1 a Junyo, muxankiho ole waahitepa. Munna Richard onivikaniha oriki: “Atthu akina a muttetthe ole yaahirwa anileela wira naaphavelaka okhapeleliwa naahaana orowa moowaakuveya oCentro de Convenções”. Nto munna Richard, mwaarawe ni anaaya 5 yaahitthyawa arowaka oCentro de Convenções ya oTulsa. Opuro ole yaahikhala alopwana ni athiyana anooriipe yaavikana 3.000, yaawo yaakhapeleliwa ni mapoliisia a elapo ele, yaarummwale ottikiherya murettele.

Okathi ene yoole, munna Arthur Claus yoowo aari mukunya aahipaka etthu yooniherya olipa murima. Owo onihimya so: “Nuumala osuwela wira ekrupu emosa ya alopwana yaahirukurerya oGreenwood, yiiyaka ni opaha ipa, kaahilakela orowa onweha mpatthani aka ni munnaka Richard”.

Arthur Claus owiixuttihaka anamwane 14 orumeelaka eliivuru A Harpa de Deus

Nuumala ophiya empa ya munna Richard, Arthur aahimphwanya namwaattamanani awe mukunya eemenle ene empa ele omukunxe ene kapwitthi. Namwaattamanani awe ole, aari mpatthani awe Richard. Owo oona wira Arthur aarowa wiirela mpantta manyaku-nyaku ale. Nto aahikhuwela oriki: “Muniraani-vo exartim ya mulopwana owo?”

Arthur onihimya so: “Vaakhanle wira nkaamwaakhule saana mulopwana ole, woonasa wene aamukiiva ni kapwitthi”. Nto kaahimuleela wira kaari mpatthani ni munnawe Richard ni kaamakela omuxukurya. Vano Arthur ni namwaattamanani awe yaahikhapelela empa ya Richard wira ehinyaanyiwe.

Moohipisa, Arthur aahoona wira munna Richard ni emusi awe yaari oCentro de Convenções. Arthur aahisuwela wira anooriipe yaaneemereriwa okhuma opuro ole akhala wira mukhulupale a mapoliisia aahiweemererya. Nto Arthur onihimya so: “Kaahiimananiha wira kilavule ni mukhulupale ole a mapoliisia. Okathi kaamulenle aka etthu kaaphavela aka opaka, owo aahikikoha wira: ‘Kiireke nyuwo munoowerya waakhapelela atthu ala ni waavaha itthu sotheene sinaathowa?’ Moohipisa kaahimwaakhula wira aayo ni kampaka eyo ni murima wotheene”.

Okunxe ene mmatatani epaphelo yaalempwale ni mukhulupale a mapoliisia, Arthur aahirowa oCentro de Convenções. Okathi aamonihenrye awe epaphelo ele poliisia mmosa, poliisia ole aahihimya wira: “Nyuwo moowerya weemereriwa ni mukhulupale a mapoliisia! Mwaanisuwela wira nyuwo olelo mpacenrye waakumiha atthu opuro ola?” Moohipisa, munna Arthur ni poliisia ole yaahimphwanya munna Richard ni emusi awe. Otheene aya yaahiwela ekaaro ya munna Arthur anarowa owaani.

“Eriyari ya atthu a Muluku, otheene ahu nnoolikana”

Munna Arthur aahiimananiha vanceene okhapelela emusi ya munna Richard. Olipa wawe murima ni ophenta wawe wa ekristau waahaakhaliherya vanceene atthu akina. Arthur onihimya so: “Namwaattamanani aakikhalihenrye okhapelela empa ya Richard aahipacerya waattittimiha vanceene atthu a Muluku. Nave atthu akina yaahipacerya osiveliwa muhupi wa Omwene mwaha wa etthu yaawenhe aya. Maana yaahoona wira atthu a Muluku toowiiraana hata ari ene a ilapo soovirikana ni makhuli oovirikana, otheene ahu nnoolikana”.

a Mwaakha wa 1937, erevista The Golden Age (A Idade de Ouro) yaahivahiwa nsina na Consolation (Ekunya, Consolação, 1938) vano mwaakha wa 1946, erevista ele yaahivahiwa nsina na Awake! (Emakhuwa, Nvenye!, 2017).

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha