Biibiliya Onniixuttiha Exeeni sa Yehova?

1. Exeeni eniwiirihani omuxukhurela Yehova mwaha woonivaha Biibiliya?

HIYO ninnimuxukhurela vanceene Yehova mwaha woonivaha Biibiliya. Nto omurumeelaka Biibiliya, Yehova onninikhaliherya ovilela mixankiho sinniphwanya, ni onninivaha nlipelelo nooloka na muhoolo. Ohiya-vo, omurumeelaka Biibiliya Yehova onniniixuttiha mikhalelo sawe. Tthiri wuupuwelela mikhalelo iyo soovara murima sa Yehova, onniniiriha ohihiya omwaattamela. — Esal. 25:14.

2. Itthu xeeni Yehova aarumenle awe khalai wiira atthu amusuwele?

² Yehova oniphavela wiira apinaatamu ootheene amusuwele. Khalai wiira atthu amusuwele Yehova, aanirumeela itthu ntoko sooloha, sowoonihiwa ni malaikha. (Moth. 12:6; Mit. 10:3, 4) Nto vaakhanle wiira itthu iyo sootheene khasilempwale hiyo khinaarowa osuwela olelo-va. Ti maana aya Yehova aarumme awe alopwana wiira ʻalepe mulivuruniʼ itthu iyo wiira niwerye omusuwela. (Yer. 30:2) Nto nikupaliki wiira enamuna Yehova othanlale awe wiira olavuleke ni hiyo, enninikhaliherya okhala wiira “ephiro ya Muluku ti yooreera”. — Esal. 18:30, PIIPILIYA Emakhuwa.

3. Wiira muhupi wa mbiibiliyani ohiturukiwe, exeeni Yehova aapanke awe? (Yesaya 40:8.)

³ Mmusome Yesaya 40:8. Okhuma khalai, Nuulumo na Muluku ninnaakhaliherya alopwana ni athiyana oororomeleya. Masi eyo eniweryaneya sai variki Nuulumo na Muluku naalempwale sirumeeliwaka iroolu aahiiso ipaphelo soowaakuva onyaanyeya? Tthiri vaahiweryaneya okhala wiira Yehova aahiruma wiira sipakiweke ikoopiya. Nto ti nthowa naya, olelo-va sihimphwanyaneya aya iroolu soopacerya. Ekeekhai wiira alipa-ookopiyari ale yaari atthu oottheka masi awo yaanikhalana ephoole okathi yaakopiyari aya iroolu iye. Musomi mmosa olavulaka sa soolempwa sa eHeeberi ohimmye so: “Khiivo eliivuru ya khalai eri yeekeekhai ovikana soolempwa sa eHeeberi”. Nnaamwi Biibiliya olempwale ene khalai, saarumeeliwe itthu sowaakuva onyaanyeya ni aakopiyariwe ni atthu oottheka, nikupaliki wiira ele ninsoma ahu mbiibiliyani olelo-va, enikhuma wa Yehova.

4. Mwaha ola ninrowa othokorerya exeeni?

⁴ Yehova tori Mwaneene “soovaha sootheene sooreera ni soomalela”. (Yak. 1:17) Tthiri etthu yooreerexa Yehova onivanhe awe Nuulumo nawe, eyo piiyo Biibiliya. Okathi mutthu onnivaha awe etthu ya faita yinceene, eyo entaphulela wiira owo onninisuwela oratteene. Nto mwa enamuna emosaru, mwaha woonivaha Biibiliya eyo enooniherya wiira Yehova onnisuwela itthu sinnithowa. Ninnihimya siiso okhala wiira okathi nimmusoma ahu Biibiliya ninniixutta wiira Yehova tthiri onninisuwela. Mwaha ola, nnoothokorerya mikhalelo miraru Biibiliya onniixuttiha awe voohimya sa Yehova. Ntoko ankhili exariya ni ophenta. Masi vano ninrowa opacerya niwehaka ele Biibiliya onihimya awe sa ankhili a Yehova.

BIIBILIYA ONNOONIHERYA WIIRA MULUKU TA ANKHILI

5. Xeeni ninhimya ahu wiira Biibiliya okhalana ankhili anikhuma wa Muluku?

⁵ Yehova onnisuwela wiira hiyo ninnireerela okhalana ankhili awe. Nto ti nthowa naya Yehova onivanhe awe Biibiliya memmo ninrowa ahu waaphwanya ankhili awo. Nave Biibiliya ookhalana owerya wa oturuka okumi wa atthu. Okathi Moise aalepa awe iliivuru soopacerya sa mbiibiliyani, owo aalenle so aisarayeli: “Molumo ala khahiyo molumo òthanyeya: Yawo t’ikumi anyu”. (Otum. 32:47) Tthiri mutthu oniiwelela ele Biibiliya onihimya awe onnihakalala. (Esal. 1:2, 3) Nto nnaamwi Biibiliya olempwale ene khalai, owo nlelo ookhalana owerya wa oturuka okumi wa atthu. Mwa ntakiheryo, esaiti ahu jw.org mpantta oni: “A Bíblia Muda a Vida das Pessoas” aakhala matakiheryo a atthu anivikana 50 yaawo yaapanke marukunuxo nuumala opacerya osomihiwa Biibiliya ni ovarihela muteko mookumini mwaya itthu yiixutta aya. — 1 aTes. 2:13.

6. Xeeni ninhimya ahu wiira khiivo eliivuru enlikana ni Biibiliya?

⁶ Khiivo eliivuru enlikana ni Biibiliya. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi, Mwaneene Biibiliya ti Yehova nave owo toowerya sootheene, onikhala mahiku ootheene ni mutthu oosuwelexa. Iliivuru sinceene ti soovuwa ni sinnisommwa hata axineene alempe iliivuru iyo akhwiiye ene. Masi nuuvira okathi miruku siniphwanyaneya iliivuru iyo sinnihiiwa otthariwa aahiiso khasinvareleya-tho muteko. Moovirikana ni iliivuru iyo, miruku siri mBiibiliyani sinnivareleya muteko okathi wootheene. Okhuma khalai miruku sa mbiibiliyani sinnaakhaliherya atthu anceene. Okathi ninsoma ahu eliivuru eyo ni wuupuwelela ele nniixutta ahu, Yehova onnirumeela munepa awe woowaarya wiira onikhaliherye oweha moota woovarihela muteko miruku iyo sa mbiibiliyani mookumini mwahu. (Esal. 119:27; Mal. 3:16; aHeeb. 4:12) Moohaanyiherya mwaneene Biibiliya Yehova, oniphavela onikhaliherya. Nto eyo tenniiriha omusomaka Biibiliya khula nihiku!

7. Moota xeeni Biibiliya aakhalihenrye awe arumeyi a Yehova a khalai okhala oowiiraana?

⁷ Yookhala etthu ekina enooniherya wiira Biibiliya ookhalana ankhili a Muluku. Etthu ene tiila: Biibiliya onnaakhaliherya arumeyi a Muluku okhala oowiiraana. Okathi aisarayeli yaakenle aya elapo yooleiheriwa, awo yaakhala mapuro oovirikana. Akina yaatotha ihopa, akina yaahuwa inama ni akina yaari alimi. Aisarayeli yaakhala muttetthe mmosa khiyaaxankiheya ni aisarayeli yaakhala mittetthe sikina. Masi Yehova ahaalela wiira yahaana othukumanaka nihiku naathanlale awe, wiira awiriyaneke osommwa wa nlamulo. (Otum. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Aisarayeli yaanihakalala vanceene okathi yaarowa aya oYerusalemu aanaaweha aisarayeli akina imilyau sinceene yaakhuma ilapo soovirikana wiira yamukokhorele Yehova. Orumeelaka enamuna eyo, Yehova ahaakhaliherya aisarayeli ohihiya okhala oowiiraana. Muhoolo mwaya, nuumala okhumelela muloko weekristau, yaahikhala atthu muloko ole yaalavula mattaava oovirikana, akina yaari oovuwa, akina yaari oothaaciri nave akina yaari oohaawa. Masi hata vari siiso, ootheene aya yaaniphenta nlamulo, nto eyo yaaniwiiriha okhala oowiiraana okathi yaamukokhorela aya Muluku eekeekhai. Nave ale yiixutta ekeekhai niinaano, yaaniwerya wiiwexexa nuulumo na Muluku vaavo yaathukumana aya ni axinnaya akina. Nave-tho yaanoona wiira anna ni arokora awo yaanaakhaliherya wiiwexexa soolempwa. — Mit. 2:42; 8:30, 31.

8. Olelo-va, Biibiliya onaakhaliherya sai arumeyi a Yehova okhala oowiiraana?

⁸ Olelo-va, Yehova onnimurumeela Biibiliya wiira owiixuttihe arumeyi awe ni waakhaliherya okhala oowiiraana. Nave Biibiliya ookhalana ikeekhai sootheene voohimya sa Yehova seiyo ninreerela ahu osuwela. Nave-tho ninnithukumana Empa ya Omwene, okathi wa asembeleya ni kongresu, weiwo nniixuttihiwa ahu ikeekhai sa mbiibiliyani. Ti maana aya ninhimya ahu wiira Yehova onnimurumeela Biibiliya wiira aakhaliherye arumeyi awe ʻomurumela ni murima mmosaruʼ. — Sof. 3:9.

9. Mukhalelo xeeni ninreerela ahu okhalana wiira niwerye wiiwexexa muhupi wa mbiibiliyani? (Luka 10:21.)

⁹ Nrowe niwehe etthu ekina enooniherya wiira Biibiliya okhalana ankhili a Yehova. Ipantte sinceene sa mbiibiliyani, silempwale wiira saakhaliheryeke atthu ahisomme aahiiso ahinooneliwa vatthu wiira aweryeke wiiwexexa. (Mmusome Luka 10:21.) Atthu anceene anikhala olumwenku wootheene, annimusoma Biibiliya. Masi musomi mmosa ohimmye so: “Biibiliya khahiyo paahi eliivuru enisommwa okathi wootheene, masi eliivuru enisommwa ni ephoole”. Nto ale ari oowiiyeviha anoowerya wiiwexexa ni ovarihela muteko ele Biibiliya onihimya awe. — 2 aKor. 3:15, 16.

10. Etthu xeeni ekina Biibiliya onniixuttiha awe voohimya sa ankhili a Yehova?

¹⁰ Yookhala enamuna ekina Biibiliya onniixuttiha awe voohimya sa ankhili a Yehova. Nwehe wiira Yehova onnimurumeela Biibiliya wiira owiixuttihe arumeyi awe ntoko ekhurupu, masi-tho owo onnimurumeela wiira omwiixuttihe ni ommaaliha khula mutthu. Tthiri okathi mummusoma anyu Biibiliya, munniwerya woona wiira Yehova onnookhapelelani. (Yes. 30:21) Okathi mwaarina anyu, mixankiho woonasa wene nyuwo mwaahisoma yoolepa emosa ya mbiibiliyani, nuumala-vo khuhimya so: “Yoolepa ela kilepeliwe miyo”. Eyo enniiraneya okhala wiira Biibiliya, olempwale wiira atthu imilyau sinceene aweryeke omwiiwexexa. Masi vaniweryaneya sai Biibiliya okhala oororomeleya ni woovarani murima? Eyo enniweryaneya okhala wiira mwaneene Biibiliya Yehova, toosuwelexa waavikana atthu ootheene anikhala valaponi. — 2 Tim. 3:16, 17.

BIIBILIYA ONNOONIHERYA WIIRA MULUKU NAXARIYA

11. Moota Biibiliya olempwale awe, onooniherya sai wiira Yehova khommuthanla mutthu?

¹¹ Mukhalelo mukina Yehova orina awe exariya. (Otum. 32:4) Exariya ya Yehova ennivarihana ni mukhalelo awe mukina, eyo piiyo, Yehova khonimuthanla mutthu. (Mit. 10:34, 35; aRom. 2:11) Ninniwerya oweha eyo mwa enamuna moota Biibiliya olempwale awe. Nooweha wiira owo olempwale arumeeliwaka mattaava atthu anceene a khalai yaalavula aya. Mwa ntakiheryo, iliivuru soopacerya 39 silempwale ni nttaava na eHeeberi, nttaava nenlo yaalavula aya arumeyi a Muluku a okathi ole. Muhoolo mwaya, saahilempwa iliivuru sookiserya 27 sa mbiibiliyani nirumeeliwaka nttaava na eKereku, nenlo naalavuliwa ni makristau a okathi ole. Tthiri vannooneya wiira Yehova khaarumme wiira Nuulumo nawe nlempweke ni nttaava nimosa paahi. Olelo-va, atthu ibilyau 8 ari valaponi annilavula mattaava manceene ni oovirikana. Nto vaarowa oweryaneya sai atthu awo wiixuttihiwa voohimya sa Yehova?

12. Eprofesia eri Daniyeli 12:4, eniiraneya sai mahiku ahu ala?

¹² Eprofesia ya Daniyeli, ennooniherya wiira Yehova aahileiherya wiira mahiku ookiserya ʻosuwela wekeekhaiʼ ori mbiibiliyani ʻwaamuncerereyaʼ niire so, atthu anceene yaamwiiwexexaka ikeekhai sa mbiibiliyani. (Mmusome Daniyeli 12:4.) Eprofesia eyo, enniiraneya olelo-va maana atthu anceene annimwiiwexexa Biibiliya ni iliivuru sinimutthokiherya Biibiliya. Nave olelo-va, Biibiliya eliivuru etaphuleliwe mattaava manceene ni enisommwa ni atthu anceene. Impereesa sinceene olelo-va, sinnaapaka aBiibiliya ni sinaatumiha musurukhu munceene. Moovirikana ni impereesa iyo, arumeyi a Muluku annaataphulela aBiibiliya oomalela aahiiso oohimalela anivikana mattaava 240 annaakawela atthu mahala. Mwaha woopaka eyo, atthu a maloko ootheene anneemererya ʻihapari sooreera sa Omweneʼ ohinatthi ophiya wanikisa wa olumwenku ola. (Math. 24:14) Okhala wiira Yehova Muluku axariya, oniphavela wiira atthu anceene amusuwele asomaka nuulumo nawe. Nto mwaha woopaka eyo, owo onnooniherya wiira onniniphenta vanceene.

BIIBILIYA ONNOONIHERYA WIIRA MULUKU ONNINIPHENTA

13. Biibiliya onooniherya sai wiira Muluku onniniphenta? (Yohani 21:25.)

¹³ Biibiliya oniixuttiha wiira mukhalelo muulupale wa Yehova, ophenta. (1 Yoh. 4:8) Ninniwerya osuwela eyo mwaha wa itthu Yehova orumme awe olempwa ni ohilempwa mbiibiliyani. Mwa ntakiheryo, Biibiliya onniniixuttiha itthu nikhanle ahu oopaka wiira nikhale apatthani a Yehova, nikhale oohakalala ni nikhalane okumi woohimala. Masi mwaha wooniphenta, Yehova khonleelale khula etthu ninreerela ahu opaka wiira nimurumeeleke. — Mmusome Yohani 21:25.

14. Etthu xeeni-tho ekina Biibiliya onihimya awe enooniherya wiira Yehova onniniphenta?

¹⁴ Moota Biibiliya olempwale awe, onnooniherya-tho enamuna akina Yehova onniphenta awe. Moota xeeni? Mbiibiliyani khekhanle elista ya khula etthu ninreerela ahu opakaka mookumini mwahu. Ohiya-vo, Yehova onninikhaliherya wuupuwelela orumeelaka soowiiraneya sa arumeyi awe a khalai, iprofesia soovara murima ni matakiheryo annikhaliherya opaka soothanla sooloka. Mwaha woonooniherya itthu iyo sootheene, Yehova oniphavela wiira nimphenteke ni nimwiiweleleke ni murima ahu wootheene.

15. (a) Biibiliya onooniherya sai wiira Yehova onnaavaha efaita, ale anisoma Nuulumo nawe? (b) Ntoko enooniherya aya efootu, atthu xeeni mwaarusi, munna, ni murokora oowuuluvala aniwuupuwelela aya aniromoliwa mbiibiliyani? (Maph. 39:1, 10-12; 2 Mam. 5:1-3; Luka 2:25-38.)

¹⁵ Biibiliya onnooniherya wiira Yehova onninthokorerya vanceene. Exeeni ennikupaliha eyo? Mbiibiliyani sookhala soowiiraneya sinceene sa arumeyi a Yehova a khalai yaarina mikhalelo “ntoko hiyo”. (Yak. 5:17) Nto vaavo ninsoma ahu moota Yehova aathokorenrye awe arumeyi awe awo a khalai, ninnisuwela wiira “Yehova toophenta vanceene ni toomoriwa ikharari”. — Yak. 5:11.

16. Okathi ninsoma ahu mbiibiliyani wiira Yehova aahaalevelela arumeyi awe yaamutthekenle, eyo enniixuttiha exeeni? (Yesaya 55:7.)

¹⁶ Yookhala-tho enamuna ekina Biibiliya onooniherya awe wiira Yehova onniniphenta. Biibiliya onihimya wiira Yehova khonrowa oninyanyala vakhala wiira nnoomutthekela. Mwa ntakiheryo, aisarayeli yaahimutthekela Yehova ikwaha sinceene masi hata vari siiso okathi yaattharunwe aya ni murima aya wootheene Yehova aahaalevelela. (Mmusome Yesaya 55:7.) Makristau oopacerya yaanisuwela wiira Yehova aanaaphenta vanceene. Muloko ole woopacerya aahikhala mulopwana aapanke etampi yuulupale masi khuttharuwa. Nto murummwa Paulo uupuxeriwaka ni Muluku, aahaatumererya makristau ale wiira yaahaana “omulevelela mulopwana owo ni murima wootheene ni ommaaliha”. (2 aKor. 2:6, 7; 1 aKor. 5:1-5) Ti voohakalaliha wuupuwela wiira Yehova khaanyanyanle arumeyi awe mwaha woomutthekela paahi. Ohiya-vo, moophenta owo aahaakhaliherya, aahaattaruxa ni aaheemererya wiira atthikele okhala apatthani awe. Nave olelo-va, Yehova onnileiherya wiira onimwaalevelela arumeyi awe anipaka itampi suulupale ni anattharuwa. — Yak. 4:8-10.

NVAHEKE EFAITA YOOVAHA ʻYOOREERA NI YOOMALELAʼ ENIKHUMA WA MULUKU

17. Xeeni Biibiliya oryaawe yoovaha ya faita yinceene?

¹⁷ Yehova oonivaha etthu ya faita vanceene, eyo piiyo, Biibiliya. Xeeni ninhimya ahu wiira Biibiliya ta faita vanceene? Mwaha woowi, mwaha ola nihiixutta wiira Biibiliya onnooniherya wiira Muluku ta ankhili, ta xariya ni toophenta. Nave nooweha wiira mwaha woonivaha Biibiliya, Yehova oniphavela wiira nimusuweleke. Nave-tho nihoona wiira Yehova, oniphavela wiira nikhale apatthani awe.

18. Ninrowa wooniherya sai wiira ninnivaha efaita yoovaha yooreera ni yoomalela Yehova onivanhe awe?

¹⁸ Tthiri hiyo khanimphavela ohiya ovaha efaita ʻyoovaha eyo yooreera ni yoomalelaʼ, eyo piiyo, Nuulumo na Muluku. (Yak. 1:17) Nto nnimooniherya wiira ninnivaha efaita Nuulumo na Muluku akhala wiira nnoosoma khula nihiku ni wuupuwelela. Napaka eyo, nikupaliki wiira Yehova, yoowo ori mwaneene Biibiliya, onooreeliha wiimananiha wahu ni nnoowerya ʻomusuwela Mulukuʼ . — Mir. 2:5, PIIPILIYA Emakhuwa.