Nlipelelo Neekeekhai wa Alipa-ookhwa
Muthiyana mmosa aarina iyaakha 25 aalempe so: “Mwaakha wa 1981 amaama ookiphwanya yaahikhwa mwaha wa eretta ya kanser. Okhwa waya waahikiwereya vanceene miyo ni murokoraka ookiphwanya. Miyo kaarina iyaakha 17, nto murokoraka aarina iyaakha 11. Kaahipweteiwa vanceenexa. Mwaha wowiixuttihiwa wira maama owo aaronwe wiirimu, vano miyo kaaphavela wiixiiva wira kakhale n’uwo. Maama owo aari mpatthani aka muulupale”.
Etthu yootepa otakhala mwaha woowi naakhwa ookhalana owerya wa omwiiva mutthu onimphenta anyu. Nto okathi eniiraneya aya eyo, wuupuwelela wira khamunrowa-tho olavulaka, otheya, aahiiso ovarelana n’ule okhwiiye onimphenta anyu, pooti okhala vooxankiha ovilela. Muupuwelo owo khonimala paahi ni oleeliwa wira ole onimphenta anyu okhwiiye oronwe wiirimu.
Masi, yoolipelela enihimya Biibiliya ti yoovirikana vanceene ni eyo. Ntoko simanle ahu woona, Soolempwa sinooniherya wira vanniweryaneya okhala-tho vamosa ni ale akhwiiye muhoolo moohipisa, ohiya wiirimu ohinsuwela ahu, masi valaponi vaava ni mikhalelo sa xariya ni murettele. Nto mu okathi aya, apinaatamu anrowa okhalana ekumi yooloka, ni khanrowa-tho okhwaaka. Akina pooti ohimyaka wira: ‘Masi eyo khahiyo ekeekhai!’.
Etthu xeeni enrowa wookupalihani wira yoolipelela ela ti yekeekhai? Wira mmukupali natiri ola, nyuwo munitthuneya ororomela wira ole onimmana natiri ola onniphavela ni onniwerya omwaakhwaniherya. Vano, tani onileiherya wira alipa-ookhwa anootthikela okhala akumi?
Okathi wa ephovo mwaakha wa 31 E.C., moohihoverya Yesu Kristu aaleihenrye so: “Sisale Atithi anahihimuxaya atthu òkhwa, enavaha-tho ekumi, siso-tho Mwana onnavaha ekumi ale onatthunawe. Itthu iya sihotikiniheni, okhala wira onophiya okathi onìraya atthu othene ari mmahiye, yiwe nsu na Mwana a Mutthu [Yesu], ekhume mmahiye”. (Yohani 5:21, 28, 29) Aayo, Yesu Kristu aahileiherya wira atthu imilyau sene akhwiiye okathi ola anrowa okhala-tho valaponi vaava ni anrowa okhalaka mahiku otheene ni murettele, mparayiisu. (Luka 23:43; Yohani 3:16; 17:3; mulikanyihe ni Esalimo 37:29 ni Matheyo 5:5.) Okhala wira Yesu ooleiherya, nto nroromeleke wira owo onrowa waakhwaniherya. Masi niireke wira owo onoowerya opaka eyo?
Sihalaka omala iyaakha piili nuumala ompaka natiri owo, Yesu aahooniherya mwa kuru wira onniphavela ni ookhalana owerya wa ohihimuxa.
“Lázaro, Mukhumele Otá Nno!”
Ela yaari yowiiraneya yahaareere waakuxa murima atthu. Laazaro aahiwereiwa vanceene. Okathi Yesu aalapuwa awe Muro Yordani, Maria ni Martha, axirokorawe Laazaro, yaahirumiha muhupi ola: “Pwiya! Mpatthan’inyu onowereiwa”. (Yohani 11:3) Awosa yaanisuwela wira Yesu aanimphenta Laazaro. Niireke wira Yesu khaarowa ophavela omuxukurya mpatthani awe aawereiwa? Etthu yootikiniha tiila: ohiya orowa niinanoru oBethania, Yesu aahivikaniha okhala opuro ole mahiku manli.—Yohani 11:5, 6.
Laazaro aahikhwa nuumala orumihiwa muhupi waahimya wira anwereiwa. Yesu aahisuwela okathi waakhwiiye Laazaro, nto aahiphavela opaka etthu mwaha wa yookhumelela eyo. Mpakha okathi Yesu waaphin’ye awe oBethania, yaahivira mahiku maxexe mpatthani awe okhwiiye ene. (Yohani 11:17, 39) Niireke wira Yesu anwerya omuhihimuxa mutthu yoowo aamalinhe mahiku maxexe okhwiiye ene?
Vaavo Martha vaiwalya awe wira Yesu aahanle ophiya, aahirowa okumana. (Mulikanyihe ni Luka 10:38-42.) Omoonelaka othunku, Yesu aahimulipiherya wira: “Murokor’inyu onohihimuwa mokhwani”. Okathi Martha oonihenrya awe okupali wawe nlipelelo na ohihimuwa wa muhoolo, Yesu aahimuhimeerya vanlakani vene wira: “Miyo ki ohihimuwa n’ikumi. Ole onikamini, hatá anakhwaru, onokhala-tho mukumi”.—Yohani 11:20-25.
Okathi waaphin’ye awe omahiye, Yesu aahiruma wira nivenxiwe nluku naari vamukhora va mahiye. Nto, nuumala ovekela moowiiwanyeya, Yesu aahiruma oriki: “Lázaro, mukhumele otá nno!”—Yohani 11:38-43.
Atthu otheene yaaweha mmahiye mme. Nto, okhumaka mweepiphini mme, yaanooneya eruku awe. Inawu sawe, owiitho wawe ni matata awe saasipheeliwe ni ikuwo. Yesu aahirumiha wira: “Mmutaphule, mmuhiye aroweke”. Nto, ikuwo sikina saataphuliwe saari varutthuni vawe saahimora. Tthiri, ole aari Laazaro, mulopwana yoowo aamalinhe mahiku maxexe okhwiiye ene!—Yohani 11:44.
Niireke Wira Eyo Ehiiraneya Tthiri?
Yoohimmwa ya ohihimuxiwa wa Laazaro ennilavuliwa mu Ehapari ya Yohani okhala etthu yekeekhai. Soohimmwa saya ti sekeekhai, khahiyo ethale. Ohikupali wira ela etthu yekeekhai onlikana ni ohikupali miirirya sa mBiibiliyani, ohela muhina ohikupali wira Yesu Kristu oohihimuxiwa. Nto okhootta wira Yesu oohihimuxiwa onlikana ni okhootta nroromelo na eKristau.—1 aKorinto 15:13-15.
Tthiri, akhala wira munnikupali wira Muluku ookhala, nto nyuwo khamunkhalana muxankiho wa okupali wira ohihimuwa onimwiiraneya. Mwa ntakiheryo: Mutthu pooti opaka etestamento okaravariki masu awe mukasetini ya eviidiyu ele eniphavela awe wira epakiwe nuumala okhwa, nto amusi awe ni apatthani anoowerya wiiwa ni woona, vaavo vanitthokiherya awe moota wookaiwa itthu sihin’ya awe. Iyaakha emiya emosa sivinre, okaravari masu a mutthu nviidiyuni yaari etthu yahaasuweliwa. Vano, atthu akina anikhala mipantta sikina sa elapo soorakamela ipooma, khansuwela wira vanniweryaneya okaravariwa masu nviidiyuni; nto wa atthu awo onkhala ntoko oweha miirirya. Okhala wira apinaatamu anniwerya orumeela malamulo a siensia apakiwe ni Mpattuxa wira akaravari itthu sinooneya ni wiiweya, niireke wira Mpattuxa ene khonwerya opaka etthu enivikana-vo? Vanonto, okhala wira Muluku topattunxe okumi, niireke wira khorina owerya wa otthikela opattuxa?
Mwiiriirya wa ohihimuxiwa wa Laazaro waahincererya nroromelo na atthu wa Yesu ni okupali wira ohihimuwa etthu yekeekhai. (Yohani 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Mmukhalelo wookuxa murima, eyo ennuupulula-tho ophavela wuulupale wa Yehova ni Mwanawe wira yaahihimuxe atthu.
‘Muluku Onrowa Osiveliwa’
Ele yaapanke Yesu mwaha wa okhwa wa Laazaro, enooniherya ophenta wuulupale wa Mwaana a Muluku. Othunku wuulupale woonihenrya awe okathi ole, ethoonyeryo yowooneya yoowi onniphavela vanceene waahihimuxa alipa-ookhwa. Hiyo ninsoma so: “Maria, vaphiyalyawe nipuro nari Yesu, amonakaru, ahikokhora vamettoni vawe ìraka: Pwiya! Nyuwo mwàri vava, murokor’aka khakhwá! Yesu, vamonalyawe Maria aìkhupanyeryaka n’aYuda yarwanawe yikhupanyeryasaka, ahiripiwa murima ni winiwa. Numalá, ahakoha wira: Munvithale vayí? Awo yahimwakhula wira: Pwiya, murwé mone. Okathi uwo Yesu ahinla. AYuda yahihimya wira: Mmoneke sìrawe omphenta!”—Yohani 11:32-36.
Othunku wekeekhai wa Yesu onnooneya mu yoolepa ela mmasu mararu ani: “ahiripiwa murima”, “winiwa”, ni “ahinla”. Elavulelo yoopacerya ennirumeela masu ala wira yooniherye etthu yookuxa murima, ethoonyeryaka wira Yesu aahikuxeya murima vanceene mwaha wa okhwa mpatthani awe amphenta awe Laazaro, nto onwehaka murokorawe Laazaro inlaka, maitho Awe yaahirweela maithori.a
Etthu yootepa wooneya ti yoowi mahiku vakhaani ottuli, Yesu aahaahihimuxa-tho atthu anli. Nto eyo ti etthu yaaphavela awe opaka wa Laazaro. (Yohani 11:11, 23, 25) Mwa sotheene, Yesu “ahinla”. Nto, waattikiherya apinaatamu okumi etthu Yesu yaavara awe ni murima wotheene. Othunku awe wuulupale wooniheren’ye okathi ola, onithoonyerya ophavela wawe wuulupale wa omaliha mixankiho sikhumelenle mwaha wa naakhwa.
Othunku woonihenrye Yesu okathi yoole aamuhihimunxe awe Laazaro, waahooniherya ophavela wawe wuulupale wa omaliha mixankiho sinikumiheriwa ni naakhwa
Okhala wira Yesu “t’ukhanle warya w’ovuwa wa Muluku”, nto hiyo khaninrowa owehererya itthu vakhaani wa Tiithi ihu ori wiirimu. (aHéberi 1:3) Olavulaka sa ophavela wa Yehova wa ohihimuxa, mulopwana mmosa oororomeleya Yobi aahimmye so: “Masi mutthu okhwiye onowerya okhala-tho mukumi? . . . Vano nyuwo mwamukìhana, miyo kiwakhuleni: mwamusiveliwa ni miyo, kipattuxiwe ni nyuwo”. (Yobi 14:14, 15) Mu elavulelo yoopacerya, nuulumo nrumeeliwe va, noowi “mwamusiveliwa ni miyo”, nnithoonyerya wunkheliwa wuulupale orina Muluku ni yootthuna awe. (Maphattuwelo 31:30; Esalimo 84:2, 3) Tthiri, Yehova onniphavela vanceene okathi owo onrowa awe waahihimuxa atthu.
Niireke wira nohaana omukupaliki tthiri natiri a ohihimuwa? Aayo, khivakhanle waaniherya wira Yehova ni Mwanawe anniphavela ni aakhalana owerya wa opaka eyo. Nto eyo enitaphulela exeeni wa nyuwo? Nyuwo mookhalana yoolipelela ya okumana-tho ni ale anaaphenta anyu akhwiiye valaponi vaava, masi mmikhalelo soovirikana ni iya sa olelo!
Yehova Muluku, yoowo aahenle apinaatamu oopacerya mujardim mooreera, ooleiherya wiiriha elapo ela okhala eParayiisu, yeeyo enrowa olamuleliwaka ni Omwene Awe wa wiirimu onihooleliwa vano ni ole ovuwihiwe, ori Yesu Kristu. (Maphattuwelo 2:7-9; Matheyo 6:10; Luka 23:42, 43) MParayiisu esya, emusi ya apinaatamu enrowa ophwanya eparakha ya okhala moohimala, ni khanrowa-tho owereiwaka. (Wisupulula 21:1-4; mulikanyihe ni Yobi 33:25; Yesaya 35:5-7.) Nave-tho, khonrowa okhala onyokhana, nthalu, owana-wana wa maloko, nnakhala ohaawa. Nto, enrowa okhala elapo yooreerihiwa, yeeyo Yehova Muluku omurumeelaka Yesu Kristu, enrowa awe waahihimuxa alipa-ookhwa.
Ohihimuwa weiwo oniweryaneya orweela mwa mukuttho wa Yesu Kristu, onrowa oruuha ohakalala wa maloko otheene
Eyo ti etthu eniwehererya awe muthiyana muKristau oromoliwe wanipacerya wa mwaha ola. Sivinre ene iyaakha sinceene nuumala okhwa maama awe, Anamoona a Yehova yaahimukhaliherya omusoma oratteene Biibiliya. Muthiyana owo onnuupuwelela oriki: “Kimalakaru wiixutta voohimya sa nlipelelo na ohihimuwa, kaahinla mwaha woohakalala. Ti voohakalaliha vanceene osuwela wira kinrowa onweha-tho maama aka”.
Moolikana-tho, akhala wira munniphavela waaweha-tho ale yaaphenta anyu akhwiiye, Anamoona a Yehova anrowa osiveliwa wookhaliheryani wira mwiixutte moota sinrowa anyu ororomelaka yoolipelela ela yekeekhai. Xeeni muhinrowa anyu okumana Osalau wa Omwene mwaattamenle anyu, aahiiso waalepela ewarakha Anamoona a Yehova murumeelaka imosa sa iphiro siri epaaxina 32.
a Nuulumo na eKriki ntaphuleliwe wira “ahiripiwa murima” ninrwa mu nsu noowi (em·bri·maʹo·mai) nenno nintaphulela othanana aahiiso othunku wuulupale. Musuweli mmosa a myaha sa Biibiliya olempe so: “Moolumo ala anitaphulela wira othunku wamphwannye Yesu waari wuulupalexa mpakha murima Awe wiiniwa”. Masu ataphuleliwe wira “winiwa”, anrwa mu nuulumo na eKriki noowi (ta·rasʹso) nintaphulela oxankiheya murima. Moovarihana ni namalepa mmosa aadisionaario, masu awo antaphulela “omwiiriha mutthu oxankiheya murima, . . . owereya aahiiso woona othunku wuulupale”. Nuulumo noowi “ahinla”, ninrwa mmasu a eKriki oowi (da·kryʹo) antaphulela “omoroxa maithori, wunla vakhaani-vakhaani”.