MURUU WA NEEXEXE
Maprofeta Otheene Yaahilavula sa Yoowo
1. Okumi wa Yesu ohinatthi oyariwa ntoko pinaatamu valaponi, onooniherya exeeni sa wataana waarina awe ni Yehova?
“ATITHI annimphenta Mwana, annimòniherya sothene sinìraya”. (Yohani 5:20) Mwaana aahikhalana wataana wekeekhai ni aTithi awe, Yehova! Wataana nno waapacenrye okathi opattuxiwa awe, iyaakha imilyau soohikontareya ottuli, owo ohinatthi oyariwa ntoko pinaatamu valaponi. Owo aari Mwaana mmoseene a Muluku, yoowo paahi opattuxiwe ni Yehova mwaneene. Itthu sotheene sikina wirimu ni valaponi sipattuxiwe orweela mwa Mwaana owo oopaceriwa ni oophentiwa. (aKolosi 1:15, 16) Nave-tho owo aari ntoko Nsuu na Muluku, aahiiso Namuhupi awe muulupale, orweela mwa Yoowo yotthuna ya Muluku yaahisuwelihiwa atthu akina. Mwaana ola, oophentiwa vanceenexa ni Muluku, aahikhala mulopwana Yesu Kristu.—Miruku 8:22-30; Yohani 1:14, 18; 12:49, 50.
2. Ikwaha kavii iprofecia sa Biibiliya saalavunle aya voohimya sa Yesu?
2 Mwaana oopaceriwa a Muluku, ohinatthi oyariwa mootikiniha ntoko pinaatamu, iprofecia sinceene saahilempwa silavulaka sa yoowo. Murummwa Pedru aahimuleela Kornelio wira: “Maprofeta othene yahilavula sa yowo”. (Miteko s’Arummwa 10:43) Muteko wa Yesu waahihimmwa ikwaha sinceene mBiibiliyani, mpakha nlaikha omuhimeerya Yohani wira: “Vekekhai onamona wa Yesu t’onavaha ikuru maprofeta”. (Wisupulula 19:10) Iprofecia iyo sinnimusuwanyeiha Yesu okhala Mesiya. Iprofecia iyo sahooniherya miteko soohiyana-hiyana seiyo Yesu saarowa awe ovara aakhwaniheryaka soolakela sa Muluku. Iprofecia iya sotheene sohaana okhala sootthuneya wa hiyo olelo va.
Itthu Seiyo Suupululiwe ni Iprofecia
3. (a) Eprofecia eri mMaphattuwelo 3:15, tanii onithoonyeriwa ni enowa, “muthiyana”, ni ‘nloko na enowa’? (b) Nthowa xeeni ‘onyakeliwa muru wa enowa’ ory’aya wootthuneyexa wa arumeyi a Yehova?
3 Eprofecia yoopacerya yaalavuliwe nuumala orukunuweliwa Muluku wEedeni. Yehova aahihimeerya enowa wira: “Miyo kinowìnaniha weyo ni muthiyana, kinimwìnaniha nloko nawo ni nloko na muthiyana: osùlu awe onimonyakela muru, weyo ophavelaka omuluma nnawu”. (Maphattuwelo 3:15) Tthiri, eprofecia eyo yaamuhimya Satana, yoowo aathoonyeriwa ni enowa. “Muthiyana” onithoonyerya mulokiheryo wa wirimu woororomeleya wa Yehova, yoowo ori ntoko mwaarawe oowiiwelela. ‘Nloko na enowa’ ti malaikha ni apinaatamu otheene yaawo anooniherya mikhalelo sa Satana, yaawo aniwana ni Yehova vamosaa ni atthu Awe. ‘Onyakeliwa muru wa enowa’ ontaphulela opwetexiwa onrowa omwiiraneela namavirikanya Satana, yoowo aamoothenrye Yehova ni aakumihenrye apinaatamu ohaawa wuulupale. Masi tanii okhanle mpantta muulupale wa “osùlu” yoowo onrowa onyakela muruu wa enowa? Mu iseekulu sinceene, eyo yaari “esiri yavithiwe”.—aRoma 16:20, 25, 26.
4. Moota xeeni emusi ya Yesu ennikhaliherya aya omusuwela owo ntoko Osuulu waaleiheriwe?
4 Nuumala iyaakha 2.000 sa sowiiraneya sa apinaatamu, Yehova aahivaha soohimmwa sikina. Yehova aahuupulula wira Osuulu waarowa okhuma emusi ya Abrahamu. (Maphattuwelo 22:15-18) Masi, emusi yaarowa okhumelela Osuulu, yaalipa ni othanliwa ni Muluku, ohiya paahi mwaha wookhala a emusi eyo. Nnaamwi Abrahamu amphenta mwanawe Iximayeli, yoowo aayareliwa awe ni Hagari, Yehova aahimmye wira: “Kinrowa opaka watàna waka ni mwan’inyu Isakhi, yowo Sara onrowawe woyarelani”. (Maphattuwelo 17:18-21) Mu okathi aya, wataana iwo waahittittimiheriwa, ohiya wa Esawuu yoowo aari mwaana oopacerya a Isakhi, masi wa Yakobe, mwa yoowo yaakhumelenle maloko 12 a Isarayeli. (Maphattuwelo 28:10-14) Moovira wa okathi, yaahoonihereya wira Osuulu waarowa oyariwa nloko na Yuda, emusi ya Davidi.—Maphattuwelo 49:10; 1 Wahala a Mamwene 17:3, 4, 11-14.
5. Vaavo Yesu vaapacenrya awe muteko awe woolaleerya valaponi, etthu xeeni yoonihenrye saana wira owo aari Mesiya?
5 Soohimmwa xeeni sikina saakumiheriwe wira sisuwanyeihe Osuulu? Iyaakha soovikana 700 vahinatthi, Biibiliya aahihimya wira mutthu yoowo aarowa okhala Osuulu waaleiheriwe, aarowa oyariwa oBethelehemu. Nave-tho, Biibiliya aahuupulula wira Osuulu iira okhanle ene “mahiku avinre khalai”, okhuma okathi yoole aapattuxiwa awe wirimu. (Mikeya 5:1) Nave-tho, mprofeta Daniyeli aahihimya vahinatthi, okathi eenexa Mesiya vaakela awe orwa valaponi. (Daniyeli 9:24-26) Nto vaavo Yesu voottihiwa awe ni munepa wootteela, nto khiyakhala Oowoottihiwa a Yehova, nsuu na mwaneene Muluku nookhuma wirimu naahimuhimya okhala Mwanawe. (Matheyo 3:16, 17) Vano Osuulu wahuupululiwa! Mwekeekhai, Filipe mookupali aahihimya wira: “Nomphwanya yole Moise omuhimmyawe mulivuruni mwawe, yowo-tho maprofeta amulaleĩyaya. Ti Yesu”.—Yohani 1:45.
6. (a) Moovarihana ni Luka 24:27, atthareli a Yesu yaasuwenle exeeni? (b) Tanii okhanle mpantta muulupale wa ‘osùlu wa muthiyana’, ni ontaphulela exeeni onyakela wawe muruu wa enowa?
6 Moovira wa okathi, atthareli a Yesu yaahisuwela wira Soolempwa sowuupuxeriwa saahikhalana iprofecia sinceene saamulavula Yesu. (Luka 24:27) Ela ehooniherya oratteene wira Yesu orii mpantta muulupale wa ‘osùlu wa muthiyana’, yoowo onrowa onyakela muruu wa enowa, ompwetexaka Satana. Orweela mwa Yesu, anatiri otheene a Muluku wa apinaatamu, vamosaa ni itthu sotheene sinlipelela ahu okhuma khalai, sinrowa waakhwaniheriwa.—2 aKorinto 1:20.
7. Ohiya paahi omusuwela Ole iprofecia sinimulavula aya, etthu xeeni ekina enitthuneya ahu osuwelexa?
7 Osuwela ela wahaana oniirihaka opaka exeeni? Biibiliya onninileela sa mulopwana oohuliwa a wEthiyopia, yoowo aasoma iprofecia sikina voohimya sa Moopoli ni Mesiya aarwa. Otikinihiwe ene, mulopwana owo aahimukoha namalaleerya Filipe wira: “Profeta onimuhimya pani ni molumo ala?” Masi nuumala waakhuliwa nikoho nawe, mwaha ole khiwaamalenle vaavo. Nuumala owiriyana oratteene otthokiherya wa Filipe, mulopwana ole aahiiwexexa wira waakhwanela nno wa eprofecia wanvekela opaka etthu, eyo piiyo, obatiziwa. (Miteko s’Arummwa 8:32-38; Yesaya 53:3-9) Niireke wira hiyo nnoonela siiso?
8. (a) Yaathoonyerya exeeni, Abrahamu weererya onvaha Isakhi ntoko mukuttho? (b) Nthowa xeeni Yehova aamuhimenrye awe Abrahamu wira maloko otheene yaarowa wiireeliha mmensaya orweela mwa Osuulu awe? Ni moota xeeni ela enivareleya aya muteko wa hiyo olelo va?
8 Nave-tho, nkahaya muthokorerye masuu ookuxa murima yaawo anihimya sa Abrahamu weererya onvaha mwanawe mmoseene Isakhi ntoko mukuttho, mwaana yoowo aayareliwa awe ni Sara. (Maphattuwelo 22:1-18) Eyo yaathonyerya ele Yehova yaarowa awe opaka, eyo piiyo, onvaha Mwanawe mmoseene: “Muluku ohaphentexa atthu mpakha wavaha Mwan’awe mmosene, wira othene ale animwamini yowo, ehirimelé, masi ekhalane ekumi ehinimala”. (Yohani 3:16) Okhala wira Yehova onvaha Mwanawe mmoseene wira omwaakhwaniherye natiri Awe, ela enninikupaliha wira Owo onrowa-tho ‘onivaha itthu sothene’. (aRoma 8:32) Ela ennivekela exeeni? Ntoko sihimmwale aya mMaphattuwelo 22:18, Yehova aahimuhimeerya Abrahamu wira maloko otheene yaarowa wiireeliha mmensaya orweela mwa Osuulu, “okhala wira muhìwelela [Abrahamu aahiiwelela] molumo aka [a Muluku]”. Nave-tho, hiyo nohaana onwiriyana Yehova ni Mwanawe: “Ole onimwamini Mwana òkhalana ekumi yohimala; vano ole onkhotta omwiwelela Mwana, khakhalanne ekum’iyo, nto onanariwa wa Muluku onokhala ni yowo”.—Yohani 3:36.
9. Akhala wira ninnixukhurela yoolipelela ya okumi woohimala, yeeyo eniweryaneya orweela mwa mukuttho wa Yesu, exeeni enrowa ahu opaka?
9 Akhala wira ninnixukhurela yoolipelela ya okumi woohimala, yeeyo eniweryaneya orweela mwa mukuttho wa Yesu, hiyo ninrowa ophavela opaka itthu seiye Yehova sinnileela awe orweela mwa Yesu. Sooruma iya sinihela muhina omphenta wahu Muluku ni waaphenta wahu akhw’ihu. (Matheyo 22:37-39) Yesu aahooniherya wira omphenta wahu Yehova waahaana oniirihaka owiixuttiha akina ‘wettela sothene [seiye Yesu] sinrumalyawe’. (Matheyo 28:19, 20) Nto hiyo nohaana waaphenta ale animurumeelana ahu Yehova hoothe ‘nithukumanaka’ poromosa moohihiyererya. (aHéberi 10:25; aGalasia 6:10) Nave-tho, vaavo vanimwiiwelela ahu Muluku ni Mwanawe, nihuupuweleke wi awo annivekela wira nikhaleke atthu oomalela. AHéberi 4:15 onihimya wira Yesu, ntoko Namukuttho ahu Muulupale, onniwerya ‘ohawa ni hiyo mwaha w’olosowa wahu’. Moota vary’aya voolipiha murima, vanceenexa okathi yoole onimwaattamela ahu Muluku munivekeloni orweela mwa Kristu wira onikhaliherye oxintta otteettheya wahu!—Matheyo 6:12.
Mmwaaminiki Kristu
10. Nthowa xeeni woopowa oniweryaneya aya paahi mwa Yesu Kristu?
10 Nuumala waatthokiherya akhulupale a epwaro yuulupale ya milattu ya aYuda, oYerusalemu, wira iprofecia sa Biibiliya sahaakhwanihereya mwa Yesu, murummwa Pedru aahilavula moottittimiherya wira: “Mulaponi mothene khinivo nsina nikina nivahiwe atthu, nniwerya onòpola”. (Miteko s’Arummwa 4:12) Okhala wira anamwane otheene a Adamu anamattheka, okhwa waya khorina efaita ya omoopola mutthu mukina. Masi, okhala wira Yesu aari oomalela, ekumi awe yaahikhalana owerya wa woopola. (Esalimo 49:7-10; aHéberi 2:9) Yesu aahinvaha Muluku mukuttho wowoopola yoowo waalikanela oratteene ni okumi woomalela yoowo Adamu waayelenle aya. (1 Timótheyo 2:5, 6) Mukuttho ola onnihula ephiro wira niphwanye okumi woohimala mu elapo esyaa ya Muluku.
11. Mutthokiherye moota mukuttho wa Yesu siniwerya awe onreeliha vanceenexa.
11 Nave-tho mukuttho owo woohula ephiro wa hiyo wira naakhele mireerelo sikina, hataa olelo va. Mwa ntakiheryo, nnaamwi nryeene anamattheka, mukuttho wa Yesu onninikhaliherya okhalana yowuupuxerya ya vamurimani yooloka, mwaha wa oleveleliwa soottheka sahu. Mukuttho ola onnivikana vanceene mikuttho sa inamaa seiyo saavahiwa ni anaIsarayeli, moovarihana ni Nlamulo na Moise. (Miteko s’Arummwa 13:38, 39; aHéberi 9:13, 14; 10:22) Masi, wira nileveleliwe soottheka sahu, hiyo nohaana weemererya wira mukuttho wa Kristu ti wootthuneya vanceene wa hiyo: “Nahimyaka wira: ‘Hiyo khanrina etampi’, nnisótotha mmansihu: ekekhai khikhanle ni hiyo. Nto nahimyaka wira: ‘Nottheka’, Muluku onomaliherya sihimyalyawe, ettelaka exariy’awe: eyo p’iyo, ononlevelela itampi sahu, ononrapiha wa sotakhala sothene”.—1 Yohani 1:8, 9.
12. Nthowa xeeni opwinihiwa mmaasini ery’aya etthu yootthuneya, wira mutthu okhalane yowuupuxerya yooloka ya vamurimani ohoolo wa Muluku?
12 Alipa-oottheka anooniherya sai omwaamini Kristu vamosaa ni mukuttho awe? Vaavo atthu akina a eseekulu yoopacerya yaakenle aya eKristau, awo yaahooniherya waamini iwo vanlakani vene. Moota xeeni? Awo yaahibatiziwa. Exeeni yaawiirinhe obatiziwa? Mwaha woowi Yesu aahiruma wira awiixutti awe otheene ahaana obatiziwa. (Matheyo 28:19, 20; Miteko s’Arummwa 8:12; 18:8) Mutthu khonrowa otthikela ottuli, akhala wira ookuxeya murima tthiri, mwaha wa yoovaha yoophenta yeeyo Yehova opanke awe orweela mwa Yesu. Nto, mutthu owo onrowa opaka mirukunuxo sotheene sinitthuneya mookumini mwawe, iivahereryaka wa Muluku orweela mwa nivekelo, ni wooniherya wiivahererya wawe opwinihiwaka mmaasini. Wooniherya waamini mu ephiro ela, erii ethoonyeryo ya “wivahererya wa Muluku ni murima woloka”.—1 Pedru 3:21.
13. Vaavo vaneemererya ahu wi noottheka, exeeni enitthuneya ahu wiira, ni nthowa xeeni?
13 Aayo, hataa nuumala obatiziwa, mukhalelo ahu woottheka onrowa woonihereyaka. Nipakee exeeni nto? Murummwa Yohani aahimmye so: “Kinolepelani itthu iya, wira muhìreke etampi. Masi, akhalá onttheka, nokhalana mutthu onnàkiha oholo wa Muluku Tithi: ti Yesu Kristu, yowo ori naxariya. Owo ti mukuttho, w’olivela itampi sahu”. (1 Yohani 2:1, 2) Niireke wira eyo enitaphulela wi itthu sotheene sinrowa oneettelaka saana, akhala wira nnoonvekela Muluku onilevelela, moohicikha etthu sa ele enipaka ahu? Nnaari, khahiyo siiso. Etthu enimwiiriha mutthu oleveleliwa ti ottharuwa wekeekhai. Nave pooti-tho otthuneya okhaliheriwa ni oowunnuwela, yaawo arina miruku mmulokoni mwa eKristau. Hiyo nohaana weemererya wira itthu sipanka ahu ti sootthekeya ni wiikhupanyerya ni murima wotheene, niira siiso, nnoowerya nto wiimananiha wira nsyakee otthikela yoottheka eyo. (Miteko s’Arummwa 3:19; Yakobo 5:13-16) Niira siiso, hiyo nnoowerya ororomela okhaliherya wa Yesu ni otthikela okhalana weemereriwa ni Yehova.
14. (a) Muhimye mureerelo mmosaa muulupale yoowo mukuttho wa Yesu onniphwanyiha aya. (b) Akhala wira nookhalana nroromelo tthiri, exeeni enrowa ahu opaka?
14 Mukuttho wa Yesu woohula ephiro ya okumi woohimala wirimu wa ale a “nikoto namukhani”, yaawo aniirela mpantta wa nenli wa osuulu oromoliwe mMaphattuwelo 3:15. (Luka 12:32; aGalasia 3:26-29) Nave-tho, mukuttho ola woohula ephiro ya okumi woohimala mparayiisu valaponi wa ibilyau sa apinaatamu akina. (Esalimo 37:29; Wisupulula 20:11, 12; 21:3, 4) Ekumi yoohimala ti “eparakha Muluku ennivahawe . . . mwa Yesu Kristu Pwiy’ahu”. (aRoma 6:23; aÉfeso 2:8-10) Vakhala wira ninnaamini yoovaha eyo, ni ninnixukhurela moota Muluku onivanhe awe, hiyo ninrowa wooniherya ela. Wuupuwelela moota Yehova simurumenle awe Yesu mootikiniha, wira aakhwaniherye yotthuna Awe ni moota vary’aya vootthuneya wira otheene ahu nttharee oratteene mavalo a Yesu, hiyo ninrowa opaka orummwa wa eKristau okhala etthu yootepa otthuneya mookumini mwahu. Waamini wahu onrowa woonihereya vaavo vanaaleela ahu atthu akina mwa nthiti, voohimya sa yoovaha ela yuulupalexa enikhuma wa Muluku.—Miteko s’Arummwa 20:24.
15. Omwaamini Yesu Kristu, onikhaliherya sai okhala oowiiraana?
15 Tthiri waamini iwo onnikumiherya wiiraana woolokexa! Mwaha wa waamini nno, hiyo ninnimwaattamelexa Yehova, ni Mwanawe, vamosaa ni axinn’ihu eeKristau mmulokoni. (1 Yohani 3:23, 24) Waamini nno onniniiriha okhala oohakalala mwaha woowi Yehova, moophenta onvaha Mwanawe “nsina novikana masina othene [ohihela muhina nsina na Muluku], wira sothene sikokhorele nsina na Yesu, iye siri wirimu n’iye siri mulaponi n’iye siri mowixani, ni wira atthu othene elaleye wira: ‘Yesu Kristu ti Pwiya’, ni siso envuwihe Muluku Tithi”.—aFilipi 2:9-11.
Makoho Oowuuluula
• Vaavo Mesiya vaarwiiye awe, nthowa xeeni ale yaaroromela Nuulumo na Muluku vahaavinle aya omusuwela?
• Itthu xeeni sikina naatthuneya ahu opaka wira nooniherye oxukhurela wahu mukuttho wa Yesu?
• Mu iphiro xeeni mukuttho wa Yesu onniphwanyiha awe mureerelo? Moota xeeni mukuttho ola onnikhaliherya awe okathi oninvekela ahu Yehova wira onlevelele soottheka sahu?
[Elatarato eri epaaxina 36]
Yesu aahaaleela atthareli awe wira yaahaana owiixuttiha atthu akina wira yeetteleke sooruma sa Muluku