Nyuwo Mookupaliwa Wira Mukhale Murumeyi!
“Nyuwo khamuhiyó mwanene mmensinyu”.—1 AKOR. 6:19.
MWAAROWA WAAKHULA SAI?
Arumeyi a okathi wa khalai yaakhala sai?
Miritti xeeni arumeyi otheene a Muluku arina aya?
Nooneleke sai muteko ovahiwe ahu wa okhala murumeyi oororomeleya?
1. Moonelo xeeni atthu a mulaponi arina aya sa ophavela okhala ootaphuwa?
IYAAKHA sivinre 2.500 ottuli, mulipa-oolepa muGreku aahilavula wira: “Khuuvo oniphavela okhala epottha [wala orummwa]”. Olelo-va atthu anceene yaamukupali masu ala. Wa anamunceene, nuulumo noowi epottha wala murumeyi ninwuupuxerya ohaawa paahi wa ale anivara miteko soowalamela voohiphwanya etthu, masi khiyaaraaliha ale aniruma wala olamulela.
2, 3. (a) Muteko xeeni onivariwa moohakalala ni epottha wala murumeyi a Kristu? (b) Makoho xeeni anrowa ahu othokorerya voohimya sa okhala murumeyi oororormeleya?
2 Masi, Yesu aahilavula wira awiixutti awe yaarowa okhala arumeyi wala ipottha soowiiyeviha. Okhala murumeyi a eKristau, khonihaaxa, wala ohasuliwa. Arumeyi awo annihakalala ni nttittimiho arina aya ni ororomeliwa waya. Muthokorerye ntakiheryo nimosa Yesu alavunle awe ahinatthi okhwa voohimya sa ‘murumeyi’ mmosa. Kristu aahilavula wira aamunvaha muteko ‘murumeyi ororomeleya ni ankhili’.—Math. 24:45-47.
3 Ti vooreera oweha wira soolepa sikina sinnimuhimya murumeyi owo, okhala murumeyi oororomeleya onithokorerya empa. (Mmusome Luka 12:42-44.) Makristau anceene akhanle vano, khahiyo a ekrupu ya murumeyi owo oororomeleya. Masi soolepa sinnooniherya wira otheene yaale animurumeela Muluku aakhalana muritti woothokorerya ele evahiwa aya. Muritti xeeni orina ahu? Nto nooneleke sai miritti iyo? Wira nisuwele, nrowe nithokorerye miteko sa murumeyi oororomeleya a okathi wa khalai.
MITEKO SAAVARIWA NI ARUMEYI OOROROMELEYA
4, 5. Miteko xeeni saarina aya arumeyi oororomeleya a khalai? Nvahe matakiheryo.
4 Khalai, epottha ikwaha sinceene aakhala murumeyi aavahiwa miteko sa okhapelela etthoko, wala miteko sikina sa pwiya awe. Arumeyi awo yaanikhalana okhulupale wa weettiha mihakhu, musurukhu ni waakhapelela arumeyi akina. Ninnoona eyo mwa soohimmwa sa Eliyezeri yoowo aakhapelela mihakhu sinceene sa Abrahamu. Woonasa wene aari Eliyezeri yoole Abrahamu aamurumale awe orowa oMesopotamiya omuthanla mwaarawe Isakhi. Thiri waari muteko wa efaita yuulupale masi wooxankiha!—Maph. 13:2; 15:2; 24:2-4.
5 Musulu awe Abrahamu, Yosefe aahivahiwa okhapelela etthoko ya Potifari. (Maph. 39:1, 2) Muhoolo mwaya, Yosefe aahikhalana murumeyi oororomeleya, yoowo ‘akhapelela etthoko awe’. Murumeyi owo aahiphavela opuro wira axinnawe Yosefe muloko, yarupe weiwo. Murumeyi owo aahiiwelela oruma wa Yosefe, nto khovittha ekoopho ya eparatha wira ekhaleke ntoko erimwiiyiwa. Tthiri khalai murumeyi aaniroromeliwa vanceenexa.—Maph. 43:19-25; 44:1-12.
6. Miteko xeeni sinivariwa ni axitokweene oovirikana ari maKristau?
6 Nuuvira iseekulu, murummwa Paulo ahaalepela maKristau wira ekhaleke murumeyi onikhapelela itthu sa Muluku. (Tito 1:7) Axitokweene yaawo athanliwe okhala makampusi a ‘ipwittipwitthi sa Muluku’, annivaha malakiheryo ni okhala amahoolela mmulokoni. (1 Ped. 5:1, 2) Ekeekhai wira miritti sa khuta mutthu sinnivirikana. Mwa ntakiheryo: axitokweene anceene olelo-va anirumeela muloko mmosa. Axitokweene anixukurya miloko annirumeela miloko sinceene. Nave-tho eKomisau ya eFiliyaali enikhapelela miloko sotheene sa elapo eyo. Masi otheene saya anniroromeliwa wira anoovara saana miteko iyo, maana otheene ‘anokohiwa’ ohoolo wa Muluku.—aHéb. 13:17.
7. Ninsuwela sai wira mmukhalelo mukina, maKristau otheene arumeyi?
7 Ankhi maKristau anceene oororomeleya ahikhanle axitokweene? Murummwa Pedru ahaalepela epaphelo maKristau otheene: ‘Khula mutthu àrumeleke akhw’awe, àkawelaka oreriwa ovahiwawe ni Muluku; ntoko simphwanelaya anamuteko òroromeleya a Muluku anettiha orattene sorera sothene sivahiwaya’. (1 Ped. 1:1; 4:10) Muluku toomoriwa ikharari vanceene, nto oonivaha owerya, ni osuwela opaka itthu wira naakhaliherye maKristau akhwiihu. Tivonto, otheene yaale animurumeela Muluku, arya aya murumeyi oororomeleya, nto miteko iyo sinniphwanyiha nttittimiho ni ororomeliwa.
HIYO ATTHU A MULUKU
8. Yooruma xeeni yuulupale enitthuneya ahu wuupuwelaka?
8 Vano ninrowa othokorerya sooruma suulupale tthaaru, sinitthuneya ahu osuwela ntoko arumeyi oororomeleya. Yoopacerya: Otheene ahu naatthu a Muluku, nto owo tonrowa onikoha. Paulo aahilepa wira: ‘Nyuwo khamuhiyó anene mmansinyu: vekekhai murothummwa n’isisapo emosá’ ya ephome ya Kristu’. (1 aKor. 6:19, 20) Okhala wira hiyo naatthu a Yehova, nihaana wiiwelelaka malamulo awe ahinrika. (aRom. 14:8; 1 Yoh. 5:3) Ninnikhala-tho ipottha wala akapuro a Kristu. Ntoko arumeyi oororomeleya a khalai, noovahiwa otaphuwa, masi otaphuwa wahu wookhalana mikano. Nihaana ovaraka miteko iyo ntoko sirummwale ahu. Moohicikha etthu sa eparakha erina ahu, otheene ahu naarumeyi a Muluku ni Kristu.
9. Yesu oonihenrye sai moota sinikhala awe murumeyi ohoolo wa pwiya awe?
9 Yesu oonikhaliherya wiiwexexa moota sinikhala awe murumeuyi ohoolo wa pwiya awe. Owo aahaahimeerya awiixutti awe sa murumeyi aaphiyale vapuwani va pwiyawe nuumala ovara miteko nihiku nle. Niireke pwiyawe aahimyale so: ‘Murwé va, mwakuveke, mukilathi vamesa?’ Nnaari. Owo aahimmye so: ‘Mwetetele yolya, nware nlaya norera, mukirumele kilyaka ni kiwuryaka. Numalá, mulyeke, nwuryeke’. Yesu aavarihenle sai muteko ntakiheryo nla? Owo oni: ‘Siso-tho nyuwo: mwavará miteko sothene sirummwanyu, mwireke: ‘Hiyo n’arumeyí pahi: nivanré miteko sarinahu ovara’’.—Luka 17:7-10.
10. Exeeni enooniherya wira Yehova onnivaha efaita wiimananiha wahu omurumeela?
10 Nihihoveryeke wira Yehova onnivaha efaita wiimananiha wahu omurumeela. Biibiliya onnintumererya wira: ‘Vekekhai, Muluku naxariya: owo khanliyala miteko sanyu sorera n’umphenta wanyu, nwirelaka sorera aKristu ntoko sinìranyu nlelelo’. (aHéb. 6:10) Etthu Yehova onnivekela awe, onnisuwela wira nnoowerya. Ohiya-vo, sotheene onnivekela awe, itthu sinniphwanyiha mureerelo, khahiyo muritti woolemela. Masi ntoko niwenhe ahu masu a Yesu, murumeyi khahiyo onipaka siniphavela murima awe paahi. Nto eyo entaphulela wira: okathi oniivahererya ahu wa Muluku, ninthanla opaceriha wira yootthuna awe mookumi mwahu. Niireke khamunikupali?
ETTHU YEHOVA ONNIVEKELA AWE OTHEENE AHU
11, 12. Ntoko arumeyi oororomeleya, mikhalelo xeeni sinitthuneya ahu wooniherya, masi nikhootte exeeni?
11 Yooruma yuulupale ya nenli tiila: Ntoko arumeyi oororomeleya, otheene ahu ninniiwelela malamulo mamosaru. Ekeekhai wira miritti sikina anivahiwa atthu vakhaani Mmulokoni wa eKristau. Masi miteko sinceene sinnivariwa ni maKristau otheene. Mwa ntakiheryo: ntoko Anamoona a Yehova ni atthareli a Yesu, ninnitumereriwa ophentanaka. Yesu ariye ophenta tonnisuwanyeiha wira hiyo maKristau ekeekhai. (Yoh. 13:35) Ophenta wahu khonikotela wa maKristau akhwiihu paahi. Ninnaaphenta-tho ale ahikhanle ni hiyo mwekeekhaini. Eyo etthu enitthuneya ahu opaka ni eniweryaneya wa hiyo otheene.
12 Ninnivekeliwa-tho okhalana mweettelo wooloka. Nto nihaana osyaka mweettelo ni makhalelo anivirikanya Nuulumo na Muluku. Paulo olempe so: ‘Nnákhala anamuttompe, walá ale anattittimiha amuluku ètthiru, nnari alipa-òraruwa, nnákhala alopwana anrupihana yaworu, walá anawiye, nnari anamilili, nnákhala alipa-òwapa akhw’aya, walá anamuhapaliwa, nnari ale anihonona itthu s’anene: khavo a yala anwerya okela momweneni mwa Muluku’. (1 aKor. 6:9, 10) Ekeekhai wira vanitthuneya wiimananiha wuulupale wira mutthu awerye weettela malamulo a Muluku a exariya. Masi wiimananiha iwo khonikhala wa mahala, onikumiherya mireerelo sinci, ohela makhalelo animwiiriha mutthu okhalana ekumi yooloka, wataana saana ni atthu akina, ni ophentiwa ni Muluku.—Mmusome Yesaya 48:17, 18.
13, 14. Miteko xeeni sivahiwa aya maKristau otheene, nto nooneleke sai?
13 Muhiliyale-tho wira murumeyi oororomeleya onnivahiwa muteko woovara. Hiyo-tho noovahiwa muteko. Noovahiwa eparakha yuulupale ya osuwela ekeekhai. Muluku oniphavela wira naaleeleke akina wira asuwela ekeekhai enisuwela ahu. (Math. 28:19, 20) Paulo alempe oriki muhana onikhalihaka ‘arumeyi a Kristu, muteko ahu osuka n’ulaleya isiri sa Muluku’. (1 aKor. 4:1) Paulo aanisuwela wira okhala murumeyi waahela mpuwa waasuweliha akina ‘isiri sa Muluku’, ni waatthokiherya saana ntoko saarowa awe wira Pwiya, Yesu Kristu.—1 aKor. 9:16.
14 Waaleela akina ekeekhai, muteko onooniherya waaphenta wahu akina. Masi, mikhalelo sa khuta muKristau sinnivirikana. Khahiyo wira otheene onnilaleerya mwa enamuna emosaru. Yehova onnisuwela makhalelo a khula mutthu. Etthu yuulupale ori opaka etthu eniwerya ahu. Opaka eyo onooniherya omphenta wahu Muluku ni apinaatamu akhwiihu.
EFAITA ERINA AYA OKHALA OOROROMELEYA
15-17. (a) Xeeni murumeyi onitthuneya awe okhala oororomeleya? (b) Yesu aahimyale exeeni sa maxakha anikhumelela mwaha wa ohiroromeleya?
15 Yooruma yuulupale ya neeraru enivarihana ni eponto ya nenli tiila: Nikhaleke atthu oororomeleya ni ookupaleya. Murumeyi oororomeleya pooti okhalana mikhalelo sooreera ni soophwanelela sikina, hata vari siiso, mikhalelo iyo khasinttottopeliwa akhala wira owo khoncalela itthu wala khoniroromeleya. Ororomeleya teri etthu yooloka wira murumeyi okupaliwe ni okhumele saana. Muupuwele ele yaalempe Paulo: “Etthu enkhanyereriwawe murumeyi t’ila, okhala òroromeleya mmutekoni mwawe”.—1 aKor. 4:2.
16 Naroromeleya, nto ninrowa otthuveliwa. Naahiroromeleye, ninrowa opweteiwa. Ninnoona eyo, mwa ntakiheryo na Yesu voohimya sa italento. Murumeyi yoole ‘amwinre nakoso’ aryeene oororomeleya, orumeelaka musurukhu apwiyawe, aahittottopeliwa ni oreelihiwa vanci. Murumeyi yoole ahaacalenle muteko aarummwale awe, pwiyawe aahimulamula khumuhimya okhala ‘mutakhali’, mulipa ‘ònyonyiwa’, ni oohifai. Nto italento aavahiwe awe, aahaakhiwa, vano owo aahikakheliwa ota.—Mmusome Matheyo 25:14-18, 23, 26, 28-30.
17 Okathi mukina, Yesu aahilavula ohaawa onikhumelela mwaha wa ohiroromeleya. Aahimmye so: ‘Ahikhala thajiri, arina murumeyi èttiha muhakhu awe; vano khulèliwa wira namuteko anihonona muhakhu. Tivó ahimwihaniha, khumukhoha wira: ‘Exenila enìwaka enihimmwa? Mukiruhele ipaphelo sa musurukhu wettihanyu, mana khamunwerya-tho wettiha’’. (Luka 16:1, 2) Okhala wira aahihonona muhakhu wa pwiyawe, murumeyi ole aahoomoliwa. Tthiri ela yowiixutta yuulupale wa hiyo! Hiyo khaninphavela okhala oohiroromeleya wa ele enivekeliwa ahu.
NIIREKE TI VA MIRUKU WIILIKANYIHA NI ATTHU AKINA?
18. Xeeni vahinloka aya wiilikanyiha ni atthu akina?
18 Khula mutthu aikoheke so: ‘Ntoko murumeyi, miyo kiri sai?’ Napacerya wiilikanyiha ni atthu akina sinookhumelela mixankiho. Biibiliya onninlopola ariki: ‘Khula mutthu athokoreryeke mwettelo awe: òna vale wira onniwerya wittottopa, aittottopeke mekhaweru, nto ahìlikanyiheké n’atthu akina’. (aGal. 6: 4) Hiyo nihilikanyihe ele enivara ahu ni enivariwa ni mutthu mukina, nivaraxexe eniwerya ahu ovara. Eyo enoniiriha osyaka wiittottopa, ni osyaka ohihakalala. Okathi oniivarerya ahu, nuupuweleke-tho wira makhalelo annivirikana. Mwaha wa owereiwa, wuuluvala, ni miritti sikina, hiyo pooti woceelaka ovara miteko sotheene saaphavela ahu. Hata vari siiso, pooti woonaka wira nnoowerya wiimananiha wira nivareke miteko ovikana moota onivara ahu vano. Nto eyo yaaweryaneyaka xeeni oheereryaka ovara miteko sikina seKristau?
19. Akhala wira khanivahiwe miritti siniphavela ahu mmulokoni, xeeni vahintthuneya ahu oxankiheya?
19 Mwaha mukina woothokorerya tuula, enamuna ya miritti sirina ahu, wala nimphavela ahu okhalana. Mwa ntakiheryo, munna pooti ophavelaka orumeela ntoko mutokweene mmulokoni, wala ovahiwa mwaha woolavula okongresuni wala asembeleya. Ti vooloka wiilipiha wira ophwanye iparakha iyo; masi nihixankeke akhala wira khannivahiwa iparakha iyo okathi uupuwela ahu ovahiwa. Mwaha wa itthu sikina sihinsuwela ahu, pooti oviraka okathi munceenexa nihivahiwe iparakha siniphavela ahu. Muupuweleke wira Moise oona wira aahilikanela wira eettiheke nloko na Isarayeli; masi owo aahaana owehererya iyaakha 40 ahinatthi ovahiwa okhulupale. Eyo yaahimukhaliherya wunnuuherya mikhalelo saareerela wira owerye oweettiha saana atthu oowiixinika ni oohiiwelela.
20. Exeeni enniixuttiha aya yowiiraneya ya Yonathani?
20 Ikwaha sikina hiyo pooti ohivahiwa-tho iparakha iyo. Eyo yahiiraneya ni Yonathani. Owo aari mwaana a Sawuli aarowa okhala mwene wIsarayeli. Masi Muluku aahimuthanla Davidi mmiravo mwaamukhaani wira akhale mwene. Nto Yonathani oonenle sai? Yonathani aheemererya anamukhaliherya Davidi mpakha oleva ekumi awe. Owo aahimuleela Davidi wira: ‘Ti nyuwo munrowa okhala mwene a wIsarayeli, vano miyo kikhale anenli’. (1 Sam. 23:17) Munnoona mwaha ene? Yonathani aaheemererya makhalelo awe, khaamutakinhe papawe yoowo aamukhalela nrima Davidi. Ohiya waakhalela nrima atthu akina mwaha wa miteko sivahiwe aya, khula mmosa a hiyo omananiheke ovara saana miritti sirina awe. Nto nikupaliki wira mwa elapo esya, Yehova onimoona yoophavela yotheene yooloka ya arumeyi awe otheene, nto yiiraneye.
21. Nooneleke sai okhala wahu arumeyi oororomeleya?
21 Nuupuweleke wira hiyo ntoko arumeyi oororomeliwa, hiyo khannihaawa ntoko ipottha seiye sinihaaxiwa mpakha oriipiwa murima ni wunla. Tthiri hiyo niri oovirikana. Hiyo ninnittittimihiwa vanceene, khuvahiwa muteko ohinrowa-tho otthikeliwa, olaleerya ihapari sooreera mahiku ala ookiserya. Nivaraka muteko owo, hiyo ninniphwanya otaphuwa khiyathanla moota woovara miteko sahu iyo. Nto nrowe nivikanihe okhala arumeyi oororomeleya. Nto nivaheke efaita yuulupale ya omurumeela Yoole ori mukhulupale olumwenku wotheene.
[Elatarato epaaxina 20]
Nivareke moororomeleya miteko sotheene ninvahiwa ahu