Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • mwbr19 Dezembro ipaax. 1-8
  • Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni
  • Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2019
  • Miru Saamukhaani
  • 2-8 ya Dezembro
  • MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 7-9
  • “Muttitthi Muulupale Onnireelihiwa ni Yehova”
  • (Wisupulula 7:9)
  • it-2 epax. 253 etti. 2
  • Muttitthi Muulupale
  • (Wisupulula 7:14)
  • it-3 epax. 739 etti. 2
  • Maxakha Maalupale
  • (Wisupulula 7:15-17)
  • it-2 epax. 253 etti. 1
  • Muttitthi Muulupale
  • Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
  • (Wisupulula 7:1)
  • re ipax. 113-115 itti. 3-4
  • Oheliwa Ekanyeryo wa aIsarayeli a Muluku
  • (Wisupulula 9:11)
  • it-1 epax. 10 itti. 8-9
  • Abadoni
  • Ti pani ori Abadoni, wala nlaikha na ehimye aahiiso nlitti nowiixa?
  • Omusoma Biibiliya
  • (Wisupulula 7:1-12)
  • 9-15 ya Dezembro
  • MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 10-12
  • “‘Anamoona Anli’ Anniiviwa ni Annihihimuxiwa”
  • (Wisupulula 11:3)
  • w14 15/11 epax. 30
  • Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu
  • Ti pani akhanle anamoona anli aniromoliwa ekapitulu 11 ya eliivuru ya Wisupulula?
  • (Wisupulula 11:7)
  • (Wisupulula 11:11)
  • Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
  • (Wisupulula 10:9, 10)
  • it-3 epax. 458 etti. 9
  • Eroolu
  • (Wisupulula 12:1-5)
  • it-1 epax. 743 itti. 2-4
  • Owereya Wooyara
  • Omusoma Biibiliya
  • (Wisupulula 10:1-11)
  • 16-22 ya Dezembro
  • MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 13-16
  • “Nihooveke Maxeni Oowoopiha”
  • (Wisupulula 13:1, 2)
  • w12 15/6 ipax. 8-9 etti. 6
  • Yehova ‘Onnupulula Isiiri’
  • (Wisupulula 13:11)
  • (Wisupulula 13:15)
  • re epax. 194 etti. 26
  • Ekhotto ya Inama Piili Sowoopiha
  • re epax. 195 itti. 30-31
  • Ekhotto ya Inama Piili Sowoopiha
  • (Wisupulula 13:16, 17)
  • w09 15/2 epax. 4 etti. 2
  • Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Wisupulula—II
  • Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
  • (Wisupulula 16:13, 14)
  • w09 15/2 epax. 4 etti. 5
  • Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Wisupulula—II
  • w08 1/4 epax. 31 etti. 3
  • Enrowa Owaniwa Woowi Ekhotto ya Armagedoni?
  • (Wisupulula 16:21)
  • w15 15/7 ipax. 16-17 etti. 9
  • “Wopoliwa Wanyu Ori Vakhiviru”!
  • Omusoma Biibiliya
  • Wisupulula 16:1-16
  • 23-29 ya Dezembro
  • MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 17-19
  • “Ekhotto ya Muluku Enoomaliha Ikhotto Sotheene”
  • (Wisupulula 19:11)
  • (Wisupulula 19:14-16)
  • w08 1/4 epax. 8 itti. 3-4
  • Armagedoni—Ekhotto ya Muluku Enirowa Omaliha Ikhotto Sotheene
  • it-1 epax. 475 etti. 5
  • Ekhavalo
  • (Wisupulula 19:19, 20)
  • re epax. 286 etti. 24
  • Mwene Nakhotto Onnixintta Ekhotto ya Armagedoni
  • (Wisupulula 19:21)
  • re epax. 286 etti. 24
  • Mwene Nakhotto Onnixintta Ekhotto ya Armagedoni
  • Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
  • (Wisupulula 17:8)
  • re ipax. 247-248 itti. 5-6
  • Yaahisuweliwa Esiiri Yootikiniha
  • Okhuma Mulittini Wala Mweehimeni Yoowiixa
  • (Wisupulula 17:16, 17)
  • w12 15/6 epax. 18 etti. 17
  • Yehova Onnooniherya Itthu Sinrowa Wiiraneya Moohipisa
  • Omusoma Biibiliya
  • (Wisupulula 17:1-11)
  • 30 a Dezembro–5 a Janero
  • MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 20-22
  • “Mone: Itthu Sothene Miyo Kinnikhaliha Isyá!”
  • (Wisupulula 21:1)
  • re epax. 301 etti. 2
  • Erimu Esya ni Elapo Esya
  • (Wisupulula 21:3, 4)
  • w13 1/12 epax. 11 itti. 2-4
  • ‘Mone: Itthu Sothene Miyo Kinnikhaliha Isyá!’
  • (Wisupulula 21:5)
  • w03 1/8 ipax. 12-13 etti. 14
  • Yehova, Muluku Oororomeleya
  • Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
  • (Wisupulula 20:5)
  • it-3 epax. 784 etti. 2
  • Ekumi
  • (Wisupulula 20:14, 15)
  • it-2 epax. 639 itti. 7-9
  • Ephareya ya Mooro
  • Omusoma Biibiliya
  • (Wisupulula 20:1-15)
Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2019
mwbr19 Dezembro ipaax. 1-8

Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni

2-8 ya Dezembro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 7-9

“Muttitthi Muulupale Onnireelihiwa ni Yehova”

(Wisupulula 7:9)

it-2 epax. 253 etti. 2

Muttitthi Muulupale

Eyo ennikumiherya nikoho ninhimya so: Akhala wira atthu aniirela mpantta ‘muttitthi mulupale’, ti yaale aniphwanya woopowa ni enavikaniha okhala valaponi, xeeni Biibiliya onihimya awe wira atthu awo ‘yeemenle oholo w’ehije ya Muluku n’uholo wa Mwapwittipwitthi’? (Wis 7:9) Ikwaha sikina mBiibiliyani ninnirumeeliwa nuulumo noowi ‘weemela’, ephavelaka wooniheriwa wira mutthu owo ookhalana waataana wooloka wala onneemereriwa ni atthu ari ohoolo wawe wala eemenle awe ohoolo waya. (Esa 1:5; 5:6, Biblya Exirima; Mir 22:29, Tradução do Novo Mundo; Luk 1:19, BE) Tivonto, ekapiitulu 6 ya Wisupulula, “mamwene a mulaponi ni maguvernatoro ni makhulupale ànakhotto n’athajiri n’alipa òwerya, n’atthu akina othene, ipottha n’alipa-òtaphuwa”, anihimmwa aya sintoko atthu yaahaavya opuro wira yiipithe wira ‘Ole okilanthe vehijeni ahiwoné, onanariwa wa mwapwittipwitthi ohaphwanyé! Okhala wira nihiku nulupale n’onanariwa wawe nophiya: t’ani onwerya ohala?’ (Wis 6:15-17; mulikanyiherye ni Luk 21:36.) Vanooneya wira atthu aniirela mpantta ‘muttitthi mulupale’ ti yaale yoopoliwe nihiku nlo na onanariwa ni yaawenrye ‘weemela’, eyo yoooniheryaka wira yaneemereriwa ni Muluku vamosa ni Mwaapwittipwitthi.

(Wisupulula 7:14)

it-3 epax. 739 etti. 2

Maxakha Maalupale

Sivinre ene iyaakha soowiiraka 30 nuumala opwetexiwa epooma ya oYerusalemu, olavulaka ni murummwa Yohani voohimya sa muttitthi muulupale wa atthu a ilapo sotheene, maloko otheene, ni mahimo otheene, humu mmosa wala mutokweene, aahimmye so: “Ala ti yale” anikhuma omaxakhani maalupale. (Wis 7:13, 14) Vekeekhai, mwaha wa muttitthi muulupale okhuma omaxakhani maalupale, enooniherya wira muttitthi owo waahoopowa okathi wa maxakha awo. Eyo ennilipiheriwa ni moolumo oolikanasa arumeeliwe yoolepa ya Miteko 7:9, 10 yeeyo enihimya so: “Muluku ari ni [Yosefe], khumwakiherya mohawani mwawe mothene”. Mwaha wa Yosefe waakihiwa mohaawani mwawe motheene, onitaphulela wira, khahiyo paahi yena aawenrye ovilela, masi-tho aahiwerya oxintta mixankiho samphwannye.

(Wisupulula 7:15-17)

it-2 epax. 253 etti. 1

Muttitthi Muulupale

Osuwanyeihiwa Waya. Etthu ennikhaliherya waasuwela ale eniirela mpantta “muttitthi mulupale”, eniphwanyaneya eliivuru emosaru ya Wisupulula ekapiitulu 7 ni ipantte sikina sinilavula voohimya sa mwaha owo. Wisupulula 7:15-17, Muluku onnihimmwa owookolelaka eheema awe atthu oniweettiha awe ‘aaholaka wehimeni, ori màsi èkumi’, nave Muluku onnihimmwa ‘opuputthaka maithori aya othene’. Wisupulula 21:2-4, ninniphwanya moolumo oolikanasa, anihimya so: “Empa ya Muluku [eri] variyari v’atthu”, “owo onopuputtha maithori aya othene: khunrowa okhala-tho okhwa”. Yowoonihiwa ele khenaahimya atthu akhanle wiirimu weiwo okhurunwe aya “muttetthe wowarya” wala ‘Yerusalemu a Muluku’, masi enaahimya atthu ari valaponi eriyari ya apinaatamu.

Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani

(Wisupulula 7:1)

re ipax. 113-115 itti. 3-4

Oheliwa Ekanyeryo wa aIsarayeli a Muluku

3 Ohinatthi Yehova okumiherya ehasara eyo ya onanariwa wawe, malaikha a wiirimu anninvarela muteko wa vameekhaaya. Yohani aahiweha eyo mwa yowoonihiwa awe: “Numalá itthu iya, kahona malaikha maxexe yemenlene mapuro òvirikana òlumwenku; awo yanivarelela ipheyo soxexé sa mulaponi, wira ehikhalé epheyo yarowa wopela elapo, nnákhaIa mphareya walá mmwirini hatá mmosá”. (Wisupulula 7:1) Eyo entaphulela-ni wa hiyo olelo-va? ‘Ipheyo iyo soxexé, sinithoonyerya maphukelo oopwetexa anrowa waakhumelela atakhali otheene anikhala valaponi. Maphukelo awo anrowa okhumelela “mphareya” mwa apinaatamu ahinimwiiwelela Muluku, ni anamalamulela oowiixinnuwiha yaawo anlikana ni miri, awo anlipa paahi ni nikhaliheryo anivahiwa aya ni atthu a mulaponi.​—Yesaya 57:20; Esalimo 37:35, 36.

4 Moohaanyiherya, malaikha awo maxexe anithoonyerya igrupu ixexe sa malaikha, anirumeeliwa ni Yehova wira ekhaliherye wiiraneya wa maphukelo mpakha nihiku nithanliwe. Okathi malaikha awo anrowa aya ohiya ipheyo sa onanariwa wa Muluku, wira soopeke sotheene hoothe sikhumaka mpantta onikela epheyo (norte), onkhuma epheyo (sul), onikhuma nsuwa (leste), ni onikela nsuwa (oeste), ehasara eyo enrowa okhala yowoopiha vanceene. Enoovikana ehasara yaakumiheriwe vaavo Yehova aarumenle awe ipheyo ixexe wira owoomole aahiiso waamwarya atthu a a nloko na wElami, vaavo aamalamalinhe awe. (Yeremiya 49:36-38) Enrowa okhala epheyo yuulupale, yoopwetexa vanceene ovikana ‘okhuwela’ waakumiheriwe ni Yehova wira aapwetexe atthu a wAmoni. (Amosi 1:13-15) Khiivo epantte ya valaponi ya mutthenkeso wa Satana, enrowa owerya woopowa nihiku na onanariwa wa Yehova, vaavo onrowa awe wooniherya wira yena ookhalana edireito yoolamulela mwa mahiku otheene.​—Esalimo 83:15, 18; Yesaya 29:5, 6.

(Wisupulula 9:11)

it-1 epax. 10 itti. 8-9

Abadoni

Ti pani ori Abadoni, wala nlaikha na ehimye aahiiso nlitti nowiixa?

Eliivuru ya Wisupulula 9:11, nuulumo noowi “Abadoni” ninnirumeeliwa sintoko nsina na “nlaikha n’ehime yowixexa”. Nsina na eGriki ninlikanana aya ti Apoliyoni, nenlo nintaphulela so: “Mulipa-oopwetexa”. Eseekulu 19, asomi anceene yaahimananiha wooniherya wira yoolepa ela enaahimya atthu, sintoko Namalamulela Vespasiano, Maomé omuhela muhina Napoleão, nave nlaikha nlo okhala wene naanithokoreriwa sintoko “nootakhala” wala na osatana. Nihaana woona wira Wisupulula 20:1-3 onooniherya wira nlaikha nlo naakunxe “mihulelo [ixaavi] sa mwepiphini” wala sa nlitti noowiixa, naakhumme wiirimu sintoko namitthaka a Muluku, ohikhanle okhala “nootakhala” wala na osatana. Nlo ninnimutthuka Satana ni ninnimurihela mulittini moowiixa. Olavulaka voohimya sa Wisupulula 9:11, A Bíblia do Intérprete, onihimya so: “Abadoni, khahiyo nlaikha na Satana, masi nlaikha na Muluku, nlo ninnivara muteko wa Muluku na opwetexa moovarihana ni yooruma ya Muluku”.

Soolepa sa eHeeberi nimanle ahu othokorerya, vanooneya wira masu oowi ‘avad·dóhn (abadoni), yookumiherya aya enoolikana ni Mahiye ni okhwa. Eliivuru ya Wisupulula 1:18, ninniweha wira Yesu Kristu onnihimya so: ‘Miyo t’ule onkhala: kahikhwa, nto vano kinikhala vohimala-tho. Kihana owerya w’oruma okhwa ni Mahiye”. Owerya wawe voohimya sa nlitti nowiixa onnooniheriwa ni Luka 8:31. Owo ookhalana owerya woopwetexa, ohela muhina owerya wompwetexa Satana. Vanooneya wira aHéberi 2:14, onihimya wira Yesu aahiirela mpantta ni ephome vamosa ni erutthu wira “n’ukhwa wawe, ampwetexe Satana”, yoowo onikumiherya okhwa. Wisupulula 19:11-16 Yesu onnooniheriwa saana sintoko Muhononi wala Mulipa-oopaka exariya orummwale ni Muluku.​—Nwehe nuulumo noowi APOLION.

Omusoma Biibiliya

(Wisupulula 7:1-12)

9-15 ya Dezembro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 10-12

“‘Anamoona Anli’ Anniiviwa ni Annihihimuxiwa”

(Wisupulula 11:3)

w14 15/11 epax. 30

Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu

Ti pani akhanle anamoona anli aniromoliwa ekapitulu 11 ya eliivuru ya Wisupulula?

Wisupulula 11:3 onnilavula voohimya sa anamoona anli yaawo yaarowa olaleerya mpakha ovira mahiku 1.260. Biibiliya onihimya wira enama yoowali yaarowa “wawerya n’uwiva”. Masi “n’uvira mahiku mararu ala nnusu” anamoona awo anli yaamutthikela okhala akumi, nto eyo yaamwaatutuxa ale yaarowa waawehaka.—Wis. 11:7, 11.

Vano ti pani ari anamoona awo anli? Soohimmwa kamosa-kamosa sa yoolepa ela sinoonikhaliherya waasuwela awo. Etthu yoopacerya, hiyo ninnileeliwa wira awo “ti miri mili s’olivera ni ti mithuko mili”. (Wis. 11:4) Eyo enninuupuxerya mithuko miili ni miri miili sa olivera siromoliwe ni eprofesia ya Zakariya. Miri iye sa olivera sinihimmwa wira saathoonyerya “alopwana anli Muluku àthanlalyawe”, eyo piiyo, Guvernatoro Zorobabeli ni Namukuttho Muulupale Yoxuwa, yaawo yeemenle ohoolo wa “Mwene a elapo yothene”. (Zak. 4:1-3, 14) Etthu ya nenli, anamoona awo anli annihimmwa wira annipaka miiriirya ntoko iye saapakiwe ni Moise ni Eliya.​—Mmulikanyiherye Wisupulula 11:5, 6 ni Mothakoni 16:1-7, 28-35 ni 1 Mamwene 17:1; 18:41-45.

Etthu xeeni eniiriha soolepa iya olikanaka? Khula yoolepa enilavula sa atthu oowoottihiwa a Muluku yaawo anihoolela muteko awe okathi wooxankiha ni wa sooweha. Tivonto okathi yaakhwanenle aya yoolepa ya Wisupulula ekapiitulo 11, anna oowoottihiwa yaawo yaahoolela muteko okathi yoole otikitheriwe awe Omwene wa Muluku wiirimu mwaakha wa 1914 yaalaleerya awanre ene “isakho” mwa iyaakha tthaaru ni nuusu.

Nuumala okathi ole yaalaleerya aya awanre ene isaakho, alipa oowoottihiwa ale yaahiiviwa mwa nthoonyeryo, vaavo yaariheliwe aya mukhatteya mwa okathi vakhaani onilikanyihiwa okhala mahiku mararu ni nuusu. Mmoonelo wa awanani a Muluku, muteko aya waahimalamala ni eyo yaahikumiherya ohakalala wunceene wa awanani ale.—Wis. 11:8-10.

Hata vari siiso, moovarihana ni eprofesia ele, wookiseryani wa mahiku mararu ni nuusu, anamoona ale anli yaarowa otthikela okhala akumi. Ohiya okumihiwa mukhatteya paahi alipa-oowoottihiwa ale yaavikaninhe okhala oororomeleya, yaahaakhela muteko wa vameekhaaya waavahiwe aya ni Mwene aya Yesu Kristu. Mwakha wa 1919, awo yaahiirela mpantta nikhuuru nle naathanliwe khukhala “epottha yoororomeleya ni ya ankhili” yeeyo yaarowa okhapelelaka sootthuneya sa omunepani sa atthu a Muluku mahiku ala ookiserya.​—Math. 24:45-47; Wis. 11:11, 12.

Etthu yooreerela osuwela, okhala wira Wisupulula 11:1, 2, onilavula sa okathi empa ya Muluku ya omunepani yaarowa aya ophimmwa wala olokiheriwa. Malakhiya ekapitulu 3 onnilavula nave sa okathi omosaru yaarowa aya olokiheriwa empa ya Muluku ya omunepani nuumala-vo yaarowa oreerihiwa. (Mal. 3:1-4) Muteko ola wa olokiheriwa ni oreerihiwa waarowa oviriha mahiku makavi ovariwaka? Muteko owo waavariwe okhuma mwaakha wa 1914 mpakha mpantta woopacerya wa mwaakha wa 1919. Okathi owo onihela muhina mahiku ale 1.260 (myeeri 42) ni mahiku ale mararu ni nuusu a nthoonyeryo aniromoliwa eliivuru ya Wisupulula ekapitulu 11.

Tthiri ti voohakalaliha osuwela wira Yehova aahipaka marehereryo awo wira aalokiherye atthu awe omunepani wira ‘akhale nloko norerihiwa, akhalé awawe, aphavelexaka ovara miteko sorera’! (Tito 2:14) Ohiya-vo, hiyo ninnixukhurela ntakiheryo nooloka nivahiwe ahu ni alipa-oowoottihiwa oororomeleya yaawo yaahoolela muteko wa Muluku okathi wa mixankiho ni soweeha yaawo yaarumenle ntoko anamoona anli.

(Wisupulula 11:7)

(Wisupulula 11:11)

Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani

(Wisupulula 10:9, 10)

it-3 epax. 458 etti. 9

Eroolu

Orumeeliwa Mwa Nthoonyeryo. Aakhala matakiheryo manceene ari mBiibiliyani, ninrumeeliwa aya mwa nthoonyeryo nuulumo noowi “eroolu”. Profeta Ezekiyeli ni Zakariya yaahiweha eroolu yaalempwale ipantte soopiili. Okhala wira okathi ole eroolu ikwaha sinceene yaalempwa mpantta mmosa, woonasa wene mwaha woolempwa ipantte soopiili, wooniherya wira tthiri mihupi iyo soophukela saalempwale murooluni mmo, saari sekeekhai ni saamwiiraneya tthiri. (Éz 2:9-3:3; Za 5:1-4) Yowoonihiwa eri eliivuru ya Wisupulula, mulipa aakilanthe veehiceni, ntata nawe noolopwana aahikuxa eroolu wala eliivuru yaarina ikanyeryo 7, seiyo saakhoottiherya atthu osuwela itthu saalempwale murooluni mmo mpakha mwaapwittipwitthi a Muluku otthukula. (Wis 5:1, 12; 6:1, 12-14) Nuuvira okathi, nave moolohani Yohani aahoonihiwa eroolu ni aahirummwa okhuura. Mwa moonelo wa Yohani eroolu eyo esivelo aya yaari yoonaya wala yoolyoolyowa masi nuumala omirya aahoona oowaawa mmirimani mwawe. Okhala wira eroolu eyo yaari yookhunuliwa, ni khiyaheliwe ekanyeryo, yaaniwerya wiiwexexiwa. Yaari yoonaya wala yoosiva mwaano mwa Yohani wira yena owerye osuwela ihapari saalempwale murooluni mmo, nave vanikhala wira saahela muhina itthu soowaawa wira yena olaleye sintoko aarummwale awe. (Wis 10:1-11) Ezekiyeli nave aahikhalana yookumanana emosaru ni iroolu oonihiwe awe, yeeyo yaarina moolumo a “wikhupanyerya ni wunla n’ikuttho”.​—Eze 2:10.

(Wisupulula 12:1-5)

it-1 epax. 743 itti. 2-4

Owereya Wooyara

Yowoonihiwa ya murummwa Yohani, eri eliivuru ya Wisupulula, Yohani aahinweha muthiyana a wiirimu okhuwelaka mwaha wa “maxakha òyara” wala owereya ooyara. Mwaana aamuyanre awe aari ‘mwamulopwana: owo onolamula maloko othene a vathí n’ikopo ya yuma’. Nnaamwi enowa yuulupale (dragão) yaimananinhe vanceene wira emmirye mwaana owo, “owo ahikuxiwa, khurowaniwa wa Muluku mpakha vehijeni wawe”. (Wis 12:1, 2, 4-6) Mwaha wa mwaana owo okuxiwa ni Muluku onooniherya wira Muluku aanimweemererya ni aanimuthokorerya sintoko mwanawe, sintoko atthu yaalimalenle aya opaka okathi wa khalai vaavo yaamuroiha aya mwaana wa tiithi awe wira owo omweemererye okhala mwanawe. (Nwehe nuulumo noowi NASCIMENTO.) Vanooneya wira “muthiyana”, ti “mwaarawe Muluku”, eyo piiyo, ‘Yerusalemu a wirimu’, “amamawe” Kristu ni axinnawe oomunepani (maKristau oothanliwa).​—aGa 4:26; aHé 2:11, 12, 17.

“Muthiyana” a wiirimu a Muluku okhala wene aarowa okhala oomalela, nave oyara iwo khiwaarowa onwereya mwa mukhalelo wa weerutthuni. Maxakha ooyara mwa nthoonyeryo, yaarowa wooniherya wira “muthiyana” ole aanisuwela wira okathi awe wooyara waanaattamela; nave yena moohipisa aarowa omulipelelaka mwanawe.—Wis 12:2.

Mwaana owo mwaamulopwana onrowa okhala aani? Owo aarowa “olamula maloko othene a vathí n’ikopo ya yuma”. Eyo yaahileiheriwa wira yampakiwa ni mwene oomesiya a Muluku, Esalimo 2:6-9. Masi Yohani oonihiwe paahi itthu iya ovinre ene okathi munceene nuumala Kristu oyariwa valaponi, nave nuumala okhwa wawe ni ohihimuwa. Tivo yowoonihiwa ele yaakhala wira yaahimya oyariwa wa Omwene wa Omesiya mmatatani mwa Mwaana a Muluku, Yesu Kristu yoowo nuumala ohihimuxiwa mookhwaani, ‘òkilanthi mono wolopwana wa Muluku, wa mahiku otheene. Weiwo onwehererya awe wira Muluku àkhalihe awanani awe ntoko ntthatto na inawu sawe’.​—aHé 10:12, 13; Esa 110:1; Wis 12:10.

Omusoma Biibiliya

(Wisupulula 10:1-11)

16-22 ya Dezembro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 13-16

“Nihooveke Maxeni Oowoopiha”

(Wisupulula 13:1, 2)

w12 15/6 ipax. 8-9 etti. 6

Yehova ‘Onnupulula Isiiri’

6 Wuumalani wa eseekulu yoopacerya Nuumala Kristu Orwa, Yesu aahimooniherya murummwa Yohani sowoonihiwa sinceene sootikiniha. (Wis. 1:1) Yowoonihiwa emosa, Yohani aahinweha Diabo sintoko enowa yuulupalexa, eemenle ene vamihaavani sa ephareya yuulupale. (Mmusome Wisupulula 13:1, 2.) Nave aahiweha nxeni wala enama yowoopiha ekhumaka mphareya evahiwaka owerya wuulupale ni Diabo. Muhoolo mwaya, nlaikha nimosa naahimooniherya Yohani wira miru mithanu na miili (7) sa nxeni, nooxeerya nenlo niri elatarato ya nxeni ninromoliwa Wisupulula 13:1, sinthoonyerya “mamwene mathanu na manli” wala anamalamulela. (Wis. 13:14, 15; 17:3, 9, 10) Okathi Yohani aalepa awe yowiiraneya eyo, yiira mamwene mathanu evinre ene, nave mmosa nlelo iira olamulelaka, nto mukina “nlelo khakhumelenle”. Masina a ikuvernu iyo sa olumwenku wotheene taavi? Nrowe nithokorerye khula muru wa nxeni ninhimmwa ni yowoonihiwa eyo. Nave nnooweha moota eliivuru ya Daniyeli enincererya aya soohimmwa sikina voohimya sa mamwene awo manceene, sihalaka iseekulu sinceene wira ekhumelele.

(Wisupulula 13:11)

(Wisupulula 13:15)

re epax. 194 etti. 26

Ekhotto ya Inama Piili Sowoopiha

Exeeni enihimmwa? Onihimmwa olamulelo wa olumwenku wotheene wa Anglo-Americana, olamulelo omosaru wa muru wa neethanu nenli wa nxeni, masi mukwaha ola orina muritti wa vameekhaaya! Yowoonihiwa ele mwaha wookumiheriwa sintoko nxeni niri mekhaya, enninikhaliherya wiiwexexa saana moota olamulelo owo onivara aya muteko mekhaya moolumwenkuni. Nxeni nlo na nthoonyeryo na manyaka manli nirina ikuvernu piili wala (ipotência) sa ipoliitika sikhanle, siri sootaphuwa, masi sinnikhaliheryana. Manyaka aya manli yaawo yaalikana “ntoko manyaka a epwittipwitthi” anooniherya wira nxeni nlo naaninxinnuuha mwaha wookhala noomaala ni noolipa, ni enamuna ya ekuvernu yaarowa ottittimihiwaka ni atthu otheene a moolumwenkuni. Masi enilavula sintoko enowa yuulupale (dragão), enniwoopopiha atthu, ni waahaaxa mwekeekhai ilapo seiye ekuvernu aya ehineemereriwa aya. Eyo khenaatumererya atthu wiiwelela Omwene wa Muluku ni olamulelo wa mwaapwittipwitthi a Muluku, masi enaatumererya wiiwelela soophavela sa Satana, enowa yuulupale. Ennikumiherya okawanyana ni onyokhana mwaha wa ovirikana wa ilapo ni enniwiiriha atthu okokhorela nxeni noopacerya.

re epax. 195 itti. 30-31

Ekhotto ya Inama Piili Sowoopiha

30 Sowiiraneya sa moolumwenkuni sinnooniherya wira nxeni nlo mutthenkeso wootakaahiwa, onikhaliheriwa ni Grã-Bretanha vamosa ni Estados Unidos, yoowo woopaceryani waasuweliwa okhala Liga das Nações. Masi nuuvira okathi, mwa yoolepa ya Wisupulula ekapiitulu 17, yaahikhumelela ekanyeryo wala elatarato yoovirikana ni ele ya nxeni nooxeerya nikumi ni naamumula, vano naarina ekoore aya mekhaya paahi. Mutthenkeso owo wa olumwenku wotheene onniittottopa ohimyaka wira owo paahi toniwerya oruuha murettele ni ovareleleya valaponi. Masi, veekeekhai owo onikumiherya paahi onyakulihana eriyari ya maloko wira eveehaneke ni moolumo ooruwana. Mutthenkeso owo onnaakhoottiherya okela elapo aya wala onnoomola elapo aya maloko ahinikokhora ohoolo waya, ni ahiniiwelela okhulupale aya. Nikhuuru na Liga das Nações veekeekhai naahoomola maloko wala ilapo saakhootta otthara miruku saya. Woopaceryani wa maxakha maalupale, “manyaka” a nxeni nlo yaawo yaatumererya owana ikhotto, yaahiiriha okhumelela ikhotto sootakhala vanceene.​—Wisupulula 7:14; 17:8, 16.

31 Okhuma okathi ekhumelenle aya Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku Wotheene, elatarato ya nxeni, yeeyo olelo-va enooniherya okhala mutthenkeso wa Nações Unidas, yoowiiva atthu mwa mukhalelo wa weerutthuni. Mwa ntakiheryo, eyaakha ya 1950, anakhotto a ONU, yaahikhaliherya ekhotto yaawaniwa ni Coreia do Norte ni Coreia do Sul. Anakhottho a ONU, vamosa ni anakhotto a oCoreia do Sul, yaahiwiiva atthu oowiiraka 1.420.000 a oCoreia do Norte ni oChina. Moolikanasa, okhuma eyaakha ya 1960 mpakha 1964, anakhotto a Nações Unidas yaahikhaliherya ekhotto yaawaniwa oRepública Democrática do Congo. Ohiya-vo, anamalamulela a olumwenku wotheene waahela muhina mapaapa Paulo VI ni João Paulo II, annihimya wira elatarato eyo tenaaphwanyiha atthu nlipelelo ni murettele wekeekhai. Awo annithipelela ohimya wira akhala wira apinaatamu anoohiya okokhorela elatarato, anoomala-mala mulaponi. Tivo awo mwa nthoonyeryo anniwiiviha atthu otheene anikhootta wiiwelela ni okokhorela elatarato eyo.​—Otumererya 5:8, 9.

(Wisupulula 13:16, 17)

w09 15/2 epax. 4 etti. 2

Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Wisupulula—II

13:16, 17. Nnaamwi siniphwanyaka mixankiho sinceene khula nihiku vaavo nnaakhwaniherya ahu miteko sahu sa “othuma walá otumiha”, nihaana okhootta weemererya nxeni neettihaka okumi ahu. Weemya ‘ekanyeryo’ ya nxeni va ntatani wala vayuuci onoolikana ni weemererya wira nxeni nlo neettiheke miteko sahu ni enamuna ahu yowuupuwela.

Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani

(Wisupulula 16:13, 14)

w09 15/2 epax. 4 etti. 5

Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Wisupulula—II

16:13- 16:13-16. ‘Moolumo oowuupuxeriwa onanara’, anithoonyerya olavilavi wa malaikha ootakhala yaawo aniimananiha wira mamwene a Mulaponi ehirukunuxe murima aya mwaha wa omwarexiwa wa mihasa 7 sa onanariwa wa Muluku, ohiya-vo mamwene awo annirumeeliwa wira ekhale awanani a Yehova.​—Mat. 24:42, 44.

w08 1/4 epax. 31 etti. 3

Enrowa Owaniwa Woowi Ekhotto ya Armagedoni?

Moohicala enamuna enrowa orumeeliwa, maloko annikhanyereriwa ni malaikha ootakhala wiirela mpantta ekhotto eyo. Biibiliya onnilavula voohimya sa moolumo oowuupuxeriwa wala anikhuma mwaano mwa malaikha ootakhala. Moolumo awo yaanaarowela mamwene [anamalamulela] otheene anikhala valaponi wira “yathukumanyerye owana ekhotto ya nihiku nulupale na Muluku òwerya sothene”. “Awo yahathukumanya mamwene nipuro aHéberi anìhanaya oHarmagedoni”.

(Wisupulula 16:21)

w15 15/7 ipax. 16-17 etti. 9

“Wopoliwa Wanyu Ori Vakhiviru”!

9 Owo khunrowa okhala okathi wa olaleerya ‘ehapari yorera ya Omwene’. Okathi woolaleerya onrowa wiiraka ovinre ene. Owo onrowa okhala okathi wa ‘omala w’olumwenku’! (Math. 24:14) Moohaanyiherya okathi owo atthu a Muluku anrowa olaleyaka muhupi woophukela, woowereya. Woonasa wene eyo enrowa ohela muhina olaleya wira olumwenku ola wootakhala wa Satana woophiya wanikisa waya. Biibiliya onnilikanyiha muhupi owo ni maralala maalupale vaavo vanihimya awe so: “Maluku a maralala malupalexa ni òlemelexa yahamorela atthu. Vano atthu yahimuruwana Muluku mwaha w’ehasara ya maralala, tthiri ehasar’eyo yari yulupale ni yowopihexa”.​—Wis. 16:21.

Omusoma Biibiliya

Wisupulula 16:1-16

23-29 ya Dezembro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 17-19

“Ekhotto ya Muluku Enoomaliha Ikhotto Sotheene”

(Wisupulula 19:11)

(Wisupulula 19:14-16)

w08 1/4 epax. 8 itti. 3-4

Armagedoni—Ekhotto ya Muluku Enirowa Omaliha Ikhotto Sotheene

Okathi wotheene atakhali anilamulela aya, atthu a xariya khanikhalana murettele hata ovareleleya. (Miruku 29:2; Musuweli 8:9) Tthiri nihaana weemya wira khivaniweryaneya waavalaanya atthu ni itthu sootakhala anipaka aya. Tivonto, wira mulaponi okhale murettele ni exariya, yookhala etthu enitthuneya opakiwa, eyo piiyo ahaana omala-malihiwa atakhali. Mwene Salomoni aalempe so: “Mutakhali mòpowelo w’anaxariya”.​—Miruku 21:18, Biblia Solempwa sa Muluku.

Okhala wira Muluku Mphuki, nihaana okupali wira, mwa inamuna sotheene enamuna enrowa aya ophukeliwa atakhali enrowa okhala ya xariya. Abrahamu aahimukoha Muluku ohimyaka so: “Nyuwo munlamula elapo yothene, khamunrowa wettela exariya? Moota Muluku aakhunle awe waahimukhaliherya Abrahamu osuwela wira okathi wotheene Yehova onipaka itthu sa xariya. (Maphattuwelo 18:25) Ohiya-vo, Biibiliya onninlipiherya wira Yehova khonisiveliwa waapwetexa atthu ootakhala murima, yena onipaka eyo paahi nuumala omuttaruxa mutthu owo ohinattharuwa.​—Ezekiyeli 18:32; 2 Pedro 3:9.

it-1 epax. 475 etti. 5

Ekhavalo

Mwa yowoonihiwa ya nthoonyeryo ya Yohani, Yesu Kristu onnooniheriwa sintoko mutthu oneetta ni ekhavalo yootteela, ohooliwaka ni anakhotto, yaawenle ikhavalo sootteela. Yowoonihiwa ela aahisuwelihiwa Yohani sintoko yowooniherya ya exariya ni oloka wa ekhotto onrowa awe owana Kristu ni awanani awe otheene, wira omukhaliherye Tiithi awe, Yehova. (Wis 19:11, 14) Ehinatthi wiiraneya eyo, Kristu onnihoolela muteko nave ihasara sinittharelana sinnooniheriwa ni anakhavalo oovirikana awenle ikhavalo saya.—Wis 6:2-8.

(Wisupulula 19:19, 20)

re epax. 286 etti. 24

Mwene Nakhotto Onnixintta Ekhotto ya Armagedoni

24 Nxeni naakhumme mphareya, naarina manyaka muloko ni miru mithanu na miili, nenlo naathoonyerya mutthenkeso wa epoliitika wa Satana, naahiliyaliwa vamosaru ni profeta owootha, eyo piiyo olamulelo wa neethanu nenli. (Wisupulula 13:1, 11-13; 16:13) Nlelo niri ene nikumi nave nivaraka muteko aya wowaalupattha atthu a Muluku valaponi, nxeni nlo ni profeta owootha anniriheliwa “mphareya mwa moro”. Niireke onihimmwa mooro wekeekhai? Nnaari, okhala wira nxeni ni profeta owootha, axinama paahi a nthoonyeryo. Ohiya-vo, onihimmwa opwetexiwa woomalela wa nthoonyeryo, opwetexiwa wookiserya, opuro ohintthikiwa. Ti weiwo, muhoolo mwaya onrowa awe oriheliwa okhwa ni Mahiye. (Wisulupula 20:10, 14) Vekeekhai khahiyo onihimmwa omooroni onihaaxiwa mwa mahiku otheene atakhali, okhala wira muupuwelo wa waaphukela atthu mwa enamuna eyo onnimunanara vanceene Yehova.​—Yeremiya 19:5; 32:35; 1 Yohani 4: 8, 16.

(Wisupulula 19:21)

re epax. 286 etti. 24

Mwene Nakhotto Onnixintta Ekhotto ya Armagedoni

25 Otheene ale yahairenle mpantta mooluluwanya epantte ya ekuvernu, masi yiirela mpantta olumwenku ola wootakhala wa apinaatamu, nave animwiiviwa ni ekatana yoorakama “enikhuma mwano mwawe yole ettiha ekhavalo yottela”. Yesu onnaahimya okhala atthu aniphwanela okhwa. Nto okhala wira okhwa waya kheniromoliwa ephareya ya mooro, niireke vannireerela olipelelaka wira atthu awo anoohihimuxiwa? Khekhanle eveersu ya Biibiliya enihimya wira atthu anrowa wiiviwa ni Mphuki a Yehova okathi owo anoohihimuxiwa. Sintoko mwaneene Yesu aahimmye awe, atthu otheene ahikhanle “ipwittipwitthi”, anrowa “omoroni wohimala, opakeliwe Satana ni malaikh’awe òtakhala”, eyo entaphulela wiiviwa moohilipelela ohihimuxiwa. (Matheyo 25:33, 41, 46) Owo onrowa okhala okathi wootepexa woopiha wa “nihiku ninrowaya ophukiwa n’upwetexiwa atthu òtakhala murima”.​—2 Pedru 3:7; Nahumi 1:2, 7-9; Malakhiya 4:1.

Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani

(Wisupulula 17:8)

re ipax. 247-248 itti. 5-6

Yaahisuweliwa Esiiri Yootikiniha

5 “Enam’eyo . . . yari ekumi”. Aayo eyo yaahisuweliwa sintoko Liga das Nações okhuma nihiku 10 na Janero eyaakha ya 1920 mpakha ophiya okathi yaakhaliheriwa aya ni ilapo 63. Masi ilapo iyo saahipacerya emosa-emosa okhuma. Aapacenrye aari Japão, nuumala-vo Alemanha, moottharelana Itália, nuumala-vo União Soviética a khalai aahikumihiwa muhina mwa nikhuuru nlo. Setembro a 1939, namalamulela ootakhala a epartido Nazista ya wAlemanha, aahipaceriha ekhotto ya Nenli ya Olumwenku Wotheene. Okhala wira Liga das Nações, khaawenrye okumiherya murettele mulaponi, kharina owerya ni aahihiya ovara muteko awe. Eyaakha ya 1942, aahimala-mala. Okathi ole wooxankiha, Yehova aahaasuweliha atthu awe yootaphulela ya yowoonihiwa ele! Nihiku na Asembeleya Teocrática do Novo Mundo, N. H. Knorr aahitthokiherya yootaphulela ya masu oowi: “enam’eyo . . . khuhikhala-tho”. Munna owo aahikoha so: “Niireke Liga das Nações khonirowa okhuma mulittini?” Oromolaka yoolepa ya Wisupulula 17:8, aahaakhula so: “Mutthenkeso wa ilapo sa olumwenku wotheene onootthikela ovenya”. Eyo yaahiiraneya tthiri moovarihana ni eprofesia ya Nuulumo na Yehova!

Okhuma Mulittini Wala Mweehimeni Yoowiixa

6 Nxeni nooxeerya moohaanyiherya naakhumme mulittini wala mweehimeni yoowiixa. Nihiku 26 a Junyo eyaakha ya 1945, oSan Francisco, EUA, ilapo 50 saahithanla weemererya Epaphelo ya mutthenkeso wa Nações Unidas. Nikhuuru nlo naahaana “okumiherya murettele ni ovareleleya olumwenku wotheene”. Liga das Nações aamulikana vanceene ni ONU. Enciclopédia Delta Universal onihimya so: “Mwa inamuna sikina, ONU onoolikana ni Liga das Nações, yoowo aakhumelenle nuumala ekhotto Yoopacerya ya Olumwenku Wotheene . . . Maloko manceene amukumihenrye ONU nave ti yaamukumihenrye Liga das Nações. Mwa enamuna emosaru, Liga das Nações, ni ONU sipakiwe wira sikumiheryeke murettele eriyari ya maloko wala ilapo. Malamulo a ONU anoolikana ni malamulo a Liga das Nações”. Vekeekhai ONU, ti ohihimuwa wa nxeni wala enama yowoopiha yooxeerya. Mwaattelo wa ilapo siniirela mpantta mutthenkeso owo ti wa 190, owo onnivikana vanceene mwaattelo wa Liga yoowo waari wa 63. Nave ONU ookhalana owerya wuulupale onvikana Liga da Nações omuranttenle awe.

(Wisupulula 17:16, 17)

w12 15/6 epax. 18 etti. 17

Yehova Onnooniherya Itthu Sinrowa Wiiraneya Moohipisa

17 Etiini yoowootha khenrowa omala mekhaya vakhaani-vakhaani. Namararuwa oorumeeliwa sintoko ikuru soowerya wira omananihe owiiriha mamwene wuurama moovarihana ni otthuna wawe mpakha Muluku ohela vamurimani va anamalamulela muupuwelo wa omala-maliha etiini eyo. (Mmusome Wisupulula 17:16, 17.) Moohipisa, Yehova onimwiiriha itthu sa epoliitika ya olumwenku ola wa Satana, eyo piiyo Nações Unidas, otuphela etiini yoowootha. Awo anoomaliha owerya wawe ni opwetexa mihakhu sawe. Mwa iyaakha sivinre vaakhala wira itthu iyo khisaarowa wiiraneya. Olelo-va, namararuwa khoniwerya wiisookola saana mmakhatani mwa nxeni nooxeerya owenle awe. Hata vari siiso, namararuwa owo khonrowa omora vakhaani-vakhaani, opuro ori awe. Omora wawe onrowa okhala wootutuxerya ni wootakhala.​—Wis. 18:7, 8, 15-19.

Omusoma Biibiliya

(Wisupulula 17:1-11)

30 a Dezembro–5 a Janero

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | WISUPULULA 20-22

“Mone: Itthu Sothene Miyo Kinnikhaliha Isyá!”

(Wisupulula 21:1)

re epax. 301 etti. 2

Erimu Esya ni Elapo Esya

2 Sihalaka iyaakha imiya sinceene wira ophiye okathi wa Yohani, Yehova aahimuleela Yesaya wira: “Musuwelexe: miyo kinrowa opattuxa irimu isyá n’ilapo esyá: itthu sa khalai khasinupuweliwa-tho, itthu sivinre sinoliyaliwa khuluwi”. (Yesaya 65:17; 66:22) Eprofesia ela woopaceryani wene yiiraneyale okathi aYuda oororomeleya yaahokolowenle aya oYerusalemu, eyaakha ya 537 Ahinatthi Kristu Orwa nuumala opakiwa epottha mwa iyaakha 70 oBabilonia. Vano awo yaari nloko nootteelihiwa, ‘elapo esyá’, yeeyo yaalamuleliwa ni enamuna ya niinaano ya eguvernu, ‘erimu esya’. Murummwa Pedru, aahihimya wiiraneya wa nenli wa eprofesia, vaavo aalavunle awe so: “Ninniwehererya erimu esyá n’ilapo esyá, eryaya-mo exariya, ntoko sihimyalyawe Muluku”. (2 Pedru 3: 13) Yohani onnooniherya wira yooleiherya eyo eniiraneya nihiku n’Apwiya. “Erimu ya khalai n’ilapo ya khalai”, yeeyo enithoonyerya mutthenkeso wotheene wa olumwenku wa Satana, ni enamuna aya ya ekuvernu eneettihiwa ni Satana ni malaikha awe ootakhala, anoopwetexiwa. Apinaatamu otheene ootakhala murima ni oohiiwelela khanirowa okhala-tho. Awo anrowa oranttelihiwa ni “erimu esyá n’ilapo esyá” eyo piiyo, apinaatamu oowiiwelela yaawo anrowa olamuleliwaka ni eguvernu esya ya Omwene wa Muluku.​—Mulikanyihe ni Wisupulula 20:11.

(Wisupulula 21:3, 4)

w13 1/12 epax. 11 itti. 2-4

‘Mone: Itthu Sothene Miyo Kinnikhaliha Isyá!’

“[Muluku] onopuputtha maithori aya othene”. (Wisupulula 21:4) Muthinto xeeni wa maithori anirowa opuputthiwa? Ala khahiyo maithori anikhumelela mwaha woohakalala, wala ale anikhapelela maitho ahu. Muluku onihimya maithori anikhuma mwaha wa ohaawa ni oriipiwa murima. Nto Muluku onrowa opuputtha maithori anikhuma mwaha wa oriipiwa murima ni onoomaliha itthu sotheene sinikumiherya wunla, ohaawa ni otakhala.

“Khunrowa okhala-tho okhwa”. (Wisupulula 21:4) Okhwa onnikumiherya oriipiwa murima vanceene. Nto Yehova onrowa owoopola apinaatamu oowiiwelela wira ehiye okhala epottha ya okhwa. Moota xeeni? Owo onoomaliha etthu enikumiherya okhwa, eyo piiyo, etampi niravihiwe ahu ni Adamu. (aRoma 5:12) Yehova onrowa waavaha apinaatamu oowiiwelela okumi woomalela orweela wa mukuttho wowoopola wa Yesu. Ntoko nwanani ookiserya, okhwa, onrowa “opwetexiwa”. (1 aKorinto 15:26) Nto apinaatamu oowaamini anrowa oweryaka okhala ntoko Muluku saalakenle awe wanipacerya: okhala mahiku otheene ni ekumi yooloka.

“Khunrowa okhala-tho . . . oripiwa murima”. (Wisupulula 21:4) Muthinto xeeni wa oriipiwa murima ohinrowa okhala-tho? Inamuna sotheene sa oriipiwa murima sikumiheriwe ni etampi ni ohimalela wa Adamu seiyo sinaahaaxa atthu anceene ntoko: oriipiwa murima wa mmuupuweloni, vamurimani ni itthu siniwereiha erutthu.

(Wisupulula 21:5)

w03 1/8 ipax. 12-13 etti. 14

Yehova, Muluku Oororomeleya

14 Nihaana okupali ele Yehova onnileela awe orumeelaka Nuulumo nawe. Owo onihimya wira ookhala, nave onoopaka ele enihimya awe. Nookhalana, mathowa manceene anniiriha omuroromela Yehova. Hiyo nihaana okupali okathi Yehova onihimya awe wira ‘onimwahukhumu ale ahinimusuwela, yawo akhontte wiiwelela Ehapari Yorera ya Pwiy’ahu Yesu’. (2 aTesalonika 1:8). Nave nihaana okupali vaavo nuulumo na Yehova ninhimya aya wira onnaaphenta ale aniphavela exariya, ni wira onimwaavaha ekumi yoohimala ale animwaamini, ni onoomaliha ohaawa, ikuttho ni okhwa. Yehova aahooniherya ororomeleya wa anatiri awe okathi aamulenle awe Yohani masu anihimya so: “Mulepe etthu ila, okhala wira molumo aka t’òroromeleya ni t’èkekhai”.​—Wisupulula 21:4, 5; Miruku 15:9; Yohani 3:36.

Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani

(Wisupulula 20:5)

it-3 epax. 784 etti. 2

Ekumi

Yooruma Muluku aavanhe awe Adamu, ennooniherya wira vaakhanle wira Adamu aahiiwelela khaarowa okhwa. (Map 2:17) Etthu emosaru enniiraneya ni apinaatamu oowiiwelela, okathi nwanani aya ookiserya, naakhwa, onrowa awe opwetexiwa, awo khanrowa-tho ohaawa mwaha etampi enikumiherya okhwa. Awo anirowa okhalaka mahiku otheene, ahilipelelaka-tho okhwa. (1 aKor 15:26) Opwetexiwa wa naakhwa onirowa wiiraneya wanikisa wa olamulelo wa Kristu, okathi yoowo eliivuru ya Wisupulula enihimya aya okhala iyaakha 1000. Yaahimyaka ale anirowa okhala mamwene ni anamukuttho vamosa ni Kristu, eyo enihimya so: “yahitthikelatho ekumi, khukhalihiwa mamwene vamosá ni Kristu mpakha iyakha ekonto emosá”. “Anamukhwa akina”, yaahatthikenle-tho okhala akumi “mpakha ovira iyakha iyo ekonto emosá”, ti yaale anirowa wiiraka ari ene akumi wanikisa wa iyaakha ekonto emosa, Satana ohinatthi otaphuliwa mulittini moowiixa nave ohinatthi okhumelela weehereriwa wookiserya wa apinaatamu. Nto savira iyaakha ekonto emosa, apinaatamu anrowa okhala oomalela, sintoko yaari aya wanipacerya Adamu ni Eva ehinatthi ottheka. Okathi owo anookhalana okumi woomalela. Ale anirowa ovilela weehereriwa, okathi Satana onirowa awe otaphuliwa mwa okathi vakhaani, anookhalana ekumi eyo yoohimala.​—Wis 20:4-10.

(Wisupulula 20:14, 15)

it-2 epax. 639 itti. 7-9

Ephareya ya Mooro

Nuulumo nla nimphwanyaneya paahi eliivuru ya Wisupulula, nave vanooneya wira ti na nthoonyeryo. Biibiliya onnitthokiherya nthoonyeryo nlo ohimyaka so: “Epharey’ela ya moro, [enithoonyerya ] okhwá wanenli”.​—Wis 20:14; 21:8.

Etthu enooniherya wira mooro owo ti wa nthoonyeryo, ti mwaha onihimmwa ni soolepa sinivarihana ni eliivuru ya Wisupulula. Nave vanihimmwa wira okhwa onniriheliwa mphareya mmo mwa mooro. (Wis 19:20; 20:14) Tthiri, khivaniweryaneya okhwa opahiwa mwekeekhai. Ohiya-vo, Diabo yoopattuxiwa ya omunepani ehinooneya, toniriheliwa mphareya mmo. Okhala wira owo munepa, mooro wekeekhai khoniwerya omukumiherya maxakha aahiiso ompwetexa.​—Wis 20:10; munwehe-tho Okh 3:2 ni Mak 13:20.

Okhala wira ephareya ya mooro enithoonyerya “okhwá wanenli”, ni Wisupulula 20:14 onihimya wira “okhwa ni elapo y’alipaòkhwa[Mahiye]” anrowa oriheliwa memmo, vannooneya wira ephareya eyo khahiyo okhwa wa apinaatamu okumiheriwe ni Adamu (aRo 5:12), nave khahiyo oHades (Seol). Eyo enithoonyerya enamuna ekina ya okhwa, okhwa ohinlipelela awe ohihimuxiwa, okhala wira khiivo yoolepa enihimya wira “ephareya” ya mooro yahaahokoloxa atthu yaari memmo sintoko vanihimmwa aya wira okhwa ni Mahiye yahaattikiherya atthu otheene yaarina aya eyo epiiyo, atthu yaakhwiiye mwaha wa etampi ya Adamu ni ari oHades (Seol). (Wis 20:13) Tivonto, atthu otheene ahilempwale “mulivuruni mw’ekumi”, eyo piiyo, awanani oohittharuwa a olamulelo wa Muluku, anniriheliwa mphareya mwa mooro, yeeyo enithoonyerya opwetexiwa moomalela wala okhwa wa nenli.​—Wis 20:15.

Omusoma Biibiliya

(Wisupulula 20:1-15)

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha