MAATIYOSI XAAFIDOOGAA
1 Abrahaama naꞌaa, Daawita naꞌaa, Yesuus Kiristtoosa* deꞌuwabaa yootiya maxaafaa:
2 Abrahaami Yisaaqa yeliis;
Yisaaqi Yaaqooba yeliis;
Yaaqoobi Yihudaanne A ishantta yeliis;
3 Yihuday Tiꞌimaarippe Paareesanne Zaraaha yeliis;
Paareesi Hexiroona yeliis;
Hexirooni Raama yeliis;
4 Raami Aminadaaba yeliis;
Aminadaabi Naꞌasoona yeliis;
Naꞌasooni Salimoona yeliis;
5 Salimooni Raꞌaabippe Booꞌeeza yeliis;
Booꞌeezi Uruutippe Yobeeda yeliis;
Yobeedi Isseya yeliis;
6 Isseyi kawuwa Daawita yeliis.
Daawiti Ooriya machcheeppe Solomona yeliis;
7 Solomoni Robiꞌaama yeliis;
Robiꞌaami Abiiya yeliis;
Abiiyi Aasa yeliis;
8 Aasi Yoosaafixa yeliis;
Yoosaafixi Yoraama yeliis;
Yoraami Ooziyana yeliis;
9 Ooziyani Yoꞌaataama yeliis;
Yoꞌaataami Akaaza yeliis;
Akaazi Hizqqiyasa yeliis;
10 Hizqqiyasi Minaasa yeliis;
Minaasee Amoona yeliis;
Amooni Yoosiyasa yeliis;
11 Baabiloone omoodduwa wode, Yoosiyasi Yoꞌaakiinanne A ishantta yeliis.
12 Baabiloone omoodduwappe simmin, Yoꞌaakiini Salaatiyala yeliis;
Salaatiyali Zarubaabeela yeliis;
13 Zarubaabeeli Abiyuuda yeliis;
Abiyuudi Eliyaqiima yeliis;
Eliyaqiimi Azoora yeliis;
14 Azoori Xaadooqa yeliis;
Xaadooqi Akiima yeliis;
Akiimi Eliyuuda yeliis;
15 Eliyuudi Elꞌꞌaazara yeliis;
Elꞌꞌaazari Maataana yeliis;
Maataani Yaaqooba yeliis;
16 Yaaqoobi Kiristtoosa geetettida Yesuusa yelida Mayraami azinaa Yooseefa yeliis.
17 Hegaa gishshawu, ubba yeletati hageeta: Abrahaamappe Daawita gakkanawu 14 yeleta; Daawitappe Baabiloone omoodduwa gakkanawu 14 yeleta; Baabiloone omoodduwappe Kiristtoosa gakkanawu 14 yeleta.
18 Yesuus Kiristtoosi yelettanaappe kase hanidabay hagaa. Mayraama Yooseefayyo giiga uttaasu. Shin eti azinanne machcho gididi issippe deꞌanaappe kase, A geeshsha ayyaanan* shahaaraasu. 19 Shin, Yooseefi* xillo asa gidiyo gishshawu, O asa sinttan kawushshanawu koyibeenna. Hegaa gishshawu, asi erennan O yeddanawu qoppiis. 20 I hegaa qoppi uttidaashin, Yihoowa* kiitanchchay aymuwan awu qonccidi hagaadan giis: “Yooseefaa, Daawita naꞌawu, Mayraamo ekkanawu yayyoppa;* ayssi giikko, A geeshsha ayyaanan shahaaraasu. 21 A attuma naꞌaa yelana, qassi neeni A Yesuusa* gaada sunttana; ayssi giikko, I ba asaa eta nagaraappe ashshana.” 22 Hagee ubbay tumuppe hanidaba; qassi Yihoowi* ba erissidobaa yootiyagaa baggaara kasetidi hagaadan gi uttiis: 23 “Geelaꞌiya shahaarada attuma naꞌaa yelana, qassi eti A Amaanuꞌeela giidi sunttana”; he sunttaa birshshettay, “Xoossay Nunaara Deꞌees” giyogaa.
24 Hegaappe simmin, Yooseefi xiskkuwappe beegottiis; qassi Yihoowa* kiitanchchay yootidoogaadan, Mayraama ayyo machcho gidana mala ba soo efiis. 25 Shin A naꞌa yelana gakkanaashin iira zinꞌꞌibeenna, qassi naꞌaa Yesuusa giidi sunttiis.
2 Yesuusi Yihudaa Beeteliheemen yeletti simmin, Kawuwa Heeroodisa* wode, maliya asati* Arshsho baggappe Yerusalaame yiidosona. 2 Eti hagaadan giidosona: “Ayhudatu kawoy awan yelettidee? Ayssi giikko, nuuni Arshsho baggan deꞌiyo wode A xoolinttiya beꞌida; yaatidi ayyo zigganawu yiida.” 3 Kawuwa Heeroodisinne Yerusalaamen deꞌiya asay ubbay hegaa siyidi shabbirettidosona. 4 I waanna kahinetanne xaafeta ubbaa shiishshidi, Kiristtoosi* yelettana sohoy awaanakko oychchiis. 5 Eti ayyo hagaadan giidosona: “Yihudan deꞌiya Beeteliheemeena; ayssi giikko, Xoossay erissidobaa yootiyagee hagaadan giidi xaafiis: 6 ‘Nenoo, Yihudaa biittan deꞌiya Beeteliheemee, haariyagee neeppe kiyiyo gishshawu, Yihudaa haariyageetu katamatu ubbaappe neeni laafa gidakka; I ta asaa Israaꞌeela heemmana.’ ”
7 Hegaappe simmin, Heeroodisi maliya asata asi beꞌennan xeesidi, he xoolinttee awude beettidaakko shaakki eriis. 8 Guyyeppe, eta Beeteliheeme yeddiyo wode hagaadan giis: “Biidi he naꞌaa loytti koyite; yaatidi A demmiyo wode, taanikka baada ayyo ziggana mala yiidi taayyo yootite.” 9 Eti kawoy yootidobaa siyi simmidi, Beeteliheeme biidosona; qassi eti arshsho baggan deꞌiyo wode beꞌido xoolinttee, naꞌay deꞌiyo sohuwappe bollaara eqqana gakkanaashin eta kaalettiis. 10 Eti xoolinttee eqqidoogaa beꞌidi keehi ufayttidosona. 11 Eti soo geliyo wode naꞌaanne A aayyiyo Mayraamo beꞌidi, gulbbatidi ayyo ziggidosona. Yaatidi, worqqaa, ixaanaanne karbbiya imotaa ayyo immidosona. 12 Shin, eti Heeroodisakko simmenna mala Xoossay aymuwan azazido gishshawu, hara ogiyara bantta biitti biidosona.
13 Eti bi simmin, Yihoowa* kiitanchchay Yooseefawu aymuwan qonccidi hagaadan giis: “Heeroodisi naꞌaa woranawu koshshaa doommana haniyo gishshawu, naꞌaanne A aayyiyo ekkada, taani neeyyo yootana gakkanaashin Gibxxe baada yan deꞌa.” 14 Yaatiyo gishshawu, Yooseefi qammi denddidi, naꞌaanne A aayyiyo ekkidi Gibxxe biis. 15 Heeroodisi hayqqana gakkanaashin I yan deꞌiis. Hegaappe denddidaagan, Yihoowi* ba erissidobaa yootiyagaa baggaara, “Taani ta naꞌaa Gibxxeppe xeesaas” yaagidoogee polettiis.
16 Hegaappe guyyiyan, Heeroodisi maliya asati bana cimmidoogaa eridi hanqquwa suulliis. Yaatidi, maliyageetuppe naꞌaa layttay ay keenakko shaakki eridoogaadan, asa kiittidi, Beeteliheemeeninne hegaa heera biittatu ubban deꞌiya, naaꞌꞌu layttanne hegaappe guuxxiya attuma naata ubbaa worissiis. 17 Xoossay erissidobaa yootiya Ermmaasi odidobay he wode polettiis. I hagaadan giis: 18 “Raama kataman keehi yeekkiyogeenne zilaaliyogee siyettiis. Raaheela ba naatussi yeekkaasu; eti hayqqido gishshawu A minettennan ixxaasu.”
19 Heeroodisi hayqqido wode, Yihoowa* kiitanchchay Gibxxen Yooseefawu aymuwan qoncciis. 20 Qonccidi hagaadan giis: “Naꞌaa woranawu* koyiyageeti hayqqido gishshawu, naꞌaanne A aayyiyo ekkada Israaꞌeela biitti ba.” 21 Yaatiyo gishshawu, I naꞌaanne naꞌaa aayyiyo ekkidi Israaꞌeela biitti biis. 22 Shin, Arkkelawoosi ba aawaa Heeroodisa sohuwan Yihudaa haariyogaa I siyidi, yaa baanawu yayyiis. Qassi, I bana Xoossay aymuwan azazido gishshawu, Galiilaa biitti biis. 23 Qassi, I Naazireete giyo katamaa biidi yan deꞌiis. Hegee, Xoossay erissidobaa yootiyageeti, “I Naazireete asa* geetettana” giidoogee polettana mala haniis.
3 He wode, asaa haattan muukkiya Yohaannisi Xoossay yootidobaa awaajjiiddi Yihudaa bazzuwa biis. 2 I hagaadan giis: “Saluwa Kawotettay matattido gishshawu, intte nagaran zilꞌꞌettidi laamettite.” 3 Xoossay erissidobaa yootiya Isiyasi odidoy Yohaannisabaa. I hagaadan giis: “Issi uri bazzuwan ba qaalaa xoqqu oottidi, ‘Yihoowa* ogiya giigissitenne sittayite’ yaagees.” 4 Yohaannisi gaameelaa ikisiyappe dadettida maayuwa maayeesinne ba xeessan dafuwa gixxees. I miyobay booliyanne woraa eessaa. 5 He wode Yerusalaameppe, Yihudaa biitta ubbaappenne Yorddaanoosa yuushuwan deꞌiya heera ubbaappe asay akko bees; 6 bin I eta Yorddaanoosa Shaafan muukkees, qassi eti bantta nagaraa asaa sinttan paaxoosona.
7 I daro Parisaawetinne daro Saaduqaaweti haattan muukettanawu yiyageeta beꞌidi, etayyo hagaadan yaagiis: “Ha hasotoo, inttena naagiya, Xoossaa pirddaappe baqatana mala intteyyo oonee yootiday? 8 Yaatikko, intte intte nagaran zilꞌꞌettidi laamettidoogaa bessiyabaa oottite. 9 Intte intte wozanan, ‘Abrahaami nu aawaa’ giidi qoppoppite. Ayssi giikko, Xoossay ha shuchchatuppe Abrahaamassi naata denttana danddayiyogaa taani intteyyo yootays. 10 Mittaa xaphuwappe qanxxi olanawu kalttay giigi uttiis. Hegaa gishshawu, loꞌꞌo ayfe ayfenna mitta ubbay qanxxettidi taman olettana. 11 Taani inttena haattan muukkiyoy intte intte nagaran zilꞌꞌettidi laamettido gishshataassa; shin taappe simmin yiyagee taappe minnees; taani A caammaa kessanawukka bessikke. I inttena geeshsha ayyaanaaninne taman hegaadan oottana.* 12 A kushiyan kattaa suraggiyobay deꞌees; I kattaa qoxxiyo ba awudiya muleera geeshshidi, gisttiya gootaran qolana, shin dalaa toꞌenna taman xuuggana.”
13 Yesuusi bana Yohaannisi haattan muukkana mala, Galiilaappe Yorddaanoosa shaafaa akko biis. 14 Shin Yohaannisi, “Neeni tana muukkana bessees; shin taakko ayssi yay?” yaagidi digganawu maliis. 15 Yesuusi zaaridi A, “Nuuni xillotetta ooso ubbaa hagaadan polanawu koshshiyo gishshawu, tana diggoppa” yaagiis. Yaatin, I A diggibeenna. 16 Yesuusi muuketti simmidi, sohuwara haattaappe kiyiis. Saloy dooyetti bayiis. Yaatin, Xoossaa ayyaanay haraphphe milatidi wodhdhishiininne A bolli uttishin Yohaannisi beꞌiis. 17 Qassi, Xoossay saluwappe, “Hagee ta Naꞌaa; taani siiqiyogaanne tana ufayssiyagaa” yaagiis.
4 Hegaappe guyyiyan, Xoossaa ayyaanay Yesuusa bazzuwa efiis; yan Dabloosi A paacciis. 2 Yesuusi 40 gallassaa* xoomoogaappe guyyiyan namisettiis. 3 Yaatin, Dabloosi akko shiiqidi, “Neeni Xoossaa naꞌa gidikko, ane ha shuchchati oytta gidana mala azaza” yaagiis. 4 Shin I, “ ‘Asi Yihoowa* doonaappe kiyiya qaala ubban deꞌana besseesippe attin, oytta xalaalan deꞌana bessenna’ geetettidi xaafettiis” yaagidi zaariis.
5 Hegaappe guyyiyan, Dabloosi A geeshsha katamaa efiidi, Xoossaa garuwa xeeraa kessidi, 6 “Neeni Xoossaa naꞌa gidikko, ane duge guppa; ayssi giikko, ‘I ba kiitanchchata neeyyo azazana’; qassi ‘Eti ne tohuwa shuchchay dechchenna mala bantta kushiyan nena denttana’ geetettidi xaafettiis” yaagiis. 7 Yesuusi A, “ ‘Yihoowa* ne Xoossaa neeni paaccana bessenna’ geetettidikka xaafettiis” yaagiis.
8 Hegaappe simmin, Dabloosi A issi gita deriya xeeraa kessidi, saꞌaa kawotetta ubbaanne eta bonchchuwa bessiis. 9 Yaatidi A, “Neeni gulbbatada issitoo taayyo goynnikko, hagaa ubbaa neeyyo immana” yaagiis. 10 Yaatin Yesuusi A, “Laa Seexaanawu, haakka! Ayssi giikko, ‘Neeni Yihoowayyo,* ne Xoossaayyo goynnana bessees; neeni A xalaalawu oottana bessees’ geetettidi xaafettiis” yaagiis. 11 Hegaappe guyyiyan, Dabloosi aggidi bin, kiitanchchati yiidi ayyo haggaazidosona.
12 Yesuusi Yohaannisi qashettidoogaa siyido wode, Galiilaa biis. 13 Qassi I Naazireeteppe kiyidi, Zaabiloonanne Nifttaaleema biittan, abbaa matan deꞌiya Qifirinaahooma biidi yan deꞌiis. 14 Xoossay erissidobaa yootiya Isiyasi odidobay polettana mala hegee haniis; I hagaadan giis: 15 “Yorddaanoosappe hefinttan, abbaakko efiya ogiyan deꞌiya, Zaabiloona biittawu, Nifttaaleema biittawu, qassi hara biittaa asay deꞌiyo Galiila biittawu! 16 Xuman deꞌiya asay gita pooꞌuwa beꞌiis; qassi hayquwa kuwaa giddon deꞌiya asawu pooꞌoy kiyiis.” 17 He wodiyappe doommidi, Yesuusi, “Saluwa Kawotettay matattido gishshawu, intte nagaran zilꞌꞌettidi laamettite” yaagidi awaajjiis.
18 I Galiila Abbaa mataara biiddi, moliya oyqqiya naaꞌꞌu ishantti gitiya abban yeggishin beꞌiis; eti Pheexiroosa giyo Simoonanne Inddiraasa. 19 I eta, “Tana kaallite; intte moliya koyiyogaadan asaa waati koyanaakko taani inttena bessana” yaagiis. 20 Eti sohuwara bantta gitiya yeggi bayidi A kaallidosona. 21 I hegaappe sinttawu biiddi, naaꞌꞌu ishantta, Yaaqoobanne Yohaannisa beꞌiis. Eti Zabddiyosa naata, qassi eti bantta aawaara wolwoluwa* giddon bantta gitiya giigissoosona. Yesuusi etakka xeegiis. 22 Eti sohuwarakka wolwoluwanne bantta aawaa aggi bayidi A kaallidosona.
23 Hegaappe guyyiyan, I Galiilan ubbasaa yuuyidi, eta shiiqo keettatun tamaarissiis, Kawotettaa mishiraachchuwa yootiisinne hargge ubbaappenne saho ubbaappe asaa pattiis. 24 Kumetta Sooriyan deꞌiya asay abaa siyiis; yaatin, dumma dumma sahuwaninne iita harggiyan waayettiyageeta, daydanttay oyqqidoogeeta, yiicoyi oliya harggee* sakkiyogeeta, qassi qaaxxana danddayennaageeta ubbaa akko ehin, I eta pattiis. 25 Hegaappe denddidaagan, Galiilaappe, Dikapoolisappe,* Yerusalaameppe, Yihudaappe, qassi Yorddaanoosappe hefintta baggappe yiida keehi daro asay A kaalliis.
5 Yesuusi daro asaa beꞌidi, deretiyasaa kiyidi uttiis; yaatin, A kaalliyageeti akko yiidosona. 2 Hegaappe simmin, I eta tamaarissiyogaa doommiis; hagaadan giis:
3 “Ayyaanaabaa saamettiyageeti* ufayttoosona; ayssi giikko, saluwa Kawotettay etassa.
4 “Kayyottiyageeti ufayttoosona; ayssi giikko, eti minettana.
5 “Ashkketi ufayttoosona; ayssi giikko, eti saꞌaa laattana.
6 “Xillotettaa minttidi koyiyageeti ufayttoosona; ayssi giikko, Xoossay eti koyiyobaa kunttidi immana.
7 “Maariyageeti ufayttoosona; ayssi giikko, harati* eta maarana.
8 “Wozanaa geeshshati ufayttoosona; ayssi giikko, eti Xoossaa beꞌana.
9 “Sigettiyageeti* ufayttoosona; ayssi giikko, eti Xoossaa naata geetettana.
10 “Xillobaa oottiyo gishshawu asay naaqqiyogeeti ufayttoosona; ayssi giikko, saluwa Kawotettay etassa.
11 “Ta gishshawu inttena asay boriyo wodenne naaqqiyo wode, qassi intte bolli iitabaa ubbaa wordduwan haasayiyo wode, intte ufaytteeta. 12 Intteyyo saluwan gita woytoy deꞌiyo gishshawu, ufayttitenne ililite; ayssi giikko, Xoossay erissidobaa yootiya, intteppe kase deꞌidaageetakka hegaadan naaqqidosona.
13 “Intte ha saꞌaa maxine; shin maxinee malꞌꞌuwa aggikko, zaarettidi waani malꞌꞌanee? He maxinee kare olettidi, asi yedhdhiyoba gidanaappe attin, hegaappe guyyiyan aynne goꞌꞌenna.
14 “Intte ha saꞌaa pooꞌo; deriya bolli deꞌiya katamay geemmana danddayenna. 15 Asay xomppiya oyttidi ubba asawu pooꞌana mala xoqqa sohuwan wotteesippe attin, keeshen qumꞌꞌenna. 16 Hegaadankka, asay intte loꞌꞌo oosuwa beꞌidi, saluwan deꞌiya intte Aawaa bonchchana mala, intte pooꞌoy eta sinttan pooꞌo.
17 Tana Higgiyanne Xoossay erissidobaa yootiyageeti tamaarissidobaa xayssanawu yiis giidi qoppoppite. Taani polanawu yaasippe attin, xayssanawu yabeykke. 18 Taani intteyyo tumaa odays, saloynne saꞌay xayana danddayennaagaadan, ubbabay polettana gakkanaashin, Higgiyappe guuttabay woy issi pitaleekka xayenna. 19 Yaatiyo gishshawu, asay keehi koshshennabadan xeelliyo ha azazotuppe issuwakka gidin kanttiyanne haratikka kanttanaadan tamaarissiya uri saluwa Kawotettaa gelana bessiya asa gidenna.* Shin hegaa azazettiyanne haratikka azazettanaadan tamaarissiya uri saluwa kawotettaa gelana bessiya asa.* 20 Ayssi giikko, intte xillotettay xaafetuugaappenne Parisaawetuugaappe aadhdhana xayikko, intte saluwa Kawotettaa mule gelennaagaa taani intteyyo odays.
21 “Intte mayzzatuyyo, ‘Neeni asa worana bessenna; shin asa woriya ooninne amarida daannatu sinttan eqqana’ giidoogaa siyideta. 22 Shin ba ishaa bolli hanqqettidi hanqquwa aggenna ubbay amarida daannatu sinttan eqqanaagaa, ba ishaa iita cashshaa cayiya ubbay cora daannatu sinttan eqqanaagaa, qassi ‘Pattenna eeyyay!’ giya ubbay Gaannabiya* tamaa pirddaa ekkana danddayiyogaa taani intteyyo odays.
23 Hegaa gishshawu, ne imotaa ekkada yarshshiyo sohuwa baydda ne ishay neeyyo lanccidobaa hassayikko, 24 ne imotaa yarshshiyo sohuwa sinttan aggada ba. Koyro ne ishaara sigettaychcha; hegaappe simmin yaada ne imotaa imma.
25 “Nena mootana koyiya uraara pirdda keetti baydda ogiyan aara elle sigettaychcha; yaatana xayikko, ne baarigaaray nena daannaa sinttan essin, daannay nena qachchiyagawu aatti immana; yaatin neeni qashettana. 26 Taani neeyyo tumaa odays, neeni miishshaa qanxxada wurssana* xayikko, yaappe kiyakka.
27 “Kase, ‘Neeni wodiraa laammana bessenna’ giidoogaa siyideta. 28 Issi maccaasiyo aggennan xeellidi, iira zinꞌꞌanawu qaaqqatiya ooninne, he wode ba wozanan iira wodiraa laammiyogaa taani intteyyo odays. 29 Ne ushachcha ayfee nena nagaraa ootissikko, kessada ola baya. Ayssi giikko, ne kumetta bollay Gaannabiyan* olettiyogaappe bollaa qommotuppe issoy xayiyogee neeyyo loꞌꞌo. 30 Qassi ne ushachcha kushee nena nagaraa ootissikko, qanxxada ola baya. Ayssi giikko, ne kumetta bollay Gaannabiyan* olettiyogaappe bollaa qommotuppe issoy xayiyogee neeyyo loꞌꞌo.
31 “Hegaa bollikka, kase, ‘Ba machchiyo yeddiya ooninne O yeddiyo paramaa woraqataa iyyo immo’ geetettiis. 32 Shin ba machchiya pokkiya tuna nagaraa* oottennan O yeddiya ooninne A wodiraa laammanaadan oottees; qassi azinay hegaadan yeddido maccaasiyo ekkiya ooninne wodiraa laammiyogaa taani intteyyo odays.
33 “Intte mayzzatuyyo, ‘Neeni polennabawu qaalaa gelada caaqqana bessenna;* shin Yihoowayyo* geppidobaa pola’ giidoogaakka siyideta. 34 Shin taani intteyyo hagaa odays: Qaalaa gelanawu mule caaqqoppite; saluwankka caaqqoppite; ayssi giikko, saloy Xoossaa araata; 35 saꞌankka caaqqoppite; ayssi giikko, saꞌay A tohoy yedhdhiyo soho; Yerusalaamenkka caaqqoppite; ayssi giikko, I gita Kawuwa katama. 36 Qaalaa gelanawu intte huuphiyankka caaqqoppite; ayssi giikko, issi binnaanaakka laammidi bootta woy karetta oottana danddayekketa. 37 Intte ‘Ee’ giikko, giidobaa polite; shin ‘Chii’ giikkokka, giidobaa polite; ayssi giikko, hegaappe dummatiyabaa oottiya ooninne Dabloosa kaallees.
38 “Kase, ‘Ayfiya gishshaa ayfe, achchaa gishshaa achcha’ giidoogaa siyideta. 39 Shin taani intteyyo hagaa odays: Iita asa eqettoppite, shin intte ushachcha qinxxalliya baqqiya urawu haddirssa baggaa zaarite. 40 Issi uri neeni garssaara maayiyobaa ekkanaassi pirdda keettan nena mootanawu koyikko, neeni bollaara maayiyobaakka ayyo imma; 41 issi uri neeni aara issi kilo meetiriya* baanaadan giddikko, naaꞌꞌu kilo meetiriya aara ba. 42 Nena oychchiya urawu I oychchiyobaa imma, qassi neeppe miishsha talꞌꞌana* koyiya urawu diggoppa.
43 “Kase, ‘Neeni ne shooruwa siiqananne ne morkkiya ixxana bessees’ giidoogaa siyideta. 44 Shin, taani intteyyo hagaa odays: Intte morkketa siiqiyogaanne inttena naaqqiyageetussi woossiyogaa aggoppite; 45 yaatikko, intte saluwan deꞌiya intte Aawawu naata gidiyogaa besseeta; ayssi giikko, I iitatuyyokka loꞌꞌotuyyokka ba awaa awaxissees; qassi xillotuyyokka xillo gidennaageetuyyokka iraa bukissees. 46 Intte inttena siiqiyageetu xalaalaa siiqikko, ayba woyto demmeetii? Giiraa ekkiyageetikka oottiyoy hegaa gidennee? 47 Intte intte ishanttu xalaalaa sarotikko, haratuugaappe aadhdhiyabaa ay ootteetii? Hara biittaa asaykka oottiyoy hegaa gidennee? 48 Hegaa gishshawu, wottiyobi baynna, saluwan deꞌiya intte Aawaagaadan, inttekka polo siiquwa siiqana bessees.
6 Asaa bessanawu giidi eta sinttan loꞌꞌo oosuwa* oottenna mala naagettite; hankkoode, saluwan deꞌiya intte Aaway intteyyo ayba woytonne immenna. 2 Intte imotaa* immiyo wode, sholloore asati bonchchettanawu giidi shiiqo keettatuuninne ogiyan awaajjissiyogaadan awaajjissoppite;* taani intteyyo tumaa odays, eti bantta kumetta woytuwa ekkidosona. 3 Shin intte imotaa immiyo wode, intte ushachcha kushee oottiyobaa intte haddirssa kushee eroppo; 4 yaatiyo wode, intte imotay geeman imettiyaba gidana danddayees. Yaatikko, geeman beꞌiya intte Aaway intteyyo woytuwa immana.
5 “Qassi, intte woossiyo wode, sholloore asatudan hanoppite; ayssi giikko, eti asay banttana beꞌanaadan shiiqo keettatuuninne wogga ogetu danttuwan eqqidi woossiyogaa dosoosona. Taani intteyyo tumaa odays, eti bantta kumetta woytuwa ekkidosona. 6 Shin intte woossiyo wode, qolꞌꞌo gelite; yaatidi, kariya gorddidi geeman deꞌiya intte Aawaa woossite. Yaatikko, geeman beꞌiya intte Aaway intteyyo woytuwa immana. 7 Intte woossiyo wode, hara biittaa asaagaadan issi malabaa darotoo zaarettoppite; ayssi giikko, eti adussa woosaa woossin Xoossay siyees giidi qoppoosona. 8 Yaatiyo gishshawu, etadan hanoppite; ayssi giikko, intte oychchanaappe kasekka intte Aaway intteyyo koshshiyabaa erees.
9 “Hegaa gishshawu, intte hagaadan woossana bessees:
“ ‘Saluwan deꞌiya nu Aawawu, ubbay ne sunttaa geeshsha oottidi xeello.* 10 Ne Kawotettay yo. Ne shenee saluwan haniyogaadan saꞌankka hano. 11 Nuuyyo hachchissi koshshiya qumaa* imma; 12 qassi nuuni nuna naaqqidaageetussi* atto giidoogaadan, neenikka nu nagaraa* atto ga. 13 Paaciyan gelennaadan nuna maadda, qassi Seexaanaappe* nuna ashsha.’
14 “Ayssi giikko, inttena naaqqidaageetuyyo intte atto giikko, saluwan deꞌiya intte Aawaykka intte nagaraa atto gaana; 15 Shin inttena naaqqidaageetuyyo intte atto gaana xayikko, intte Aawaykka intte nagaraa atto geenna.
16 “Intte xoomiyo wode, sholloore asatuugaadan intte somꞌꞌuwa bullaalissiyogaa aggite; ayssi giikko, eti xoomiyogaa asa erissanawu bantta somꞌꞌoy azzaniya uraagaa milatanaadan oottoosona. Taani intteyyo tumaa odays, eti bantta kumetta woytuwa ekkidosona. 17 Shin intte xoomiyo wode, intte huuphiya tisttite, intte somꞌꞌuwakka meecettite; 18 hegaadan oottiyo wode, geeman deꞌiya intte Aawaa xalaalaassappe attin, asassi xoomiyaba milatennan aggana danddayeeta. Yaatikko, geeman beꞌiya intte Aaway intteyyo woytuwa immana.
19 “Intte buquraa bilꞌꞌay miyosan, I musiyosan, qassi kaysoykka menttidi wuuqqiyosan, ha saꞌan dagayiyogaa aggite. 20 Shin bilꞌꞌay meennasaaninne musennasan, qassi kaysoykka menttidi wuuqqennasan, saluwan intte buquraa dagayite. 21 Ayssi giikko, intte wozanaykka intte buquray deꞌiyosan deꞌana.
22 “Bollaa xomppee ayfiya. Hegaa gishshawu, intte ayfee issibaa xalaalaa xeellikko, intte kumetta bollay pooꞌana.* 23 Shin, intte ayfee qanaatiyaba* gidikko, intte kumetta bollay xumana. Intte bollaa pooꞌissana bessiya ayfee moorettidi* A xumissikko, intte kumetta bollay deꞌiyoy sakkana xumaana!
24 “Naaꞌꞌu godatuyyo aylle gidana danddayiya uri baawa; ayssi giikko, I issuwa ixxana qassi hankkuwa siiqana; woy issuwassi ammanettana qassi hankkuwa karana. Xoossaayyonne miishshaayyo aylle gidana danddayekketa.
25 Yaatiyo gishshawu, intteyyo taani hagaa odays: Intte ay maanee woy ay uyanee giidi intte deꞌuwawu* hirggiyogaa woy ay maayanee giidi intte bollawu hirggiyogaa aggite. Intte deꞌoy* qumaappenne maayuwappe aadhdhennee? 26 Saluwa kafota loytti xeellite; eti kattaa zerokkona woy cakkokkona woy shiishshidi gootaran yeggokkona; gidikkonne, saluwan deꞌiya intte Aaway eta mizees. Intte etappe aadhdhekketii? 27 Intte giddon hirggidi ba bariya guuttaa* adussana danddayiyay oonee? 28 Qassi, intte maayanabawu ayssi hirggeetii? Dembban dicciya ciishshatuppe tamaarite; eti daafurokkona woy suqqokkona; 29 shin haray atto Solomonikka ba gitatettan ciishshatuugaa keena loꞌꞌiya maayuwa maayibeennaagaa taani intteyyo odays. 30 Dembban mokkiyabati eesuwan shullidi taman olettiyaba gidikkokka, Xoossay eta mayzzees; hegaa gishshawu, I inttenakka mayzzanaagee erettidaba; ayssi intte ammanoy shuggii? 31 Yaatiyo gishshawu, ‘Ay maanee?’ woy ‘Ay uyanee?’ woy ‘Ay maayanee?’ giidi mule hirggoppite. 32 Ayssi giikko, hara biittaa asay ha ubbabaa mintti koyees. Saluwan deꞌiya intte Aaway ha ubbabay intteyyo koshshiyogaa erees.
33 Yaatiyo gishshawu, koyro ubbatoo Xoossaa Kawotettaanne A xillotettaa koyite; yaatikko, Xoossay ha ubbabaa intteyyo immana. 34 Hegaa gishshawu, wonttoyyo mule hirggoppite; ayssi giikko, wonttossi hirggissiya harabay deꞌana. Gallassa ubbawu awu awu gidiya metoy deꞌees.
7 “Xoossay intte bolli pirddenna mala, haratu bolli pirddiyogaa aggite; 2 ayssi giikko, intte haratu bolli pirddiyogaadan Xoossay intte bolli pirddana, qassi intte makkiyogaa keenay intteyyo makettidi imettana. 3 Neeni ne ayfiyan deꞌiya hootaa beꞌakka, shin ne ishaa ayfiyan deꞌiya buuxaa ayssi xeellay? 4 Woy ne ayfiyan hootay deꞌishin, waanada ne ishaa, ‘Ne ayfiyappe buuxaa kessoo?’ gay? 5 Ha shollooriyawu! Koyro ne ayfiyappe hootaa kessargga; yaatikko, ne ishaa ayfiyan deꞌiya buuxaa kessanawu loyttada xeellana.
6 “Xoossaassi imettidabaa kanatuyyo immoppite, woy qassi loꞌꞌiya intte alꞌꞌo shuchchata* gudunttatu sinttan oloppite; yaatikko, eti hegaa yedhdhananne inttenakka guyye simmidi qohana.
7 “Salettennan oychchite, inttessi imettana; salettennan koyite, intte demmana; qassi salettennan kariya qoxxite, inttessi dooyettana; 8 ayssi giikko, oychchiya ubbay ekkana, koyiya ubbay demmana, qassi kariya qoxxiya ubbawu dooyettana. 9 Intte giddon, A naꞌi oytta oychchikko, shuchcha immanay tumu oonee? 10 Woy I mole oychchikko, shooshsha immenna. Immaneeyye? 11 Yaatiyo gishshawu, intte iita gidiiddi intte naatuyyo loꞌꞌo imotaa immiyogaa erikko, intteegaappe aaruwan, saluwan deꞌiya intte Aaway bana oychchiyageetuyyo loꞌꞌobaa immanaagee erettidaba!
12 “Hegaa gishshawu, asay intteyyo oottanaadan intte koyiyo ubbabaa inttekka etayyo oottana bessees. Higgeenne Xoossay erissidobaa yootiyageeti tamaarissiyobay hegaa.
13 “Xuntta penggiyara kanttite; ayssi giikko, bashshawu efiya penggee aaho, ogeekka woggaa; qassi he penggiyara kanttiyageeti cora; 14 shin deꞌuwawu efiya penggee xuntta, ogeekka loosso; qassi hegaa demmiyageeti guutta.
15 “Dorssa milatidi inttekko yiya, Xoossay erissidobaa yootays giya worddanchchatuppe naagettite; shin eta wozanay keehi namisettida wanggireellotuugaa mala. 16 Eti ayfiyoban intte eta erana. Ooninne agunttaappe woyniya ayfiya, woy ohaappe balasiya ayfiya maxenna. Maxiiyye? 17 Hegaa gishshawu, loꞌꞌo mitta ubbay loꞌꞌo ayfe ayfees; shin musa mitta ubbay goꞌꞌenna ayfe ayfees. 18 Loꞌꞌo mitti goꞌꞌenna ayfe ayfana danddayenna, woy qassi musa mitti loꞌꞌo ayfe ayfana danddayenna. 19 Loꞌꞌo ayfe ayfenna mitta ubbay qanxxettidi taman olettana. 20 Hegaa gishshawu, he asati ayfiyo ayfiyan intte eta eranaagee tuma.
21 “Saluwa Kawotettaa gelanay tana, ‘Godawu, Godawu’ giya ubbaa gidenna; shin saluwan deꞌiya ta Aaway koyiyobaa oottiya ura xalaalay gelana. 22 He wode daroti tana, ‘Godawu, Godawu, nuuni hananabaa yootidoy, daydanttata kessidoynne malaaliyabaa oottidoy ne sunttaana gidennee?’ yaagana. 23 Taani he wode eta, ‘Ha iitabaa oottiyageetoo, taani inttena mule erikke, ta sinttappe haakkite!’ yaagana.
24 “Yaatiyo gishshawu, taani yootiyo hageeta siyiyanne oottiya ubbay ba keettaa zaallaa bolli keexxida cincca asa mala. 25 Iray soosin, wolqqaama diꞌoy he keettaakko diꞌiis, qassi wolqqaama carkkoy carkkiis; shin he keettay zaallaa bolli keexettido gishshawu, kunddibeenna. 26 Hegaa bollikka, taani yootiyo hageeta siyidi oottenna ubbay ba keettaa shafiya bolli keexxida eeyya asa mala. 27 Iray soosin, wolqqaama diꞌoy he keettaakko diꞌiis, qassi wolqqaama carkkoy carkkiis; yaatin he keettay kunddidi, muleera xayi bayiis.”
28 Yesuusi hageeta yooti wurssido wode, I waati tamaarissiyakko beꞌidi, asay malaalettiis; 29 ayssi giikko, I xaafetudan gidennan, Xoossay maataa immido uradan eta tamaarissiis.
8 Yesuusi deriyappe wodhdhi simmin, daro asay A kaalliis. 2 Inchchirichchay oyqqido issi bitanee yiidi A sinttan ziggidi, “Godawu, neeni koyikko tana pattana* danddayaasa” yaagiis. 3 Yaatin, Yesuusi ba kushiya yeddidi A bochchidi, “Ee, taani koyays! Neeni paxana”* yaagiis. Sohuwara inchchirichchay bitaniya bollaappe xayiis.* 4 I paxin Yesuusi A hagaadan giis: “Ooyyonne odoppa; shin baada kahiniyawu nena bessa; yaatada, etayyo naqaasha gidana mala, Muusee yootido imotaa imma.”
5 I Qifirinaahooma geliyo wode, issi wotaaddaratu halaqay* yiidi A woossiis; 6 I, “Godawu, ta ashkkaray keehi sahettidi son zinꞌꞌiis, qassi qaaxxana danddayenna” yaagiis. 7 Yesuusi ayyo, “Taani baada A pattana” yaagiis. 8 Wotaaddaratu halaqay ayyo hagaadan giidi zaariis: “Godawu, taani nena ta son mokkana bessiya asa gidikke; shin ta ashkkaray paxanaadan neeni yootikko, I paxana. 9 Ayssi giikko, tana ayssiya asati deꞌoosona, qassi taappe garssaarakka wotaaddarati deꞌoosona; taani ha wotaaddaraa, ‘Ba!’ giikko, I bees; qassi hankkuwa, ‘Haa ya!’ giikko, I yees; qassi ta aylliya, ‘Hagaa ootta!’ giikko, I oottees.” 10 Yesuusi hegaa siyidi malaalettidi, bana kaalliya asaayyo hagaadan giis: “Taani intteyyo tumaa odays, ha bitaniyagaa mala keehi gita ammanoy deꞌiyo issi asanne Israaꞌeela biittan demmabeykke. 11 Shin daro asay haaho biittaappe* yiidi, saluwa Kawotettan Abrahaamaara, Yisaaqaaranne Yaaqoobaara maanawu uttanaagaa taani intteyyo odays; 12 Gidoppe attin, Kawotettaa naati kare xumawu olettana. Yan eti yeekkananne achchaa garccana.”* 13 Hegaappe simmin, Yesuusi wotaaddaratu halaqaayyo, “Ba. Ne hanana gaada ammanidoogaadan neeyyo hano” yaagiis. He ashkkaray sohuwarakka paxi aggiis.
14 Qassi Yesuusi Pheexiroosa soo biidi, A bollotiya mishoy oyqqin sahettada zinꞌꞌidaaro beꞌiis. 15 Hegaa gishshawu, Yesuusi I kushiya oyqqin, O mishoy aggiis; yaatin, A denddada etayyo qumaa kattiyogaa doommaasu. 16 Shin saꞌay omariyo wode, daydanttati oyqqido darota asay akko ehiis; yaatin I iita ayyaanata azazidi kessiis, qassi harggida ubbaa pattiis; 17 Xoossay erissidobaa yootiya Isiyasi, “I nu sahuwa bawu ekkiis, qassi nu harggiya tookkiis” giidoogee polettana mala I hegaa oottiis.
18 Yesuusi ba matan cora asay deꞌiyogaa beꞌidi, A kaalliyageeti hefintti pinnanaadan yootiis. 19 Qassi issi xaafee akko yiidi A, “Asttamaariyawu, neeni awanne biyo wode, taani nena kaallana” yaagiis. 20 Shin Yesuusi A, “Worakanatussi geessoy, saluwa kafotussi qassi keettay deꞌees, shin asa Naꞌawu keetti* baawa” yaagiis. 21 Hegaappe simmin, A kaalliyageetuppe issoy A, “Godawu, taani koyro baada ta aawaa mooganawu koyays” yaagiis. 22 Yesuusi A, “Tana kaalla,* qassi hayqqida asati hayqqidaageeta moogona” yaagiis.
23 Hegaappe simmin, Yesuusinne A kaalliyageeti wolwoluwan* gelidosona. 24 Guyyeppe, abbaa bolli wolqqaama carkkoy denddin, wolwoluwa beetay kammiis, shin I xiskkiis. 25 Yaatin, eti akko biidi A xiskkuwappe denttidi, “Godawu, nuuni hayqqana hanoos, nuna ashsha!” yaagidosona. 26 Shin I eta, “Ha ammanoy shuggidoogeetoo, ayssi yayyeetii?” yaagiis. Yaagidi denddidi, carkkuwanne abbaa seeriis; yaatin carkkoykka abbaykka sohuwara woppu giidosona. 27 Hegaa gishshawu, asati malaalettidi, “Haray atto carkkoynne abbay awu azazettiyogee, hagee ay mala asee?” yaagidosona.
28 I abbaappe hefinttan deꞌiya Gedaretu biittaa gakkido wode, daydanttati oyqqido naaꞌꞌu asati makkaanaappe kiyidi aara gayttidosona. He asati keehi yashshiya wolqqaamata; yaatiyo gishshawu, he ogiyara aadhdhanawu xaliya asi baawa. 29 Qassi eti bantta qaalaa xoqqu oottidi, “Xoossaa Naꞌawu, neeni nuuppe koyiyobay aybee? Wodee gakkennan nuna qaxxayanawu yaadii?” yaagidosona. 30 Etappe haahuwan asay daro gudunttaa wudiya heemmees. 31 Hegaa gishshawu, daydanttati A, “Neeni nuna kessiyaba gidikko, he wude gudunttan gelanaadan yedda” yaagidi woossidosona. 32 Qassi I eta, “Biite!” yaagiis. Eti he asatuppe kiyidi gudunttatun gelidosona; yaatin wude guduntta ubbay jaamiiddi kakaara kunddidi, abban gelidi hayqqi bayiis. 33 Shin henttanchchati katamaa biidosona; biidi daydanttati oyqqido asatuura gayttida ubbabaa yootidosona. 34 Yootin, kataman deꞌiya asay ubbay Yesuusaara gayttanawu yi bayiis! Eti A beꞌidi, I bantta biittaappe baanaadan woossidosona.
9 Issi gallassi Yesuusi wolwoluwan gelidi hefintti pinnidi, ba katamaa biis. 2 He wode amarida asati qaaxxana danddayenna issi bitaniya halan tookkidi akko ehiidosona. Yesuusi eta ammanuwa beꞌidi, he bitaniyayyo, “Ta naꞌawu yayyoppa! Ne nagaray atto geetettiis” yaagiis. 3 Yaagin, xaafetuppe issoti issoti, “Ha bitanee Xoossaa toochchees” yaagidi qoppidosona. 4 Yesuusi eti qoppiyobaa eridi hagaadan yaagiis: “Intte wozanan iitabaa ayssi qoppeetii? 5 Leemisuwawu, ‘Ne nagaray atto geetettiis’ giyogee metiiyye woy, ‘Dendda eqqada ba’ giyogee metii? 6 Shin asa Naꞌawu saꞌan nagaraa atto giyo maatay deꞌiyogaa taani inttena bessana.” Yaagi simmidi bitaniya, “Dendda eqqada, ne halaa tookkada ne soo ba” yaagiis. 7 Yaagin, I denddi eqqiis; yaatidi ba soo biis. 8 Asay hegaa beꞌido wode, keehi yayyiis, qassi asassi hegaa mala maataa immida Xoossaa bonchchiis.
9 Hegaappe simmin, Yesuusi he sohuwappe biiddi, asay qaraxaa qanxxiyo keettan uttida Maatiyosa giyo bitaniya beꞌidi A, “Tana kaalla” yaagiis. Yaagin, I denddidi A kaalliis. 10 Guyyeppe, Yesuusi Maatiyosa son qumaa maanawu uttido wode, qaraxaa shiishshiyanne nagaraa oottiya daro asati yiidi, aaranne A kaalliyageetuura issippe moosona. 11 Shin Parisaaweti hegaa beꞌidi, A kaalliyageeta, “Intte asttamaaree qaraxaa shiishshiyageetuuranne nagaraa oottiyageetuura miyoy aybissee?” yaagidi oychchidosona. 12 Yesuusi eti giyobaa siyidi, hagaadan yaagiis: “Harggiya asatussappe attin, payya asatussi aakime koshshenna. 13 Yaatiyo gishshawu biidi, ‘Taani koyiyobay maarotaappe attin, yarshshuwa gidenna’ giyogee woygiyogaakko loytti qoppite. Ayssi giikko, taani nagaraa oottiya asata xeesanawu yaasippe attin, xillo asata xeesanawu yabeykke.”
14 Hegaappe simmin, Yohaannisa kaalliyageeti akko yiidi, “Xoomiyogee nuuyyonne Parisaawetuyyo meeze, shin nena kaalliyageeti xoomennay aybissee?” yaagidi oychchidosona. 15 He wode, Yesuusi etayyo hagaadan yaagiis: “Mishiray etaara deꞌishin, A laggeti kayyottanaadan oottiyabi baawa. Shin mishiray etappe shaahettiyo* wodee yaana; he wode eti xoomana. 16 Ooninne galꞌꞌa maayuwa bolli oorattaa wotti sikkenna; ayssi giikko, he ooratta wotoy gunddidi maayuwa daakkana, yaatin daassay yaa aakkana. 17 Qassi asay ooratti agido woyne eessaa galꞌꞌa ogoruwan tigenna. Yaatikko, ogoroy xuuqqana, qassi woyne eessay goꞌꞌennaba gidana. Shin asay ooratti agido woyne eessaa ooratta ogoruwan tigees; yaatikko, aybinne moorettenna.”
18 I etassi hageeta yootishin, deriya ayssiya issi bitanee A sinttan ziggidi hagaadan yaagiis: “Taani ta naꞌiya hayqqana hanishin aggada yaas; shin tanaara ta soo hindda; baada I bolli ne kushiya wotta, yaatikko A paxa deꞌana.”
19 Yaagin, Yesuusi baanawu denddiis; denddin, inne A kaalliyageeti bitaniyara issippe biidosona. 20 He wode, 12 layttawu suuttay goggi wayssido issi maccaasiya guyyeera akko shiiqada, A maayuwa macaraa bochchaasu; 21 ayssi giikko, A ba wozanan ubbatoo, “Taani A maayuwawu macaraa bochchiyakkonne paxana” yaagawusu. 22 Yesuusi guyye simmidi O beꞌidi, “Ta naꞌee, yayyoppa! Ne ammanoy nena pattiis” yaagiis. Maccaasiya he saatiyappe doommada paxaasu.
23 I deriya ayssiyagaa soo gakkiyo wode, pulaaliya punniyageetanne zilaalidi yeekkiya cora asaa beꞌiis; 24 Yesuusi, “Hagaappe kichchite; ayssi giikko, guutta naꞌiya xiskkaasuppe attin hayqqabeykku” yaagiis. Yaagin, eti A qilliiccidi miicciyogaa doommidosona. 25 Asay kare kiyin sohuwara, I naꞌiya deꞌiyosaa gelidi I kushiya oyqqin, guutta naꞌiya dendda aggaasu. 26 Hegaa odoy he heeran ubbasaa gakkiis.
27 Yesuusi yaappe kiyidi biyo wode, naaꞌꞌu qooqe asati A kaalliiddi bantta qaalaa xoqqu oottidi, “Daawita Naꞌawu, nuussi qaretta”* yaagidosona. 28 Yesuusi issi keettaa gelin, he qooqe asati akko yiidosona; yaatin I eta, “Taani inttena pattana danddayiyogaa ammaneetii?” yaagidi oychchiis. Eti, “Godawu, ee ammanoos” yaagidi zaaridosona. 29 Yaatin, I eta ayfiya bochchidi, “Intte hanana giidi ammanidoogaadan intteyyo hano” yaagiis. 30 Hegaappe simmin, eta ayfee dooyettiis. Qassi Yesuusi, “Hagaa ooninne erennaadan naagettite” yaagidi, etawu mintti yootiis. 31 Shin eti he sooppe kiyi simmidi, hegaa heeran ubbasan abaa yootidosona.
32 Eti kiyidi biyo wode, daydanttay oyqqido issi duude bitaniya asay akko ehiis; 33 qassi Yesuusi daydanttaa kessi simmin, duude bitanee haasayiis. Asay malaalettidi, “Hagaa malabay Israaꞌeela biittan mule hani erenna” yaagiis. 34 Shin Parisaaweti, “I daydanttata kessiyoy daydanttata haariyagaa wolqqaana” yaagidosona.
35 Yesuusi gita katamatanne guutta katamata ubbaa baanawu denddiis; yaatidi, shiiqo keettatun tamaarissiis, Kawotettaa mishiraachchuwa yootiisinne hargge ubbaappenne saho ubbaappe asaa pattiis. 36 I cora asaa beꞌidi etawu qarettiis; ayssi giikko, asay eta naaqqiyogaanne heemmiya asi baynna dorssadan yeggi bayidoogaa* beꞌiis. 37 Yaatidi, bana kaalliyageeta hagaadan giis: “Ee tuma, cahawu gakkida kattay daro; shin oosanchchati guutta. 38 Hegaa gishshawu, kattaa cakkanawu oosanchchata kiittana mala, cahaa oosuwa Godaa woossite.”
10 Hegaappe simmin, I bana kaalliya 12ta xeesidi, tuna ayyaanata azazana mala etawu wolqqaa immiis; eti tuna ayyaanata kessanaadan, qassi hargge ubbaappenne saho ubbaappe asaa pattanaadan I hegaa oottiis.
2 I kiittido 12tu sunttay hagaa: Pheexiroosa giyo Simoonanne A ishaa Inddiraasa; Zabddiyosa naꞌaa Yaaqoobanne A ishaa Yohaannisa; 3 Piliphphoosanne Barttalamoosa; Toomaasanne qaraxaa shiishshiya Maatiyosa; Ilppiyosa naꞌaa Yaaqooba; Taaddiyosa; 4 yeemottiya* Simoona; qassi guyyeppe Yesuusa A morkketuyyo aattidi immida Asqqorootu Yihudaa.
5 Yesuusi ha 12u asata kiittido wode, eta hagaadan giidi azaziis: “Hara biittaa asaakko booppite, qassi Samaaretu katamaa awugaakka geloppite; 6 shin Israaꞌeela asaappe bayida dorssatukko biite.* 7 Biidi, ‘Saluwa Kawotettay matattiis’ yaagidi yootite. 8 Hargganchchata pattite, hayqqidaageeta denttite, inchchirichchay oyqqidoogeeta pattite, daydanttata kessite. Intte coo ekkideta, coo immite. 9 Worqqa santtime, bira santtime, woy hara ayba santtimenne intte danccuwan oyqqoppite; 10 woy intteyyo ogiyawu quma yeggiyo qarcciita, woy hara* maayo, woy hara caamma, woy hara xamꞌꞌa oyqqoppite; ayssi giikko, oottiya urassi A qumay imettiyogee bessiyaba.
11 “Intte geliyo gita katama woy guutta katama ubban, intte yootiyobaynne inttena mokkiyogee awu bessiyo ura koyite; yaatidi, he katamaappe kiyana gakkanaashin yan takkite. 12 Issi keettaa geliyo wode, son deꞌiya asaa sarotite. 13 He keettay intte assi amottiyo sarotettay bessiyogaa gidikko, sarotettay awu gido; shin bessennaagaa gidikko, intte sarotettay intteyyo simmo. 14 Inttena mokkiya woy intte yootiyobaa siyiya asi xayikko, he keettaappe woy he katamaappe biyo wode, intte tohuwan deꞌiya buhiya shocite.* 15 Taani intteyyo tumaa odays, Pirddaa Gallassi he katamay Sadoomappenne Gamoorappe aaruwan qaxxayettana.
16 “Wanggireellotu giddo dorssata yeddiyogaadan, taani inttena kiittays; hegaa gishshawu, shooshshadan cincca gidite, shin haraphphedan shaaga gidite. 17 Asaappe naagettite; ayssi giikko, eti inttena oyqqidi daannatuyyo aatti immana; yaatin asay bantta shiiqo keettatun inttena lissuwan shocana. 18 Qassi intte tana kaalliyo gishshawu, asay inttena deriya haariyageetu sinttaaninne kawotu sinttan essana; yaatin intte etayyonne hara biittaa asaayyo tabaa yootana. 19 Shin eti inttena oyqqiyo wode, intte waatidi haasayanaakko woy ay haasayanaakko hirggoppite; ayssi giikko, intte haasayanabay intteyyo he saatiyan imettana; 20 ayssi giikko, haasayiyay intte xalaala gidekketa, shin saluwan deꞌiya intte Aaway immiyo ayyaanay maaddin haasayeeta. 21 Hegaa bollikka, ishay ba ishaa, aaway ba naꞌaa woriya asawu aattidi immana; qassi naati banttana yelidaageetu bolli denddidi, woriyageetuyyo eta aattidi immana. 22 Qassi intte tana kaalliyageeta gidiyo gishshawu, asay ubbay inttena ixxana; shin wurssettay gakkanaashin genccida* uray attana. 23 Issi kataman deꞌiya asay inttena naaqqiyo wode, baqatidi hara katamaa biite; taani intteyyo tumaa odays, asa Naꞌay yaana gakkanaashin, intte Israaꞌeela katamata mule yuuyidi wurssekketa.
24 “Tamaaree* asttamaariyappe aadhdhenna; aylleekka ba godaappe aadhdhenna. 25 Asay asttamaariyawu oottidobaa tamaariyawu oottana, godawu oottidobaakka aylliyawu oottana; asay keettaawaa Dabloosa* giikko, A soo asatakka hegaadan gaanaagee erettidaagaa. 26 Hegaa gishshawu, etawu yayyoppite; ayssi giikko, qosin qonccennan attiyabi baawa, qassi genttin erettennan attiyabi baawa. 27 Taani intteyyo xuman odidobaa pooꞌuwan yootite, qassi saasukkin siyidobaa keettaa huuphiya kiyidi yootite. 28 Inttena worana danddayikkokka, sinttappe intte zaarettidi deꞌennaadan oottana danddayennaageetussi yayyoppite; shin inttena Gaannabiyan* xayssana danddayiyagawu yayyite. 29 Woni naaꞌꞌu qeeri kafoti issi santtimiyan* bayzettokkonaayye? Shin intte Aaway erennan etappe issoynne saꞌan kunddenna.* 30 Qassi haray atto, intte huuphiya binnaanay ubbay qoodetti uttiis. 31 Hegaa gishshawu, yayyoppite; intte he qeeri kafotu ubbaappe aadhdheeta.
32 “Yaatiyo gishshawu, asaa sinttan taayyo exatiya ubbaayyo taanikka saluwan deꞌiya ta Aawaa sinttan exatana. 33 Shin asaa sinttan tana erikke giya oonanne taanikka saluwan deꞌiya ta Aawaa sinttan erikke gaana. 34 Tana saꞌan sarotettaa ehaanawu yiis giidi qoppoppite; taani bisuwa ehaanawu yaasippe attin, sarotettaa ehaanawu yabeykke. 35 Ayssi giikko, ta gaasuwan naꞌay ba aawaara, naꞌiya ba aayeera, qassi naꞌaa machchiya ba bolloteera, eti issoy issuwara ooyettana mala yaas. 36 Ee, issi asassi A so asati morkke gidana. 37 Taappe aattidi ba aawaa woy ba aayyiyo woy ba naꞌaa woy ba naꞌiyo siiqiya ooninne tana kaalliyogee awu bessiyo asa gidenna. 38 Qassi ba mittaa* tookkidi tana kaallanawu koyenna ooninne tana kaalliyogee awu bessiyo asa gidenna. 39 Ba shemppuwa* ashshanawu maliya asi hayqqana, qassi tana kaalliyo gishshawu hayqqiya asi* zaarettidi deꞌana.
40 “Inttena mokkiya ooninne tanakka mokkees, qassi tana mokkiya ooninne tana Kiittidaagaakka mokkees. 41 Issi asi Xoossay erissidobaa yootiyagaa gidiyo gishshawu A mokkiya ooninne aagaa mala anjjuwa demmana; qassi issi asi xillo gidiyo gishshawu A mokkiya ooninne aagaa mala anjjuwa demmana. 42 Taani intteyyo tumaa odays, ha guuttatuppe issuwawunne I tana kaalliyo gishshawu issi burccukko irxxa haattaa uyanawu immiya ooninne ba anjjuwa demmennan mule attenna.”
11 Yesuusi bana kaalliya 12ti oottana koshshiyabaa yooti wurssidi, tamaarissanawunne mishiraachchuwa yootanawu he sohuwappe hara katamata biis.
2 Shin, Yohaannisi Kiristtoosa oosuwabaa qasho keettan siyidi, bana kaalliyageeta akko kiittiis. 3 I, “Yaana Masee neneeyye, nuuni hara urakka naaganee?” yaagidi oychchanaadan eta kiittiis. 4 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Biidi, intte siyiyobaanne beꞌiyobaa Yohaannisayyo hagaadan yootite: 5 Haꞌꞌi qooqeti xeelloosona, wobbeti hemettoosona, inchchirichchay oyqqidoogeeta pattays, tulleti siyoosona, hayqqidaageeta denttays, qassi hiyyeesatuyyo mishiraachchoy odettees. 6 Tana sirenna* uri ufayttees.”
7 He asati bi simmin, Yesuusi asaayyo Yohaannisabaa hagaadan giis: “Intte ay beꞌanawu bazzuwa biidetii? Carkkoy qaattiyo woshuwa beꞌanawu biidetii? 8 Intte ay beꞌidetii? Loꞌꞌiya maayuwa maayida asa beꞌidetii? Alꞌꞌo maayuwa maayiyageeti kawotu keettan deꞌoosona. 9 Yaatin, tumu ayssi biidetii? Xoossay erissidobaa yootiya ura beꞌanawu biidetii? Ee, tumaa gays, intte Xoossay erissidobaa yootiya urappe aadhdhiyagaa beꞌanawu biideta. 10 ‘Beꞌa! Ne sinttan ogiya giigissiya, tawu kiitettiya ura taani neeppe sinttawu* kiittays’ geetettidi xaafettiday abaa. 11 Taani intteyyo tumaa odays, macca asi yelido asaa giddon asaa haattan muukkiya Yohaannisa mala asi denddibeenna, shin saluwa Kawotettan guutta maatay deꞌiyo asi appe aadhdhees. 12 Asaa haattan muukkiya Yohaannisi denddido wodiyappe doommidi hanno gakkanaashin, asay saluwa Kawotettaa gelanawu baaxetees, qassi minnidi baaxetiyageeti geloosona. 13 Ayssi giikko, Yohaannisi denddana gakkanaashin, Xoossay erissidobaa yootiyageetikka Higgeekka aybi hananaakko erissidosona. 14 Intte ammanin aggin, ‘yaana geetettida Eelaasi’ A. 15 Hayttay deꞌiyo uri loytti siyo.
16 “Ha wodiya asaa oonaara geeddarissoo? Eti giyan uttidi kaaꞌiiddi hara naatussi haahosaappe hagaadan giya naatu mala: 17 ‘Nuuni pulaaliya punnida, shin intte duribeekketa; nuuni zilaalida, shin intte tiraa bubbuxibeekketanne kayyottibeekketa’ yaagoosona. 18 Hegaadankka, Yohaannisi yiyo wode hara asaagaadan mibeennanne uyibeenna, shin asay, ‘A daydanttay oyqqiis’ yaagees. 19 Asa Naꞌay miiddinne uyiiddi yiis, shin asay, ‘Beꞌite! Yorattiyagaanne daro woyniya uyiyagaa, qassi qaraxaa shiishshiyageetunne nagaraa oottiyageetu laggiya!’ yaagees. Issi asa hayyoy suure gidiyogee I oottiyoban* erettees.”
20 Hegaappe guyyiyan, I ba malaaliya oosotuppe darota oottido katamatun deꞌiya asay zilꞌꞌettidi laamettibeenna gishshawu, eta hagaadan boriis: 21 “Koraaziinaa, neeyyo aayyeero! Beetesaydaa, neeyyo aayyeero! Ayssi giikko, taani inttenan oottido malaaliyabata Xiiroosaaninne Sidoonan oottidaba gidiyakko, eti waaruwa maayidinne bidinttan uttidi, zilꞌꞌettidi beni laamettiichchana. 22 Shin Pirddaa Gallassi intte Xiiroosappenne Sidoonappe aaruwan qaxxayettanaagaa taani intteyyo odays. 23 Nenoo Qifirinaahoomaa, neeni awunkko xoqqu xoqqu gaada saluwa gakkada deꞌanee? Chii, neeni duge Duufuwawu* wodhdhana; ayssi giikko, taani nenan oottido malaaliyabata Sadooman oottidaba gidiyakko, I hachchi gakkanawu deꞌana. 24 Shin taani tumaa gays, Pirddaa Gallassi neeni Sadooma biittaappe aaruwan qaxxayettana.”
25 He wode Yesuusi hagaadan giis: “Ta Aawawu, saluwa saꞌaa godawu, taani nena asaa ubbaa sinttan galatays; ayssi giikko, neeni hayyottiya asatuppenne eranchchatuppe hageeta genttada guutta naatuyyo qonccissadasa. 26 Ee, ta Aawawu, neeni koyido gishshawu hegaadan haniis. 27 Ta Aaway ubbabaa taayyo immiis, qassi Aawaappe hara ooninne Naꞌaa loytti erenna; qassi Naꞌaappenne Naꞌay Aawaabaa qonccissanawu koyiyo urappe attin, hara ooninne Aawaa loytti erenna. 28 Daafuriyanne deexobaa tookkiya ubba asatoo, taakko haa yiite; taani inttena gazddissana. 29 Taani ashkkenne ziqqi giyagaa* gidiyo gishshawu, ta qambbaraa tookkitenne taappe tamaarite; yaatikko, intte* gazddana. 30 Ayssi giikko, ta qambbaray giiga,* qassi intte tookkanaadan taani oychchiyobay kawushsha.”
12 He wode, Yesuusi Sambbata gallassi gisttiya giddoora kanttiis. A kaalliyageeti namisettidi tiya gisttiya duuttidi miidosona. 2 Parisaaweti hegaa beꞌidi ayyo, “Nena kaalliyageeta beꞌa! Eti Sambbatan woga gidennabaa oottoosona” yaagidosona. 3 Yesuusi etayyo yaagiis: “Daawiti inne A asati namisettido wode waatidaakko nabbabibeekketii? 4 I Xoossaa keettaa gelin, geeshsha oyttay* ayyo imettiis; yaatin inne aara deꞌiya asati issippe miidosona. Muuse Higgiyan kahinetu xalaalappe attin, eti he oyttaa miyogee woga gidenna. 5 Woy Xoossaa garuwan kahineti Sambbata gallassi oottiyogan mooriyobi aybinne baynnaagaa Higgiyan nabbabibeekketii? 6 Shin Xoossaa garuwappe aadhdhiyabay hagan deꞌiyogaa taani intteyyo odays. 7 Gidoppe attin, ‘Taani koyiyobay maarotaappe attin yarshshuwa gidenna’ giyogee woygiyogaakko intte akeekiyakko, aynne mooribeennaageetu bolli pirddekketa. 8 Ayssi giikko, asa Naꞌay Sambbatawu Goda.”
9 I he sohuwappe denddidi asay shiiqiyo keettaa biyo wode, 10 kushee silido* issi bitanee yan deꞌees. Yaatin, issi issi asati A mootanawu, “Sambbatan pattiyogee maaree?” yaagidi oychchidosona. 11 I etayyo yaagiis: “Intteyyo issi dorssay deꞌikko, qassi he dorssay Sambbata gallassi ollan gelikko, he dorssaa ollaappe goochchi kessenna uri intte giddon deꞌanee? 12 Asay dorssaappe keehi aadhdhees! Yaaniyo gishshawu, Sambbata gallassi loꞌꞌobaa oottiyogee maara.” 13 Hegaappe guyyiyan, I bitaniya, “Ne kushiya piddi ootta” yaagiis. Yaagin bitanee piddi oottin, kushee paxidi hinkko kushiya mala gidiis. 14 Shin Parisaaweti kare kiyidi, A woranawu maqettidosona. 15 Yesuusi hegaa eridi, yaappe aggidi biis. Qassi daro asay A kaallidi bin, I harggidaageeta ubbaa pattiis; 16 shin eti abaa hara asawu odenna mala minttidi azaziis; 17 Xoossay erissidobaa yootiya Isiyasi giidobay polettana mala I hegaa oottiis; Isiyasi hagaadan giis:
18 “Hagee taani siiqiyonne taani* an ufayttiyo, qassi tawu haggaaziya taani dooridoogaa! Taani ayyo ta ayyaanaa immana, yaatin taani suure giyobay aybakko I ubba qommo asaa bessana. 19 I ooyettenna woy alaahenna, woy A qaalay wogga ogetun ooyyonne siyettenna. 20 I moorettidaba ubbaa suurissana gakkanawu, duuxxana haniya maataa duuttenna, toꞌana haniya muqaaddaakka toyssenna. 21 Ubbasan deꞌiya asay A sunttan ammanettiiddi naagana.”
22 Hegaappe guyyiyan, asay daydanttay oyqqido qooqenne duude bitaniya akko ehiis; qassi Yesuusi A pattin, bitanee haasayiisinne xeelliis. 23 Asay ubbay malaalettidi, “Hagee Daawita Naꞌaa gidenneeyye?” yaagiis. 24 Parisaaweti hegaa siyidi, “Ha bitanee daydanttata haariya Biꞌeelizeebula* wolqqaanappe attin, haran daydanttata kessenna” yaagidosona. 25 Yesuusi eti qoppiyobaa eridi, etayyo yaagiis: “Asay shaahettidi issoy issuwa bolli denddiyo kawotetta ubbay laalettana; qassi asay shaahettidi issoy issuwa bolli denddiyo katama woy keetta ubbay laalettana. 26 Hegaadankka, Seexaanay Seexaanaa kessiyaba gidikko, I ba bolli denddiis; yaatin A kawotettay waanidi laalettennan deꞌanee? 27 Qassi taani Biꞌeelizeebula wolqqan daydanttata kessiyaba gidikko, inttena kaalliyageeti O wolqqan kessiyonaa? Intte yootiyobay likke gidennaagaa eti bessanay hegaassa. 28 Shin taani daydanttata kessiyoy Xoossaa ayyaanaana gidikko, Xoossaa Kawotettay intte erennan yiichchiis. 29 Woy issi wolqqaama bitaniya koyro qachchennan, A keettaa gelidi A aquwa ekkana danddayiyay oonee? I he bitaniya son deꞌiyabaa ubbaa bonqqana danddayiyoy yaatiyogaa xalaalaana. 30 Ta bagga gidenna ooninne tana eqettees, qassi tanaara shiishshenna ooninne laalees.
31 “Hegaa gishshawu, nagaranne cashsha ubbay atto geetettana, shin Xoossaa ayyaanaa toochchiya* ooyyonne atto geetettennaagaa taani intteyyo odays. 32 Leemisuwawu, asa Naꞌaa toochchiya ooyyonne atto geetettana, shin geeshsha ayyaanaa toochchiya ooyyonne ha wodiyankka* sinttappekka atto geetettenna.
33 “Intte loꞌꞌo mitta gidikko, loꞌꞌo ayfiya ayfana, shin intte iita mitta gidikko, iita ayfiya ayfana; ayssi giikko, mittay loꞌꞌo gidiyogee woy gidennaagee I ayfiyo ayfiyan erettees. 34 Hasotu naatoo, intte iita gidiyo gishshawu, loꞌꞌobaa haasayana danddayekketa. Ayssi giikko, wozanan kumidabaappe doonay haasayees. 35 Loꞌꞌo asi ba loꞌꞌo buquraappe loꞌꞌobaa kessees; shin iita asi ba iita buquraappe iitabaa kessees. 36 Asay ba haasayido pattenna haasaya ubbawu Pirddaa Gallassi pirddaa ekkanaagaa taani intteyyo odays; 37 ayssi giikko, ne haasayan Xoossay nena xillo gaana, qassi ne haasayan I ne bolli pirddana.”
38 Yaatin xaafetuppenne Parisaawetuppe issoti issoti A eqettidi, “Asttamaariyawu, neeni nuna malaataa bessanaadan koyoos” yaagidosona. 39 Yesuusi etayyo yaagiis: “Iitanne ammanettenna* ha wodiya asay malaataa beꞌanawu koyiyogaa aggenna; shin eti Xoossay erissidobaa yootiya Yoonaasa malaataappe haraa beꞌokkona. 40 Ayssi giikko, Yoonaasi gita moliya uluwan heezzu gallassaanne heezzu qammaa takkidoogaadan, asa Naꞌaykka duufuwan heezzu gallassaanne heezzu qammaa takkana. 41 Nanawe asay pirddaa wode ha wodiya asaara denddidi eti likke gidennaagaa bessana; ayssi giikko, Nanawe asay Yoonaasi yootidobaa siyidi, zilꞌꞌettidi laamettiis. Shin Yoonaasappe aadhdhiyagee hagan deꞌees. 42 Saaba kawiya pirddaa wode ha wodiya asaara denddada eti likke gidennaagaa bessana; ayssi giikko, A Solomona hayyuwa siyada haaho biittaappe yaasu. Shin Solomonappe aadhdhiyagee hagan deꞌees.
43 “Tuna ayyaanay issi bitaniyappe kiyiyo wode, shemppiyosaa koyiiddi bazzuwara aadhdhees, shin aynne demmana xayikko 44 hagaadan gees: ‘Taani kiyada yiido ta keettawu simmana,’ qassi I yaa gakkiyo wode keettan ooninne baynnaba gidikkokka, pitettidi makkisetti giigidaagaa beꞌees. 45 Yaatidi, I baappe keehi iita hara laappun ayyaanata ekkidi bees, qassi eti giddo gelidi yan deꞌoosona; yaanin he bitaniyawu hanotay wurssettan koyruwappe iita. Ha wodiyan deꞌiya iita asawukka hegaadan hanana.”
46 I asaayyo haasayiiddi deꞌishin, A aayyiyanne A ishati A haasayissanawu koyidi karen eqqidosona. 47 Hegaa gishshawu, issi asi awu, “Ne aayyiyanne ne ishati nena haasayissanawu koyidi karen eqqidosona” yaagiis. 48 I bawu hegaa yootidaagawu, “Ta aayyiya oonee, qassi ta ishati oonee?” yaagiis. 49 Qassi I bana kaalliyageeta ba kushiyan bessiiddi hagaadan giis: “Ta aayyiyanne ta ishati hageeta. 50 Ayssi giikko, saluwan deꞌiya ta Aaway koyiyobaa oottiya ooninne ta isha, ta michcho, qassi ta aayo.”
13 He gallassi Yesuusi he keettaappe kiyidi abbaa lanqqen uttiis. 2 Yan cora asay akko shiiqiis; yaatin, asay abbaa lanqqen eqqidaashin, I wolwoluwan kiyidi uttiis. 3 Yaatidi, I eta darobaa leemisuwan tamaarissiis; hagaadan giis: “Zerettaa zeriyagee zeranawu kiyiis. 4 I zerishin issi issi zerettati ogiya doonan wodhdhidosona; yaatin, kafoti yiidi maxi bayidosona. 5 Hara zerettati qassi daro biittay baynna zaallaa bolli wodhdhido gishshawu, sohuwara mokkidosona. 6 Shin away kiyidi xuuggin, hegeeti xaphoy baynna gishshawu shullidosona. 7 Hara zerettati qassi agunttaa giddon wodhdhidosona; yaatin agunttay diccidi eta cuulliis. 8 Shin harati aradda biittan wodhdhidi ayfidosona; issoti issoti 100 kushe, harati 60 kushe, harati qassi 30 kushe darissidi ayfidosona. 9 Hayttay deꞌiyo uri loytti siyo.”
10 Yaatin, A kaalliyageeti yiidi A, “Neeni leemisuwan eta tamaarissiyoy aybissee?” yaagidosona. 11 I etayyo yaagiis: “Xoossay saluwa Kawotettaabaa genttido yohuwa intte akeekanaadan oottiis, shin eti akeekanaadan oottibeenna. 12 Ayssi giikko, issibi deꞌiyo ooyyonne gujettana, yaatin awu keehi darobay deꞌana. Shin issibi baynna ooppenne awu deꞌiya guuttabaykka ekettana. 13 Eti beꞌoosona, shin beꞌibeennabadan hanoosona; siyoosona, shin siyibeennabadan hanoosona, qassi akeekokkona; hegaa gishshawu, eta leemisuwan tamaarissays. 14 Isiyasi Xoossay erissidobaa yootidobay eta bolli polettiis; I hagaadan giis: ‘Intte siyana shin akeekibeennabadan hanana, intte beꞌana shin beꞌibeennabadan hanana. 15 Ayssi giikko, ha asaa akeekay daallamiis. Eti siyoosona shin azazettokkona. Eti aynne beꞌenna mala woy aynne siyenna mala bantta ayfiya goozidosonanne bantta hayttaa tuccidosona. Hegaappe denddidaagan, eti banttappe koyettiyabaa akeekenna gishshawu, taani pattanaadan taakko simmokkona.’
16 “Shin intte ayfee xeelliyo gishshawunne intte hayttay siyiyo gishshawu intte ufaytteeta. 17 Taani intteyyo tumaa odays, Xoossay erissidobaa yootiya daro asatinne hara xillo asati daroti intte beꞌiyobaa beꞌanawu koyidosona, shin beꞌibookkona; intte siyiyobaa siyanawu koyidosona, shin siyibookkona.
18 “Ane haꞌꞌi zerettaa zeriyagaa leemisuwa zaarettidi siyite. 19 Kawotettaa qaalaa siyikkonne, hegaa akeekenna ooppenne iitay yiidi A wozanan zerettidaagaa wotti ekkees; ogiya doonan zerettida zerettay hegaa. 20 Zaallaa bolli deꞌiya biittan zerettidaagee qaalaa siyidi, hegaa sohuwara ufayssan ammaniya asa. 21 Shin ayyo xaphoy baynna gishshawu guutta wodiyawu ammanees, qassi qaalaa gaasuwan waayettiyo wode woy asi naaqqiyo wode, sohuwara xubettees. 22 Qassi agunttaa giddon zerettidaagee qaalaa siyiyagaa; shin ha wodiya* deꞌuwa hirggaynne duretettaa cimoy qaalaa cuullin ayfennan attees. 23 Aradda biittan zerettidaagee qaalaa siyidi akeekiyanne ayfiyakka loytti ayfiyagaa; issoti issoti 100 kushe, harati 60 kushe, harati qassi 30 kushe darissidi ayfoosona.”
24 I etayyo hara leemisuwa hagaadan giidi yootiis: “Saluwa Kawotettay ba gaden loꞌꞌo zerettaa zerida bitaniya mala. 25 Asay xiskkidaashin, A morkkee yiidi gisttiya giddon zardduwa zeridi biis. 26 Gisttee mokkidi ayfido wode zarddoykka erettiis. 27 Yaatin, kattaa godaa aylleti akko yiidi, ‘Godawu, neeni ne gaden loꞌꞌo zerettaa zerabeykkii? Yaatin, zarddoy awuppe yiidee?’ yaagidi oychchidosona. 28 I etayyo, ‘Hegaa morkkee oottiis’ yaagiis. Aylleti A, ‘Yaatin nuuni biidi zardduwa shoddanaadan koyay?’ yaagidosona. 29 I hagaadan giis: ‘Chii, intte zardduwa shoddiiddi akeekennan gisttiyakka shoddana. 30 Cakkana gakkanaashin issippe diccona; cakkiyo wode, taani cakkiyageeta yaagana: Taman xuuggana mala kasetidi zardduwa shiishshidi qachchite; yaatidi gisttiya shiishshidi ta gootaran yeggite.’ ”
31 I hagaadan giidi, etayyo hara leemisuwa yootiis: “Saluwa Kawotettay issi bitanee ba gaden efiidi zerido keehi guutta ayfe* mala. 32 He ayfee hara mitta ayfe ubbaappe keehi guutta gidikkokka, diccidi saluwa kafoti A daashshan deꞌiyo mittaadan keehi woggaa gidees.”
33 I etayyo hara leemisuwa yaagidi yootiis: “Saluwa Kawotettay issi maccaasiya 10 kilo giraame xiilliyara walakkido irshshuwa mala; yaatin, munaqay ubbay denddiis.”
34 Yesuusi asaayyo ha ubbabaa leemisuwan yootiis. I leemisoy baynnan etawu yootenna; 35 I hegaa oottidoy Xoossay erissidobaa yootiyagee, “Taani leemisuwan haasayana; doomettaappe* hanno gakkanawu geemmidabaa awaajjana” giidoogee polettanaadaana.
36 Qassi I asaa yeddi simmidi soo geliis. A kaalliyageeti akko shiiqidi, “Gaden mokkida zardduwa leemisuwa nuuyyo qonccissa” yaagidosona. 37 I hagaadan giidi zaariis: “Loꞌꞌo zerettaa zeriyagee asa Naꞌaa; 38 gadee saꞌaa. Qassi loꞌꞌo zerettay Kawotettaa naata, shin zarddoy iitaa naata; 39 qassi zardduwa zerida morkkee Dabloosa. Cahay wodiya* wurssettaa, qassi cakkiyageeti kiitanchchata. 40 Yaatiyo gishshawu, zardduwa shiishshidi taman xuuggiyogaadan, wodiya* wurssettankka hegaadan hanana. 41 Asa Naꞌay ba kiitanchchata kiittana; qassi eti xubbiya ubbabaanne iitabaa oottiya asata A Kawotettaappe xayssana; 42 qassi eti he asata toꞌenna taman olana. Yan eti yeekkananne achchaa garccana.* 43 He wode xilloti bantta Aawaa Kawotettan awaadan pooꞌana. Hayttay deꞌiyo uri loytti siyo.
44 “Saluwa Kawotettay, gaden qotti wottidoogaa issi bitanee demmidi, zaaretti qosido alꞌꞌobaa mala; I keehi ufayttido gishshawu, biidi bawu deꞌiya ubbabaa bayzzidi, he gadiya shammees.
45 “Qassi saluwa Kawotettay zalꞌꞌiyawu oge biya uri koyiyo loꞌꞌiya, muruta alꞌꞌo shuchchatu* mala. 46 I issi keehi loꞌꞌiya alꞌꞌo shuchchaa* demmidi, biidi bawu deꞌiya ubbabaa sohuwara bayzzidi hegaa shammiis.
47 “Qassi saluwa Kawotettay abban yeggin ubba qommo moliya shiishshiya wogga gitiya mala. 48 Gitee kumido wode, asati A goochchidi gaxi kessidosona; qassi uttidi loꞌꞌo moleta keeshiyan yeggidosona, shin moorettidaageeta olidosona. 49 Wodiya* wurssettan hegaadan hanana. Kiitanchchati yiidi xillotu giddoppe nagaranchchata shaakkana, 50 yaatidi eta toꞌꞌenna taman olana. Yan eti yeekkananne achchaa garccana.*
51 Yesuusi bana kaalliyageeta, “Ha ubbabaa akeekidetii?” yaagidi oychchiis. Eti ayyo, “Ee” yaagidi zaaridosona. 52 I eta hagaadan giis: “Intte hegaa akeekiyo gishshawu hagaa erite: Saluwa Kawotettaabaa tamaariya asttamaare ubbay ba alꞌꞌobaa wottosaappe oorattaakka galꞌꞌaakka kessiya keettaawaa mala.”
53 Yesuusi ha leemisota yooti wurssidi hegaappe biis. 54 I ba diccido heeraa bi simmidi, asay shiiqiyo keettan tamaarissiis; yaatin asay malaalettidi hagaadan giis: “Ha bitanee waanidi ha hayyuwa eriyanne ha malaaliyabata oottiya ura gidana danddayidee? 55 Hagee anaaxiya naꞌaa gidennee? A aayyiya Mayraamo, qassi A ishati Yaaqooba, Yooseefa, Simoonanne Yihudaa gidokkonaa? 56 Qassi A michchoti ubbay nunaara deꞌokkonaa? Yaatin, waanidi ha ubbabaa haasayananne oottana danddayii?” 57 Hegaa gishshawu, eti A gaasuwan xubettidosona. Shin Yesuusi etayyo, “Xoossay erissidobaa yootiyagee ba diccido heeraananne ba soonappe attin, hara ubbasan bonchchettees” yaagiis. 58 Qassi etawu ammanoy baynnaagaappe denddidaagan, I amarida malaaliya oosotu xalaalaa yan oottiis.
14 He wode, he biittaa haariya* Heeroodisi* Yesuusabaa siyidi, 2 ba ashkkarata, “Hagee asaa haattan muukkiya Yohaannisa. I hayquwappe denddiis, ha malaaliyabata I oottana danddayidoy hegaassa” yaagiis. 3 Heeroodisi* ba ishaa Piliphphoosa machchiyo Heeroodiyado ufayssanawu Yohaannisa oyqqidi qashissiis. 4 Ayssi giikko, Yohaannisi darotoo A, “Neeni O ekkidoogee woga gidenna” yaagiis. 5 Shin, I Yohaannisa woranawu koyikkonne, asay Yohaannisa Xoossay erissidobaa yootiyagaa giidi qoppiyo gishshawu etawu yayyiis. 6 Shin Heeroodisi yelettido gallassay bonchchettiyo wode, Heeroodiyadi naꞌiya eta sinttan durada Heeroodisa keehi ufayssaasu; 7 hegaa gishshawu, A ay oychchikkonne iyyo immanawu caaqqiis. 8 Hegaappe simmin, aayyiya iyyo yootin A, “Asaa haattan muukkiya Yohaannisa huuphiya hagan sayniyan tawu imma” yaagaasu. 9 Kawoy azzanikkonne, banaara maanawu uttida asaa sinttan caaqqido gishshawu, Yohaannisa huuphee iyyo imettanaadan azaziis. 10 Yaatidi, I wotaaddaraa kiittidi, qasho keettan Yohaannisa siifissiis. 11 Wotaaddaray A huuphiya sayniyan ehiidi naꞌeeyyo immin, naꞌiya hegaa ba aayeessi efaasu. 12 Yohaannisa kaalliyageeti guyyeppe A anhaa efiidi moogidosona; yaatidi, biidi Yesuusayyo yootidosona. 13 Yesuusi hegaa siyidi, asi baynnasan barkka takkanawu koyidi, wolwoluwan baanawu yaappe denddiis. Shin daro asati hegaa eridi, bantta katamatuppe A geeduwa tohuwan biidosona.
14 I abbaappe gaxi kiyidi, keehi cora asaa beꞌidi etawu qarettiis; hegaa gishshawu, eta giddon harggida asaa I pattiis. 15 Shin away wullana haniyo wode, Yesuusa kaalliyageeti akko yiidi, “Ha sohoy buta, qassi saꞌay yuuyiichchiis; asay heeran deꞌiya katamata biidi bawu qumaa shammanaadan eta moyssa” yaagidosona. 16 Gidoppe attin, Yesuusi eta, “Asay baana bessenna; intte etawu miyobaa immite” yaagiis. 17 Eti ayyo, “Hagan nuussi ichchashu daabbotuppenne naaꞌꞌu moletuppe hari baawa” yaagidosona. 18 I, “Ane hegeeta haa ehiite” yaagiis. 19 Qassi I asay maatan uttanaadan yootiis. Yaatidi, ichchashu daabbotanne naaꞌꞌu moleta oyqqidi, saluwa pude xeelliiddi woossiis;* yaatidi, daabbota mentti simmidi hegeeta bana kaalliyageetussi immin, eti qassi hegeeta asaayyo immidosona. 20 Yaatin, asay ubbay miidi kalliis, qassi Yesuusa kaalliyageeti meꞌerettidi attida daabbuwa 12 daachcho kumettaa shiishshidosona. 21 Macca asaanne naata gujjennan, 5,000 attuma asay miis. 22 Hegaappe simmin, I asaa moyssidi yeddanaashin, A kaalliyageeti wolwoluwan gelidi appe sinttatidi hefintti pinnanaadan sohuwara yootiis.
23 I asaa moyssi simmidi, woossanawu barkka deriya kiyiis. Saꞌay qammiichchin, I yan barkka deꞌees. 24 He wode, wolwoloy haattaa gaxaappe keehi haakkidi deꞌees; qassi eti carkkoy sugishin laagganawu waayettoosona. 25 Shin, qammawu oyddantta shaahuwan,* I abbaa bolli hemettiiddi etakko biis. 26 Yesuusa kaalliyageeti I abbaa bolli hemettishin beꞌido wode dagammidi, “Laa hagee ajjuuteeyye!” yaagidosona. Qassi eti yayyido gishshawu waassidosona. 27 Shin Yesuusi sohuwara eta, “Tanattennee! yayyoppite” yaagiis. 28 Pheexiroosi A, “Godawu, hegee nena gidaappe attin, taani haattaa bollan hemettada neekko baanaadan azaza” yaagiis. 29 I, “Haa ya!” yaagiis. Yaatin, Pheexiroosi wolwoluwappe wodhdhidi, Yesuusakko baanawu haattaa bolli hemettiis. 30 Shin, I carkkuwa xeellido gishshawu yayyiis. Qassi haattay A muukkiyogaa doommin, ba qaalaa xoqqu oottidi, “Godawu, tana ashsha!” yaagiis. 31 Yesuusi sohuwara ba kushiya yeddidi A oyqqidi, “Ha ammanoy shuggidoogoo, neeni ayssi siradii?” yaagiis. 32 Eti wolwoluwa bolli kiyin, carkkoy carkkiyogaa aggi bayiis. 33 Yaatin, wolwoluwa giddon deꞌiyageeti ayyo ziggidi, “Neeni tumuppe Xoossaa Naꞌaa” yaagidosona. 34 Qassi eti abbaa pinnidi Genssereexa gakkidosona.
35 Yan deꞌiya attuma asay A shaakki eridi yuushuwan deꞌiya biitta ubbawu kiittin, sahettida ubbata asay akko ekkidi yiis. 36 Qassi eti A maayuwa macaraa bochchanawu woossidosona; yaatin hegaa bochchida ubbay muleera paxiis.
15 Qassi Parisaawetinne xaafeti Yerusalaameppe yiidi, Yesuusa hagaadan giidosona: 2 “Nena kaalliyageeti mayzzaa wogaa kanttiyoy aybissee? Leemisuwawu, eti qumaa maanaappe kase kushiya meecettokkona.”*
3 I etayyo hagaadan giis: “Intte intte wogaassi giidi Xoossaa azazuwa kanttiyoy aybissee? 4 Leemisuwawu, Xoossay, ‘Ne aawaanne ne aayyiyo bonchcha’ yaagiis; qassi, ‘Ba aawaa woy ba aayyiyo qanggiya* ura worite’ yaagiis. 5 Shin intte hagaadan geeta: ‘Ba aawaa woy ba aayyiyo, “Taani nena maaddana danddayiyobaa Xoossawu immanawu qaalaa gelaychchaas” yaagiya ooninne 6 ba aawaa mule bonchchana bessenna.’ Hegaa gishshawu, intte intte wogaassi giidi Xoossaa Qaalaa goꞌꞌi baynnaba oottideta. 7 Ha shollooretoo, Isiyasi inttebaa yootidobay bessiyaba; I hagaadan giis: 8 ‘Ha asay tana ba doonan bonchchees, shin eta wozanay taappe haakkidi deꞌees. 9 Eti asa azazuwa Xoossaagaa milatissidi tamaarissiyo gishshawu, tawu hada goynnoosona.’ ” 10 I hegaappe simmin sohuwara asaa baakko xeesidi hagaadan giis: “Hagaa loytti siyitenne akeekite: 11 Asa tunissiyabay doonaappe kiyiyabappe attin, doona giddo geliyaba gidenna.”
12 Hegaappe simmin, A kaalliyageeti akko yiidi, “Parisaaweti ne giidobaa siyidi yiillotidoogaa akeekadii?” yaagidosona. 13 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Saluwan deꞌiya ta Aaway tokkibeenna mitta ubbay shodettana. 14 Eta aggiigite. Eti asaa kaalettiya qooqeta. Qooqee qooqiya kaalettikko, naaꞌꞌaykka ollan kunddana.” 15 Pheexiroosi A, “He leemisuwa nuuyyo qonccissa” yaagiis. 16 He wode Yesuusi hagaadan giis: “Inttekka hanno gakkanawu akeekekketii? 17 Doona giddo geliya ubbabay uluwara kanttidi, gaxi kiyidi ollan geliyogaa erekketii? 18 Shin, doonaappe kiyiya ubbabay wozanaappe kiyees, qassi hegee asa tunissees. 19 Leemisuwawu, iita qofay, asa woriyogee, wodiraa laammiyogee, pokkiya tuna nagaray,* wuussay, worddo mootoy, tooshee* wozanaappe kiyees. 20 Asa tunissiyageeti hageeta; shin kushiya meecettennan* quma miyogee asa tunissenna.”
21 Yesuusi hegaa heerappe aggidi, Xiiroosanne Sidoona biittaa biis. 22 He heeran deꞌiya Pinqqe maccaasiya akko yaada, ba qaalaa xoqqu oottada, “Godawu, Daawita Naꞌawu, tawu qaretta.* Ta naꞌiyo daydanttay oyqqidi keehi wayssiiddi deꞌees” yaagaasu. 23 Shin I he maccaaseeyyo aybanne zaaribeenna. Yaatin, A kaalliyageeti akko yiidi, “Ha maccaasiya ba qaalaa xoqqissada woossiyogaa aggennan ixxido gishshawu, O yedda” yaagidosona. 24 I, “Taani Israaꞌeela keettan bayida dorssatukko kiitettaasippe attin, hara ookkonne kiitettabeykke” yaagidi zaariis. 25 Shin, maccaasiya yaada A sinttan gulbbatada, “Godawu, tana maadda!” yaagaasu. 26 I, “Naatu qumaa ekkidi kana maratussi oliyogee likke gidenna” yaagidi zaariis. 27 Maccaasiya, “Ee, Godawu hegee tuma, shin kana marati bantta godatu masoofiyappe saꞌan wodhdhiya suuppa qumaa moosona” yaagaasu. 28 He wode Yesuusi iyyo, “Ha maccaasee, ne ammanoy gita; neeni koyiyogaadan neeyyo hano” yaagiis. Qassi I naꞌiya he saatiyappe doommada paxaasu.
29 Yesuusi he sohuwappe denddidi, Galiila Abbaa mati biis; yaatidi deriya kiyidi yan uttiis. 30 He wode daro asay akko yiis; eti wobbeta, gunddata, qooqeta, duudetanne hara darota ehiidi A tohuwa matan wottin, I eta pattiis. 31 Yaatin asay duudeti haasayiyogaa, gunddati paxiyogaa, wobbeti hemettiyogaanne qooqeti xeelliyogaa beꞌidi malaalettidi, Israaꞌeela Xoossaa bonchchiis.
32 Shin Yesuusi bana kaalliyageeta baakko xeegidi yaagiis: “Taani ha asaayyo qarettays; ayssi giikko, eti tanaara heezzu gallassaa takkidosona, qassi etawu miyobi baawa. Eti namisettishin* yeddanawu koyikke; ayssi giikko, eti labbanidi ogiyan kunddana.” 33 Shin Yesuusa kaalliyageeti A, “Hagaa keena cora asaa kalissiya daabbuwa ha buta sohuwan nuuni awuppe demmanee?” yaagidosona. 34 Yaagin Yesuusi eta, “Intteyyo aappun daabboy deꞌii?” yaagiis. Eti, “Laappun daabbotinne amarida qeeri moleti deꞌoosona” yaagidosona. 35 Hegaa gishshawu, I asay saꞌan uttanaadan yootiis; 36 yaatidi, I moletanne laappun daabbota oyqqidi galatiis, yaatidi daabbota mentterettidi bana kaalliyageetuyyo immin, eti qassi hegeeta asaayyo immidosona. 37 Yaatin, asay ubbay miidi kalliis, qassi Yesuusa kaalliyageeti meꞌerettidi attida daabbuwa laappun gita daachcho kumettaa shiishshidosona. 38 Macca asaanne naata gujjennan, 4,000 attuma asay miis. 39 Wurssettan, I asaa moyssi simmidi, wolwoluwa kiyidi Magedoona giyo heeraa biis.
16 He wode Parisaawetinne Saaduqaaweti Yesuusakko yiidi A paaccanawu, saluwappe malaataa banttana bessana mala oychchidosona. 2 I etayyo hagaadan giis: “Away wulliyo wode, ‘Wontto saꞌay booqallana; ayssi giikko, saloy zoꞌꞌidi tama bonqqo milatees’ yaageeta; 3 qassi wonttiyo wode, ‘Hachchi meeggananne iray bukkana; ayssi giikko, saloy zoꞌꞌidi tama bonqqo milatees, shin saꞌay gubbanees’ yaageeta. Intte saluwa beꞌidi, awaxxanaakko woy bukkanaakko ereeta, shin wodiya malaataa qonccissana danddayekketa. 4 Iitanne ammanettenna* ha wodiya asay malaataa beꞌanawu koyiyogaa aggenna; shin eti Yoonaasa malaataappe haraa beꞌokkona.” Yaatidi, I eta aggidi biis.
5 Qassi A kaalliyageeti abbaappe hefintti pinnidosona; qassi dogidi daabbuwa oyqqennan biidosona. 6 Yesuusi eta, “Parisaawetunne Saaduqaawetu irshshuwappe naagettite” yaagiis. 7 Yaatin eti, “I hegaadan giyoy nuuni daabbuwa oyqqibeenna gishshataassa gidana” yaagidi kuuyidosona. 8 Yesuusi hegaa eridi hagaadan giis: “Ha ammanoy shuggidoogeetoo, intte daabbuwa oyqqibeekketa; yaatin issoy issuwara hegaa aybissi haasayeetii? 9 Intte taani woyganawu koyidaakko akeekekketii? Woykko 5,000 asaa mizido ichchashu daabbuwappe palahidaagaa, intte aappun daachchuwan shiishshidaakko hassayekketii? 10 Woy 4,000 asaa mizido laappun daabbuwappe palahidaagaa, intte aappun gita daachchuwan shiishshidaakko hassayekketii? 11 Taani haasayidobay daabbuwaba gidennaagaa intte waani akeekekketii? Shin Parisaawetunne Saaduqaawetu irshshuwappe naagettite.” 12 I daabbuwa irshshuwabaa yootibeennaagaa eti he wode akeekidosona; shin Parisaawetunne Saaduqaawetu timirttiyappe eti naagettanaadan I yootiis.
13 Yesuusi Piliphphoosa Qiisaariya gakkido wode, bana kaalliyageeta, “Asa Naꞌaa asay oona gii?” yaagidi oychchiis. 14 Eti, “Issoti issoti asaa haattan muukkiya Yohaannisa, harati Eelaasa, harati qassi Ermmaasa woy Xoossay erissidobaa yootiyageetuppe issuwa goosona” yaagidosona. 15 I eta, “Intte shin, tana oona geetii?” yaagiis. 16 Simoon Pheexiroosi, “Neeni Kiristtoosa, merinawu deꞌiya Xoossaa Naꞌaa” yaagidi zaariis. 17 Yesuusi ayyo hagaadan giis: “Yoonaasa naꞌaa Simoonaa, hagaa saluwan deꞌiya ta Aawaappe attin, asi* neeyyo qonccissibeenna gishshawu, neeni ufayttaasa. 18 Qassi neeni Pheexiroosa, taani ha zaallaa bolli tana kaalliyageeta wottana;* Duufuwa* penggeti A* xoonennaagaakka taani neeyyo yootays. 19 Taani neeyyo saluwa Kawotettaa qulppeta immana; qassi neeni saꞌan qachchanabay aybinne saluwan qashettidaba, qassi neeni saꞌan birshshanabay aybinne saluwan birshshettidaba.” 20 Yaatidi, bana kaalliyageeti I Kiristtoosa gidiyogaa ooyyonne odenna mala minttidi yootiis.
21 He wodeppe doommidi, Yesuusi I Yerusalaame bin yan cimati, waanna kahinetinne xaafeti I daro waayettanaadan oottiyogeenne A woriyogee, qassi heezzantto gallassi Xoossay A hayquwappe denttiyogee attennaagaa bana kaalliyageetuyyo qonccissiis. 22 He wode Pheexiroosi A baakko zaaridi, “Godawu, neessi aybi kehakko qoppa;* hegee ne bolli mule gakkenna” yaagidi calliis. 23 Shin I Pheexiroosawu zokkuwa zaaridi, “Seexaanay, taappe guyye aadhdha! Neeni asa qofappe attin, Xoossaagaa qoppenna gishshawu tawu xube gidaasa” yaagiis.
24 Qassi Yesuusi bana kaalliyageeta hagaadan giis: “Ooninne tana kaallana koyikko, bana yeggi bayo; yaatidi, ba mittaa* tookkidi aggennan tana kaallo. 25 Ayssi giikko, ba shemppuwa* ashshanawu koyiya asi hayqqana, qassi tana kaalliyo gishshawu hayqqiya asi* zaarettidi deꞌana. 26 Woni issi uri ha saꞌan deꞌiya ubbabaa demmidi ba shemppuwa* xayssikko, hegee A ay maaddanee? Woykko, ba shemppuwa* ashshanawu ay immana danddayii? 27 Ayssi giikko, asa Naꞌay ba Aawaa bonchchuwan yaana; I ba kiitanchchatuura yiidi, iitabaa oottidaageeta qaxxayana, qassi loꞌꞌobaa oottidaageeta anjjana. 28 Taani intteyyo tumaa odays, hagan eqqidaageetuppe amaridaageeti asa Naꞌay ba Kawotettan yiishin beꞌennan mule hayqqokkona.”
17 Usuppun gallassappe guyyiyan, Yesuusi Pheexiroosa, Yaaqoobanne A ishaa Yohaannisa xalaalaa kaalettidi issi gita deriya kessiis. 2 Qassi eta sinttan A meray laamettiis; A somꞌꞌoy awa ayfiyadan pooꞌiis,* qassi A maayoy pooꞌuwadan wagaggi giis. 3 Qassi Muuseenne Eelaasi aara haasayishin eti beꞌidosona. 4 He wode Pheexiroosi Yesuusa, “Godawu, nuuni hagawu yiido gishshawu keehi ufayttida. Neeni koyiyaba gidikko, taani heezzu daaseta daasana; issuwa neeyyo, issuwa Muuseyyo, qassi issuwa Eelaasayyo daasana” yaagiis. 5 I biron haasayishin, bootta shaaray eta kammiis; qassi he shaaraa giddoppe, “Hagee ta Naꞌaa, taani siiqiyogaanne tana ufayssiyagaa. I yootiyobaa siyite” yaagiya qaalay siyettiis. 6 Yesuusa kaalliyageeti hegaa siyidi, keehi yayyido gishshawu gufannidosona. 7 Yaatin, Yesuusi etakko shiiqidi eta bochchidi, “Denddite. Yayyoppite” yaagiis. 8 Eti pude xeelliyo wode, Yesuusappe attin, hara ura beꞌibookkona. 9 Eti deriyappe wodhdhishin Yesuusi eta, “Intte beꞌidobaa asa Naꞌaa Xoossay hayquwappe denttana gakkanaashin oossinne yootoppite” yaagidi azaziis.
10 Shin A kaalliyageeti, “Yaatin, xaafeti Eelaasi koyro yaana bessiyogaa yootiyoy aybissee?” yaagidi A oychchidosona. 11 I hagaadan giis: “Eelaasi yiidi ubbabaa giigissana bessiyogee tuma. 12 Gidoppe attin, Eelaasi yiidoogaa taani intteyyo odays, qassi A eti shaakki eribookkona; shin A bolli oottana koyidobaa oottidosona. Hegaadankka, asa Naꞌay eta kushiyan waayettana.” 13 Yesuusa kaalliyageeti I asaa haattan muukkiya Yohaannisabaa yootidoogaa he wode akeekidosona.
14 Eti asaakko biishin, issi bitanee akko shiiqidi, A sinttan gulbbatidi hagaadan yaagiis: 15 “Godawu, ta naꞌawu qaretta; ayssi giikko, yiicoyi oliya harggee* A keehi sakkees. A darotoo, issitoo taman issitoo haattan olees. 16 Taani A nena kaalliyageetukko ehiikkonne, eti A pattana danddayibookkona.” 17 Yesuusi hagaadan giis: “Ammanennanne geella gidida ha wodiya asawu, taani inttenaara awude gakkanaashin deꞌanee? Taani inttena awude gakkanaashin danddayanee? A taakko haa ehiite.” 18 Yesuusi daydanttaa mintti seerin, I naꞌaappe kiyiis; yaatin naꞌay sohuwara paxiis. 19 Hegaappe simmin, Yesuusa kaalliyageeti yiidi, hara asi siyennan, “Nuuni he ayyaanaa kessana danddayibeennay aybissee?” yaagidosona. 20 I etayyo hagaadan giis: “Intte ammanoy shugo gidiyo gishshataassa. Taani intteyyo tumaa odays, intteyyo keehi guutta ayfee* keena ammanoy deꞌiyakko, intte ha deriya, ‘Hagaappe hini ba’ yaagana; yaatin I baana, qassi intteyyo danddayettennabi deꞌenna.” 21* ——
22 Eti Galiilan shiiqi uttidaashin Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Asay asa Naꞌaa A morkketuyyo aattidi immana, 23 qassi eti A worana; yaatin heezzantto gallassi Xoossay A hayquwappe denttana.” Hegan eti keehi kayyottidosona.
24 Eti Qifirinaahooma gakki simmin, goynniyo keettaa giiraa shiishshiya asati Pheexiroosakko yiidi, “Intte asttamaaree goynniyo keettaa giiraa* qanxxennee?” yaagidosona. 25 I, “Qanxxees” yaagiis. Shin eti soo gelido wode, Yesuusi koyro A hagaadan yaagiis: “Simoonaa, neeyyo ay milatii? Saꞌaa kawoti giiraa woy qaraxaa* ooppe ekkiyonaa? Bantta naatuppe ekkiyonaayye haratuppe ekkiyonaa?” 26 I, “Haratuppe ekkoosona” yaagin, Yesuusi ayyo hagaadan giis: “Tuma, yaatikko, naati qaraxaa qanxxokkona. 27 Shin nuuni eta yiilloyenna mala, abbaa baada moliya oyqqiyo piriya yegga; yaatada neeni koyro oyqqiyo moliya ekkada, A doonaa dooyiyo wode issi bira santtimiya* demmana. Hegaa ekkada ne gishshaanne ta gishshaa etayyo imma.”
18 Hegaappe guyyiyan, Yesuusa kaalliyageeti akko shiiqidi, “Saluwa Kawotettan ubbaappe gitatiyagee oonee?” yaagidosona. 2 Hegaa gishshawu, I issi guutta naꞌaa xeesidi, eta giddon essiis; 3 yaatidi hagaadan giis: “Taani intteyyo tumaa odays, intte laamettidi* guutta naatu mala gidana xayikko, saluwa Kawotettaa mule gelekketa. 4 Hegaa gishshawu, ziqqi giyanne ha naꞌaa mala gidiya ooninne saluwa Kawotettan ubbaappe gita gidana; 5 qassi ha naꞌaa mala asa ta sunttan mokkiya ooninne tanakka mokkees. 6 Shin tana ammaniya ha guuttatuppe issuwa ammanuwa xubbiya ooninne A qooriyan wogga woxaa* qachchin abban muukettiyakko ayyo keha.
7 “Ha saꞌaa asay harata xubbiyo gishshawu, etayyo aayyeeroo! Haratussi xube gidiyageeti deꞌanaagee tuma; shin hegeetussi aayyeeroo! 8 Hegaa gishshawu, ne kushee woy ne tohoy neeyyo xube gidikko, qanxxada ola baya; ayssi giikko, naaꞌꞌu kushee woy naaꞌꞌu tohoy deꞌishin merinaa taman* olettiyogaappe issi kushee woy issi tohoy baynnan deꞌuwa demmiyogee neeyyo loꞌꞌo. 9 Ne ayfee neeyyo xube gidikko, kessada ola baya. Ayssi giikko, naaꞌꞌu ayfee deꞌishin Gaannabiya* taman olettanaappe issi ayfiyara deꞌuwa demmiyogee neeyyo loꞌꞌo. 10 Ha guuttatuppe issuwanne karoppite; ayssi giikko, eta kiitanchchati saluwan deꞌiya ta Aawaara ubbatoo deꞌiyogaa taani intteyyo yootays. 11* ——
12 “Intteyyo ay milatii? Issi urawu 100 dorssati deꞌikko, qassi etappe issoy bayikko, I 99 dorssata deriya bolli aggidi, he bayida issuwa koyanawu beennee? 13 Qassi taani intteyyo tumaa odays, I demmikko, bayibeenna 99 dorssatuppe aaruwan he dorssan ufayttana. 14 Hegaadankka, saluwan deꞌiya ta* Aaway ha guuttatuppe issoynne bayanaadan koyenna.
15 “Qassi ne ishay nena naaqqikko, intte naaꞌꞌaa xalaalay deꞌiyosan A mooruwa awu yoota.* Neeni yootiyobaa ne ishay siyikko, I suurebaa oottanaadan maaddadasa. 16 Shin I siyennaba gidikko, yoho ubbay naaꞌꞌu woy heezzu asay markkattiyogan* tumattana mala, issi woy naaꞌꞌu asa nenaara ekkada ba. 17 Eti giyobaa I siyennaba gidikko, galchchaayyo yoota. I galchchay giyobaakka siyennaba gidikko, A hara biittaa asadaaninne* qaraxaa shiishshiya asadan xeella.
18 “Taani intteyyo tumaa odays, intte saꞌan qachchanabay aybinne saluwan qashettidaba; qassi intte saꞌan birshshanabay aybinne saluwan birshshettidaba. 19 Harabaakka taani intteyyo tumaa odays, intte giddoppe naaꞌꞌu asati keehi koshshiyabaa aybanne oychchanawu saꞌan maayettikko, saluwan deꞌiya ta Aaway hegaa etayyo immana. 20 Ayssi giikko, naaꞌꞌu woy heezzu asati ta sunttan shiiqiyosan taani eta giddon deꞌays.”
21 He wode Pheexiroosi akko shiiqidi, “Godawu, ta ishay tana naaqqikko, taani aapputoo awu atto gaana bessii? Laappunttoo gakkanaashiinee?” yaagiis. 22 Yesuusi awu hagaadan giis: “Taani 77ttooppe attin, laappunttoo gidennaagaa neeyyo yootays.
23 “Hegaa gishshawu, saluwa Kawotettaa, A aylleti bantta acuwa qanxxanaadan koyiya kawuwara geeddarissana danddayettees. 24 I ba miishshaa ekkiyogaa doommin, 10,000 taalanttiya* acotida bitaniya akko ehiidosona. 25 Shin I qanxxanawu danddayibeenna gishshawu, inne A machchiya, qassi A naatinne awu deꞌiya ubbabay bayzettin acoy qanxxettana mala A goday azaziis. 26 Yaatin, he ayllee A sinttan gufannidi, ‘Hayyanaa deꞌashsha, taani neeyyo ubbabaakka qanxxana’ yaagidi woossiis. 27 Hegan he aylliya goday awu qarettidi, A acuwa maaridi A yeddiis. 28 Shin he ayllee baappe 100 dinaariya* talꞌꞌida ba mala issi aylliya demmi oyqqidi, cuullidi, ‘Neeni taappe talꞌꞌido ubbabaa zaara’ yaagiis. 29 Yaatin, he ayllee A sinttan gufannidi, ‘Hayyanaa deꞌashsha, taani neeyyo qanxxana’ yaagidi woossiis. 30 Gidikkonne, I siyennan ixxidi biidi, he acuwa qanxxana gakkanaashin A qasho keettan qashissiis. 31 Hara aylleti hanidabaa beꞌidi, keehi azzanidosona; qassi biidi hanida ubbabaa bantta godaayyo yootidosona. 32 Hegaappe simmin, A goday A xeesissidi yaagiis: ‘Ha iita aylliyawu, neeni tana woossin, taani ne aco ubbaa maaraas. 33 Taani neeyyo qarettidoogaadan, neenikka ne mala aylliyawu qarettana bessennee?’ 34 Hegan A goday hanqquwa suullidi, I ba acuwa ubbaa qanxxana gakkanaashin qashettana mala, qasho keettaa naagiyageetuyyo immiis. 35 Intte intte ishaayyo wozanappe atto geennaba gidikko, saluwan deꞌiya ta Aawaykka intteyyo hegaadan oottana.”
19 Yesuusi hegaa haasayi wurssidi, Galiilaappe denddidi Yorddaanoosa Shaafaappe hefintti Yihudaa biittaa gaxaa biis. 2 Qassi daro asay A kaalliis; yaatin harggiya asata yan pattiis.
3 Qassi Parisaaweti akko yiidi, A paaccanawu qoppidi, “Issi asi ayba gaasuwankka ba machchiyo yeddiyogee wogee?” yaagidi oychchidosona. 4 Yesuusi hagaadan giis: “Doomettan Xoossay eta attumanne macca oottidi medhdhidoogaa nabbabibeekketii? 5 Qassi I, ‘Hegaa gishshawu, issi asi ba aawaanne ba aayyiyo aggidi ba machchiyo baqqi oyqqana, yaatin eti naaꞌꞌay issi asho gidana’ yaagidoogaa nabbabibeekketii? 6 Yaaniyo gishshawu, eti issi ashoppe attin, naaꞌꞌa gidokkona. Hegaa gishshawu, Xoossay issippe gattidoogaa ay asinne shaakkoppo.” 7 Eti A, “Yaatin, Muusee issi asi ba machchiyo tumuppe yeddidoogaa bessiya woraqataa immidi O yeddanaadan azazidoy aybissee?” yaagidosona. 8 I etayyo hagaadan giis: “Intte intte machchota yeddanaadan Muusee eeno giidoy intte wozana muume gidiyo gishshataassa; shin doomettan hegaadaana gidenna. 9 Ba machchiya pokkiya tuna nagaraa* oottennan, O yeddidi haranno ekkiya ooninne wodiraa laammiyogaa taani intteyyo yootays.”
10 Yesuusa kaalliyageeti A, “Azini ba machcheera deꞌiyoy hegaadaana gidikko, ekkennan aggiyogee loꞌꞌo” yaagidosona. 11 I etayyo hagaadan giis: “Taani giidoogaadan oottana danddayiyageeti imotaa ekkidaageetu xalaalappe attin, ubba asay danddayenna. 12 Ayssi giikko, yelettoosappe doommidi sanggisettidaageeti* deꞌoosona, qassi asay sanggissidoogeeti deꞌoosona, qassi saluwa Kawotettawu giidi banttana sanggissidaageeti deꞌoosona. Hegaadan deꞌanawu koyiya asi hegaadan deꞌo.”
13 Hegaappe simmin, guutta naata I anjjanaadaaninne* etawu woossanaadan asay akko ehiis. Shin A kaalliyageeti asaa hanqqettidosona. 14 Shin Yesuusi hagaadan giis: “Naati taakko yona, eta diggoppite; ayssi giikko, saluwa Kawotettay eta mala asaassa.” 15 Qassi I eta anjjidi, yaappe biis.
16 Qassi issi bitanee akko yiidi, “Asttamaariyawu, taani merinaa deꞌuwa demmanawu oottana bessiya loꞌꞌobay aybee?” yaagiis. 17 I ayyo hagaadan giis: “Loꞌꞌobi aybakko tana ayssi oychchay? Loꞌꞌoy Xoossaa xalaala. Shin neeni deꞌuwa demmana koyikko, azazota ubbatoo naaga.” 18 I Yesuusa, “Awugeetee?” yaagin, Yesuusi hagaadan giis: “Neeni asa worana bessenna, wodiraa laammana bessenna, wuuqqana bessenna, wordduwan markkattana bessenna, 19 ne aawaanne ne aayyiyo bonchchana bessees, qassi ne shooruwa nena siiqiyogaadan siiqana bessees.” 20 He yelagay A, “Taani hageeta ubbaa naagays; taani oottana bessiya harabay aybee?” yaagiis. 21 Yesuusi A hagaadan giis: “Neeni Xoossaa sinttan paci baynna* asa gidanawu koyikko, baada neeyyo deꞌiyabaa bayzzada miishshaa hiyyeesatuyyo imma; yaatikko, neeyyo saluwan alꞌꞌo miishshay deꞌana; yaatada, yaada tana kaalliyagaa gida.” 22 He yelagay ayyo daro aqoy deꞌiyo gishshawu, hegaa siyidi azzaniiddi biis. 23 He wode Yesuusi bana kaalliyageetuyyo hagaadan giis: “Taani intteyyo tumaa odays, saluwa Kawotettaa geliyogee dure asassi metiyaba gidana. 24 Taani zaarettadakka intteyyo odays, dure asi saluwa Kawotettaa geliyogee gaameelay marppiya xooꞌiyara kanttiyogaappe aaruwan metiyaba.”
25 Yesuusa kaalliyageeti hegaa siyido wode keehi malaalettidi, “Tumu ooni attana danddayii?” yaagidosona. 26 Yesuusi eta tishshi ootti xeelliiddi etayyo, “Hagee asassi danddayettenna, shin Xoossaassi danddayettennabi baawa” yaagiis.
27 He wode Pheexiroosi, “Nuuni ubbabaa aggi bayidi nena kaallida, yaatin nuuni demmanabay aybee?” yaagiis. 28 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Taani intteyyo tumaa odays, ubbabay ooraxxiyo wodenne asa Naꞌay ba bonchcho araatan uttiyo wode, intte tana kaallidaageeti 12 araatan uttidi, 12 Israaꞌeela yaratuyyo daanna gidana. 29 Qassi ta sunttaa gishshawu, keettata woy ishata woy michchota woy aawaa woy aayyiyo woy naata woy gadiya aggida ubbay xeetu kushe dariyagaa demmana, qassi merinaa deꞌuwakka laattana.
30 “Shin sinttatida daroti wurssetta gidana, qassi wurssettati sinttatana.
20 “Ayssi giikko, saluwa Kawotettay ba woyniya gaden oottiya asata qaxaranawu guuran kiyida gadiya godaa mala. 2 I issi gallassa oosuwawu issi dinaariya* immanawu etaara maayettidi, eta ba gade yeddiis. 3 I heezzu saate heerankka kiyidi, ooso xayidi giyan eqqida hara asata beꞌiis; 4 I eta, ‘Inttekka ta woyniya gadiyan oottanawu biite, taani intteyyo qanxxana bessiya aybanne qanxxana’ yaagiis. 5 Yaagin, eti biidosona. I usuppun saate heeraaninne uddufun saate heerankka kiyidi, hegaadan oottiis. 6 Wurssettan, 11 saate heeran kiyidi, giyan eqqida harata demmidi eta, ‘Intte oosoy baynnan kumetta gallassaa hagan ayssi eqqi bayidetii?’ yaagiis. 7 Eti, ‘Nuna ooninne qaxaribeenna gishshataassa’ yaagidosona. I eta, ‘Inttekka ta woyniya gade biidi oottite’ yaagiis.
8 “Saꞌay omarin, gadiya goday he oosuwawu aawatiya bitaniya, ‘Oosanchchata xeegada, wurssetta asatuppe doommada koyro asata gakkanawu eta miishshaa imma’ yaagiis. 9 Yaatin, 11tta saatiyan doommida asati yiidi, issi issi dinaariya* ekkidosona. 10 Koyro asati yiido wode, banttassi gujettana giidi qoppidosona; shin etayyokka issi issi dinaaree imettiis. 11 Eti hegaa ekkidi, gadiya godaa bolli zuuzummidi, 12 hagaadan giidosona: ‘Ha asati issi saatiyawu oottidosona; shin etawukka gallassa kumettaa away suullishin oottida nuussi immidoogaa keenaa immadasa!’ 13 Shin I etappe issuwa hagaadan giis: ‘Ta jaalawu, taani nena qohabeykke. Neeni issi dinaariya* ekkanawu maayettabeykkii? 14 Neegaa ekkada ba. Taani wurssettan oottida hageetuyyokka neegaa keenaa immanawu koyays. 15 Taani taban koyidobaa oottanawu tawu maati baawee? Woy taani etawu kehido* gishshawu neeni qanaatay?’* 16 Hegaadan, wurssettati sinttatana, qassi sinttatiyageeti wurssetta gidana.”
17 Yesuusi Yerusalaame kiyiiddi, bana kaalliya 12ta hara asaappe shaakkidi, etayyo ogiyan hagaadan giis: 18 “Siyite! Nuuni Yerusalaame biiddi deꞌoos; qassi asay asa Naꞌaa oyqqidi waanna kahinetuyyonne xaafetuyyo immana. Eti I hayqqana bessees giidi pirddana; 19 qassi hara biittaa asay A boranaadan, shocanaadaaninne mittan kaqqidi woranaadan etawu aatti immana; yaatin Xoossay heezzantto gallassi A hayquwappe denttana.”
20 Hegaappe simmin, Zabddiyosa naatu aayyiya akko yaada A sinttan gulbbatada, I issibaa oottanaadan oychchaasu. 21 Yesuusi O, “Ay koyay?” yaagiis. Yaagin A, “Ha ta naaꞌꞌu naati ne Kawotettan issoy neeppe ushachcha baggaara issoy qassi neeppe haddirssa baggaara uttanaadan ootta” yaagaasu. 22 Yesuusi yaagidi zaariis: “Intte ay oychchiyakko erekketa. Taani uyanabaa intte uyanawu danddayeetii?” yaagin eti, “Ee danddayoos” yaagidosona. 23 I etayyo hagaadan giis: “Intte tumuppe taani uyiyobaa uyana; gidikkokka, taappe ushachcha baggaaranne haddirssa baggaara uttiyosaa immiyay tana gidikke, shin he sohoy ta Aaway hegaa giigissido asatussa.”
24 Hankko tammati hegaa siyidi, he naaꞌꞌu ishantta hanqqettidosona. 25 Shin Yesuusi eta baakko xeegidi hagaadan giis: “Hara biittaa asaa haariyageeti bantta sheniyadan asaa haariyogaa, qassi sunttati banttawu deꞌiya maatan asaa huqqunniyogaa ereeta. 26 Intte giddon hegaadan hanana bessenna; shin intte giddon gitatana koyiya ooninne inttessi haggaaziyagaa gidana bessees; 27 qassi intte giddon sintta xeera gidana koyiya ooninne intteyyo aylle gidana bessees. 28 Hegee asa Naꞌay oottidoogaa mala; I asawu haggaazanawunne darota wozanawu qanxxiyoba oottidi ba shemppuwa* immanawu yiisippe attin, asay awu haggaazana mala yibeenna.”
29 Eti Yarkkoppe kiyiyo wode, daro asay A kaalliis. 30 He wode, ogiya doonan uttida naaꞌꞌu qooqe asati Yesuusi hegaara aadhdhiyogaa siyidi bantta qaalaa xoqqu oottidi, “Godawu, Daawita Naꞌawu, nuuyyo qaretta!”* yaagidosona. 31 Shin asay eti coꞌꞌu gaanaadan yootidi hanqqettikkonne, eti bantta qaalaa ubba keehi xoqqissidi, “Godawu, Daawita Naꞌawu, nuuyyo qaretta!”* yaagidosona. 32 Yaatin, Yesuusi eqqi ekkidi eta xeegidi, “Taani intteyyo ay oottanaadan koyeetii?” yaagiis. 33 Eti A, “Godawu, nu ayfiya dooya” yaagidosona. 34 Yesuusi etawu qarettidi eta ayfiya bochchin, sohuwara eta ayfee xeelliis; yaatin eti A kaallidosona.
21 Eti Yerusalaame matidi Dabira Zayte Deriyan deꞌiya Beetefaage gakkido wode, Yesuusi bana kaalliya naaꞌꞌata kiittiis; 2 I eta hagaadan giis: “He beettiya katamaa biite; intte yaa gakkidi, qashettida hariyonne I maraa beꞌana. Eta birshshidi taakko ehiite. 3 Ooninne inttena oychchikko, ‘Goday eta koyees’ yaagite. He wode I eta sohuwara yeddana.”
4 Ee tuma, Xoossay erissidobaa yootiyagee odidobay polettanaadan hagee haniis; I yaagiis: 5 “Xiyone naꞌeessi yaagite: ‘Ne Kawoy, ashkkee, hariya, ee, hare maraa toggidi neekko yees.’ ”
6 Hegaa gishshawu, Yesuusa kaalliyageeti biidi, I eta azazidoogaadan oottidosona. 7 Eti hariyonne I maraa ehiidi bantta maayuwa eta bolli wottin, Yesuusi haree maraa toggiis. 8 He sohuwan cora asay deꞌees; etappe daroti bantta maayuwa ogiyan hiixxidosona, harati qassi mittaa tashiya karidi ogiyan hiixxidosona. 9 Qassi appe sinttaara biya asaynne A geeduwa kaalliya asay ba qaalaa xoqqu oottidi hagaadan giis: “Xoossawu nuuni nena woossoos, Daawita Naꞌaa ashsha! Yihoowa* sunttan yiyagee anjjettidaagaa! Saluwan deꞌiyagoo, nuuni nena woossoos, A ashsha!”
10 Qassi I Yerusalaame geliyo wode, kataman deꞌiya asay ubbay, “Hagee oonee?” yaagidi wocamees. 11 Asay, “Hagee Galiila biittan deꞌiya Naazireete katamaappe yiida, Xoossay erissidobaa yootiya Yesuusa!” yaagees.
12 Yesuusi Xoossaa garuwa gelidi yan bayzziyanne shammiya asata ubbaa yedettiis; qassi miishshaa laammiyageetu xarapheezatanne haraphpheta bayzziyageetu oydeta aatti yeggiis. 13 Qassi I eta yaagiis: “Geeshsha Maxaafay, ‘Ta keettay woosa keetta geetettana’ yaagees, shin intte A bonqqiyageetu gonggolo ootteeta.” 14 Qassi qooqetinne wobbeti Xoossaa garuwa akko yin, I eta pattiis.
15 Waanna kahinetinne xaafeti I oottido malaaliyabatanne Xoossaa garuwan bantta qaalaa xoqqu oottidi, “Xoossawu, nuuni nena woossoos, Daawita Naꞌaa ashsha!” yaagiya naata beꞌido wode yiillotidi, 16 A, “Hageeti woygiyakko siyay?” yaagidosona. Yesuusi etayyo, “Ee, siyays. Geeshsha Maxaafay, ‘Guutta naati* nena sabbanaadan oottadasa’ yaagiyogaa nabbabibeekketii?” yaagiis. 17 Hegaappe simmin, I he katamaappe kiyidi, Biitaaniya katamaa biidi yan aqiis.
18 I wonttetta galla guuran Yerusalaame biiddi namisettiis. 19 I ogiya doonan balase mittaa beꞌidi akko biis; shin an bonccoppe attin, ayfe demmibeenna gishshawu, “Neeni hagaappe guyyiyan merinawu ayfoppa” yaagiis. Yaagin, balasiya mittay sohuwara meliis. 20 A kaalliyageeti hegaa beꞌidi malaalettidi, “Balasiya mittay waanidi sohuwara melidee?” yaagidosona. 21 Yesuusi etayyo yaagiis: “Taani intteyyo tumaa odays, intte ammaniyabanne sirennaba gidikko, intte hagaa oottiyogaa xalaala gidennan, ha deriya, ‘Toohettada abban oletta’ yaagiyakkokka, hegee hanana. 22 Qassi intteyyo ammanoy deꞌikko, intte woossiyobaa ubbaa demmana.”
23 Xoossaa garuwa I geli simmin, waanna kahinetinne cimati I tamaarissishin akko yiidi, “Neeni hageeta ayba maatan oottay? Qassi ha maataa neeyyo oonee immiday?” yaagidosona. 24 Yesuusi etayyo yaagiis: “Taanikka inttena issibaa oychchays. Intte hegaa zaarikko, taanikka ayba maatan hageeta oottiyakko intteyyo yootana: 25 Yohaannisi asaa haattan muukkanaadan kiittiday oonee? Saluwan deꞌiya Xoossay kiittideeyye asi kiittidee?” Shin eti hagaadan yaagidi issoy issuwara haasayidosona: “Nuuni, ‘Xoossay kiittiis’ giikko, I, ‘Yaatin I yootiyobaa ayssi ammanibeekketii?’ yaagana. 26 Shin nuuni, ‘Asi kiittiis’ giikko, asay Yohaannisa Xoossay erissidobaa yootiya asa ootti xeelliyo gishshawu etawu yayyoos.” 27 Hegaa gishshawu, eti Yesuusayyo, “Nuuni erokko” yaagidi zaaridosona. Yaatin I etayyo, “Taanikka hageeta ayba maatan oottiyakko intteyyo yootikke” yaagiis.
28 “Intteyyo ay milatii? Issi bitaniyawu naaꞌꞌu naati deꞌoosona. I bayra naꞌaakko shiiqidi, ‘Ta naꞌawu, hachchi woyniya gade baada ootta’ yaagiis. 29 He naꞌay, ‘Biikke’ yaagiis; shin guyyeppe ba qofaa laammidi biis. 30 I kaaluwakko shiiqidi hankko naꞌaayyo giidoogaadankka giis. He naꞌay, ‘Ta aawawu, baana’ yaagiis, shin bibeenna. 31 Ha naaꞌꞌatuppe eta aaway koyiyobaa oottiday awugee?” Eti, “Bayra naꞌaa” yaagidosona. Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Taani intteyyo tumaa odays, qaraxaa shiishshiyageetinne shaaramuxati Xoossaa Kawotettaa intteppe kasetidi gelana. 32 Ayssi giikko, Yohaannisi inttena xillotettaa* tamaarissanawu yiis, shin intte I yootiyobaa ammanibeekketa. Gidikkonne, qaraxaa shiishshiyageetinne shaaramuxati I yootiyobaa ammanidosona; qassi intte hegaa beꞌikkonne, I yootiyobaa ammananawu intte qofaa guyyeppe laammibeekketa.
33 “Hara leemisuwa siyite: Gadee deꞌiyo issi bitanee woyniya tokkidi, hegaa yuushshi aatti diridi, qassi woyniya yedhdhiyosaa bookkidi, woyniya naaganawu adussa gimbbiya gimbbiis; yaatidi, he gadiya kottaa oottiyageetussi immidi hara biitti biis. 34 Woyniya cakkiyo wodee gakkin, I bana gakkiyagaa ehaana mala ba aylleta oosanchchatukko kiittiis. 35 Shin oosanchchati A aylleta oyqqidosona; yaatidi issuwa shocidosona, haraa woridosona, haraa qassi shuchchan caddidi woridosona. 36 Qassi I koyroogeetuppe dariya hara aylleta haranttuwa kiittiis, shin eti hegeetakka kaseegaadan oottidosona. 37 Wurssettan, ‘Eti ta naꞌaa bonchchana’ yaagidi, ba naꞌaa etakko kiittiis. 38 He oosanchchati naꞌaa beꞌidi issoy issuwawu, ‘Gadiya laattiyagee hagaa. Haa yiite, A woridi A laataa nuuyyo ekkoos!’ yaagidosona. 39 Yaatidi, eti A oyqqidi woyniya gadeppe goochchi kessidi woridosona. 40 Hegaa gishshawu, woyniya gadiya goday yiyo wode he oosanchchata waatanee?” 41 Eti hagaadan giidosona: “He asati iita gidiyo gishshawu, I eta muleera xayssana; yaatidi, woyniya cakkiyo wode A gakkiyagaa immiya, kottaa oottiya hara asatussi gadiya immana.”
42 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Geeshsha Maxaafay, ‘Gimbbiyageeti karidi aggido shuchchay zooziyawu liiphe shuchcha* gidiis. Hagee Yihoowi* oottidoba, qassi nuna malaaliyaba’ yaagiyogaa mule nabbabibeekketii? 43 Taani intteyyo, Xoossaa Kawotettay intteppe ekettidi he Kawotettaa ayfiya ayfiya asawu imettana yaagiyoy hegaassa. 44 Qassi he shuchchaa bolli kunddiya uri keehi qohettana. He shuchchay A bolli kunddiyo ooninne muleera xayana.”
45 Waanna kahinetinne Parisaaweti I yootido leemisota siyido wode, I etabaa yootidoogaa eridosona. 46 Eti A oyqqanawu koyidosona, shin asay A Xoossay erissidobaa yootiyagaa oottidi xeelliyo gishshawu, etawu yayyidosona.
22 Yesuusi leemisota etayyo gujjidikka yootiis, hagaadan giis: 2 “Saluwa Kawotettaa ba naꞌayyo bullachchaa kessida kawuwara geeddarissana danddayettees. 3 Qassi I bullachchawu shoobettida asata xeegana mala ba aylleta kiittiis; shin he asati yaanawu koyibookkona. 4 I hara aylletakka hagaadan giidi kiittiis; ‘Shoobettida asata hagaadan giite: “Laaxay giigiis, ta booratanne xiiho meheta shukkaas, qassi ubbabaykka giigiis. Bullachchaa haa yiite.” ’ 5 Shin eti shenehoo giidosona; yaatidi, issoy ba gade biis; haray qassi ba zalꞌꞌiyawu biis. 6 shin hankkooti A aylleta oyqqidosona, yaatidi, eta shocidi woridosona.
7 “He kawoy hanqquwa suullidi ba wotaaddarata kiittiis; yaatidi ba aylleta worida asata worissidi, eta katamaa taman xuuggiis. 8 Yaatidi, I ba aylletuyyo hagaadan giis: ‘Ubbabay giigiis, shin shoobettida asati bullachchaa yaanawu bessiya asata gidibookkona. 9 Hegaa gishshawu, katamaappe kessiya ogiyawu biidi, demmiyo asa ubbaa bullachchawu shoobbite.’ 10 Yaaniyo gishshawu, he aylleti ogiya biidi, demmido asa ubbaa, loꞌꞌuwa iitaakka shoobbidosona; yaatin, bullachchaa keettaa gibiraa miya asay kumiis.
11 “Kawoy shoobettida asata beꞌanawu yiidi, bullachchaa maayuwa maayibeenna issi bitaniya beꞌiis. 12 Yaatin I A, ‘Ta jaalawu, bullachchaa maayuwa maayennan hagawu waana geeladii?’ yaagin, ayyo giyobay xayiis. 13 Yaatidi, kawoy ba ashkkaratuyyo hagaadan giis: ‘A kushiyanne tohuwa qachchidi, A kare xumawu olite. Yan I yeekkananne achchaa garccana.’*
14 “Ayssi giikko, shoobettidaageeti daro, shin doorettidaageeti guutta.”
15 Hegaappe guyyiyan, Parisaaweti A haasayan balaa demmidi A mootanawu issippe maqettidosona. 16 Hegaa gishshawu, eti banttana kaalliyageetanne Heeroodisa yamiya asata hagaadan giidi akko kiittidosona: “Asttamaariyawu, neeni asa asappe shaakkenna gishshawu, tumaa yootiyogaanne Xoossaa ogiyabaa tumaa tamaarissiyogaa, qassi asan nashettanawu koyennaagaa nuuni eroos. 17 Yaaniyo gishshawu, neeyyo ay milatiyakko ane nuuyyo yoota. Qeesaarayyo qaraxaa* qanxxiyogee likkee?”* 18 Shin Yesuusi eta iitatettaa eridi hagaadan giis: “Shollooretoo, intte tana ayssi paacceetii? 19 Qaraxaa qanxxiyo santtimiya ane tana bessite.” Eti ayyo issi dinaariya* ehiidosona. 20 I eta, “Ha misileenne sunttay oogee?” yaagiis. 21 Eti, “Qeesaaraagaa” yaagidosona. Yaagin I eta, “Hegaa gishshawu, Qeesaarabaa Qeesaarawu immite, shin Xoossaabaa Xoossawu immite” yaagiis. 22 Eti hegaa siyidi, malaalettidi A matappe aggidi biidosona.
23 Hayqqida asay denddenna giya Saaduqaaweti he gallassi yiidi, hagaadan giidi A oychchidosona: 24 “Asttamaariyawu, Muusee, ‘Issi asi naꞌa yelennan hayqqikko, A ishay A machchiyo ayssana bessees, qassi yelettiya naati hayqqida bitaniya naata geetettana’ yaagiis. 25 Nunaara deꞌida laappun ishanttuppe bayray machchidi naꞌa yelennan hayqqin, A ishay A machchiyo ayssiis. 26 Naaꞌꞌantta, qassi heezzantta, biidi laappuntta gakkanaashin ubbaykka hegaadan haniis. 27 Ubbaappe wurssettan maccaasiya hayqqaasu. 28 Hegaa gishshawu, hayqqidaageeti denddiyo wode, A he laappunatuppe ooyyo machcho gidanee? Ayssi giikko, eti ubbay O machchidosona.”
29 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Intte Geeshsha Maxaafaakka Xoossaa wolqqay ay keena gitakkokka erenna gishshawu baleeta; 30 ayssi giikko, hayqqida asay denddiyo wode attuma asay machchenna, qassi macca asay azinaa gelenna; shin eti saluwan deꞌiya kiitanchchatu mala gidana. 31 Xoossay hayqqidaageeta denttanaagaa intteyyo yootiis; hegaa nabbabibeekketii? I hagaadan giis: 32 ‘Taani Abrahaama Xoossaa, Yisaaqa Xoossaa, qassi Yaaqooba Xoossaa.’ I paxa deꞌiyageetu Xoossaappe attin, hayqqidaageetu Xoossaa gidenna.” 33 Asay hegaa siyidinne I waati tamaarissiyakko beꞌidi malaalettiis.
34 Yesuusayyo Saaduqaaweti aybanne zaarana danddayibeennaagaa siyi simmidi, Parisaaweti issippe yiidosona. 35 Eta giddoppe Higgiya loytti eriya issoy A paaccanawu hagaadan giidi oychchiis: 36 “Asttamaariyawu, Higgiya giddon ubbaappe aadhdhiya azazoy awugee?” 37 I ayyo hagaadan giis: “ ‘Neeni ne Xoossaa Yihoowa* ne kumetta wozanaaninne ne kumetta shemppuwan,* qassi ne kumetta qofan siiqana bessees.’ 38 Ubbaappe aadhdhiya koyro azazoy hagaa. 39 Naaꞌꞌanttoogeekka A mala, ‘Ne shooruwa nena siiqiyogaadan siiqana bessees’ yaagees. 40 Ha naaꞌꞌu azazoti kumetta Higgiyawunne Xoossay erissidobaa yootiyageeti xaafidobawu kane.”
41 Parisaaweti he sohuwan deꞌishin, Yesuusi eta hagaadan giidi oychchiis: 42 “Kiristtoosa xeelliyagan intte qofay aybee? I O naꞌee?” Eti ayyo, “Daawita naꞌaa” yaagidosona. 43 I eta hagaadan oychchiis: “Yaatin, Daawiti bana ayyaanay denttettin Kiristtoosa Godaa giyoy aybissee? Daawiti hagaadan giis: 44 ‘Yihoowi* ta Godaa, “Taani ne morkketa neeni yedhdhanaadan oottana* gakkanaashin, taappe ushachcha baggaara utta” yaagiis.’ 45 Yaatin, Daawiti A Godaa giishin waanidi A naꞌaa gidii?” 46 Yaatin, eti awu aybanne zaarana danddayibookkona; qassi he gallassaappe doommidi, A hara oysha oychchanawu xalida asi baawa.
23 Hegaappe simmin, Yesuusi asaayyonne bana kaalliyageetuyyo hagaadan giis: 2 “Xaafetinne Parisaaweti banttawu Muuseegaa mala maatay deꞌees giidi qoppoosona. 3 Hegaa gishshawu, eti intteyyo yootiyo ubbabaa oottite, shin eti tamaarissiyogaadan oottenna gishshawu, eti oottiyogaadan oottoppite. 4 Eti deexobaa qachchidi asaa hashiyan wottoosona, shin hegaa bantta biradhdhiyankka bochchanawu koyokkona. 5 Eti oottiyoba ubbaa asa bessanawu oottoosona; leemisuwawu, gita kitaafaa* qachchoosona, qassi bantta maayuwa macaraakka adussoosona. 6 Eti gibiraa miyo sohuwan bonchcho imattati uttiyosaa, qassi shiiqo keettatun sintta* oydiyan uttiyogaa dosoosona. 7 Qassi giyan asay eta bonchchidi sarotanaadaaninne Rebbi* giidi xeeganaadan koyoosona. 8 Shin intte Rebbi geetettidi xeesettoppite; ayssi giikko, intte Asttamaaree issuwa, qassi intte ubbaykka ishantta. 9 Qassi ha saꞌan deꞌiya oonanne Aawawu giidi xeesoppite; ayssi giikko, intte Aaway issuwa, saluwan deꞌiyagaa. 10 Kaalettiyagaa geetettidikka xeesettoppite; ayssi giikko, inttena Kaalettiyagee issuwa, Kiristtoosa. 11 Shin intte giddon ubbaappe gitatiyagee intteyyo haggaaziyagaa gidana bessees. 12 Bana xoqqissiya ooninne ziqqi gaana; qassi ziqqi giya ooninne xoqqu xoqqu gaana.
13 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte saluwa Kawotettaa asaayyo gorddeeta; intte intte huuphe gelekketa, gelanawu koyiyageetakka diggeeta. 14* ——
15 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte issi ura ammanuwa laamissanawu abbaaninne saꞌan yuuyeeta; qassi I laamettiyo wode, A intteppekka aaruwan Gaannabiya* gelana bessiya asa ootteeta.
16 “ ‘Issi uri Xoossaa garuwan caaqqikko aynne baawa, shin issi uri Xoossaa garuwan deꞌiya worqqan caaqqikko, I he caaquwa polana bessees’ yaagiya, asaa kaalettiya qooqetoo, intteyyo aayyeero! 17 Eeyyanne qooqe asatoo, worqqaappenne worqqay geeshsha gidanaadan oottida Xoossaa garuwappe aadhdhiyagee awugee? 18 Qassi, ‘Issi uri yarshshiyosan caaqqikko aynne baawa; shin issi uri yarshshiyosan deꞌiya yarshshuwan caaqqikko, I he caaquwa polana bessees’ yaageeta. 19 Qooqe asatoo! Yarshshuwappenne yarshshoy geeshsha gidanaadan oottida yarshshiyosaappe aadhdhiyagee awugee? 20 Hegaa gishshawu, yarshshiyosan caaqqiya ooninne aaninne A bollan deꞌiya ubbaban caaqqees; 21 qassi Xoossaa garuwan caaqqiya ooninne aaninne an deꞌiya Xoossan caaqqees; 22 qassi saluwan caaqqiya ooninne Xoossaa araataaninne an uttiya Xoossan caaqqees.
23 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte naanaappe, katikallaappenne kamuniyappe tammaappe issi kushe immeeta; shin xillotettaa, maariyogaanne ammanettiyogaa mala, Higgiyan deꞌiya keehi koshshiyabata aggi bayeeta. Hinkkooti oottennan aggiyobata gidana xayikkonne, intte hageeta oottana bessees. 24 Qooqi uttidi asaa kaalettiyageetoo, intte biinniya gacceeta, shin gaameelaa mitteeta!
25 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte bolla baggay geeyi uttido wanccaanne keriya mala; shin intte giddoy yaaretiyogaaninne* iitabaa xalaalaa amottiyogan kumi uttiis. 26 Qooqe Parisaawiyawu, kasetada wanccaayyonne keriyayyo garssaa geeshshargga; yaatikko, bolla baggaykka geeshsha gidana.
27 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte bolla baggaara beꞌanawu loꞌꞌikkonne, garssan hayqqida asaa meqettaynne tunabay ubbay kumido, nooran tiyettida duufota milateeta. 28 Hegaadan, intte asawu xillo milateeta, shin intte wozanan worddobaynne iitatettay kumiis.
29 “Xaafetoonne Parisaawetoo, ha shollooretoo, intteyyo aayyeero! ayssi giikko, intte Xoossay erissidobaa yootidaageetu duufota gimbbeeta, qassi xillotu duufuwa hawulttiya makkiseeta; 30 qassi intte, ‘Nuuni nu mayzza aawatu wode deꞌidaba gidiyakko, Xoossay erissidobaa yootidaageetu suuttaa etaara issippe gussokko’ yaageeta. 31 Hegaa gishshawu, intte Xoossay erissidobaa yootiyageeta woridaageetu naata gidiyogaa intte bolli markkatteeta. 32 Simi intte mayzza aawati doommido oosuwa polite.*
33 “Shooshshatoo, hasotu naatoo, Gaannabiya* pirddaappe intte waani attuuteetii? 34 Hegaa gishshawu, taani Xoossay erissidobaa yootiyageeta, eranchcha asatanne tamaarissiyageeta inttekko kiittays. Shin intte etappe issota issota worana, issota issota mittan kaqqana, harata intte shiiqo keettatun shocana, qassi issota issota katamatu ubban yedettananne naaqqana. 35 Hegaa gishshawu, xillo asa gidida Aabeela suuttaappe doommidi geeshsha sohuwappenne yarshshiyo sohuwappe gidduwan worido Baraakiya naꞌaa Zakkaariyasa suuttaa gakkanaashin, ha saꞌan gukkida suutta ubbaa Xoossay intteppe achchana. 36 Taani intteyyo tumaa odays, ha ubbabaa gaasuwan ha wodiya asay qaxxayettana.
37 “Yerusalaamee, Yerusalaamee, Xoossay erissidobaa yootiyageeta woriyaree, qassi Xoossay neekko kiittidoogeeta shuchchan caddiyaree, kuttiya ba marata ba qefiyan haphphiyogaadan taani ne naata shiishsha oyqqanawu aapputoo koyidanaa? Shin neeni koyabaakka. 38 Hegaa gishshawu, intte keettay* ona gidana. 39 Ayssi giikko, intte, ‘Yihoowa* sunttan yiyagee anjjettidaagaa!’ gaana gakkanaashin, hagaappe guyyiyan tana intte mule beꞌennaagaa intteyyo yootays.”
24 Yesuusi Xoossaa garuwappe kiyidi biishin, A kaalliyageeti Xoossaa garuwa keettata bessanawu akko shiiqidosona. 2 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Hagaa ubbaa beꞌeetii? Taani intteyyo tumaa odays, ha shuchchati laalettennan issoy issuwa bolli uttidi mule deꞌokkona.”
3 Yesuusi Dabira Zayte Deriyan uttidaashin, A kaalliyageeti banttarkka akko shiiqidi, “Hagee awude hananee? Qassi neeni simmada nunaara takkana wodiyawunne* wodiya* wurssettawu malaatay ayba gidanee?” yaagidi A oychchidosona.
4 Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Inttena ooninne balettenna mala naagettite; 5 ayssi giikko, daroti, ‘Taani Kiristtoosa’ yaagiiddi ta sunttan yaana; yiidi darota balettana. 6 Qassi intte matasankka haahosankka denddiya olaabaa siyana. Hegeeti haniyogee attennaba gidiyo gishshawu yayyoppite; shin wurssettay biroona.
7 “Ayssi giikko, deree deriya bolli, qassi kawotettay kawotettaa bolli denddana; dumma dumma heeran koshay denddana, biittaykka qaaxxana. 8 Hagee ubbay leessuwa doometta.
9 “He wode, intte waayettana mala asay inttena aatti immananne worana; qassi intte tana kaalliyageeta gidiyo gishshawu asay ubbay inttena ixxana. 10 Qassi daroti xubettana, issoy issuwa morkketuyyo aatti immananne issoy issuwa ixxana. 11 Xoossay erissidobaa yootays giya daro worddanchchati denddananne darota balettana; 12 qassi iitatettay dariyo gishshawu, daro asaa siiqoy irxxana. 13 Shin wurssettay gakkanaashin genccida* uray attana. 14 Qassi dere ubbawu markka gidana mala, Xoossaa Kawotettaa mishiraachchoy saꞌaa ubban odettana; hegaappe guyyiyan wurssettay yaana.
15 “Hegaa gishshawu, Xoossay erissidobaa yootiya Daaneeli yootidoogaadan, bashshiya tunabay geeshsha sohuwan eqqidaagaa intte beꞌiyo wode (nabbabiya uray geetettidabaa akeeko), 16 Yihudan deꞌiyageeti deretiyasaa baqatona. 17 Keettaa huuphiyan deꞌiya asi ba son deꞌiyabaa ekkanawu wodhdhoppo; 18 qassi gaden deꞌiya asi ba maayuwa ekkanawu soo simmoppo. 19 He gallassatun shahaara maccaasatuyyonne xanttiyageetuyyo aayyeero! 20 Intte balgguwan woy Sambbata gallassan baqatenna mala woossite;* 21 ayssi giikko, he wode saꞌaa doomettaappe hanno gakkanawu denddibeennanne sinttappekka denddenna gita waayee denddana. 22 Xoossay he wodiya* qanttennaakko ay asinne attenna; shin I ba doorido asatu gishshawu he wodiya qanttana.
23 “He wode ooninne intteyyo, ‘Beꞌite! Kiristtoosi hageeho!’ woy ‘Hegeeho’ giikko, ammanoppite. 24 Ayssi giikko, banttana Kiristtoosa giya worddanchchatinne Xoossay erissidobaa yootoos yaagiya worddanchchati denddidi, banttawu danddayettikko, haray atto doorettidaageetuura ubbaa balettanawu malaatata bessananne malaaliyabata oottana. 25 Akeekite, taani intteyyo kasetada yootaas. 26 Hegaa gishshawu, asay intteyyo, ‘I bazzon deꞌees’ giikko, yaa booppite; qassi, ‘I qolꞌꞌon deꞌees’ giikkokka, hegaa ammanoppite. 27 Ayssi giikko, wolqqanttay arshsho baggan wolqqammidi arggo gakkanawu pooꞌiyogaadan, asa Naꞌay simmidi inttenaara takkana wodekka* hegaadan hanana. 28 Gawuxay deꞌiyosan argganttati shiiqana.
29 “He gallassatu waayiyappe simmin sohuwara, away xumana, aginay pooꞌenna, xoolintteti saluwappe kunddana, qassi saluwan deꞌiya wolqqaamabati qaaxxana. 30 He wode asa Naꞌaa malaatay saluwan beettana, saꞌan deꞌiya asa yara ubbay kayyottidi ba tiraa bubbuxana, qassi asa Naꞌay wolqqaaninne gita bonchchuwan saluwa shaaraa giddoora yiishin eti beꞌana. 31 I ba kiitanchchata wolqqaama malkkataa cenggurssaara kiittin, eti saluwa ha gaxaappe ya gaxaa gakkanaashin, saꞌaa oyddu ginaappe awu doorettidaageeta shiishshana.
32 “Balasiya mittaa leemisuwappe hegaa akeekite: Balasiya mittay aacidi hayttaa kessosaara bonee matattidoogaa ereeta. 33 Hegaadankka, intte ha ubbabaa beꞌiyo wode, I pengge gakkidoogaa erite. 34 Taani intteyyo tumaa odays, ha wodiya asay hayqqanaappe kase ha ubbabay hanana. 35 Saloynne saꞌay xayana, shin taani yootidobay merinawu deꞌana.
36 “Gidoppe attin, he gallassaanne he saatiya Aawaappe attin, saluwan deꞌiya kiitanchchata gidin, Naꞌaa gidin, hara ooninne erenna. 37 Ayssi giikko, asa Naꞌay simmidi inttenaara takkana wodeekka* Nohe wodiya mala gidana. 38 Ayssi giikko, Nohee markkabiya giddo gelana gakkanaashin, Bashshaa Haattaappe kase eti miyogaadan, uyiyogaadan, attuma asay machchiyogaadaaninne macca asay azinaa geliyogaadan, 39 qassi Bashshaa Haattay yiidi eta ubbaa xayssana gakkanaashin eti aybanne akeekibeennaagaadan, asa Naꞌay simmidi inttenaara takkana wodiyankka hegaadan hanana. 40 He wode gaden oottiya naaꞌꞌu asatuppe Xoossay issuwa ekkana, hinkkuwa aggana. 41 Woxan gaacciya naaꞌꞌu maccaasatuppe Xoossay issinniyo ekkana, hinkkoriyo aggana. 42 Hegaa gishshawu, intte Goday yaana gallassaa intte erenna gishshawu, naagi uttite.
43 “Shin issibaa erite: Keettaaway kaysoy qammi ay wode yaanaakko eridaba gidiyakko, xiskkennanne ba keettaa kaysoy bookki gelennaadan teqqana. 44 Hegaa gishshawu, inttekka giigi uttite; ayssi giikko, asa Naꞌay intte qoppibeenna saatiyan yaana.
45 “A goday ba son deꞌiya hara aylletuyyo qumaa koshshiyo wodiyan immana mala, eta bolli sunttido ammanettida wozannaama* ayllee tumu oonee? 46 A goday yiyo wode I hegaadan oottishin beꞌikko, he ayllee ufayttana! 47 Taani intteyyo tumaa odays, A goday bawu deꞌiya ubbabaa bolli A sunttana.
48 “Shin he iita ayllee, ‘Ta goday gamꞌꞌana’ giidi ba wozanan qoppikko, 49 qassi hara aylleta shociyogaanne mattottiyageetuura miyogaanne uyiyogaa doommikko, 50 he aylliya goday I qoppibeenna gallassaaninne eribeenna saatiyan yaana; 51 qassi A goday A naaꞌꞌu kessi qanxxidi, shollooretuura wottana. Yan I yeekkananne achchaa garccana.*
25 “He wode, saluwa Kawotettay mishiraa mokkanawu bantta xomppiya ekkidi kiyida tammu geelaꞌotu mala gaana danddayettees. 2 Etappe ichchashati cincca,* qassi ichchashati cincca gidokkona. 3 Ayssi giikko, cincca gidennaageeti bantta xomppiya oyqqikkokka, zaytiya oyqqibookkona; 4 shin cinccati bantta xomppiyakka, qassi bantta xaaramusiyan zaytiyakka oyqqidosona. 5 Mishiray gamꞌꞌin, eta ubbaa xiskkoy gophphayidi efi aggiis. 6 Qamma bilahe asay ba qaalaa xoqqu oottidi, ‘Mishiray yiis! A mokkanawu kiyite!’ yaagiis. 7 Yaatin, he geelaꞌoti ubbay denddidi, bantta xomppiya giigissidosona. 8 Cincca gidennaageeti cinccata, ‘Nu xomppeti toꞌana haniyo gishshawu, intte zaytiyappe nuuyyo amaridaagaa immite’ yaagidosona. 9 Shin cinccati, ‘Deꞌiyagee nuuyyonne intteyyo waayi gidana. Yaatiyo gishshawu, bayzziyageetukko biidi intteyyo shammite’ yaagidi zaaridosona. 10 Eti shammanawu biiddi deꞌishin, mishiray yiis. Giigi uttida geelaꞌoti aara bullachchawu gelidosona; yaatin karee gorddettiis. 11 Hegaappe guyyiyan, hankko geelaꞌotikka yiidi, ‘Godawu, Godawu, nuussi kariya dooya!’ yaagidosona. 12 I, ‘Taani intteyyo tumaa odays, taani inttena erikke’ yaagidi zaariis.
13 “Hegaa gishshawu, intte he gallassaa gidin woy he saatiya gidinkka erenna gishshawu, naagi uttite.
14 “Ayssi giikko, saluwa Kawotettay ba aylleta xeegidi bawu deꞌiyabaa etayyo hadaraa immidi, hara biitti baana haniya bitaniya mala. 15 I etayyo eta abbiyadan abbiyadan, issuwayyo ichchashu taalanttiya,* haraayyo naaꞌꞌaa, haraayyo qassi issuwa immidi hara biitti biis. 16 Ichchashu taalanttiya ekkidaagee sohuwara biidi he miishshan zalꞌꞌidi, hara ichchashaa worissiis. 17 Hegaadankka, naaꞌꞌaa ekkidaagee hara naaꞌꞌaa worissiis. 18 Shin issuwa xalaalaa ekkida ayllee biidi biittaa bookkidi, ba godaa miishshaa* moogiis.
19 “Daro wodiyappe guyyiyan, he aylletu goday yiidi, ba miishshaa shiishshiis. 20 Hegaa gishshawu, ichchashu taalanttiya ekkidaagee hara ichchashu taalanttiya ekki yiidi, ‘Godawu, neeni taayyo ichchashu taalanttiya immadasa; beꞌa, taani hara ichchashu taalanttiya worissaas’ yaagiis. 21 A goday ayyo hagaadan giis: ‘Ammanettida loꞌꞌo aylliyawu, neeni loꞌꞌobaa oottadasa! Neeni guuttaban ammanettadasa. Taani nena darobaa bolli sunttana. Ne godaara ufaytta.’ 22 Hegaappe simmin, naaꞌꞌu taalanttiya ekkidaagee yiidi, ‘Godawu, neeni taayyo naaꞌꞌu taalanttiya immadasa; beꞌa, taani hara naaꞌꞌu taalanttiya worissaas’ yaagiis. 23 A goday ayyo hagaadan giis: ‘Ammanettida loꞌꞌo aylliyawu, neeni loꞌꞌobaa oottadasa! Neeni guuttaban ammanettadasa. Taani nena darobaa bolli sunttana. Ne godaara ufaytta.’
24 “Wurssettan, issi taalanttiya ekkida ayllee yiidi hagaadan giis: ‘Godawu, neeni zerabeennasaappe cakkiya, qassi daafurennan kattaa shiishshiya, ufayssanawu metiya asa gidiyogaa taani eraas. 25 Hegaa gishshawu, taani yayyada, baada biittaa bookkada ne taalanttiya moogaas. Hey nebaa, hageeho.’ 26 A goday ayyo hagaadan giis: ‘Neeni iitanne azalla aylle; neeni tana zerabeennasaappe cakkaasa, qassi daafurennan kattaa shiishshaasa giikko, 27 yaatin, taani yiyo wode woriyara ekkana mala, talꞌꞌiya immiyageetuyyo* ta miishshaa* ayssi immabeykkii?
28 “Yaatiyo gishshawu, taalanttiya appe ekkidi, tammu taalanttee deꞌiyogawu immite. 29 Ayssi giikko, issibi deꞌiyo urawu gujettana, yaatin awu keehi darobay deꞌana. Shin issibi baynna urappe, awu deꞌiya guuttabaykka ekettana. 30 Qassi ha pattenna aylliya kare xumawu olite. Yan I yeekkananne achchaa garccana.’*
31 “Asa Naꞌay kiitanchcha ubbatuura ba bonchchuwan yiyo wode, I ba bonchcho araatan uttana. 32 Asay ubbay A sintti shiiqana; yaatin I henttanchchay dorssata deeshshatuppe shaakkiyogaadan, asaa issuwa haraappe shaakkana. 33 Qassi I dorssata baappe ushachcha baggaara wottana, shin deeshshata baappe haddirssa baggaara wottana.
34 “Hegaappe guyyiyan, Kawoy baappe ushachcha baggan deꞌiyageetuyyo hagaadan gaana: ‘Ta Aaway anjjidoogeetoo, haa yiite; saꞌay doomettoosappe* intteyyo giigida Kawotettaa laattite. 35 Ayssi giikko, taani namisettin mizideta, saamettin ushshideta. Intte tana erennaba gidikkokka, taani shemppiyosaa xayido wode tana intte son mokkideta, 36 kallottin mayzzideta. Taani sahettin maaddideta. Taani qashettin yiidi oychchideta.’ 37 Hegaappe simmin, xilloti ayyo hagaadan gaana: ‘Godawu, neeni namisettin awude beꞌidi mizidoo, woy neeni saamettin awude beꞌidi ushshidoo? 38 Neeni shemppiyosaa xayin awude beꞌidi mokkidoo, woy kallottin awude beꞌidi mayzzidoo? 39 Neeni sahettin woy qashettin awude beꞌidi oychchidoo?’ 40 Kawoy etayyo, ‘Taani intteyyo tumaa odays, ha ta ishatuppe guuxxiyagawu oottido aybanne, intte taayyo oottideta’ yaagana.
41 “Hegaappe guyyiyan, I baappe haddirssa baggan deꞌiyageetuyyo yaagana: ‘Inttenoo qanggettidaageetoo, ta matappe kichchite; Dabloosawunne A kiitanchchatuyyo giigida merinaa tamawu biite. 42 Ayssi giikko, taani namisettaas, shin mizibeekketa, qassi taani saamettaas, shin ushshibeekketa. 43 Taani shemppiyosaa xayida imatta gidaas, shin tana intte son mokkibeekketa; kallottaas, shin mayzzibeekketa; sahettaasinne qashettaas, shin tana maaddibeekketa.’ 44 He wode etikka ayyo, ‘Godawu, neeni namisettin woy saamettin woy shemppiyosaa xayida imatta gidin woy kallottin woy sahettin woy qashettin awude beꞌidi maaddibookkoo?’ yaagana. 45 Yaatin I etayyo, ‘Taani intteyyo tumaa odays, ha ta ishatuppe guuxxiyagawu oottibeenna aybanne, intte taayyo oottibeekketa’ yaagidi zaarana. 46 Hageeti merinawu xayana,* shin xilloti merinawu deꞌana.”
26 Yesuusi ha ubbabaa yooti wurssido wode, bana kaalliyageetuyyo hagaadan giis: 2 “Paasikay naaꞌꞌu gallassappe guyyiyana gidanaagaa, qassi asa Naꞌay mittan kaqettana mala, morkketuyyo A aatti immanaagaa ereeta.”
3 He wode, waanna kahinetinne deriya cimati Qayaafa giyo gita kahiniya son* shiiqidosona; 4 Eti Yesuusa oyqqidi woranawu issippe qaxabaa* maqettidosona. 5 Shin eti, “Asay wocamenna mala, nuuni A baalaa wode oyqqana bessenna” yaagidosona.
6 Yesuusi Biitaaniyan, inchchirichchay kase oyqqido Simoona son deꞌishin, 7 issi maccaasiya albbasxxiroosa bilqqaadiyan deꞌiya alꞌꞌo shittuwa ekkada akko shiiqaasu; yaatada, I miishin A huuphiyan tigaasu. 8 A kaalliyageeti hegaa beꞌi yiillotidi hagaadan giidosona: “Hagee coo mela ayssi gukkii? 9 Hagee keehi daro miishshan bayzettidi, hiyyeesatuyyo ayssi imettibeennee?” 10 Yesuusi hegaa akeekidi eta hagaadan giis: “Ha maccaasiyo ayssi meteetii? A taassi loꞌꞌobaa oottaasu. 11 Ayssi giikko, hiyyeesati inttenaara ubbatoo deꞌoosona, shin taani hagan inttenaara ubbatoo deꞌikke. 12 Mooguwawu ta bollaa giigissanawu A ha shittuwa tigaasu. 13 Taani intteyyo tumaa odays, ha mishiraachchoy kumetta saꞌan odettiyosan awaaninne ha maccaasiya hassayettana mala, A oottidobaykka odettana.”
14 Hegaappe simmin, Asqqorootu Yihudaa giyo, kiitettida tammanne naaꞌꞌatuppe issoy waanna kahinetukko biidi, 15 hagaadan giis: “Taani A intteyyo aatta immana, shin intte tawu ay immanee?” Yaagin, eti 30 bira santtimeta awu immanawu qaalaa gelidosona. 16 Yaatiyo gishshawu, I he wodeppe doommidi, A aattidi immanawu injjetiya wodiya koyiiddi takkiis.
17 Oyttaa baalaa bonchchiyo koyro gallassi, Yesuusa kaalliyageeti akko yiidi, “Neeni Paasikaa maana mala, nuuni awan giigissanaadan koyay?” yaagidosona. 18 I hagaadan giis: “Katamaa biidi ebeloyyo hagaadan giite: ‘Asttamaaree hagaadan giis: “Ta wodee matiis; taani tana kaalliyageetuura Paasikaa ne son bonchchana.” ’ ” 19 Hegaa gishshawu, Yesuusa kaalliyageeti I yootidoogaadan oottidi, Paasikawu koshshiyabaa giigissidosona.
20 Saꞌay omarin, I bana kaalliya 12tuura maanawu uttiis. 21 Eti miishin I, “Taani intteyyo tumaa odays, intteppe issoy tana ta morkketuyyo aattidi immana” yaagiis. 22 Eti ubbaykka hegan keehi azzanidi, “Godawu, tanee?” yaagidosona. 23 I hagaadan giis: “Tana ta morkketuyyo aattidi immanay ba kushiya tanaara issippe shaatiyan yeddiyagaa. 24 Ee, tuma, Geeshsha Maxaafan abay xaafettidoogaadan, asa Naꞌay hayqqana, shin asa Naꞌaa A morkketuyyo aattidi immiya bitaniyawu aayyeero! He bitanee yelettennaakko ayyo loꞌꞌo.” 25 A aatti immana Yihuday, “Rebbi, tanee?” yaagiis. Yaagin Yesuusi ayyo, “Neeni giidoogaadaana” yaagiis.
26 Eti miishin, Yesuusi oyttaa ekkidi, woossi simmidi menttiis; yaatidi, bana kaalliyageetuyyo immiiddi, “Heyte, miite. Hagee ta bollaa gishshaassa” yaagiis. 27 Qassi issi wancca woyniya ekkidi, woossidi hagaadan giidi etayyo immiis: “Intte ubbay hagaappe uyite; 28 ayssi giikko, hagee ‘maachchaara gayttida ta suuttaa’ gishshaassa; ta suuttay nagaraa atto giissanawu darotu gishshaa gukkana. 29 Shin taani intteyyo hagaa yootays: Taani ta Aawaa Kawotettan ooratta woyniya inttenaara uyana gallassay gakkanaashin, hagaappe simmin woyne mule uyikke.” 30 Wurssettan, eti Xoossaa sabbanawu yexxi simmidi, Dabira Zayte Deriya biidosona.
31 Hegaappe guyyiyan, Yesuusi etayyo hagaadan giis: “Hachchi qammi ta bolli gakkanabaa gaasuwan intte ubbay xubettana; ayssi giikko, Geeshsha Maxaafay, ‘Taani henttanchchaa shocana; yaatin, wude dorssay laalettana’ yaagees. 32 Shin tana Xoossay hayquwappe dentti simmin, taani intteppe kasetada Galiilaa baana.” 33 Shin Pheexiroosi ayyo, “Harati ubbay ne bolli gakkiyabaa gaasuwan xubettikkokka, taani mule xubettikke!” yaagiis. 34 Yesuusi ayyo, “Taani neeyyo tumaa odays, hachchi qammi kuttoy waassanaappe kase, neeni tana heezzutoo erikke gaana” yaagiis. 35 Pheexiroosi ayyo, “Taani nenaara hayqqana koshshikkokka, nena mule erikke giikke” yaagiis. Yesuusa kaalliya hara ubbatikka hegaadan giidosona.
36 Hegaappe guyyiyan Yesuusi bana kaalliyageetuura Geetesemaane giyosaa biis; yaatidi I eta, “Taani hini baada woossiyo wode hagan uttishshite” yaagiis. 37 I Pheexiroosanne Zabddiyosa naata naaꞌꞌata ekkidi biis; qassi I keehi kayyottiis. 38 Hegaappe guyyiyan I eta, “Tana* kayyoy worana hanees. Hagan takkishshite; yaatidi taagaadan naagi uttite” yaagiis. 39 Qassi guuttaa sinttawu shiiqidi, gulbbati hokkidi, hagaadan giidi woossiis: “Ta Aawawu, danddayettikko ha wanccaa* taappe digga. Shin ne koyiyogaadan hanoppe attin, taani koyiyogaadan hanoppo.”
40 I bana kaalliyageetukko simmidi yiyo wode, eti xiskkidaageeta beꞌiis; yaatidi, Pheexiroosayyo hagaadan giis: “Intte tanaara issi saatekkonne naagi uttana danddayekketii? 41 Intte paaciyan gelenna mala naagi uttite, qassi mintti woossite. Ayyaanay keehi koyiyogee tuma, shin ashoy shugo.” 42 I naaꞌꞌanttuwakka biidi, “Ta Aawawu, taani hagaa uyiyogee attana danddayennaba gidikko, ne koyiyogee hano” giidi woossiis. 43 I zaarettidikka yiyo wode xiskkidaageeta beꞌiis; ayssi giikko, eti beegotti takkana danddayibookkona. 44 Hegaa gishshawu, I eta aggidi haranttuwakka biidi, kaseegaadankka giidi heezzanttuwa woossiis. 45 Hegaappe guyyiyan, I bana kaalliyageetukko yiidi, eta hagaadan giis: “Intte hagaa mala wodiyan xiskkiyoynne shemppiyoy aybissee? Siyite! Asa Naꞌaa nagaranchchatuyyo aattidi immiyo saatee matiis. 46 Denddite, boos. Tana aattidi immiyagee gakkiis!” 47 I haasayishin, kiitettida tammanne naaꞌꞌatuppe issoy, Yihuday yiis; qassi waanna kahinetinne deriya cimati kiittido, bisuwanne bikilaa oyqqida cora asaykka aara yiis.
48 A aattidi immiyagee, “Taani yeriyogee A; A oyqqite” yaagidi etayyo malaataa yooti wottiis. 49 I Yesuusakko biidi, “Rebbi, saro!” yaagidi A yeriis. 50 Shin Yesuusi A, “Ta jaalawu, ay oottanawu hagawu yaadii?” yaagiis. Hegaappe simmin, eti yiidi Yesuusa oyqqidi, haratuppe shaakkidosona. 51 Shin Yesuusaara deꞌiyageetuppe issoy ba bisuwa shoddidi, gita kahiniya aylliya hayttaa qanxxi oliis. 52 He wode, Yesuusi A hagaadan giis: “Ne bisuwa A sohuwawu zaara; ayssi giikko, asa bolli bisuwa denttiya ubbay bisuwan xayana. 53 Woy taani, daro shaꞌu* kiitanchchata tawu haꞌꞌi kiittanaadan ta Aawaa woossana danddayenna gaada qoppay? 54 Yaatikko, Geeshsha Maxaafay hagee hanana bessiyogaa yootiyobay waani polettanee?” 55 He wode, Yesuusi he asaayyo hagaadan giis: “Panggaa oyqqiyogaadan bisuwanne bikilaa ekkidi tana oyqqanawu yiidetii? Taani Xoossaa garuwan ubba gallassi tamaarissaas, shin tana he wode oyqqibeekketa. 56 Gidoppe attin, Xoossay erissidobaa yootiyageeti xaafidobay polettana mala hagee ubbay haniis.” Yaatin, Yesuusa kaalliyageeti ubbay A aggi bayidi baqatidosona.
57 Yesuusa oyqqidaageeti A gita kahiniya Qayaafa soo ekki biidosona; yan xaafetinne deriya cimati shiiqi uttidosona. 58 Shin Pheexiroosi gita kahiniya soo gakkanaashin haahuwan A kaalliis; yaatidi, giddo gelidi haniyabaa beꞌanawu naagiiddi, he son oottiya asatuura uttiis.
59 Waanna kahinetinne kumetta Sanhedirinee* Yesuusa woranawu A bolli wordduwan markkattiya asaa koyidosona. 60 Shin worddo markkati daroti yiikkonne, eti aybanne demmibookkona. Wurssettan, naaꞌꞌati yiidi, 61 hagaadan giidosona: “Ha bitanee, ‘Taani Xoossaa garuwa laalananne heezzu gallassan keexxana danddayays’ yaagiis.” 62 He wode, gita kahinee denddi eqqidi, “Neeni aybakka zaarikkii? Ha asati ne bolli markkattiyobay aybee?” yaagiis. 63 Shin Yesuusi coꞌꞌu giis. Hegaa gishshawu, gita kahinee A, “Neeni Xoossaa Naꞌaa Kiristtoosakkonne ane merinawu deꞌiya Xoossaa sunttan caaqqada yoota!” yaagiis. 64 Yesuusi ayyo hagaadan giis: “Neeni giidoogaadaana. Shin taani neeyyo hagaa yootays: Hagaappe simmin, intte asa Naꞌaa wolqqaama Xoossaappe ushachcha baggaara uttidaagaanne saluwa shaaraa giddoora yiyagaa beꞌana.” 65 He wode, gita kahinee ba maayuwa daakkidi hagaadan giis: “I Xoossaa toochchees! Nuuni hara markkaa koyiyoy aybissee? Beꞌite! I toochchiyogaa haꞌꞌi siyideta. 66 Intte qofay aybee?”* Yaagin eti, “I hayqqanawu bessees!” yaagidosona. 67 Hegaappe guyyiyan, eti A somꞌꞌuwan cuchchidosonanne A yimppidosona. Harati qassi A qinxxalliya baqqidi, 68 “Kiristtoosaa, nena baqqiday oonee? Ane nuuyyo yoota” yaagidosona.
69 Pheexiroosi karen uttidaashin, he soo ashkkaratuppe issinniya akko yaada, “Neenikka Galiilaa Yesuusaara deꞌaasa!” yaagaasu. 70 Shin I eta ubbaa sinttan, “Neeni yootiyobaa taani erikke” giidi worddotiis. 71 I kiyanawu dirssaa penggekko bin, hara maccaasiya beꞌada yan deꞌiyageetuyyo, “Ha bitanee Naazireete Yesuusaara deꞌees” yaagaasu. 72 I, “Taani ha bitaniya erikke!” yaagi caaqqidi haranttuwakka worddotiis. 73 Guuttaa takkidi, hegan eqqida asay Pheexiroosakko yiidi, “Neenikka tumu etappe issuwa; ayssi giikko, ne haasayay neeni Galiilaa asa gidiyogaa erissees” yaagidosona. 74 He wode I, “Taani ha bitaniya erikke!” yaagidi caaqqiisinne bana qanggiis. Yaatin, sohuwara kuttoy waassiis. 75 He wode, Pheexiroosi bana Yesuusi, “Kuttoy waassanaappe kase, neeni tana heezzutoo erikke gaana” giidoogaa hassayiis. Yaatidi, kare kiyidi mishettidi yeekkiis.
27 Saꞌay wonttin guuran, waanna kahinetinne deriya cimati ubbay shiiqidi, Yesuusa woranawu maqettidosona. 2 Eti A kushiya qachchidi, efiidi Yihudaa haariya Philaaxoosayyo aattidi immidosona.
3 He wode, A aattidi immida Yihuday Yesuusi hayqqanaadan pirddettidoogaa akeekidi keehi zilꞌꞌettidi, 30 bira santtimeta waanna kahinetuyyonne cimatuyyo ekki yiidi, 4 “Taani xillo asa aatta immada nagaraa oottaas” yaagiis. Yaagin eti, “Hegee nena qofissoppe attin, nuna qofissenna!” yaagidosona. 5 Hegaa gishshawu, I he bira santtimeta Xoossaa garuwa giddo oli biidi, sulettidi hayqqiis. 6 Shin waanna kahineti he bira santtimeta ekkidi, “Hagee suuttaa gussanawu qanxxettida miishsha gidiyo gishshawu, Xoossaa garuwan miishshaa dagayiyosan hegaa wottiyogee woga gidenna” yaagidosona. 7 Eti issippe zoretti simmidi, hara biittaa asawu moogo soho gidana mala, urqqaa medhdhiyagaa gadiya he miishshan shammidosona. 8 Hegaa gishshawu, he gadee hanno gakkanawu Suutta Gade geetettees. 9 Xoossay erissidobaa yootiya Ermmaasi odidobay he wode polettiis. I hagaadan giis: “Qassi eti he 30 bira santtimeta ekkidosona. Hegee Israaꞌeela naatuppe amaridaageeti he bitaniya wachchidoogaa; 10 eti Yihoowi* tana azazidoogaadan, urqqaa medhdhiyagaa gadiya shammidosona.”
11 Yesuusa Philaaxoosa sinttan essin, Philaaxoosi A, “Neeni Ayhudatu Kawoo?” yaagidi oychchiis. Yaagin Yesuusi, “Neeni giidoogaadaana” yaagiis. 12 Shin waanna kahinetinne cimati A mootiyo wode, I aynne zaaribeenna. 13 He wode Philaaxoosi A, “Ha asati nena mootiyobaa siyikkii?” yaagiis. 14 Shin I issi qaalanne awu zaaribeenna; yaatin Philaaxoosi keehi malaalettiis.
15 Paasikaa bonchchiyo wode, Philaaxoosi asay koyiyo oonanne qashuwappe birshshiyogee ayyo meeze. 16 Eti he wode danoban erettida Barbbaana giyo bitaniya qachchi wottidosona. 17 Hegaa gishshawu, Philaaxoosi shiiqida asawu, “Taani intteyyo Barbbaana birshshanaadan koyeetiiyye, Kirsttoosa giyo Yesuusa birshshanaadan koyeetii?” yaagiis. 18 Ayssi giikko, eti Yesuusa qanaatidi aattidi immidoogaa Philaaxoosi erees. 19 Qassi I pirddiyo sohuwan uttidaashin, A machchiya ayyo, “He xillo bitaniya bolli aynne oottoppa; ayssi giikko, taani hachchi A gaasuwan beꞌido aymoy tana keehi daganttiis” yaagada kiittaasu. 20 Shin waanna kahinetinne cimati Barbbaana birshshana mala, qassi Yesuusa worana mala asay oychchanaadan eta ammanttidosona. 21 Philaaxoosi eta, “Intte birshshettanaadan koyiyogee ha naaꞌꞌatuppe awugee?” yaagiis. Eti, “Barbbaana” yaagidosona. 22 I eta, “Yaatin Kiristtoosa giyo Yesuusa waatoo?” yaagiis. Eti ubbay, “A mittan kaqqa!” yaagidosona. 23 I, “Aybissi? I ay iitabaa oottidee?” yaagiis. Shin eti kaseegaappekka bantta qaalaa xoqqu oottidi zaari zaaridi, “A mittan kaqqa!” yaagidosona.
24 Philaaxoosi aynne oottana danddayibeennaagaanne asay wocamiyogaa beꞌidi, haattaa ekkidi asaa sinttan ba kushiya meecettidi hagaadan giis: “Ha bitanee hayqqiyoy* ta mooruwana gidenna; hegan intte oyshettana bessees.” 25 He wode asay ubbay, “A suuttan nuuninne nu naati oyshettana” yaagiis. 26 Hegaappe guyyiyan, I Barbbaana etawu birshshiis, shin Yesuusa lissuwan shocissidi, mittan kaqettana mala aattidi immiis.
27 He wode Philaaxoosa wotaaddarati Yesuusa Philaaxoosa soo efiidi, wotaaddarati ubbay A matan shiiqanaadan oottidosona. 28 Eti A maayuwa qaaridi, zoꞌo afalaa A mayzzidosona; 29 qassi eti agunttaa xaaxidi A huuphiyan wottidosonanne A ushachcha kushiyan maqa xamꞌꞌaa oyttidosona. Yaatidi A sinttan gulbbatidi, A qilliicciiddi, “Ayhudatu Kawuwawu, saro!” yaagidosona. 30 Qassi eti A bolli cuchchidosonanne maqaa ekkidi, A huuphiya shocidosona. 31 Wurssettan, eti A bolli qilliicci simmidi, afalaa A bollappe qaaridi, A maayuwa mayzzidosona; yaatidi, I mittaa bolli baxxannettana mala efiidosona.
32 Eti katamaappe kiyidi biiddi, Simoona giyo Qareena asa demmidosona. Eti Yesuusi kaqettana mittaa* he bitaniya wolqqan toossidosona. 33 Eti Golggottaa* giyosaa gakkido wode, 34 cammiyabay walahettido woyniya I uyana mala immidosona; shin I laacci simmidi, uyennan ixxiis. 35 Eti A mittaa bolli baxxanni simmidi, bollaara I maayido maayuwan saamaa yeggidi shaakki ekkidosona; 36 qassi A naagiiddi yan uttidosona. 37 Qassi I qaxxayettido gaasuwa bessanawu, “Hagee Ayhudatu Kawuwa Yesuusa” yaagidi xaafidobaa A huuphiyappe bolla baggan wottidosona.
38 He wode naaꞌꞌu panggata, issuwa appe ushachcha baggaara, hankkuwa qassi appe haddirssa baggaara A miyyiyan mittan kaqqidosona. 39 Qassi ogiyara aadhdhiyageeti bantta huuphiya qaattiiddi A cayidosona. 40 Eti hagaadan giidosona: “Xoossaa garuwa laalada heezzu gallassan keexxana giyagoo, ane nena ashsha! Neeni Xoossaa naꞌa gidikko, ane mittaappe* wodhdha!” 41 Hegaadankka, waanna kahineti, xaafetinne cimati hagaadan giidi A bolli qilliiccidosona: 42 “I harata ashshiis; bana ashshanawu danddayenna! I Israaꞌeela Kawuwa; ane haꞌꞌi mittaappe* wodhdho; yaatikko, nuuni A ammanana. 43 I Xoossan ammanettiis; Xoossay A maaddanawu koyikko, ane haꞌꞌi A ashsho; ayssi giikko, I, ‘Taani Xoossaa Naꞌaa’ yaagiis.” 44 A miyyiyan kaqettida panggatikka hegaadan giidi A cayidosona.
45 Usuppun saate heerappe doommidi uddufun saate heera gakkanaashin, he biittan ubbasan saꞌay xumiis. 46 Uddufun saate heeran, Yesuusi ba qaalaa xoqqu oottidi, “Eeli, Eeli, lama sabaqitaanii?” yaagiis; hegee “Ta Xoossawu, ta Xoossawu, tana ayssi aggadii?” yaagiyogaa. 47 Hegaa siyidi, yan eqqida asatuppe issoti issoti, “Ha bitanee Eelaasa xeegees” yaagidosona. 48 Etappe issoy sohuwara woxxi biidi ispponjjiya ehiidi, caala woyne eessan yeggiis; yaatidi, hegaa I uyana mala maqan wottidi ayyo immiis. 49 Shin harati, “Aggi bayite! Ane Eelaasi A ashshanawu yaanaakkonne beꞌana” yaagidosona. 50 Yesuusi haranttuwakka ba qaalaa xoqqu ootti xeegidi hayqqiis.*
51 Hegaappe simmin, geeshsha sohuwa magalashoy huuphessaappe tohossaa gakkanawu shaahettidi naaꞌꞌu kiyiis; qassi biittay qaaxxiis, zaallatikka phalqqettidosona. 52 Qassi duufoti dooyettidosona; yaatin, hayquwan xiskkida geeshshatuppe darotu anhay gaxi kiyiis 53 (Xoossay A dentti simmin makkaanaappe yiida asati geeshsha katamaa gelidosona), qassi hegeeta daro asay beꞌiis. 54 Shin wotaaddaratu halaqaynne aara Yesuusa naagiya harati biittaa qaattaanne hanida harabaa beꞌidi keehi yayyidi, “Hagee tumukka Xoossaa Naꞌaa” yaagidosona.
55 Qassi daro maccaasati haniyabaa haahuwan beꞌoosona; eti Yesuusi Galiilaappe kiyiyo wode awu haggaazanawu A kaallidosona; 56 Magddala Mayraama, Yaaqoobanne Yoosa aayyiya Mayraamanne Zabddiyosa naatu aayyiya hegeetuppe amaridaageeta.
57 Away wullanaappe kase, Yooseefa giyo Armmaatiyasa katamaa dure bitanee yiis; ikka Yesuusa kaalliyagaa. 58 Ha bitanee Philaaxoosakko biidi, Yesuusa anhaa bawu immanaadan oychchiis. Yaatin, Philaaxoosi anhay ayyo imettanaadan azaziis. 59 Yooseefi anhaa ekkidi, geeshshanne muruta liinuwa afalan xaaxiis; 60 yaatidi, I zaallaappe woocissidi giigissido ba ooratta duufuwan anhaa wottiis. Qassi wogga shuchchaa gonddorssidi duufuwa penggiya gorddi simmidi biis. 61 Shin Magddala Mayraamanne hankko Mayraama duufuwa sinttan uttidi, yan takkidosona.
62 He gallassay Sambbatawu koshshiyabaa giigissiyo gallassa. Wonttetta gallassi, waanna kahinetinne Parisaaweti Philaaxoosa sinttan shiiqidi, 63 hagaadan giidosona: “Godawu, he worddanchchay paxa deꞌiiddi, ‘Taani heezzu gallassappe guyyiyan denddana’ giidoogaa hassayoos. 64 Hegaa gishshawu, A kaalliyageeti A anhaa wuuqqidi, asaayyo, ‘Xoossay A hayquwappe denttiis!’ yaagenna mala, A duufoy heezzantto gallassi gakkanaashin naagettana mala azaza. Hankkoode, ha wurssetta cimoy koyroogaappe yaa iitana.” 65 Philaaxoosi eta, “Naagiyageeta efaana danddayeeta. Efiidi, intte koyiyogaadan mintti naagissite” yaagiis. 66 Hegaa gishshawu, eti biidi duufuwa attami mintti gorddidi, naagiyagaa essidosona.
28 Sambbatay aadhdhi simmin, saaminttawu koyro gallassi wonttimaattan, Magddala Mayraamanne hankko Mayraama duufuwa beꞌanawu yiidosona.
2 Qassi biittay wolqqaama qaatta qaaxxi bayiis; ayssi giikko, Yihoowa* kiitanchchay saluwappe wodhdhidi shuchchaa A sohuwappe gonddorssidi, A bolli uttiis. 3 I wolqqanttaa milatees, qassi A maayoy shachchaadan bootta. 4 Naagiyageeti ayyo keehi yayyido gishshawu, kokkoridosonanne hayqqida asa mala gididosona.
5 Shin kiitanchchay he maccaasatuyyo hagaadan giis: “Asay mittan kaqqidi worido Yesuusa intte koyiyogaa taani eriyo gishshawu, yayyoppite. 6 I yootidoogaadan Xoossay A hayquwappe denttido gishshawu, hagan deꞌenna. Haa yiite, kase A wottidosaa beꞌite. 7 Hegaa gishshawu, elle biidi, Xoossay A hayquwappe denttidoogaa A kaalliyageetuyyo yootite; ayssi giikko, I intteppe kasetidi Galiilaa bees. Intte A yan beꞌana. Taani intteyyo yootidobaa hassayite.”
8 Hegaa gishshawu, eti yayyiiddinne keehi ufayttiiddi, A kaalliyageetuyyo yootanawu duufuwappe sohuwara woxxi biidosona. 9 Eti akeekennan, Yesuusi etaara gayttidi eta sarotiis. Eti akko shiiqidi A tohuwa oyqqidi, ayyo ziggidosona. 10 He wode Yesuusi eta, “Yayyoppite! Ta ishati Galiilaa baana mala, biidi etayyo yootite; eti tana yan beꞌana” yaagiis.
11 Eti biyo wode, naagiyageetuppe amaridaageeti katamaa biidi, hanidabaa ubbaa waanna kahinetuyyo yootidosona. 12 Yaatin, eti cimatuura shiiqidi zoretti simmidi, he wotaaddaratuyyo daro miishshaa* immidi, 13 hagaadan giidosona: “ ‘A kaalliyageeti nuuni xiskkidaashin qammi yiidi, A anhaa wuuqqidosona’ yaagite. 14 Qassi Philaaxoosi hegaa siyikko, nuuni yohuwa ayyo qonccissana; yaatiyo gishshawu, inttena hirggissiyabi baawa.” 15 Hegaa gishshawu, eti he miishshaa ekkidi, banttawu odettidaagaadan oottidosona; qassi Ayhudati hachchi gakkanawu ubbasan ha yohuwa haasayoosona.
16 Shin Yesuusa kaalliya 11ti I etaara gayttanawu biite giido, Galiilan deꞌiya deriya biidosona. 17 Eti A beꞌido wode ayyo ziggidosona, shin issoti issoti siridosona. 18 Yesuusi etakko shiiqidi, eta hagaadan giidi azaziis: “Saluwaninne saꞌan deꞌiya ubbabaa haariyo maatay taayyo imettiis. 19 Hegaa gishshawu, biidi, dere ubban deꞌiya asaa tana kaallanaadan tamaarissidi, Aawaa sunttan, Naꞌaa sunttaaninne geeshsha ayyaanaa sunttan eta haattan muukkitenne 20 taani inttena azazido ubbabaa naaganaadan eta tamaarissite. Qassi wodiya* wurssettay gakkanaashin, taani ubbatoo inttenaara deꞌiyogaa hassayite.”
Woykko “Masiya; Doorettidaagaa.”
Woykko “Xoossaa wolqqan.”
Woykko “I azinay Yooseefi.” Ayhuda wogan machcho giigissida uri machchidabadan xeelettees.
Giriiketto Geeshsha Maxaafaa shaahuwan Yihoowa giyo Xoossaa sunttay deꞌiyo 237 sohotuppe hagee koyruwa. Guj. A5 xeella.
Woykko ‘Mayraamo ne machchiyo soo efaanawu yayyoppa.’
Ibraawettuwan, “Yeshuwa” giyogee “Yihoowi Ashshees” giyogaa.
Guj. A5 xeella.
Guj. A5 xeella.
Qonccissuwa xeella.
Woykko “xoolintteta xeellidi kaayiya asati.”
Woykko “Masee; Doorettidaagee.”
Guj. A5 xeella.
Guj. A5 xeella.
Guj. A5 xeella.
Mise, “shemppuwa.”
“Naazireete asa” geetettidaagee Ibraawettuwan mittay ooratta yeliyo maraara gayttidaba gidennan aggenna.
Guj. A5 xeella.
Hegeekka, amaridaageeta geeshsha ayyaanan tiyana, qassi amaridaageeta taman xayssana.
Woykko “40 gallassaanne 40 qammaa.”
Guj. A5 xeella.
Guj. A5 xeella.
Guj. A5 xeella.
Hagee geella heezzu woy hegaappe daro asay laaggiyo, kifileekka deꞌana danddayiyo gita wolwolo.
Woykko “epilepsi giyo harggee.”
Woykko “Tammu Katamatu Moottaappe.”
Woykko “Ayyaanaa demmanawu woossiyageeti.”
‘Harata’ geetettidaageetuppe issoy Xoossaa gidiyogee qoncce.
Mise, “sarotettaa medhdhiyageeti.”
Mise, “saluwa Kawotettan ‘ubbaappe guutta’ geetettana.”
Mise, “saluwa Kawotettan ‘gita’ geetettana.”
Yerusalaameppe gaxan wora oliyobaa xuuggiyo sohuwa. Qonccissuwa xeella.
Mise, “wurssetta kuwadiraniya qanxxana.” Guj. B14 xeella.
Qonccissuwa xeella.
Qonccissuwa xeella.
Giriikettuwan, porniya. Qonccissuwa xeella.
Woykko “Neeni geppidobaa polennan aggoppa.”
Guj. A5 xeella.
Guj. B14 “mayle” xeella.
Hegeekka, dichchi baynnan talꞌꞌiyogaa.
Woykko “xillotettaa oosuwa.”
Woykko “hiyyeesatussi immiyobaa.” Qonccissuwa xeella.
Woykko “malkkataa punissoppite.”
Woykko “nu Aawawu, ne sunttaa geeshsha.”
Mise, “oyttaa.”
Mise, “acotidaageetussi.”
Mise, “acuwa.”
Woykko “iitaappe.”
Woykko “pooꞌuwan kumana.”
Hegeekka, darobaa xeelliyaba. Mise, “iita.”
Woykko “qanaatidi.” Mise, “iitidi.”
Mise, “intte shemppuwawu.”
Woykko “shemppoy.”
Mise, “issi wara.” Guj. B14 xeella.
Woykko “inqquwa giyo alꞌꞌo shuchchaa.”
Woykko “geeshshana.”
Woykko “geeyana.”
Woykko “geeyiis.”
100 wotaaddaratu halaqaa.
Woykko “arggoppenne arshshoppe.”
Hanqquwaanne yibbaataa bessiyaaba.
Mise, “huuphiya wottiyosi.”
Woykko “kaalliyogaa aggoppa.”
Hagee naaꞌꞌu woy daro asay laaggiyo, kifileekka deꞌana danddayiyo gita wolwolo.
Mise, “ekettiyo.”
Mise, “nuna maara.”
Mise, “eta gogay qaarettiisinne olettidosona.”
Issi issi birshshettati Qaana biittaa asa goosona, shin birshshettay yeemottiyagaa gidiyogee erettidaagaa.
Koyro xaafettido doonan deꞌiya qaalay zaari zaaridi oottiyobaa bessees.
Mise, “naaꞌꞌu.”
Tohuwappe buhiya shociyogee bessiyabaa oottidoogaa qonccissiyaba.
Woykko “gencciya.”
Woykko “Kaalliyagee.”
Mise, “Biꞌeelizeebula,” Dabloosa sunttaa.
Qonccissuwa xeella.
Mise, “Assariyon,” gatee keehi guutta gididobaa shammiyoba. Guj. B14 xeella.
Woykko “wodhdhenna.”
Woriyo asa kaqqiyo mittaa; shin ha sohuwan, Kiristtoosa kaalliyogaa gaasuwan gakkiya metuwanne waayiya bessiyaba gidiyogee qoncce. Qonccissuwa xeella.
Woykko “deꞌuwa.”
Woykko “shemppoy.”
Woykko “taban xubetti kunddenna.”
Mise, “ne somꞌꞌuwa sinttan.”
Woykko “ayfiyo ayfiyan.”
Woykko “Hedes,” hegeekka, asi ubbi moogettiyo sohuwa. Qonccissuwa xeella.
Mise, “wozanan ziqqi giyagaa.”
Woykko “intte shemppoy.”
Woykko “tookkanawu wayssenna.”
Woykko “Xoossaa sintti aattido oyttay.”
Woykko “gundda.”
Woykko “ta shemppoy.”
Dabloosayyo hara suntta.
Xoossaa woy geeshshabaa xeelliyagan bessennabaa haasayiyogaa qonccissees.
Woykko “ubbabaa maarankka.” Qonccissuwa xeella.
Mise, “shunchchiya.”
Woykko “ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.
Woykko “sanaafic giyo ayfe,” he zerettay Israaꞌeela biittan deꞌiyaba. Hegee mokkidi 4 metireppe bollaa diccana danddayees.
Woykko geella, “saꞌaa doomettaappe.” Hagee Addaamenne Hewaani naata bessiyaba.
Woykko “ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.
Woykko “ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.
Hanqquwanne yibbaataa bessiyaba.
Woykko “inqquwa giyo alꞌꞌo shuchchatu.”
Woykko “inqquwa giyo alꞌꞌo shuchchaa.”
Woykko “Ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.
Hanqquwanne yibbaataa bessiyaba.
Mise, “tetrark.” Rooma Kawoy sunttido biittan haariyagaa.
Hegeekka, Heeroodis Anttiphaasi. Qonccissuwa xeella.
Hegeekka, Heeroodis Anttiphaasi. Qonccissuwa xeella.
Woykko “anjjiis.”
Hegeekka, qammi 9 saate heeraappe biidi 12 saate heeran away kiyana gakkanaashiina.
Hegeekka, Ayhudatu meeziyadan meecettiyogaa.
Woykko “toochchiya.”
Giriikettuwan, porniya. Qonccissuwa xeella.
Mt 12:31 tohossa qofaa xeella.
Hegeekka, Ayhudatu meeziyadan meecettennaagaa.
Woykko “tana maara.”
Woykko “xoomishin.”
Mise, “shunchchiya.”
Mise, “ashoynne suuttay.”
Mise, “ta galchchaa keexxana.”
Woykko “Hedes,” hegeekka, asi ubbi moogettiyo sohuwa. Qonccissuwa xeella.
Woykko “galchchaa.”
Mise, “keha.”
Mt 10:38 tohossa qofaa xeella. Qonccissuwa xeella.
Woykko “deꞌuwa.”
Woykko “shemppoy.”
Woykko “deꞌuwa.”
Woykko “deꞌuwa.”
Woykko “booxxiis.”
Woykko “epilepsi giyo harggee.”
Mt 13:31 tohossa qofaa xeella.
Guj. A3 xeella.
Mise, “Naaꞌꞌu dirakima santime.” Hegee issi asi naaꞌꞌu gallassi oottin imettiya naaꞌꞌu dirakimaara lagge. Guj. B14 xeella.
Woykko “asaa huuphiyan huuphiyan qanxxissiyo qaraxaa.”
Mise, “Isttaater santtimiya.” Hegee oyddu dirakimaara lagge. Guj. B14 xeella.
Woykko “guyye simmidi.”
Woykko “haree yuushshiyo woxaa.”
Hegee merinaa xayuwa bessiyaba.
Qonccissuwa xeella.
Guj. A3 xeella.
Woykko geella, “intte.”
Mise, “seera.”
Mise, “asa doonan.”
Woykko “Xoossaa ammanenna asadan.”
10,000 taalanttee 60,000,000 dinaariyara lagge. Issi dinaaree issi asi issi gallassaa oottin qanxxiyo Roomatu bira santtime. Guj. B14 xeella.
Guj. B14 xeella.
Giriikettuwan, porniya. Qonccissuwa xeella.
Woykko “mureessati.”
Mise, “eta bolli kushiya wottanaadan.”
Woykko “polo.”
Guj. B14 xeella.
Guj. B14 xeella.
Guj. B14 xeella.
Woykko “loꞌꞌido.”
Mise, “ne ayfee iitii.”
Woykko “deꞌuwa.”
Woykko “nuna maara.”
Woykko “nuna maara.”
Guj. A5 xeella.
Mise, “Guutta naatinne xammiyageeti.”
Mise, “xillotettaa ogiya.”
Mise, “zooziya huuphe.”
Guj. A5 xeella.
Hanqquwanne yibbaataa bessiyaba.
Woykko “asaa huuphiyan huuphiyan qanxxissiyo qaraxaa.”
Woykko “wogee.”
Guj. B14 xeella.
Guj. A5 xeella.
Qonccissuwa xeella.
Guj. A5 xeella.
Mise, “ne morkketa ne tohuwappe garssaara wottana.”
Geeshsha Maxaafaappe ekettidabay A giddon xaafetti uttido kitaafaa. Banttana iitabaappe naaganaadan Ayhuda attuma asay somꞌꞌuwaninne qesiyan qachchiyoba.
Woykko “injjetiya.”
Asttamaariya giyogaa.
Guj. A3 xeella.
Qonccissuwa xeella.
Woykko “bonqqiyogan.”
Mise, “intte mayzza aawatu likkiya kunttite.”
Qonccissuwa xeella.
Woykko “Xoossaa garoy.”
Guj. A5 xeella.
Qonccissuwa xeella.
Woykko “ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.
Woykko “gencciya.”
Mise, “aggennan woossite.”
Mise, “he gallassata.”
Qonccissuwa xeella.
Qonccissuwa xeella.
Woykko “ammanettida hayyotti oottiya.”
Hanqquwanne yibbaataa bessiyaba.
Woykko “hayyotti oottiyageeta.”
Giriike taalanttiya, 20.4 kg. Guj. B14 xeella.
Mise, “Biraa,” hegeekka biraappe oosettidaagaa.
Woykko “bankkiyawatuyyo.”
Mise, “Biraa,” hegeekka biraappe oosettidaagaa.
Hanqquwanne yibbaataa bessiyaba.
Hagee Addaamenne Hewaani naata bessiyaba.
Mise, “merinawu qanxxettana,” mittaa tashee karettiyogaadan.
Woykko “dirssa giddon.”
Woykko “cimo hiillaa.”
Woykko “Ta shemppuwa.”
Wanccay Xoossaa toochchiis giidi, wordduwan mootidi Yesuusa woranaadan Xoossay koyidoogaa bessiyaba.
Woykko, “12 leegiyona.”
Woykko “Ayhudatu Xoqqa Pirdda Keettaa asati ubbay.”
Woykko “Intte ay kuuyeetii?”
Guj. A5 xeella.
Mise, “bitaniya suuttay.”
Qonccissuwa xeella.
Woykko “Guuggiya Sohuwa.”
Qonccissuwa xeella.
Qonccissuwa xeella.
Mise, “ba ayyaanaa immiis.”
Guj. A5 xeella.
Mise, “Biraa,” hegeekka biraappe oosettidaagaa.
Woykko “ubbabaa maaraa.” Qonccissuwa xeella.