Ichashe

Muusee Gibxxen kawuwaa keettan deꞌiyo wode ashkke gidenna. I he wode moorobaa oottiis gi qoppidi issi bitaniyaa woriis. Muusee Yihooway I oottidobaa maayees giidi qoppiis. Israaꞌeela deriyaa kaalettanawu Muuseyyo minotettay deꞌikkonne, ashkketettay ayyo koshshiyo gishshawu Yihooway A 40 layttawu loohissiis. Qassi I ashkke gidanawu ba huuphiyaa ziqqi oottiyaagaanne azazettiyaagaa gidana bessees. I hegaadan loohi simmidi keehi loꞌꞌo ogiyan kaalettiyaagaa gidiis. (Kes. 2:11, 12; Oos. 7:21-30, 36) Ha wodiyankka aawati woykko azinati, qassi gubaaꞌiyaa cimati Muuse leemisuwaa loyttidi kaallana koshshees. Intte aawatettaa harati bonchchennan ixxiyo wode hanqquwawu eesotoppite. Intte huuphiyaa ziqqi oottidi intte oottido mooruwaa ammanite. (Era. 7:9, 20) Metiyaabaa oyqqanawu Yihooway immiyo kaaletuwawu azazettite. Qassi ubbatoo ashkketettan haasayite. (Lee. 15:1) Gubaaꞌiyaa cimatinne aawati hagaadan oottikko, Yihooway ufayttanaadaaninne sarotettay deꞌanaadan oottoosona, qassi ashkketettaa bessiyoogan loꞌꞌo leemiso gidoosona. w19.02 8 ¶1; 10 ¶9-10

Yesuusi he asatuyyo qarettidoy aybissee? I he asay “heemmiya asi bainna dorssaa mala” gidiyoogaa akeekiis. He asatuppe amaridaageeti hiyyeesa gidiyoogaanne bantta so asawu koshshiyaabaa kunttanawu bichchaariyoogaa Yesuusi beꞌennan aggenna. Harati qassi siiqiyo uri hayqqin azzaniyaageeta gidennan aggokkona. Hegaadan gidikko, Yesuusi eta hanotaa akeekennan aggenna. He metotuppe amaridaageeti Yesuusa bolli gakkennan aggokkona. Yesuusi haratuyyo qoppees, qassi I eta minttettanawu koyiis. (Isi. 61:1, 2) Yesuusa leemisuwaappe nuuni ay tamaariyoo? Yesuusa wodiyaagaadan, nu yuushuwan deꞌiya asaykka “heemmiya asi bainna dorssaa mala.” Eta daro metoy gakkees. Etawu koshshiyaabay nuussi deꞌees; hegeekka Kawotettaa mishiraachchuwaa. (Ajj. 14:6) Yaatiyo gishshawu, nuuni nu Godaa leemisuwaa kaalloos, qassi ‘hiyyeesatussinne manqqotussi qarettidi’ mishiraachchuwaa sabbakoos. (Maz. 72:13) Nuuni asawu qarettoos; qassi eta maaddiyaabaa oottanawu koyoos. w19.03 21-22 ¶6-7

Nuuni Yihoowa siiqanaadan oottiya daro gaasoy deꞌees. I nuuyyo galla galla loꞌꞌobaa immiyoogaa xalla gidennan, babaanne ba halchchuwaabaa tumaa nuna tamaarissees. (Yoh. 8:31, 32) I nuna kaalettanawunne maaddanawu Kiristtaane gubaaꞌiyaa immiis. I nuuni ha wodiyan metuwan genccanaadan nuna maaddees, qassi sinttappe wottiyoobi baynna hanotan merinawu deꞌiyo hidootay nuussi deꞌanaadan oottees. (Ajj. 21:3, 4) Yihooway nuna keehi siiqiyoogaa bessanawu oottidobaa nuuni wotti dentti qoppiyoogee, nuuni A siiqanaadan oottees. Qassi nuuni Yihoowa siiqikko, bessiyaagaadan yayyoos. Yaatiyo wode, nuuni keehi siiqiyo Yihoowa azzanttennaadan yayyoos. Yihoowa kaaletuwan intte ay keena goꞌettiyaakko ubbatoo akeekiyo wode, intte anne I kessido maarata kaseegaappe aaruwan siiqana. Yaatikko, Seexaanay shoobbiyoobi aybinne intte Yihoowawu haggaaziyoogaa agganaadan oottenna. SHaꞌu layttappe guyyiyan intte waani deꞌanaakko qoppite. Intte kase kuuyido aybippenne aadhdhiyaabay xammaqettanawu kuuyidoba gidiyoogaa he wode hassayana! w19.03 6 ¶14; 7 ¶19

So asaa yame gidida ubbay nashshiyo wode so asay goꞌettees. Aqo laggeti issoy issuwaa loytti nashshiyoogee eta dabbotaa minttees. Eti issoy issuwaa mooruwaa atto gaanawu metootennaadankka hegee oottees. Ba machchiyo nashshiya azinay A haasayiyoonne oottiyo loꞌꞌobaa akeekiyoogaa xalla gidennan, denddi eqqidi ‘O galatees.’ (Lee. 31:28) Qassi akeekanchcha machchiyaa A aybissi galatiyaakko ba azinay akeekanaadan oottawusu. Yelidaageetoo, intte naati galatanaadan waati tamaarissana danddayeetii? Intte haasayiyoobaanne oottiyoobaa intte naati kaallanaagaa hassayite. Yaatiyo gishshawu, intte naati oottidobawu galatays giyoogan loꞌꞌo leemiso gidite. Hegaa bollikka, hara asay etawu issibaa oottiyo wode, galatays gaanaadan intte naata tamaarissite. Naati wozanappe galatanaadaaninne eti yootiyoobay keehi goꞌꞌana danddayiyoogaa eti akeekanaadan maaddite. w19.02 17 ¶14-15

Ha qofay Iyyooba ayba metoy gakkikkonne, I ba suuretettaa naagidi deꞌanawu murttidoogaa bessees. Seexaanay gattido qohuwan Iyyoobi hidootaa qanxxibeenna, nuunikka aagaadan oottana danddayoos. Seexaanay nuna ubbaakka hegaadan mootees. I nena waati mootii? I neeni Xoossaa Yihoowa wozanappe siiqakka, ne huuphiyaa ashshanawu assi oottiyoogaa aggana, qassi neeni suure gidada deꞌakka giyoogaa malabaa yootiis. (Iyy. 2:4, 5; Ajj. 12:10) Hagan neeyyo aybi siyettii? Hegee nena keehi qohennee? Gidoppe attin, ane hagaa qoppa: Yihooway neeyyo maalaalissiya maataa immiyoogan nenan ammanettees. Yihooway ne suuretettaa Seexaanay paaccanaadan eeno gees. Yihooway neeni ne suuretettaa naagada deꞌana danddayiyoogaa ammanettees, qassi Seexaanay worddo gidiyoogaa ne bessanaadan nena maaddees. Hegaa oottanaadan nena maaddanawu I qaalaa geliis. (Ibr. 13:6) Ubbaa Haariyaagawu ammanettiyoogee keehi gita maata! Suuretettay keehi koshshiyaaba gidiyoy aybissakko akeekadii? Seexaanaa wordduwaa qonccissanawu, nu Aawaa geeshsha sunttawunne A haaruwawu exatanawu suuretettay nuna maaddees. w19.02 5 ¶9-10

Kiitettidaageeta sinttappe gakkana metuwaakka Yesuusi etassi yootiis. Yootidi, eti bana kaallanaadan minttettiiddi, I, “Minnite!” gi eta zoriis. (Yoh. 16:1-4a, 33) Daro layttappe guyyiyankka, Yesuusi erissiyo ashkkarati aagaadan bantta goꞌꞌaa aggibayidosonanne xala gidiyoogaa bessidosona. Maaddiyoogee eti waayettanaadan oottikkokka, metuwaa wode issoy issuwaa maaddidosona. (Ibr. 10:33, 34) Ha wodiyankka, nuuni xala gidiyoogan Yesuusa leemisuwaa kaalloos. Leemisuwawu, bantta ammanuwaa gaasuwan yedetay gakkiyo nu ishantta maaddanawu nuuni xala gidana koshshees. Issi issitoo, nu ishantti bessenna ogiyan qashettana danddayoosona. Hegaadan haniyo wode, etawu exatidi haasayiyoogaa gujjin, nuuni etassi oottana danddayiyo ubbabaa oottana bessees. (Pili. 1:14; Ibr. 13:19) Nuuni xala gidiyoogaa bessana danddayiyo hara ogee “yayyennan” muletoo sabbakiyoogaa. (Oos. 14:3) Asay nuna eqettananne yedettana danddayikkonne, nuuni Kawotettaa mishiraachchuwaa yootanawu Yesuusadan murttida. w19.01 22-23 ¶8-9

Neeni shiiqotun minttettiyaabaa zaaranawu maaddana danddayiyaabay aybee? Maaddiya waannabay ubba shiiqotussi giigettiyoogaa. Neeni kaseta halchchada loytta giigettikko, yayyennan zaarana danddayaasa. (Lee. 21:5) SHiiquwawu loytti giigettanawu waatana bessii? Xannaꞌiyo wode ubban Yihooway neeyyo geeshsha ayyaanaa immanaadan woossada doomma. (Luq. 11:13; 1 Yoh. 5:14) Qassi xannaꞌiyoobaa xaaxa waaxada xeella. Huuphe yohuwaa, sima huuphe yohota, leemisotanne saaxineta akeeka. Neeni issi issi menttuwaa xannaꞌiyo wode, neessi danddayettida ubban hegan deꞌiya daro xiqiseta nabbaba. Qofaa wotta denttada qoppa, neeni zaaranawu koyiyo qofaa loytta akeeka. Neeni loytta giigettikko, kaseegaappe aaruwan goꞌettaasa; qassi zaaranawu metootennan aggana danddayaasa.—2 Qor. 9:6. w19.01 9 ¶6; 11-12 ¶13-15

Yihooway Imbbaaqoomi bana qofissidabaa xaafanaadan denttettiyoogan nuna keehi koshshiyaabaa tamaarissiis. Nuuni nuna qofissiyaabaa woy sirissiyaabaa ayyo yootanawu yayyana bessenna. Nu wozanaabaa woosan ayyo yootanaadan I nuna siiquwan minttettees. (Maz. 50:15; 62:8) Imbbaaqoomi ba ammanettiyo Dabbonne Aawa gidida Yihoowakko shiiqiis. Imbbaaqoomi ba akeekan zemppiyoogan ba hanotan unꞌꞌettibeenna. SHin I bawu siyettiyaabaanne bana hirggissiyaabaa xeelliyaagan Yihoowa woossiyoogan nuussi leemiso gidees. Qassi woosaa siyiya Yihooway nuna qofissiyaabaa woosan ayyo yootiyoogan an ammanettiyoogaa bessanaadan nuna shoobbees. (Maz. 65:2) Yaatiyo wode nuuni Yihooway nu woosaa waati zaariyaakko akeekoos. I nuna minttettiyoonne kaalettiyo wode, siiquwan qoommiyoobadan nuuyyo siyettana. (Maz. 73:23, 24) Nu metoy ayba gidikkonne, nuuni A qofaa eranaadan I maaddana. Nuuni wozanappe woossiyoogee Xoossan ammanettiyoogaa bessiyo issi oge. w18.11 13 ¶2; 14 ¶5-6

Mazamuraawee Daawiti layttan banaara lagge gididaageetu xallaara laggetibeenna. Daawita mata laggetuppe issuwaa yootana danddayay? Neeni Yonaataana qoppana danddayaasa. Daawitanne Yonaataana laggetettay Geeshsha Maxaafan xaafettida keehi ufayssiya laggetettaappe issuwaa. SHin Yonaataani Daawitappe 30 laytta gidiyaagaa bayratiyoogaa neeni eray? Yaanin, eti lagge gidanaadan oottidabay aybee? Xoossan ammaniyoogaa, issoy issuwaa bonchchiyoogaanne eti Xoossaa morkketuura olettiyo wode issoy issuwaa xalatettaa beꞌidoogaa. (1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1) Daawitaagaadaaninne Yonaataanaagaadan, Yihoowa siiqiyaageetanne an ammaniyoogaa bessiyaageeta siiqiyoogan nuunikka keehi ‘ufayttoos.’ Xoossawu daro layttaa haggaazida Kiira hagaadan gaasu: “Dumma dumma wogan diccida, kumetta saꞌan deꞌiya daro asaara taani laggetaas.” Intte hegaadan oottiyo wode, Xoossaa Qaalaynne ayyaanay asay issippetettan deꞌanaadan oottiyoogaa akeekana. w18.12 26 ¶11-13

‘SHaaramuxiyoogaa’ giyo qofay aqo lagge gidenna uraara mattumaa gayttiyoogan oottiyo dumma dumma nagaraa qonccissees; hegeetikka wodiraa laammiyoogaa, shaaramuxiyoogaa, aqo lagge gidennaageeti mattumaa gayttiyoogaa, mattuman issi mala gidida asaara mattumaa gayttiyoogaanne asay mehiyaara mattumaa gayttiyoogaa. Leemisuwawu, aqo oyqqida uri shaaramuxikko, A keettaayiyaa paraman shaahettanawu woy agganawu kuuyana danddayawusu. Yesuusi aqo laggee shaaramuxiyoogee (porniyaa) paraman shaahettanaadan oottiyoogee attenna gibeennaagaa akeeka. Leemisuwawu, azinay pokkobaa oottikkonne, machchiyaa aara deꞌanawu doorana danddayawusu. A haꞌꞌikka ba azinaa siiqana danddayawusu; qassi awu atto gaanawunne bantta aqo deꞌoy giiganaadan baaxetada A maaddanawu koyana danddayawusu. A paraman kiyada haranttuwaa gelana xayikko, O metoy gakkana. Asatettaabaaninne mattuman iyyo koshshiyaabay shin? Boorasiyaa shin? Qoppana koshshiyo naati deꞌiyoonaa? (1 Qor. 7:14) Paraman shaahettida, aynne mooribeenna uri metootanaagee qoncce. w18.12 12 ¶10-11

Yihooway iitabaa ixxees. (Isi. 61:8) Nuuni laattido nagaraappe denddidaagan likkebaa oottanawu issi issitoo metootiyoogaa I erikkonne, aagaadan iitabaa ixxanaadan nuna zorees. Nuuni Yihooway iitabaa aybissi shenetiyaakko wotti dentti qoppiyoogee aagaadan qoppanaadan nuna maaddana; hegee nuuni iitabaa mule oottennaadan wolqqaa immees. Nuuni Yihoowaagaadan iitabaa ixxiyoogee Xoossaa Qaalan odettibeenna issi issi oosoti bala gidiyoogaa nuuni shaakki eranaadankka nuna maaddana. Leemisuwawu, lap danssing giyo shori baynna durssay alamiyan meeze gidiiddi deꞌees. Issoti issoti hegee mattumaa gaytetta gidenna giidi mooroy baynnabadan xeelloosona. SHin hegaadan oottiyoogee iitabaa ubbaa ixxiya Xoossaa qofaa qonccissiyaabee? Simi nuna naagiyoogaaninne Yihooway ixxiyoobaa shenetiyoogan iitabaa oottiyoogaappe naagettoos.—Roo. 12:9. w18.11 25 ¶11-12

Kiitettida PHawuloosi Yihooway yootidobay keehi koshshiyoogaa akeekido gishshawu, he xiqisiyaa heezzutoo yootiis! (Roo. 1:17; Gal. 3:11; Ibr. 10:38) Xillo asi ay keena metootana danddayikkokka, I ammanettidinne ammanuwan deꞌidi Xoossaa halchchoy polettiyoogaa beꞌana. Nuuni hidootan naagiyoobaa tishshi ootti xeellanaadan Yihooway koyees. Ha wurssetta wodiyan deꞌiya nuuni ubbay Imbbaaqooma maxaafaappe loꞌꞌobaa tamaaroos. Yihooway A ammaniyaanne an ammanettiya xillo urassi oossinne deꞌuwaa immanawu qaalaa geliis. Nuna metiyaabaynne hirggissiyaabay ayba gidikkonne, simi yaakko ubbatoo nu ammanuwaa kaseegaappe aaruwan minttoosinne Xoossan ammanettoos. Yihooway nuna maaddanaagaanne ashshanaagaa Imbbaaqooma baggaara nuussi yootiis. Nuuni an ammanettanaadaaninne Xoossaa Kawotettan kumetta saꞌay ayyo goynniya ufayttiyaageetuuninne ashkketun kumiyo, I keerido wodiyaa danddayan naaganaadan I nuna kehatettan shoobbees.—Maa. 5:5; Ibr. 10:36-39. w18.11 16-17 ¶15-17

Koyro xeetu layttan, Yesuusi tamaarissiyoobaa koyro ekkida amaridaageeti aggennan tuman hemettibookkona. Leemisuwawu, Yesuusi maalaalissiyaabaa oottidi cora asaa mizi simmin, he asay A geeduwaa Galiilaa Abbaappe hefintti biis. Yan, Yesuusi, “Ta ashuwaa, Asa Na7aa ashuwaa, intte maana xayikko, qassi ta suuttaakka intte uyana xayikko, inttenan de7oi baawa” yaagidi, eta daganttiyaabaa yootiis. Eti Yesuusi hegaa qonccissanaadan oychchiyoogaa aggidi, I yootidoban xubettidi, “Hagee gelenna timirtte; hagee ooyyo gelii?” yaagidosona. Hegaappe denddidaagan, “Yesuusa kaalliyaageetuppe daroti a aggi bayidi, guyye simmidosona; naa77antto a kaallibookkona.” (Yoh. 6:53-66) Ha wodiyan issoti issoti tumaa mintti oyqqibeennaagee azzanttiyaaba. Issoti issoti erettida issi ishay haasayidoban woy oottidoban xubettidosona. Harati qassi Geeshsha Maxaafaappe etawu zoree imettido gishshawu yiillotidosona; woykko Kiristtaane ishaara woy michcheera walaqettido gishshawu tumaa aggidosona. w18.11 9 ¶3-5

Dirijjitee issi issibaa laammiyo gaasuwaa nuuni loytti akeekenna wode, Kiristtoosi beni waati kaalettidaakko qoppiyoogee daro loꞌꞌo. Kiristtoosi Yaasu wodekka koyro xeetu layttankka, Xoossaa asaa ubbaa naaganawu, eta ammanuwaa minttanawunne Xoossaa ashkkarati issippetettan deꞌanaadan oottanawu awudekka loꞌꞌo kaaletuwaa immiis. (Ibr. 13:8) ‘Ammanettida wozannaama ashkkaray’ bessiya wodiyan immiyo kaaletoy Yesuusi siiquwan nuussi qoppiyoogaa loytti qonccissees. (Maa. 24:45) Nuuni Kiristtoosa kaaletuwaa akeekiyo wode, ayyaanaaban nu diccanaadan I wozanappe koyiyoogaa eroos. Kiristtoosi nuussi ayyaanaaban qoppiyoogaa bolli, ha wodiyan saꞌan keehi koshshiya, hegeekka sabbakiyo oosuwaappe wora simmennaadan nuna maaddees.—Mar. 13:10. w18.10 25 ¶13-16

Nuna asay hanqqetissiyo wode nuna naagiyoogaara gayttidaagan 2 Sameela 16:5-13n loꞌꞌo leemiso gidiya taarikee deꞌees. Kawuwaa Saaꞌoola dabboy SHimꞌꞌi cayishiininne qohanawu malishin Daawitinne A ashkkarati genccidosona. Daawitawu hegaa teqqanawu wolqqay deꞌikkonne, I hegaadan oottiis. Daawiti bana waati naagana danddayidee? Mazamure 3 huuphessa qofay Daawiti “ba na7aa Abeseloomappe baqatido wode” hegaa xaafidoogaa qonccissees. Paydo 1⁠ynne 2y naaꞌꞌantto Sameela shemppo 16n odettida hanotaara maayees. Mazamure 3:4y Daawiti, “Taani ta qaalaa xoqqissada GODAAKKO waassais. Waassin . . . taassi i allees” yaagidi ammanettidoogaa yootees. Qohoy gakkiyo wode nuunikka woossana danddayoos. He wode, Yihooway nuuni genccanaadan maaddana danddayiya ba geeshsha ayyaanaa immees. Bessennaban ixxiya urawu coo atto gaana woy nena naagana koshshiyo hanotaa qoppana danddayay? Yihooway ne qohuwaa beꞌananne nena anjjana danddayiyoogaa ammanettana danddayay? w18.09 6-7 ¶16-17

Nuuni markkattiyo wode, ubbatoo asawu qoppananne eta bonchchana koshshees; hegawu heeraa asaa loytti erana koshshees. Nuuni sooppe soo biidi haggaaziyo wode, shoobbin biida asa gidokko. Yaatiyo gishshawu, asay haasayanawu eeno gaana danddayiyo wodiyan biyoogee keehi koshshiyaaba. (Maa. 7:12) Leemisuwawu, ne heeran asay Qeeraanne Woggaa galla haroodeegaappe daro saatiyaa xiskkii? Yaatikko, ogiyan woy dabaaban markkattiyoogan, woy nenaara haasayanawu naaganaagaa neeni eriyo asaa zaaretta oychchiyoogan doommana danddayaasa. Daro asay oosuwan bichchaarees; yaatiyo gishshawu, koyro heeran ne haasayaa qanttan wurssana koshshennan aggenna. Haasayaa keehi adussiyoogaappe eesuwan wurssiyoogee loꞌꞌo. (1 Qor. 9:20-23) Asay eta hanotaa woy oosoy etawu dariyoogaa nuuni akeekiyoogaa eriyo wode, nuuni zaarettidi oychchanaadan eeno gaana danddayoosona. Nu haggaazuwan Xoossaa ayyaanaa ayfiyaa qonccissana koshshiyoogee tuma. Yaatiyo wode, nuuni tumuppe ‘Xoossaara issippe oottiyaageeta’ gidoos. Ubba issi uri nu baggaara tumaa eranaadan Yihooway nuna maaddana danddayees.—1 Qor. 3:6, 7. w18.09 32 ¶15-17

Ashkke gidiyoogee ufayttanawu waati maaddana danddayii? Asay tumaa eridi laamettees. Eti kase meqettaa iitata, ooyettiyaageetanne godatiyaageeta gidana danddayoosona. SHin eti haꞌꞌi “ooratta meretaa” maayidosona; qassi “maarotettaa, qaretaa, kehatettaa, [bantta] huuphiyaa kaushshiyoogaa, ashkketettaanne danddayaa” bessoosona. (Qol. 3:9-12) Hegaappe denddidaagan, eti haꞌꞌi saruwan, siiquwaaninne ufayssan deꞌoosona. Hegaa bollikka, eti ‘saꞌaa laattanaagaa’ Xoossaa Qaalay yootees. (Maz. 37:8-10, 29) ‘Ashkketi saꞌaa laattiyoy’ ayba hanotaanee? Yesuusa kaalliya, ayyaanan tiyettidaageeti kawonne qeese gididi saꞌaa hariyo wode saꞌaa laattoosona. (Ajj. 20:6) SHin, saluwaa beenna miilooniyan qoodettiyaageeti wottiyoobi baynnaageeta gididi saꞌan merinawu saruwaaninne ufayssan deꞌiyoogan saꞌaa laattana. w18.09 19 ¶8-9

Hegaara gayttidaagan Yihooway ooppenne aadhdhiya leemiso. (Doo. 18:32; Yaas. 10:14) Kessaabaa 32:11-14n deꞌiya haasayaappe nuuni ay tamaarana danddayiyaakko qoppa. Hegee Yihoowassi koshshiyaaba gidana xayikkonne, Muusee baassi siyettiyaabaa yootanaadan Yihooway eeno giis. Balabaa qoppiya uri haasayiyoobaa danddayan siyidi he uri yootidobaa oottana asi deꞌii? SHin, Yihooway ammanuwan woossiya asaa woosaa danddayan siyees. Nuuni ubbay nuna hagaadan oychchana koshshees: ‘Yihooway Abrahaama, Raaheelo, Muusa, Yaasa, Maanuha, Eelaasanne Hizqqiyaasa haasayissido wodiyaagaadan asaa haasayissiyo wode bana ziqqi oottikko, taani hegaappe aaruwan ta ishantta ubbaa bonchchana, eta loꞌꞌo qofaa ezggananne eti yootidoogaadan oottana koshshennee? I yootiyoobaa taani loytta siyana koshshiyo uri nu gubaaꞌiyan woy nu son deꞌii? Hegaara gayttidaagan taani waatana koshshii, qassi taani ay oottanee?’—Doo. 30:6; Daan. 13:9; 1 Kaw. 17:22; 2 Odi. 30:20. w18.09 6 ¶14-15

Nuuni haratuugaappe banttabaa kaseyiya asaa giddon deꞌiyo gishshawu, ubbatoo kehatettan immiyoogee metiyaaba gidana danddayees. SHin, nu kumetta wozanaappe, kumetta shemppuwaappe, kumetta qofaappenne kumetta wolqqaappe Yihoowa siiqiyoogeenne nu shooruwaa nu huuphedan siiqiyoogee azazo ubbaappe aadhdhiya naaꞌꞌu azazo gidiyoogaa Yesuusi yootiis. (Mar. 12:28-31) Yihoowa siiqiyaageeti A leemisuwaa kaalloosona. Yihooway haratussi immees; qassi Yesuusikka immees. Hegee nuuni wozanappe ufayttanaadan oottiyo gishshawu, eti nuunikka hegaadan oottanaadan minttettoosona. Nuuni Xoossawunne asawu oottiyooban keha gidanawu baaxetikko, Yihooway bonchchettanaadaaninne nuuninne harati goꞌettanaadan oottana. Harata, ubba qassi ne mala Kiristtaaneta maaddanawu neeni minna oottiyoogee qoncce. (Gal. 6:10) Neeni ubbatoo hegaadan oottikko, siiqiyoonne nashshiyo asa gidanaagee erettidaagaa; qassi hegee neeni ufayttanaadan oottana. w18.08 22 ¶19-20

Yihooway zariyaa, qommuwaa, biittaa, yaraa woy qaalaa gaasuwan asaa dumma ayfiyan xeellenna. Xoossawu yayyiyaanne suurebaa oottiya ubba asan I ufayttees. (Gal. 3:26-28; Ajj. 7:9, 10) Hegee tuma gidiyoogaa neeni eriyoogee qoncce. Gidoppe attin, neeni harata keehi lagiya biittan woy keettan diccidaba gidikko shin? Neeni asa asappe shaakkennabadan qoppana danddayikkonne, ne wozanan lagennan aggakka. Yihooway asa somꞌꞌo xeellennaagaa qonccissiyo maataa demmida PHeexiroosikka, guyyeppe harata lagiis. (Gal. 2:11-14) Nuuni waatidi beettiyaaban coo pirddennan aggana danddayiyoo? Nuuni harata lagiyoogaa aggibeennaakkonne akeekanawu Xoossaa Qaalaa pooꞌuwan nuna loytti qorana bessees. (Maz. 119:105) Nuuyyo erettana xayikkonne, nuuni harata lagiyoogaa akeekana danddayiyaageeti siiquwan maaddiyoogeekka nuussi koshshennan waayi aggana. (Gal. 2:11, 14) Nuuyyo erettennaagaa keena he xeelay agganawu keehi metiyaaba gidana danddayees. w18.08 9 ¶5-6

Nena hagaadan oychcha: ‘Taani muleera Yihoowa bagga gidiyoogee haratussi qonccee? Taani Yihoowa Markka gidiyoogaa yootana danddayiyo hanotaa koyiyaanaa?’ Yihooway nuna ba asa ootti doori simmin nuuni abaa gidiyoogaa haratussi yootanawu mammottikko, I keehi azzanana. (Maz. 119:46; Mar. 8:38) Issoti issoti “sa7aa ayyaanaa” kaalliyoogan, ‘eti Xoossaassi azazettiyoogee ayyo azazettennaagaappe dummatiyoy’ aybiinakko qonccennaadan oottidoogee azzanttiyaaba. (1 Qor. 2:12) Hegee ‘meretaa amuwaa’ poliyo ayyaana. (Efi. 2:3) Leemisuwawu, maayiyoobaaranne alleeqettiyoobaara gayttidaban daro zoree imettikkonne, issoti issoti haꞌꞌikka bessenna maayuwaa dosoosona. Eti haray atto Kiristtaane shiiqotunkka baqqi oyqqiyaanne bollaa bessiya maayuwaa maayoosona. Woy qassi keehi borssiya hanotan huuphiyaa giigissoosona woy qanxxettoosona. (1 Xim. 2:9, 10) Hegaa gishshawu, eti cora asaa giddon deꞌiyo wode, ooni Yihoowabaakkonne ooni ‘ha saꞌaa dabbokko’ shaakkanawu metana danddayees.—Yaaq. 4:4. w18.07 24-25 ¶11-12

Nuuni “ishantta” gidiyo issi gaasoy ubbaykka Addaame naata gidiyoogaa. (Oos. 17:26) SHin hara gaasoykka deꞌees. Yesuusi bana kaalliyaageeti Yihooway saluwan deꞌiya eta Aawaa gidiyoogaa akeekiyo gishshawu ishanttanne michchontta gidiyoogaa yootiis. (Maa. 12:50) Hegaa bollikka, eti siiquwaaninne ammanuwan issuwaa gididi ayyaanaaban gita keettaa asa gididosona. Hegaa gishshawu, kiitettidaageeti bantta dabddaabbiyan darotoo erissiyo ashkkarata ‘ishanttanne michchontta’ giidosona. (Roo. 1:13; 1 PHe. 2:17; 1 Yoh. 3:13) Yesuusi nuuni issoy issuwaa ishadaaninne michchodan xeellana bessiyoogaa qonccissi simmidi, nuna kawushshana koshshiyoogaa yootiis. (Maa. 23:11,12) I kiittidoogeeti otorettidoogee issippetettaa guuttaa lefettiis. Qassi zariyan axiraariyoogeekka meto gidennan waayi aggana. Ayhudati Abrahaama zeretta gidiyo gishshawu otorettana bessii? Daro Ayhudati bessees giidi mintti ammanoosona. SHin xammaqiya Yohaannisi etawu, “Xoossai ha shuchchata Abrahaamassi na7a kessanaukka danddayees” yaagiis.—Luq. 3:8. w18.06 9-10 ¶8-9

Yiilloyiyaabay woykko eeshshan maayettenna hanotay gayttiyo wode, nu inxxarssaanne yiilluwaa teqqiyoo? (Lee. 10:19; Maa. 5:22) Harati yiilloyiyo wode, nuuni ‘hanqquwaassi A aggiigana’ bessees. O hanqqoy? Yihoowa hanqquwaa. (Roo. 12:17-21) Nuuni tishshi oottidi Yihoowakko xeellikko, I ba koyido wodiyan bessiyaabaa oottana gakkanaashin A hanqquwawu aggiigiyoogan A bonchchiyoogaa bessoos. Hegaa aggidi nu huuphessi haluwaa kessiyoogee Yihoowa bonchchennaagaa bessiyaaba. Yihooway nuussi mati immido kaaletuwaa ammanettidi kaalliyoo? Yaatikko, oottiyoobaa ubbatoo kase meezetidoogaadan oottokko. SHin Yihooway ba dirijjitiyaa baggaara immiyo ooratta kaaleto aybanne sohuwaara kaalloos. (Ibr. 13:17) Qassi “Xoossaa maxaafan xaafettidaagaa” kanttennaadan naagettoos. (1 Qor. 4:6) Yaatiyoogan, tishshi oottidi Yihoowakko xeelloos. w18.07 15-16 ¶17-18

Neeni wozannaama Kiristtaane gidanawu dicciyo wode, maarati keehi koshshiyaaba gidiyoogaa akeekaasa. Yaanidoy higgee issi hanota xallawu maaddiyaaba gidishin, maaray darobawu maaddiyo gishshataassa. Leemisuwawu, iita laggetettaa qohuwaa issi naꞌay akeekenna gishshawu, A yelida akeekancha uri A naagiya higgiyaa kessees. (1 Qor. 15:33) SHin naꞌay gasttiyo wode qofankka diccees; qassi Geeshsha Maxaafaa maaraa yuushshi qoppana danddayees. Yaatidi I ba laggeta dooriyo wode darotoo loꞌꞌobaa kuuyana danddayees. (1 Qor. 13:11; 14:20) Nuuni Xoossaa maarata yuushshi qoppiyo wode, nu kahay Xoossaa qofaara maayiya ammanttiya kaaleto immiyaaba gidees. Yihoowa ufayssiya loꞌꞌobaa kuuyanawu koshshiya ubbabay nuussi deꞌii? Ee deꞌees. Nuuni Xoossaa Qaalan deꞌiya higgetanne maarata loytti goꞌettiyoogan “kumettanne lo77o ooso ubbau” giigidaageeta gidoos.—2 Xim. 3: 16, 17. w18.06 19 ¶14; 20 ¶16-17

Samaare biittaa asi shooruwaa tumuppe siiqiyoogee aybakko Ayhudata tamaarissana danddayiyoogaa Yesuusi qonccissiis. (Luq 10:25-37) Yesuusi erissiyo ashkkarati banttawu imettida oosuwaa polanawu otorettiyoogaanne asa shenetiyoogaa aggana bessees. I saluwaa baanaappe kase, eti “Yihudaa biitta ubban, Samaariyaaninne sa7aa gaxaa gakkanaashinkka” markkattanaadan kiittiis. (Oos. 1:8) Hegaappe kase, Yesuusi hara biittaa asatu loꞌꞌo eeshshaa eta hassayissidi, he gita oosuwawu giigettanaadan eta maaddiis. Mato halaqa gidida hara biitta bitaniyaa A gita ammanuwaa gishshawu Yesuusi galatiis. (Maa. 8:5-10) Yesuusi Siraafita giyo katamaa amꞌꞌeenne inchchirichchaa harggiya Sooriyaa Naaꞌimaana mala, hara biittaa asatussi Yihooway waani kehidaakko ba diccido Naazireete kataman yootiis. (Luq. 4:25-27) Qassi Yesuusi Samaare biittaa maccaaseessi sabbakidoogaa xalla gidennan, asay siyanawu koyido gishshawu Samaariyaa kataman naaꞌꞌu gallassaa takkiis.—Yoh. 4:21-24, 40. w18.06 10 ¶10-11

Kiristtaaneta kiitettida PHawuloosi olanchchatuura geeddarssiis. Nuuni ayyaanaaban olettoos. Gidikkokka, nuuyyo tumu morkketi deꞌoosona. Seexaanaynne daydanttati olaa eraynne daro wodiyaa meezee deꞌiyo olanchchata. Hegaa gishshawu, nuuni ubba qassi yelaga gidikko, he olan xoonennaba milatana danddayees. Yelagati he wolqqaama morkketa olan xoonana danddayiyoonaa? Ee, danddayoosona; qassi xooniiddi deꞌoosona! Aybissi? Eti ‘Godaaninne A gita wolqqan minnido’ gishshataassa. SHin eti Xoossaa wolqqaa demmiyoogaappe harabaakka oottidosona. Eti olawu gixxidosona. Eti olawu loytti loohida wotaaddaratudan, ‘Xoossay immiyo olaa maayo ubbaa maayidosona.’ (Efi. 6:10-12) PHawuloosi ba leemisuwaa yootiyo wode, Rooma wotaaddarati maayiyo olaa maayuwaa qoppennan aggenna.—Oos. 28:16. w18.05 27 ¶1-2

Nuuni sabbakiyo waanna gaasoy Yihoowa sunttaa bonchchissanaassanne A sunttaa geeshshanassa. (Yoh. 15:1, 8) Nuuni Xoossaa sunttaa geeshshatettaa gujjana danddayeennaagee qoncce. A sunttay kasekka polo geeshsha. SHin hananabaa yootiya Isiyaasi “Intte geeshshaa gaanau [“geeshsha ootti xeellanawu,” NW] bessiyaagee Ubbaappe Wolqqaama GODAATTENNEE” giidoogaa hassaya. (Isi. 8:13) Nuuni Xoossaa sunttaa geeshshiyaabaa oottana danddayiyo issi ogee, A sunttaa hara ay sunttappenne dummatiyaabadan xeelliyoogaanne haratikka hegaadan xeellanaadan maaddiyoogaa. Leemisuwawu, nuuni maalaalissiya Yihoowa eeshshaabaa, qassi I asawu halchchido laamettenna halchchuwaabaa tumaa yootiyoogan Seexaanay Yihoowabaa yootiyo iitabay ubbay worddo gidiyoogaa qoncciyaa kessoos. (Doo. 3:1-5) Qassi, Yihooway “bonchchuwaa, sabaanne wolqqaa ekkanau” bessiyoogaa nu moottan deꞌiya asay akeekanaadan maaddanawu baaxetiyo wode, Xoossaa sunttaa geeshshiyaabaa oottoos.—Ajj. 4:11. w18.05 18 ¶3-4

Nuuni ayyaanaabaa halchchuwaa halchchiyo waanna gaasoy Yihoowa siiquwaa gishshawunne I nuuyyo oottidobaa gishshawu A keehi galatiyoogaa bessanaassa. Yihooway neessi immido ubbabaa qoppa: Ne deꞌuwaa, Yihoowanne abaa tumaa eridoogaa, Geeshsha Maxaafaa, gubaaꞌiyaanne sinttanaabaa xeelliyaagan hidootan naagiyoobaa. Ayyaanaabaa kaseyiyoogee ha ubbabaa gishshawu Xoossaa galatiyoogaa bessiyo oge, qassi hegee neeni akko shiiqanaadan oottees. Ayyaanaaban halchchidobaa gakkanawu baaxetiyoogaa neeni doommikko, Yihoowa sinttan loꞌꞌobaa oottiyoogaa doommaasa. Hegee neeni kaseegaappe aaruwan akko shiiqanaadan oottees. Kiitettida PHawuloosi hagaadan giis: “Intte oottido oosuwaanne . . . Xoossaa siiqido siiquwaa Xoossai doganau worddanchcha gidenna.” (Ibr. 6:10) Neeni ayyaanaabaa halchchanawu taani biron naꞌa gaada mule qoppoppa. Neeni halchchana danddayiyo halchchota qoppada hegeeta gakkanawu baaxetiyoogee bessiyaaba.— Pili. 1:10, 11. w18.04 26 ¶5-6

Roome biittaa asay bana higgiyaa, suure pirddaanne laꞌatettaa afkaato giidi ceeqettees; beni wode Kiristtaaneti eta giddon deꞌidosona. SHin Rooma Kawotettaa wolqqaynne bonchchoy daro baggi minnidoy aylletu wolqqaana. Issi wode, he biittaa asa ubbaa giddon xeetaappe 30 kushe gidiyaageeti aylleta. Aylletettaynne laꞌatettay Kiristtaaneta gujjin, he wode daro asaa qofissiyaaba gidiyoogee qoncce. PHawuloosi ba dabddaabbetun laꞌatettaabaa darobaa yootiis. Gidoppe attin, I ba haggaazuwan halchchidobay, he wode asay koyiyoobaa, hegeekka deretettaa meeziyaa woy polotikaabaa laammanaassa gidenna. PHawuloosinne A mala Kiristtaaneti laꞌatettaa demmanawu dere haariya woy sunttettida ay asakkonne xeelliyoogaappe, asay Xoossaa Kawotettaa mishiraachchuwaanne laggetiyaabi baynna Kiristtoos Yesuusa wozuwaa yarshshuwaa goꞌꞌaa eranaadan maaddanawu minnidi oottidosona. PHawuloosi ba mala Kiristtaaneta tumu laꞌatettaa Pulttuwaakko kaalettiis. w18.04 8 ¶1-2

Hayqqanaappe kase qammi, Yesuusi kiitettida PHeexiroosawu qommon deꞌiyaagaa yootiis. PHeexiroosi beni Kiristtaane gubaaꞌiyan tuussa mala gidiyoogaa bessiis. (Gal. 2:9) I PHenxxaqosxxe gallassinne hegaappe simmin bessido xalatettan ba ishantta minttettiis. I daro layttaa haggaazi simmidi, ba ishanttussi hagaadan giis: “Hagee Xoossaa tumu aaro kehatettaa gidiyoogaa taani intteyyo markkattaiddanne inttena zoraidda, intteyyo qanttan xaafido dabddaabbiyaa . . . kiittaas; he aaro kehatettan minnite.” (1 PHe. 5:12) PHeexiroosa dabddaabbeti A wode deꞌiya Kiristtaaneta minttettidosona. Qassi nuuni keehi matida ooratta alamiyaa naagiyo wode ha wodiyan nunakka minttettoosona.—2 PHe. 3:13. w18.04 17 ¶12-13

Ubbasan deꞌiya asay ba koyidobaa oottanawunne ba koyidoogaadan deꞌanawu keehi koyiyaaba milatees. SHin he koshshaa kunttiyo ogee keehi dummaba. Deretettaa meeziyaanne polotikaa hanotaa daroti eqettoosona, coratti salppidi denddoosona, makkaloosona, ubba qassi laammanawu denddoosona. SHin hegaadan eqettiyoogee koyiyoobaa demissii? Akkay, ubba darotoo daafabaanne hayquwaa kaalettees. Ha ubbabay, Kawuwaa Solomoni ayyaanay denttettin, ‘Issi asi bawu deꞌiya haariyo maataa hara asa qohanawu goꞌettees’ giidoogee tuma gidiyoogaa gujji qonccissiyaaba. (Era. 8:9) Hachchi gallassa xiqisiyan, Yaaqoobi tumu ufayssaanne woppaa demmanawu keehi maaddiyaabaa yootiis. He bali baynna higgiyaa immida Yihooway kumetta ufayssaanne woppaa demmanawu asassi koshshiyaabaa loytti erees. I tumu laꞌatettaa gujjin, koyro azinaynne machchiyaa ufayttanawu etassi koshshiya ubbabaa immiis. w18.04 3 ¶1-3