‘Hidootaa Qanxxidaageeta Yihooway Ashshees’

1-2. Nuuni ha huuphe yohuwan ay beꞌanee?

ISSI ISSITOO, nu layttay ay keena qanttakkonne qassi ay keena ‘metuwan kumidaakko’ qoppana danddayoos. (Iyy. 14:1) Hegee issi issitoo nuuni hidootaa qanxxanaadan oottees. Beni deꞌida Yihoowa ashkkaratuppe daroti hidootaa qanxxidosona. Amaridaageeti hayqqanawukka koyidosona. (1 Kaw. 19:2-4; Iyy. 3:1-3, 11; 7:15, 16) SHin Yihooway ubbatoo eta minttetiisinne maaddiis. Eta taarikee xaafettidoy nuna minttettanassanne tamaarissanassa.—Roo. 15:4.

² Ha huuphe yohuwan, hidootaa qanxxissiyaabata genccida Yihoowa ashkkaratuppe amaridaageetubaa beꞌana; hegeetikka Yaaqooba naꞌaa Yooseefa, amꞌꞌiyo Naaꞌoomonne I naꞌaa keettaayyiyo Uruto, qassi Mazamure 73 xaafida Leewa zariyaanne kiittettida PHeexiroosa. Yihooway eta waati minttettidee? Qassi eta gakkidabaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo? “GODAI wozanai me77idoogeetussi mataana,” qassi I “ayyaanan liiqidaageeta ashshees” giya qaalay nuna minttettees.—Maz. 34:18.

YOOSEEFI WOLQQAAMA NAAQUWAA GENCCIIS

3-4. Yooseefi yelagatettan deꞌiyo wode A gakkidabay aybee?

³ Yooseefawu layttay 17 heera gidiyo wode I naaꞌꞌu aymuwaa aymottiis; I aymottanaadan oottiday Xoossaa. He aymmoti Yooseefa issi galla eta soo asay bonchchanaadan oottiya maataa I demmanaagaa bessoosona. (Doo. 37:5-10) SHin Yooseefi aymuwaa aymottidi daro takkennan, A bolli iitabay gakkiis. He wode A ishantti A mule bonchchibookkona. Yaatiyo gishshawu eti A bayzzidosona; yaatin I PHoxiifaara giyo Gibxxe kawuwaa oosanchchaa aylle gidiis. (Doo. 37:21-28) Guutta wodiyaa giddon Yooseefa deꞌoy muleera laamettiis. Hegaappe simmin I bana siiqiya ba aawaa keettan deꞌibeenna. Gibxxe biittan Yihoowa erenna bitaniyawu oottiya pattenna aylle gidiis.—Doo. 39:1.

⁴ Hegaappe simmin Yooseefa hanotay yaa iitiis. PHoxiifaara keettaayyiya Yooseefi banaara wolqqan zinꞌꞌanawu maliis gaada wordduwan mootaasu. SHin PHoxiifaari hegee tumakkonne shaakkanawu maliyoogaa aggidi Yooseefa qasho keettan yeggin I sanssalatan qashettiis. (Doo. 39:14-20; Maz. 105:17, 18) Yooseefi yelaga. Hegaa gishshawu, wolqqan zinꞌꞌanawu maliis giidi mootido worddo mootuwan awu aybi siyettidaakko qoppa. Qassi asay hegaabaa siyido wode Yooseefa Xoossaa Yihoowaabaa iitabaa qoppennan aggenna. Yooseefi hidootaa qanxxanaadan oottiya gaasoy deꞌiyoogee qoncce!

5. Yooseefi hidootaa qanxxennan agganawu ay oottidee?

⁵ Yooseefi aylle gidido wodekka, qashettido wodekka ba hanotaa laammanawu aybanne oottana danddayenna. Loꞌꞌobaa qoppiiddi deꞌanaadan A maaddidabay aybee? I oottana danddayenna ubbabaa qoppiyoogaappe bawu immettida oosuwaa oottanawu danddayettida ubbabaa oottiis. Ubbappe aaruwan, Yooseefi ubbatoo Yihoowa ufassiyaaba xallaa qoppiis. Hegaappe denddidaagan, Yooseefi oottiyo ubbabaa Yihooway anjjiis.—Doo. 39:21-23.

6. Yooseefi ba aymotun geella waani minettidee?

⁶ Yooseefi daro layttaappe kase Yihooway aymuwan ayyo bessidobaa wotti dentti qoppiyoogankka minettennan aggenna. He aymoti I bantta so asaara zaarettidi gayttanaagaanne A hanotay giiganaagaa bessoosona. Qassi hanidabaykka hegaa. Yoosefawu layttay 37 heera gidiyo wode, A aymoti maalaaliya ogiyan polettiyoogaa doommidosona!—Doo. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Koyro PHeexiroosa 5:10y yootiyoogaadan, metuwaa genccanaadan nuna aybi maaddanee?

⁷ Nu tamaariyoobaa. Ha alamee meqetti baynnaagaa gidiyoogaanne asay nuna naaqqanaagaa Yooseefa taarikee nuna hassayissees. Nu mala Kiristtaaneekka nuna qohana danddayees. SHin nuuni Yihoowa nuussi Zaalla woy Qatto oottidi xeellikko, hidootaa qanxxokko woy ayyo haggaaziyoogaa aggokko. (Maz. 62:6, 7; 1 PHeexiroosa 5:10 nabbaba.) Yihooway Yooseefi he aymota aymottanaadan oottiyo wode awu layttay 17 heera gidana danddayiyoogaakka hassaya. Hegaa gishshawu, Yihooway ba yelaga ashkkaratun ammanettees. Ha wodiyan, daro yelagati Yooseefa mala. Aagaadan eti Yihoowa ammanoosona. Etappe amaridaageeti Xoossawu azazettiyoogaa aggennan ixxido gishshawu, bessenna qasho qashettidosona.—Maz. 110:3.

KEEHI KAYYOTTIDA NAAꞌꞌU MACCAASATA

8. Naaꞌoomonne Uruto gakkidabay aybee?

⁸ Wolqqaama koshay denddin Naaꞌomanne I so asay Yihudan deꞌiya bantta keettaa aggidi Mooꞌaba giyo biittan deꞌanawu biidosona. Yan Naaꞌoomi azinay Elimeleeki hayqqin, A ba naaꞌꞌu attuma naatuura deꞌawusu. Guyyeppe, naaꞌꞌu attuma naati Urutonne Orppo giyo Mooꞌaaba biittaa macca naata ekkidosona. Tammaa gidiya layttaappe guyyiyan, Naaꞌoomi attuma naati naꞌa yelennan hayqqidosona. (Uru. 1:1-5) He heezzu maccaasati ay keena kayyottidaakko qoppa! Urutanne Orppa hara azinaa gelana danddayiyoogee qoncce. SHin cimida Naaꞌoomissi koshshiyaabaa kunttanay oonee? Naaꞌooma hidootaa qanxxada hagaadan gaasu: “Tana ‘Naa7oomo’ gooppite; ‘Camettidaare’ giite. Aissi giikko, Ubbaa Danddayiya Xoossai ta de7uwaa daro camettiis.” Ha azzanttiya ubbabay gakki simmin, Naaꞌooma Beetaliheeme simmanawu qofaa qachchaasu; yaatin Uruta iira baasu.—Uru. 1:7, 18-20.

9. Uruto 1:16, 17, 22y yootiyoogaadan, Uruta Naaꞌoomo waata minttettadee?

⁹ Naaꞌoomo maaddidabay aybee? Aggenna siiquwaa. Leemisuwawu, Uruta Naaꞌoomippe shaahettennan agganawu murttiyoogan iyyo aggenna siiquwaa bessaasu. (Uruto 1:7, 18-20 nabbaba.) Beetaliheemen, Uruta baassinne Naaꞌoomissi pushalanawu minna oottaasu. Uruta hegaadan oottidoogaappe denddidaagan, A loꞌꞌonne gooba macaasa gidiyoogaa ubba asay akeekiis.—Uru. 3:11; 4:15.

10. Yihooway Naaꞌoominne Uruti mala hiyyeesa asaa siiqiyoogaa ayba ogetun bessidee?

¹⁰ Yihooway Naaꞌoominne Uruti mala hiyyeesa asawu qarettiyoogaa bessiya higgiyaa Israaꞌeelatuyyo immiis. Hiyyeesati pushalana mala gadiyaa gaxaa gakkanaashin kattaa cakkenaadan I ba asawu yootiis. (Wog. 19:9, 10) Hegaa gishshawu Naaꞌoomanne Uruta harata woossennan kattaa demmana danddayoosona.

11-12. Booꞌeezi waatidi Naaꞌoomanne Uruta ufayttanaadan oottidee?

¹¹ Uruta Booꞌeeza giyo dure bitaniyaa gaden pushalaasu. Uruta Naaꞌoomissi ay keenaa ammanettiyaakkonne O ay keenaa siiqiyaakko akeekidi I daro maalaalettiis. Hegaa gishshawu, Booꞌeezi guyyeppe Uruto machchidi Uruti zareti laattana mala Naaꞌoomippe gadiyaa shammiis. (Uru. 4:9-13) Booꞌeezinne Uruta Kawuwaa Daawita aawaa aawa gidida Yoobeeda yelidosona.—Uru. 4:17.

¹² Naaꞌooma guutta naꞌaa Yoobeeda idimmada Yihoowa woosan galataydda ay keenaa ufayttidaakko qoppa! SHin Naaꞌoomanne Uruta hayqquwaappe denddidi, yaanaagee odettido Masiyaa Yesuus Kiristtoosawu Yoobeedi mayzza aawa gididoogaa eriyo wode eti keehi ufayttana!

13. Naaꞌoominne Uruti taarikiyaappe nuuni tamaarana danddayiyo maaddiyaabay aybee?

¹³ Nu tamaariyoobaa. Nuna wolqqaama metoy gakkiyo wode nuuni hidootaa qanxxana, ubba qassi keehi azzanana danddayoos. Geellaa nu metoy giigana danddayennabadan qoppana danddayoos. Hegaa mala wodetun, nuuni saluwan deꞌiya nu Aawan wozanappe ammanettananne nu mala Kiristtaanetukko kaseegaappe aaruwan shiiqana bessees. Yihooway nu metuwaa ubbatoo nuuppe qaarennaagee qoncce. Leemisuwawu, Yihooway Naaꞌoomi azinaanne I attuma naata hayquwaappe denttibeenna. Gidikkonne, issi issitoo nu ishanttinne nu michchontti nuussi loꞌꞌobaa oottanaadan eta denttettiyoogan I nuna maaddees.—Lee. 17:17.

YIHOOWAWU HAGGAAZIYOOGAA AGGANAWU MATIDA LEEWA ZARIYAA

14. Leewa zare gidida issi bitanee keehi hidootaa qanxxidoy aybissee?

¹⁴ Mazamure 73 xafidaagee Leewa zare. Hegaa gishshawu, Yihoowawu goynniyo sohuwan haggaaziyo gita maatay awu deꞌees. Gidikkonne, I ba deꞌuwan hidootaa qanxxido wodee deꞌees. Aybissi? I iitabaa oottana koyido gishshataassa gidennan, eti aagaappe loꞌꞌo deꞌuwaa deꞌiyaaba ayyo milatido gishshawu iita asata qanaatiis. (Maz. 73:2-9, 11-14) Eti dure, ishalo deꞌuwaa deꞌiyaageetanne aynne unꞌꞌettennaageeta milatoosona. Leewa zaree hegaa beꞌido wode keehi hidootaa qanxxidi hagaadan giis: “Taani ta wozanaa geeshsha oottidoogeenne taani ta xillotettaa bessanau ta kushiyaa meecettidoogee tumuppe mela.” Hegee I Yihoowawu goynniyoogaa agganaadan oottana danddayiyoogee tuma.

15. Mazamure 73:16-19, 22-25y yootiyoogaadan, ha Mazamuriyaa xaafida Leewa zaree hidootaa qanxxiyoogaa waati aggidee?

¹⁵ Mazamure 73:16-19, 22-25 nabbaba. He Leewa zaree “Xoossaa geeshsha sohuwaa [geliis].” I haratuura Yihoowayyo goynniyo Xoossaa keettan, woppu gaana, loꞌꞌobaa qoppananne ba hanotaa xeelliyaagan woossana danddayees. Hegaappe denddidaagan, ba qofay bala gidiyoogaanne hegee wurssettan Yihoowaappe bana duuttana danddayiyoogaa akeekiis. Qassi iitati “hallixxiya sohuwan” deꞌiyoogaanne ‘issoy attennan mule wuranaagaa’ I akeekiis. Leewa zaree qanaatiyoogaanne hidootaa qanxxiyoogaa agganawu Yihooway qoppiyoogaadan qoppana koshshiis. I hegaadan oottido wode zaarettidi unꞌꞌettibeenna; qassi ufayttiis. I, “Taani [Yihoowappe] attin sa7an harabaa aibanne amottikke” yaagiis.

16. Leewa zariyaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?

¹⁶ Nu tamaariyoobaa. Nuuni ishalo deꞌuwaa deꞌiyaaba milatiya iita asaa mule qanaatana koshshenna. Eta ufayssay takkennan xayiyaagaa; qassi etikka merinawu xayana. (Era. 8:12, 13) Nuuni eta qanaatikko, hidootaa qanxxana; qassi Yihoowaara dabbotido nu dabbotay duuxxana. Hegaa gishshawu, neeyyo Leewa zariyaagaadan siyettiyoogaa doommikko, I oottidoogaadan ootta. Xoossay siiquwan zoriyoobaa siya; qassi Yihoowa sheniyaa oottiyaageetuura laggeta. Neeni Yihoowa aybippenne aaruwan siiqiyo wode tumu ufayssaa demmana. Qassi ‘tumu deꞌuwawu’ efiyaa ogiyaappe kiyennan deꞌana.—1 Xim. 6:19.

PHEEXIROOSI SHUGO GIDIDOBAY A HIDOOTAA QANXXISSIIS

17. PHeexiroosi hidootaa qanxxanaadan oottidabati aybee?

¹⁷ PHeexiroosi wozanappe oottiya asa. SHin I issi issitoo qoppennan haasayido woy oottido gishshawu, guyyeppe ba haasayidoban woy oottidoban zilꞌꞌettiis. Leemisuwawu, Yesuusi tuggatanaagaanne hayqqanaagaa ba kiittidoogeetuyyo yootiyo wode, PHeexiroosi A, “Hagee ne bolli mulekka yeenna” yaagiis. (Maa. 16:21-23) He wode Yesuusi PHeexiroosa seeriis. Deree denddidi Yesuusa oyqqanawu yiido wode, PHeexiroosi yuushshi qoppennan qeese ubbatu halaqaa ashkkaraa hayttaa qanxxi yeggiis. (Yoh. 18:10, 11) Yesuusi haranttuwakka PHeexiroosa seeriis. Hegaa bollikka, kiitettida harati Kiristtoosa aggidi baqatikkokka, I mule hegaadan oottennaagaa ceeqettidi yootiis. (Maa. 26:33) SHin PHeexiroosi I qoppidoogaadan mino gidenna. Guyyeppe he qammi, I keehi yayyidi Yesuusa heezzutoo kaddiis. PHeexiroosi hidootaa qanxxidi, “kare kiyidi mishettidi yeekkiis.” (Maa. 26:69-75) I Yesuusi tawu atto gaaneeshsha giidi qoppennan waayi aggana.

18. PHeexiroosi hidootaa qanxxiyoogaa agganaadan Yesuusi waati maaddidee?

¹⁸ SHin PHeexiroosi Yihoowawu haggaazennaadan diggiyaagaa keenaa hidootaa qanxxibeenna. He mooruwaappe simmin, I kiitettida haratuura aggennan Yihoowawu haggaaziis. (Yoh. 21:1-3; Oos. 1:15, 16) I zaarettidi loꞌꞌobaa qoppanaadan maaddidabay aybee? PHeexiroosi A ammanoy minnanaadan Yesuusi kasetidi woossidoogaanne ba ishanttukko simmidi eta minttettanaadan Yesuusi yootidoogaa hassayiis. Yihooway Yesuusa woosaa siyiis. Guyyeppe, Yesuusi PHeexiroosawu qonccidoy A minttettanaassa gidennan aggenna. (Luq. 22:32; 24:33, 34; 1 Qor. 15:5) Kiitettidaageeti qamma kumettaa moliyaa oyqqanawu baaxetikkonne aynne oyqqibeenna gishshawu azzani simmin, Yesuusi etawu qoncciis. He wode, PHeexiroosi ay keena Yesuusa siiqiyaakko yootanaadan Yesuusi A oychchiis. Yesuusi ba siiqo laggiyawu atto giisinne awu gujo oosuwaa immiis.—Yoh. 21:15-17.

19. Nuuni nagaraa oottiyo wode Yihooway nuna waati xeelliyaakko Mazamure 103:13, 14⁠ppe ay tamaariyoo?

¹⁹ Nu tamaariyoobaa. Yesuusi PHeexiroosa oyqqido ogee I ba Aawaadan kehatettan maariyaagaa gidiyoogaa bessees. Yaatiyo gishshawu nuuni baliyo wode, Yihooway nuussi mule atto geenna giidi qoppana koshshenna. Nuuni hegaadan qoppanaadan Seexaanay koyiyoogaa hassaya. SHin Yihooway nuna ay keenaa siiqiyaakko, nu shugo miyyiyaa ay keenaa akeekiyaakkonne, nuussi atto gaanawu ay keenaa koyiyaakko nuuni loytti qoppana koshshees. Harati nuna qohiyaabaa oottiyo wode, nuunikka aagaadan atto giyaageeta gidana koshshees.—Mazamure 103:13, 14 nabbaba.  

20. Nuuni kaalliya huuphe yohuwan ay beꞌanee?

²⁰ Yooseefa, Naaꞌoominne Uruti, qassi Leewa zariyaanne PHeexiroosa taarikee “GODAI wozanai me77idoogeetussi mataana” gidiyoogaa nuuni ammanettanaadan oottees. (Maz. 34:18) Issi issitoo nuuni tuggatiyoonne hidootaa qanxxiyo wode I coꞌꞌu gi xeellana danddayees. Gidikkonne, Yihooway maaddin nuuni metuwaa genccidi xooniyo wode nu ammanoy minnees. (1 PHe. 1:6, 7) Nagaranchcha gidiyoogaa gaasuwan woy metiya hanotaa gaasuwan hidootaa qanxxida ammanettida ba ashkkarata Yihooway waati maaddidaakko nuuni kaalliya huuphe yohuwan gujjidi beꞌana.