Yihoowa Markkati Asay Haymaanootiya Laammanaadan Giddiyonaa?
Akkay, nuuni giddokko. Nu waanna maxeetiyan, Wochchiyo Keelan, “Asay haymaanootiya laammanaadan giddiyogee likke gidenna”a yaagida. Nuuni asaa giddenna gaasoti hageeta:
Yesuusi asay I tamaarissiyobaa ammananaadan mule giddibeenna. I yootiyobaa ammananaageeti guutta gidiyogaa erees. (Maatiyosa 7:13, 14) Bana kaalliya issoti issoti I yootidoban xubettin, eti takkanaadan giddiyogaappe yeddi bayiis.—Yohaannisa 6:60-62, 66-68.
Harati bantta ammanuwa laammanaadan giddenna mala, Yesuusi bana kaalliyageeta tamaarissiis. A kaalliyageeti asay koyennan Kawotettaa mishiraachchuwa ammananaadan giddiyogaappe, siyanawu ufayttiyageeta koyana bessees.—Maatiyosa 10:7, 11-14.
Xoossaa ufayssiyabay wozanappe goynniyogaa xalla gidiyo gishshawu, giddin haymaanootiya laammiyogawu goꞌꞌi baawa.—Zaarettido Wogaa 6:4, 5; Maatiyosa 22:37, 38.
Nu oosoy haymaanootiya laamissiyogee?
Nuuni Geeshsha Maxaafay yootiyogaadan, Geeshsha Maxaafaa qofaa “asaa sinttaaninne keettan keettan” “kumetta saꞌan” yootiyogee tuma. (Oosuwa 1:8; 10:42; 20:20) Asaa haymaanootiya laamissiyogan higgiya kanttoosona giidi nunakka beni Kiristtaanetuugaadan mootoosona. (Oosuwa 18:12, 13) Shin he mootoy worddo. Nuuni ammaniyobaa ekkanaadan oonanne giddokko. Shin asay eridi doorana mala eraa demmana koshshiyogaa ammanoos.
Nuuni asay haymaanootiya laammanaadan giddokko woy haymaanootiyan geemmidi polotikaabaa oottokko woy haymaanootiya laamissanawu miishshaa woy deꞌossi koshshiya harabaa immokko. Banttana Kiristtaane giiddi hegaa malabaa oottidi Kiristtoosa kawushshiyageetuugaappe hegee dummatees.b
Issi urawu haymaanootiya laammiyo maati deꞌii?
Xoossay erissidobaa yootiya Abrahaami ba dabbotu haymaanootiya aggiis
Ee, haymaanootiya laammiyo maatay asaassi deꞌiyogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Geeshsha Maxaafay bantta dabbotu haymaanootiya agganawu dooridi, bantta shenen tumu Xoossawu goynnanawu maacida darotubaa yootees. Abrahaami, Uruuta, issi issi Ateena asatinne kiitettida Phawuloosi hegeetuppe amaridaageeta. (Yaasu 24:2; Uruuto 1:14-16; Oosuwa 17:22, 30-34; Galaatiya 1:14, 23) Hegaa bollikka, Xoossaa ufayssiya goynuwa agganawu eeyyabaa dooriyo maatay issi urawu deꞌiyogaakka Geeshsha Maxaafay yootees.—1 Yohaannisa 2:19.
Kawotettatu Issippetettay “kumetta saꞌan asaa maataa higgiyawu denddo” giido, Yuniversal Deklareshin of Hiyuman Rayts giyo higgeekka haymaanootiya laammiyo maataa bonchchees. He xuufee “ba haymaanootiya woy ammanuwa laammiyo laꞌatettay” asa ubbawu deꞌiyogaanne izaawu haymaanoote qofaanne hara ‘qofaakka koyana, ekkananne yootana’ danddayiyogaa qonccissees.c Qassi bantta haymaanootiya naaganawunne hara qofaa maayettennan agganawu haratussi deꞌiya maataa bonchchiyogeekka he maataa giddon deꞌiyaba.
Haymaanootiya laamee so asaa wogaa woy meeziya kawushshii?
Kawushshana bessenna. Geeshsha Maxaafay haymaanoote xeellennan asa ubbaa bonchchanaadan minttettees. (1 Pheexiroosa 2:17) Hegaa bollikka, Yihoowa Markkati eta yelidaageetu haymaanootee dummatikkokka eta bonchchanaadan Geeshsha Maxaafay yootiyobaa azazettoosona.—Efisoona 6:2, 3.
Shin Geeshsha Maxaafay yootiyobaa maayenna asay deꞌees. Zambbiya biittan diccida issi maccaasiya hagaadan gaasu: “Nu deren haymaanootiya laammiyogaa . . . asay issi uri deriyawunne so asawu ammanettennaagaanne kaddiyogaa bessiyabadan xeellees.” He maccaasiya yelagatettan Yihoowa Markkatuura Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyogaa doommido wodenne guuttaa takkada ba haymaanootiya laammanawu maacido wode, O hegaa malabay gakkiis. A hagaadan gaasu: “Ta aawaynne aayyiya taban keehi azzanidoogaanne taani eta kawushshidoogaa darotoo tawu odidosona. Taani eta ufayssanawu keehi koyiyo gishshawu hegee keehi deexxiyaba. . . . Haymaanoote wogaa aggada Yihoowayyo ammanettanawu dooriyogee nu soo asawu ammanettikke giyogaa gidenna.”d
a Ichchashe 1, 2002, Wochchiyo Keelaa (Amaarattuwa), sinttaa 12, mentto 15 xeella.
b Leemisuwawu, Sharlemany 785 M.Ln, Saksenen haattan muukettidi Kiristtaane gidanawu koyibeenna asata hayquwan qaxxayiyo higgiya kessiis. Qassi Geeshsha Rooma Kawotettaa giddon olettiya citati 1555 M.Ln paramido, Pis of Osberg giyo maachchay heeran sunttettida uri Rooma Kaatolike woy Luteraane gidana koshshiyogaanne A haaruwan deꞌiya ubbay A haymaanootiya ekkana koshshiyogaa qonccissees. He sunttaa haymaanootiya ekkennaageeti betana koshshees.
c Afrikan Charter on Hiyuman end Pipils Rayts, Amerikan Deklareshin of ze Rayts end Diyutis of Man, 2004 Arab Charter on Hiyuman Rayts, ASEAN (Assosiyeshin of Sawuzist Ezhiyan Neshins) Hiyuman Rayts Deklareshin, Yuropiyan Konvenshin on Hiyuman Rayts, qassi Internashinal Kavenant on Sivil end Poletikal Rayts giyogeetunkka hegaa mala maatay deꞌees. He maataa bonchchoos giya biittatikka bantta murttiyan issoy issuwappe dummatoosona.
d Geeshsha Maxaafay koyro xaafettido doonan Xoossaa sunttay Yihoowa.