SHEMPPO 25
‘Nu Xoossay Wozanappe Qarettees’
1, 2. (a) Aayyiyaa ba gacino naꞌay yeekkiyo wode waatay? (b) Aayyiyaa qarettiyoogaappe aadhdhiya qaretay awugee?
GUUTTA naꞌay bilahe yeekkees. A aayyiyaa xiskkuwaappe sohuwaara beegottaasu. Yelosaappe doommin naꞌaabay O qofissiyo gishshawu A kaseegaadan maara xiskkukku. Gacino naꞌay yeekkiyo gaasuwaa A shaakkada erawusu. Hegaa gishshawu, ba guutta naꞌaa xanttana, idimmana woy kaassana koshshiyaakkonne A darotoo erana danddayawusu. SHin naꞌay yeekkiyo gaasoy ayba gidikkonne, aayyiyaa awu koshshiyaabaa kunttawusu. A ba naꞌaa keehi siiqiyoogee awu koshshiyaabaa shenehoo geennaadan oottees.
2 Aayyiyaa ba naꞌawu qarettiyo qaretay asay eriyo qareta ubbaappe aadhdhees. SHin nu Xoossaa Yihooway qarettiyo qaretay hegaappekka keehi aadhdhees. Ha ufayssiya eeshshaa pilggiyoogee Yihoowakko nuuni shiiqanaadan nuna maaddana danddayees. Yaatiyo gishshawu, qaretay aybakko, qassi nu Xoossay hegaa waati bessiyaakko ane beꞌoos.
Qaretay Aybee?
3. ‘Maara’ woy ‘qaretta’ geetettida Ibraawetto qaalaa birshshettay aybee?
3 Geeshsha Maxaafan qarettiyoogaanne maariyoogaa giya qaalatu birshshettay issi mala. Ibraawettuwaaninne Giriikettuwan wozanappe qarettiyoogaa qonccissiya daro qaalati deꞌoosona. Leemisuwawu, rakam giya Ibraawetto qaalay darotoo ‘maara’ woy ‘qaretta’ geetettidoogaa akeeka. Rakam giya qaalay, “nu siiqiyoogeetu woy nu maadoy koshshiyoogeetu metuwaa woy waayiyaa akeekidi wozanappe loytti qarettiyoogaa” gidiyoogaa issi xuufee qonccissees. Yihooway ba qaretaa qonccissido ha Ibraawetto qaalay “yelo keettaa” giya qaalaara dabbotay deꞌiyo qaala, qassi “aayee qaretaa” geetettana danddayees.a—Kessaabaa 33:19; Ermmaasa 33:26.
‘Aayyiyaa ba uluwaappe yelido naꞌaa doganawu danddayayiyye?’
4, 5. Geeshsha Maxaafay Yihoowa qaretaabaa nuna tamaarissanawu aayyiyaa ba gacino naꞌawu qarettiyo qaretaa waati goꞌettii?
4 Geeshsha Maxaafay Yihoowa qaretaabaa nuna tamaarissanawu aayyiyaa ba gacino naꞌawu qarettiyo qaretaa goꞌettees. Isiyaasa 49:15y hagaadan gees: “Aayyiyaa ba xanttiyo na7aa doganau danddayaiyye? Ba uluwaappe yelido na7au qarettekkeeyye [rakam]? Geelladan a dogiyaakkokka, taani nena dogikke!” Yihooway ba asawu wozanappe qarettiyoogaa hegee loytti qonccissees. Waatidi?
5 Aayyiyaa ba gacino naꞌaa xanttiyoogaanne maaddiyoogaa dogawusu giidi qoppiyoogee metiyaaba. Gacino naꞌi maaddiya uri baynnan aynne oottana danddayenna; A aayyiyaa qamminne gallassi ba naꞌaa xeelliyoogeenne ayyo qarettiyoogee keehi koshshiyaaba. SHin, ‘siiqoy baynna’ asay kumido ha “waissiya” wodiyan aayoti bantta naata shenehoo giyoogaa siyiyoogee azzanttiyaaba. (2 Ximootiyoosa 3:1, 3) Yihooway, “A dogiyaakkokka, taani nena dogikke!” yaagees. Yihooway bawu oottiyaageetuyyo wozanappe qarettiyoogaa mule aggenna. Aayyiyaa ba gacino naꞌawu qarettiyo wolqqaama qaretaappe hegee keehi aadhdhees. Geeshsha Maxaafaa eranchchay Isiyaasa 49:15 xeelliyaagan, “Ha qofay Xoossaa siiquwaa Galꞌꞌa Maachchay qonccissiyo ubbaappe aadhdhiyaagaa gidana xayikkonne, hegeetuppe issuwaa” giidoogee garamiyaaba gidenna.
6. Nagaranchcha asay daroy qaretaa waati xeellii, shin Yihooway nuuyyo yootiyoobay aybee?
6 Wozanappe qarettiyoogee shugo gidiyoogaa bessii? Nagaranchcha asay daroy hegaadan qoppees. Leemisuwawu, Yesuusi saꞌan deꞌiyo wode deꞌidanne Roomen he wode sintta xeera gidida eranchchatuppe issoy Seneki “qarettiyoogee shugotetta” giidi tamaarissiis. Qarettana xayikkonne woppu giyoogaa minttettiya Isxxoꞌokotu timirttiyaa Seneki aassiis. Aadhdhida eranchcha uri unꞌꞌettidaageeta maaddana danddayikkokka, hegaa mala asatussi qarettiyoogan ba saruwaa xayana bessennaagaa Seneki yootiis. Ba xallaa siiqiyo hegaa mala qofay hara urawu wozanappe qarettennaadan oottees. SHin, Yihooway hegaa mala gidenna! Yihooway I “maarotainne qaretai kumidoogaa” gidiyoogaa ba Qaalan nuussi yootiis. (Yaaqooba 5:11) Nuuni beꞌanaagaadan, qaretay shugo gidiyoogaa gidennan, minotettaa bessiya keehi koshshiya eeshsha. Yihooway siiqiya aawadan he eeshshaa waati bessiyaakko ane beꞌoos.
Yihooway Issi Deriyawu Qarettiis
7, 8. Israaꞌeelati beni Gibxxen ayba ogiyan waayettidonaa, qassi Yihooway eti waayettiyoogaa beꞌidi waatidee?
7 Yihooway Israaꞌeela deriyaa oyqqido ogee A qaretaa loytti qonccissees. Miilooniyan qoodettiya Israaꞌeelati beni Gibxxen 16tta xeetu layttan K.K. wurssettaa heeran, aylle gididosona; Gibxxeti he wode eta keehi naaqqidosona. Gibxxeti “Wolqqaama oosuwan, siminttuwaaninne xuubiyaa meruwan, . . . eta de7uwaa camettidosona.” (Kessaabaa 1:11, 14) Israaꞌeelati unꞌꞌettido wode Yihooway banttana maaddanaadan akko waassidosona. Yaatin wozanappe qarettiya Xoossay waatidee?
8 Yihooway keehi azzaniis. I hagaadan giis: “Taani Gibxxe biittan ta asai tuggatiyo tuggaa geeshsha be7ada, eti bantta kaabbotuppe waassiyo waasuwaa siyada, taani eta waayiyaa qoppaas.” (Kessaabaa 3:7) Yihooway ba asay waayettiyo waayiyaa beꞌidi woy eta waasuwaa siyidi etawu qarettees. Nuuni ha maxaafan SHemppo 24n beꞌidoogaadan, Xoossaa Yihooway haratuyyo siyettiyaabaa akeekees. Haratuyyo siyettiyaabaa akeekiyoogee qarettiyoogaara gayttidaba. SHin, Yihooway ba asawu siyettiyaabaa akeekiyoogaa xalla gidennan, etawu issibaa oottiis. Isiyaasa 63:9y, “I eta ba siiquwaaninne ba maarotan woziis” yaagees. Yihooway ba ‘wolqqaama kushiyan’ Israaꞌeelata Gibxxeppe kessiis. (Zaarettido Wogaa 4:34) Hegaappe simmin, eti maalaalissiya ogiyan qumaa demmanaadan oottiisinne aradda biittaa eta gelissiis.
9, 10. (a) Israaꞌeelati Hidootaa Biittaa geli simmin Yihooway eta darotoo ashshidoy aybissee? (b) Yofttaahe wode Yihooway Israaꞌeelata ayba huqqunnaappe kessidee, qassi I yaatanaadan A denttettidabay aybee?
9 Yihooway Israaꞌeelatuyyo qarettiyoogaa aggibeenna. Israaꞌeelati Hidootaa Biittan deꞌiyo wode darotoo ammanettennan ixxidoogaa gaasuwan waayettidosona. SHin, asay guyyeppe ba oosuwan zilꞌꞌettidi Yihoowakko waassiis. I eta darotoo ashshiis. Aybissi? ‘Yihooway ba asaayyo qarettido gishshataassa.’—2 Hanidabaa Odiya 36:15; Daannata 2:11-16.
10 Yofttaahe wode hanidabaa qoppa. Israaꞌeelati eeqa xoossatussi goynnanawu simmido gishshawu, Amoonati eta 18 layttawu huqqunnanaadan Yihooway aggi bayiis. Wurssettan, Israaꞌeelati bantta nagaraappe simmidosona. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Allaga xoossata bantta giddoppe diggidi, GODAAYYO goinnidosona. Israa7eela asai tuggatidoogau GODAIKKA mishettiis.” (Daannata 10:6-16) Ba asay wozanappe ba nagaraappe simmikko, eti waayettanaadan Yihooway coo xeellenna. Yaatiyo gishshawu, wozanappe qarettiya Xoossay Israaꞌeelata eta morkketu kushiyaappe ashshanawu Yofttaahessi wolqqaa immiis.—Daannata 11:30-33.
11. Yihooway Israaꞌeelata oyqqido ogiyaappe qaretaabaa ay tamaariyoo?
11 Yihooway Israaꞌeela deriyaa oyqqido ogee I wozanappe qarettiyaagaa gidiyoogaa xeelliyaagan nuna ay tamaarissii? Koyruwan, Yihooway wozanappe qarettees giyoogee ba asaa bolli gakkiya metuwan azzanees giyoogaa xalla gidennaagaa akeekoos. Yeekkiya ba guutta naꞌawu qarettada koshshiyaabaa oottiya aayee leemisuwaa hassaya. Hegaadan, Yihooway ba asay waassin siyennan ixxenna. I wozanappe qarettidi waayiyaappe eta shemppissees. Hegaa bollikka, Yihooway Israaꞌeelata oyqqido ogee qarettiyoogee shugo gidiyoogaa bessennaagaa nuna tamaarissees; ayssi giikko, he eeshshay I ba asaa gishshaa gitabaa oottanaadan A denttettiis. SHin Yihooway ba asawu cita xalaalan qarettii?
Yihooway Asawu Huuphiyan Huuphiyan Qarettees
12. Yihooway asawu huuphiyan huuphiyan qarettiyoogaa Higgee waati bessidee?
12 Xoossay asawu huuphiyan huuphiyan qarettiyoogaa I Israaꞌeelatuyyo immido Higgiyan bessiis. Leemisuwawu, I hiyyeesatuyyo qoppiyoogaa bessiyaabaa akeeka. Issi Israaꞌeela asi hiyyeesanaadan oottiyaabati qoppennan gakkana danddayiyoogaa Yihooway erees. Israaꞌeelati hiyyeesata waati oyqqana koshshii? Yihooway eta hagaadan minttidi azaziis: “Issi asi hiyyeesikko, ayyo meqettaa iitoppite; qassi intte kushiyaakka shiishshi ekkoppite. Neeni ayyo coo imma; neeni ayyo immiyo wode, ne wozanan aissi immiyaanaa gooppa; yaatikko, intte ooso ubban, . . . GODAI intte Xoossai inttena anjjana.” (Zaarettido Wogaa 15:7, 10) Israaꞌeelati kattaa cakkiyo wode, shooqaassi gaxaa gakkanawu cakkennaadan woy cakkishin attiyaabaa qorennaadankka Yihooway azaziis. Cakkishin attiyaagaa metootidaageeti qoroosona. (Wogaabaa 23:22; Uruto 2:2-7) Israaꞌeelati bantta giddon deꞌiya hiyyeesatuyyo qoppanaadan oottiya he higgiyawu azazettiyo wode, metootidaageeti miyoobaa demmanawu woossokkona. Hegee tumukka Yihooway wozanappe qarettiyoogaa bessiyaaba.
13, 14. (a) Yihooway nuuyyo huuphiyan huuphiyan wozanappe qoppiyoogaa Daawiti yootidobay waati qonccissii? (b) Yihooway “wozanai me77idoogeetussi” woy ‘bantta ayyaanan liiqidaageetussi’ matan deꞌiyoogaa leemisuwan qonccissa.
13 Ha wodiyankka, siiqiya nu Xoossay nuuyyo huuphiyan huuphiyan wozanappe qoppees. Nuna gakkiya ay waayiyaakka I loytti akeekiyoogaa ammanettana danddayoos. Daawiti hagaadan giis: “GODAA aifee xillotukko xeellees; qassi i ubba wode eta waasuwaa ezggees. GODAI wozanai me77idoogeetussi mataana; qassi bantta ayyaanan liiqidaageeta ashshees.” (Mazamure 34:15, 18) Ha qofaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafaa eranchchay hagaadan giis: ‘Eti wozanay meqqidoogeetanne ayyaanan liiqidaageeta, hegeekka nagaraa gaasuwan banttana ziqqi oottoosona, toochchoosonanne banttanan ammanettokkona.’ Hegaa mala asati Yihooway etakko shiiqennabadan qoppananne I etawu qoppana bessenna laafa asadan banttana xeellana danddayoosona. SHin hanotay hegaadaana gidenna. Daawiti yootidobay ‘banttana toochchiyaageeta’ Yihooway yeggennaagaa nuuni ammanettanaadan oottees. Qarettiya nu Xoossay hegaa mala wodetun awudeegaappenne aaruwan A maadoy nuussi koshshiyoogaa erees, qassi I matan deꞌees.
14 Issi hanotaa qoppa. Amarkkan issi maccaasiyaa naaꞌꞌu laytta gidido ba naꞌaa sheenuqissiya harggee oyqqido gishshawu, hosppitaaliyaa eesuwan efaasu. Dottoreti naꞌaa maramari simmidi, naꞌay hosppitaaliyan aqana koshshiyoogaa aayeessi odidosona. Aayyiyaa he gallassi awan aqadee? A hosppitaaliyan ba naꞌaa alggaa matan oydiyan aqaasu! I naꞌay sahettiyo gishshawu, A appe shaahettana koshshenna. Saluwan deꞌiya nu siiqo Aaway hegaappe aadhdhiyaabaa oottanaagaa ammanettana danddayoos! Nuuni A leemisuwan merettida. (Doomettaabaa 1:26) Nu ‘wozanay meꞌꞌiyo’ wode woy nuuni ‘ayyaanan liiqiyo’ wode, awudenne qarettiyaanne maaddanawu koyiya Yihooway siiqiya aawadan ‘matan’ deꞌiyoogaa Mazamure 34:18y yootees.
15. Yihooway nuna huuphiyan huuphiyan ayba ogetun maaddii?
15 Yaatin, Yihooway nuna huuphiyan huuphiyan waati maaddii? Nu waayettanaadan oottiya ubbabaa I xayssennan aggana danddayees. SHin maaddanaadan akko waassiyaageetussi Yihooway darobaa giigissiis. A Qaalan Geeshsha Maxaafan nuna maaddana danddayiya loꞌꞌo zoree deꞌees. Gubaaꞌiyan deꞌiya bantta mala Kiristtaaneta qaretan maaddiyoogan A milatanawu baaxetiya, ayyaanaaban kaymida cimata Yihooway immiis. (Yaaqooba 5:14, 15) I ‘woosaa siyiyaagaa’ gidiyo gishshawu, ‘bana woossiyaageetussi geeshsha ayyaanaa’ immees. (Mazamure 65:2; Luqaasa 11:13) Nuuni unꞌꞌettanaadan oottiya meto ubbaa Xoossaa Kawotettay xayssana gakkanaashin genccanaadan, he ayyaanay ‘ubbaappe aadhdhiya wolqqaa’ nuuyyo immana danddayees. (2 Qoronttoosa 4:7) He ubbabaa gishshawu nuuni galatiyoogee qoncce. Hegeeti Yihooway wozanappe qarettiyoogaa qonccissiyaaba gidiyoogaa nuuni dogana koshshenna.
16. Yihooway qarettiyoogaa bessiya aybippenne aadhdhiyaabay aybee, qassi hegee nuna issuwaa issuwaa waati maaddii?
16 Yihooway qarettiyoogaa bessiya aybippenne aadhdhiyaabay I keehi siiqiyo ba Naꞌaa nu gishshawu wozo oottidi immidoogaa gidiyoogee qoncce. Hegee Yihooway siiquwan yarshshido yarshsho, qassi nuuni atotettaa demmanaadan oottiis. Wozoy Yihooway nuuyyo issuwawu issuwawu immidoba gidiyoogaa hassaya. Xammaqiya Yohaannisa aaway Zakkaariyaasi he imotay ‘nu Xoossaa qaretaa’ qonccissiyaaba giidi bessiyaaba kasetidi yootiis.—Luqaasa 1:78.
Yihooway Qarettennay Awudee?
17-19. (a) Yihooway qarettenna wodee deꞌiyoogaa Geeshsha Maxaafay waati qonccissii? (b) Yihooway ba asawu qarettennaadan oottidabay aybee?
17 Yihooway awudekka qarettees giidi nuuni qoppana koshshii? CHii koshshenna; Yihooway I kessido xillotettaa ogiyaa eqettiyaageetussi qarettennaagaa Geeshsha Maxaafay loytti qonccissees. (Ibraawe 10:28) I hegaadan oottiyo gaasuwaa akeekanawu, Israaꞌeelatu hanotaa hassaya.
18 Yihooway Israaꞌeelata eta morkketuppe darotoo ashshikkonne, guyyeppe etawu qarettiyoogaa aggiis. Morgge zozza gidida he asay eeqawu goynniis; ubba qassi, bantta sheneyiya eeqata Yihoowa beeta maqidasiyaa ehiidi goynnidosona! (Hizqqeela 5:11; 8:17, 18) Hegaa bollikka, Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “GODAA hanqqoi eta bolli wodhdhana gakkanaashiininne etayyo kessi ekkiyoosai xayana gakkanaashin, eti GODAI kiittidoogeetu bolli qilliiccidosona, a qaalaa karidosonanne hananabaa yootiyaageetu bolli miiccidosona.” (2 Hanidabaa Odiya 36:16) Israaꞌeelati qareti bessenna asa gididosonanne Yihooway xillo hanqquwaa hanqqettanaadan oottidosona. Hegee ay kaalettidee?
19 Yihooway ba asawu qarettiyoogaa aggiis. I hagaadan giis: “Taani eta xaissanappe attin, etau kehikke, qarettikkenne maarikke.” (Ermmaasa 13:14) Hegaappe denddidaagan, Yerusalaame katamaynne beeta maqidasee xayiis, qassi Israaꞌeelati omooddettidi Baabiloone biidosona. Nagaranchcha asay keehi makkalidi Xoossay qarettennaadan oottiyoogee ayba azzanttiyaabee!—Ermmaasa Zilaassaa 2:21.
20, 21. (a) Qarettana danddayettenna wode, Xoossay ha wodiyan ay oottanee? (b) Yihoowa qaretaa bessiya ayba imotaabaa kaalliya shemppuwan xannaꞌanee?
20 Ha wodiyan shin? Yihooway laamettibeenna. I qarettiyo gishshawu, saꞌan deꞌiya asa ubbawu ba Markkati ‘kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchuwaa’ yootanaadan kiittiis. (Maatiyoosa 24:14) Wozanaa suure asay siyiyo wode, Kawotettaabaa odiyoobaa eti akeekanaadan Yihooway eta maaddees. (Oosuwaa 16:14) SHin ha oosoy merinawu oosettiyaaba gidenna. Metoynne waayee kumido ha iita alamee merinawu deꞌanaadan Yihooway oottiyaakko, hegee qarettiyoogaa bessiyaaba gidenna. Yihooway ha iita alamiyawu qarettiyoogaa aggiyo wode, A bolli pirddana. I ba ‘geeshsha sunttawunne’ bawu aqida ashkkaratussi qarettiyo gishshawu hegaadan oottana. (Hizqqeela 36:20-23) Yihooway iitatettaa muleera xayssidi xillotettay kumido ooratta alamiyaa ehaana. Yihooway iitata xeelliyaagan hagaadan giis: “Taani etayyo qarettikkenne etappe issuwaanne ashshikke. Taani etayyo eta oosuwaadan oottana.”—Hizqqeela 9:10.
21 Yihooway xayana asawukka he wode gakkanaashin qarettees. Bantta nagaraappe wozanappe simmiya nagaranchcha asati Yihoowa gita qaretaa bessiya A maarotan goꞌettana danddayoosona. Yihoowa maarotay ay keena darokko Geeshsha Maxaafay qonccissiyo amarida loꞌꞌo leemisota kaalliya shemppuwan xannaꞌana.
a SHin, rakam giyo Ibraawetto qaalay Mazamure 103:13n aaway ba naata maariyoogaa woy etawu qarettiyoogaa qonccissees.