Kiitanchchatu Halaqaa Mikaaꞌeeli Oonee?
MIKAAꞌEELA geetettiya ayyaana meretaa sunttaa Geeshsha Maxaafay darosan denttenna. Gidikkonne, a sunttaa denttiyo sohuwan ooso bolli deꞌishin bessees. Daaneela maxaafay Mikaaꞌeeli iita ayyaanatuura olettiyoogaa, Yihudaa maxaafay i Seexanaara palamettiyoogaa, Ajjuutaa maxaafay qassi Dabloosaaranne a daydanttatuura olettiyoogaa yootees. Mikaaꞌeeli, Yihoowa aysuwau mootettiyoogaaninne Xoossaa morkketuura olettiyoogan, “Xoossaa Mali Ooni Deꞌii?” yaagiya ba sunttaara moggiyaaba oottiis. SHin Mikaaꞌeeli oonee?
Issi issi asatussi baggaade issuwaappe daro sunttay deꞌees. Leemisuwau, Ibraawetu aawatuppe issuwaa gidida Yaaqoobi, Israaꞌeelakka geetettees; qassi Yesuusi kiittido PHeexiroosi Simoonakka geetettees. (Doomettaabaa 49:1, 2; Maatiyoosa 10:2) Hegaadankka Mikaaꞌeeli, saꞌaa yaanappe kasenne saꞌaappe bi simmidi Yesuusi xeesettiyo sunttaa gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay bessees. Hegaadan kuuyana mala oottiya Geeshsha Maxaafaa naqaashata ane beꞌoos.
Kiitanchchatu halaqaa. Geeshsha Maxaafay Mikaaꞌeela “kiitanchchatu halaqaa” yaagees. (Yihudaa 9) Mikaaꞌeeli kiitanchchatu halaqaa geetettidoogaa akeeka. Hagee a mala kiitanchchi haray baynnaagaa bessees. Geeshsha Maxaafan “kiitanchchatu halaqaa” yaagiya qaalay selliyaa malaatidippe attin, coraa malaatidi gelibeenna. Hegaa bolli, Yesuusikka kiitanchchatu halaqa gidiyoogee qoncciis. Yesuusi hayquwaappe denddi simmin, ayyo deꞌiya sohuwaa xeelliyaagan 1 Tasalonqqe 4:16y: “Godai ba huuphen azazuwaara, kiitanchchatu halaqaa cenggurssaara . . . saluwaappe wodhdhana” yaagees. Hegaa gishshau, Yesuusa cenggurssay kiitanchchatu halaqaa cenggurssa gidiyoogaadan odettiis. Hegaa gishshau, ha Geeshsha Maxaafaa xiqisee, kiitanchchatu halaqaa Mikaaꞌeeli ba huuphe Yesuusa gidiyoogaa qonccissees.
Olanchchata Kaalettiyaagaa. Geeshsha Maxaafay: ‘Mikaaꞌeeli ba kiitanchchatuura issippe miimminttiyaaranne . . . a kiitanchchatuura’ olettidoogaa yootees. (Ajjuutaa 12:7) Hegaa gishshau, Mikaaꞌeeli ammanettida kiitanchchatu olanchchata Kaalettiyaagaa. Ajjuutaa maxaafay, Yesuusikka ammanettida kiitanchchatu olanchchata Kaalettiyaagaa gidiyoogaa qonccissees. (Ajjuutaa 19:14-16) Yesuusi kiittido PHauloosi, “Godai Yesuusi ba wolqqaama kiitanchchatuura” gidiyoogaa qoncciyan yootees. (2 Tasalonqqe 1:7) Yaatiyo gishshau, Geeshsha Maxaafay Mikaaꞌeela ‘ba kiitanchchatuura,’ Yesuusakka ‘ba kiitanchchatuura’ gidiyoogaa yootees. (Maatiyoosa 13:41; 16:27; 24:31; 1 PHeexiroosa 3:22) Saluwan deꞌiya ammanettida kiitanchchatu olanchchatu issi citaa Mikaaꞌeeli kaalettin haraa qassi Yesuusi kaalettin, eti naaꞌꞌu citan shaahettidoogaa Geeshsha Maxaafay awaaninne bessenna gishshau, Mikaaꞌeeli saluwan ba aawatettan deꞌiya Yesuus Kiristtoosa malaatees yaagidi kuuyiyoogee bessiyaaba.
[Tohossa qofaa]
Mikaaꞌeela yaagiya sunttay Xoossaa Naꞌaa Yesuusa malaatiyoogaa bessiya gujo qonccissoy, Yihoowa Markkatun attamettida, Geeshsha Maxaafaa Loytti Akeekiyoogaa yaagiya maxaafaa Paydo 2n, sinttaa 393-4ninne Geeshsha Maxaafaa Xaqqasidi akeekissiyoogaa yaagiya maxaafaa sinttaa 218n deꞌees (Ha naaꞌꞌu maxaafatikka Wolayttattuwan birshshettibookkona.)