SHaahuwaa 24
PHauloosi Gubaaꞌetussi Dabddaabbiyaa Xaafiis
PHauloosa dabddaabbeti Kiristtaane gubaaꞌiyaa minttettidosona
OORATTA eqqida Kiristtaane gubaaꞌee Yihoowa halchoy polettiyoogaara gayttidaagan keehippe koshshiyaabaa oottees. SHin koyro xeetu laytta Kiristtaaneta sohuwaara yedetay gakkiis. Kareppe yedetay, qassi sooppe geema gidida qohoy gakkishin, eti Xoossaa sinttan bantta suuretettaa naagidi deꞌanee? Kiristtaane Giriike Geeshsha Maxaafaa xuufetun, koshshiya zoriyaanne minttettuwaa immiya 21 dabddaabbeti deꞌoosona.
Dabddaabbetuppe 14ta, giishin Roome maxaafaappe Ibraawe maxaafaa gakkanaashin deꞌiyaageeta kiitettida PHauloosi xaafiis. Ha dabddaabbeti xaafettido uraa woy xaafettido gubaaꞌiyaa sunttan xeesettoosona. PHauloosi xaafido yohotuppe issota issota ane beꞌoos.
Kandduwaanne eeshsha xeelliyaagan imettida zoriyaa. SHaaramuxiyaageeti, wodiraa laammiyaageetinne hara gita nagaraa oottiyaageeti “Xoossaa kawotettaa laattokkona.” (Galaatiyaa 5:19-21; 1 Qoronttoosa 6:9-11) Xoossau goynniyaageeti zariyaa dummatettay deꞌishinkka issippetettaa medhana koshshees. (Roome 2:11; Efisoona 4:1-6) Eti bantta mala Kiristtaaneta koshshiyaaban maaddanau banttau deꞌiyaabaa ufayssan immana koshshees. (2 Qoronttoosa 9:7) PHauloosi: “Ubba wode Xoossaa woossite” yaagiis. Yihoowassi goynniyaageeti bantta wozanan siyettiyaabaa ayyo woosan qonccissanaadan minttettoy imettiis. (1 Tasalonqqe 5:17; 2 Tasalonqqe 3:1; Piliphphisiyuusa 4:6, 7) Xoossay siyana mala ammanuwan woossana bessees.—Ibraawe 11:6.
So asaa deꞌoy injjetanaadan aybi maaddii? Azinati bantta maccaasata bantta huuphedan siiqana koshshees. Machoti bantta azinata wozanappe bonchana koshshees. Naati yelidaageetussi azazettana koshshees; ayssi giikko, hegee Xoossaa ufayssiyaaba. Yelidaageeti Xoossaa Qaalan deꞌiya baaso siraataa goꞌettidi, bantta naata siiquwan kaalettanaunne loohissanau koshshees.—Efisoona 5:22–6:4; Qolasiyaasa 3:18-21.
Kiristtaaneti Xoossaa halchuwaa akeekanau maaduwaa demmidosona. Muuse Higgiyaappe daroy Kiristtoosi yaana gakkanaashin Israaꞌeeleti naaguwaanne kaaletuwaa demmanaadan maaddiis. (Galaatiyaa 3:24) Gidoppe attin, Kiristtaaneti Xoossau goynnanau he Higgeta naagana koshshenna. PHauloosi Ayhuda gidida Kiristtaanetussi, giishin Ibraawetussi xaafido dabddaabbiyan, Muuse Higgiyaa birshshettaanne Xoossay Kiristtoosa baggaara ba halchuwaa waatidi polidaakko darobaa qonccissiis. PHauloosi he Higgiyaappe issoti issoti sinttappe hananabau eesho gidiyoogaa qonccissiis. Leemisuwau, mehiyaa yarshshoy, Yesuusi yarshsho gididi hayqqidoogau eesho. A yarshshoy tumuppe nagaraa atto giissiyaagaa. (Ibraawe 10:1-4) Yesuusa hayquwaa gaasuwan he Higgiyaa maachay koshshenna gishshau, Xoossay a aggibayiis.—Qolasiyaasa 2:13-17; Ibraawe 8:13.
Bessiyaagaadan gubaaꞌiyaa giigissanau imettida kaaletuwaa. Gubaaꞌiyan aawatettan oottanau koyiya attumaageeti, loꞌꞌo kanddoy deꞌiyoogeetanne ayyaanaaban gidaa kunttidaageeta gidana bessees. (1 Ximootiyoosa 3:1-10, 12, 13; Tiitu 1:5-9) Xoossaa Yihoowassi goynniyaageeti issoy issuwaa minttettanau bantta mala Kiristtaanetuura ubba wode shiiqanau bessees. (Ibraawe 10:24, 25) Goynuwau shiiqiyo shiiqoti minttettiyaageetanne timirtte demmiyoogeeta gidana koshshees.—1 Qoronttoosa 14:26, 31.
PHauloosi naꞌꞌantto dabddaabbiyaa Ximootiyoosau xaafido wode, naꞌꞌanttuwaa Roomen qashettidi pirddaa naagiiddi deꞌees. Metuwan yeggana danddayikkonne a oychiday, xala gidida guutta asatu xalla. PHauloosi mata wode hayqqanaagaa eriis. I, “Taani lo77o baaxiyaa baaxetaas; ta wottaanne woxxada wurssaas; ammanuwaakka naagaas” yaagiis. (2 Ximootiyoosa 4:7) Guutta wodiyaappe guyyiyan, PHauloosa a ammanuwaa gaasuwan worennan aggokkona. SHin a dabddaabbeti Xoossau tumuppe goynniyaageetussi hanno gakkanaashin kaaletuwaa immiiddi deꞌoosona.
—Roomen; 1 Qoronttoosan; 2 Qoronttoosan; Galaatiyan; Efisoonan; Piliphphisiyuusan; Qolasiyaasan; 1 Tasalonqqen; 2 Tasalonqqen; 1 Ximootiyoosan; 2 Ximootiyoosan; Tiitun; Pilimoonan; Ibraawen baasettidaagaa.
◼ Kandduwaanne eeshshaa xeelliyaagan PHauloosa dabddaabbeti ayba zoriyaa oyqqidonaa?
◼ Xoossaa halchoy Kiristtoosa baggaara polettiyoogaa PHauloosi waati qonccissidee?
◼ Bessiyaagaadan gubaaꞌiyaa giigissanaadan maaddiya ayba kaaletuwaa PHauloosi immidee?
[Sinttaa 28n deꞌiya saaxiniyaa]
Yaana Geetettida Zerettay Oonee?
Addaameenne Hewaana nagaraa ootti simmin, Xoossay shooshshaayyo: “Taani nenanne maccaasiyo, ne zerettaanne i zerettaa morkke kessana; i ne huuphiyaa qoxxana; neenikka a qirbbiyaa dukkana” yaagido wode leemisuwan yootiis. (Doomettaabaa 3:15) Geeshsha Maxaafay Dabloosa ‘beni shooshshaa’ gees. (Ajjuutaa 12:9) Xoossay qaalaa gelido Zerettaa woykko Ashshiyaagaa oonatettay, Geeshsha Maxaafan daro xeetu layttatun wodiyaappe wodiyan qonccida xuura.
Addaameenne Hewaana nagaraa oottoosappe 2,000 gidiya layttay aadhi simmin, yaana geetettida Zerettay Abrahaama zariyaappe yaanaagaa Yihooway qonccissiis. (Doomettaabaa 22:17, 18) Daro xeetu layttappe guyyiyan, kiitettida PHauloosi waanna Zerettay Masiyaa, Yesuus Kiristtoosa gidiyoogaa qonccissiis. (Galaatiyaa 3:16) Doomettaabaa 3:15ra moggiya ogiyan, Yesuusi hayqqiyo wode a ‘qirbbee’ dukettiyoogan leemisettiyaabi haniis. Gidikkokka, Xoossay Yesuusa ‘ayyaana’ mereta oottidi hayquwaappe denttiis.—1 PHeexiroosa 3:18.
Xoossay 144,000u asati zerettau naaꞌꞌantto xekka gidanaadankka halchchiis. (Galaatiyaa 3:29; Ajjuutaa 14:1) Eti ayyaana deꞌuwau denddidi saluwaa Kawotettan Kiristtoosaara issippe haarana.—Roome 8:16, 17.
Saluwan Kawo gididi haariiddi deꞌiya Yesuusi, mata wode Dabloosa zerettaa, giishin Seexaanaa kaalliya iita asatanne daydanttata xayssana. (Yohaannisa 8:44; Efisoona 6:12) Yesuusa haaroy azazettiya asaa naatussi sarotettaanne ufayssaa ehaana. Wurssettan i shooshshaa xayssiyoogan a “huuphiyaa qoxxana.”—Ibraawe 2:14.
[Sinttaa 27n deꞌiya misiliyaa]
Doomettaabaa
Kessaabaa
Wogaabaa
Qoodaabaa
Zaarettido Wogaa
Yaasa
Daannatu
Uruto
[Sinttaa 27n deꞌiya misiliyaa]
Sofonaasa
Hagga
Zakkaariyaasa
Milkkiyaasa
Maatiyoosa
Marqqoosa
Luqaasa
Yohaannisa
Oosuwaa
Roome ●
1 Qoronttoosa ●
2 Qoronttoosa ●
Galaatiyaa ●
Efisoona ●
Piliphphisiyuusa ●
Qolasiyaasa ●
1 Tasalonqqe ●
2 Tasalonqqe ●
1 Ximootiyoosa ●
2 Ximootiyoosa ●
Tiitu ●
Pilimoona ●
Ibraawe ●
Yaaqooba
1 PHeexiroosa
2 PHeexiroosa
1 Yohaannisa
2 Yohaannisa
3 Yohaannisa
Yihudaa
Ajjuutaa
[Sinttaa 28n deꞌiya misiliyaa]
Yuu7eela
Amoxa
Abddiyyu
Yoonaasa
Mikiyaasa
Naahooma
Imbbaaqooma
Sofonaasa
Hagga
Zakkaariyaasa
Milkkiyaasa
Maatiyoosa
Marqqoosa
Luqaasa
Yohaannisa
Oosuwaa
● Roome
● 1 Qoronttoosa
● 2 Qoronttoosa
● Galaatiyaa
● Efisoona
● Piliphphisiyuusa
● Qolasiyaasa
● 1 Tasalonqqe
● 2 Tasalonqqe
● 1 Ximootiyoosa
● 2 Ximootiyoosa
● Tiitu
● Pilimoona
● Ibraawe
Yaaqooba
1 PHeexiroosa
2 PHeexiroosa
1 Yohaannisa
2 Yohaannisa
3 Yohaannisa
Yihudaa
Ajjuutaa
[Sinttaa 27n deꞌiya misiliyaa]
(For fully formatted text, see publication)
PHauloosi M.L. 50-65 Heeran Xaafido Dabddaabbeta
● PHauloosi ba dabddaabbiyaa xaafido sohota
(?) Xaafido sohoy hanno gaanau metees
XAALIYAA
● ROOME
Efisoona
Qolasiyaasa
Pilimoona
Piliphphisiyuusa
Ibraawe
2 Ximootiyoosa
Sisiliyaa
MAQIDOONIYAA
2 Qoronttoosa
1 Ximootiyoosa
Tiitu (?)
Piliphphisiyuusa
Tasalonqqe
GIRIIKE
● QORONTTOOSA
1 Tasalonqqe
2 Tasalonqqe
Roome
Qarxxeese
● EFISOONA
1 Qoronttoosa
Qolasiyaasa
GALAATIYAA
● ANXXOOKIYAA
Galaatiyaa (?)
Qophiroosa
Yerusalaame
GIBXXE
MEEDITERAANE ABBAA