Nena Medhidaagaa Bonchanawu Ayyaanaabaa Halchcha
“MARKKABIYAA laaggiya issi uri ba biyo sohuwaa erana xayikko, carkkoy awa ginaa carkkikkonne A qofissenna.” Koyro xeetu layttan deꞌida Rooma biittaa eranchchay giis giyo ha qofay, deꞌuwan kaaletoy deꞌana mala halchchoy koshshiyoogaa qonccissees.
Halchchoy deꞌiyoonne he halchchuwaa polanawu baaxetida daro asatubaa Geeshsha Maxaafay yootees. Nohee 50 gidiya layttawu, “bananne ba so asaa ashshanau markkabiyaa” keexxiis. Hananabaa yootiya Muusee ‘wodeppe demmana woytuwaa tishshi oottidi xeelliis.’ (Ibraawe 11:7, 26) Muuse sohuwan sunttettida Yaasu Kanaaneta xoonidi eta biittaa waati oyqqanaakko Xoossay yootiis.—Zaarettido Wogaa 3:21, 22, 28; Yaasa 12:7-24.
Yesuusi “kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchoi sa7a ubban odettana” giidi yootidobay, koyro xeetu layttan deꞌida Kiitettida PHawuloosi ayyaanaabaa halchchanaadan denttettidoogee qoncce. (Maatiyoosa 24:14) PHawuloosi, ‘Ayhuda gidenna asaa sinttan Yesuusa sunttaa erissanaadan’ ayyo odettidaagaa gujjin, Godaa Yesuusi haasayssidobaynne aymuwan bessidobay minttettin, I Qeeri Isiyaaninne Awurooppaa biittatun daro gubaaꞌeti eqqanaadan gitabaa oottiis.—Oosuwaa 9:15; Qolasiyaasa 1:23.
Ee, ubba wode deꞌida Yihoowa ashkkarati Xoossaa bonchchissanawu gita halchchuwaa halchchidi hegaa polidosona. Ha wodiyan nuuni ayyaanaabaa waati halchchana danddayiyoo? Nuuni halchchana danddayiyo halchchoti aybee, qassi hegeeta polanawu maaddiyaabaa ay ay oottana danddayiyoo?
Waannabay Suure Wozanaa Koshshaa
Nu deꞌuwan dumma dummabaa halchchana danddayoos, qassi ha alamiyaa asaykka halchchees. Gidoppe attin, ayyaanaabaa halchchoy alamiyaa asay halchchiyoobaappe dumma. Ha alamiyan asay halchchiyo daro halchchuwawu denttettiya waannabay duretettaanne maataa keehi koyiyoogaa. Maataa demmanawu woy hayttatanawu halchchiyoogee gita bala! Xoossaa Yihoowa bonchchissiya halchchoy ayyo goynniyoogaaranne A Kawotettaabaara gayttidaba. (Maatiyoosa 6:33) Hegaa mala halchchuwawu denttettiyay Xoossaanne asaa siiqiyoogaanne Xoossawu aqanawu koyiyoogaa.—Maatiyoosa 22:37-39; 1 Ximootiyoosa 4:7.
Nuuni halchchiyoy dumma haggaazo maataassa gidin, woy ayyaanaaban diccanaassa gidin, ayyaanaabaa halchchuwawu denttettiyay suure wozanaa koshshaa gidana bessees. Gidoppe attin, suure wozanay denttettin halchchidobaykka issi issitoo polettennan attees. Nuuni waatidi halchchana danddayiyoo, qassi hegaa polanawu maaddiyaabaa ay oottana danddayiyoo?
Polanawu Mintti Koyana Bessees
Yihooway saluwaaninne saꞌan deꞌiyaabata medhdhidoy ayba ogiyaanakko akeeka. Yihooway “sa7ai qammiisinne wonttiis” giyoogan, I gallassata giido wodetun ubbabaa maara medhdhiis. (Doomettaabaa 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) He gallassatu ubbawu I halchchidobay deꞌees, qassi hegaa poliis. (Ajjuutaa 4:11) Iyyoobi Yihooway “ba koyidobaa” oottiyoogaa yootiis. (Iyyooba 23:13) Yihooway ‘ba medhdhido ubbabaa’ beꞌidi, hegee “daro lo77o” gidiyoogaa yootido wode ayba ufayttideeshsha!—Doomettaabaa 1:31.
Nu halchchuwaa polanawu, hegaa nu wozanappe koyana bessees. Hegaa mala mino koshshay deꞌanaadan nuna aybi maaddanee? Yihooway saꞌay keehi loꞌꞌanaagaa A medhdhanaappe kasekka erees. Nuuni Yihoowa leemisuwaa kaallidi, nu halchchuwaa poliyoogaanne A goꞌꞌa qoppikko, hegaa oottanawu wozanappe koyoos. Toona giyo 19 laytta naꞌaa deꞌuwan hanidabay hegaa. I Arggo Awurooppan deꞌiya Yihoowa Markkatu macara biiruwaappe issuwaa beꞌanawu biido wode bawu siyettidabaa mule dogibeenna. He wodeppe doommidi Toonee, ‘Hagaa mala sohuwan deꞌiyoogeenne haggaaziyoogee ay mala gidaneeshsha?’ giidi ubbatoo oychchiis. I hegaa ubbatoo qoppido gishshawu, yan oottanawu koyiis, qassi he halchchuwaa polanawu keehi baaxetiis. Daro layttappe guyyiyan, I he macara biiruwan oottanawu xeesettido wode keehippe ufayttiis!
Issibaa halchchidi polidaageetuura laggetiyoogee nuunikka halchchidobaa polanaadan denttettana danddayees. Layttay 30 gidido Jaysani yelagatettan deꞌiyo wode, haggaaziyoogan ufayttenna. SHin I haggaazuwaa dosiyoogaa meezetidi, naaꞌꞌantto xekkaa timirttiyaa wurssi simmidi, ubba wode aqinye gidiis. Jaysani aqinye gididi haggaazanawu koyanaadan maaddiday aybee? I, “Aqinye gidida harata haasayissiyoogeenne etaara haggaaziyoogee keehippe denttettiis” yaagiis.
Nu Halchchidobaa Xaafiyoogee Maaddana Danddayees
Nuuni qoppidobaa qonccissi yootiyo wode akeekanawu metootokko. Solomoni suure qaalay henttanchchay wudiyaa laaggiyo xeeraa leeꞌe gatimaadan deꞌuwan suure ginaa baanaadan maaddana danddayiyoogaa yootiis. (Eranchchaa 12:11) He qaalata xaafiyoogee hegee nu wozanaappenne qofaappe xayennaadan oottees. Yihooway Israaꞌeela kawoti Higgiyaa banttawu duuqqi oyqqanaadan azazidoy hegaassa. (Zaarettido Wogaa 17:18) Yaatiyo gishshawu, nuuni halchchidobaanne hegaa polanawu qoppidobaa, qassi xube gidana danddayiyaabatanne he xubiya xooniyo ogeta xaafi oyqqana danddayoos. Qassi nuuni erana koshshiyaabaa pilggiyo wodenne harati maaddanaadan oychchiyo wode, halchchidobaa polanawu metootokko.
Issi Isiyaa biittan, haaho moottan adussa wodiyawu dumma aqinye gidida Jeferi ayyaanaabaa bawu halchchidoogee keehippe maaddiis. Qoppennan A keettaayiyaa hayqqidoogan keehi azzaniis. Jeferi minettanaashin guuttaa takkiis. Yaatidi, minni haggaazanawu maaddiyaabaa halchchiis. Ba halchchuwaa xaafidoogaappe guyyiyan, aginaa wurssettan heezzu asa xinaatiyaa doomissanawu woossiisinne halchchiis. I ubba galla ba oottidobaa zaarettees, qassi oosuwan peeshshidobaa tammantta galla yiggees. I ba halchchidobaa polidee? I ufayssan ee giis, qassi oyddu asaa xinaatiyaa doomissidoogaa yootiis.
Mata Wode Polana Danddayiyoobaa Halchcha
Issi issi halchchoy koyro heeran polettennaba milatana danddayees. Qommoora abaa yootido Toonayyo, Yihoowa Markkatu macara biiruwan haggaaziyoogee danddayettennaba milatiis. Hegaadan hanidoy I iitabaa oottiyo gishshaassanne bana Xoossawu sheedhdhibeenna gishshataassa. SHin Tooni koshshiyaaban laamettidi xammaqettanawu qofaa qachchiis. He halchchuwaa poli simmidi, kaafiya aqinye, qassi guyyeppe ubba wode aqinye gidanawu kuuyiis; he naaꞌꞌu halchchuwaakka doommana gallassaa xaafiis. I amarida wodiyaa aqinye gidi simmidi, macara biiruwan haggaaziyoogee danddayettiyaaba gidiyoogaa akeekiis.
Nuunikka adussa wodiyan polana halchchuwaa matan polana danddayiyo halchchotun shaakki shaakki wottana danddayoos. Mata wodiyan poliyo halchchoti adussa wodiyaa halchchuwaa polanawu maaddiyaaba gidana danddayoosona. Mata wode poliyo halchchuwan oosuwan peshshidobaa ubbatoo yiggi xeelliyoogee nu qofaa nu halchchuwan wottanaadan maaddana danddayees. Nu halchchuwaabaa ubbatoo Yihoowa woossiyoogeekka nu hegaa polanaadan maaddees. PHawuloosi, “Ubba wode Xoossaa woossite” yaagidi zoriis.—1 Tasalonqqe 5:17.
Murttiyoogeenne Minnidi Oottiyoogee Koshshiyaaba
Nuuni loytti qoppi halchchidi, hegaa polanawu wozanappe koyishinkka issi issi halchchoy polettennan attees. Kiitettida PHawuloosi naaꞌꞌantto misoonaawe oosuwawu biyo wode, Marqqoosa geetettiya Yohaannisa banaara efaanawu koyibeennaagan erissiyo ashkkaraa Marqqoosi keehippe azzanidoogee qoncce. (Oosuwaa 15:37-40) Marqqoosi hegaappe tamaaridi, kaseegaappe loytti haggaazanawu ba halchchuwaa giigissana koshshiis. I yaatidoogee qoncce. Guyyeppe PHawuloosi Marqqoosa loꞌꞌoban denttiis, qassi Marqqoosi Baabiloonen kiitettida PHeexiroosawu mata lagge gidiis. (2 Ximootiyoosa 4:11; 1 PHeexiroosa 5:13) I demmido maata ubbaappe aadhdhiyaagee, ayyaanay denttettin Yesuusa deꞌuwaabaanne haggaazuwaabaa xaafidoogaa gidennan aggenna.
Nuunikka ayyaanaabaa halchchidi polanawu baaxetiyo wode, xubbiyaabi gayttana danddayees. Xubbiyaabi deꞌiyo wode hidootaa qanxxana koshshenna. Nuuni oottidobaa kaalli xeellidi, koshshikko nu halchchuwaa laammana bessees. Xubbiyaabi merettiyo wode nuuni oottana bessiyaabaa murttidi aggennan oottana koshshees. Eranchcha Kawuwaa Solomoni, “Ne oottiyoobaa ubbaa hadaraa GODAAYYO imma; yaatikko, neeni halchchidobai polettana” yaagiis.—Leemiso 16:3.
Gidoppe attin, hanotati issi issi halchchoti polettennaadan oottoosona. Leemisuwawu, payyatettaa pacay woy so asawu koshshiyaabaa kunttiyo aawatettay nu halchchidobaa polennaadan oottana danddayees. Saluwan gidin woy Gannate saꞌaana gidin, wurssetta woytoy merinaa deꞌuwaa gidiyoogaa nuuni mule dogana bessenna. (Luqaasa 23:43; Piliphphisiyuusa 3:13, 14) He woytuwaa waati demmiyoo? Kiitettida Yohaannisi, “Xoossai giidoogaa oottiya urai merinau de7ana” yaagidi xaafiis. (1 Yohaannisa 2:17) Nu hanotay nuuni issi halchcho polennaadan diggiyaaba gidikkokka, tumu ‘Xoossaassi yayyananne A azazuwaa naagana’ danddayoos. (Eranchchaa 12:13) Ayyaanaabaa halchchoy nu qofaa wora zaarennan Xoossaa sheniyaa polanaadan maaddees. Yaatiyo gishshawu, ane nuuni halchchiyooban nuna Medhdhidaagaa bonchchissiyaageeta gidoos.
[Saaxiniyaa]
Qoppana Bessiya Ayyaanaabaa Halchchota
○ Geeshsha Maxaafaa ubba galla nabbabiyoogaa
○ Wochchiyo Keelaanne Beegottite! maxeetiyaa ubbaa nabbabiyoogaa
○ Kaseegaappe muruta woosaa woossiyoogaa
○ Geeshsha ayyaanaa ayfe gidida eeshshata bessiyoogaa
○ Gujjidi haggaaziyo maataa demmanawu baaxetiyoogaa
○ Sabbakiyoogaaninne tamaarissiyoogan kaseegaappe murutiyoogaa
○ Silkkiyan, haggaazuwaa kiyennaninne zalꞌꞌe heeran sabbakiyoogaa meezetiyoogaa