XANNAꞌIYO HUUPHE YOHUWA 48
MAZAMURE 129 Nuuni Genccana Bessees
Waayee Gakkiyo Wode Iyyooba Maxaafay Nena Waati Maaddana Danddayii?
“Xoossai tumuppe iitabaa oottenna.”—IYY. 34:12.
TAMAARANABAA
Iyyooba maxaafaappe Xoossay waayee deꞌanaadan paqqadidoy aybissakko, qassi waayee nuna gakkiyo wode waani genccana danddayiyakko tamaarana.
1-2. Iyyooba maxaafaa nabbabiyogee nuna goꞌꞌiyo amarida gaasoti awugeetee?
IYYOOBA maxaafaa mata wode nabbabadii? He maxaafay 3,500 layttaappe kase xaafettidaba gidikkonne, haꞌꞌikka keehi loꞌꞌo maxaafatuppe issuwa. Asay ha maxaafaa xaafidaagaa nashshees. Ayssi giikko, I akeekanawu metenna, ufayssiyanne minttettiya qaalata goꞌettiis. Ha maxaafaa xaafidaagee Muusa gidikkonne, I xaafana qofaa awu yootidaagee Xoossaa Yihoowa.—2 Xim. 3:16.
2 Iyyooba maxaafay keehi koshshiya Geeshsha Maxaafaa shaahotuppe issuwa. Ayssi giikko, ha maxaafay asaassinne kiitanchatussi ubbawu issi keehi gita allaalliya loytti qonccissees; hegeekka, Yihoowa sunttay geeyiyogaa. Qassi malaalissiya Yihoowa eeshshatubaa, hegeetikka, siiquwabaa, hayyuwabaa, suure pirddaabaanne wolqqaabaa nuna tamaarissees. Leemisuwawu, Iyyooba maxaafay hara Geeshsha Maxaafaa shaahotuppe aaruwan Yihoowi “Ubbaa Danddayiya Xoossaa” gidiyogaa 31 sohotun yootees. Iyyooba maxaafay, ‘Xoossay waayee deꞌanaadan paqqadidoy aybissee?’ giya oyshaa gujjin, daro asay oychchiyo keehi koshshiya hara oyshatuyyokka zaaruwa yootees.
3. Iyyooba maxaafaappe ay tamaarana danddayiyoo?
3 Iyyooba maxaafaa nabbabiyogaa deriya kiyiyogaara geeddarssana danddayoos. Neeni deriya kiyiyo wode ne yuushuwan deꞌiyabaa loytta beꞌana danddayaasa. Nuna waayee gakkiyo wode Yihoowawu aybi siyettiyakko Iyyooba maxaafaa nabbabiyogan loytti akeekana danddayoos. Israaꞌeelati Iyyooba taarikiyappe ay tamaarana danddayiyakko, qassi ha wodiyan nuuni hegaappe ay tamaariyakko beꞌana. Hegaa bollikka, nuuni harata maaddanawu Iyyooba maxaafaa waati goꞌettana danddayiyakko beꞌana.
IYYOOBI WAAYETTANAADAN XOOSSAY PAQQADIIS
4. Gibxxen deꞌida Israaꞌeelatuppe Iyyoobi keehi dummatiyoy ayba ogiyanee?
4 Israaꞌeelati Gibxxen aylle gididi deꞌiyo wode, Iyyoobi Uuxa giyo biittan deꞌees. Hegee Araba biittaayyo mata gidennan aggenna. Gibxxen eeqawu goynniyogaa doommida amarida Israaꞌeelatuppe dumma hanotan, Iyyoobi Yihoowayyo ammanettidi deꞌiis. (Yaa. 24:14; Hiz. 20:8) Yihoowi Iyyoobabaa hagaadan giis: “Sa7aa bollan a milatiya suure asi mulekka baawa.”a (Iyy. 1:8) He wode “Arshsho baggaara de7iya asa ubbaappe” Iyyoobi keehi durenne bonchchettida asa. (Iyy. 1:3) Yihoowawu ammanettidi haggaaziya he bitaniya daro asay eriyogeenne bonchchiyogee Seexaanaa keehi yiilloyidoogee qoncce!
5. Iyyoobi waayettanaadan Yihoowi paqqadidoy aybissee? (Iyyooba 1:20-22; 2:9, 10)
5 Waayee gakkikko Iyyoobi tumu goynuwa aggana giidi Seexaanay yootiis. (Iyy. 1:7-11; 2:2-5) Yihoowi Iyyooba keehi siiqees. Shin Seexaanay Iyyoobabaa yootidobay tumakko woy worddokko bessana mala Yihoowi awu paqqadiis. (Iyy. 1:12-19; 2:6-8) Yaatin, Seexaanay Iyyooba meheta xayssiis, A tammu naata woriis, qassi Iyyooba bolli tohuwappe huuphiya gakkanaashin iita masunttay kiyanaadan oottiis. Seexaanay Iyyoobi keehi waayettanaadan oottikkonne, Iyyoobi Yihoowawu ammanettidi haggaaziyogaa aggibeenna. (Iyyooba 1:20-22; 2:9, 10 nabbaba.) Guyyeppe Iyyoobi zaarettidi payya gidanaadan, duretanaadaaninne bonchchettanaadan Yihoowi oottiis. Qassi hara tammu naatakka awu immiis. Yihoowi Iyyooba layttaa adussin I hara 140 layttaa deꞌiis. Yaaniyo gishshawu, I ba naatanne ba naatu naata oyddantto yeletaa gakkanaashin beꞌiis. (Iyy. 42:10-13, 16) Beni deꞌida Xoossaa ashkkarati Iyyooba taarikiyappe ay tamaarana danddayiyonaa, qassi ha wodiyan nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
6. Iyyooba taarikee Israaꞌeelata waati maaddana danddayii? (Misiliyakka xeella.)
6 Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa? Gibxxen waayettiya Israaꞌeelata Iyyooba taarikee maaddana danddayees. Leemisuwawu, Yaasunne Kaaleebi aylle gididi daro layttaa deꞌidosona. Eti aynne mooribeennaba gidikkonne, bazzuwan 40 layttaa deꞌidosona. Israaꞌeelati Iyyooba taarikiya erikko, hegee eta minttettananne sinttappe eta yeletatikka asay waayettanaadan oottiyagee oonakko akeekanaadan maaddana danddayiyogee qoncce. Hegaa bollikka, waayee deꞌanaadan Xoossay paqqadidoy aybissakko, qassi awu ammanettidi deꞌiyageeta I keehi nashshiyogaa eti loytti akeekana danddayoosona.
Daro layttaa Gibxxen aylle gididi deꞌida Israaꞌeelati guyyeppe Iyyooba gakkidabaa eriyogan goꞌettana danddayoosona (Mentto 6 xeella)
7-8. Nu bolli waayee gakkiyo gaasuwa xeelliyagan Iyyooba maxaafaappe ay tamaariyoo? Hegeeta eriyogee waayee gakkiyogeeta waati maaddana danddayii? Leemisuwa yoota.
7 Nuuni ay tamaarana danddayiyoo? Ha wodiyan daroti loꞌꞌo asaa bolli iitabay gakkiyoy aybissakko akeekenna gishshawu, Xoossaa ammaniyogaa aggidoogee azzanttiyaba. Ruwanddan deꞌiya Haazelib hanotaa beꞌa. Naatettan deꞌiyo wode A Xoossaa ammanawusu. Shin guyyeppe O daro iitabay gakkiis. O yelidaageeti paraman shaahettidosona; yaatin I aayyiya hara azinaa gelaasu. Qassi I Haazelo keehi naaqqiis. Guyyeppe he bitanee wolqqan iira zinꞌꞌiis. Haazela woosa keettaa biikkonne, ayba minttettonne demmabeykku. Guyyeppe, Haazela Xoossaayyo dabddaabbiya xaafaasu. A he dabddaabbiyan hagaadan gaasu: “Xoossawu, taani nena woossaas, taani loꞌꞌobaa oottanawu baaxetaas, shin neeni taayyo loꞌꞌobaa iitaban zaaradasa. Hachchippe simmin taani neeyyo goynnikke; qassi tana ufayssiya aybanne oottanawu halchchaas.” Haazeliigaadan asay waayettanaadan oottiyay Xoossaa giidi ammaniyageeti ayba qarettiyonaa!
8 Nuuni waayettanaadan oottiyay Xoossaa gidennan, Seexaanaa gidiyogaa Iyyooba maxaafaappe tamaarida! Qassi waayettiyageeti bantta zeridobaa cakkoosona giidi qoppana koshshennaagaakka tamaarida. Geeshsha Maxaafay iitabay O bollikka qoppennan gakkana danddayiyogaa yootees. (Era. 9:11, 12; Iyy. 4:1, 8) Qassi nuuni meto wodiyankka Yihoowayyo ammanettidi haggaaziyaba gidikko, Seexaanay worddanchcha gidiyogaa qonccissana danddayiyogaa tamaarida. (Iyy. 2:3; Lee. 27:11) Geeshsha Maxaafaappe hegeeta tamaarido gishshawu nuuni keehi galatoos. Ayssi giikko, nuuni haꞌꞌi loꞌꞌo asaa bolli iitabay gakkiyoy aybissakko eroos. Guyyeppe Haazela Yihoowa Markkatuura xannaꞌada asay waayettanaadan oottiyay Xoossaa gidennaagaa akeekaasu. Yaatada A hagaadan gaasu: “Taani zaarettada Xoossaa wozanappe woossaas. Taani Xoossaayyo goynniyogaa aggaas giidaba gidikkonne, hegaadan oottabeykke. Taani hegaadan giidoy tumuppe A erabeenna gishshataassa. Haꞌꞌi Yihoowi tana siiqiyogaa akeekaas. Taani haꞌꞌi keehi ufayttays.” Waayee deꞌanaadan Xoossay paqqadidoy aybissakko nuuni erido gishshawu A keehi galatoos! Metoy nuna gakkiyo wode Iyyooba taarikee waati maaddana danddayiyakko ane beꞌoos.
IYYOOBA TAARIKEE GENCCANAADAN NUNA WAATI MAADDII?
9. Iyyoobi bana waayee gakkido wode waanidee? (Yaaqooba 5:11)
9 Iyyooba gakkida waayiya qoppa; I bidinttan uttiis, A bollay muleera masunxxiis, qassi hegee A keehi sakkees. A gogay iita qohettiis, qassi I keehi laafiis. Iyyoobi hitti giis. I bidinttan uttidi ba masunttaa konꞌꞌan qaacees. Qassi I ba hariggiyappe denddidaagan darotoo hidootaa qanxxiis. Shin waayee deꞌishinkka Iyyoobi Yihoowawu ammanettidi gencciis. (Yaaqooba 5:11 nabbaba.) Iyyoobi genccanaadan maaddidabay aybee?
10. Iyyoobi bawu siyettiya ubbabaa Yihoowawu yootidoogaa bessiyabay aybee? Qonccissa.
10 Iyyoobi bawu siyettiya ubbabaa Yihoowayyo yootiis. (Iyy. 10:1, 2; 16:20) Leemisuwawu, shemppo 3y Iyyoobi ba bolli gakkida metuwa gaasuwan keehi azzanidi amassalidoogaanne hegaa gattiday Yihoowa giidi balan qoppidoogaa yootees. Hegaappe simmin, Iyyooba heezzu laggeti Xoossay A nagaraa gaasuwan A qaxxayiiddi deꞌees giidi zaari zaaridi yootidosona. Shin I Yihoowawu ammanettidi deꞌiyogaa yootiyogaa aggibeenna. Iyyoobi haasayidobay I bana Xoossaappe aaruwan xillo giidi issi wode qoppidoogaa bessees. (Iyy. 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2) Qassi Iyyoobi bana suure asa gaanawu keehi baaxetido gishshawu issi issitoo eeyyabaakka haasayiis. (Iyy. 6:3, 26) Shemppo 31, Iyyoobi Xoossay awu zaaruwa immanaadaaninne I qaxxayettana bessenna giidi yootanaadan koyidoogaa qonccissees. (Iyy. 31:35) Shin, Iyyoobi A bolli waayee gakkido gaasuwa Xoossay awu yootanaadan koyidoogee bala.
11. Iyyoobi bana xillo giido wode Yihoowi waatidee?
11 Iyyoobi Yihoowa haasayissido ogee, I Yihoowayyo mata dabbo gidiyogaanne Xoossay suure pirddanaagaa loytti ammanettidoogaa bessees. Yihoowi gotiya giddoppe Iyyoobawu zaarido wode, I waayettiyo gaasuwa xeelliyagan ubbabaa yootibeenna. Qassi Iyyoobi bawu siyettiyabaa yootido gishshawu, woy I bana xillo giido gishshawu, Yihoowi A qaxxayibeenna. Shin, Yihoowi siiqiya Aawadan Iyyooba zoriis. Iyyooba maaddanawu hegee keehi loꞌꞌo oge. Hegaappe denddidaagan, Iyyoobi pattenna laafa asa gidiyogaa ashkketettan akeekiisinne bessennabaa eesotidi haasayido gishshawu zilꞌꞌettidi laamettiis. (Iyy. 31:6; 40:4, 5; 42:1-6) Ha taarikiyappe Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa, qassi ha wodiyan nuuni hegaappe ay tamaarana danddayiyoo?
12. Iyyooba taarikiyappe Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa?
12 Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa? Israaꞌeelati Iyyooba bolli gakkidabaappe tamaarana danddayoosona. Muuse hanotaa beꞌa. Muusee Israaꞌeelata kaalettiyo wode, metiya darobata, yiilloyiyabatanne hidootaa qanxxissiyabata genccana koshshiis. Darotoo Yihoowa bolli zuuzummida makkalanchcha Israaꞌeelatuppe dumma hanotan Muusee bana qofissidabaa Iyyoobaagaadan Yihoowawu yootiis. (Kes. 16:6-8; Qoo. 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5) Qassi Muusee zoree imettido wode genccana koshshiis. Leemisuwawu, Israaꞌeelati Hidootaa Biittaa gelanaappe guuttaa kasetidi Muusee eta bolli keehi hanqqettido gishshawu, ‘bessenna qaalaa’ haasayiis. Qassi I Yihoowa sabbibeenna. (Maz. 106:32, 33) Hegaappe denddidaagan, Yihoowi Muusee Hidootaa Biittaa gelennaadan diggiis. (Zaa. 32:50-52) Ha seeray Muuseyyo deexxiyaba gidikkonne, I hegaa bana ziqqi oottidi ekkiis. Iyyooba taarikee Muuseppe simmin deꞌida ammanettida Israaꞌeelatakka maaddana danddayees. Eti Iyyooba taarikiya qoppananne banttawu siyettiya ubbabaa Yihoowawu yootana danddayoosona. Qassi eti Yihoowappe aaruwan xillo gidennaagaakka hassayana koshshees. Hegaa bollikka, Yihoowi eta zoriyo wode, eti banttana ziqqi oottidi siyana koshshiyogaa tamaarana danddayoosona.
13. Iyyooba taarikee genccanaadan nuna waati maaddana danddayii? (Ibraawe 10:36)
13 Nuuni ay tamaarana danddayiyoo? Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu genccana koshshees. (Ibraawe 10:36 nabbaba.) Leemisuwawu, nuuppe amaridaageeti sahuwa, unꞌꞌettiyogaa, so asaa metuwa, siiqiyo uri hayqqidoogaa, woy hara wolqqaama metuwa gencciiddi deꞌoos. Qassi issi issitoo harati haasayiyobati woy oottiyobati gencciyogee nuussi deexxanaadan oottana danddayoosona. (Lee. 12:18) Gidikkonne, Yihoowi nu woosaa siyanaagaa ammanettidi nuuyyo siyettiya ubbabaa awu yootana danddayiyogaa Iyyooba maxaafaappe tamaaroos. (1 Yoh. 5:14) Nuuni nuuyyo siyettiyabaa yootiyo wode, ubba qassi issi issitoo eeyyabaa haasayiyo wodekka I nu bolli hanqqettenna. Ubba I genccanawu koshshiya wolqqaanne hayyuwa nuussi immana. (2 Odi. 16:9; Yaq. 1:5) Qassi Iyyoobaagaadan, koshshiyo wodiyan I nunakka seerana danddayees. Hegaa bollikka, Yihoowa Qaalaappe, A dirijjitiyappe, woy kayma laggetuppe nuussi zoree woy seeray imettiyo wode, waatana danddayiyakko Iyyooba maxaafaappe tamaaroos. (Ibr. 12:5-7) Iyyoobi bawu imettida zoriya bana ziqqi ootti ekkidi goꞌettidoogaadan, nuunikka nuuyyo imettiya zoriya ekkiyo wode goꞌettoos. (2 Qor. 13:11) Iyyooba maxaafaappe nuuni keehi maaddiyabaa tamaarida! Harata maaddanawu nuuni Iyyooba taarikiya waati goꞌettana danddayiyakko ane beꞌoos.
HARATA MAADDANAWU IYYOOBA MAXAAFAA GOꞌETTA
14. Asay waayettiyoy aybissakko haggaazuwan waata qonccissana danddayay?
14 Issi uri ‘waayee daridoy aybissee’ giidi haggaazuwan nena oychchi erii? Yaatin he oyshaa woyga zaaradii? Edene Gannatiyan hanidabaa Geeshsha Maxaafay yootiyobaa awu qonccissennan aggakka. Geella iita ayyaana gidida Seexaanay koyro azinaassinne machcheessi wordduwa yootiyogan eti Xoossaa bolli makkalanaadan oottidoogaa qonccissiyogan doommana danddayaasa. (Doo. 3:1-6) Yaatada, Addaameenne Hewaana Xoossaa bolli makkalido gishshawu saꞌan waayeenne hayqoy daridoogaa yootana danddayaasa. (Rom. 5:12) Wurssettan, Seexaanaa worddoy qonccanaadaaninne sinttappe asay zaarettidi wottiyobi baynnaagaa gidanaagaa xeelliyagan mishiraachchuwa aassanawu Xoossay gidiya wodiya immidoogaa qonccissana danddayaasa. (Ajj. 21:3, 4) Hegaadan qonccissiyogee keehi loꞌꞌo oge gidiyo gishshawu muruta ayfiya demissana danddayees.
15. Asay waayettiyoy aybissakko oychchida ura maaddanawu Iyyooba maxaafaa nuuni waati goꞌettana danddayiyoo? (Misiliyakka xeella.)
15 Asay waayettiyoy aybissakko neeni qonccissana danddayiyo hara ogee etawu Iyyoobabaa yootiyogaa. Issi uri keehi koshshiya hegaa mala oyshaa oychchido gishshawu A galatiyogan doommana danddayaasa. Yaatada, ammanettida bitanee Iyyoobikka waayee gakkido wode hegaa mala oyshaa oychchidoogaa yootana danddayaasa. I ba bolli waayiya gattiyay Xoossaa giidi qoppiis. (Iyy. 7:17-21) Ne haasayissiyo uri asay waayettiyo gaasuwa eranawu koyiiddi adussa wodiya takkidoogan malaalettana danddayaasa. Yaatada, Iyyoobi waayettanaadan oottiday Xoossaa gidennan, Dabloosa gidiyogaa hiillan yootana danddayaasa. Dabloosi asay ba goꞌꞌa xalaalawu Xoossawu goynneesippe attin, waayee gakkikko eti awu oottiyogaa aggiigana giidi yootees. Iyyooba bolli metuwa gattiday Xoossaa gidana xayikkonne, hegee A bolli gakkanaadan I paqqadidoogaanne Seexaanay worddanchcha gidiyogaa asay bessanaagaa Xoossay ammanettidoogaa qonccissanakka danddayaasa. Wurssettan, Iyyoobi ammanettidi deꞌido gishshawu, Xoossay guyyeppe A anjjidoogaa yootana danddayaasa. Hegaa gishshawu, Yihoowi nuuni waayettanaadan oottennaagaa loyttidi yootiyogan harata minttettana danddayoos.
‘Xoossay tumuppe iitabaa oottennaagaa’ harata tamaarissanawu Iyyooba maxaafaa waata goꞌettana danddayay? (Mentto 15 xeella)
16. Waayettiya ura Iyyooba maxaafay waati maaddana danddayiyakko qonccissiya leemisuwa yoota.
16 Iyyooba maxaafay Maariya giyo bitaniya waati maaddidaakko beꞌa. Issi michchiya 2021n, silkkiyan haggaazaydda Maariya giyo bitaniyawu dawalaasu. Yaatada Ermmaasa 29:11, 12 awu nabbabada, Xoossay nu woosaa siyiyogaa xalaala gidennan, nuussi sinttanaa hidootaa immidoogaakka qonccissaasu. A he xiqisiya xeelliyagan Maariyoy ba qofaa yootanaadan oychchido wode, I ba soo asaa siiqiyogaa qonccissanawu dabddaabbiya xaafiiddi deꞌiyogaanne hegaappe simmidi bana barkka worana haniyogaa iyyo yootiis. Qassi I, “Taani Xoossaa ammaniyaba gidikkonne, I tawu qoppenna” yaagiis. Hegaa gishshawu, he michchiya guyyeppe silkkiya dawalada Iyyooba gakkida waayiyabaa awu yootaasu. Yaatin Maariyoy Iyyooba maxaafaa kumettaa nabbabanawu kuuyiis. Yaaniyo gishshawu, nu michchiya I jw.org saytiyappe Geeshsha Maxaafaa nabbabanaadan awu linkkiya kiittaasu. Hegee ay demissidee? Maariyoy Geeshshaa Maxaafaa xannaꞌanawu maayettiis; qassi awu qoppiya siiqiya Xoossaabaa gujjidi tamaariyogan ufayttiis.
17. Iyyooba taarikee Geeshsha Maxaafan xaafettanaadan Yihoowi oottido gishshawu neeni A galatiyoy aybissee? (Iyyooba 34:12)
17 Waayettiyageeta gujjin, asa ubbaa maaddanawu Xoossaa Qaalawu gita wolqqay deꞌiyogee qoncce. (Ibr. 4:12) Yihoowi Iyyooba taarikee Geeshsha Maxaafan xaafettanaadan oottido gishshawu nuuni A keehi galatoos! (Iyy. 19:23, 24) “Xoossai tumuppe iitabaa [oottennaagaa]” Iyyooba maxaafay mintti yootees. (Iyyooba 34:12 nabbaba.) Qassi Xoossay waayee deꞌanaadan paqqadido gaasuwanne nuuni hegaa waati genccana danddayiyakko tamaarissees. Iyyooba maxaafay waayettiyageeta minttettanaadankka nuna maaddees. Kaalliya huuphe yohuwan, Iyyoobaa maxaafay nuuni harata zoriyo wode nuna waati maaddana danddayiyakko beꞌana.
MAZAMURE 156 Qoncci Beettees
a Iyyoobi Yooseefi hayqqi simmin, qassi Muusee Gibxxe aylletettaappe Israaꞌeelata laꞌa kessanawu kiitettanaappe kase deꞌiis. Hegaa gishshawu, Yihoowinne Seexaanay haasayidoy, qassi Iyyooba metoy gakkidoy 1657 K.K.-1514 K.K. gakkanawu deꞌiya wodiyana gidennan aggenna.
b Issi issi asatu sunttay laamettiis.