XANNAꞌIYO HUUPHE YOHUWA 49
MAZAMURE 44 Unꞌꞌettida Ura Woosaa
Harata Zoriyo Wode Iyyooba Maxaafay Nena Waati Maaddana Danddayii?
“Iyyoobaa, ha77i taani yootiyoogaa siya.”—IYY. 33:1.
TAMAARANABAA
Loꞌꞌo zoriya zoranawu Iyyooba maxaafay nuna waati maaddana danddayiyakko beꞌana.
1-2. Iyyooba minttettiyogee A heezzu laggetussinne Eelihussi deexo gididoy aybissee?
IYYOOBI ba aquwa ubbaa xayido wode, he heeran deꞌiya daro asay hegaa siyiis. Iyyooba heezzu laggeti Elifaazi, Bilddaadinne Xoofaari A bolli gakkidabaa siyidi A minttettanawu Uuxa biidosona. Shin eti Iyyooba bolli gakkidabaa beꞌidi keehi dagammidosona.
2 Ha hanotaa qoppa. Iyyoobawu deꞌiya ubbabay xayiis giyogaa mala. Awu deꞌiya meheti, gaameelatinne dorssati ubbay xayidosona. Ambbaanoti A ashkkaratuppe darota bisuwan busakkidosona. Qassi keettay Iyyooba naatu bolli kunddin eti ubbay hayqqidosona. He ubbabaappe simmin I keehi harggiis. Iyyoobawu huuphiyappe tohuwa gakkanawu iita masunttay kiyiis. A heezzu laggeti haahuwan eqqidi, Iyyoobi bidinttan uttidi azzaniyagaa beꞌidosona. Yaatin eti woygidonaa? Iyyoobi keehi sahettiyogaa eti beꞌikkonne, laappun gallassawu aybanne haasayibookkona. (Iyy. 2:12, 13) He wode, Eeliha giyo yelagay Iyyooba beꞌanawu yiidi eta matan uttiis. Wurssettan, Iyyoobi ba doonaa dooyidi ba yelettido gallassaa qanggiyogaanne hayqqanawu amottiyogaa doommiis. (Iyy. 3:1-3, 11) Iyyoobawu maadoy koshshidoogee qoncce, shin A maaddiyogee A laggetussi deexo gidiis! Eti Iyyooba minttettananne ayyo qoppiya tumu lagge gidiyogaa bessana danddayoosona. Ane eti oottidobaa beꞌoos.
3. Nuuni ha huuphe yohuwan ay beꞌanee?
3 Iyyooba heezzu laggetinne Eelihu haasayidobaanne oottidobaa Muusee xaafanaadan Yihoowi kaalettiis. Elifaazi haasayidobaappe amaridaagaa iita ayyaanay kaalettin haasayennan aggenna. Shin Eelihu Yihoowi kaalettin haasayiis. (Iyy. 4:12-16; 33:24, 25) Iyyooba maxaafan keehi loꞌꞌo zoreenne iita zoree deꞌiyoy hegaassa. Nu laggiya zorana koshshiyo wode Iyyooba maxaafay nuna waati maaddana danddayiyakko beꞌana. Koyruwan, nuuni harata zoriyo wode haasayananne oottana koshshennabaa Iyyooba heezzu laggetuppe tamaarana. Kaallidi, nu haasayananne oottana koshshiyabata Eelihuppe tamaarana. Hegaa bollikka, Israaꞌeelati Iyyooba maxaafaappe ay tamaarana danddayiyakko, qassi ha wodiyan nuunikka hegaappe ay tamaaranaakko beꞌana.
IYYOOBA HEEZZU LAGGETI A WAATI ZORIDONAA?
4. Iyyooba heezzu laggeti A minttettana danddayibeennay aybissee? (Misiliyakka xeella.)
4 Iyyooba heezzu laggeti A bolli gakkida iitabaa ubbaa siyidi “ayyo qarettanaunne a minttettanau” biidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Iyy. 2:11) Shin eti Iyyooba mulekka minttettibookkona. Aybissi? Baa giishin heezzu gaasota ane beꞌoos. Koyruwan, eti wodiya bazzidi Iyyoobi yootiyobaa siyanawunne A hanotaa akeekanawu baaxetibookkona. Leemisuwawu, eti Iyyoobi ba oottido nagaraa gaasuwan qaxxayettiiddi deꞌees giidi balan qoppidosona.a (Iyy. 4:7; 11:14) Naaꞌꞌanttuwan, eti hayyuwan haasayidaba milatikkonne, eti haasayidobay Iyyooba aybanne maaddibeenna. (Iyy. 13:12) Eti Iyyoobi azzananaadan oottiyabaakka haasayidosona. Leemisuwawu, Bilddaadi Iyyoobi haasayaa keehi adussees giidi naaꞌꞌutoo yootiis. (Iyy. 8:2; 18:2) Qassi issi issitoo, eti meqetti baynnabaakka haasayidosona. Leemisuwawu, Xoofaari ‘eeyya asaara’ Iyyooba geeddarssiis. (Iyy. 11:12) Heezzanttuwan, eti Iyyooba bolli waassidi haasayibeennaba gidikkonne, A bonchchennaagaanne siiqennaagaa bessiyabaa haasayidosona. (Iyy. 15:7-11) Qassi, eti A wozanaa pattiyogaa woy A ammanuwa minttiyogaa aggidi, balabaa oottadasa giidi Iyyooba ammanttanawu keehi baaxetidosona.
Neeni issi ura zoriyo wode ne appe dariyabadan I qoppanaadan oottennaadan naagetta. He ura maaddanawu neessi danddayettida ubbabaa ootta (Mentto 4 xeella)
5. Iyyooba laggeti zorido zoree ay kaalettidee?
5 Iyyooba laggeti zorido zoree loꞌꞌo ayfiya demissibeennaagee malaalissiyaba gidenna. Iyyoobi eti haasayidoban keehi qohettiis. (Iyy. 19:2) Eti balabaa oottadasa giidi A mootido paydo ubban, I xillo asa gidiyogaa etawu qonccissanawu keehi koyiis. Hegee I maara qoppennaadaaninne eeyyabaa haasayanaadan oottiis. (Iyy. 6:3, 26) Iyyooba laggeti Yihoowa qofaara maayettiyabaa awu yootibookkona; qassi awu qarettibookkona. Hegaappe denddidaagan, Iyyooba hidootaa qanxxissanawu Seexaanay eta goꞌettiis. (Iyy. 2:4, 6) Shin ha taarikiyappe Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa, qassi ha wodiyan nuuni hegaappe ay tamaarana danddayiyoo?
6. Iyyooba heezzu laggetuppe Israaꞌeela cimati ay tamaarana danddayiyonaa?
6 Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa? Yihoowi Israaꞌeelatuyyo higgiya immido wode, ba asaa bolli pirddanaadaaninne A higgiya kaallanaadan eta maaddanawu cimata sunttiis. (Zaa. 1:15-18; 27:1) He cimati zoranaappe woy pirddanaappe kase asay yootiyobaa loytti ezggana koshshees. (2 Odi. 19:6) Qassi cimati ubbabaa eriyabadan qoppiyogaappe oyshata oychchana koshshees. (Zaa. 19:18) Israaꞌeela cimati maaduwa koyidi etakko yiyageetu bolli meqetti baynnabaa haasayana koshshenna. Ayssi giikko, hegee issi uri ba wozanaabaa etawu yootennaadan oottana danddayees. (Kes. 22:22-24) Israaꞌeela cimati Iyyooba taarikiyappe tamaarana danddayiyobatuppe hageeti amaridaageeta.
7. Israaꞌeelan cimatuppe hari ooni zorana danddayii? Eti Iyyooba taarikiyappe ay tamaarana danddayiyonaa? (Leemiso 27:9)
7 Israaꞌeelan zorana danddayiyageeti cimatu xalaala gidokkona. Yelaga woy gastta gidin, attuma woy macca gidin, Israaꞌeelan deꞌiya ooninne Yihoowawu loytti goynnanawu woy iitabaa oottiyogaa agganawu maadoy koshshido laggiya zorana danddayees. (Maz. 141:5) Hegaadan siiquwan zoriyogee tumu lagge gidiyogaa bessiyaba. (Leemiso 27:9 nabbaba.) Iyyooba heezzu laggeti aara haasayidobaa Israaꞌeelati qoppidaba gidiyakko, zoriyo wode haasayana bessennabaanne oottana koshshennabaa tamaarana danddayoosona.
8. Nuuni harata zoriyo wode hassayana koshshiyo heezzubati awugeetee? (Misiliyakka xeella.)
8 Nuuni ay tamaarana danddayiyoo? Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, nu ishatanne michchota metoy gakkiyo wode maaddanawu koyoos. Shin yaatanawu, Iyyooba heezzu laggetuugaadan haasayananne oottana koshshenna. Koyruwan, nuuni pirddanawu eesotiyogaappe naagettananne zoranaappe kase hanotaa loytti erana koshshees. Naaꞌꞌanttuwan, nu zoree Xoossaa Qaalaappe gidana besseesippe attin, Elifaazaagaadan nu qofaappe gidana bessenna. (Iyy. 4:8; 5:3, 27) Heezzanttuwan, nuuni meqetti baynnabaa haasayana woy borana koshshenna. Elifaazinne A laggeti haasayidobaappe amaridabay tuma gidiyogaa hassaya. Ubba guyyeppe, kiitettida Phawuloosi Elifaazi giidobaappe issibaa ekkidi xaafiis. (Iyyooba 5:13 1 Qoronttoosa 3:19ra gatta xeella.) Shin eti Xoossaa xeelliyagan haasayidobaappe darobay worddo; qassi hegee Iyyoobakka qohiis. Yaaniyo gishshawu, Yihoowi eti worddobaa haasayidoogaa yootiis. (Iyy. 42:7, 8) Nuuni harata zoriyo wode, Yihoowa meqetti baynnabadan woy ba ashkkarata siiqennabadan eti qoppanaadan oottiyabaa haasayana koshshenna. Eelihuppe nu tamaarana danddayiyobaa ane beꞌoos.
Neeni zoriyo wode, (1) he ura hanotaa akeeka, (2) Xoossaa Qaalaa goꞌetta, qassi (3) siiquwan haasayissa (Mentto 8 xeella)
EELIHU IYYOOBA WAATI ZORIDEE?
9. Iyyoobawu maadoy koshshidoy aybissee, qassi Yihoowi A waati maaddidee?
9 Iyyoobinne A heezzu laggeti adussa wodiyawu palamettidosona. Eti haasayidobay keehi daro gidiyo gishshawu Geeshsha Maxaafan 28 shemppo gidiis. Qassi eti haasayidobaappe darobay eti keehi yiillotidoogaanne hanqqettidoogaa bessees. Iyyoobi waayettiiddi deꞌiyogee qoncce! Awu minttettoynne zoree koshshiis. Yaatin Yihoowi Iyyooba waati maaddidee? Eelihu baggaara A zoriis. Eelihu eesuwan haasayibeennay aybissee? I hagaadan giis: “Taani laittan naatais; intte taappe cimeeta. Hegaa gishshau, taani ta qofaa intteyyo yootanau yayyaas.” (Iyy. 32:6, 7) Cimidaageeti adussa layttaa deꞌidonne yelagatuppe aaruwan bantta deꞌuwan darobaa beꞌido gishshawu, darotoo eti eranchcha gidiyogaa Eelihu erees. Shin Iyyoobinne A heezzu laggeti haasayiyobaa Eelihu danddayan siyi simmidi, coꞌꞌu gaana danddayibeenna. I hagaadan giis: “Asaa aadhdhida eranchcha kessiyaagee cimatetta gidenna, woikko likkebai geliyoi daro de7ida asatussa gidenna.” (Iyy. 32:9) Eelihu kaallidi woygidee, qassi waati haasayidee?
10. Iyyooba zoranaappe kase Eelihu waatidee? (Iyyooba 33:6, 7)
10 Eelihu Iyyooba zoranaappe kase I woppu giidi siyanaadan hanotaa injjeyiis. Waatidi? Eelihu siyidoban yiillotido gishshawu Iyyooba haasayissanaappe kase ba yiilluwa mittiis. (Iyy. 32:2-5) Hegaa gishshawu, Eelihu Iyyooba bolli meqetti baynnabaa haasayibeenna woy A boribeenna. Yaatiyogaappe, minttettiyabaa haasayiis. Leemisuwawu, I Iyyoobawu hagaadan giis: “Be7a, taani Xoossaa sinttan ne mala.” (Iyyooba 33:6, 7 nabbaba.) Hegaappe simmin I Iyyoobi yootidobaa loytti siyidoogaa qonccissiis. I zoranaappe kase Iyyoobi haasayido waanna qofatuppe amaridaageeta awu zaarettiis. (Iyy. 32:11; 33:8-11) Eelihu Iyyooba haranttuwa zorido wodekka hegaara issi malabaa oottiis.—Iyy. 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Eelihu Iyyooba waati zoridee? (Iyyooba 33:32)
11 Eelihu he ammanettida bitaniya Iyyooba zoriyo wode bonchchiyogaa bessiis. Leemisuwawu, Iyyoobinne A laggeti palamettiyo wode Eelihu haasayanawu keehi koyidoogaa hassayido gishshawu, Iyyooba zori simmidi I haasayanaadan oottennan aggenna. (Iyy. 32:4; Iyyooba 33:32 nabbaba.) Iyyoobi haasayidobaappenne oottidobaappe amaridaageeti loꞌꞌo gidenna gaasuwa Eelihu loytti qonccissiis; qassi yaati simmidi Yihoowa hayyuwa, wolqqaa, suure pirddaanne aggenna siiquwa kehatettan A hassayissiis. (Iyy. 36:18, 21-26; 37:23, 24) Eelihu zorido loꞌꞌo zoree Iyyoobi Yihoowi zoriyo hara zoriyakka siyanawu giigettanaadan oottennan aggenna. (Iyy. 38:1-3) Eelihu oottidobaappe Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa, qassi ha wodiyan nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
12. Yihoowi ba erissidobaa yootiyageetu baggaara ba asaa waati maaddidee? Eti Eelihu oottidobaappe ay tamaarana danddayiyonaa?
12 Israaꞌeelati ay tamaarana danddayiyonaa? Yihoowi Israaꞌeelata ba erissidobaa yootiyageetu baggaara darotoo tamaarissiisinne zoriis. Leemisuwawu, Daannatu wode Yihoowi Deboori baggaara ba asaa kaalettiis. Qassi Sameeli naatettan deꞌiyo wodiyappe doommidi Yihoowi A baggaara Israaꞌeelata tamaarissiis. (Daan. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Hegaappe simmin kawotu wodiyan Yihoowi ayyaanaaban ba asaa minttanawunne tumu goynuwa aggidaageeta zoranawu I erissidobaa yootiyageeta daro wodiyawu aggennan kiittiis. (2 Sam. 12:1-4; Oos. 3:24) Iyyooba maxaafan odettida Eelihu oottido loꞌꞌobay ammanettida attumaageetinne maccaageeti harata zorana koshshiyo wode woyganaakko eranaadaaninne kehatettan waati zoranaakko maaddana danddayees.
13. Ha wodiyan Eelihu oottidobaappe ay tamaarana danddayiyoo?
13 Nuuni ay tamaarana danddayiyoo? Nuunikka Xoossaa Qaalan, Geeshsha Maxaafan deꞌiyabaa asawu yootiyogan Xoossaa shenee erettanaadan oottoos. Qassi loꞌꞌobaa haasayidi nu ishatanne michchota minttettoos. (1 Qor. 14:3) Yaatiyo wode, Eelihu oottidobaappe tamaarana danddayoos. Hanqqettidaageeta woy “xala” qaalaa haasayiyageeta gujjin, ubba ishatanne michchota cimati ‘kehatettan’ haasayissana bessees.—Qol. 4:6; Iyy. 6:3; 1 Tas. 5:14.
14-15. Cimati Eelihu leemisuwa waati kaallana danddayiyakko qonccissa.
14 Ha hanotaa ane qoppa. Issi cimay ba galchchan deꞌiya issi michchiya unꞌꞌettidoogaa akeekiis. He cimay hara cimaara he michchiyo minttettanawu biis. Eti oychchanawu biido wode A qoppiyobay loꞌꞌo gidennaagaa etawu yootaasu. A ubbatoo haggaaziyabanne shiiqota shiiqiyaba gidikkonne, darin ufayttennaagaa etawu odaasu. Yaatin eti waatana koshshii?
15 Koyruwan, eti he michchee hanotaa loytti akeekanawu baaxetana koshshees. Yaatanawu, A yootiyobaa eti danddayan ezggana koshshees. A Xoossay bana siiqennabadan qoppay? “Deꞌossi koshshiyabawu hirggiyogee” A unꞌꞌettanaadan oottidee? (Luq. 21:34) Naaꞌꞌanttuwan, A oottiyo loꞌꞌobaa gishshawu eti O galatana koshshees. Leemisuwawu, A unꞌꞌettayddakka shiiqota shiiqiyonne haggaaziyo gishshawu O galatana danddayoosona. Qassi heezzanttuwan, cimati I hanotaanne A hegaadan unꞌꞌettanaadan oottida gaasuwa akeeki simmidi, O Xoossay siiqiyogaa A ammanettanaadan maaddanawu Geeshsha Maxaafaa goꞌettana danddayoosona.—Gal. 2:20.
IYYOOBA MAXAAFAAPPE TAMAARIYOGAA AGGOPPA
16. Iyyooba maxaafaappe ubbatoo tamaaranawu waatana danddayiyoo?
16 Iyyooba maxaafaa pilggiyogan nu tamaarana danddayiyo darobay deꞌiyogee qoncce! Kasetiya huuphe yohuwan nuuni beꞌidoogaadan, Iyyooba maxaafay waayee deꞌanaadan Xoossay paqqadido gaasuwa xalaala gidennan, nuuni hegaa waati genccana danddayiyakkokka tamaarissees. Qassi nuuni ubbay Iyyooba heezzu laggetu leemisuwa gidennan, Eelihu leemisuwa kaalliyogan harata loꞌꞌo zoriya waati zorana danddayiyakko ha huuphe yohuwan tamaarida. Geella sinttappe issi ura zoranaappe kase Iyyooba maxaafaappe tamaaridobaa zaarettana danddayaasa. Qassi ha ufayssiya Iyyooba maxaafaa mata wode nabbababeennaba gidikko, hegaa zaarettada nabbabiyogan goꞌettana danddayaasa. Ha maxaafaappe keehi maaddiya darobaa tamaarana danddayaasa.
MAZAMURE 125 ‘Maariyageeti Ufayttiyageeta!’
a Elifaazi Yihoowi ay asanne xillodan xeellenna gishshawu A ooninne ufayssana danddayenna giidi I qoppanaadan oottiday iita ayyaanaa gidennan aggenna. Elifaazi ha bala qofaa ammaniis. Yaatiyo gishshawu, I Iyyoobaara haasayido wode ubban he bala qofaa zaari zaaridi yootiis.—Iyy. 4:17; 15:15, 16; 22:2.