SHaahettida Alamiyan Oossinne Exatennan Deꞌa

1. Nuuni Xoossawukka asaa kawotettawukka waanidi azazettana danddayiyoo?

XOOSSAA QAALAY nuuni kawotettatuyyo azazettanaadan yootees; gidoppe attin, asawu azazettiyoogaappe Xoossawu azazettana bessiyoogaakka tamaarissees. (Oos. 5:29; Tii. 3:1) Ha qofay issoy issuwaa phalqqii? CHii, phalqqenna. Likkiyan haarettiyoogaara gayttida maaray nuuni he azazuwaa akeekanaadaaninne azazettanaadan maaddees. Yesuusi, “Yaatikko, Qeesaaraagaa Qeesaarassi, Xoossaagaa Xoossaassi immite” giidi he maaraa qanttan yootiis.^[1] (Maa. 22:21) Nuuni Yesuusa azazuwaa waati azazettiyoo? Nuuni deꞌiyo biittaa wogaa azazettiyoogan, sunttata bonchiyoogaaninne qaraxaa qanxxiyoogan he kawotettawu haarettoos. (Roo. 13:7) SHin kawotettan sunttettidaageeti nuuni Xoossawu azazettennaadan azazikko, nuuni hegaa maayennaagaa bonchuwan yootoos.

2. Alamiyaa polotikan oossinne exatennaagaa waatidi bessana danddayiyoo?

² Alamiyaa polotikan oossinne exatennan deꞌiyoogee Xoossawu bessiyaabaa immiyoobaappe issuwaa. (Isi. 2:4) Yaatiyo gishshawu, ayssanaadan Yihooway paqqadido kawotettata eqettokko, woy qassi ba biittaa siiqiyoogaa bessanawu asay oottiyooban aybiininne gelokko. (Roo. 13:1, 2) Nuuni polotikaa asata denttettokko, dooruwaa wode doorokko, polotikan sunttettokko, woy kawotettaa laammanawu malokko.

3. Nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌana koshshiyoy aybissee?

³ Nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanaadan Xoossay koyiyoy aybissakko Geeshsha Maxaafay amaridabaa yootees. Leemisuwawu, nuuni alamiyaa polotikaaninne olan gelennan aggidi ‘saꞌaassa gidennan’ ixxiyoogan, Xoossaa Naꞌaa, Yesuus Kiristtoosa timirttiyaanne a deꞌuwaa ogiyaa kaalloos. (Yoh. 6:15; 17:16) Nuuni Xoossaa Kawotettawu ammanettidi haarettanawu alamiyaaban oossinne exatennan deꞌana bessees. Hankkoode, nuuni Xoossaa Kawotettaa xallay asaa metuwaa qaaranaagaa mishiraachuwaa yootiyo wode nu kahay waanidi geeshsha gidana danddayii? Hegaa bollikka, polotikan geliyoogan bantta yameti shaahettanaadan oottiya worddo haymaanootetuppe tumu goynoy dummatees. Tumu goynoy nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanaadan maaddiyoogan kumetta saꞌan issippetettan deꞌanaadan oottees.—1 PHe. 2:17.

4. (a) Alamiyaaban oossinne exatennan deꞌiyoogee keehi metanaagaa aybin eriyoo? (b) Nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu haꞌꞌi waanidi giigettana koshshii?

⁴ Nuuni deꞌiyo biittay polotikaaban woppu giidanne tumu goynuwaa diggennaba milatana danddayees. SHin Seexaanaa alamiyaa xayoy matiyo wode, oossinne exatennan deꞌiyoogee keehi koshshiyaaba gidanaagaa qoppana danddayoos. Ha alamiyan ‘sigettennanne’ zozzu giida asay kumiis; yaatiyo gishshawu, asay yaa shaahettana. (2 Xim. 3:3, 4) Issi issi biittan polotikaa hanotay eesuwan eesuwan laamettiyo gishshawu, nu ishantti issi baggawu exatanaadan paacciyaabay qoppennan eta bolli gakkiis. Nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu murttidoogaa haꞌꞌi minttana koshshiyoy aybissakko akeekadii? Nuuni paacettana gakkanaassi naagikko, he paaciyan kunddana danddayoos. Yaatin shaahettida alamiyan waatidi oossinne exatennan deꞌana danddayiyoo? Hegawu nuna keehi maaddiya oyddubaa ane beꞌoos.

ASA HAARUWAA YIHOOWAY XEELLIYOOGAADAN XEELLA

5. Asaa haaruwaabaa Yihooway qoppiyoobay aybee?

⁵ Alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu keehi maaddiya koyroogee asa haaruwaa Yihooway xeelliyoogaadan xeelliyoogaa. Amarida Kawotettati suure milatana danddayikkonne, Yihooway asay hara asaa haaranaadan mule halchibeenna. (Erm. 10:23) Asa kawotettati asay ba biittaa siiqanaadan denttettoosona; hegee qassi asay issoy issuwaappe shaahettanaadan oottees. Haariyaageetu giddon keehi loꞌꞌo asatikka meto ubbaa qaarana danddayokkona. Qassi, asa kawotettati 1914n eqqida Xoossaa Kawotettaa eqettoosona. He Kawotettay mata wode eta ubbaa xayssana.—Mazamure 2:2, 7-9 nabbaba.

6. Nuuni kawotettan matay deꞌiyoogeeta waati xeellana koshshii?

⁶ Asa kawotettay amarida sarotettaynne maaray asawu deꞌanaadan oottiyo gishshawu, eti haaranaadan Xoossay paqqadiis. Hegee nuuni Xoossaa Kawotettaa mishiraachuwaa sabbakanaadan maaddees. (Roo. 13:3, 4) Xoossay nuuni sunttatuyyo woossanaadan, ubba qassi eti kuuyiyoobay nu goynuwaara gayttidaba gidiyo wode etawu woossanaadan azaziis. (1 Xim. 2:1, 2) Kiitettida PHawuloosaagaadan, nuna naaqqiyo wode kawotettaa sunttata yigibaa oychoos. (Oos. 25:11) Geeshsha Maxaafay Xoossaa morkkee Seexaanay kawotettata haariyoogaa yootikkonne, kawotettan ayssanaadan woy kaalettanaadan sunttettida ubbaa i kaalettiyoogaa yootenna. (Luq. 4:5, 6) Yaatiyo gishshawu, nuuni kawotettan sunttettida uraa Dabloosi kaalettees gaana koshshenna. Nuuni ‘deriyaa haariyaageetuuranne godatettay deꞌiyoogeetuura’ haasayiyo wode ‘oonanne cayokko.’—Tii. 3:1, 2.

7. Nuuni qoppana bessennabay aybee?

⁷ Sunttettanawu annaacettiya ooninne, woy ay polotika citinne nuna maaddiyaaba milatin woy qohiyaaba milatinkka oossinne exatennan aggiyoogan, Xoossawu azazettoos. Hegaara gayttida hanotan nuuni issi baggawu exatanaadan paacciyaabay waani gakkana danddayii? Xoossaa asaakka keehi qohida, asaa huqqunniya kawotettaa laammanawu asay denddiis giidi qoppoos. Nuuni he denddida asaara hashetana xayikkonne, geella nu qofay etaagaa mala gidanee? (Efi. 2:2) Nuuni haasayiyoobaanne oottiyoobaa xallan gidennan, nu wozanan qoppiyoobankka oossinne exatennan deꞌana bessees.

“CINCCA” GIDIKKONNE “ASHKKE” GIDA

8. Alamiyaaban issi baggawu exatennan deꞌanawu metootiyo wode waanidi ‘cinccanne ashkke’ gidana danddayiyoo?

⁸ Alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu maaddiya naaꞌꞌanttobay paacee gakkiyo wode ‘shooshshadan cincca, qassi haraphedan ashkke’ gidiyoogaa. (Maatiyoosa 10:16, 17 nabbaba.) Nuna gakkana paaciyaa kaseti qoppiyoogan cincca gidiyoogaa bessoos; qassi he paacee gakkiyo wode oossinne exatennan aggiyoogan ashkke gidiyoogaa bessoos. Nuna paaccana danddayiya amaridabaanne hegaa mala hanotan oottana danddayiyoobaa ane beꞌoos.

9. Nuuni haratuura haasayiyo wode naagettana bessiyoobay aybee?

⁹ Nu haasayaa. Polotikaara gayttidabay denddiyo wode, nu haasayiyooban naagettana bessees. Leemisuwawu, Kawotettaa mishiraachuwaa asawu yootiyo wode, issi polotikaa citay woy sunttettida uri kaalliyo qofaa nashshoppa woy boroppa. Issi metuwaa qaarees giyo ayba polotika qofanne tobbiyoogaappe he metuwaabaa haasayiyoogan keettaawaara maayettanawu mala. Yaatada, Xoossaa Kawotettay he metuwaa muleera waati xayssanaakko Geeshsha Maxaafaappe bessa. Attumay attumaa woy maccay maccaa ekkiyoogaa woy geliyoogaa woy qassi shahaaraa kesissiyoogaa mala qofan asay palamettanawu koyikko, Geeshsha Maxaafaa maaraanne nuuni waati he maaraa kaalliyaakko qonccissa. Hegaa tobbiyo wode, hegaara gayttida polotikaa qofan oossinne exatoppa. Issi uri issi higgee laamettana woy shaarettana koshshees giyo wode nuuni oossinne exatokko; woy qassi he uri ba qofaa laammanaadan denttettokko.

10. Televizhiiniyaanne gaazeexaa malaban aybanne beꞌiyo woy nabbabiyo wode, nuuni oossinne exatennaagaa waati bessana danddayiyoo?

¹⁰ Oduwaa. Eraadooniyaanne televizhiiniyaa malaban yootiyo “odoy” darotoo issi baggawu exatidi yootiyooba. Issi issitoo asay ba polotikaa qofaa yootanawu hegaa mala miishshata goꞌettees. Ubba qassi oduwaa yootiyay kawotettaa xalla gidido biittan hegaadan hanees. Oduwaa yootiya dirijjitee woy asay issi baggawu exatiyo wode, etaagaadan qoppennaadan nuuni naagettana koshshees. Nena, ‘Taani issi uri polotikaara gayttidaban odiyoobaa maayiyo gishshawu, he oduwaa siyiyoogaa dosiyaanaa?’ gaada oycha. Oossinne exatennan deꞌanaadan nena maaddana mala, polotikaara gayttidaban issi baggawu exatidi odiyo darobaa siyoppa woy beꞌoppa. Qassi ooyyoonne exatennan yootiyo oduwaa siyanawu mala. Hegaa bollikka, neeni siyiyo aybanne Geeshsha Maxaafan deꞌiya ‘tumu qaalaara’ maayettiyaakkonne ubbatoo akeeka.—2 Xim. 1:13.

11. Nuussi deꞌiyaabaa xoqqu oottidi xeelliyo wode, alamiyaaban oossinne exatennan deꞌiyoogee waanidi deexxiyaaba gidana danddayii?

¹¹ Aquwaa siiqiyoogaa. Nuuni aquwaa keehi siiqiyaaba gidikko, paacciyaabay gakkiyo wode, oossinne exatennan deꞌanawu metootana danddayoos. Maalaawen deꞌiya Uruta he biittan deꞌiya Yihoowa Markkata 1970 heeran yedetay gakkido wode issoti issoti hegaadan oottidoogaa beꞌaasu. A hagaadan gaasu: “Eti bantta ishalo deꞌuwaa aggibayanawu koyibookkona. Issoti issoti nunaara kiyidi biidosona, shin eti kambbiyan injjetenna duussaa genccidi deꞌanawu koyibeenna gishshawu, polotikaa citan gelidi bantta soo simmidosona.” SHin Xoossaa asati hara daroti miishshaara gayttidaban metootiiddi, ubba banttawu deꞌiya ubbabay xayinkka alamiyaaban oossinne exatennan deꞌidosona.—Ibr. 10:34.

12, 13. (a) Yihooway asaa waati xeellii? (b) Nuuni nu biittan ceeqettiyaakkonne waatidi erana danddayiyoo?

¹² Otoruwaa. Asay darotoo ba zariyan, wogan woy biittan ceeqettees. SHin nu zaree, nu wogay woy nu biittay dummatees giidi otorettiyoogee Yihooway asaanne asa haaruwaa xeelliyo ogiyaara nuuni maayettennaadan oottiyoogaa eroos. Xoossay nuuni nu wogaa aggibayanaadan koyennaagee tuma. Ubbakka issuwaa wogay haraagaappe dummatiyoogee asay issoy issuwaappe dummatiyoogaa bessiya ufayssiyaaba. SHin Xoossaa xeelan ubba asaykka lagge gidiyoogaa nuuni hassayana bessees.—Roo. 10:12.

¹³ Nuuni diccido heeran ceeqettiyoogee nu biittaa siiqanaadaaninne alamiyaaban issi baggawu exatanaadan oottana danddayees. Koyro xeetu layttaa gubaaꞌiyan deꞌiya amaridaageetikka bantta ishantti hara biitta asa gidido gishshawu dummayidi xeellidoogee Kiristtaanetikka naagettana xayikko hegaadan ceeqettana danddayiyoogaa bessees. (Oos. 6:1) Nuuni otorettiyaakkonne waati erana danddayiyoo? Hara biittaa asa gidida ishay woy michiyaa nuuni issibaa oottanaadan odidabadan qoppa. ‘Nuuni hegaa nu heeran oottiyo ogee hegaappe keha’ ga qoppada, sohuwaara i giidobaa siyennan ixxuutee? Nuuni ubbay Geeshsha Maxaafay ooninne ‘issoy issuwaappe gitatays giidi qoppoppo’ giidi zoriyoobaa kaallana bessees.—Pili. 2:3.

YIHOOWAY NENA MAADDANA

14. Woosay nuna waati maaddii, qassi Geeshsha Maxaafan hegaa qonccissiyaabay aybee?

¹⁴ Nuuni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu maaddiya heezzanttobay Yihooway maaddanaadan oychiyoogaa. Danddayanchanne ne huuphiyaa naagiyaagaa gidanaadan Yihooway neeyyo geeshsha ayyaanaa immanaadan woossa; he eeshshati haariyaageeti bessennabaa oottiyo wodekka genccanawu maaddoosona. Alamiyaaban issi baggawu exatanaadan nena paaccana danddayiyaabaa akeekada xoonanaadan maaddana mala Yihooway aadhida eratettaa immanaadankka oychana danddayaasa. (Yaaq. 1:5) Neeni tumu goynuwaa mintta kaalliyoogaa gaasuwan qashettidaba woy hara ogiyan qaxxayettidaba gidikko, ne ammanuwaabaa xalan yootanawunne ayba yedetaynne gakkin genccanawu maaddanaadan Yihoowa woossa.—Oosuwaa 4:27-31 nabbaba.

15. Paacee gakkishinkka alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu Geeshsha Maxaafay nuna waati maaddana danddayii? (“Xoossaa Qaalay Eti Ammanidoban Minnanaadan Maaddiis” giya saaxiniyaakka beꞌa.)

¹⁵ Yihooway ba Qaalaa baggaarakka nena minttana danddayees. Paacciyaabay deꞌishinkka oossinne exatennan deꞌanawu maaddiya xiqiseta wotta denttada qoppa. Geeshsha Maxaafaa demmenna wodiyankka hegaa hassayada minettanawu, haꞌꞌi he xiqiseta loytta qoppa. Geeshsha Maxaafay neeni Xoossaa Kawotettay ehaana anjjuwaa mintta ammananaadankka maaddees. He hidootay yedetay gakkiyo wode genccanawu keehi maaddees. (Roo. 8:25) Neeni sinttappe demmanawu keehi hidootiyo anjjuwaabaa qonccissiya xiqiseta doorada nabbaba; qassi he anjjuwaa Gannatiyan demmidabadan qoppa.

YIHOOWAWU AMMANETTIDI DEꞌIDA ASATUBAAPPE GOꞌETTA

16, 17. Alamiyaaban oossinne exatennan deꞌida, Xoossawu ammanettida asatu leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyoo? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)

¹⁶ Alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanawu maaddiya oyddanttobay Yihoowawu ammanettidi oottida asatu leemisuwaa. Eti oottidobay nuuni genccanawu maaddiya aadhida eratettaanne wolqqaa demmanaadan maaddees. Leemisuwawu, Sidiraaqi, Misaaqinne Abddanaagoy Baabiloone kawotettaa malaata gidida misiliyawu goynnennan ixxidosona. (Daaneela 3:16-18 nabbaba.) Eti murttidoogaa yootiya taarikiyaa nabbabiyoogee ha wodiyan deꞌiya Yihoowa Markkati bantta biittaa banddirawu goynnenna mala xalanaadan maaddiis. Yesuusikka polotikaaninne asa asappe shaakkiya hara aybiininne gelennan deꞌiyoogan alamiyaaban oossinne exatennaagaa bessiis. I ba leemisoy harata maaddanaagaa akeekidi, ba erissiyo ashkkarata, “Minnite; taani sa7aa xoonaas” yaagiis.—Yoh. 16:33.

¹⁷ Ha wodiyan daro Yihoowa Markkati alamiyaaban oossinne exatennan deꞌidosona. Issoti issoti bantta ammanuwaa gishshawu waayettidosona, qashettidosona, ubba hayqqidosona. Eta leemisoy nu ubbay xalanaadan maaddana danddayees. Turkke biittan deꞌiya Barisa giyo ishay hagaadan giis: “Franz Riter giyo ishay Hitilera wotaaddara gidennan ixxido gishshawu asay a woriis. I hayqqanaappe kase qammi ba aayeessi xaafido dabddaabbee i Yihoowan keehi ammanettiyoogaa bessees; tanakka hegaa mala paacee gakkikko a leemisuwaa kaallanawu murttaas.”^[2]

18, 19. (a) Alamiyaaban oossinne exatennaadan ne gubaaꞌiyaa yarati nena waatidi maaddana danddayiyoonaa? (b) Ay oottanawu murttadii?

¹⁸ Ne gubaaꞌiyan deꞌiya ishanttinne michonttikka neeni alamiyaaban oossinne exatennan deꞌanaadan maaddana danddayoosona. Alamiyaaban issi baggawu exatanaadan paacciyaabay nena gakkikko, hegaa gubaaꞌe cimatuyyo oda; yaatada, eti Geeshsha Maxaafaappe nena zoranaadan oycha. Gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti nena gakkiya paaciyaabaa erikko, nena minttettana. Eti neeyyo woossanaadan oycha. Nu ishanttinne michontti nuna maaddanaadaaninne nuuyyo woossanaadan koyikko, nuunikka etawu hegaadan oottana koshshiyoogee qoncce. (Maa. 7:12) Interneettiyan jw.org saytiyan NIWUSRUM giyaagaa giddon LEGAL DEVELOPMENTS giyaagaa garssan deꞌiya “Yihoowa Markkati Bantta Ammanuwaa Gishshawu Qashettidosona—Heeran” giya huuphe yohoy neeni issibaa qonccissada woossanaadan maaddana danddayees. Ha wodiyan bantta ammanuwaa gaasuwan qashettida dumma dumma Yihoowa Markkatubay hegan deꞌees. Hegan odettidaageetuppe amaridaageetu sunttaa xeegada, eti Xoossawu ammanettidinne minnidi deꞌana mala woossa.—Efi. 6:19, 20.

¹⁹ Wurssettay matiyo wode, nuuni issi baggawu exatanaadan kawotettati wolqqanttanaagaa naagana danddayoos. Hegaa gishshawu, ha shaahettida alamiyan oossinne exatennan deꞌanawu murttidaageeta gidoos.