“Intte Morkketa Siiqite” Giyoogee Woygiyoogee?
Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa
Yesuusi deriyaa bollan tamaarissido erettida timirttiyan hagaadan giis: “Intte morkketa siiqite.” (Maatiyoosa 5:44; Luqaasa 6:27, 35) Nuna ixxiyaageeta woy naaqqiyaageeta nuuni siiqana bessiyoogaa I yootiis.
Yesuusi bana qohidaageetuyyo atto giyoogan ba morkketa siiqiyoogaa bessiis. (Luqaasa 23:33, 34) Nu morkketa siiqanaadan I tamaarissidobay Galꞌꞌa Maachchaa geetetti xeegettiya, Ibraawetto Geeshsha Maxaafay yootiyoobaara maayettees.—Kessaabaa 23:4, 5; Leemiso 24:17; 25:21.
“Intte morkketa siiqite; . . . inttena waissiyaageetuyyookka Xoossaa woossite.”—Maatiyoosa 5:43, 44.
Ha huuphe yohuwan
Morkketa siiqana koshshiyoy aybissee?
Xoossay nuuyyo leemiso. “Xoossai bana galatennaageetussikka iitatussikka keha.” (Luqaasa 6:35) I “iita asaukka . . . ba awaa awaxxissees.”—Maatiyoosa 5:45.
Siiqoy morkkee laamettanaadan oottana danddayees. Nuuni nu morkkiyawu kehanaadan Geeshsha Maxaafay zorees, nuuni yaatiyoogan “a huuphiyan tamaa bonqquwaa kaashidi qoliyoogaa” yootees. (Lee. 25:22) Ha leemisoy alꞌꞌo shuchaa seerissidi geeshshanawu hegan tamaa bonqquwaa kuuriyoogaa qonccissees. Hegaadankka, nuna ixxiya urawu nuuni kehiyo wode, leemiso hanotan A yiilloy seeranaadaaninne ayyo deꞌiya loꞌꞌo eeshshay qonccanaadan oottana danddayoos.
Morkketa siiqiyoogaa bessiyo issi issi ogeti awugeetee?
“Inttena ixxiyaageetussi lo77obaa oottite.” (Luqaasa 6:27) Geeshsha Maxaafay, “Ne morkkee namisettikko, miza. Saamettikko, ushsha” yaagees. (Roome 12:20) “Asi intteyyo oottanau intte dosiyoogaadan, haraukka hegaadan oottite” yaagidi Yesuusi yootido keehi erettida qofaa oosuwan peeshshiyoogan, morkkiyaa siiqiyoogaa hara ogetun bessana danddayeeta.—Luqaasa 6:31.
“Inttena qanggiyaageeta anjjite.” (Luqaasa 6:28) Nu morkketi qareti baynnabaa nu bolli haasayikkokka, kehatettan haasayissiyoogaaninne etawu qoppiyoogan eta anjjoos. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Cashshaa gishshaa cashshaa zaaroppite; hegaa aggidi, . . . anjjite.” (1 PHeexiroosa 3:9) Harata ixxiyoogaa agganaadan ha zoree nuna maaddana danddayees.
“Inttena [cayiyaageetussi, NW] Xoossaa woossite.” (Luqaasa 6:28) Issi uri inttena cayikko, “iitabaa ootti zaaroppite.” (Roome 12:17) Qassi he urawu atto gaanaadan Xoossaa woossite. (Luqaasa 23:34; Oosuwaa 7:59, 60) He urawu halo kessiyoogaa aggidi, Xoossay Ba kessido polo gidida xillotettaa maaraadan pirddana mala hegaa Xoossaayyo aggiigana koshshees.—Wogaabaa 19:18; Roome 12:19.
“Intte morkketa siiqite; inttena ixxiyaageetussi lo77obaa oottite; inttena qanggiyaageeta anjjite; inttena naaqqiyaageetussi Xoossaa woossite.”—Luqaasa 6:27, 28.
“Danddayanchchanne keha” gidite. (1 Qoronttoosa 13:4) Kiitettida PHawuloosi siiquwaabaa qonccissido loytti erettiya qofan Maatiyoosa 5:44ninne Luqaasa 6:27, 35n odettida qaalaara issi mala gidida (agape) giyo Giriiketto qaalaa goꞌettiis. Qanaatennan, otorettennan, woy iita gidennan aggidi, dandddayanchchanne keha gidiyoogan hegaa mala siiquwaa nu morkketuyyo bessoos.
“Siiqoi danddayanchcha. Siiqoi kehees. Siiqoi qanaatenna. Ceeqettenna; qassi otorettenna. Siiqoi baassi bessennabaanne oottenna. Uuzettenna. Yiillotenna. Siiqoi naaqettidobaakka paidenna. Siiqoi tumatettan ufaittiyoogaappe attin, wordduwan ufaittenna. Siiqoi ubbabaa danddayees. Ubbabaikka hanana giidi, ufaissan naagees. Ubbabaa genccees. Siiqoi mulekka xayenna.”—1 Qoronttoosa 13:4-8.
Morkketuura olettana koshshii?
CHii. Gaasoykka, Yesuusi bana kaalliyaageeti bantta morkketuura olettana koshshennaagaa tamaarissiis. Leemisuwawu, Yerusalaame xayuwaabaa Yesuusi etawu yootido wode, eti baqatanaadaanappe attin, yan takkidi olettanaadan yootibeenna. (Luqaasa 21:20, 21) Qassi Yesuusi kiitettida PHeexiroosawu hagaadan giis: “Ne bisuwaa a shoohuwan zaarada wotta; aissi giikko, biso shoddiya ubbai bison haiqqana.” (Maatiyoosa 26:52) Koyro xeetu layttan deꞌida Yesuusa kaalliyaageeti bantta morkketuura olettibeennaagaa Geeshsha Maxaafaynne taarikiyaa eranchchati yootoosona.a—2 Ximootiyoosa 2:24.
Morkketa siiqiyoogaa xeelliyaagan odettiya bala qofa
Bala qofaa: Xoossaa Higgee Israaꞌeelati bantta morkketa ixxanaadan azazees.
Tumaa: He higgiyan hegaa mala azazoy imettibeenna. Ubba, Israaꞌeelati bantta shoorota siiqanaadan azazettidosona. (Wogaabaa 19:18) “SHooruwaa” giya qaalay asa ubbaa qonccissiyaaba gidikkonne, issi issi Ayhudati hegee bantta mala Ayhudata besseesiyaabadaaninne Ayhuda gidennaageeta morkkedan ixxana bessiyaabadan qoppoosona. (Maatiyoosa 5:43, 44) Loꞌꞌo shooro gidida Samaariyaa asabaa yootiya taarikiyaa odiyoogan Yesuusi eta bala qofaa suurissiis.—Luqaasa 10:29-37.
Bala qofaa: Morkketa siiqiyoogaa giyoogee eta bala qofaa maayettiyoogaa giyoogaa.
Tumaa: Issi uraa bala qofaa maayennankka A siiqana danddayiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Leemisuwawu, Yesuusi danuwaa ixxiyaaba gidikkonne, bana kaqqidaageetussi woossiis. (Luqaasa 23:34) Qassi I makkalaa, woy nagaraa ixxiyaaba gidikkokka, ba shemppuwaa nagaranchchatussi aatti immiis.—Yohaannisa 3:16; Roome 6:23.
a E. W. Barneezi giigissido Zi Rayz of Kristaaniti giyo maxaafay hagaadan gees: “Loytti pilggidi demmido naqaashati bessiyoogaadan, Markes Awureliyusa [161ppe 180 M.L. gakkanawu haarida Rooma kawuwaa] wode gakkanaashin, wotaaddara gidida Kiristtaanee baawa; qassi Kiristtaane gidi simmidi wotaaddara oosuwaa oottiiddi takkida uri baa.”