Neeyyo Ay Mala Ayyaanay Deꞌii?
“Godaa Yesuus Kiristtoosa aaro kehatettai intte ayyaanaara gido.”—PILM. 25.
1. PHauloosi ba mala Kiristtaanetussi xaafiyo wode ay koyiyoogaa yootidee?
KIITETTIDA PHauloosi ba mala Kiristtaanetuyyo xaafiyo wode, gubaaꞌetu ayyaanay Xoossaynne Kiristtoosi nashshiyoogaa gidanaadan koyiyoogaa darotoo yootiis. Leemisuwau, i Galaatiyaa Kiristtaanetussi hagaadan giis: “Ta ishanttoo, nu Godaa Yesuus Kiristtoosa aaro kehatettai inttenaara [“intte ayyaanaara,” NW] gido. Amin77i.” (Gal. 6:18) PHauloosi ‘inttiyo deꞌiya ayyaanaa’ giido qofay woygiyoogee?
2, 3. (a) “Ayyaanaa” giya qaalaa issi issitoo PHauloosi woyganau goꞌettidee? (b) Nuuyyo deꞌiya ayyaanaa xeelliyaagan nuna woygidi oychana danddayiyoo?
2 Ha sohuwan PHauloosi nuuni issibaa haasayanaadan woy oottanaadan denttettiyaabaa qonccissanau “ayyaanaa” giya qaalaa goꞌettiis. Issi uri ashkke, asau qoppiyaagaa, ashanqqa, keha woy atto giyaagaa gidana danddayees. Geeshsha Maxaafay issi uri “ashkkenne woppu giida” ayyaanaynne “woppa ayyaani” deꞌiyoogaa gidiyoogaa nashshees. (1 PHe. 3:4; Lee. 17:27) Hara uri qassi, toochiyaagaa, miishshaa siiqiyaagaa, eesuwan hanqqettiyaagaa, woy i oottanabaa hara asi odanaadan koyennaagaa gidana danddayees. Qassi hegaappekka iitabay, amaridaageeti tuna eeshshay deꞌiyoogeeta, azazettennaageeta, ubba qassi makkalanchata.
3 Yaatiyo gishshau, PHauloosi Goday “ne ayyaanaara gido” giyaagaa mala qofaa goꞌettidoy, ba ishantti Xoossaa sheniyaara maayettiya ayyaanaynne Kiristtoosaagaa mala eeshshay deꞌiyoogeeta gidanaadan zoranaassa. (2 Xim. 4:22; Qolasiyaasa 3:9-12 nabbaba.) Ha wodiyan nuunikka hagaadan nuna oychana koshshees: ‘Taayyo ay mala ayyaanay deꞌii? Taayyo kaseegaappe aaruwan Xoossaa ufayssiya ayyaanay deꞌana danddayiyoy ayba ogiyaanee? Gubaaꞌiyan loꞌꞌo ayyaanay deꞌanaadan kaseegaappe loyttada maaddana danddayiyaanaa? Leemisuwau, suufiyaa zerido gadiyan deꞌiya ubba suufee loꞌꞌiyaagaa gidiyoogee he gadee muleera loꞌꞌiyaagaa gidanaadan oottees. Nuuni he ciishshatuppe issuwaa malee? Nuuni kumetta gubaaꞌee ufayssiyaagaa gidanaadan maaddiyoo? Yaatanau, nuuni baaxetana koshshees. Nuuyyo Xoossaa ufayssiya ayyaanay deꞌanaadan nuuni ay oottana danddayiyaakko ane beꞌoos.
ALAMIYAA AYYAANAAPPE HAAKKA
4. ‘Saꞌaa ayyaanay’ aybee?
4 Geeshsha Maxaafay, nuuni “[Xoossay] nuussi yeddido Ayyaanaa ekkidoogaappe attin, sa7aa ayyaanaa” ekkibeennaagaa yootees. (1 Qor. 2:12) ‘Saꞌaa ayyaanay’ aybee? Efisoona 2:2n odettida ayyaanaara hegee issi mala. Ha xiqisee, “Intte ha sa7aa iita ogiyaa hemettideta; carkkuwaa giddon de7iya wolqqaama ayyaanatu halaqaayyo qassi Xoossaayyo azazettenna asaa ha77i haariya ayyaanaayyo azazettideta” yaagees. “Carkkuwaa” geetettidaagee alamiyaa ayyaanaa woy qofaa; hegee carkkuwaadan ubbasan deꞌiyaaba. Ha wodiyan daro asay qoppiyo qofay hegaa bessiyaaba; eti taani oottanabaa ooninne taassi yootana koshshenna woy ne maatau baaxeta goosona. Hegeeti Seexaanaa alamiyan deꞌiya, “Xoossaayyo azazettenna” asata.
5. Beni Israaꞌeele biittan issotu issotuyyo deꞌiya ufayssenna ayyaanay aybee?
5 Hegaa mala qofay oorattaba gidenna. Muuse wodiyan, Qoraahi Israaꞌeela yaaꞌan aawatettay deꞌiyoogeeta eqettiis. I keehi eqettidoogeeti, he wode qeese gididi oottiya Aaroonanne a naata. I geella eta balaa akeekennan aggenna. Woy Muusee eti ba dabbo gidiyo gishsha xallau, etau aawatettaa immidabadan qoppennan aggenna. Ayba gaasuwaaninne gido, Qoraahi Yihoowagaadan xeelliyoogaa aggidoogee qoncce. I Yihooway sunttidoogeeta, “Intte darissideta! . . . Yaatin GODAA maabaraa bolli inttena aissi xoqqu xoqqu ootteetii?” yaagidi, eta toochiyoogaa bessiis. (Qoo. 16:3) Daataaninne Abiiraamikka hegaadan, “Neeni nu bolli halaqa gidanau koyai?” yaagidi, Muusa amassalidosona. Muusekko baanaadan yootin eti otoruwan, “Nuuni bookko!” yaagidosona. (Qoo. 16:12-14) Etau deꞌiya ayyaanay Yihoowa ufayssibeennaagee qoncce. I makkalanchata ubbaa woriis.—Qoo. 16:28-35.
6. Issoti issoti koyro xeetu layttan banttau iita qofay deꞌiyoogaa waati bessidonaa, qassi hegaa gaasoy ayba gidanee?
6 Koyro xeetu layttankka issoti issoti aawatettay deꞌiyoogeeta boriyoogan ‘godatettaa karidosona.’ (Yih. 8) He asati banttau imettida maatan waayi ufayttana; qassi Xoossay etau immido oosuwaa maara oottiya asatu bolli hara asay denddanaadan oottidosona.—3 Yohaannisa 9, 10 nabbaba.
7. Nuuyyo ay mala qofay deꞌennaadan naagettana koshshii?
7 Hegaa mala ayyaanay Kiristtaane gubaaꞌiyan deꞌana bessenna. Hegaa mala ayyaanay deꞌenna mala nuuni naagettana koshshiyoy hegaassa. Muuse wodeegaadaaninne kiitettida Yohaannisa wodeegaadan, ha wodiyan deꞌiya gubaaꞌe cimatikka polo asa gidokkona. Cimati balidi oottiyoobay nuna qohana danddayees. Hegaa malabay nu bolli gakkikko, nuuni alamiyaa asaagaadan, “tau pirddettana bessees” woy “ha ishay qaxxayettana bessees” mule gaana koshshenna. Yihooway guutta balaa aggibayana danddayees. Nuuni shin hegaadan oottana danddayokkoo? Gita nagaraa oottida issoti issoti cimati oottiyoobaa balabadan qoppiyo gishshau, cimati eta maaddanau koyiyo wode eeno gookkona. Hegee issi hargganchay dottoriyaa ixxiyo gishshau an akkamettanau koyennaagaara issi mala.
8. Nuuni gubaaꞌiyan sintta xeera gididi kaalettiyaageeta loꞌꞌo ayfiyan xeellanaadan maaddiya xiqiseti awugeetee?
8 Hegaa mala ayyaanay nuuyyo deꞌenna mala, Geeshsha Maxaafay Yesuusi leemiso hanotan, “ba ushachcha kushiyan laappun xoolintteta” oyqqidoogaa yootiyoogaa hassayana danddayoos. ‘Xoolintteti’ ayyaanan tiyettida cimatu leemiso; shin eta xeelliyaagan odettidabay gubaaꞌiyan deꞌiya cimatu ubbaassi haniyaaba. Yesuusi ba kushiyan deꞌiya “xoolintteta” i loꞌꞌo giidi qoppiyo ogiyan kaalettana danddayees. (Ajj. 1:16, 20) Yaatiyo gishshau, Yesuusi Kiristtaane gubaaꞌiyau Huuphe gidiyoogaadan, cimati ubbay oottiyoobaa loytti erees. Cimatuppe issuwau seeray koshshikko, a ‘ayfee tama laco milatiyo’ Yesuusi, ba koyido wodiyaaninne ogiyan a seerana. (Ajj. 1:14) Yesuusi yaatana gakkanaashin, nuuni geeshsha ayyaanan sunttettidaageeta bonchana bessees. Ayssi giikko, PHauloosi hagaadan giis: “Inttena kaalettiyaageetuyyo azazettite; qassi eti azaziyoogaakka oottite. Eti bantta oottidobaa Xoossau yootana gishshau, intte shemppuwaa mintti naagoosona; intte etau azazettikko, bantta oosuwaa ufaittidi oottana; hegee xayikko, eti yiillotiiddi oottana; hegee inttena ainne maaddenna.”—Ibr. 13:17.
9. (a) Issi Kiristtaaniyaa seeriyo wode a qofay ay mala gidana danddayii? (b) Harati nuna seeriyo wode ay oottiyoogee loꞌꞌoo?
9 Issi Kiristtaaniyaa seeriyoogee woy a maataappe wottiyoogee, au deꞌiya ayyaanay loꞌꞌokko iitakko bessiyaaba gidana danddayees. Cimati issi yelaga ishay makkalabaa bessiya biiduwaa kaassaa kaaꞌido gishshau hiillan zoridosona. Azzanttiyaabay, i he zoriyaa siyibeenna; qassi Geeshsha Maxaafay gubaaꞌiyau oottiyaageetuppe aybi koyettiyaakko yootiyoobaa polibeenna gishshau, he maatay appe ekettiis. (Maz. 11:5; 1 Xim. 3:8-10) Hegaappe simmin, i hegaa maayennaagaa darotuyyo yootiis; ubba qassi cimata toochidi macara biiruwau darotoo xaafiis, qassi haratikka hegaadan oottanaadan denttettiis. Gidoppe attin, issi uri ba mooruwaa genttanau gaaso shiishshiyoogee gubaaꞌiyaa sarotettaa mooriyaaba; hegee qassi oonanne maaddiyaaba gidenna. Seeray nuuni akeekibeenna balabaa akeekanau maaddiyaabadan xeellidi, amassalennan hegaa oosuwan peeshshiyoogee daro loꞌꞌo.—Ermmaasa Zilaassaa 3:28, 29 nabbaba.
10. (a) Loꞌꞌo ayyaanaabaanne ufayssenna ayyaanaabaa, Yaaqooba 3:16-18ppe ay tamaarana danddayiyaakko qonccissa. (b) Nuuyyo “bollappe yiya aadhdhida eratettai” deꞌiyoogee ay demissii?
10 Yaaqooba 3:16-18y, gubaaꞌiyan issi urau deꞌana koshshiya loꞌꞌo ayyaanaynne deꞌana koshshenna ufayssenna ayyaanay aybakko yootees. Ha xiqisee hagaadan gees: “Qanaateenne yiiqee de7iyoosan ooshshainne iita ooso ubbai de7ees. SHin bollappe yiya aadhdhida eratettai ubbaappe kase geeshsha. Qassi sarotetta, ashkkenne ero giyaagaa; qassi maarotettinne lo77o aifee kumidoogaa. Sireenne lo77o milatiya iitatetti bainnaagaa. Xillotettaa aifee sarotettaa oottiyaageeti sarotettan zerido zerettaappe beettiis.” Nuuni ‘bollappe yiya aadhida eratettaara’ maayettiyaabaa oottiyo wode, Xoossay nashshiyo eeshshay ishanttu giddon loꞌꞌo ayyaanay deꞌanaadan oottees.
GUBAAꞌIYAN BONCHIYO AYYAANAY DEꞌIYOOGAA GIDA
11. (a) Nuuyyo ubbatoo loꞌꞌo ayyaanay deꞌiyoogee ay oottenna mala maaddii? (b) Daawita leemisuwaappe ay tamaariyoo?
11 ‘Xoossaa woosa keettaa naaganaadan’ Yihooway cimata sunttidoogaa nuuni ubbatoo hassayana koshshees. (Oos. 20:28; 1 PHe. 5:2) Yaatiyo gishshau, nuuni gubaaꞌe cima gidin aggin, Yihooway giigissidobaa bonchiyoogee aadhida eratetta gidiyoogaa akeekoos. Nuuyyo ubbatoo loꞌꞌo ayyaanay deꞌiyoogee maataa bessiyaagaappe aattidi xeellennaadan maaddees. Israaꞌeela Kawuwaa Saaꞌooli Daawiti ba sohuwan kawotana giidi qoppido wode, a “qanaate aifiyan xeelliis.” (1 Sam. 18:9) Saaꞌooli iita qofaa qoppidi, Daawita woranau koyiis. Saaꞌoolaagaadan bessiyaagaappe aattidi maataabaa qoppiyoogaappe, Daawita mala gidiyoogee keehi loꞌꞌo. Daro naaqoy a gakkishinkka, Daawiti Xoossay sunttidoogaa ubbatoo bonchiis.—1 Sameela 26:23 nabbaba.
12. Gubaaꞌiyan issippetettay deꞌanaadan maaddiyaabay aybee?
12 Issuwaa qofay haraagaappe dummatiyoogee gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti, ubba cimatikka ufayttennaadan oottana danddayees. Geeshsha Maxaafay, “Issoi issuwaa bonchchiyoogan ufaittite,” qassi “inttena intte huuphen aadhdhida eranchcha giidi qoppoppite” yaagidi zoriyo zoree hegaara gayttidaagan nuna maaddana danddayees. (Roo. 12:10, 16) Nuuni likke giidi palamettiyoogaappe, likke gidida dumma dumma qofay deꞌiyoogaa hassayana bessees. Haraatu qofaa akeekanau maliyaaba gidikko, gubaaꞌiyaa issippetettau maaddiyaabaa oottoos.—Pili. 4:5.
13. Nu qofaa yooti simmidi waatana koshshii, qassi hegaa qonccissiya Geeshsha Maxaafaa leemisoy awugee?
13 Hegaadan giyoogee gubaaꞌe giddon giigana bessiya issibay deꞌiyaabadan qoppikko, nuuni hegaa yootiyoogee bala giyoogee? Akkay. Koyro xeetu layttan, daroti palamettido issibay merettiis. He wode, “issi issi hara asati he palamaa gishshau, PHauloosaaranne Barnnaabaasaara Yerusalaame biidi, Yesuusi kiittidoogeetuuranne cimatuura gaittanau qofai qashettiis.” (Oos. 15:2) He yohuwaa makkiyo ogiyaanne he allaalliyaa xeelliyaagan ishanttussi dumma dumma qofay deꞌiyoogee qoncce. SHin, ubbaykka bantta qofaa qofaa yootin geeshsha ayyaanaa kaaletuwan kuuyi simmin, ishantti bantta qofaa zaarettidi yootibookkona. Kuuyidobaa erissiya dabddaabbee gubaaꞌeta gakki simmin, “eti he minttettiya dabddaabbiyaa nabbabido wode, ufaittidosona”; qassi ‘ammanuwan minnidosona.’ (Oos. 15:31; 16:4, 5) Ha wodiyankka hegaadan, nuuni issibaa aawatettay deꞌiyo ishanttussi yooti simmidi, eti he yohuwaa xeelliyaagan woossanaagaanne akeekan qoppanaagaa ammanettana bessees.
HARATUURA DEꞌIYA DABBOTAN LOꞌꞌO AYYAANAY DEꞌIYOOGAA GIDA
14. Haratuura deꞌiya dabbotan nuuyyo loꞌꞌo ayyaanay deꞌiyoogaa waati bessana danddayiyoo?
14 Haratuura deꞌiya dabbotan nuuyyo loꞌꞌo ayyaanay deꞌiyoogaa bessiyo daro hanotati deꞌoosona. Harati nuna yiilloyiyo wode atto giyaaba gidikko, keehi goꞌꞌiyaabaa oottoos. Xoossaa Qaalay, “Issoi issuwaabaa danddayite; ooninne ba laggiyaa bolli hanqqettidobai de7ikko, issoi issuwau atto yaago. Kiristtoosi [“Yihooway,” NW] intteyyo atto giidoogaadan, inttekka atto giite” yaagees. (Qol. 3:13) “Ooninne ba laggiyaa bolli hanqqettidobai de7ikko” giya qofay haratu bolli hanqqettanaadan oottiyaabi merettana danddayiyoogaa qonccissees. Gidikkokka, harati oottiyo, nuuni dosenna pattennabaa qoriyoogan gubaaꞌiyaa sarotettaa mooriyoogaappe, Yihoowa leemisuwaa kaallidi atto giyoogan etaara issippe Yihoowayyo oottiyoogan sinttau sugoos.
15. (a) Atto giyoogaa xeelliyaagan Iyyooba leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyoo? (b) Ufayssiya ayyaanay deꞌiyoogeeta gidanaadan woosay nuna maaddiyoy ayba ogiyaanee?
15 Atto giyoogaa xeelliyaagan Iyyooba leemisuwaappe tamaarana danddayoos. A minttettana bessiya heezzu asati a minttettiyoogaa aggidi qohiya darobaa haasayidosona. Gidikkokka, Iyyoobi etau atto giis. Ayba ogiyan? “Iyyoobi ba laggetuyyo” woossiis. (Iyy. 16:2; 42:10) Haratuyyo woossiyo wode, eta kaseegaappe dumma ogiyan xeellana danddayoos. Nu ishanttunne michonttu ubbaassi woossiyoogee nuuyyo Kiristtoosaagaa mala ayyaanay deꞌanaadan maaddees. (Yoh. 13:34, 35) Nuuni ishanttussi woossana koshshiyoogaadan, geeshsha ayyaanaa demmanaukka woossana koshshees. (Luq. 11:13) Haratuura deꞌiya dabbotan nuuyyo Xoossaa ufayssiya eeshshay deꞌanaadan Xoossaa ayyaanay maaddees.—Galaatiyaa 5:22, 23 nabbaba.
XOOSSAA DIRIJJITIYAN LOꞌꞌO AYYAANAY DEꞌANAADAN NEENI DANDDAYIYOOBAA OOTTA
16, 17. Nuuyyo deꞌiya “ayyaanaara” gayttidaagan ay oottanau murttadii?
16 Nuuni ubbay loꞌꞌo ayyaanay deꞌiyoogeeta gidanau baaxetiyoogee kumetta gubaaꞌiyau anjjuwaa demissees. Ha huuphe yohoy, neeyyo kaseegaappe minttettiya ayyaanay deꞌanaadan baaxetanau qoppanaadan nena maaddennan aggenna. Hegaadaana gidikko, neeni laamettanaadan maaddiya, Xoossaa Qaalan deꞌiya zoriyaa oosuwan peeshsha. (Ibr. 4:12) Gubaaꞌetussi loꞌꞌo leemiso gidanau koyiya PHauloosi hagaadan giis: “Taani ta huuphiyan ainnekka eriyoobi baawa; shin tana hegee xillissenna. Tana pirddiyaagee Godaa.”—1 Qor. 4:4.
17 Nu qofaanne nu maataa bessiyaagaappe aattidi xeellennan aggiyoogan, bollappe yiya aadhdhida eratettai deꞌiyoogeeta gidikko, gubaaꞌiyaa ayyaanay loꞌꞌo gidanaadan maaddoos. Haratussi atto giyoogaaninne etabaa loꞌꞌobaa qoppiyoogan, nuugaadan Yihoowau goynniyaageetuura sarotettan deꞌana danddayoos. (Pili. 4:8) Nuuni hegaadan oottiyaaba gidikko, Yihoowaynne Yesuusi nuuyyo deꞌiya ‘ayyaanan’ ufayttanaagaa ammanettana danddayoos.—Pilm. 25.