Te ʼu Fehuʼi ʼa Te Kau Lautohi
Ko te tohi koa ia Mateo 28:17, ʼe faka ʼuhiga koa ko ʼihi ʼi te kau ʼapositolo neʼe kei nātou lotolotolua logope te kua fualoa ʼo te tuʼuake ʼa Sesu pea mo tana hā age kia nātou?
Kailoa, ʼe mole tonu ke tou tāʼofi te manatu ʼaia mokā ʼe tou lau ia Mateo 28:16, 17, ʼaē ʼe ʼui ai: “Ko te toko hogofulu-ma-tahi tisipulo neʼe nātou ʼolo ki Kalilea, ki te moʼuga ʼaē neʼe fakatotonu age e Sesu ke nātou felāveʼi ki ai, pea ʼi tanatou sisio ki ai neʼe nātou hu kia te ia, kae ko ʼihi neʼe nātou lotolotolua aipe.”
Ki muʼa atu, neʼe faigaʼi e Sesu ke tokoni ki te kau tisipulo ke nātou mahino “ ʼe tonu ke ʼalu ki Selusalemi, moʼo tali te ʼu mamahi mai te ʼu tagata ʼāfea pea mo te kau pelepitelo takitaki pea mo te kau sekelipa, pea ke matehi, ʼo fakatuʼu ake ʼi te tolu ʼaho”. (Mateo 16:21.) Kae, ko tona puke pea mo tona mate neʼe fakatupu ai te lotomamahi pea mo te mole toka ʼo te fakakaukau ʼo tana ʼu tisipulo. Ko tana tuʼuake mai te mate neʼe hage ia ko he meʼa fakapuna’maʼuli. Pea ʼi tana hā age kia nātou ʼi te sinoʼi tagata, neʼe “mole heʼeki nātou tui ki ai, ʼi te lahi ʼo tonatou fiafia”. (Luka 24:36-41.) Kae, neʼe tau hā ʼi tona ʼosi fakatuʼuake mai te mate moʼo tokoni ki tana kau tisipulo ke nātou fakamoʼoni ki te faʼahi ʼaia ʼo tona fakatuʼuake mai te mate; feiā aipe mo te ʼapositolo ko Tomasi kua ina ʼiloʼi papau ko Sesu kua fakatuʼu ake. — Soane 20:24-29.
ʼOsi ʼaia, ko te toko 11 ʼapositolo agatonu neʼe “nātou ʼolo ki Kalilea”. (Mateo 28:16; Soane 21:1.) Pea ʼi tanatou tau kiai, ko Sesu neʼe “hā ki te ʼu tēhina e nima geau tupu ʼi te lakaga ʼaia”. (1 Kolonito 15:6.) Ko te lakaga ʼaia ʼaē neʼe talanoa ai ia Mateo 28:17 ko ʼihi “neʼe nātou lotolotolua”. Koia, ko nātou ʼaē neʼe lotolotolua neʼe lagi kau ʼi te toko 500 tisipulo ʼaia.
Tou fakatokagaʼi age muʼa te talanoa ʼa C. T. Russell, ko te ʼuluaki pelesita ʼo te Sosiete Watch Tower ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe ina ʼui fēnei:
“ ʼUhiga mo nātou ʼaē neʼe lotolotolua, ʼe mole pe feala ke tou ʼui tonu neʼe ko niʼihi ʼi te toko hogofulu-ma-tahi ʼapositolo, koteʼuhi neʼe nātou tui moʼoni nātou, neʼe kua tui papau nātou, pea neʼe nātou fakahā tonu pe ʼi muʼa atu. ʼE lagi ko nātou ʼaia neʼe lotolotolua, neʼe kau ʼi “te toko nima geau” neʼe fakatahitahi ki te koga meʼa ʼaē neʼe kua hinoʼi kiai, pea neʼe mole heʼeki ʼi ai hanatou felogoi pea mo ia talu tona fakatuʼuake mai te mate, pea ʼe feala pe ke tou ʼui ko ʼihi ia nātou ʼaia neʼe vaivai age tanatou tui ʼi te tui ʼa te kau ʼapositolo pea mo te ʼu kaumeʼa ʼa te kau ʼapositolo ʼaē neʼe tau fakatahitahi tuʼumaʼu. Ko te palalau ʼaē ‘ko ʼihi neʼe nātou lotolotolua’ ʼe fakahā ʼaki te fakamatala fakahagatonu ʼo te tagata fai Evaselio. ʼE toe fakahā mai foki, ko te kau tisipulo ʼa te ʼAliki neʼe mole hoko tui pe, kae neʼe nātou fakahā tanatou faiga ke nātou vakaʼi pea mo sivi peʼe tonu te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakamatala age, pea ko te faiga fakamalotoloto mo te mālohi pea mo te ʼu sakilifisio ʼa nātou ʼaē neʼe tui ʼe lahi te ʼu fakahāʼaga ʼe nātou foaki mai ʼo ʼuhiga mo tanatou fakamalotoloto ki te ʼu akonaki ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake ʼa te ʼAliki mai te mate, ohage pe ko nātou ʼe tou ʼiloʼi papau ko te fakatafito ʼaia ʼo tatatou tui. Kapau ko Kilisito neʼe mole fakatuʼuake, pea ko totatou tui ʼe vaiga pea ka na ʼaua la ʼe kei tou nonofo nei ʼi ʼatatou agahala. — 1 Ko. 15:17.” — Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, ʼaho 1 ʼo maio 1901, pasina 152.
ʼE feala ke tou fakatokagaʼi ʼi te tala e Mateo te puani ʼaia, ʼe ina tuku te fakamoʼoni ki te moʼoni pea mo te agatonu ʼa te Tohi-Tapu. Kapau ʼe faʼufaʼu ʼe he tahi he hisitolia, ʼe feala pe ke ina fai he ʼu fakamatala ke hage la ʼe moʼoni tana hisitolia; ʼe feala pe ke ina logoʼi ko tana hisitolia ʼe fakatupu mahalohalo ʼuhi ko te ʼu meʼa neʼe galo peʼe ko te vaha ʼi te sinoʼi hisitolia. Kae koteā te ʼui kia Mateo?
Neʼe mole ko hona maʼua ia te fakahā ʼo te fakamatala ʼaē “ko ʼihi neʼe nātou lotolotolua”. Ko Maleko, mo Luka, pea mo Soane ʼe mole nātou fakamatala he meʼa ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, kae gata pe kia Mateo ʼe ina fakatokagaʼi ko te toko 11 ʼapositolo neʼe kau ai, ʼo kau ai mo ia. Kae ko Mateo ʼe ina fai te fakamatala fakanounou ki te faʼahi ʼaia, ʼo mole ina tuku he fakamahino. Hili ʼaia taʼu e 14, ko te ʼapositolo ko Paulo ʼe ina fai tana ʼuluaki tohi ki te kau Kolonito. ʼAki te fakamatala ʼaia ia 1 Kolonito 15:6, ʼe feala ai ke tou mahino neʼe mole ko te kau ʼapositolo ʼaē neʼe lotolotolua, kae ko te kau tisipulo ʼaē ʼo Kalilea ʼaē neʼe mole hā age Sesu kia nātou. Koia, ko te fakamatala ʼaenī ʼa Mateo “ko ʼihi neʼe nātou lotolotolua”, ʼe moʼoni ia; ko te fakahāʼaga ʼaia ʼo te tagata faitohi agatonu ʼe ina fakahā te meʼa neʼe hoko moʼoni kae mole ina fakamahino te ʼu kiʼi fakamatalatala fuli.