ʼE Fia Maʼuli ʼĀteaina Te Hahaʼi Fuli
“Neʼe tupu te tagata ʼaki te loto ʼāteaina, kae ʼe seiniʼi ia ia ʼi te potu fuli pe,” neʼe fai e te tagata fai filosofia ko Jean-Jacques Rousseau te palalau ʼaia ʼi te taʼu 1762. ʼE ko he manatu taulekaleka hakita tupu ake ʼaki te loto ʼāteaina! Kae ohage ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Rousseau, ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼi te lolotoga ʼo te hisitolia neʼe mole nātou ʼāteaina. Neʼe “seiniʼi” nātou ʼi tonatou maʼuli katoa, he neʼe pilisoniʼi nātou e he mālama neʼe ina faʼao ia nātou te fealagia ʼaē ke nātou fiafia fualoa pea mo maʼuli fīmālie.
ʼO TOE feiā pe mo te temi nei, kua mahino ki te toko lauʼi miliona hahaʼi “ko te tagata ʼe ina puleʼi pe te tagata ki te malaʼia.” (Tagata Tānaki 8:9) ʼI tanatou faiga ki te pule, ko te hahaʼi tagata pea mo te hahaʼi fafine ʼaē ʼe fia maʼu tuʼulaga, ʼe nātou meʼa noaʼi te ʼāteaina ʼa te hahaʼi. Neʼe ʼui e te sulunale: “Ko te ʼu kūtuga fai fakapō neʼe nātou matehi te toko 21 hahaʼi.” Neʼe ʼui e te tahi sulunale neʼe “matematehi” e te kau solia ‘te hahaʼi vaivavai ʼaē neʼe mole feala ke nātou fakafeagai kia nātou, ohage ko te hahaʼi fafine, mo te ʼu tamaliki pea mo te hahaʼi matutuʼa, pea neʼe nātou tuʼusi ʼonatou kia, mo fanahi te ʼulu ʼa te kau pilisoni sivile, pea mo nātou tutu te ʼu kolo pea mo hoko fakapā te ʼu foʼi pulu.’
Koia ʼe tou mahino ki te fakaʼamu fakamalotoloto ʼa te hahaʼi ke nātou ʼāteaina mai te taʼi aga fefeka ʼaia pea kapau ʼe ʼaoga, pea ʼe nātou tau anai ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia! Kae ʼe tou ʼiloʼi papau, ʼi te agamāhani mokā fetauʼaki te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo tanatou ʼāteaina, ʼe nātou toe meʼa noaʼi pe foki te ʼāteaina pea mo te loto faʼitaliha ʼo te tahi ʼu hahaʼi. ʼI te agamāhani, ʼe fakatupu kovi ki te hahaʼi tagata, mo te hahaʼi fafine pea mo te kau tamaliki ʼaē neʼe mole nātou fai he meʼa kovi, pea ʼe ʼui ko tonatou mate ʼe ko he meʼa “totonu,” heʼe lelei pea mo faitotonu te tupuʼaga ʼo te tau. Ohage la, ʼi Ilelani ʼi te taʼu ʼaenī kua ʼosi, neʼe fakapā e te kau “solia ʼo te ʼāteaina” he foʼi pulu ʼi he motokā ʼi te kiʼi kolo ʼo Omagh pea neʼe mamate ai te toko 29 neʼe feʼoloʼaki ʼi te ala pea neʼe lāvevea ai te lauʼi teau hahaʼi.
ʼE Kei “Seiniʼi” Nātou
Ka ʼosi te tau, koteā tona ʼu fua? Kapau ʼe mālo te kau “solia ʼo te ʼāteaina,” kua lagi nātou maʼu ai he faʼahiga ʼāteaina. Kae ʼe nātou ʼāteaina moʼoni koa? ʼE mole moʼoni koa la te ʼui ʼaē, tatau aipe peʼe lahi te ʼāteaina ʼi he ʼu sosiete ʼe kau ki te ʼu fenua ʼaē ʼe higoaʼi ko te mālama ʼāteaina, ʼe kei “seiniʼi” ai te hahaʼi heʼe puleʼi nātou e te masiva, mo te heʼe haohaoa, mo te mahaki pea mo te mate? ʼE lava feafeaʼi hatatou ʼui ʼe tou ʼāteaina moʼoni mo kapau ʼe kei fakapōpulaʼi tatou e te ʼu meʼa ʼaia?
Neʼe fakamatala totonu e Moisese, te tagata faitohi ʼāfea ʼo te Tohi-Tapu, ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼo te tagata ʼi te lolotoga ʼo te hisitolia katoa pea mo te temi ʼaenī. Neʼe ina ʼui tatau aipe peʼe tou maʼuʼuli ia taʼu e 70 peʼe 80, “kae ko te ʼu taʼu fuli ʼaia ʼe nātou foaki mai te maveuveu pea mo te mamahi.” (Pesalemo 90:10) ʼE fetogi anai koa te ʼaluʼaga ʼaia? ʼE feala anai koa ʼi he temi ke tou mauli fīmālie ai, ʼo tou ʼāteaina mai te mamahi pea mo te mataku ʼaē ʼe tau mo te tokolahi ʼi te temi ʼaenī?
ʼE ʼio kiai te Tohi-Tapu! ʼE talanoa ki “te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te ʼu fānau ʼa te ʼAtua.” (Loma 8:21, MN) Tou vakaʼi pe koteā te ʼāteaina ʼaia, ʼaē neʼe talanoa kiai te ʼapositolo ko Paulo ʼi te tohi ʼaē neʼe ina fai ki te kau Kilisitiano ʼo Loma. ʼI te tohi ʼaia ʼe fakamahino lelei ai e Paulo peʼe tou lava maʼu feafeaʼi te ‘ ʼāteaina faka kolōlia’ ʼaē ʼe moʼoni mo tologa.
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 3]
From the book Beacon Lights of History, Vol. XIII