Tou Falala Katoa Kia Sehova ʼi Te ʼu Temi Mamahi

“Ko te ʼAtua ʼe ko he holaʼaga maʼa tatou pea mo he mālohi, ko he tokoni ʼe faigafua tona maʼu ʼi te ʼu temi mamahi.”​—Pesalemo 46:1.

1, 2. (a) Koteā te faʼifaʼitaki ʼe ina fakahā mai ʼe mole feʼauga pe tatatou lau feiā ʼe tou falala ki te ʼAtua? (b) He koʼe ʼe mole tonu ke gata ʼaki pe tatatou lau ʼe tou falala kia Sehova?

ʼE MOLE tatau te ʼui ʼaē ʼe tou falala ki te ʼAtua, pea mo tatatou fakahā ia te faʼahi ʼaia ʼi totatou maʼuli. Ohage la, ko te ʼu kupusiga palalau “ ʼE Mātou Falala Ki Te ʼAtua,” kua fualoa tona tohi ʼi te ʼu foʼi piesi pea mo te ʼu paʼaga Amelika ʼo te temi nei.a ʼI te taʼu 1956, neʼe fakatuʼu te lao e te fono Amelika ʼe lau ai ko te ʼu kupusiga palalau “ ʼE mātou falala ki te ʼAtua” ʼe ko he ʼu palalau ʼe faka ʼuhiga ki te fenua ʼo Amelika. Kae meʼa faikehe foki, heʼe tokolahi te hahaʼi​—ʼo mole gata pe ki te hahaʼi ʼo te fenua ʼaia kae kau ai mo te hahaʼi ʼo te malamanei katoa​—ʼe lahi age tanatou falala ki te paʼaga pea mo te ʼu koloā ʼi tanatou falala ki te ʼAtua.​—Luka 12⁠:​16-21.

² ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano moʼoni, ʼe mole tonu pe ke tou ʼui ʼe tou falala kia Sehova. Ohage pe ko “te tui ʼe mate, mo kapau ʼe mole hana ʼu gāue,” ʼo toe feiā pe, ko tatatou lau ʼe tou falala ki te ʼAtua, ʼe mole ʼi ai hona ʼuhiga mo kapau ʼe mole fai ʼaki he ʼu gāue. (Sakopo 2⁠:26, MN ) ʼI te ʼuluaki alatike, neʼe tou ako ko tatatou falala kia Sehova ʼe ʼiloga mokā tou haga age kia te ia ʼi te faikole, mokā tou kumi te takitaki ʼi tana Folafola, pea mokā tou tuku ke takitaki tatou e tana kautahi. Tou vakaʼi nei peʼe feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi te ʼu koga ʼaia e tolu ʼi te ʼu temi mamahi.

Kapau ʼe Mole Kei ʼi Ai Hakita Gāue Peʼe Veliveli Tokita Totogi

3. Koteā te ʼu fihifihia faka ekonomika ʼe tau mo te kau kaugana ʼa Sehova ʼi “te ʼu temi maʼuhiga ʼaupito” ʼaenī, pea ʼe tou ʼiloʼi feafeaʼi ʼe fia tokoni mai te ʼAtua kia tatou?

³ ʼI “te ʼu temi maʼuhiga ʼaupito” ʼaenī, ohage ko te hahaʼi fuli, ko tatou kau Kilisitiano ʼe tou tau mo te ʼu fihifihia faka ekonomika. (2 Timoteo 3⁠:​1, MN ) Koia, ʼe lagi fakafokifā pe kua fakamavae tatou ʼi tatatou gāue. Peʼe lagi tonu anai ke tou gāue lolotoga ni ʼu hola kae veliveli totatou totogi. ʼI te taʼi ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe lagi faigataʼa hatatou ‘tokakaga ki totatou ʼu kāiga.’ (1 Timoteo 5⁠:⁠8) ʼI te taʼi ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe fia tokoni mai koa te ʼAtua Māʼoluga ʼAupito? Ei! ʼE moʼoni, ʼe mole hāofaki tatou e Sehova mai te ʼu mamahi ʼo te maʼuli ʼi te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī. Kae kapau ʼe tou falala kia te ia, ʼe hoko moʼoni anai te ʼu palalau ʼaenī ʼa Pesalemo 46⁠:1 kia tatou: “Ko te ʼAtua ʼe ko he holaʼaga maʼa tatou pea mo he mālohi, ko he tokoni ʼe faigafua tona maʼu ʼi te ʼu temi mamahi.” Kae ʼe tou lava fakahā feafeaʼi ʼe tou falala katoa kia Sehova ʼi te ʼu temi faigataʼaʼia ʼi te faʼahi faka paʼaga?

4. Ka tou tau mo he ʼu fihifihia faka paʼaga, koteā ʼaē ʼe tou lava faikole kiai, pea ʼe tali feafeaʼi e Sehova ia te ʼu taʼi faikole ʼaia?

⁴ Ko he faʼahiga fakahā ʼo tatatou falala kia Sehova ʼe ko tatatou haga kia te ia ʼi te faikole. Kae koteā koa ʼaē ʼe tou lava kole age ʼi tatatou ʼu faikole? ʼI tatatou tau mo te ʼu fihifihia faka paʼaga, ʼe lagi ʼaoga ke tou maʼu he poto moʼo fakaʼaluʼalu ʼo te ʼu fihifihia ʼaia. Ko te faʼahi ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ʼe tonu ke tou faikole! ʼE fakaloto mālohiʼi fēnei tatou e te Folafola ʼa Sehova: “Kapau ʼe ia koutou he tahi ʼe mole ina maʼu te poto, ke ina haga kole ki te ʼAtua, heʼe ina foaki lahi ki te hahaʼi fuli pea ʼe mole ina valokiʼi; pea ʼe ina foaki age anai kia te ia.” (Sakopo 1⁠:​5, MN ) Ei, tou kole kia Sehova ke ina foaki mai te poto​—te fealagia ʼaē ke tou maʼuliʼi ia te ʼatamai mālama, mo te mahino pea mo te fakasiosio loloto​—ke feala ai hatatou fai he ʼu tonu fakapotopoto pea mo he ʼu filifili lelei. ʼE fakaloto mālohiʼi mai e tatatou Tāmai ʼofa ʼaē ʼi selo, ʼe ina fakalogo anai ki te ʼu taʼi faikole ʼaia. Pea ʼe lotolelei ke ina fakatonutonuʼi te ʼu ala ʼo nātou ʼaē ʼe nātou falala kia te ia ʼaki tonatou loto katoa.​—Pesalemo 65⁠:2; Tāʼaga Lea 3⁠:​5, 6.

5, 6. (a) He koʼe ʼe lelei ke tou kumi tokoni ki te Folafola ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ʼu fihifihia faka ekonomika? (b) Koteā ʼaē ʼe tou lava fai moʼo fakasiʼisiʼi tatatou tuʼania mokā mole kei ʼi ai hatatou gāue?

⁵ ʼE tou toe fakahā foki tatatou falala kia Sehova, mokā tou tuku ki Tana Folafola ke ina takitaki tatou. Ko tana ʼu fakamanatu poto ʼaē ʼe maʼu ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tou “lava falala ʼaupito kiai”. (Pesalemo 93⁠:⁠5) Logope neʼe tohi kua hili kiai taʼu e 1 900, ʼe maʼu ʼi te tohi fakaʼatua ʼaia he ʼu tokoni ʼe feala hatatou falala kiai pea mo he fakasiosio poto ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼe lava tokoni mai kia tatou ke tou kātakiʼi te ʼu fihifihia faka ekonomika. Tou vakaʼi he ʼu faʼifaʼitaki ʼo te poto ʼaē ʼe maʼu ʼi te Tohi-Tapu.

⁶ Kua fualoa ki muʼa atu, neʼe tokagaʼi e te Hau poto ko Salomone ia te faʼahi ʼaenī: “ ʼE moe fīmālie ia ia ʼaē ʼe kaugana, peʼe veliveli peʼe lahi tana kai; kae ko te mahu ʼo te tagata maʼu koloā ʼe mole ina tuku ia ia ke moe.” (Tagata Tānaki 5⁠:12) ʼE ʼaoga he temi pea mo he falā moʼo gaohi, mo fakamaʼa, pea mo taupau fakalelei pea mo puipui totatou ʼu koloā. Koia kapau ʼe mole kei ʼi ai hatatou gāue, ʼe lagi ko he faigamālie ʼaia ʼo hatatou toe vakavakaʼi totatou faʼahiga maʼuli, ʼo tou faigaʼi ke tou ʼiloʼi lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga moʼoni kia tatou pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou loto kiai. Ke siʼisiʼi tatatou hoha, ʼe lagi fakapotopoto hatatou fai he ʼu fetogi. Ohage foki la, ʼe feala koa hatatou fakamaʼamaʼa totatou maʼuli, ke lagi tou ʼolo ʼo nonofo ʼi he ʼapi ʼe veliveli age, peʼe tou fakamaʼamaʼa mai he ʼu koloā ʼe mole hona ʼaoga?​—Mateo 6⁠:⁠22.

7, 8. (a) Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu ʼe mahino ki te agamāhani ʼa te tagata agahala ʼaē ko te hoha fau ki te ʼu koloā? (Vakaʼi te nota ʼi te lalo pasina.) (b) Koteā te tokoni poto neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te tokaga ki te ʼu hoha fakavale?

⁷ ʼI tana Akonaki ʼi te Moʼuga, neʼe fai e Sesu te tokoni ʼaenī: “Tuku takotou hoha ki tokotou nefesi, pe koteā anai he meʼa ke koutou kai pe ko he meʼa ke koutou ʼinu, peʼe ki tokotou sino, pe koteā anai he meʼa ke koutou kofuʼi.”b (Mateo 6⁠:​25, MN ) Neʼe mahino kia Sesu ʼe faiga e te tagata ke ina maʼu te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga tāfito ki tona maʼuli. Kae koteā ʼaē ʼe tou lava fai ke ‘tuku tatatou hoha’ ki te ʼu meʼa ʼaia? Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Koutou haga kumi muʼa te puleʼaga.” Logola te ʼu faigataʼaʼia ʼe tau mo tatou, kae ʼe tonu ke tou haga fakamuʼamuʼa te atolasio kia Sehova ʼi totatou maʼuli. Kapau ʼe tou fai feiā, pea “ ʼe foaki [mai] anai” te ʼu meʼa maʼuhiga fuli ʼo te maʼuli e tatatou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo. ʼI te ʼu ʼaluʼaga fuli pe, ʼe ina foaki mai anai kia tatou ia te ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia tatou.​—Mateo 6⁠:​33, MN.

⁸ ʼE toe hoko atu e Sesu tana tokoni ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼAua naʼa koutou hoha ʼo ʼuhiga mo te ʼapogipogi, heʼe ko te ʼapogipogi ʼe ʼi ai anai tona ʼu hoha ʼo ʼona.” (Mateo 6⁠:​34, MN ) ʼE mole lelei hatatou hoha fau ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼe lagi tou maʼu anai ʼi te ʼapogipogi. Neʼe tokagaʼi fēnei e te tagata poto: “ ʼE tahitahiga te kovi ʼaupito ʼo totatou ka haʼu ohage ko tatatou tuʼania kiai.” ʼAki tatatou mulimuli ki te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaē ke tou tokakaga tāfito ki te ʼu meʼa maʼuhiga ʼo totatou maʼuli pea mo fakaʼutaʼuta te ʼu ʼaho mo tona ʼu tuʼania, ʼe feala ai anai ke ʼaua naʼa tou hoha fau.​—1 Petelo 5⁠:​6, 7.

9. Ka tou tau mo he ʼu fihifihia faka paʼaga, koteā te tokoni ʼe tou lava maʼu ʼi te ʼu tohi ʼa “te tagata kaugana agatonu mo poto”?

⁹ Ka tou felāveʼi mo he fihifihia faka paʼaga, ʼe tou toe lava fakahā pe foki ʼe tou falala kia Sehova ʼo tou kumi he tokoni ʼi te ʼu tohi ʼo “te tagata kaugana agatonu mo poto.” (Mateo 24⁠:​45, MN ) ʼI ʼihi temi, ʼe fakahā e te nusipepa ʼo te Réveillez-vous ! ia te ʼu tokoni pea mo te ʼu manatu ʼaoga ʼo ʼuhiga mo te fakaʼaluʼalu ʼo te ʼu fihifihia faka ekonomika. Ko te alatike “ Au chômage — Que faire? ” (Ka kita somasi​—Koteā ʼaē ʼe tonu ke kita fai?) ʼi te Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 8 ʼo ʼAukusito 1991, neʼe ina fakahā ai te ʼu tokoni ʼaoga e valu, neʼe mulimuli kiai te tokolahi ʼo to lelei kia nātou ʼi tanatou faigaʼi ke nātou fakaʼaluʼalu tanatou falā pea mo tanatou loto hoha, ʼi te temi ʼaia neʼe mole kei ʼi ai hanatou gāue.c ʼE mahino mai, ʼe tonu ke tou fakafuafua lelei te ʼu tokoni ʼaoga ʼaia pea mo te manatu totonu ʼo te ʼuhiga moʼoni ʼo te falā. Neʼe fakamatalatala ʼi te alatike “ Plus important que lʼargent ” (ʼE maʼuhiga age ʼi te falā) ʼaē neʼe tuʼu pe ʼi te Réveillez-vous ! ʼaia.​—Tagata Tānaki 7⁠:⁠12.

Ka Tou Maʼuʼuli Mamahi ʼi Te Mahamahaki

10. ʼE fakahā feafeaʼi e te faʼifaʼitaki ʼo te Hau ko Tavite ʼe lelei ke kita falala kia Sehova mokā kita tau mo he mahaki kovi?

¹⁰ Ko he aga fakapotopoto koa te falala kia Sehova mokā tou tau mo he mahaki kovi? Ei foki! ʼE manavaʼofa ia Sehova kia nātou ʼaē ʼe mahahaki ʼi tana hahaʼi. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe lotolelei ke tokoni mai kia tatou. Ohage la ko te Hau ko Tavite. Neʼe lagi mahaki kovi ʼi te temi ʼaē neʼe faitohi ai ʼo ʼuhiga mo te ʼu felogoi ʼa te ʼAtua mo he tagata agatonu ʼe mahaki. Neʼe ina ʼui fēnei: “Ko Sehova totonu ʼe tokoni anai ki ai ʼi tona takotoʼaga mahaki; lolotoga tona mahaki ʼe ke fetogi moʼoni anai tona moeʼaga katoa.” (Pesalemo 41⁠:​1, 3, 7, 8) Neʼe falala mālohi ia Tavite ki te ʼAtua, pea neʼe mālōlō ai te Hau mai tana mahaki. Kae ʼe tou lava fakahā feafeaʼi tatatou falala ki te ʼAtua mokā tou mamahi ʼi totatou mahamahaki?

11. Ka tou tau mo he mahaki, koteā ʼaē ʼe tou lava kole ki tatatou Tāmai ʼe ʼi selo?

¹¹ Ka tou tau mo he mahaki, ko he faʼahiga fakahā ʼo tatatou falala kia Sehova ʼe ko te kole mamahi age ki ai ʼi te faikole ke tokoni mai ke tou faʼa kātaki. ʼE tou lava kole age ki ai ke tokoni mai ke tou fakaʼaogaʼi te “poto ʼaoga,” ke tou fakapotopoto ʼo tokakaga ki totatou ʼu mahaki, ʼo mulimuli ki totatou ʼu ʼaluʼaga takitokotahi. (Tāʼaga Lea 3⁠:21) ʼE toe feala pe foki ke tou kole age ki ai ke tokoni mai ke tou ʼutakiʼi te mahaki. Kae tāfito, ʼe lagi tou fia kole anai kia Sehova ke lagolago mai, mo foaki mai te mālohi ke tou nonofo agatonu kia te ia pea ke ʼaua naʼa tou vaivai, logola he faʼahiga meʼa ʼe feala ke hoko mai kia tatou. (Filipe 4⁠:13) Ko te taupau ʼo tatatou agatonu ki te ʼAtua ʼe maʼuhiga age ʼi te faigaʼi ke tou hāofaki totatou maʼuli ʼi te temi nei. Kapau ʼe tou taupau tatatou agatonu, pea ʼe foaki mai anai kia tatou e ia ʼaē ʼe ina Fakapale Lahi, te maʼuli heʼegata haohaoa pea mo te haohaoa mai te mahaki.​—Hepeleo 11⁠:⁠6.

12. Koteā te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu ʼe feala ke tokoni mai kia tatou ke tou fai he ʼu tonu fakapotopoto mokā tou kumi he faitoʼo?

¹² ʼE toe uga tatou e tatatou falala kia Sehova ke tou kumi te takitaki ʼaē ʼe lelei ʼi tana Folafola. Ko te ʼu pelesepeto ʼaē ʼe tou maʼu ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tokoni mai ke tou fai he ʼu tonu ʼe fakapotopoto mokā tou kumi he ʼu faitoʼo. Ohage la, ʼe tou ʼiloʼi ʼe tapuʼi e te Tohi-Tapu ia te “faifakalauʼakau,” koia ʼe mole tou faigaʼi anai ke tou fakaʼaogaʼi te ʼu meʼa faifakalauʼakau moʼo ʼiloʼi he agaaga ʼo he mahaki peʼe ko he kumi ʼo he faitoʼo. (Kalate 5⁠:​19-21; Teutalonome 18⁠:​10-12) Koʼeni te tahi faʼifaʼitaki ʼo te poto maʼuhiga ʼo te Tohi-Tapu: “Ko ia ʼaē ʼe mole heʼeki fakapotopoto ʼe tui ki te ʼu palalau fuli, kae ko ia ʼaē ʼe fakasiosio tonu ʼe tokaga ki tana haʼele.” (Tāʼaga Lea 14⁠:15) Koia, mokā tou kumi he faitoʼo, tou aga fakapotopoto ʼo kumi he ʼu fakamahino ʼe feala hatatou falala kiai, kae mole tou hoko “tui ki te ʼu palalau fuli.” Ko te taʼi “mauli fakapotopoto” ʼaia ʼe tokoni mai kia tatou ke tou fakafuafua lelei tatatou ʼu manatu, pea ke tou fai he tonu kua tou fakakaukauʼi fakalelei.​—Tito 2⁠:⁠12.

13, 14. (a) Koteā te ʼu alatike ʼo ʼuhiga mo te ʼu fihifihia ʼo te mahaki neʼe tā ʼi te ʼu nusipepa ʼo Te Tule Leʼo mo te Réveillez-vous ! ? (Koutou vakaʼi te talanoa ʼi te pasina 17.) (b) Koteā te tokoni neʼe fakahā ʼi te Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo Sanualio 2001, ʼo ʼuhiga mo te ʼutakiʼi ʼo he mahaki ʼe kita tau fualoa mo ia?

¹³ ʼE feala pe foki ke tou toe fakahā tatatou falala kia Sehova ʼo tou fai he ʼu kumi ki te ʼu tohi ʼo te tagata kaugana agatonu. ʼE tau maʼu ʼi te ʼu nusipepa ʼo Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous ! ia te ʼu alatike ʼo ʼuhiga mo te ʼu mahaki kehekehe.d ʼI ʼihi temi, ʼe maʼu ʼi te ʼu nusipepa ʼaia te ʼu fakamatala ʼa te ʼu hahaʼi neʼe nātou lava tauʼi tonatou ʼu mamahi kehekehe. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe fakahā e ʼihi alatike he ʼu tokoni faka Tohi-Tapu pea mo he ʼu tokoni ʼaoga ʼo ʼuhiga mo te ʼutakiʼi ʼo he mahaki ʼe kita tau fualoa mo ia.

¹⁴ Ohage la ko te Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo Sanualio 2001, neʼe fakahā e te nusipepa ʼaia ia te ʼu alatike kehekehe ʼo ʼuhiga mo te fīmālie ʼo te kau mahaki (“ Maladie, infirmité : du réconfort ” ). Neʼe fakahā e te ʼu alatike ʼaia ia he ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu ʼaoga ʼo feiā mo te ʼu fai palalau mo he ʼu hahaʼi ʼiloa neʼe nātou ʼutaki tonatou mahaki lolotoga te ʼu taʼu. Ko te alatike “ Comment vivre au mieux avec votre déficience physique ” (E feafeaʼi haku kātakiʼi lelei toku mahaki) neʼe fakahā ai te tokoni ʼaenī: Koutou faigaʼi ke koutou mahino lelei ki tokotou mahaki. (Tāʼaga Lea 24⁠:⁠5) Koutou fai he ʼu fakatuʼutuʼu ʼaoga, ohage ko te tokoni ki niʼihi, kae ke mahino kia koutou ʼe mole koutou lava fai anai te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe lavaʼi e ʼihi hahaʼi. (Gaue 20⁠:35; Kalate 6⁠:⁠4) ʼAua naʼa koutou nonofo takitokotahi. (Tāʼaga Lea 18⁠:⁠1) Ka haʼu he tahi ʼo ʼaʼahi ia koutou, koutou fakaliliu te ʼaʼahi ʼaia ko he lakaga fakafiafia kia nātou. (Tāʼaga Lea 17⁠:22) Kae tāfito, koutou taupau he felogoi mo Sehova pea mo te kokelekasio. (Naume 1⁠:7; Loma 1⁠:​11, 12) ʼE mole koa la tou fakafetaʼi ki te takitaki ʼaē ʼe foaki e Sehova ʼaki tana kautahi?

Ka Hoholo He Vaivaiʼaga ʼo Te Kakano

15. Neʼe lava mālo feafeaʼi ia te ʼapositolo ko Paulo ʼi tana tauʼi tona ʼu vaivaiʼaga ʼo tona kakano agahala, pea koteā ʼaē ʼe tou lava papau kiai?

¹⁵ Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼI toku kakano, ʼe mole nofo ai he meʼa ʼe lelei.” (Loma 7⁠:​18, MN ) ʼAki pe te meʼa ʼaē neʼe hoko kia ia, neʼe ʼiloʼi e Paulo ia te faigataʼa ʼo te tauʼi ʼo te ʼu holi mo te ʼu vaivaiʼaga ʼo te kakano agahala. Kae neʼe toe falala pe foki ia Paulo ʼe lava mālo ʼi te faʼahi ʼaia. (1 Kolonito 9⁠:​26, 27) ʼO feafeaʼi? ʼAki tana falala katoa kia Sehova. Koia neʼe lava ʼui fēnei ai e Paulo: “Tagata fakaofaofa ko au! Pe ko ai ae e ina haofaki anai au mai te sino aeni o te mate? Fakafetai ki te Atua ia Sesu Kilisito totatou Aliki!” (Loma 7⁠:​24, 25) Kae feafeaʼi kia tatou? ʼE tou lava kātakiʼi mo tatou pea mo tou mālo ʼi totatou ʼu vaivaiʼaga ʼo te kakano. Ka tou tauʼi he ʼu vaivaiʼaga feiā, ʼe puli gafua tatatou falala, ʼo lagi tou tui papau ʼe mole tou lava mālo anai ʼi he temi. Kae ʼe tokoni mai ia Sehova, mo kapau ʼe tou fai ohage ko Paulo, ʼo tou falala moʼoni kia Ia, kae mole tou falala ki totatou mālohi.

16. Ka hoholo he vaivaiʼaga ʼi te kakano, koteā ʼaē ʼe tonu ke kita faikole kiai, pea koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe tou higa?

¹⁶ Ka hoholo he vaivaiʼaga ʼo te kakano, ʼe tou lava fakahā ʼe tou falala kia Sehova ʼo tou kole mamahi kia te ia ʼi te faikole. ʼE tonu ke tou kole kia Sehova, ei ke tou kole mamahi kia te ia, ke tokoni mai ʼaki tona laumālie maʼoniʼoni. (Luka 11⁠:​9-13) ʼE tou lava kole tāfito ia te loto lolomi, ʼaē ʼe ko he koga ʼo te fua ʼo te laumālie ʼo te ʼAtua. (Kalate 5⁠:​22, 23) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe tou higa? ʼE mole tonu anai ke tou lītuʼa ʼi he temi. Ke ʼaua naʼa tou fiu ʼi te faikole ki totatou ʼAtua manavaʼofa, ʼo tou kole age ki ai ke fakamolemole mai pea mo tokoni mai. ʼE mole he temi ʼe lītuʼa ai anai ia Sehova ki he tahi ʼe loto “lavea pea mo taʼomia,” ʼuhi ko te hoha ʼo te leʼo ʼo loto ʼaē ʼe ina tukugakoviʼi kita. (Pesalemo 51⁠:17) Kapau ʼe tou kolekole fakamalotoloto kia te ia, pea ʼe tokoni mai anai ia Sehova ke tou tekeʼi te ʼu fakahala.​—Filipe 4:​6, 7.

17. (a) He koʼe ʼe ko he tokoni lelei ke tou fakakaukauʼi te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo hotatou vaivaiʼaga ʼe lagi tou lolotoga tauʼi nei? (b) Koteā he ʼu vaega faka Tohi-Tapu ʼe tou lava maʼu fakaʼatamai moʼo lolomi totatou hoko ʼita? Peʼe ko te tokaga ki totatou ʼalelo? Peʼe ko te holi ki he fakafiafia kovi?

¹⁷ ʼE tou toe lava fakahā tatatou falala kia Sehova ʼo tou kumi tokoni ki tana Folafola. ʼAki tatatou fakaʼaogaʼi ʼo he Concordance ʼo te Tohi-Tapu, peʼe ko te Index des publications de la Société Watch Tower, ʼe tou lava kumi te tali ki te fehuʼi ʼaenī, ‘Koteā te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo he vaivaiʼaga ʼe ʼau lolotoga tauʼi nei?’ Ko tatatou fakakaukauʼi te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo he faʼahiga ʼaluʼaga, ʼe feala ai ke fakaloto mālohi tatatou fia fakafiafia ia ia. Pea ʼe tou kamata maʼu tana manatu, ʼo tou fehiʼa ki te meʼa ʼaē ʼe fehiʼa kiai. (Pesalemo 97⁠:10) Ko ʼihi ʼe nātou tokagaʼi te ʼaoga ʼo te maʼu fakaʼatamai ʼo he ʼu vaega faka Tohi-Tapu moʼo tauʼi tonatou ʼu vaivaiʼaga. ʼE koutou lolotoga gāueʼi nei koa ia te hoko ʼita? ʼE lagi koutou lava maʼu fakaʼatamai ia te ʼu vaega ʼo Tāʼaga Lea 14⁠:17 pea mo Efeso 4⁠:31. ʼE tou lolotoga gāueʼi nei koa te lolomi ʼo totatou ʼalelo? ʼE lagi tou lava maʼu fakaʼatamai ia te ʼu vaega ʼo Tāʼaga Lea 12⁠:18 pea mo Efeso 4⁠:29. ʼE tou holi koa ki he fakafiafia kovi? ʼE tou faigaʼi anai ke tou fakamaʼumaʼu he ʼu vaega ohage ko Efeso 5⁠:3 pea mo Kolose 3⁠:⁠5.

18. He koʼe ʼe mole tonu ke tou tuku te ufiufi ke ina tāʼofi tatou ke tou kole tokoni ki te kau tagata ʼāfea ʼo ʼuhiga mo tatatou tauʼi ʼo hotatou vaivaiʼaga?

¹⁸ Ko tatatou kumi tokoni ki te kau tagata ʼāfea ʼaē neʼe fakanofo e te laumālie, ʼe ko he tahi ʼaia fakahā ʼe tou falala kia Sehova. (Gaue 20⁠:28) Ko “te ʼu meʼa ʼofa ko he ʼu tagata” ʼe ko he fakatuʼutuʼu mai ia Sehova ʼaki ia Kilisito moʼo puipui pea mo taupau tana ʼu ōvi. (Efeso 4⁠:​7, 8, 11-14, MN ) ʼE moʼoni ia, ʼe mole lagi faigafua hatatou kole tokoni ʼo ʼuhiga mo te tauʼi ʼo he vaivaiʼaga. ʼE lagi tou ufiufi, ʼo tou tuʼania ʼo ʼuhiga mo he faʼahiga manatu ʼe lagi maʼu e te kau tagata ʼāfea ʼo ʼuhiga mo tatou. Kae ʼe mahino ia ko te ʼu tagata fotufotuʼa ʼaia ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼe nātou fakaʼapaʼapa anai kia tatou he neʼe tou lotomālohi ʼo kole tokoni kia nātou. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe faigaʼi e te kau tagata ʼāfea ke nātou fakahā te ʼu kalitate ʼo Sehova ʼo ʼuhiga mo te taupau ʼo te faga ōvi. ʼE lagi to tonu anai tanatou ʼu tokoni ʼaoga pea mo fakaloto fīmālie, mo te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga mai moʼo fakaloto mālohiʼi ʼo tatatou faiga ʼaē ke tou mālo ʼi hotatou vaivaiʼaga.​—Sakopo 5⁠:​14-16.

19. (a) ʼE fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Satana ia te vaʼiganoa ʼo te maʼuli ʼo te tuʼu ʼaenī? (b) Koteā ʼaē ʼe fakapipiki ki te falala, pea koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fakatotonu ke tou fai?

¹⁹ Ke ʼaua naʼa galo kia tatou ʼe ʼiloʼi e Satana kua nounou tona temi. (Apokalipesi 12⁠:12) ʼE ina fia fakaʼaogaʼi te vaʼiganoa ʼo te faʼahiga maʼuli ʼo te malamanei ke ina fakaloto vaivaiʼi tatou pea ke tou lītuʼa kia meʼa fuli. ʼOfa pe ke tou falala katoa ki te ʼu palalau ʼaē ʼe tou maʼu ia Loma 8⁠:​35-39 (MN ): “Ko ai anai ka ina fakamavae tatou mai te ʼofa ʼo Kilisito? Te mamahi, pe ko te tuʼania, pe ko te fakataga, pe ko te pakupaku, pe ko te telefua, pe ko te tuʼutāmaki, pe ko te heletā? . . . Kailoa, ʼi te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe tou maʼu he mālo katoa, ʼuhi ko ia ʼaē neʼe ʼofa kia tatou. Heʼe kua ʼau tui papau ʼe mole he mate, he maʼuli, he ʼu ʼaselo, he ʼu puleʼaga, he ʼu meʼa ʼo te temi nei, he ʼu meʼa ka hoko mai, he ʼu mālohi, he māʼoluga, he loloto, pe ko he tahi age meʼa neʼe fakatupu, ʼe feala anai ke ina fakamavae tatou mai te ʼofa ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe maʼu ia Kilisito Sesu totatou ʼAliki.” ʼE hā ʼi te ʼu palalau ʼaia te falala ʼaē kia Sehova! Kae ko te taʼi falala ʼaia, ʼe mole ko he meʼa ʼe kita logoʼi feiā pe ʼi tokita loto. Kae ko he falala ʼe fakapipiki kiai he ʼu tonu neʼe tou fakakaukauʼi ki totatou maʼuli ʼo te ʼaho fuli. Koia, tou fakatotonu ai ke tou falala katoa kia Sehova ʼi te ʼu temi mamahi.

[Kiʼi nota]

ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?

• Ka tou tau mo he ʼu fihifihia faka ekonomika, ʼe tou fakahā feafeaʼi ʼe tou falala kia Sehova?

• ʼE tou lava fakahā feafeaʼi ʼe tou falala ki te ʼAtua mokā tou tau mo he mahaki?

• Ka hoholo he vaivaiʼaga fakasino, ʼe tou lava fakahā feafeaʼi ʼe tou falala moʼoni kia Sehova?

[Talanoa ʼo te pasina 17]

Kei Koutou Manatuʼi Koa Te ʼu Alatike ʼAenī?

Ka tou maʼuli mamahi ʼuhi ko te mahaki, ʼe ko he meʼa fakaloto mālohi hakita lau he ʼu fakamatala ʼo ʼihi neʼe nātou lava tauʼi ʼonatou mamahi ʼo to lelei, peʼe ko te mahamahaki, peʼe ko he ʼu mamahi kehekehe, peʼe ko honatou māʼimoa. Koʼeni te ʼu alatike neʼe tā ʼi te nusipepa ʼo Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous !

“ Jʼai surmonté mes faiblesses ” (Neʼe ʼau ʼutakiʼi ʼoku vaivaiʼaga) neʼe fakatafito ki te fakaʼaluʼalu ʼo te ʼu manatu kovi pea mo fakatupu lotovaivai.​—Te Tule Leʼo Fakafalani ʼo te ʼaho 1 ʼo Maio 1990.

“ Même un poumon dʼacier nʼa pu lʼempêcher de prêcher ” (Māʼia mo he ʼatefēfē ukamea neʼe mole ina lava tāʼofi tana fai faka mafola).​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo Sanualio 1993.

“ Une balle a bouleversé ma vie ” (Neʼe fetogi katoa toku maʼuli e te foʼi tavili) ʼe palalau tāfito ki te kātakiʼi ʼo te maʼuli palalisia.​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo ʼOketopeli 1995.

“ ʼE Mole ʼIloʼi Peʼe Feafeaʼi Anai Tokotou Maʼuli ʼApogipogi” ʼe palalau ai ki te fakaʼaluʼalu ʼo te mahaki ko te trouble bipolaire du comportement.​—Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 1 ʼo Tesepeli 2000.

“ Loida, ou la victoire sur le silence ” (Ko Loida, peʼe ko te mālo ʼi te nofo fakalogologo) ʼe fakatafito ki te tauʼi ʼo te ʼu troubles psychomoteurs, ko he mahaki ʼe fakatupu palalisia ʼuhi ko te ʼuto.​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 8 ʼo Maio 2000.

“ Mon combat contre lʼendométriose ” (Taku tauʼi te mahaki ʼaē ko te endométriose).​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo Sūlio 2000.

“ Mon combat contre la sclérodermie ” (Taku tauʼi te mahaki ʼo te kili).​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 8 ʼo ʼAukusito 2001.

“ Ma victoire contre la dépression postnatale ” (Taku mālo ʼi te lotovaivai ʼe hoko ʼi te ʼosi fai fānau).​—Réveillez-vous ! ʼo te ʼaho 22 ʼo Sūlio 2002.

[Paki ʼo te pasina 15]

Kapau ʼe mole kei ʼi ai hatatou gāue, ʼe lagi ko he aga fakapotopoto anai hatatou toe vakavakaʼi totatou faʼahiga maʼuli

[Paki ʼo te pasina 16]

ʼE fakahā e te hisitolia ʼo Loida, ko te falala kia Sehova ʼe tokoni mai ke kita faʼa kātaki. (Vakaʼi te talanoa ʼi te pasina 17)

[Paki ʼo te pasina 18]

ʼE mole tonu ke tou ufiufi ʼi te kole tokoni ke feala hatatou tauʼi hotatou ʼu vaivaiʼaga