Te ʼu Fehuʼi ʼa Te Kau Lautohi
Ko Tavite ʼaē neʼe ʼofainaʼi e te ʼAtua, neʼe aga fai fakapō koa ki te kau pilisoni, ohage ko te manatu ʼa ʼihi ʼi tanatou lau ia 2 Samuele 12:31 pea mo 1 Fakamatala 20:3?
Kailoa ia. Ko Tavite neʼe ina fakatūʼā ia te kau pilisoni Amonite ke nātou popūla. Neʼe mahino hala te hahaʼi ki te ʼu gāue ʼaē neʼe fai e Tavite ʼuhi ko te ʼu faʼahiga fakaliliu ʼo te ʼu vaega ʼaia ʼi ʼihi fakaliliu Tohi-Tapu.
ʼI te fakamatala ʼo te gaohi koviʼi ʼo te kau Amonite, ʼe fakaliliu ʼi te ʼu Tohi-Tapu ʼaia ia Tavite ohage ko te tagata neʼe aga fai fakapō. Ohage la ia 2 Samuele 12:31, ʼe fakaliliu fēnei ʼi te Tohi-Tapu Fakafalani ʼo Darby: “Neʼe fakamavae ki tuʼa ia te hahaʼi ʼaē neʼe nonofo ai, pea neʼe ina ʼai nātou ki te lalo tutuʼu, pea mo te ʼu lalo huo ukamea māsila, pea neʼe ina fakalaka ia nātou ʼi te gutuʼumu piliki: neʼe ina fai feiā ki te ʼu kolo fuli ʼo te ʼu foha ʼo Amone.” Neʼe toe fakaliliu feiā mo 1 Fakamatala 20:3.
Kae ohage ko tona fakatokagaʼi e te tagata sivi Tohi-Tapu ko Samuel Rolles Driver, ko te aga fai fakapō “ ʼe mole ʼalutahi mo te aga ʼa Tavite.” Koia ʼe fakamatala fēnei ʼi te Tohi-Tapu The Anchor Bible: “Neʼe fakatuʼutuʼu e Tavite he ʼu kūtuga gāue ʼo te kau pilisoni ke nātou maʼu honatou ʼu koloā mai te fenua ʼaē kua lavā, pea neʼe ko he agamāhani neʼe fai e te ʼu hau ʼaē neʼe mālo.” ʼE toe fakamatala feiā pe e Adam Clarke: “ ʼE faka ʼuhiga fēnei te ʼu palalau ʼaenī: neʼe ina fakaliliu te hahaʼi ʼaia ko he kau kaugana, pea neʼe ina fakagāueʼi ia nātou ki te tuʼusi ʼakau ʼaki te ʼu tutuʼu, peʼe ko te faʼu ʼo te ʼu huo fuli kele, . . . pea mo tuʼusi ʼakau, pea mo faʼu piliki. ʼE mole fia ʼui ʼi te vaega ʼaia neʼe tuʼutuʼu liki he tahi, mo ʼaka, pea mo taʼaga, pea neʼe mole fai he aga feiā e Tavite ki te kau Amonite.”
ʼI te fakaliliu totonu ʼi ʼihi Tohi-Tapu ʼo te temi nei, ʼe nātou fakahā lelei ai ʼe mole tonu ke tukugakoviʼi ia Tavite neʼe ina fai he ʼu aga fakalialia.a ʼE fakaliliu fēnei ʼi te Tohi-Tapu New English Translation (2003): “Neʼe ina fakapōpulaʼi ia te hahaʼi ʼo te fenua, pea mo ina fakagāueʼi ia nātou ʼaki te ʼu tutuʼu, mo te ʼu huo fuli kele, pea mo te ʼu toki, pea mo ina fakagāueʼi nātou ʼi te gutuʼumu faʼu piliki. Neʼe ina fai feiā ki te ʼu kolo fuli ʼo te kau Amonite.” (2 Samuele 12:31) “Neʼe ina fakapōpulaʼi te hahaʼi pea mo fakagāueʼi ia nātou, ʼaki te ʼu tutuʼu, mo te ʼu huo fuli kele, pea mo te ʼu toki Neʼe fai feiā e Tavite ki te ʼu kolo fuli ʼo te kau Amonite.” (1 Fakamatala 20:3) Koʼeni te fakaliliu ʼa te Traduction du monde nouveau pea ʼe tatau mo te mahino ʼo te temi nei ʼa te kau sivi ʼo te lea faka Hepeleo ʼo te Tohi-Tapu: “Ko te hahaʼi ʼaē neʼe nonofo ai, neʼe ina fakamavae nātou ki tuʼa moʼo fakagāueʼi ki te tuʼutuʼu ʼo te ʼu maka pea mo te gāue ʼaki te ʼu huo ukamea māsila pea mo te ʼu toki ukamea, pea mo ina fakaʼaogaʼi ia nātou ki te gāue ʼo te faʼu piliki.” (2 Samuele 12:31) “Ko te hahaʼi ʼaē neʼe nonofo ai, neʼe ina fakamavae nātou ki tuʼa, pea mo ina fakaʼaogaʼi ia nātou ki te tuʼutuʼu ʼo te ʼu maka pea mo te gāue ʼaki te ʼu huo ukamea māsila pea mo te ʼu toki; pea neʼe fai feiā e Tavite ki te ʼu kolo fuli ʼo te ʼu foha ʼo Amone.”—1 Fakamatala 20:3.
Neʼe mole aga fai fakapō ia Tavite ki te kau Amonite ʼaē neʼe lavā. Neʼe mole ina muliʼi te ʼu aga fai fakapō pea mo fakalialia ʼaē neʼe fai māhani ʼi te temi tau ʼo tona temi.
[Kiʼi nota]
a ʼAki te fetogi pe ʼo te mataʼi tohi e tahi, ko te koga tohi faka Hepeleo ʼaē neʼe lau fēnei “neʼe ina [fakagāueʼi] nātou ki te tutuʼu,” kua liliu ia “neʼe ina tuʼutuʼu liki (ʼaki te tutuʼu) ia nātou.” Pea tahi ʼaē, ko te kupu ʼaē ʼe fakaliliu ki te “gutuʼumu piliki” ʼe toe faka ʼuhiga foki ki te “puha faʼu piliki.” Ko te faʼahiga puha ʼaia neʼe fāveliveli fau ke fakaʼulu ai he tagata.