Tau ʼe Nimagofulu Tupu ʼi Te Selevisi Temi Katoa ʼo Ovi Ki Te Cercle Polaire Arctique

NEʼE ma maʼuʼuli mo toma famili ʼi te fale gaue kele ʼi te Potu Noleto ʼo te kolo ko Ostrobotnie, ʼi Finlande, pea neʼe matou toko hogofulu tamaliki. Lolotoga te Lua Tau Fakamalamanei neʼe kei ma liliki. Logola neʼe mole ovi mai te tau ki tomatou ʼapi, kaʼe neʼe mahino kia matou te mamahi ʼaupito ʼa te hahaʼi. ʼI te tahi po, ko te ʼu kolo ko Oulu mo Kalajoki neʼe laku puluʼi, pea neʼe kulakula te lagi ʼuhi ko te afi. Neʼe akoʼi mai e tamatou ʼu matuʼā ke matou foimo fenonoʼi moka matou sisio ki te ʼu vakalele tau ʼi te lagi. Koia ʼi te palalau mai ʼae ʼo toma tokolua lahi ko Tauno ʼo ʼuhiga mo he palatiso ʼi te kele ʼe mole toe ʼi ai anai he tahi ʼe mamahi, neʼe lahi ai te ʼu faʼahi neʼe ma fia iloʼi.

Neʼe taʼu 14 ia Tauno ʼi tana iloʼi te moʼoni ʼaki tana lau te ʼu tohi neʼe ta e te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu. ʼI te kamata ʼo te Lua Tau Fakamalamanei, neʼe mole fia solia ia ʼuhi ko te ʼu faʼahi ʼae neʼe ina ako ʼi te Tohi-Tapu. Koia neʼe pilisoniʼi ai ia ia pea mo gaohi koviʼi. Kaʼe neʼe ʼasili ai tana fia tauhi ʼae kia Sehova. Hili tona fakaʼateaina, neʼe ina fakaʼaogaʼi lahi tona temi ki te minisitelio. Neʼe ko te faʼifaʼitaki lelei ʼo toma tokolua ʼi ʼona ʼahiʼahi ʼaia ʼae neʼe tupu ai tamā fia kau ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼi te kolo neʼe ovi mai pe. Neʼe ma gaue pea mo tanaki hamā foʼi falā ke feala ai foki hamā kau ki te ʼu fakatahi lalahi. Neʼe ma tui ni teu ki ʼoma vahaʼa fale, mo to onioni, pea mo toli te ʼu fua ʼi ʼakau ko te ʼu baies. Neʼe lahi ʼaupito te ʼu gaue ʼi tomatou fale gaue kele, koia ʼae neʼe mole feala ai ke ma kau fakatahi tuʼumaʼu ki te ʼu fakatahi lalahi.

ʼAki te ʼu faʼahi ʼae neʼe ma ako ʼo ʼuhiga mo Sehova mo ʼana fakatuʼutuʼu, neʼe tuputupu ai toma ʼoʼofa kia te ia, pea neʼe ma papitema ʼi te taʼu 1947. (Ko Annikki ʼi tona taʼu 15 pea ko Aili ʼi tona taʼu 17.) Ko toma tuagaʼane ko Saimi neʼe papitema ʼi te taʼu pe ʼaia. Neʼe toe ako toma tuagaʼane ko Linnea ia te Tohi-Tapu mo maua. Pea ko ia mo tona kiʼi famili neʼe natou liliu ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Hili tamā papitema, neʼe ma fakatuʼutuʼu ke ma pionie ʼi te ʼu temi malolō (peʼe vaelua ʼi temi) ʼi ʼihi mahina.

NEʼE MA KAMATA FAIFAKAMAFOLA TEMI KATOA

ʼI te taʼu 1955, neʼe ma olo ki te kolo ko Kemi ʼe tuʼu mamaʼo ʼi te potu noleto. Logola neʼe ma gaue ʼaho katoa, kaʼe neʼe ma fia pionie. Kaʼe neʼe ma tuʼania naʼa mole ma lava totogi ʼoma maʼua moka neʼe mole kei ma gaue ʼaho katoa. Kia maua neʼe tonu muʼa ke ma tanaki hamā foʼi falā. Neʼe ko te temi ʼaia ʼae neʼe ma faipalalau ai mo te tuagaʼane pionie ohage ko tona tuʼu ʼi te kamata, ʼo ma mahino ai neʼe feala ke ma pionie. Neʼe tonu ke ma falala ʼe tokoni mai anai ia Sehova ke ma maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia maua, kaʼe ke mole ma falala kia maua totonu peʼe ki toma famili.

ʼI te temi ʼaia, neʼe feʼauga tamā foʼi falā ke ma pionie ʼi ni mahina ʼe lua. Koia, ʼi te mahina ʼo Maio ʼo te taʼu 1957, neʼe ma pionie lolotoga mahina ʼe lua ʼi te kolo ko Pello, ʼi Laponie. Neʼe lahi tamā tuʼania. Kaʼe hili te ʼu mahina ʼaia ʼe lua, neʼe kei ma maʼu pe tamā foʼi falā, ʼo ma toe pionie ai ʼi ni mahina ʼe lua. ʼI te ʼosi ʼo te ʼu mahina ʼaia ʼe lua, neʼe kei ma maʼu pe tamā foʼi falā. Neʼe ma tui papau ai leva ʼe tokaga anai ia Sehova kia maua. Kua ma pionie talu mai taʼu ʼe 50 tupu pea ʼe kei ma maʼu pe te foʼi falā ʼaia! Neʼe hage pe neʼe puke e Sehova ʼoma nima mo ina ui fenei mai: “Aua naa [kolua] mataku ki he mea, e au hau o tokoni kia [koulua].”—Esa. 41:13.

ʼI te taʼu 1958, neʼe kole mai e te taupau fakasiliko peʼe feala hamā hake ki te kolo ko Sodankylä, ʼi Laponie ke ma pionie makehe ai. ʼI te temi ʼaia neʼe ko te tuagaʼane pe ʼe tahi neʼe nofo ai. ʼE malie tona hisitolia ʼi tana iloʼi ia te moʼoni. Ko tana tama neʼe alu mo tana kalasi ʼo mamata ʼi te kolo muʼa ʼo Finlande ko Helsinki. ʼI te lolotoga haʼele ʼa te kalasi ʼi te kolo, neʼe foaki e te tuagaʼane kua matuʼatuʼa ia Te Tule Leʼo ki te kiʼi tama pea mo kole age ke ina foaki ki tana faʼe. ʼI te lau e tana faʼe ia te nusipepa ʼaia, neʼe mahino atu aipe neʼe ko te moʼoni.

ʼI te koga meʼa ʼaia neʼe tuʼu ai te fale tuʼusi papa. ʼI te fale tuʼusi papa ʼaia, neʼe ʼi ai toma koga fale ʼi fata pea neʼe fai ai te ʼu fono. ʼI te kamata neʼe ko maua pe pea mo te tuagaʼane ʼo te kolo ʼaia mo tana taʼahine ʼae neʼe kau ki te ʼu fono. Neʼe matou lau pe te ʼu alatike ʼae neʼe fakatuʼutuʼu ki te ʼu fono ʼo te vahaʼa. Ki muli age neʼe ʼi ai te tagata neʼe ina ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe haʼu ʼo gaue ʼi te fale tuʼusi papa. Ko ia mo tona famili neʼe natou kamata fono mo matou, pea ki muli age neʼe papitema ia ia mo tona ʼohoana. Neʼe ʼi ai leva te tehina moʼo takitaki te ʼu fono. Pea ko ʼihi tagata gaue ʼo te fale tuʼusi papa neʼe natou kau ki te ʼu fono pea neʼe natou tafoki mai ki te moʼoni. Mole tuai pea neʼe liliu leva tamatou kiʼi kutuga ko he kokelekasio.

NEʼE FAIGATAʼA TE FAIFAKAMAFOLA

Neʼe mamaʼo te ʼu koga meʼa ʼae neʼe ma olo ʼo faifakamafola ai. ʼI te temi mafana, neʼe ma haʼele, mo ʼaka lelue pea ma olo vaka ki tamā telituale. Neʼe ʼaoga lahi ʼosi kia maua ʼama lelue. Neʼe ma toe olo lelue ki te ʼu fakatahi lalahi pea ki ʼama matuʼā ʼae neʼe nonofo mamaʼo ia kilometa ʼe teau tupu. Lolotoga te temi momoko, ʼi te kei hegihegi neʼe ma olo papika ki he kolo moʼo faifakamafola ai. ʼI tamā ʼosi fai te ʼu ʼapi fuli, neʼe ma haʼele lalo ki te tahi age kolo. ʼI ʼihi temi ko te nive ʼi te ala neʼe matolu. Kapau neʼe kua fakalaka he tahi mo ina tofa he kiʼi ala ʼi te nive, pea neʼe faigafua age tamā haʼele ai. Kaʼe kapau neʼe toe to te nive, pea neʼe puli ai te kiʼi ala ʼaia. ʼI te kamata ʼo te fasiga taʼu matalā, neʼe liliu te nive ʼo malu mo palapala ʼo faigataʼa ai hakita haʼele ai.

Neʼe ma fakamamahani ke ma tui homa ʼu teu mafana moka neʼe momoko pea mo nive. Neʼe ma tui te ʼu taga vaʼe loloa matolu, mo ni hoa ʼi taga vaʼe nounou ʼe lua peʼe tolu pea mo te ʼu sulie loloa. Kaʼe neʼe ulu tuʼumaʼu te nive ki ʼoma sulie moka ma haʼele. Pea moka ma aʼu atu ki he mata tuʼuga ʼo he ʼapi, pea neʼe ma huʼi ʼoma sulie ʼo tutu te nive. Neʼe toe palapala mo te ʼu tapa ʼo ʼoma kofu mafana he neʼe toho ʼi te nive pea neʼe liliu ʼo ʼaisi. Neʼe ui fenei e te fafine ʼo te ʼapi: “ ʼE lagi kolua maʼu te tui moʼoni, ʼuhi ʼae ko takolua ʼomai ʼi te ʼaho tuʼu kovi ʼaeni.” Neʼe ma haʼele ia kilometa ʼe 11 tupu ke ma aʼu ki te ʼapi ʼaia.

ʼI ʼihi temi, neʼe ma momoe ʼi te ʼu ʼapi ʼo te hahaʼi ʼo te ʼu kolo. ʼI te afiafi neʼe ma kamata kole ki te hahaʼi peʼe feala la hamā nonofo io natou. Neʼe mole natou maʼu ni ʼapi ke feafeaʼi, kaʼe neʼe natou aga fakakaumeʼa mo agalelei. Neʼe natou teuteuʼi he kiʼi faʼahi ke ma momoe ai pea mo hamā meʼa kai. Neʼe tuʼa lahi tamā momoe ʼi te ʼu tapi neʼe ko he ʼu kili ʼi manu. Kaʼe ko ʼihi neʼe ʼi ai tonatou koga fale tali fagona neʼe feala ke ma fakaʼaogaʼi. Ohage la, ko te fafine neʼe nofo ʼi te toe ʼapi lahi neʼe ina tuku mai kia maua te koga fale ʼi te fata mo he palepale matalelei pea mo he ʼu kie hina. Neʼe tuʼa lahi tamā faipalalau mo te famili ʼo te ʼapi ʼo aʼu ki te poʼuli ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu. ʼI te tahi koga meʼa, neʼe moe te taumatuʼa ʼi te tahi faʼahi ʼo te koga fale, kaʼe neʼe ma momoe ʼi te tahi age faʼahi. Neʼe fai fehuʼi mai te taumatuʼa, pea neʼe matou faipalalau ki te Tohi-Tapu ʼo aʼu ki te mafoata.

ʼE FUA LELEI TAMĀ FAIFAKAMAFOLA

Ko te fenua ʼae ko Laponie ʼe matalelei. Kaʼe neʼe toe lahi age te matalelei ʼa te hahaʼi ʼae neʼe natou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova. Ko ʼihi ia natou ʼae neʼe ma faifakamafola ki ai neʼe ko ni tagata neʼe ʼomai ki Laponie ʼo tuʼusi ʼakau ai. ʼI ʼihi temi neʼe ma ulu ki te kiʼi ʼapi pea ma maʼu ai te toko hogofulu-ma-lua tagata neʼe nonofo ai. Neʼe natou tali leleiʼi te logo lelei ʼo te Tohi-Tapu pea mo natou lau ʼatatou tohi.

Neʼe lahi te ʼu aluʼaga fakafiafia neʼe hoko kia maua. ʼI te tahi ʼaho, neʼe kua ʼosi alu tamā papika koteʼuhi neʼe tomuʼa ia minuta ʼe nima te hola ʼo te taliʼaga ka. Neʼe ma fakatuʼutuʼu ke ma toʼo he tahi papika ʼe alu ki he tahi age kolo. Neʼe heʼeki ma faifakamafola ai ʼi muʼa atu, kaʼe ʼi te ʼuluaki matapa, neʼe ma felaveʼi mo te fafine neʼe ina ui fenei: “Koʼena kua kolua tau mai, he neʼe au fakatalitali atu.” Ko tona tuagaʼane neʼe ina ako te Tohi-Tapu mo maua. Pea neʼe kole e te fafine kia ia ke ina fakaui mai ke ma olo age ʼi te ʼaho ʼaia. Kaʼe neʼe mole ma maʼu te fekau ʼaia. Ko te fafine ʼaia mo ʼona kaiga neʼe maʼuʼuli ovi age pe, neʼe natou kamata ako te Tohi-Tapu mo maua. Mole tuai pea neʼe ma fakatahiʼi te ʼu ako, pea neʼe natou toko hogofulu-ma-lua. Talu mai ai, tokolahi ʼi te famili ʼaia neʼe natou liliu ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.

ʼI te taʼu 1965, neʼe kole mai kia maua ke ma hifo ki te kokelekasio ʼo Kuusamo. ʼI te temi ʼaia, neʼe tokosiʼi te kau faifakamafola ʼo te kokelekasio. ʼI te kamata, neʼe faigataʼa te faifakamafola ʼi te telituale ʼaia. Ko te hahaʼi neʼe tauhi lotu lelei pea neʼe mole natou leleiʼia tamatou faifakamafola. Kaʼe neʼe ko te tokolahi neʼe natou fakaʼapaʼapa ki te Tohi-Tapu. Koia neʼe ma faiga ai ke ma feʼiloʼiʼaki mo te hahaʼi, pea hili ki ai teitei taʼu ʼe lua neʼe faigafua age leva te kamata ʼo ni ako Tohi-Tapu.

ʼE KEI MA MAʼUMAʼUA PE ʼI TE MINISITELIO

Ia ʼaho nei, ʼe kei ma olo pe ʼo faifakamafola teitei ʼi te ʼaho fuli, kaʼe ʼe mole kei feala hamā faifakamafola ʼaho katoa. Kua faigafua leva tamā faifakamafola ʼi tamā telituale lahi koteʼuhi kua taki motoka ia Aili. Neʼe fakalotomalohiʼi ia ia e toma fakafotu ke ina akoako te taki motoka, pea neʼe ina maʼu tona pelemi ʼi te taʼu 1987, ʼi tona taʼu 56. Pea ʼe ma nonofo nei ʼi toma koga fale ʼe pipiki ki tomatou Fale Fono foʼou.

ʼE ma fiafia ʼaupito ʼi te tali ʼae ʼa te tokolahi ia te moʼoni ʼi te potu noleto ʼo Finlande. ʼI tamā kamata pionie ʼi heni, neʼe tokosiʼi pe te kau faifakamafola. Kaʼe ʼi te temi nei, kua lahi te ʼu kokelekasio ʼe natou faʼufaʼu te siliko pe ʼe tahi. ʼI te ʼu fakatahi lalahi, ʼe tau haʼu he tahi ʼo fakaha mai tona higoa pea mo ui ʼi tana kei veliveli, ko ia mo tona famili neʼe natou ako te Tohi-Tapu mo maua. Neʼe tapuakina moʼoni e te ʼAtua tamā gaue.—1 Ko. 3:6.

ʼI te taʼu 2008, neʼe kua taʼu 50 tamā pionie makehe. ʼE ma fakafetaʼi kia Sehova ʼi tamā maʼu te fealagia ʼae ke ma fefakalotomalohiʼaki ke ma haga tauhi aipe kia te ia. Neʼe ma maʼuli fakafeauga, pea neʼe ma maʼu tuʼumaʼu pe te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia maua. (Pes. 23:1) Kua ma iloʼi ʼi te temi nei neʼe mole ʼaoga ke ma tuʼania fau ʼi tamā kamata pionie! Lolotoga te ʼu taʼu ʼaia, neʼe fakamalohi maua e Sehova ohage pe ko tana fakapapau fenei: “E au fakamalohii ia koe, e au hau o tokoni kia koe, e au taofi ia koe aki toku nima matau malo [peʼe faitotonu].”—Esa. 41:10.