ʼE Kehekehe Te Kolesi Pule Mo He Sosiete Kua Fakamoʼoni
KO TE ʼu fono ʼo te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli, neʼe kamata fai talu mai Sanualio 1885. Lolotoga te fakatahiʼi ʼo te kau Kilisitiano fakanofo ʼi te fakaʼosi ʼo te 19 sēkulō, ko te kau faʼufaʼu ʼo te Sosiete neʼe nātou maʼu fuli te ʼamanaki ʼaē ke nātou maʼuʼuli ʼi selo. ʼI tona fakahagatonu, neʼe feiā tuʼumaʼu te faʼahi ʼaia.
Kae neʼe ʼi ai pe te faʼahi neʼe makehe. ʼI te 1940, ko Hayden C. Covington—ʼaē neʼe ko te avoka ʼo te Sosiete pea neʼe ko he tahi ʼi te “tahi ʼu ōvi” ʼaki te ʼamanaki ke maʼuli ʼi te kele—neʼe hinoʼi ke ina takitaki ia te Sosiete. (Soane 10:16) Neʼe ko ia ʼaē neʼe hoa ki te pelesita mai te 1942 ki te 1945. ʼI te 1945, neʼe fakafisi te Tēhina ko Covington ki te tuʼulaga tagata takitaki, he neʼe fia mulimuli ki te meʼa ʼaē neʼe ʼui ʼe ko te finegalo ʼo Sehova—ko te kau takitaki fuli pea mo te kau faʼufaʼu fuli ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania neʼe tonu ko he kau Kilisitiano fakanofo. Neʼe fetogi ai ia Hayden C. Covington e Lyman A. Swingle ʼi te komite ʼo te kau takitaki, pea ko Frederick W. Franz ʼaē neʼe hinoʼi ke hoa ki te pelesita.
He koʼe koa neʼe ʼui e te kau kaugana ʼa Sehova ʼe ko he kau Kilisitiano fakanofo ʼaē ʼe tonu ke nātou takitaki pea mo faʼufaʼu te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania? Koteʼuhi ʼi te temi ʼaia, ka kita palalau ki te kau takitaki pea mo te kau faʼufaʼu ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania pea neʼe kita manatu ki te Kolesi Pule, ʼaē neʼe faʼufaʼu tuʼumaʼu pe e te ʼu tagata pea mo fafine neʼe fakanofo e te laumālie.
ʼE Mole Galo Anai Te Fakatahi ʼAia ʼAē ʼe Fai ʼi Te Taʼu Fuli
ʼI te fakatahi ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli neʼe hoko ʼi te ʼaho 2 ʼo ʼOketopeli 1944, ʼi Pittsburgh, neʼe tāʼofi e te kau faʼufaʼu ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania te ʼu tonu e ono ʼe ina fetogi tana ʼu lekula tāfito. Neʼe ʼui e te ʼu lekula tāfito, ʼe fakalogo ia te ʼu tuʼulaga ki te lahi ʼo te ʼu meʼa ʼofa ʼaē ʼe foaki ki te gāue ʼa te Sosiete, kae neʼe molehi e te tolu tonu te fakatuʼutuʼu ʼaia. Koʼeni te fakamatala neʼe fai ʼo ʼuhiga mo te fakatahi ʼaia ʼe fai ʼi te taʼu fuli: “ ʼE faka tuʼakoi anai te kau faʼufaʼu ʼo te Sosiete ke ʼaua naʼa fakalaka ʼi te toko 500 . . . ʼE tonu anai kia nātou ʼaē ka filifili, ʼe ko he ʼu hahaʼi ʼe nātou gāue temi katoa maʼa te Sosiete peʼe nātou gāue vaeluaʼi temi ʼi he kokelekasio ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, pea ʼe tonu ke nātou fakahā te manatu ʼa te ʼAliki.”
Hili ʼaia, pea neʼe tonu ke filifili te kau takitaki ʼo te Sosiete e he hahaʼi kua nātou foaki katoa ia nātou kia Sehova, kae mole fakafuafua ki te lahi ʼo te falā ʼaē ʼe nātou foaki moʼo lagolago ki te gāue ʼo te Puleʼaga. Ko te faʼahi ʼaia neʼe ʼalutahi mo te ʼu fetogitogi māmālie ʼaē neʼe fakakikite e Isaia 60:17, ʼaē ʼe tou lau fēnei ai: “ ʼE mole ʼau ʼaumai anai te kapa, kae ko te aulo, ʼe mole ʼau ʼaumai anai te ukamea kae ko te siliva, ʼe mole ʼau ʼaumai anai te ʼakau kae ko te kapa, ʼe mole ʼau ʼaumai anai te maka, kae ko te ukamea; pea ʼe ʼau fakatuʼu anai te tokalelei ohage ko hau ʼu tagata taupau, pea ko te faitotonu ohage ko hau ʼu hahaʼi tufa gāue.” ʼI tana palalau ki te “ ʼu tagata taupau” pea mo te “ ʼu hahaʼi tufa gāue,” neʼe faka ʼuhiga te lea faka polofeta ʼaenī ki te ʼu fetogi ʼaē ka fai ʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼi te hahaʼi ʼa Sehova.
Ko te potu maʼuhiga ʼaia ko te faka ʼalutahi ʼo te kautahi mo te teokalasia, neʼe hoko ʼi te fakaʼosi ʼo te “ ʼu afiafi mo te ʼu uhu e lua afe tolugeau,” ʼaē ʼe talanoa kiai ia Taniela 8:14. ʼI te temi ʼaia, neʼe “fakatuʼu te potu taputapu ki tona ʼuhiga totonu.”
Kae ʼi te ʼosi ʼo te fakatahi maʼuhiga ʼaupito ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli ʼaē neʼe fai ʼi te 1944, neʼe kei ʼi ai te fehuʼi maʼuhiga neʼe kei toe ke tali kiai. Mai te ʼaluʼaga ʼaē ʼe fakapipiki tahi ia te Kolesi Pule mo te sosiete ʼo Pennsylvania ʼaē ʼe faʼufaʼu e te komite takitaki ʼo te toko fitu, ʼe faka ʼuhiga koa ʼe faka tuʼakoi pe te Kolesi Pule ki he kau Kilisitiano fakanofo e toko fitu pe? Pea tahi ʼaē meʼa, kapau ʼe filifili te kau takitaki e te kau faʼufaʼu ʼo te sosiete, ʼe faka ʼuhiga koa neʼe filifili e te kau faʼufaʼu ʼo te sosiete ia te kau faʼufaʼu ʼo te Kolesi Pule ʼi te ʼu fakatahi ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli? ʼE tatau koa te kau takitaki mo te kau faʼufaʼu ʼo te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania pea mo nātou ʼaē ʼe kau ki te Kolesi Pule peʼe nātou kehekehe koa?
Ko Te Tahi Fakatahi Maʼuhiga ʼAē ʼe Fai ʼi Te Taʼu Fuli
Neʼe hoki maʼu te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te fakatahi ʼaē ʼe fai ʼi te taʼu fuli ʼaē neʼe fai ʼi te ʼaho 1 ʼo ʼOketopeli 1971. ʼI te lakaga ʼaia, neʼe ʼui e te tahi ʼo te kau fai akonaki, kua lauʼi sēkulō te kua tuʼu ʼo te kolesi pule ʼo te “kaugana agatonu mo fakapotopoto” ʼi te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. (Mateo 24:45-47) Neʼe fakatuʼu te kolesi pule ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼo laka ia sēkulō e 18 ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania. ʼI te kamata, neʼe faʼufaʼu te kolesi pule e te toko 12 ʼapositolo, kae neʼe mole ko he toko 7. ʼE mahino mai, ki muli age neʼe nātou hahaʼi age, koteʼuhi neʼe takitaki e “te kau apositolo mo te kau matua i Selusalemi.”—Gaue 15:2.
ʼI te 1971 neʼe fakamahino e te tēhina fai akonaki pe ʼaia ʼe mole feala ia ke filifili e te kau faʼufaʼu ʼo te Sosiete Watch Tower peʼe ko ai te kau Kilisitiano fakanofo ʼaē ka kau ki te Kolesi Pule. Koteā tona tupuʼaga? “Koteʼuhi ko te kalasi ʼo te ‘kaugana’ ʼo te kolesi pule ʼe mole hinoʼi e he tagata. ʼE hinoʼi e . . . Sesu Kilisito, ia te Pule ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano moʼoni pea ko te ʼAliki pea mo Pule ʼo te kalasi ʼo te ‘tagata kaugana agatonu mo fakapotopoto.’ ” Koia ʼe mahino mai, ʼe mole feala ke hinoʼi te kau faʼufaʼu ʼo te Kolesi Pule e he kau faʼufaʼu ʼo he sosiete ʼe tohi ʼi te puleʼaga.
Moʼo hoko atu, neʼe fai e te tēhina fai akonaki te talanoa maʼuhiga ʼaenī: “ ʼE mole maʼu ʼi te kolesi pule he ʼu hahaʼi maʼu tuʼulaga ohage ko te Komite ʼo te Kau Takitaki ʼo te Sosiete, ohage ko he pelesita, mo te tagata ʼe hoa ki te pelesita pea mo te sikalaipe ʼaē ʼe ina taupau te falā pea mo tona tokoni. ʼE ʼi ai pe tana tagata ʼe takimuʼa.” Lolotoga ni ʼu taʼu, ko te pelesita ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania neʼe ko ia pe foki ʼaē neʼe maʼuhiga tāfito ʼi te Kolesi Pule. Kae ʼe mole toe feiā anai ia. Logope ʼe mole tatau ʼanatou faiva, kae ko nātou ʼaē ka kau ki te Kolesi Pule ʼe tatau fuli anai ʼonatou ʼu maʼua. Neʼe toe ʼui feiā e te tēhina fai akonaki: “Ko ia ʼaē ʼe kau ki te kolesi pule ʼe feala ke tagata takitaki kae ʼe mole feala ke pelesita ʼi te lakaga ʼaia ʼi te . . . Sosiete . . . ʼE fakalogo ia te fefakahoahoaʼaki ki te takitaki ʼi te kolesi pule.”
ʼI te fono maʼuhiga ʼaia ʼi te 1971, neʼe matala lelei ai ki te kehekehe ʼo te kau Kilisitiano fakanofo ʼo te Kolesi Pule pea mo te kau takitaki ʼo te sosiete ʼo Pennsylvania. Kae neʼe hoko atu pe te gāue ʼa nātou ʼaē ʼe kau ki te Kolesi Pule ohage ko he ʼu hahaʼi maʼu tuʼulaga ʼo te Sosiete. Kae ʼi te temi nei, koʼeni te fehuʼi ʼe malaga ai: ʼE ʼi ai koa he vaega faka Tohi-Tapu ʼe ina fakamaʼua ai ke takitaki te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania e he kau Kilisitiano ʼo te Kolesi Pule?
Kailoa ia. Ko te sosiete ʼo Pennsylvania ʼe ko he sosiete pe ia ʼe fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼE ʼi ai te tahi age ʼu sosiete. Ko te tahi ʼe ko te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ʼE ina faka fealagia tatatou gāue ʼi Amelika. Neʼe ʼiloga lelei te tapuakina ʼa Sehova ʼi te sosiete ʼaia, logope ko tana kau takitaki pea mo tana kau maʼu tuʼulaga ʼe nātou teitei kau fuli ʼi te “tahi ʼu ōvi.” Ko Te Kautahi Faka Malamanei ʼo Te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ʼe fakaʼaogaʼi ʼi Pilitania. Ko te tahi ʼu sosiete feiā ʼe fakaʼaogaʼi moʼo fakahaʼele ki muʼa te ʼu gāue ʼo te Puleʼaga ʼi te tahi ʼu fenua. Ko nātou fuli ʼe nātou gāue fakatahi pea mo nātou fakatuʼutuʼu fuli ke faka mafola ia te logo lelei ʼi te kele katoa. Peʼe nātou tuʼu ʼifea peʼe ko ai ʼaē ʼe ina takitaki peʼe maʼu tuʼulaga ʼi te ʼu sosiete ʼaia, kae ʼe takitaki faka teokalatike fuli te ʼu sosiete ʼaia pea ʼe fakaʼaogaʼi e te Kolesi Pule. Koia ko te ʼu taʼi sosiete ʼaia kua ʼi ai tanatou ʼu gāue moʼo fakahaʼele ki muʼa ʼo te gāue ʼo te Puleʼaga.
ʼE ʼaoga kia tatou ke ʼi ai he ʼu sosiete feiā. ʼE tou fakalogo ai ki te ʼu lao fakafenua pea mo faka puleʼaga, ohage ko tona fakamaʼua mai e te Folafola ʼa te ʼAtua. (Selemia 32:11; Loma 13:1) Ko te ʼu sosiete ʼaia ʼe fakahā ki te puleʼaga, ʼe nātou faka fealagia tatatou gāue fai faka mafola ʼo te logo ʼo te Puleʼaga ʼaki te ʼu Tohi-Tapu, mo te ʼu tohi, mo te ʼu nusipepa, mo te ʼu kaupepa, pea mo ʼihi atu fealagia. Ko te ʼu taʼi sosiete ʼaia ʼe toe ʼaoga pe foki ki te fakatokatoka ʼo te ʼu meʼa faka puleʼaga ohage ko te maʼu ʼo he kele peʼe ko he ʼu fale, pea mo te tahi ʼu tuʼuga meʼa. ʼE tou fakamālo ai ki te ʼu gāue ʼo te ʼu sosiete ʼaia.
ʼE Faka Maʼuhigaʼi Te Huafa ʼo Sehova
ʼI te 1944, ko te Lua Alatike ʼo te ʼu lekula tāfito ʼo te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, neʼe fetogi moʼo fakahāhā fakalelei te ʼu faiga ʼo te sosiete ʼaia. ʼE ʼui fēnei e te ʼu lekula tāfito, ʼe kau ʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te Sosiete te potu tāfito ʼaenī: “Te faka mafola ʼo te evaselio ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, ʼaki te takitaki ʼa Kilisito Sesu ki te ʼu puleʼaga fuli moʼo fakamoʼoni ki te huafa, mo te folafola pea mo te māʼoluga ʼo te ʼAtua Māfimāfi ko SEHOVA.”
Talu mai te 1926 mo te faka maʼuhigaʼi e ‘te tagata kaugana agatonu’ te huafa ʼo Sehova. Neʼe ʼiloga tāfito ʼi te 1931 ʼi te taupau e te kau Ako ʼo te Tohi-Tapu te higoa ʼaē ko Te Kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. (Isaia 43:10-12) ʼI te ʼu tohi ʼo te Sosiete ʼaē neʼe nātou faka maʼuhigaʼi ia te huafa ʼo te ʼAtua, ʼe ʼi ai te tohi Jéhovah (1934), “Que ton nom soit sanctifié” (1964), pea mo te tohi “Les nations sauront que je suis Jéhovah” — Comment ? (1974).
Neʼe makehe te fai ʼo te Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau, ʼaē neʼe tā katoa ʼi te Fakapilitānia ʼi te 1960. ʼE tuʼu ai te huafa ʼo Sehova ʼi te ʼu faʼahi fuli ʼaē ʼe tuʼu ai te Tetalakalame ʼi te ʼu Tohi Faka Hepeleo. ʼE toe maʼu pe foki ʼo tuʼa 237 ʼi te fakaliliu Tohi-Tapu ʼaia ia te huafa ʼo te ʼAtua ʼi te ʼu Koga Tohi-Tapu Faka Keleka, ʼi te ʼosi sivisivi fakalelei pea mo fakamoʼoni ki te potu ʼaia. ʼI te ʼu potu kehekehe, ʼe tou fakafetaʼi ai ʼi te faka fealagia e Sehova ki te “kaugana” pea mo tona Kolesi Pule, ke nātou fakaʼilo tona huafa ʼi te kele katoa, ʼi tanatou tā te ʼu tohi pea mo tanatou fakaʼaogaʼi te ʼu sosiete ʼe fakamoʼoni kiai te ʼu puleʼaga!
Ko Te Tufa ʼo Te Folafola ʼa Te ʼAtua
Neʼe faka mafola tuʼumaʼu e te hahaʼi ʼa Sehova tona huafa pea mo lagolago ki tana Folafola ʼo nātou tā pea mo tufa te ʼu lauʼi miliona tohi faka Tohi-Tapu pea mo te ʼu Tohi-Tapu. ʼI te kamataʼaga ʼo te ʼu taʼu 1900, neʼe maʼu e te Sosiete Watch Tower te pule faʼitaliha ki te The Emphatic Diaglott, ko te tohi ʼa Benjamin Wilson neʼe ina vaeluaʼi te ʼu pasina ʼaki te faka Keleka pea mo te fakaliliu Fakapilitānia ʼo te ʼu Koga Tohi-Tapu Faka Keleka. Neʼe tā e te Sosiete te King James Version ʼa te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu, ʼaē neʼe pasina 500 tona ʼu nota fakaʼosi. ʼI te 1942 neʼe ina tā te King James Version ʼaki te ʼu fakahāʼaga vaega ʼi te lotomalie ʼo te ʼu pasina. Pea ʼi te 1944 neʼe kamata tā e te Sosiete te American Standard Version ʼo te 1901, ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ai te huafa ʼo te ʼAtua. Neʼe ko he koga maʼuhiga foki te maʼu ʼo te huafa ʼo Sehova ʼi te Tohi-Tapu The Bible in Living English, ʼaē neʼe fai e Stephen T. Byington, ʼaē neʼe tā e te Sosiete ʼi te 1972.
Ko te ʼu sosiete ʼaē ʼe tohi ʼi te ʼu puleʼaga pea mo fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe nātou tokoni ki te tā pea mo te tufa ʼo te ʼu fakaliliu Tohi-Tapu fuli ʼaia. Kae ko te potu ʼaē ʼe maʼuhiga age, ʼe ko te faifaitahi lelei ʼa te Sosiete Watch Tower pea mo te kūtuga ʼo te kau Fakamoʼoni fakanofo ʼa Sehova ʼaē ʼe kau ai te Komite Fakaliliu ʼo te traduction du monde nouveau. ʼE tou fiafia ʼi tatatou kua maʼu katoa peʼe fakakoga pe, he ʼu hiki tohi e 106 400 000 tupu ʼo te fakaliliu Tohi-Tapu ʼaia ia lea e 38. ʼE moʼoni ia, ko te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ʼe ko he sosiete faka Tohi-Tapu!
Neʼe ‘tuku age ki te tagata kaugana agatonu te ʼu meʼa fuli ʼo tona pule.’ ʼE kau ai te ʼu pilō takitaki ʼi New York ʼi te ʼAtu Fenua ʼo Amelika, pea mo te ʼu filiale e 110 ʼaē ʼe nātou gāue ʼi te malamanei katoa. ʼE ʼiloʼi e te kalasi ʼo te tagata kaugana ʼe nātou huʼi maʼua anai ki tanatou faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe tuku age kia nātou. (Mateo 25:14-30) Kae ko te potu ʼaia ʼe mole ina tāʼofi te ‘tagata kaugana’ ke ina faka fealagia ki he ʼu tagata taupau mai te “tahi ʼu ōvi” ke nātou tokakaga ki te ʼu maʼua ohage ko te ʼu fai pepa pea mo tokakaga ki te ʼu meʼa faka puleʼaga. ʼI tona fakahagatonu, ko te faʼahi ʼaia ʼe ina faka fealagia kia nātou ʼaē ʼe kau ki te Kolesi Pule, ke lahi age hanatou tokakaga ki “te faikole pea mo te minisitelio ʼo te folafola.”—Gaue 6:4, MN.
Kapau ʼe kei fealagia e te ʼu ʼaluʼaga ʼo te mālama ʼaenī, pea ʼe fakaʼaogaʼi anai e te Kolesi Pule, ʼaē ʼe ina fakafofoga “te kaugana agatonu mo fakapotopoto,” ia te ʼu sosiete ʼaia ʼaē ʼe tohi ʼi te ʼu puleʼaga. ʼE ʼaoga te ʼu sosiete ʼaia kae ʼe mole nātou maʼuhiga. Tatau aipe peʼe holoʼi he sosiete feiā e he lao faka puleʼaga, kae ʼe hoko atu pe anai te gāue fai faka mafola. Māʼia mo te temi nei, ʼi te ʼu fenua ʼaē ʼe ʼi ai te ʼu tapu pea ʼe mole fakaʼaogaʼi ai he ʼu sosiete, ʼe faka mafola pe te logo ʼo te Puleʼaga, ʼe fai ai mo te ʼu tisipulo, pea ʼe hoko atu pe te tuputupu ʼo te teokalasia. ʼE hoko te potu ʼaia, koteʼuhi ʼe to te pulapula e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea mo nātou fakavai, pea ‘ko te ʼAtua ʼaē ʼe ina fakatuputupu.’—1 Kolonito 3:6, 7, MN.
ʼI tatatou sio ki te ka haʼu, ʼe tou falala ʼe tokaga anai ia Sehova ki te ʼu meʼa fakalaumālie pea mo fakasino ʼaē ʼe ʼaoga ki tana hahaʼi. Ko Ia pea mo tona ʼAlo, ia Sesu Kilisito, ʼe hoko atu anai tanā foaki he takitaki mai selo pea mo fai te lagolago ʼaē ʼe ʼaoga moʼo fakaʼosi ʼo te gāue fai faka mafola ʼo te Puleʼaga. Ei ko he faʼahiga meʼa pe ʼe tou fakahoko ʼi totatou ʼuhiga kau kaugana ʼa te ʼAtua, kae ʼe ‘mole tou fai ʼaki he ʼu kautau solia, peʼe ʼaki he mālohi, kae ʼaki pe te laumālie ʼa Sehova.’ (Sakalia 4:6) Koia ʼe tou faikole ai ke tokoni mai ia te ʼAtua kia tatou, ʼo tou ʼiloʼi ʼaki te mālohi ʼaē ʼe foaki mai e Sehova, ʼe tou lava fakaʼosi anai ia te gāue ʼaē neʼe ina tuku mai ke tou fakahoko ʼi te temi ʼaenī ʼo te fakaʼosi!