Ko Te ʼu Pelesepeto Fakaʼatua ʼe ʼAoga Kia Koutou
ʼE LAGI mahino kia koutou ko te ʼu manu ʼe takitaki nātou e te faʼahiga poto kua foaki age kia nātou. ʼE lahi te ʼu masini ʼe mulimuli ki te ʼu polokalama neʼe kua fai maʼa nātou. Kae ko te tagata neʼe fakatupu ke mulimuli ki te ʼu pelesepeto. E feafeaʼi hakotou ʼiloʼi papau ia te faʼahi ʼaia? Neʼe tala fēnei e Sehova, ia te Tupuʼaga ʼo te ʼu pelesepeto faitotonu fuli, ʼi te temi ʼaē neʼe ina fakatupu ai te ʼuluaki taumatuʼa: “Tā fai te tagata ki totā paki, ke hoko kia tāua.” Ko te Tupuʼaga ʼe ko te laumālie, ʼe mole ʼi ai hona sino kakano ohage ko tatou, kae ko tatou ko tona “paki” mai te ʼaluʼaga ʼaē ʼe ʼiloga ia tatou tona agaaga, ʼo fakahā ai he koga ʼo tona ʼu kalitate matamatalelei. ʼE maʼu e te tagata te fealagia ʼaē ke ina takitaki tona maʼuli ʼo mulimuli ki te ʼu pelesepeto, ko tona faka ʼuhiga ke ʼalutahi mo te meʼa ʼaē ʼe ina ʼui ko te lekula ʼaia ʼo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. ʼE lahi te ʼu pelesepeto neʼe tohi e Sehova ʼi tana Folafola.—Senesi 1:26; Soane 4:24; 17:17.
ʼE lagi ʼui anai e he tahi: ‘Kae ʼe lahi ʼaupito te ʼu pelesepeto ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. ʼE mole ʼau lava ʼiloʼi fuli.’ ʼE moʼoni ia. Koutou tokagaʼi muʼa te koga ʼaenī: ʼE moʼoni ʼe ʼaoga fuli te ʼu pelesepeto fakaʼatua, kae ʼe ʼi ai ʼihi ʼe faigataʼa age ʼi ʼihi. ʼE feala ke koutou sio ki te potu ʼaia ia Mateo 22:37-39, ʼaē neʼe fakahā ai e Sesu ʼi te ʼu fakatotonu pea mo te ʼu pelesepeto ʼe pipiki ki te Lao ʼa Moisese, ʼe ʼi ai ʼihi ʼe maʼuhiga age.
Ko te ʼu pelesepeto fea ʼaē ʼe mamafa ʼaupito? Ko te ʼu pelesepeto maʼuhiga ʼe ko ia ʼaē ʼe fakapipiki kiai tatatou ʼu felogoi mo Sehova. Kapau ʼe tou faka maʼuhigaʼi te ʼu pelesepeto ʼaia, pea ʼe liliu anai totatou Tupuʼaga ko te takitaki tāfito ʼo tatatou aga. Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe malave anai te ʼu pelesepeto ʼaia ki tatatou ʼu felogoi mo te hahaʼi. Kapau ʼe tou maʼuliʼi te ʼu pelesepeto ʼaia, pea ʼe tokoni mai anai ke tou tekeʼi takita manatu pe kia kita, logo aipe he faʼahiga fakatuʼutuʼu kua fai kiai.
Tou talanoa muʼa ki te moʼoni ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Koteā koa te moʼoni ʼaia, pea ʼe malave feafeaʼi kia tatou?
“Te Māʼoluga ʼAupito ʼi Te Kele Katoa”
ʼE fakahā lelei e te Tohi-Tapu ko Sehova ʼe ko totatou Tupuʼaga Lahi, te ʼAtua Māfimāfi. ʼE mole feala ia ke ʼi ai hona tatau, peʼe fetogi ia ia. Ko te moʼoni tāfito ʼaia ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu.—Senesi 17:1; Tagata Tānaki 12:1.
ʼI te kau faitohi ʼo te tohi ʼo te Pesalemo, neʼe ʼi ai te tahi neʼe ina tohi fēnei ʼo ʼuhiga mo Sehova: “Ko koe tokotahi pe, te Māʼoluga ʼAupito ʼi te kele katoa.” Neʼe tala fēnei e te Hau ʼāfea ko Tavite: “ ʼE ʼa koe te puleʼaga, Ê Sehova, ia Koe ʼaē ʼe ke toe hikihiki koe ko he pule kia meʼa fuli.” Pea ko te polofeta ʼiloa ko Selemia neʼe ina tohi fēnei: “ ʼE mole ʼi ai he tahi ʼe tatau mo koe, Ê Sehova. ʼE ke lahi, pea ko tou huafa ʼe lahi ʼi te māfimāfi.”—Pesalemo 83:18; 1 Fakamatala 29:11; Selemia 10:6.
E feafeaʼi hatatou fakapipiki te ʼu moʼoni ʼaia ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ki totatou maʼuli ʼo te ʼaho fuli?
ʼE mahino ia ko ia ʼaē ʼe tonu ke maʼuhiga ʼi totatou maʼuli—ʼe ko totatou Tupuʼaga, ia Ia ʼaē ʼe ina foaki mai te maʼuli. ʼE mole lelei koa la hakita tekeʼi te ʼu faʼahiga aga fuli ʼaē ʼe kita fia faka maʼuhigaʼi ai ia kita—lagi ko he aga ʼe ʼiloga lelei ʼi ʼihi hahaʼi? Ko he pelesepeto fakapotopoto moʼo takitaki ʼo tatou ʼe ko te “fai ia meafuape ki te kololia o te Atua.” (1 Kolonito 10:31) Neʼe tuku e te polofeta ko Taniela he faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo te koga ʼaia.
ʼE fakamatala mai e te hisitolia ko te Hau ʼo Papiloni ko Nepukanesa neʼe hoha ʼuhi ko tana moemisi pea neʼe ina fia ʼiloʼi tona faka ʼuhiga. Neʼe mole he tahi neʼe ina lava fai te potu ʼaia, gata pe kia Taniela neʼe ina tala fakahagatonu age te meʼa ʼaē neʼe fia ʼiloʼi e te hau. Neʼe ʼui koa e Taniela ko ia ʼaē neʼe ina lava fakahoko te faʼahi ʼaia? Kailoa ia, neʼe ina faka kolōliaʼi te “ ʼAtua ʼi te lagi, ko ia ʼaē ʼe ina Fakahā te ʼu meʼa fakalilo.” Neʼe toe ʼui fēnei e Taniela: “ ʼE mole fakahā mai te meʼa fakalilo ʼaia, ʼuhi ko he faʼahiga poto ʼe ʼau maʼu ʼe lahi age ʼi te poto ʼo te tagata maʼuli fuli.” Neʼe mulimuli ia Taniela ki te ʼu pelesepeto. Koia ʼaē ʼe ʼui tuʼa tolu ai ʼi te tohi ʼo Taniela, ʼe ko he tagata “[neʼe] leleiʼia ʼaupito” e te ʼAtua.—Taniela 2:28, 30; 9:23; 10:11, 19.
ʼE fua lelei anai kia koutou mokā koutou faʼifaʼitaki kia Taniela. ʼE fakalogo tatatou faʼifaʼitaki kia Taniela ki te meʼa ʼaē ʼi totatou loto. Ko ai ʼaē ʼe tonu ke faka kolōliaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼe koutou fai? Logope tokotou ʼaluʼaga, kae ʼe koutou maʼu te fealagia ʼaē ke koutou maʼuli tahi mo te pelesepeto faka Tohi-Tapu maʼuhiga ʼaenī—ko Sehova ʼe ko te Tuʼi ʼAliki. ʼI takotou fai te potu ʼaia, ʼe koutou liliu anai ʼo “leleiʼia ʼaupito” kia mata ʼo te ʼAtua.
Tou vakaʼi age muʼa he ʼu pelesepeto maʼuhiga e lua ʼe feala ke nā takitaki tatou ʼi ʼatatou felogoi mo te hahaʼi. Logope te mafola ʼo te tahi manatu pe kia kita, kae ko te faʼahiga maʼuli ʼaia ʼe ko he faʼahiga ʼahiʼahi.
“ ʼAki Te Loto Fia Mālalo”
Ko nātou ʼaē ʼe nātou fakamuʼamuʼa ia nātou totonu ʼi te temi fuli ʼe tahitahiga tanatou maʼuli fīmālie. Tokolahi ʼe nātou fia fai ki he faʼahiga maʼuli ʼe lelei, kae ʼe nātou loto ke nātou foimo maʼu ʼi te lakaga pe ʼaenī. Kia nātou, ko te mole fia hā ʼe ko he faʼahiga fakatō ki laloʼi ʼaia ʼo kita. Maʼa nātou, ʼe ko te hahaʼi kehe ʼaē ʼe tonu ke nātou faʼa kātaki. Ka hoko mai te temi ʼaē ʼe tonu ai ke faka maʼuhigaʼi ia nātou, ko meʼa fuli ʼe gafua tona fai. ʼE koutou manatu koa ʼe feala ke kehe age takotou aga?
ʼE felāveʼi te kau kaugana ʼa te ʼAtua mo te faʼahiga aga ʼaia ʼi te ʼaho fuli, kae ʼe mole tonu ke nātou pikisia ʼi te taʼi aga ʼaia. ʼE tali e te kau Kilisitiano ʼaē kua fakapotopoto ia te pelesepeto ʼaenī, “e mole ko ia ae e ina takuaki’pe iaʼia, e kua fakamooni, kae e ko ia ae kua fakamooni ki ai [ia Sehova].”—2 Kolonito 10:18.
Ko te maʼuliʼi ʼo te pelesepeto ia Filipe 2:3, 4, MN, ʼe tokoni atu anai. ʼE fakaloto mālohiʼi koutou e te vaega ʼaia ke “ ʼaua naʼa koutou fai he meʼa ʼaki he manatu fakataupiepie, ʼaki he fia hā, kae ʼaki te loto fia mālalo, koutou faka ʼuhiga ia nātou ʼaē ohage ʼe nātou māʼoluga age ia koutou.” Koia, ʼe “mole koutou tokakaga pe [anai] ki te ʼu meʼa ʼa koutou totonu, kae ke koutou toe tokakaga pe foki ki te ʼu meʼa ʼa ʼihi.”
Ko Seteone, ko he tuʼi fakamāu ʼo te kau Hepeleo ʼo te temi ʼāfea, neʼe lelei tana aga pea neʼe fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo ia totonu. Neʼe mole faiga ke liliu ko he pule ʼo Iselaele. ʼI te temi ʼaē neʼe hinoʼi ai ia ia ke nofo mo te tuʼulaga ʼaia, neʼe ina fakatokagaʼi age tona ʼuhiga noa. Neʼe ina fakamahino age fēnei: “Ko taku toko afe ʼaenī ʼe ko te tokosiʼi pe ʼaia ʼi Manase, pea ko ʼau ʼaē ʼe veliveli ʼaupito ʼi te ʼapi ʼo taku tāmai.”—Kau Fakamāu 6:12-16.
Kae ʼi te ʼosi foaki age e Sehova te mālo kia Seteone, neʼe laga kē te hahaʼi ʼo Efalaime kia te ia. Neʼe tali feafeaʼi e Seteone te potu ʼaia? Neʼe fia maʼuhiga koa ʼaki tana mālo? Kailoa. Neʼe ina fai he tali mālū moʼo tekeʼi te tuʼutāmaki ʼaē neʼe feala ke hoko. “Koteā he meʼa neʼe ʼau lava fai ke fakatatau atu kia koutou?” Neʼe agavaivai ia Seteone.—Kau Fakamāu 8:1-3.
ʼE moʼoni, ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko kia Seteone, ko he ʼu meʼa neʼe hoko kua fualoa ki muʼa atu. Kae ʼe ʼi ai te koga maʼuhiga ʼi te fakamatala ʼaia. ʼE koutou sio ai neʼe kehe te aga ʼa Seteone mo te aga ʼaē kua mafola ʼi te temi nei, pea ʼi tona faʼahiga maʼuli ʼaia, neʼe fua lelei kia ia.
Ko te aga ʼaē ʼe kua mafola ʼo ʼuhiga mo te tokaga muʼa kia kita, ʼe feala ke ina fulihi hala tatatou faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo tatou totonu. Kae ʼe lava fakatonutonuʼi e te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu ia te ʼu manatu hala ʼaia, ʼo akoʼi mai kia tatou totatou ʼuhiga totonu ʼi tatatou ʼu felogoi mo te Tupuʼaga pea mo te hahaʼi.
ʼAki tatatou muliʼi te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu, ʼe tou mālo anai ʼi te faʼahiga maʼuli ʼo te temi nei, ʼaē ko te tahi tokaga muʼa kia kita. ʼE mole kei takitaki tatou e he ʼu faʼahiga meʼa ʼi totatou loto, peʼe ko totatou agaaga. Ka lahi tatatou ako te ʼu pelesepeto faitotonu, pea ʼe toe lēsili ai mo tatatou mahino ki te Matapuna ʼo te ʼu pelesepeto ʼaia. Ei, ʼe fua lelei anai kia tatou, te tokagaʼi ʼo te ʼu pelesepeto fakaʼatua mokā tou lau ia te Tohi-Tapu.—Vakaʼi te talanoa.
Neʼe faʼu te tagata e Sehova ke māʼoluga age ʼi te ʼu manu, ʼaē ʼe nātou mulimuli ki te faʼahiga poto kua foaki age kia nātou. Ko te fai ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼe kau kiai ia te maʼuliʼi ʼo te ʼu pelesepeto fakaʼatua. Koia ʼe tou lava taupau fakalelei ai he ʼu aga ʼe ina taki anai tatou ki te tuʼu foʼou ʼa te ʼAtua. ʼE tuku mai e te Tohi-Tapu he tupuʼaga totonu ke tou ʼamanaki, ʼe mole kei tuai pea hoko anai he tuʼu foʼou “ ʼe tonu ke nofo ai te faitotonu.”—2 Petelo 3:13, MN.
[Talanoa ʼo te pasina 6]
Koʼeni He ʼu Pelesepeto Fakaʼatua ʼe ʼAoga
ʼI te famili:
“Ke ʼaua naʼa kumi e he tahi te meʼa ʼaē ʼe lelei pe kia te ia, ka ke ina toe kumi foki mo te meʼa ʼaē ʼe lelei ki niʼihi.”—1 Kolonito 10:24, MN.
“Ko te ʼofa . . . ʼe mole ina kumi pe te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia te ia.”—1 Kolonito 13:4, 5, MN.
“Koutou tahi ofa ki tona ohoana o hage ko kita totonu.”—Efeso 5:33.
“ ʼU fafine ʼohoana, koutou fakalogo ki ʼokotou ʼohoana.”—Kolose 3:18, MN.
“Fakalogo ki tau tāmai ʼaē neʼe ina fakatupu koe, pea ʼaua naʼa ke fehiʼa ki tau faʼe heʼe kua finematuʼa.”—Tāʼaga Lea 23:22.
ʼI te faleako, ʼi te gāue, peʼe ko te ʼu felogoi:
“Ko he meʼa fua kākā ʼe fakalialia . . . ʼE fai e te tagata agakovi he totogi ʼe kākā.”—Tāʼaga Lea 11:1, 18.
“Ko ae e kaihaa, aua tana toe kaihaa, kae ke mamahi o gaue lelei i ona nima.”—Efeso 4:28.
“Kapau ko he tahi e mole fia gaue, aua naa kai!”—2 Tesalonika 3:10.
“Ko he mea’pe e koutou fai, koutou fai mo te lotolelei, o hage e koutou gaue [“maʼa Sehova,” MN ].”—Kolose 3:23.
“ ʼE mātou fakaʼamu ke mātou agatonu ia meʼa fuli pe.”—Hepeleo 13:18, MN.
Te aga ʼo ʼuhiga mo te ʼu koloā:
“Ko ʼaē ʼe fia koloaʼia fakavilivili ʼe lākahala anai ia.”—Tāʼaga Lea 28:20.
“Ko ʼaē ʼe manako ki te paʼaga ʼe mole mākona anai ʼi te paʼaga.”—Tagata Tānaki 5:10.
Te fakafuafua ʼo kita totonu:
“ ʼE ko he kolōlia koa, mokā vakaʼi e te hahaʼi tonatou kolōlia ʼo nātou totonu?”—Tāʼaga Lea 25:27.
“Ke vikiʼi koe e he matāpule, kae ʼaua naʼa vikiʼi koe e tou gutu.”—Tāʼaga Lea 27:2.
“ ʼE ʼau ʼui atu kia koutou takitokotahi ke ʼaua naʼa lahi fau te fakafuafua ʼo koutou ʼo fakalaka ʼi te fua māhani.”—Loma 12:3, MN.
“Kapau ko he tahi ʼe manatu ko ia ʼe maʼuhiga ia kae ʼe noa ia, pea ʼe ina kākāʼi tona ʼatamai.”—Kalate 6:3, MN.
[Paki ʼo te pasina 5]
Neʼe faka maʼuhigaʼi e Taniela ia te ʼAtua
[Paki ʼo te pasina 7]
Ko te maʼuliʼi ʼo te ʼu pelesepeto fakaʼatua ʼi tatatou ʼu felogoi mo te hahaʼi ʼe fakatupu ai he ʼu felogoi lelei pea mo te fiafia
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 7]
U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Robert Bridges