“Ko Te Fakamaʼuli ʼe ʼa Sehova”

ʼI TE ʼu temi lakilisi ʼo te ʼu fenua pea mo te ʼu tokakovi faka malamanei, ʼe haga te hahaʼi ki tonatou ʼu puleʼaga moʼo kumi hāofaki kiai. ʼE fai e te ʼu puleʼaga ia te ʼu polokalama moʼo faka logo tahi te hahaʼi. Ka lahi te faka maʼuhigaʼi ʼo te tauhi ki te puleʼaga e te taʼi polokalama ʼaia, pea ʼe lahi te fia mulimuli ʼa te hahaʼi ki te ʼu toʼotoʼoga ʼe fakahoko ai te tauhi ki te puleʼaga.

Lolotoga he gaohi meʼa maʼuhiga ʼo te fenua, ko te manatu faka puleʼaga ʼe hage ʼe ina fakatahiʼi ia te hahaʼi peʼe ina fakamālohiʼi ia te faifaitahi pea mo te fetokagaʼaki ʼa te hahaʼi. Kae ʼe ʼui e te alatike ʼi te New York Times Magazine, “ko te tauhi ki te puleʼaga ʼe fakamatakutaku” koteʼuhi “kapau ʼe tuku ke fakahoko faʼifaʼitaliha, pea ʼe feala ke hoko ai he ʼu meʼa fakalialia.” Ko te ʼu faʼahiga fakahā ʼo te tauhi ki te puleʼaga ʼe feala ke fakatupu kovi ki te loto faʼitaliha ʼo te hahaʼi, mo te faʼifaʼitaliha faka lotu ʼo ʼihi hahaʼi ʼo te fenua. ʼI te ʼu taʼi ʼaluʼaga ʼaia, ʼe fakatupu kovi ki te maʼuli ʼa te kau Kilisitiano moʼoni. Koteā ʼaē ʼe nātou fai mokā ʼe taʼomia nātou e te mālama? Koteā te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu ʼe tokoni kia nātou ke nātou sio mamaʼo pea ke nātou haga agatonu ki te ʼAtua?

“ ʼAua Naʼa Ke Tulolo Ki ʼOnatou Muʼa”

ʼI ʼihi temi, ko te hiki nima ki te fuka ʼo he fenua ʼe ko he faʼahiga fakahā ʼo te fia tauhi ki te puleʼaga. Kae ʼe tautau pena ʼi te ʼu fuka te ʼu fakatātā ʼo te ʼu meʼa ʼi te lagi, ohage ko te ʼu fetuʼu pea mo te ʼu meʼa ʼi te kele. Neʼe fakahā e te ʼAtua tana manatu ʼo ʼuhiga mo te tulolo ki te ʼu meʼa ʼaia, ʼi te fakatotonu ʼaenī neʼe ina fai ki tana hahaʼi: “ ʼAua naʼa ke fai maʼa koe he paki togi, peʼe ko he meʼa ʼe fakatātā ki he meʼa pe ʼi te lagi ʼi ʼoluga, peʼe ʼi te kele ʼi lalo, peʼe ʼi te ʼu vai ʼi te lalo kele. ʼAua naʼa ke tulolo ki ʼonatou muʼa, pea mo tauhi kia nātou, koteʼuhi ko ʼau ia Sehova, tou ʼAtua, ko ʼau ko te ʼAtua ʼe ʼau fakamaʼua he pipiki ʼāteaina pe kia te ʼau.”—Ekesote 20:4, 5.

Ko te hiki nima peʼe ko te tulolo ia muʼa ʼo he fuka ʼe ina fakafofoga he Puleʼaga ʼe fakafeagai moʼoni koa ki te pipiki ʼāteaina pe kia Sehova ʼAtua? ʼE moʼoni ia, ʼi te toafa neʼe ʼi ai “te ʼu fakaʼiloga,” neʼe fakatuʼu ʼi te takatakai ʼo te koga meʼa ʼaē neʼe fakatahitahi ai te ʼu telepi ʼa te kau Iselaele ʼaē neʼe vaevae faka telepi e tolu. (Faka au 2:1, 2) ʼI tana fakamahino te ʼu kupu faka Hepeleo ki te ʼu fakaʼiloga ʼaia, ʼe ʼui fēnei e te tohi ʼo McClintock and Strong: “ ʼE mole ʼi ai he kupu ʼe ina fakahā ko te ʼu fakaʼiloga ʼe ko he fuka.” Tahi ʼaē meʼa, neʼe mole faka ʼuhiga ia te ʼu fakaʼiloga ʼaia ʼo Iselaele ohage ko he ʼu meʼa taputapu peʼe ʼi ai la he ʼu naunau ʼe ʼalutahi mo tonatou fakaʼaogaʼi. Neʼe ʼaoga pe ia ohage ko he ʼu fakaʼiloga, moʼo fakahā ki te hahaʼi ia te faʼahi ʼe tonu ke nātou fakatahitahi kiai.

Ko te ʼu fakatātā ʼo te ʼu kelupimi ʼi te tapenakulo pea mo te fale lotu ʼo Salomone neʼe ʼaoga tāfito moʼo fakatātā te ʼu kelupimi ʼi te lagi. (Ekesote 25:18; 26:1, 31, 33; 1 Hau 6:23, 28, 29; Hepeleo 9:23, 24) ʼE ʼiloga lelei te mole tonu ke atolasioʼi te ʼu paki ʼaia, koteʼuhi neʼe mole feala ki te hahaʼi ke nātou sio kiai, pea ʼe mole tonu ke atolasioʼi te kau ʼaselo.—Kolose 2:18; Apokalipesi 19:10; 22:8, 9.

Koutou toe fakatokagaʼi foki mo te gata kapa ʼaē neʼe faʼu e te polofeta ko Moisese ʼi te temi neʼe nonofo ai te kau Iselaele ʼi te toafa. Ko te paki ʼaia neʼe ko he fakatātā pe ia pea neʼe ʼi ai tona ʼuhiga faka polofeta. (Faka au 21:4-9; Soane 3:14, 15) Neʼe mole tauhi kiai te hahaʼi peʼe fakaʼaogaʼi ki te atolasio. Kae hili te ʼu sēkulō ʼi te ʼosi mate ʼa Moisese, neʼe kamata fakaʼaogaʼi kovi te paki ʼaia e te kau Iselaele ʼo nātou atolasio kiai, pea mo nātou tutu kiai te iseso. Pea neʼe laliki leva e te Hau ʼo Suta ko Esekiasi.—2 Hau 18:1-4.

Ko te ʼu fuka ʼo te fenua ʼe ʼaoga pe koa ia ohage ko he ʼu fakaʼiloga? Koteā ʼaē ʼe nātou fakatātā? Neʼe ʼui fēnei e te tagata faitohi ko J. Paul Williams: “Ko te fakatātā tāfito ʼo te tui ki te tauhi ki te puleʼaga ʼe ko te fuka.” ʼE ʼui fēnei e te tohi Encyclopedia Americana: “Ko te fuka, ʼe taputapu ohage ko te koluse.” Ko te fuka ʼe ko te fakatātā ʼo te Puleʼaga. Koia, ko te tulolo ki te fuka peʼe ko te hiki nima kiai ʼe ko he tauhi faka lotu ʼe fai ki te Puleʼaga. Ko te taʼi fai ʼaia, ʼe faka ʼuhiga ai ʼe haʼu te fakamaʼuli mai te Puleʼaga, pea ko te faʼahi ʼaia ʼe mole ʼalutahi mo te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te tauhi tamapua.

ʼE tala fakalelei e te Tohi-Tapu: “Ko te fakamaʼuli ʼe ʼa Sehova.” (Pesalemo 3:8) ʼE mole tonu ke lau ʼe haʼu te fakamaʼuli mai he ʼu fakatuʼutuʼu fakatagata peʼe ko tonatou fakatātā. Neʼe tokoniʼi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo tona ʼu tēhina: “Koia, oku ofaʼaga, koutou hola mai te tauhi o te u taulaʼatua.” (1 Kolonito 10:14) Ko te ʼu ʼuluaki Kilisitiano neʼe mole nātou kau ki te ʼu tauhi ki te Puleʼaga. ʼI te tohi Those About to Die (Ia Nātou Ka ʼAmanaki Mamate), ʼe fakatokagaʼi fēnei e Daniel P. Mannix: “Neʼe fakafisi te kau Kilisitiano . . . ʼi te fai sakilifisio ki te laumālie ʼo te tuʼi [Loma]—ko tona fakatatau ʼi te temi nei ʼe ko te fakafisi ki te hiki nima ki te fuka.” ʼE toe feiā mo te kau Kilisitiano moʼoni ʼi te temi nei. ʼI tanatou fia tauhi ʼāteaina pe kia Sehova, ʼe nātou fakafisi ki te hiki nima ki te fuka ʼo he faʼahiga puleʼaga pe. ʼAki tanatou fai feiā, ʼe nātou fakamuʼamuʼa ai te ʼAtua, kae ʼe hoko atu pe tanatou fakaʼapaʼapa ki te ʼu puleʼaga pea mo tonatou ʼu hahaʼi takitaki. ʼI tona fakahagatonu, ʼe nātou mahino ki tonatou maʼua ʼaē ke nātou fakalogo ki te “pule māʼoluga” ʼo te ʼu puleʼaga. (Loma 13:1-7, MN ) Kae koteā te ʼui ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼu hiva faka puleʼaga?

Koteā Koa Te ʼu Hiva Faka Puleʼaga?

ʼE ʼui fēnei e te Encyclopedia Americana: “Ko te ʼu hiva faka puleʼaga ʼe ko he ʼu fakahāhā ʼo te tauhi ki te puleʼaga, pea ʼe tau kau ai mo te faikole ke takitaki e te ʼAtua pea mo puipui te hahaʼi fakalogo peʼe ko te ʼu tagata takitaki.” Ko te hiva faka puleʼaga ʼe ko he hiva peʼe ko he faikole moʼo hūfaki ʼo he puleʼaga. ʼE ina kole tuʼumaʼu ai he maʼuli koloaʼia pea mo he maʼuli loa ʼo te puleʼaga. ʼE tonu koa ki te kau Kilisitiano moʼoni ke nātou kau ki te ʼu taʼi faikole ʼaia?

Neʼe maʼuli te polofeta ko Selemia ʼi te lotolotoiga ʼo te hahaʼi neʼe nātou lau ʼe nātou tauhi ki te ʼAtua. Kae neʼe fakatotonu age e Sehova ki ai: “ ʼAua naʼa ke hūfaki te hahaʼi nei, peʼe ke fakahake ki ʼaluga he tagi mamahi peʼe ko he faikole, ʼaua naʼa ke kole fakakinau mai kia te ʼau, koteʼuhi ʼe mole ʼau fakalogo atu anai.” (Selemia 7:16; 11:14; 14:11) He koʼe neʼe fai te fakatotonu ʼaia kia Selemia? Koteʼuhi neʼe nātou fonu ʼi te kaihaʼa, ʼi te fakapō, mo te tono, mo te fakapapau loi, pea mo te tauhi tamapua.—Selemia 7:9.

Neʼe fai e Sesu Kilisito ia te ʼu palalau ʼaenī: “E mole au hufaki te malama-nei, kae ko natou ae nee ke foaki mai kia te au.” (Soane 17:9) ʼE ʼui e te Tohi-Tapu “e mauli te malama-nei katoa i te Kovi” pea “e fakamole” ia. (1 Soane 2:17; 5:19) ʼE lava faikole feafeaʼi he kau Kilisitiano moʼoni ki te tuputupu pea mo te maʼuli loa ʼo he tuʼu fēnei?

ʼE moʼoni ia, ʼe mole maʼu ʼi te ʼu hiva faka puleʼaga fuli ia he ʼu kole ki te ʼAtua. ʼE ʼui fēnei e te Encyclopædia Britannica: “ ʼE tahi ʼalu pe te hiva, ʼe ʼi ai te ʼu faikole ki te pule ʼo te puleʼaga peʼe ko he ʼu tau faka fenua peʼe ko he ʼu agatuʼu . . . peʼe ko te fakahā ʼo te tauhi ki te puleʼaga.” Kae ʼe feala koa kia nātou ʼaē ʼe nātou faiga ke leleiʼia nātou e te ʼAtua ke nātou fakavikiviki te ʼu tau, mo te ʼu agatuʼu ʼo he faʼahiga fenua pe? ʼO ʼuhiga mo te kau atolasio moʼoni, neʼe fakakikite fēnei e Isaia: “ ʼE tonu anai ke nātou tuki tanatou ʼu heletā ke liliu ko he ʼu huo fuli kele pea mo tanatou ʼu tao ke liliu ko he ʼu pipi moʼo pakimaga.” (Isaia 2:4) Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Logope ʼe tou haʼele ʼi te kakano, kae ʼe mole tou kau ki he tau fakakakano. Koteʼuhi ko te ʼu mahafu ʼo tatatou tau ʼe mole kakano.”—2 Kolonito 10:3, 4, MN.

ʼE tautau fakahā e te ʼu hiva faka puleʼaga ia te fiatuʼu faka puleʼaga peʼe ko te māʼoluga ʼo he puleʼaga. Ko te manatu ʼaia ʼe mole ʼi ai hona fakatafito faka Tohi-Tapu. ʼI tana akonaki ʼi te Aleopasi, neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “[Ko Sehova ʼAtua] nee ina fakatupu aki he tokotahi te puleaga fuape mo fakanofo natou i te fuga kelekele katoa, nee ina fakatuu te u vaega o te tau mo fakatuakoi te u nofoaga o te tagata.” (Gaue 17:26) Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “Ko te ʼAtua ʼe mole fakapulepule; kae ʼi te puleʼaga fuli pe ko te tagata ʼaē ʼe manavasiʼi kia te ia pea mo ina maʼuliʼi te faitotonu ʼe ina tali leleiʼi ia ia.”—Gaue 10:34, 35, MN.

ʼUhi ko tanatou mahino ki te Tohi-Tapu, tokolahi ʼe nātou filifili tonu ke ʼaua naʼa nātou hiki tonatou nima ki te fuka pea mo hiva he ʼu hiva ʼe fakahā ai te tauhi ki te puleʼaga. Kae ʼe nātou feafeaʼi koa mokā nātou tau mo he ʼu ʼaluʼaga ʼe malaga ai te ʼu taʼi fihifihia ʼaia?

Koutou Fakamamaʼo Mai Ai ʼAki He Aga Fakaʼapaʼapa

Moʼo fakamālohiʼi te faifaitahi ʼo tona puleʼaga katoa, neʼe fakatuʼu e te Hau ʼo Papiloni ko Nepukanesa te foʼi fakatātā aulo ʼi te mafa ʼo Tula. Pea neʼe ina fakatuʼutuʼu ke fai he toʼotoʼoga moʼo kamata te tauhi ki te fakatātā ʼaia, ʼo ina fakaafe ai tana kau tagata ʼaliki, te kau minisi, te ʼu kovana, mo te kau popoto ʼo te lao pea mo te tahi kau fakafofoga. ʼI te tagi ʼo te musika, ko nātou fuli ʼaē neʼe maʼopoʼopo mai kiai, neʼe tonu ke nātou tulolo ifo ʼo atolasio ki te fakatātā. Ia nātou ʼaia neʼe tonu ke nātou fakatahi ai, neʼe kau ai ia te toko tolu Hepeleo—ʼaē ko Satalake, Mesake, mo Apeteneko. Neʼe nātou fakahā feafeaʼi tanatou mole kau ki te toʼotoʼoga faka lotu ʼaia? ʼI te kamata tagi mai ʼo te musika pea mo tulolo ifo ai ia nātou ʼaē neʼe maʼopoʼopo ʼi muʼa ʼo te fakatātā, neʼe haga tutuʼu aipe te kau Hepeleo e toko tolu.—Taniela 3:1-12.

ʼI te temi nei, ko te tauhi ki te fuka, ʼe kita hiki kiai tokita nima, peʼe hiki te nima ki te laʼe peʼe hili ki te fatafata. ʼI ʼihi temi, ʼe ʼi ai te faʼahiga tuʼu ʼe tonu ke kita mulimuli kiai. ʼI ʼihi fenua, ʼe fakamaʼua ki te tamaliki ʼi te fale ako ke nātou tuʼutuli pea ke nātou fekita ki te fuka. ʼAki tanatou tutuʼu fakalogologo kae hiki nima te hahaʼi ki te fuka, ko te kau Kilisitiano moʼoni ʼe nātou fakahā fakalelei ai ko nātou ko te hahaʼi mamata ʼe aga fakaʼapaʼapa.

E feafeaʼi age la mo kapau ʼi he toʼotoʼoga ʼo ʼuhiga mo te fuka, ko takita pe tuʼu ʼe fakahā ʼaki ai takita kau kiai? Ohage foki la, ʼe filifili he tamasiʼi ako ke ina fakafofoga te fale ako katoa pea ʼe hiki nima ki te fuka ʼaē ʼe toho ʼi te pou, kae tutuʼu fuli te kau ako ʼaē ʼi te loto kalasi. ʼI te taʼi lakaga ʼaia, ko te tuʼu ʼe faka ʼuhiga ai ʼe kita ʼio ki te ʼalu ʼa te tamasiʼi ako ki tuʼa ʼo fakafofoga te hiki nima ki te fuka. Ko te tuʼu ʼe faka ʼuhiga ʼaki ai takita kau ki te toʼotoʼoga. Kapau ʼe hoko he ʼaluʼaga feiā, ko nātou ʼaē ʼe nātou fia mamata pe ʼaki te fakaʼapaʼapa ʼe nātou heheka fakalelei anai. Kae e feafeaʼi mokā kua ʼosi tutuʼu te kalasi ʼi te temi ʼaē ʼe kamata ai he toʼotoʼoga feiā? ʼE mole faka ʼuhiga ia ʼe kita kau ki te toʼotoʼoga ʼaia mo kapau ʼe kita tuʼu maʼu.

Koutou tokagaʼi age te koga ʼaenī, ʼe ʼui age ki he tahi ke ina toʼo pe te fuka kae mole hiki nima kiai, ʼi he file peʼe ʼi he loto kalasi peʼe ko he tahi age koga meʼa, ke feala he hiki nima kiai ʼa niʼihi. Mole ʼui ke ‘hola mai te tauhi tamapua,’ ohage ko tona fakatotonu ʼi te Tohi-Tapu, kae kua liliu ia ko te tāfito tonu ʼo te toʼotoʼoga. ʼE tautau ʼosi pe mo he haʼele ʼi he ʼu file faka puleʼaga. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko tona fai ʼaia ʼe faka ʼuhiga ʼe kita lagolago katoa ki te meʼa ʼaē ʼe faka maʼuhigaʼi ʼi te file, koia ʼe fakafisi fakalelei ai te kau Kilisitiano moʼoni ki te koga ʼaia.

Ka tagi te musika faka puleʼaga, ʼi te agamāhani ko te tagata ʼaē ʼe ina fia fakahā tana lagolago ki te ʼu manatu ʼo te hiva ʼaia ʼe tonu ke tuʼu. ʼI te ʼu taʼi ʼaluʼaga ʼaia, ʼe heheka maʼu te kau Kilisitiano. Kapau kua nātou ʼosi tutuʼu kae tagi mai te musika ʼo te hiva faka puleʼaga, ʼe mole tonu anai ke nātou heheka. ʼE hage leva ia neʼe kita filifili ke kita tuʼu ʼuhi ko te hiva faka puleʼaga. Kae ʼi te tahi faʼahi, kapau ʼe tonu ke tutuʼu he kūtuga pea ke nātou hiva, ko takita tuʼu kae mole kita hiva ʼe mole faka ʼuhiga ia ʼe ʼalutahi tokita loto mo te hiva.

“Koutou Maʼu He Leʼo ʼo Loto ʼe Lelei”

ʼI tana ʼosi fakamatalatala te ʼuhiga noa ʼo te ʼu meʼa tauhi ʼaē neʼe faʼu e te tagata, neʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo: “Ko nātou ʼaē ʼe nātou faʼu te ʼu meʼa ʼaia, ʼe nātou liliu anai ohage ko te ʼu meʼa ʼaia.” (Pesalemo 115:4-8) ʼE mahino mai ai, ko te gāue fuli pe ʼe ʼi ai hona pikipikiga mo te faʼu ʼo he ʼu meʼa tauhi, ohage ko te ʼu fuka faka puleʼaga, ʼe mole feala ia ke fai e te kau atolasio ʼa Sehova. (1 Soane 5:21) ʼE ʼi ai te ʼu ʼaluʼaga ʼo te gāue ʼe feala ke hoko ʼe fakahā ai e te kau Kilisitiano ʼaki te fakaʼapaʼapa, tanatou atolasio pe kia Sehova, kae mole nātou atolasio ki te fuka peʼe ko te meʼa ʼaē ʼe ina fakafofoga.

Ohage foki la, ʼe feala ke fakaʼui e he patolo ki hana tagata gāue ke ina toho ki ʼaluga peʼe ke ina toho ifo ki lalo he fuka ʼe tuʼu fakahāhā ʼi he fale. Ko te fai peʼe ko te mole fai ʼo te faʼahi ʼaia, ʼe tahi fakalogo ki te sio takitokotahi ki te ʼu ʼaluʼaga. Kapau ko te toho ki ʼaluga peʼe ko te toho ifo ki lalo ʼo te fuka ʼe ko he koga ia ʼo he toʼotoʼoga makehe, kae tutuʼu te hahaʼi peʼe nātou hiki nima kiai, ko te fai ʼo te faʼahi ʼaia ʼe ko he kau ki te toʼotoʼoga.

ʼI te tahi faʼahi, kapau ʼe mole ʼi ai he toʼotoʼoga ʼe fakapipiki ki te toho ki ʼaluga peʼe ko te toho ifo ki lalo ʼo te fuka, pea ʼe hage te faʼahi ʼaia ko te ʼu gāue ohage ko te fakatokatoka ʼo te fale ke fakaʼaogaʼi, te avahi pea mo te lokaʼi ʼo te ʼu matapā, te avahi pea mo te pupunu ʼo te ʼu matapā fakamālama. ʼI te ʼu taʼi ʼaluʼaga ʼaia, ko te fuka ʼe ko te fakatātā pe ia ʼo te Puleʼaga, pea ko tona toho ki ʼaluga peʼe ko tona toho ifo ki lalo ohage pe ko te ʼu gāue fuli ʼaē, ʼe fakalogo pe ki te takitokotahi ʼo tahi mulimuli pe ki tona leʼo loto ʼaē neʼe akoʼi ʼaki te Tohi-Tapu. (Kalate 6:5) ʼE lagi uga anai te leʼo ʼo loto ʼo he tahi ke ina kole ki tana tagata pule ke vakaʼi he tahi tagata gāue moʼo toho ki ʼaluga te fuka peʼe toho ifo ki lalo. Maʼa he tahi age Kilisitiano, ʼe faka fealagia anai e tona leʼo ʼo loto ke ina fai te gāue ʼo ʼuhiga mo te fuka, koteʼuhi ʼe mole ʼi ai he toʼotoʼoga ʼe fakapipiki kiai. Logope pe koteā te tonu ʼaē ka fai, ʼe tonu ki te kau tauhi moʼoni ke nātou “maʼu he leʼo ʼo loto ʼe lelei” ia muʼa ʼo te ʼAtua.—1 Petelo 3:16, MN.

ʼE mole tapuʼi mai e te Tohi-Tapu ia te gāue ʼi he ʼu fale ʼo te puleʼaga, ohage ko te ʼu pilō ʼo te kolo, pea mo te ʼu faleako ʼaē ʼe tautau fakahā ai te fuka ʼo te puleʼaga. ʼE feala ke tuʼu te fuka ʼi he sitapa, ʼi te ʼu lauʼi ukamea ʼaē ʼe tuʼu ai te numelo ʼo te ʼu motokā, peʼe ko he tahi ʼu meʼa ʼo te puleʼaga. Ko te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu taʼi meʼa ʼaia ʼe mole faka ʼuhiga leva ʼe kita kau ki he faʼahiga tauhi ki te puleʼaga. Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ʼi henī, ʼe mole ko te maʼu ʼo he fuka peʼe ko hona fakatātā, kae ko takita aga kiai.

ʼE tautau fakahāhā te ʼu fuka ʼi te ʼu matapā fakamālama, ʼi te ʼu matapā, ʼi te ʼu motokā, ʼi te ʼu pilō, pea mo te tahi ʼu faʼahi. ʼE maʼu ʼi te ʼu fale koloā he ʼu mutuʼi meʼa ʼe tā ai te fuka. ʼI ʼihi fenua, ʼe tapu te tui ʼo te taʼi mutuʼi meʼa ʼaia. Kapau ʼe gafua te faʼahi ʼaia ʼi he fenua, koteā anai te manatu ʼa te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo he tagata ʼe ina tui te taʼi mutuʼi meʼa ʼaia? ʼO ʼuhiga mo tana ʼu tisipulo, neʼe ʼui fēnei e Sesu Kilisito: “ ʼE mole nātou kau ʼi te malamanei, ohage pe ko ʼau ʼe mole ʼau kau ʼi te malamanei.” (Soane 17:16, MN ) Tou manatuʼi peʼe koteā anai tona fua ki ʼihi Kilisitiano mo kapau ʼe tou tui te ʼu faʼahiga mutuʼi meʼa ʼaia. ʼE feala koa ke fakatupu kovi ki te leʼo ʼo loto ʼo ʼihi ia nātou ʼaia? ʼE feala koa ke vaivai ai tanatou tui? Neʼe tokoniʼi fēnei te kau Kilisitiano e Paulo: “Ke koutou ʼiloʼi papau te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ke koutou maʼa pea ke ʼaua naʼa koutou faka tūkia he tahi.”—Filipe 1:10, MN.

“Agalelei Ki Te Tagata Fuape”

ʼAki te ʼāsili kovi ʼo te ʼu ʼaluʼaga ʼo te malamanei ʼi “[te] u temi faigataa” ʼaenī, ʼe hage ia ʼe lēlēsili te tauhi ʼaē ki te puleʼaga. (2 Timoteo 3:1) ʼOfa pe kia nātou ʼaē ʼe nātou ʼoʼofa ki te ʼAtua ke ʼaua naʼa galo kia nātou ko te fakamaʼuli ʼe ʼa Sehova tokotahi pe. ʼE tāu mo ia ke tou pipiki ʼāteaina age pe kia ia. ʼI te kole age kia nātou ke nātou fakagata te meʼa ʼaē neʼe nātou fai ʼo mulimuli ki te finegalo ʼo Sehova, neʼe ʼui fēnei age e te kau ʼapositolo: “ ʼE tonu ke mātou fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata.”—Gaue 5:29, MN.

Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Ko te faifekau a te Aliki e mole tonu ke lagake, kae e agalelei ki te tagata fuape.” (2 Timoteo 2:24) Koia ʼe faigaʼi ai e te kau Kilisitiano ke nātou tokalelei, loto fakaʼapaʼapa, pea agalelei ʼo nātou mulimuli ki tonatou leʼo ʼo loto ʼaē neʼe akoʼi ʼo mulimuli ki te Tohi-Tapu, mokā nātou fai he ʼu tonu ʼo ʼuhiga mo te hiki nima ki te fuka pea mo te kau ki te hiva faka puleʼaga.

[Paki ʼo te pasina 23]

Ko te toko tolu Hepeleo neʼe nātou tutuʼu maʼu pea mo loto fakaʼapaʼapa, kae neʼe nātou fia fakafiafiaʼi te ʼAtua

[Paki ʼo te pasina 24]

Koteā te meʼa ka koutou fai lolotoga he toʼotoʼoga faka puleʼaga?