ʼE Mole Nounou ʼi He Temi Te Nima ʼo Sehova

1. Neʼe falala feafeaʼi ia Moisese kia Sehova ʼi tana fakamavae ia te kau Iselaele mai Esipito?

ʼI TE tohi ʼo Hepeleo ʼe talanoa ai ki he ʼu hahaʼi tokolahi neʼe natou tui kia Sehova. Pea ʼe kau ia natou ʼaia ia Moisese, ʼae neʼe fakaofoofo ʼosi ia tana tui. (Hep. 3:​2-5; 11:​23-​25) Neʼe ina fakaha tana tui ʼi tana fakamavae ia te kau Iselaele mai Esipito. Neʼe mole mataku kia Falaone mo tana kau tau. Neʼe falala kia Sehova, neʼe ina taki te hahaʼi ʼi te Tai Kula pea ki muli age, ʼi te toafa. (Hep. 11:​27-​29) Tokolahi te kau Iselaele neʼe mole kei natou falala ʼe tokaga lelei ia Sehova kia natou. Kae neʼe hoko atu pe e Moisese tana tuku tana falala ki tona ʼAtua. Koia, neʼe tonu pe te tui ʼa Moisese kia Sehova koteʼuhi neʼe ina foaki fakamilakulo he meʼa kai pea mo he vai ki te hahaʼi ʼi te toafa, ʼae neʼe mole maʼuli lelei ai he meʼa.a​—Eke. 15:​22-​25; Pes. 78:​23-​25.

2. He koʼe neʼe tali fenei age e te ʼAtua kia Moisese: “ ʼE nounou koa te nima ʼo Sehova”? (Numelo 11:​21-​23)

² Hili ki ai he taʼu katoa, neʼe fakaʼateainaʼi e Sehova te kau Iselaele. Logo la neʼe malohi te tui ʼa Moisese, kae neʼe lotolotolua pe ʼe lava foaki anai e Sehova he kanoʼi manu ki Tana hahaʼi, ohage ko tana fakapapauʼi age. Neʼe ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼae neʼe nonofo ʼi te toafa, pea neʼe mole kei lahi tanatou meʼa kai. Koia neʼe manatu ai ia Moisese pe ʼe feʼauga anai te kanoʼi manu ʼae ka foaki anai e Sehova maʼa natou fuli ʼaia. Neʼe tali fenei age e Sehova kia Moisese: “ ʼE nounou koa te nima ʼo Sehova?” (Lau ia Numelo 11:​21-​23.) ʼI heni, ʼe fakaʼuhiga te kupusiga palalau “te nima ʼo Sehova” ki te laumalie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua. Ko tona fakaʼuhiga, ʼe ko tona malohi ʼae ʼe ina fakaʼaogaʼi moʼo fakahoko ʼana gaue. Koia, ʼe hage pe neʼe ui fenei age e Sehova kia Moisese: ‘ ʼE ke ui koa koe ʼe mole au lavaʼi anai au?’

3. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo Moisese pea mo te kau Iselaele?

³ Neʼe kua ke feuiʼaki koa pe ʼe foaki atu anai e Sehova kia koe mo tou kiʼi famili te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga ki tokotou maʼuli? Pe neʼe ke manatu feia peʼe kailoa, kae ʼe tou vakaʼi anai te faʼifaʼitaki ʼo Moisese mo te kau Iselaele, ʼae neʼe mole falala ʼe lava foaki e te ʼAtua te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga kia natou. ʼE tokoni mai anai te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu ke tou fakamalohiʼi tatatou falala ʼae ʼe mole nounou ʼi he temi te nima ʼo Sehova.

TE ʼU AKO MAI TE FAʼIFAʼITAKI ʼO MOISESE MO TE KAU ISELAELE

4. He koʼe neʼe lotolotolua te tokolahi ki te lava foaki e Sehova te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga kia natou?

⁴ He koʼe tokolahi te kau Iselaele neʼe natou lotolotolua ʼi te lava foaki e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou? Neʼe mole gata pe ki te puleʼaga ʼo Iselaele, kae neʼe toe ʼi ai mo he faʼahiga hahaʼi kehekehe pea mo kaugamalie neʼe mole ko he kau Iselaele. Neʼe natou faifagona fuli mai Esipito ki te Kele ʼo Te Fakapapau ʼo natou nonofo fualoa ʼi te toafa. (Eke. 12:38; Tet. 8:​15) Neʼe fiu ia natou ʼaia neʼe mole ko he kau Iselaele ʼi te kai ʼo te mane, ʼo feia pe mo te kau Iselaele. Neʼe natou meo fuli ai kia Moisese. (Num. 11:​4-6) Neʼe manatuʼi leva e natou te meʼa kai ʼae neʼe maʼu ʼi Esipito. Koia, neʼe manatu ai ia Moisese ʼe ko ia tonu ʼae ʼe tonu ke alu ʼo kumi te kanoʼi manu maʼa natou fuli. Kae neʼe mole ina iloʼi pe ʼe ina maʼu feafeaʼi anai.​—Num. 11:​13, 14.

5-6. Neʼe malave feafeaʼi te aga ʼa natou ʼae neʼe mole ko he kau Iselaele ki te kau Iselaele? Pea kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai?

⁵ Neʼe mole lotofakafetaʼi ia natou ʼae neʼe mole ko he kau Iselaele ki te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe foaki age e Sehova. Koia ʼae neʼe toe maʼu ai e te kau Iselaele ia te manatu ʼaia. ʼE toe feala pe kia tatou ke tou maʼu te faʼahiga manatu ʼa ʼihi, ʼo tou maʼuli galo pea mole kei tou leleiʼia te ʼu meʼa ʼae ʼe foaki mai e Sehova. ʼE feala pe ke hoko te faʼahi ʼaia, mo kapau ʼe tou manamanatu ki te ʼu meʼa ʼae neʼe tou maʼu ʼi muʼa atu, peʼe kapau ʼe tou maheheka ki te ʼu meʼa ʼae ʼe maʼu e ʼihi. Kae, ʼe tou fiafia lahi anai mo kapau ʼe tou maʼuli fakafeʼauga, tatau aipe pe kotea totatou aluʼaga.

⁶ Neʼe tonu ke manatuʼi e te kau Iselaele neʼe fakapapauʼi age e te ʼAtua, ʼe mahu anai te ʼu lelei ka natou maʼu moka natou hu ki te Kele ʼo Te Fakapapau. Pea neʼe tonu ke hoko te fakapapau ʼaia ʼi te Kele ʼo Te Fakapapau, kae mole lolotoga tanatou faifagona ʼi te toafa. ʼO toe feia pe, ʼe mole tonu ke tou tokakaga tafito ki te ʼu meʼa ʼae ʼe mole tou maʼu ʼi te malama ʼaeni. Kae, ʼe lelei ke tou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe fakapapauʼi mai e Sehova ka ina foaki mai ʼi te malama foʼou. ʼE feala ke tou toe metitasio ki te ʼu manatu ʼae ʼi te Tohi-Tapu, ʼae ʼe feala ke tokoni mai ke tou fakamalohiʼi tatatou falala ʼae kia Sehova.

7. He koʼe ʼe tou falala ʼe mole nounou te nima ʼo Sehova?

⁷ Kae, lagi neʼe ke feuiʼaki pe koʼe neʼe ui fenei age e Sehova kia Moisese: “ ʼE nounou koa te nima ʼo Sehova?” Neʼe fia tokoni ia Sehova kia Moisese ke ina fakakaukauʼi ia tona nima malohi, pea mo tana lava fakaʼaogaʼi tona malohi ʼi he faʼahi pe ʼe tou nonofo ai. Neʼe feala pe ke lahi te kanoʼi manu ʼae neʼe foaki e te ʼAtua ki te kau Iselaele, logo la neʼe natou nonofo mamaʼo ʼi te toafa. Neʼe fakaha age e Sehova kia natou “tona nima malohi mo tona mafimafi.” (Pes. 136:​11, 12) Koia, ka tou tau mo ni ʼahiʼahi, ʼaua naʼa natou lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te nima malohi ʼo Sehova. ʼEi, ʼe lava tokoni mai anai kia tatou takitokotahi.​—Pes. 138:​6, 7.

8. Kotea te aga neʼe mole lelei neʼe fakaha e te tokolahi ʼo te kau Iselaele? Pea kotea te ako maʼa tatou? (Vakaʼi mo te pāki.)

⁸ Neʼe fakahoko e Sehova tana fakapapau ʼo ina foaki ki te kau Iselaele ia he ʼu tuʼuga manulele. Kae neʼe mole natou lotofakafetaʼi ki te milakulo ʼaia. Neʼe lahi ʼosi tanatou manumanū. Neʼe tapuke ʼosi ia te ʼu manulele pea neʼe natou puke ‘ ʼi te ʼaho katoa, mo te po katoa, ʼo feia mo te ʼaho katoa ʼae neʼe hoa mai ki ai.’ Neʼe kovi ʼosi te ita ʼo Sehova kia natou, he neʼe natou “holi ki te meʼa kai ʼaia.” Koia, neʼe tauteaʼi ai natou e Sehova. (Num. 11:​31-​34) Kotea te ako maʼa tatou? Tou tokaga ke ʼaua naʼa tou manumanū. Tatau aipe pe ʼe tou koloaʼia peʼe masisiva, kae ʼe tonu ke takimuʼa kia tatou tatatou tanaki he ʼu “koloa ʼi selo.” ʼO feafeaʼi? ʼO tou haga taupau maʼu ʼatatou ʼu felogoi lelei mo Sehova pea mo Sesu. (Mat. 6:​19, 20; Luka 16:9) Kapau ʼe tou fai feia, ʼe tou tui papau ʼe foaki mai anai e totatou ʼAtua te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou.

9. Kotea ʼe tou tui papau ki ai?

⁹ Ia ʼaho nei, ʼe toe fia tokoni ia Sehova ki ʼana kaugana. ʼE mole fakaʼuhiga leva ʼe mole he temi ʼe puli ai anai ʼotatou koloa, peʼe mole tou pakupaku anai.b Kae, ʼe mole liʼaki anai tatou e Sehova ʼi he temi. Ka tou tau mo ni fihifihia, ʼe nofo tuʼumaʼu pe anai mo tatou. ʼE tou fakaha feafeaʼi ʼe tou tui papau ʼe tokoni mai anai pea mo foaki mai anai te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te faʼahi fakasino? Tou vakaʼi aluʼaga ʼe lua ʼe tou fakaha ai, ʼe feala ke tou fakahoko te faʼahi ʼaia, (1) moka tou tau mo he ʼu fihifihia fakapaʼaga, pea (2) moka tou tuʼania naʼa mole feʼauga tatatou foʼi falā moka tou vaivavai.

ʼE TOU TAU MO HE ʼU FIHIFIHIA FAKAPAʼAGA

10. Kotea te ʼu fihifihia ʼe feala ke tou tau mo ia?

¹⁰ ʼE tou iloʼi kua ovi mai te fakaʼosi ʼo te malama ʼaeni. Koia, ʼe mole ʼaoga hatatou punamaʼuli ʼe lahi te ʼu koga meʼa kua ʼaʼasili faigataʼa ai te aluʼaga fakaekonomika. ʼE kua lahi te ʼu fihi fakapolitike, mo te tau, mo te ʼu tuʼutamaki fakanatula peʼe ko te ʼu taʼi mahaki. Koia, ʼe feala ai ke mole kei ʼi ai hatatou gaue, peʼe ke puli ai ʼotatou koloa, peʼe ko totatou ʼapi. Pea ʼe lagi tonu anai ke tou kumi he tahi age gaue ʼi te faʼahi ʼae ʼe tou maʼuʼuli ai, peʼe ke tou olo ʼo maʼuʼuli ʼi he tahi age fenua mo tokita kiʼi famili ke tou maʼu ai te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou. Kotea ʼe tokoni mai anai ke tou toʼo he ʼu tonu ʼe ha ai, ʼe tou tui papau ʼe mole nounou ia te nima malohi ʼo Sehova?

11. Kotea ka tokoni atu ke ke tauʼi te ʼu fihifihia fakapaʼaga? (Luka 12:​29-​31)

¹¹ Koʼeni te ʼuluaki aluʼaga ʼe tonu ke ke fai: Ke ke fakaha kia Sehova ʼau tuʼania. (Taag. 16:3) Ke ke kole kia te ia ke ina foaki atu te poto ke ke toʼo ai he ʼu tonu ʼe lelei, pea ke ina fakafimalieʼi koe ke mole ke “hoha fau.” (Lau ia Luka 12:​29-​31) Pea ke ke toe kole kia te ia ke tokoni atu ke ke maʼuli fakafeʼauga. (1 Tim. 6:​7, 8) ʼE toe feala ke ke fai he ʼu fekumi ʼi ʼatatou tohi ʼe ke maʼu ai ni tokoni ki tau faʼahiga tauʼi te ʼu fihifihia fakapaʼaga. Tokolahi neʼe fua lelei kia natou te ʼu tokoni ʼae neʼe natou maʼu ʼi te jw.org.

12. Kotea te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke fai e he tehina ke feala ai hana toʼo he tonu ʼe lelei kia ia mo tona kiʼi famili?

¹² Neʼe tali e ʼihi he gaue neʼe natou mamaʼo ai mai tonatou kiʼi famili. Kae neʼe mole ko he tonu lelei ʼaia. ʼI muʼa ʼo tau tali he gaue, ʼe mole tonu pe ke ke vakaʼi ia te ʼu lelei ʼi te faʼahi fakapaʼaga. Kae ʼe tonu foki ke ke toe fakakaukauʼi pe kotea anai ʼona fua ki tou maʼuli fakalaumalie moka ke toʼo te tonu ʼaia. (Luka 14:28) Ke ke fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘Kapau ʼe au mamaʼo mai toku ʼohoana, kotea anai ʼona fua ki tomā maʼuli fakataumatuʼa? Kapau ʼe au tali te gaue ʼaia, ʼe au meʼa noaʼi ai anai koa ʼaku gaue fakalaumalie? Pea ʼe mole lahi ai anai koa toku temi ke au fakatahi ai mo ʼoku tehina mo tuagaʼane?’ Kapau ʼe ʼi ai hau ʼu fanau, ʼe tonu ke ke fai mo te fehuʼi maʼuhiga ʼaeni: ‘ ʼE feafeaʼi anai haku akoʼi ʼaku fanau “ ʼo mulimuli ki te ʼu fakatokaga ʼa Sehova” mo kapau ʼe mole au fakatahi mo natou?’ (Efe. 6:4) Koia, ʼe tonu ke ke maʼu ia te manatu ʼa Sehova moʼo takitaki ia koe. Kae mole ko te manatu ʼo tou famili peʼe ko natou ʼae ʼe ke fakatahi mo ia, kae ʼe mole natou fakaʼapaʼapa ki te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu.c Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo Tony, ʼae ʼe maʼuli ʼi te potu uesite ʼo Asia. Neʼe lahi te ʼu gaue neʼe fakaha age ki ai. Pea neʼe feala ke ina maʼu lahi ai hana foʼi falā, kae neʼe tonu ke alu ʼo gaue ʼi he tahi fenua. Hili tana faikole ki te faʼahi ʼaia pea mo faipalalau ki ai mo tona ʼohoana, neʼe fakafisi ai ki te ʼu gaue ʼaia. Neʼe filifili e te taumatuʼa ʼaia, ke mole lahi te ʼu meʼa ʼae ka nā totogi. Ia ʼaho nei, ʼe ui fenei e Tony: “Neʼe lahi te hahaʼi neʼe au tokoni ki ai ke natou ako ke natou iloʼi ia Sehova. Pea ʼe fiafia ʼamā fanau ʼi tanatou ʼi te moʼoni. Neʼe mahino toku kiʼi famili, kapau ʼe matou fakalogo ki te pelesepeto ʼaeni ʼa Mateo 6:​33, pea ʼe tokaga lelei anai ia Sehova kia matou.”

TE ʼU TUʼANIA NAʼA MOLE FEʼAUGA TE FOʼI FALĀ MOKA TOU VAIVAVAI

13. Kotea te tonu fakapotopoto ʼe tonu ke tou fai ʼi te temi nei ke tou maʼu te ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia tatou moka tou vaivavai?

¹³ ʼE feala ke tou toe fakaha ʼe mole nounou te nima ʼo Sehova, moka ʼe tou fai he ʼu fakatuʼutuʼu ki te temi ʼae ka tou vaivavai anai. ʼE fakalotomalohiʼi tatou e te Tohi-Tapu ke tou gaue kinakina ke feala hatatou maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te ka haʼu. (Taag. 6:​6-​11) Koia, kapau ʼe ko he meʼa ʼe fealagia, ʼe fakapotopoto anai hatatou tuku keheʼi he foʼi falā ki te ka haʼu. (Ekl. 7:​12) ʼE moʼoni, ko te falā ʼe ko he puipuiʼaga. Kae, ʼe mole tonu ke maʼuhiga age te falā ʼi totatou maʼuli.

14. Ka tou lau ia Hepeleo 13:​5, ʼe tokoni feafeaʼi mai ke mole tou hoha fau?

¹⁴ Neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu he lea fakatata. Neʼe ina fakamahino ai ʼe mole ko he aga fakapotopoto ki te tagata hana tanaki he ʼu koloa maʼa ia totonu, kae mole “maʼu koloa ia ki te ʼAtua.” (Luka 12:​16-​21) ʼE mole iloʼi e he tahi te meʼa ʼae ka hoko apogipogi. (Taag. 23:​4, 5; Sakp. 4:​13-​15) Pea tahi, ko tatou ʼaeni ko te ʼu tisipulo ʼa Kilisito ʼe tou tau mo he tahi age faigataʼaʼia. Koia, neʼe ui e Sesu kapau ʼe tou fia liliu ko hana ʼu tisipulo, ʼe tonu ke tou “fakafisi” ki ʼotatou ʼu koloa fuli. (Luka 14:33) ʼI te ʼuluaki sekulo, neʼe tali fakafiafia e te kau Kilisitiano ʼo Sutea te puli ʼo ʼonatou koloa. (Hep. 10:34) Pea ia ʼaho nei, tokolahi te ʼu tehina mo tuagaʼane neʼe tonu ke natou fakafisi ki he gaue, koteʼuhi neʼe mole natou fia lagolago ki he faʼahi fakapolitike. (Fkha. 13:​16, 17) Kotea ʼae neʼe tokoni kia natou? Neʼe natou falala malohi ki te fakapapau ʼaeni ʼa Sehova: “ ʼE mole au tuku anai koe ʼi he temi, pea ʼe mole au liʼaki anai koe ʼi he temi.” (Lau ia Hepeleo 13:5.) Koia, tou fai ia meʼa fuli ʼe tou lavaʼi ke tou maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou moka tou vaivavai. Kae kapau ʼe hoko he meʼa fakapunamaʼuli, tou falala kia Sehova.

15. Kotea te manatu fakapotopoto ʼe tonu ke maʼu e te ʼu matuʼā ʼae ʼe tauhi kia Sehova? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁵ ʼI ʼihi agaʼi fenua, ʼe fakatuʼutuʼu e te ʼu taumatuʼa ke natou maʼu fanau, ke feala ke natou tokoni kia natou ʼi te faʼahi fakapaʼaga moka natou vaivavai. Kae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu, ko te ʼu matuʼā ʼae ʼe tonu ke natou tokakaga ki ʼanatou fanau ʼo foaki te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou. (2 Ko. 12:14) ʼE mahino ia, ka hifo leva te vaivai matuʼā, ʼe ʼaoga anai kia natou he tokoni. Pea ʼe fiafia anai ʼanatou fanau ʼi te tokoni kia natou. (1 Tim. 5:4) Kae ʼe lahi ʼaupito anai te fiafia ʼo te ʼu matuʼā ʼi tanatou tokoni ki ʼanatou fanau ke natou tauhi kia Sehova. ʼEi, ko te faʼahi ʼaia ʼe maʼuhiga age. Kae, ʼe mole ko tanatou taupau ʼanatou fanau ke feala ai hanatou maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou moka natou vaivavai.​—3 Soa. 4.

16. ʼE feala ke tokoni feafeaʼi te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau ke natou popoto ʼi te fakaalualu ʼo tonatou maʼuli ʼi te faʼahi fakapaʼaga? (Efeso 4:​28)

¹⁶ ʼU matuʼā, ka kotou tokoni ki ʼakotou fanau ke natou popoto ʼi te fakaalualu ʼo tonatou maʼuli ʼi te faʼahi fakapaʼaga, kotou fakaha age ʼaki takotou faʼifaʼitaki, ʼe kotou falala kia Sehova. Kotou fakaha age kia natou ʼi tanatou kei liliki, ia te maʼuhiga ʼae ke natou gaue kinakina. (Taag. 29:21; lau ia Efeso 4:​28.) Pea ka natou olo ki te fale ako, kotou fakalotomalohiʼi natou ke natou gaue lelei ʼi te ako. Kotou toe fai he ʼu fekumi ke kotou maʼu he ʼu pelesepeto, ʼe tokoni age anai ke natou filifili fakapotopoto pe ko te ʼu vaega ako fea ka natou fai. ʼU matuʼā, ʼe ko takotou fakatuʼutuʼu ke kotou tokoni ki ʼakotou fanau ke natou maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou. Pea ke lahi age tanatou faifakamafola peʼe ke natou liliu ko he ʼu pionie.

17. Kotea ʼe tou tui papau ki ai?

¹⁷ ʼE tui papau ia te ʼu kaugana agatonu ʼa Sehova, ʼe lava foaki e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou, pea ʼe ina fia fakahoko te faʼahi ʼaia. ʼE tou iloʼi kua ovi mai te fakaʼosi ʼo te malama ʼaeni. Koia, ʼe mole ʼaoga ke tou punamaʼuli ki te ʼahiʼahiʼi ʼo tatatou falala ʼae kia Sehova. Kae kotea pe te aluʼaga ka hoko, tou fakatotonu ke tou falala katoa kia Sehova, mo tui papau ʼe ina fakaʼaogaʼi anai tona malohi moʼo foaki mai te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou. Koia, tou falala ʼe mole nounou anai ʼi he temi tona nima malohi. ʼEi, ʼe tokoni tuʼumaʼu mai pe anai ʼi he potu pe ʼe tou nonofo ai.