Ko He Kau Tūpulaga ʼe Nātou Maʼu He Ka Haʼu Fīmālie

KOʼENI te fakamatala ʼaē neʼe fai e te tuʼi fakamāu neʼe pelesita ʼi te faifakamāu ʼo ʼuhiga mo te fakapō: “Neʼe ko he meʼa fakamataku pea mo aga fakalialia ohage ko te ʼu fakaʼaliki fuli ʼaē ʼe fai ki he tahi.” Ko te kau tūpulaga e toko valu neʼe nātou taʼu 14 pea mo taʼu 18, neʼe nātou ʼohofi te fafine tulisi ʼi te kiʼi koga meʼa ʼo Lonitoni, neʼe tuʼa lahi tanatou fakaʼalikiʼi ia te fafine ʼaia, pea neʼe nātou lī ia ia ki te vaitafe neʼe ōvi mai ki te faʼahi ʼaia, logope la tana ʼui age ʼaē ʼe mole poto ʼi te kaugā. Koia ʼe tou mahino ai ki te ʼui ʼa te faʼe ʼo te talavou ia nātou ʼaia, neʼe lotomamahi ʼaupito ʼi tana sio ʼi te televisio, ki te meʼa ʼaē neʼe fai e tana tama.

ʼE ko he meʼa fakaʼofaʼofa, he ko te meʼa ʼaia ʼe ko te ʼaluʼaga moʼoni ʼo te sosiete fakatagata ia ʼaho nei. Kua liliu ko he agamāhani te agamālohi ʼi te ʼu aga ʼaē ʼe fai ʼo fakafeagai ki te lao, ʼi te ʼu tokakovi ʼo he loto fale, mo te ʼu tau ʼaē ʼe fai ʼuhi ko te lanu ʼi te Balkans, ʼi te lotomalie pea mo te potu hihifo ʼo Afelika, pea mo te tahi ʼu potu. ʼE lalahi ake te kau tūpulaga ʼi te lotolotoiga ʼo he ʼu ʼaluʼaga feiā, peʼe nātou logo māhani ki te ʼu meʼa ʼaia. Koia ʼe mole ko he meʼa fakapunamaʼuli tanatou kua liliu ʼaē ʼo aga fefeka, mo “heʼeʼofa,” pea mo nātou “heʼe fakatātāʼofi.”​—2 Timoteo 3:⁠3.

“Fekai”

ʼI te temi ʼaē neʼe tohi ai e te ʼapositolo Kilisitiano ko Paulo tana lua tohi ki te tagata ʼāfea ko Timoteo, neʼe ko Loma ʼaē neʼe ina puleʼi te malamanei. Neʼe lahi te aga mālohi pea mo te aga fekai ʼaē neʼe fai ʼi te ʼu malaʼe faigaoʼi ʼo te kau Loma. Kae neʼe ʼui e Paulo ʼi te ka haʼu ʼe ʼi ai anai te ʼu temi “ ʼe faigataʼa anai tona kātakiʼi.” (2 Timoteo 3⁠:⁠1) ʼE lelei ke tou fakatokagaʼi ko te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi moʼo talanoa ki te ʼu temi ʼaē “ ʼe faigataʼa tona kātakiʼi,” ʼe toe faka ʼuhiga ki te aga “fekai.” Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko lolotoga te minisitelio ʼo Sesu ʼi te kele ia taʼu e 30 ki muʼa atu, ʼe hā ʼaki ai pe neʼe haʼu maifea te aga fekai ʼaia ʼo tona temi.

Neʼe hoki tau atu pe ia Sesu ʼi te vaka, ki te kauvai ʼo te potu hahake ʼo te Tai ʼo Kalilea. ʼI tana hifo ʼi te vaka, neʼe fakafetaulaki mai kia te ia te ʼu tagata e toko lua. Neʼe hā lelei ʼi tanā kalaga pea mo te fakamataku ʼo tona agaaga, neʼe ʼi ai te meʼa kovi ʼaupito neʼe tau mo nāua. Neʼe nā “aga fekai ʼaupito,” kae ʼi tona fakahagatonu neʼe ulusino ai ia nāua te kau temonio.a Ko te ʼu kalaga ʼaē neʼe nā fai, neʼe ko he ʼu meʼa neʼe haʼu mai te ʼu laumālie agakovi ʼaē neʼe nātou puleʼi tanā agamālohi. Neʼe nā kalaga fēnei: “Koteā te meʼa ka ma fai mo koe, ʼAlo ʼo te ʼAtua? Neʼe ke haʼu koa ki henī ko te fakamamahiʼi ʼo māua ʼi muʼa ʼo te temi ʼaē kua katofa?” Neʼe ʼiloʼi lelei e te ʼu laumālie agakovi ʼaē neʼe ulusino ia nāua, neʼe kua fakakatofa e te ʼAtua te temi ʼaē ka ina fakamāuʼi anai te kau temonio. ʼE faka ʼuhiga anai ki tonatou fakaʼauha heʼegata. Kae ʼi te temi ʼaia, neʼe kei feala ke nātou fakaʼaogaʼi tonatou ʼu mālohi fakatemonio moʼo fakatupu ʼo he agamālohi lahi. Neʼe gata pe ki te mālohi faka milakulo ʼa Sesu, te fealagia ʼaē ke ina kapu te ʼu temonio ʼaia, moʼo fakafimālieʼi ʼo te ʼu tagata toko lua ʼaia.​—Mateo 8:​28-​32; Suta 6.

Ia ʼaho nei, mokā fai e te hahaʼi he ʼu aga fakalialia, ʼe feala ke tou manatuʼi te meʼa ʼaia. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼi te 20 sēkulō ʼaenī, ʼe tou tau mo te tahi tuʼutāmaki ʼe pipiki ki te faʼahi ʼaia, ohage ko tona fakahā ʼi te tohi fakamuli ʼo te Tohi-Tapu, te tohi ʼo Fakahā: “Malaʼia ki te kele pea mo te tai he kua hifo atu te Tevolo kia koutou, mo tona ʼita lahi, he kua ina ʼiloʼi kua nounou tona temi.” (Fakahā 12⁠:12) Koutou fakatokagaʼi ko te fakamālaloʼi ʼaia ʼo Satana, neʼe tupu ʼaki ai tona “ ʼita lahi” he kua ina ʼiloʼi kua nounou tona temi.

Te ʼOhofiʼi ʼo Satana

Ohage ko tona tautau ʼui ʼi te nusipepa ʼaenī, ʼi te taʼu 1914 neʼe fakanofo hau ia Kilisito Sesu, ko te Hau ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼi selo. Neʼe foimo fai atu aipe e Sesu tana gāue ʼo fakafeagai ki te fili tāfito ʼo te ʼAtua, ko Satana. Koia neʼe kapu te Tevolo pea mo te kau temonio mai te lagi pea ʼe nātou fai tāfito tanatou ʼu gāue ki te kele. (Fakahā 12⁠:​7-9) ʼI te koga meʼa ʼaē neʼe faka tuʼakoi kiai tana gāue, ko Satana ʼe “feʼaluʼaki ohage ko he laione ʼe gugulu, ʼo ina kumi ke ina kai he tahi.” (1 Petelo 5⁠:⁠8) Ko ai ʼaē ʼe higa gafua ʼi tana ʼu kākā? ʼE mole koa la ko nātou ʼaē ʼe mole heʼeki nātou faʼa mahino ki te ʼu meʼa ʼo te maʼuli pea mo te ʼu felogoi fakatagata? Koia ʼe fakahalaʼi tāfito e te Tevolo ia te kau tūpulaga. ʼE lahi te ʼu musika pea mo te ʼu fakafiafia ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi e te ʼaselo fakapulipuli ʼaia moʼo kākāʼi ʼo nātou.​—Efesi 6:​11, 12.

Māʼiape la peʼe faiga te kau tūpulaga ke lelei tonatou maʼuli, kae ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe faka faigataʼa ai te faʼahi ʼaia. Talu mai te fakaʼosi ʼo te Lua Tau Faka Malamanei, ko te hahaʼi ʼi te ʼu fenua ʼaē neʼe hoko ai te ʼu tau ki muʼa atu, neʼe nātou faiga ke maʼu e tonatou famili he faʼahiga maʼuli maʼu koloā moʼo fakafimālie ʼo nātou. ʼE lahi tāfito te faiga ʼa te hahaʼi ki te maʼu koloā pea mo te ʼu fakafiafia. Neʼe tupu ʼaki ai te mamahi ʼo te tokolahi. Neʼe fakatokagaʼi e Paulo kia Timoteo: “Ko nātou ʼaē ʼe nātou holi ke nātou maʼu koloā ʼe nātou tō ki te fakahala, ʼi he hele pea mo te ʼu tuʼuga holi fakavale pea mo fakatupu mamahi . . . Heʼe ko te manako ki te paʼaga ʼe ko te aka ʼaia ʼo te ʼu meʼa kovi fuli, pea ko ʼihi, ʼi tanatou holi ki te manako ʼaia, . . . neʼe nātou fehukiʼaki ia nātou totonu ʼaki te ʼu mamahi lahi.” (1 Timoteo 6⁠:​9-10) ʼI te agamāhani, ko te hahaʼi ʼo totatou sosiete mānumānu ʼe tau mo nātou te ʼu fihifihia faka ekonomike, mo faka paʼaga pea mo te lotomamahi. Ko te tokolahi ʼo te kau tūpulaga ʼe nātou tō ki te hele ʼaia ʼo te fili lahi ʼo te ʼAtua.

Kae ʼe ʼi ai te logo lelei, pea ʼe ko he meʼa fakafiafia. Pea ʼe ko he logo lelei ki te kau tūpulaga, ʼaē ʼe nātou fakatalitali ki he ka haʼu fīmālie. ʼE lava feafeaʼi te faʼahi ʼaia?

Koutou Kumi Pea ʼe Koutou Maʼu Anai

Ko te tokolahi ʼo te kau tūpulaga ʼe nātou fakaʼamu ki he ʼu meʼa ʼe lelei age ʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te temi ʼaenī. ʼE nātou fakafisi ki te ʼu pelesepeto kovi ʼo te hahaʼi lalahi. ʼE mole nātou tali te heʼe faitotonu, mo te aga fefeka pea mo te loto mānumānu ʼo te hahaʼi fai politike pea mo te hahaʼi faifakatau. Kapau ʼe kei koutou tūpulaga, pea ʼe lagi koutou manatu feiā.

Koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te talavou ko Cédric, ʼaē ʼe ko he meʼa ʼe tautau hoko.b ʼI tana kei veliveli, neʼe lahi te ʼu meʼa neʼe mataku ai, ʼo kau ai mo te mataku ki te mate. Neʼe ina fia ʼiloʼi pe koteā te fakatuʼutuʼu ʼo te maʼuli. ʼI tana mole heʼeki maʼu te ʼu tali ki tana ʼu fehuʼi ʼi tona taʼu 15, neʼe ina fakakaukauʼi te ʼuhiga ʼo te maʼuli ʼi tana nofo mo te tahi ʼu tūpulaga ʼaē neʼe nātou fakaʼamu foki mo nātou ki he ʼu meʼa taulekaleka. ʼE ina manatuʼi fēnei: “Neʼe mātou fakaʼaogaʼi te toloke pea neʼe mātou nonofo ki lalo ʼo mātou fai palalau ai lolotoga ni ʼu hola. ʼI tamatou manatu, neʼe tatau fuli te manatu ʼa te hahaʼi mo te meʼa ʼaē neʼe mātou manatu kiai, kae neʼe mole he tahi neʼe ina maʼu te ʼu tali.”

Ohage ko te tokolahi ʼo te kau tūpulaga, neʼe holi ia Cédric ki te ʼu fakafiafia. Kae neʼe mole fiafia ia ʼi tana fakaʼaogaʼi pe ʼo te toloke. Mole tuai pea neʼe kaihaʼa pea mo ina fakatau te toloke. Kae neʼe ina kumi te tahi ʼu meʼa fakafiafia. Neʼe ina kamata kaihaʼa te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakaʼui age ke ina kaihaʼa. ʼE ina fakahā fēnei mai: “Neʼe ʼau leleiʼia te fai ʼo te ʼu meʼa ʼaia. Kae neʼe mole ʼau kaihaʼa he meʼa ʼa te hahaʼi māsisiva. Kapau neʼe ʼau kaihaʼa he motokā, pea neʼe mole ʼau maumauʼi. Neʼe ʼau kaihaʼa pe te ʼu fale gāue ʼaē neʼe ʼau ʼiloʼi neʼe nātou fai tonatou assurance. Ko te faʼahi ʼaia neʼe ko he takuʼaki moʼo faka lākatonuʼi te ʼu aga ʼaē neʼe ʼau fai.” Kae ki muli age, neʼe ʼave ia Cédric ki te fale pilisoni.

ʼE manatuʼi fēnei e Cédric: “Neʼe palalau mai te tahi tagata pilisoni ko Mark. ʼI tana fakatokagaʼi kua tā te koluse lahi ʼi toku nima, neʼe ina fehuʼi mai pe koteā tona tupuʼaga. ʼI tana manatu, neʼe lagi maʼuhiga kia ʼau ʼi te faʼahi ʼo te lotu.” Ko he ʼu vāhaʼa ki muli mai, neʼe foaki age e Mark kia Cédric te tohi E Feala Keke Mauli O Heegata Ite Palatiso Ite Kele.c “ ‘ ʼE feala ke ke maʼuli ʼo heʼegata’​—neʼe fakapunamaʼuli kia ʼau te kupuʼi palalau ʼaia. Neʼe mātou fai palalau tuʼumaʼu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaia, kae neʼe mole mātou mahino kiai.” Neʼe lahi tana ʼu fai palalau mo te Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe ina ʼaʼahi te fale pilisoni, pea ʼaki te temi neʼe mahino kia Cédric neʼe feala ke ina maʼu te meʼa ʼaē neʼe fakaʼamu kiai​—kae ʼe hoki feala ke ina maʼu te meʼa ʼaia ʼaki pe te takitaki ʼo te ʼAtua.

ʼE ʼui fēnei e Cédric: “Neʼe ʼau tuputupu vave ʼi te faʼahi fakalaumālie ʼi te temi pe ʼaē neʼe ʼau tuku ai taku fakakaugā mo toku ʼu kaumeʼa ʼāfea.” Neʼe mole faigafua tana tuputupu ʼi te ʼatamai mālama pea mo tana mahino ki te fiafia moʼoni. ʼE ina toe ʼui fēnei: “Kae ʼe ʼau hoko atu taku ʼu faiga. ʼE tonu ke ʼau tokaga ki taku faʼahiga manatu.” Ei, ʼe mahino ia Cédric ko tana faʼahiga manatu ki muʼa atu neʼe ina taki ia ia ke tō ki te hele ʼo te Tevolo, he neʼe manatu ia neʼe feala ke ina fakahoko tana ʼu fakatuʼutuʼu ʼi tana tokaga tāfito ki te ʼu fakafiafia.

Kua fualoa te kua mavae ʼa Cédric mai te fale pilisoni, pea kua fakatahi tuʼumaʼu mo te hahaʼi ʼaē kua nātou maʼu te meʼa ʼaē neʼe nātou kumi. ʼI te temi nei, ʼe ko te Fakamoʼoni ʼa Sehova pea ohage ko nātou, ʼe ina maʼu te ʼamanaki ʼaē ke maʼuli ʼi te Palatiso ʼi te kele. Tahi ʼaē meʼa, ʼe ina fakaʼamu ke hoko mai la te fakaʼosi ʼo te ʼu faʼahiga mālohi fuli ʼa Satana.

ʼE mahino papau ia, ʼe mole gata ʼaki pe mo te kau tūpulaga ohage ko Cédric ʼaē ʼe nātou maʼu he ka haʼu fīmālie; ko ʼihi ʼu tūpulaga neʼe akoʼi nātou e tanatou ʼu mātuʼa ʼaē ʼe pipiki ki te ʼAtua, pea neʼe nātou fakahū ki te loto ʼo tanatou ʼu fānau te ʼofa ʼaē ki te moʼoni faka Tohi-Tapu.

ʼE Maʼu Te ʼu Fua Lelei ʼi Te Ako Fakaʼatua

Neʼe tohi fēnei e te Hau poto ʼo te temi muʼa ko Salomone: “Akoʼi te tama ki te ala ʼaē ʼe ʼaoga ki ai; koteʼuhi ka matuʼa anai, pea ʼe mole tafoki anai mai ai.” (Tāʼaga Lea 22⁠:⁠6) Neʼe hoko moʼoni te faʼahi ʼaia ki te tokolahi ʼo te kau tūpulaga ʼaē neʼe nātou faigaʼi tāfito ke nātou mulimuli ki te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu.

Ko Sheila, mo Gordon pea mo Sarah neʼe nātou fai te faʼahi ʼaia. ʼE nātou manatuʼi neʼe fakamuʼamuʼa e tanatou ʼu mātuʼa te fakalogo ki te fakatotonu ʼa Kilisito ʼaē ke tou ‘ ʼolo pea ke tou fai ni ʼu tisipulo’ ʼaki te faka mafola ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga. (Mateo 24⁠:14; 28⁠:​19, 20) ʼE manatuʼi fēnei e Sheila: “ ʼI te ʼu tonu fuli ʼaē neʼe ʼau fai mo taku faʼe, neʼe ma feʼekeʼaki fēnei: ‘ ʼE lave feafeaʼi anai ki te gāue fai faka mafola?’ ” ʼE ina toe ʼui fēnei: “Neʼe lahi te ʼu fakatuʼutuʼu neʼe mole ma fai, he neʼe ma fakakaukau feiā, kae neʼe ma maʼu ai te ʼu tapuakina lahi!” Māʼiape la ʼi te fakaʼosi ʼo he ʼu ʼaho loaloaga neʼe nā ʼaʼahi ai te ʼu ʼapi ʼo te hahaʼi moʼo ʼave kia nātou te logo lelei, neʼe hihiva ia Sheila pea mo tana faʼe ʼi tanā liliu ki tonā ʼapi. ʼE ina ʼui fēnei: “Neʼe ʼau fiafia ʼaupito. ʼI te temi nei ʼe kei ʼau logoʼi te fiafia ʼaia ʼi toku loto.”

ʼE manatuʼi e Gordon te ʼu meʼa fakafiafia ʼaē neʼe hoko ʼi te Moeaki afiafi. ʼE ina fakamatala fēnei: “Neʼe fakaafe ʼau ki te ʼu ʼapi ʼo te ʼu tagata ʼāfea ʼo te kokelekasio, pea neʼe mātou fai ai te ʼu kiʼi gaoʼi pea mātou fai palalau ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu. Neʼe fakaloto mālohiʼi mātou ke mātou akoako te ʼu vaega faka Tohi-Tapu pea ke mātou māhani ʼi te fai palalau ʼo ʼuhiga mo te ʼu manatu faka Tohi-Tapu, ke mātou fakamatala te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te fai faka mafola, pea neʼe mātou vakaʼi ai peʼe tuputupu feafeaʼi te gāue ʼo te Puleʼaga. Ko te ʼu meʼa fuli ʼaia neʼe tokoni mai kia ʼau ke ʼau taupau toku ʼofa kia Sehova ʼAtua pea neʼe fakaloto mālohiʼi ai ʼau.”

ʼE manatuʼi e Sarah te ʼu afiafi fakafiafia ʼaē neʼe fakatahi ai mo te tahi kau Fakamoʼoni ʼaē neʼe nātou ʼōmai ki tona ʼapi. “Neʼe mātou kakai fakatahi. Pea ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼaho ʼaia, neʼe mātou hivaʼi te ʼu katiko ʼaki te piano. Neʼe tokoni ʼaupito kia mātou te musika, tāfito ʼi te ʼu taʼu ʼaē neʼe kei mātou ako ai, he neʼe feala ʼaki te faʼahi ʼaia ke fakatahi te famili katoa moʼo fai ʼo te ʼu meʼa ʼaia.”

ʼE mahino papau ia, ko te kau tūpulaga ʼaē ʼe nātou faigaʼi ke nātou fakafiafia ia Sehova, ʼe mole nātou maʼu fuli he ʼu ʼaluʼaga faka famili fīmālie. Kae ko te fakatahi mo te tahi ʼu famili Kilisitiano ʼo te kokelekasio, ʼe nātou maʼu ai he loto fīmālie pea ʼe hage ʼe ko honatou famili.

Koutou Taupau Maʼu He Fakatafito Moʼoni Ki Te Ka Haʼu

Ko te kau tūpulaga ia ʼaho nei, ʼe tonu ke nātou filifili te meʼa ʼaē ʼe nātou loto kiai. ʼE feala ke nātou haga nofo mo te mālama agakovi ʼaenī ʼaē ʼe ʼalu fakahagatonu ki tona fakaʼauha ʼi te “mamahi lahi” ʼaē neʼe fakakikite e Sesu ʼaē ka hoko mai. Peʼe feala ke nātou “falala ki te ʼAtua totonu pea . . . ke nātou mulimuli ki tana ʼu fakatotonu,” ohage ko te meʼa ʼaē neʼe hivaʼi e te tagata fai pesalemo ko Asafe ʼaki te takitaki ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Ko te fakalogo ki te ʼAtua ʼe ina tāʼofi anai nātou ke mole nātou liliu ko he “taʼiake logogataʼa pea mo agatuʼu, ko he taʼiake neʼe mole ina teuteuʼi tona loto pea neʼe mole falala ki te ʼAtua.”​—Mateo 24:21; Pesalemo 78:​6-8.

ʼI te ʼu kokelekasio e 80 000 ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te malamanei katoa, ʼe koutou maʼu ai anai te tokolahi ʼo te kau tūpulaga ʼaē ʼe feala ke koutou fakaʼapaʼapa ki ai. Neʼe nātou mulimuli ki te tokoni ʼaē neʼe fai e Paulo ki te tūpulaga ko Timoteo “ke nātou gāue ki te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei, ke nātou maʼu meʼa ʼi he ʼu gāue lelei, ke nātou agaʼofa, ke nātou lotolelei ke nātou vahevahe mo ʼihi, ʼo nātou tānaki ai maʼa nātou, ohage ko he koloā moʼoni, he fakatafito taulekaleka ki te temi ka haʼu.” Koia la ʼi te temi nei, ʼe nātou “puke maʼu te maʼuli heʼegata.” (1 Timoteo 6⁠:​18, 19) ʼE koutou ʼiloʼi anai te kau Kilisitiano moʼoni mo kapau ʼe koutou kau ki tanatou ʼu fono. Pea ʼe toe feala foki kia koutou ke koutou maʼu te ʼamanaki ʼaē ki he ka haʼu fīmālie.

[Nota ʼi te lalo pasina]

[Paki ʼo te pasina 7]

Neʼe “aga fekai ʼaupito” te ʼu tagata ʼaē neʼe fakamālōlō e Sesu he neʼe ulusino ai te ʼu laumālie agakovi

[Paki ʼo te pasina 8]

ʼE nātou laga “he fakatafito taulekaleka ki te temi ka haʼu”