“Ko Ai Ia Au i Te Lau a Te Hahai?”

KUA toe hoko mai te temi ʼo te Po Tapu. Kua fakatuʼutuʼu e te hahaʼi ʼo te malamanei katoa ke nātou fai te ʼaho tupu. Ko te ʼaho tupu ʼo ai? Ko te ʼaho tupu koa ʼo te ʼAlo ʼo te ʼAtua peʼe ʼo te tagata Sutea aga faka lotu ʼo te ʼuluaki sēkulō, ʼaē neʼe ina fia fetogi te lotu ʼo tona fenua? Neʼe ko te ʼaho tupu koa ʼo he tahi neʼe ina puipui te hahaʼi masiva peʼe ko he tahi neʼe agatuʼu ki te Puleʼaga ʼo Loma ʼaē neʼe tupu ai leva tona matehi, pe neʼe ko he tagata poto koa neʼe ina faka maʼuhigaʼi te ʼatamai pea mo te agapoto? ʼE moʼoni takotou feʼekeʼaki, ‘Peʼe neʼe ko ai moʼoni koa ia Sesu Kilisito?’

Mo Sesu pe la neʼe ina fia ʼiloʼi pe koteā te tali ʼa te hahaʼi ki te fehuʼi ʼaia. ʼI te tahi ʼaho neʼe ina fehuʼi fēnei age ki tana kau tisipulo: “Pe ko ai ia au i te lau a te hahai?” (Maleko 8:27) He koʼe neʼe ina fai te fehuʼi ʼaia? Tokolahi neʼe kua nātou situʼa kia te ia. ʼE lagi ko ʼihi neʼe mole nātou mahino pea mo lotomamahi ʼi te mole tali e Sesu ia tanatou ʼu faiga ʼaē ke nātou fakanofo ke hau. Pea tahi, ʼi tona gaohi koviʼi e tona ʼu fili, neʼe mole fai e Sesu he fakaʼiloga moʼo fakamoʼoni ʼaki pe neʼe ko ai ia ia. Koia moʼo tali ki te fehuʼi ʼaia, koteā ʼaē neʼe ʼui age e te kau ʼapositolo ʼo ʼuhiga mo ia? Neʼe nātou fakahā age te ʼu manatu ʼaenī: “Ki ihi e ko Soane-Patita, ki ihiʼage ko Elia, pea kiʼihi leva ko

Selemia, pe ko he tahi o te kau polofeta.” (Mateo 16:13, 14) Neʼe mole nātou fakahā age te ʼu laukovi ʼaē neʼe ave haʼele ʼo ʼuhiga mo Sesu ʼi Palesitina—ko te tagata pauʼu, mo kākā, ko he polofeta loi pea mo vale.

Ko Te ʼu Agaaga Kehekehe ʼo Sesu

Kapau ʼe toe fai e Sesu te fehuʼi ʼaia ia ʼaho nei, ʼe lagi fēnei anai tana fehuʼi: “Ko ai ia ʼau, ʼi te ʼui ʼa te ʼu tagata sivi Tohi-Tapu?” ʼE mahino ia, ʼe fakanounou fēnei anai te tali kiai: ʼE lahi te ʼu manatu kehekehe ki te fehuʼi ʼaia. Ohage ko te ʼui ʼa David Tracy ʼo te Univelesitē ʼo Chicago, ko te hahaʼi kehekehe neʼe lahi tanatou ʼu manatu pea mo tanatou ʼu fakamatala kehekehe, ʼo ʼuhiga mo Sesu pea mo te meʼa ʼaē neʼe ina fai pea mo ʼui. ʼI te sēkulō kua hili, ʼi te fia maʼu e te ʼu tagata sivi Tohi-Tapu he ʼu tali ki te fehuʼi ʼaē pe neʼe ko ai moʼoni ia Sesu, neʼe lahi ʼaupito te ʼu fakamatala faigataʼa neʼe nātou fai, ohage la ko te felogoi ʼa Sesu mo te hahaʼi pea mo tana ʼu agaʼi fenua. ʼI tanatou fakamatala ʼaia, neʼe ko ai ia Sesu kia nātou?

Ko ʼihi tagata sivi ʼo te Tohi-Tapu ʼe nātou ʼui ko te Sesu ʼo te ʼu hisitolia, neʼe ko te polofeta Sutea neʼe ina faka mafola te lotu moʼo uga te hahaʼi ke nātou fakahemala. Kae neʼe mole kei nātou fakahigoaʼi ia ia ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua, te Mesia, te Tagata Hāofaki. Ko ʼihi ia nātou ʼaia ʼe nātou lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te fakamatala faka Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo tona maʼuli ʼi selo pea mo tona fakatuʼuake. Maʼa ʼihi, ko Sesu neʼe ko te tagata pe ia neʼe lelei tana aga pea mo tana ʼu akonaki, pea neʼe lahi te ʼu lotu neʼe nātou mulimuli kiai ʼo nātou liliu ai ko te lotu faka Kilisitiano. Pea ohage ko tona ʼui e te Theology Today, maʼa ʼihi ko Sesu ʼe “ko he tahi ʼe fakafeagai kia meʼa fuli, ko he tagata poto ʼe feʼaluʼaki, ko he tagata gāue kele ʼe felogoi mo te ʼAtua, ʼe ina fakatuʼutuʼu he kūtuga, ʼe ko he hippie fai tuketuke ʼo fakafeagai ki te puleʼaga, peʼe ko he tahi ʼe maʼuli ʼi te ala pea ʼaki tana ʼu hiva rap ʼe ina fakahā ai tana ʼu manatu fakafeagai ʼi te ʼu kolo ʼo Palesitina kua puli ai te aga fakapotopoto.”

ʼE toe ʼi ai mo te ʼu manatu ʼe mole tou māhani kiai. ʼE ʼui ʼi te ʼu hiva rap ko Sesu ko te tagata ʼuli, ʼo feiā mo te ʼu fai paki ʼaē ʼe pena, pea mo te ʼu meʼe.a Ki ʼihi ʼe nātou ʼui ko Sesu neʼe ko te fafine. ʼI te temi māfana ʼo te taʼu 1993, neʼe sio te kau tulisi ʼi Orange County Fair ʼi Californie, ki te fakatātā ʼo “Christie,” ko “Kilisito” ʼi te agaaga ʼo te fafine ʼe tuʼu telefua ʼi te ala. Pea ʼi te temi pe ʼaia, neʼe fakahā ʼi New York, ko “Christa”—ko te “Sesu” fafine neʼe kolusifikoʼi. Neʼe hoko te ʼu fihi ʼaupito ʼuhi ko te ʼu fakatātā ʼaia e lua. Pea ʼi te kamata ʼo te taʼu 1999, neʼe lava toʼo e te hahaʼi te tohi “ ʼo ʼuhiga mo te feʼofaʼaki ʼa te Tama ko Sesu pea mo tana kuli ko Angel.” ʼE fakahā tanā felogoi ohage ko he meʼa “fakaʼofaʼofa ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea mo tanā lotolelei ke nā fefoakiʼaki faka sakilifisio tonā maʼuli.”

ʼE Maʼuhiga Moʼoni Koa Ke Tou ʼIloʼi Pe Ko Ai Ia Sesu?

He koʼe ʼe tonu ke tou ʼiloʼi pe neʼe ko ai ia Sesu pea neʼe feafeaʼi? ʼUluaki heʼe ʼui fēnei e Napoléon, “Ko Sesu Kilisito neʼe maʼuhiga ki tana hahaʼi pea neʼe ina puleʼi nātou logope tana mole kei nofo ʼi te kele ko he tagata.” ʼAki tana ʼu akonaki mālohi pea mo tona maʼuli, neʼe tuku e Sesu he faʼifaʼitaki mālohi ʼaupito ki te maʼuli ʼo te hahaʼi lolotoga te ʼu taʼu e lua afe. Koia neʼe ʼui fēnei ai e te tagata faitohi: “Ko te ʼatu kautau fuli kua ʼosi fakahaʼele, te ʼatu fua vaka fuli kua ʼosi faʼu, te ʼatu puleʼaga fuli kua ʼosi fakatuʼu pea mo te ʼu hau fuli kua ʼosi fakanofo, ʼo fakatahiʼi fuli ʼaia neʼe mole heʼeki lava ke nātou fetogi feiā te maʼuli ʼo te tagata ʼi te kele.”

Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe tonu ke tou ʼiloʼi pe neʼe ko ai ia Sesu pea e feafeaʼi tona agaaga, heʼe ʼi ai anai tona pikipikiga mo totatou ka haʼu. ʼE feala hakotou liliu ko he tahi ʼe fakalogo anai ki te puleʼaga ʼi selo—te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼaē ka takitaki e Sesu. ʼE toe fakafoʼou anai te mālama maveuveu ʼaenī ʼaki tona ʼu faʼahiga naunau kehekehe pea mo toe maʼu tona ʼu fakafuafua lelei ʼi te takitaki ʼa Sesu. ʼE fakapapau mai e te lea faka polofeta ʼa te Tohi-Tapu ko te Puleʼaga ʼo Sesu ʼe ina fafaga anai te kau pakupaku, mo tokoni ki te kau māsisiva, mo fakamālōlō te kau mahahaki, pea mo fakatuʼuake te kau mate ki te maʼuli.

ʼE mahino papau ʼe tou fia ʼiloʼi pe ko ai te faʼahiga tagata ʼaē ka hau ʼi te puleʼaga ʼaia ʼaē ʼe tou fakaʼamu lahi kiai. ʼE tokoni atu anai te alatike ka hoa mai ke koutou mahino lelei pe ko ai ia Sesu.

[Kiʼi nota]