Ko Ai Ia Sesu Kilisito?

1, 2. (a) He koʼe ʼe mole feala ke koutou ʼui kua koutou ʼiloʼi moʼoni he tahi ʼe logona ʼuhi pe heʼe koutou ʼiloʼi tona higoa? (b) Koteā te ʼu manatu kehekehe ʼaē ʼe maʼu ʼo ʼuhiga mo Sesu?

ʼE LAHI te hahaʼi logona ʼi te malamanei. Ko ʼihi ʼe logona ʼi tonatou kolo, peʼe ʼi tonatou fenua, pea ko ʼihi ʼe logona ʼi te malamanei. Kae ʼe mole faka ʼuhiga leva kua koutou ʼiloʼi moʼoni he tahi ʼe logona, ʼuhi pe heʼe koutou ʼiloʼi tona higoa. ʼE mole lagi koutou ʼiloʼi tona haʼuʼaga pea mo tona ʼulugaaga moʼoni.

² ʼI te malamanei kātoa, kua logo te hahaʼi ki te ʼu palalau ʼo ʼuhiga mo Sesu Kilisito, logola neʼe maʼuli ʼi te kele kua hili kiai taʼu e 2 000. Kae ko te tokolahi ʼe mole nātou ʼiloʼi peʼe ko ai moʼoni ia ia. Ko ʼihi ʼe nātou ʼui neʼe ko he tagata agalelei pe ia, pea ko ʼihi ʼe nātou ʼui neʼe ko he polofeta pe ia. Pea ko ʼihi leva ʼe nātou faka tui ko Sesu, ʼe ko te ʼAtua pea ʼe tonu ke tou atolasio kiā te ia. Kae ʼe tonu koa ke tou fai te faʼahi ʼaia?

3. He koʼe ʼe maʼuhiga kiā tatou ke tou ʼiloʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo Sesu?

³ ʼE maʼuhiga kiā tatou takitokotahi ke tou ʼiloʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo Sesu. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ko te faka ʼuhiga ʼaenī ʼo te maʼuli heʼegata, ke nātou ako ke nātou ʼiloʼi ia koe, te ʼAtua moʼoni pe e tahi, pea mo ia ʼaē neʼe ke fekauʼi mai, ia Sesu Kilisito.” (Soane 17:​3, MN ) Ei, ʼe tou lava maʼu te maʼuli heʼegata ʼi te palatiso kelekele, mo kapau ʼe tou ʼiloʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito. (Soane 14:6) Tahi ʼaē meʼa, ʼe tuku mai e Sesu te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe lelei tokotahi ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe tonu ke tou maʼu pea mo te faʼahiga aga iā muʼa ʼo te hahaʼi. (Soane 13:​34, 35) ʼI te ʼuluaki kapite ʼo te tohi ʼaenī, neʼe fakamahino ai te moʼoni ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. ʼI te temi nei, tou vakaʼi te moʼoni ʼaē ʼe akoʼi mai ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo Sesu Kilisito.

TE MESIA ʼAĒ NEʼE FAKAPAPAUʼI MAI

4. Koteā te faka ʼuhiga ʼo te ʼu higoa faka tuʼulaga ko “te Mesia” pea mo “Kilisito”?

⁴ Kua fualoa ki muʼa atu kae heʼeki tupu ia Sesu, neʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ʼe fekauʼi mai anai e te ʼAtua tana tagata, ko te Mesia peʼe ko Kilisito. Ko te ʼu higoa faka tuʼulaga “te Mesia” (mai te Faka Hepeleo) pea mo “Kilisito” (mai te Faka Keleka) ko tonā faka ʼuhiga ko “Te Fakanofo.” Ko te Tagata ʼaia neʼe fakapapauʼi mai ʼe fakanofo anai e te ʼAtua ki he tuʼulaga makehe. ʼI te ʼu kapite ʼaē ka hoa mai ʼo te tohi ʼaenī, ʼe tou ako anai te tahi ʼu faʼahi ʼo ʼuhiga mo te tuʼulaga maʼuhiga ʼo te Mesia moʼo fakahoko te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua. ʼE tou toe vakaʼi ai anai mo te ʼu tapuakina ʼaē kua lava foaki mai e Sesu kiā tatou ʼi te temi nei. Kae ʼi muʼa ʼo te tupu ʼo Sesu, neʼe lagi feʼuiʼaki e te tokolahi, ‛Ko ai ʼapē te Mesia?’

5. Koteā ʼaē neʼe tui papau ki ai ia te ʼu tisipulo ʼo Sesu ʼo ʼuhiga mo ia?

⁵ ʼI te ʼuluaki sēkulō, ko te ʼu tisipulo ʼo Sesu ʼo Nasaleti neʼe nātou tui papau ʼe ko ia te Mesia ʼaē neʼe tala fakakikite. (Soane 1:41) Ko tana tahi tisipulo, te tagata ko Simone Petelo, neʼe ina tala fakahagatonu age kiā Sesu: “Ko koe ia Kilisito.” (Mateo 16:​16, MN ) Kae he koʼe neʼe lava tui papau ia te ʼu tisipulo ʼaia, ʼo feiā mo tatou, neʼe ko Sesu moʼoni te Mesia ʼaē neʼe fakapapauʼi mai?

6. ʼAki he fakatā, koutou fakahā mai peʼe koteā ʼaē neʼe fai e Sehova moʼo faka fealagia ki tana hahaʼi agatonu ke nātou ʼiloʼi peʼe ko ai te Mesia.

⁶ Ko te ʼu polofeta ʼo te ʼAtua ʼaē neʼe māʼuʼuli ʼi muʼa ʼo te tupu ʼa Sesu, neʼe lahi tanatou tala fakakikite te ʼu ʼaluʼaga kehekehe ʼo ʼuhiga mo te Mesia. ʼAki te ʼu faʼahi ʼaia neʼe feala ai hanatou ʼiloʼi peʼe ko ai ia te Mesia. Koʼeni tona fakatā: Kapau la ʼe kole atu ke koutou ʼolo ki he malaʼe vakalele, ʼo kumi mai ai he tahi neʼe mole heʼeki koutou felāveʼi mo ia. ʼE mahino ia, ʼe ʼaoga ʼaupito anai ke fakamatalatala atu e he tahi tona agaaga ke feala hakotou ʼiloʼi ia ia. ʼO toe feiā aipe, neʼe fekauʼi e Sehova tana ʼu polofeta, ke nātou fakamatalatala ʼi te Tohi-Tapu, te ʼu gāue ʼaē ka fai anai e te Mesia, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ka hoko kiā ia. Ko te hoko ʼo te ʼu lea faka polofeta ʼaia neʼe feala ai ki tana hahaʼi agatonu ke nātou ʼiloʼi lelei peʼe ko ai te Mesia.

7. Koteā te ʼu lea faka polofeta e lua ʼaē neʼe hoko ʼo ʼuhiga mo Sesu?

⁷ Tou vakaʼi pe he ʼu lea faka polofeta e lua. ʼUluaki, iā taʼu e 700 tupu ʼi muʼa ʼo te tupu ʼo te Mesia, neʼe fakakikite e te polofeta ko Mikea, ko te Mesia ʼaia ʼe tupu anai ʼi Petelehemi, ko he kiʼi kolo veliveli ʼi te fenua ʼo Suta. (Mikea 5:2) Kofea koa te kolo ʼaē neʼe tupu ai Sesu? Neʼe tupu ʼi te kolo tonu ʼaia. (Mateo 2:​1, 3-9) Lua, ʼi ni ʼu sēkulō ki muʼa atu, neʼe fakakikite ʼi te tohi ʼo Taniela 9:​25, te taʼu ʼaē ka haʼu ai te Mesia: te taʼu 29 ʼo totatou temi.a Ko te hoko ʼo te ʼu lea faka polofeta ʼaia pea mo te tahi ʼu lea faka polofeta ʼe ko he fakamoʼoni ʼaia neʼe ko Sesu te Mesia ʼaē neʼe fakapapauʼi mai.

8, 9. Koteā te ʼu fakamoʼoni ʼaē neʼe hā lelei ai ʼi tona papitema, neʼe ko Sesu te Mesia?

⁸ Neʼe ʼiloga lelei te tahi fakamoʼoni ʼe ko Sesu te Mesia, ʼi te teitei fakaʼosi ʼo te taʼu 29 ʼo totatou temi. Neʼe ko te taʼu ʼaia ʼaē neʼe ʼalu ai ia Sesu ki te vaitafe ʼo Solotane, ke papitemaʼi ia ia e Soane Patita. Neʼe fakapapau age e Sehova kiā Soane Patita he fakaʼiloga ke feala hana ʼiloʼi te Mesia, pea neʼe sio ki te fakaʼiloga ʼaia ʼi te papitema ʼo Sesu. ʼE fakamatala fēnei ʼi te Tohi-Tapu te meʼa ʼaē neʼe hoko: “ ʼI tona ʼosi papitemaʼi, neʼe hake ake aipe ia Sesu mai te vai; pea koʼeni ia te lagi neʼe ʼava age, pea neʼe sio ia ki te laumālie ʼo te ʼAtua ʼe hifo age kiā te ia ohage he lupe. Pea koʼeni, mai te lagi, te leʼo neʼe ina ʼui fēnei: ‛Ko ia nei ko toku ʼAlo, ia te ʼofaina, ʼaenī kua au fiafia ʼaupito iā te ia.’ ” (Mateo 3:​16, 17, MN ) ʼI tana ʼosi sio pea mo logo ki te meʼa ʼaia, neʼe tui papau ia Soane ko te ʼAtua ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ia Sesu. (Soane 1:​32-34) ʼI te lakaga ʼaē neʼe foaki ai kiā te ia te laumālie ʼo te ʼAtua, tona mālohi gāue, neʼe liliu ai ia Sesu ko te Mesia, peʼe ko Kilisito, te tagata ʼaē neʼe fakanofo ke liliu ko te Takitaki pea mo te Hau.​—Isaia 55:4.

⁹ ʼAki te hoko ʼo te ʼu lea faka polofeta pea mo te fakamoʼoni totonu ʼa Sehova ʼAtua, ʼe hā lelei ai neʼe ko Sesu te Mesia ʼaē neʼe fakapapauʼi mai. Kae ko te Tohi-Tapu ʼe tali ki te tahi ʼu fehuʼi maʼuhiga e lua ʼo ʼuhiga mo Sesu Kilisito: Neʼe haʼu koa maifea, pea neʼe feafeaʼi tona ʼulugaaga?

NEʼE HAʼU KOA SESU MAIFEA?

10. Koteā ʼaē ʼe tou ako ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼo Sesu ʼi muʼa ʼo tana haʼu ki te kele?

¹⁰ ʼE tuʼu ʼi te Tohi-Tapu ko Sesu neʼe maʼuli ʼi selo ʼi muʼa ʼo tana haʼu ki te kele. Neʼe fakakikite e Mikea ko te Mesia ʼe tupu anai ʼi Petelehemi, pea mo ina toe ʼui foki neʼe kua tupu “talu mai te ʼu ʼaho ʼo te ʼu temi heʼegata.” (Mikea 5:2) ʼE lahi te ʼu lakaga neʼe ʼui ai e Sesu neʼe maʼuli ʼi selo ʼi muʼa ʼo tana tupu tagata. (Soane 3:13; 6:​38, 62; 17:​4, 5) ʼI tona ʼuhiga laumālie ʼi selo, neʼe makehe te ʼu felogoi ʼa Sesu pea mo Sehova.

11. ʼE ʼiloga feafeaʼi mai ʼi te Tohi-Tapu ko Sesu ʼe ko te ʼAlo maʼuhiga ʼaupito ʼo Sehova?

¹¹ Ko Sesu ʼe ko te ʼAlo maʼuhiga ʼaupito ʼo Sehova​—pea ʼe ʼi ai tona tupuʼaga lelei. ʼE fakahigoa ia ia ko “te ʼuluaki tupu ʼo te ʼu fakatupu fuli,” koteʼuhi neʼe ko ia te ʼuluaki fakatupu ʼa te ʼAtua.b (Kolose 1:​15, MN ) ʼE ʼi ai te faʼahi ʼaē ʼe tupu ai te makehe ʼo tona ʼAlo. ʼE ko “tona Alo Ulutokotahi.” (Soane 3:16) Ko tona faka ʼuhiga neʼe ko Sesu tokotahi pe ʼaē neʼe fakatupu fakahagatonu e te ʼAtua. Tahi ʼaē meʼa, neʼe ko Sesu tokotahi ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua moʼo fakatupu ia meʼa fuli ʼaē. (Kolose 1:16) ʼE toe fakahigoa foki ia Sesu ko “te folafola.” (Soane 1:14) ʼE hā ʼaki mai, neʼe ko hana tagata fakafofoga, neʼe ina tala he ʼu logo pea mo he ʼu fakatotonu ki te tahi ʼu foha fakalaumālie pea mo fakakelekele ʼo te ʼAtua.

12. ʼE tou ʼiloʼi feafeaʼi ko te ʼAlo ʼuluaki tupu ʼe mole tatau mo te ʼAtua?

¹² Ko te ʼAlo ʼuluaki tupu ʼaia, ʼe tatau koa mo te ʼAtua ohage ko te faʼahi ʼaē ʼe faka tui kiai ʼihi hahaʼi? ʼE mole tuʼu te manatu ʼaia ʼi te Tohi-Tapu. Ohage ko tona ʼui ʼi te palakalafe neʼe hoki ʼosi atu, neʼe fakatupu te ʼAlo, ʼo mahino mai neʼe ʼi ai tona kamataʼaga. Kae ʼe kehekehe ia ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua, ʼaē ʼe ʼui ʼe mole ʼi ai hona kamataʼaga pea mo hona gataʼaga. (Pesalemo 90:2) Neʼe mole he temi neʼe fia tatau ai te ʼAlo ʼulu tokotahi ʼaia mo tana Tāmai. ʼE akoʼi lelei mai ʼi te Tohi-Tapu ko te Tāmai ʼe lahi age ʼi tona ʼAlo. (Soane 14:28; 1 Kolonito 11:3) Ko Sehova tokotahi “te ʼAtua Māfimāfi.” (Senesi 17:1) Koia ʼe mole hona tatau.c

13. ʼI te Tohi-Tapu, koteā tona faka ʼuhiga ʼo te ʼui ʼaē ko te ʼAlo ʼe ko “te pāki ʼo te ʼAtua fakapulipuli”?

¹³ Ko Sehova mo tona ʼAlo ʼuluaki tupu, neʼe kua nā felogoi lelei talu mai ni taʼu e lauʼi miliale, kae heʼeki fakatupu ia te lagi mo ʼona fetuʼu, pea mo te kele. Pea neʼe nā feʼofani ʼaupito. (Soane 3:35; 14:31) Ko te ʼAlo ʼofaina ʼaia neʼe hage pe ko tana Tamai. Koia ʼaē ʼe ʼui ai ʼi te Tohi-Tapu ko te ʼAlo ʼe ko “te pāki ʼo te ʼAtua fakapulipuli.” (Kolose 1:​15, MN ) Ei, ohage pe ko he foha ʼe hoko lelei ki tana tāmai ʼi he ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ʼo toe feiā aipe ko te ʼAlo ʼaia ʼaē neʼe maʼuli ʼi selo, neʼe ʼiloga lelei iā ia te ʼu kalitātē pea mo te ʼulugaaga ʼo tana Tāmai.

14. Neʼe hoko feafeaʼi te tupu tagata ʼo te ʼAlo ʼulu tokotahi ʼo Sehova?

¹⁴ Ko te ʼAlo ʼulu tokotahi ʼo Sehova, neʼe ina tali ke mavae ʼi te lagi kae haʼu ki te kele ʼo tupu tagata ai. Kae ʼe lagi koutou feʼekeʼaki: ‛ʼE lava feafeaʼi ki he laumālie ke tupu tagata?’ Moʼo fakahoko te faʼahi ʼaia, neʼe fai e Sehova te milakulo. Neʼe ina momoli ifo te maʼuli ʼo tona ʼAlo ʼuluaki tupu ke fuafatuʼi e te taʼahine taupoʼou Sutea ko Malia. Kae neʼe mole tupu ʼi hana ʼu felāveʼi fakasino mo he tagata. Neʼe fānauʼi e Malia te tama haohaoa ʼo ina fakahigoaʼi ko Sesu.​—Luka 1:​30-35.

NEʼE FEAFEAʼI KOA TE ʼULUGAAGA ʼO SESU?

15. He koʼe ʼe tou lava ʼui, ʼaki ia Sesu, ʼe tou ʼiloʼi lelei age ai ia Sehova?

¹⁵ ʼE tou lava ʼiloʼi lelei ia Sesu ʼaki tana ʼu palalau pea mo te ʼu gāue ʼaē neʼe ina fai ʼi tana kei maʼuli ʼi te kele. Ko te tahi faʼahi ʼaē ʼe maʼuhiga ʼaupito, heʼe ʼaki ia Sesu ʼe tou ʼiloʼi lelei age ia Sehova. ʼUhi koteā? Tou manatuʼi ko te ʼAlo ʼaia neʼe ʼiloga lelei iā te ia te agaaga ʼo tana Tāmai. Koia ʼaē neʼe ʼui fēnei ai e Sesu ki tana tahi tisipulo: “Ko ʼaē kua sio kiā te au, kua [toe] sio [foki] ki te Tāmai.” (Soane 14:​9, MN ) Ko te ʼu Evaselio e fā, ʼo Mateo, Maleko, Luka pea mo Soane, ʼe fakamatalatala lelei ai te maʼuli ʼo Sesu Kilisito, mo tana ʼu gāue, pea mo tona ʼu kalitātē.

16. Koteā te logo ʼaē neʼe tala tāfito e Sesu, pea ko tana ʼu akonaki neʼe haʼu mai ia ai?

¹⁶ Neʼe logona Sesu ʼi tona ʼuhiga ‘Tagata Faiakonaki.’ (Soane 1:38; 13:​13, MN ) Koteā ʼaē neʼe ina akoʼi ki te hahaʼi? Neʼe ina akoʼi tāfito age “te logo lelei ʼo te puleʼaga”​—te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe tuʼu ʼi selo, te puleʼaga ʼaia ʼaē ka ina puleʼi anai te kele kātoa, pea mo ina foaki anai he ʼu tapuakina ʼe heʼegata ki te hahaʼi fakalogo. (Mateo 4:​23, MN ) Neʼe ko he logo mai ia ʼai? Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe au akonaki ʼe mole ʼaʼaku ia, kae ʼe ʼa ia ʼaē neʼe ina fekauʼi mai au,” ia Sehova. (Soane 7:​16, MN ) Neʼe ʼiloʼi e Sesu ʼe loto e tana Tāmai ke logo te hahaʼi ki te logo lelei ʼo te Puleʼaga. ʼI te Kapite 8, ʼe tou vakaʼi ai anai te tahi ʼu faʼahi ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea mo te ʼu gāue ʼaē ka ina fai.

17. Kofea ʼaē neʼe faiakonaki ai ia Sesu, pea he koʼe ʼe faiga mālohi feiā moʼo faiakonaki ki te hahaʼi?

¹⁷ Kofea ʼaē neʼe faiakonaki ai ia Sesu? ʼI te potu fuli pe ʼaē neʼe ina maʼu ai te hahaʼi​—ʼi te ʼu kolo ʼo te tuvao, mo te ʼu kolo lalahi, mo te ʼu kolo liliki, ʼi te ʼu lapalasi fakatauʼaga meʼa, pea mo te ʼu ʼapi. Neʼe mole talitali ia Sesu ke ʼolo age te hahaʼi kiā te ia, kae neʼe ʼalu ia kiā nātou. (Maleko 6:56; Luka 19:​5, 6) He koʼe koa neʼe faiga mālohi feiā ia Sesu pea mo ina fakaʼaogaʼi lahi tona temi ʼi te fai faka mafola pea mo te faiakonaki? Koteʼuhi ʼi tana fai te faʼahi ʼaia, neʼe ina fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo ia, pea neʼe ina fai tuʼumaʼu te finegalo ʼo tana Tamai. (Soane 8:​28, 29) Kae neʼe ʼi ai te tahi tupuʼaga ʼo tana fai faka mafola: neʼe ʼofa ki te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai kiā te ia. (Mateo 9:​35, 36) Neʼe liʼakina nātou e tanatou kau takitaki lotu, ʼaē neʼe tonu ke nātou akoʼi age te moʼoni ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu. Neʼe ʼiloʼi e Sesu neʼe ʼaoga ʼaupito ki te hahaʼi ke nātou logo ki te logo ʼo te Puleʼaga.

18. Ko te ʼu kalitātē fea ʼo Sesu ʼe koutou leleiʼia?

¹⁸ Ko Sesu neʼe ko he tagata neʼe agaʼofa pea mo loto manavaʼofa. Neʼe felogoi lelei mo te hahaʼi pea mo agalelei. Māʼia pe la mo te kihiʼi tamaliki neʼe nātou fia ʼolo kiā te ia. (Maleko 10:​13-16) Neʼe mole fakapalatahi, pea neʼe fehiʼa ki te aga kākā pea mo te aga heʼe faitotonu. (Mateo 21:​12, 13) Neʼe ina gaohi fakaleleiʼi ia te hahaʼi fafine, ʼaē neʼe meʼa noaʼi nātou ʼi te temi ʼaia. (Soane 4:​9, 27) Neʼe agavaivai moʼoni. ʼI te tahi lakaga, neʼe ina fufulu te ʼu vaʼe ʼo tana ʼu ʼapositolo, kae ʼi te agamāhani neʼe ko te gāue ʼaia ʼa he sinifu.

19. Ko te ʼaluʼaga fea ʼaē neʼe hā ai te ʼofa mamahi ʼa Sesu ki te hahaʼi?

¹⁹ Neʼe ʼofa mamahi ia Sesu ki te hahaʼi. Neʼe ʼasi lelei te faʼahi ʼaia, ʼi tana fakaʼaogaʼi te mālohi ʼo te laumālie ʼo te ʼAtua moʼo fakamālōlō faka milakulo ia te hahaʼi. (Mateo 14:14) Ohage la, neʼe haʼu te tagata kilia kiā te ia pea mo ina ʼui fēnei: “Kapau e ke loto ki ai e ke fealagiape toku fakamaʼa.” Neʼe logoʼi e Sesu te mamahi ʼaē neʼe tau mo te tagata ʼaia. ʼI tona ʼofa mamahi, neʼe faoʼi atu e Sesu tona nima ʼo fāfā kiā ia, pea mo ʼui maʼana: “E au loto ke ke maʼa.” Pea neʼe puli ai te kilia ʼa te tagata. (Maleko 1:​40-42) ʼE mahino ia neʼe fīmālie ʼaupito ai te loto ʼa te tagata.

NEʼE AGATONU ʼO AʼU KI TANA MATE

20, 21. Koteā te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku mai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fakalogo agatonu ki te ʼAtua?

²⁰ ʼE tuku mai e Sesu te faʼifaʼitaki lelei ʼaupito ʼo ʼuhiga mo te fakalogo agatonu ki te ʼAtua. Neʼe nofo agatonu ki tana Tāmai ʼaē ʼi selo ʼi te ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ʼi te ʼu fakafeagai kehekehe pea mo te ʼu mamahi fuape neʼe tau mo ia. Neʼe fakafeagai mālohi ki te ʼu fai fakahala ʼa Satana pea mo ina lava tekeʼi. (Mateo 4:​1-11) ʼI te tahi temi, ko ʼihi kāiga totonu ʼo Sesu neʼe mole nātou tui kiā te ia, pea neʼe nātou ʼui “kua ʼuluvale ia.” (Maleko 3:​21, MN ) Neʼe mole tokagaʼi e Sesu tanatou ʼu palalau, kae neʼe ina hagākina ʼo fai ia te gāue ʼa te ʼAtua. Logola tona leakoviʼi, kae neʼe loto lolomi, ʼo mole ina tali koviʼi tana kau fakafeagai.​—1 Petelo 2:​21-23.

²¹ Neʼe nofo agatonu ia Sesu ʼo aʼu ki tana mate, neʼe ko he mate fakaʼofaʼofa pea mo fakamataku iā nima ʼo tona ʼu fili. (Filipe 2:8) ʼI te ʼaho fakaʼosi ʼo tona maʼuli fakatagata, neʼe ina kātakiʼi tona puke e te kau pelepitelo, tona tukugakoviʼi e te kau fakamoʼoni loi, tona faka lakahalaʼi e te ʼu tuʼi fakamāu kākā, tona manukiʼi e te hahaʼi, pea mo tona gaohi koviʼi e te kau solia. ʼI tona tutuki ʼi te pou, neʼe tugaki fakaʼosi ia Sesu pea ʼui maʼana: “Ko te meʼa ʼaia kua hoko!” (Soane 19:​30, MN ) Kae ʼi te tolu ʼaho, ʼi te ʼosi mate ʼo Sesu, ko tana Tāmai ʼaē ʼi selo neʼe ina toe fakatuʼuake ia ia ki te maʼuli fakalaumālie. (1 Petelo 3:18) Hili kiai ni vāhaʼa, pea toe liliu ki selo ʼo “heka ʼi te toʼomataʼu ʼo te ʼAtua,” pea mo talitali ke foaki age te tuʼulaga hau.​—Hepeleo 10:​12, 13, MN.

22. Koteā ʼaē kua fealagia ʼaki te mate agatonu ʼa Sesu?

²² Koteā ʼaē kua fealagia ʼaki te mate agatonu ʼa Sesu? ʼAki te mate ʼa Sesu kua tou maʼu te fealagia ke tou māʼuʼuli ʼo heʼegata ʼi te palatiso kelekele, ohage ko tona fakatuʼutuʼu e Sehova talu mai te kamataʼaga ʼo te malamanei. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te kapite ʼaē ka hoa mai, te faʼahi ʼaia kua faka fealagia ʼaki te mate ʼa Sesu.