Tou Fakaʼamu Ke Leleiʼia e Sehova Te ʼu Meʼa ʼAē ʼe Tou Fai
“ ʼO ʼuhiga . . . mo te faʼahi ʼaia, ke ke manatuʼi ʼau, Ê toku ʼAtua . . . Ke ke manatuʼi ʼau, Ê toku ʼAtua, ʼo ʼuhiga mo te ʼu gāue lelei ʼaē neʼe ʼau fai.”—Nehemia 13:22, 31.
1. Koteā te ʼu tokoni ʼaē ʼe maʼu e nātou ʼaē kua foaki tonatou maʼuli ki te ʼAtua, ke feala ai hanatou fakahoko fakalelei tonatou ʼu maʼua kia Sehova?
ʼE MAʼU e te kau kaugana ʼa Sehova te ʼu tokoni fuli ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou ke feala ai hanatou fakahoko fakalelei tonatou ʼu maʼua kia te ia. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe nātou vāhaʼa lelei mo te ʼAtua, ʼi tanatou kau ki tana kautahi fakakelekele. Neʼe ina fakahā tana ʼu fakatuʼutuʼu kia nātou, pea neʼe ina foaki age kia nātou te tokoni pea mo te fakasiosio tonu ʼi te faʼahi fakalaumālie ʼaki tona laumālie maʼoniʼoni. (Pesalemo 51:11; 119:105; 1 Kolonito 2:10-13) ʼI tana tokagaʼi te ʼu ʼaluʼaga makehe ʼaia, ʼe kole e Sehova, ʼaki he lotoʼofa, ke fakahoko e tana ʼu kaugana ʼi te kele tonatou ʼu maʼua ʼo ʼuhiga mo nātou totonu pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fakahoko ʼaki tona mālohi pea mo te tokoni ʼo tona laumālie maʼoniʼoni.
2. (a) He koʼe ʼe feala ke tou ʼui neʼe fakahoko fakalelei e Nehemia tona ʼu maʼua ki te ʼAtua? (b) Neʼe koteā te kole ʼaē neʼe fakaʼosi ʼaki e Nehemia te tohi faka Tohi-Tapu ʼaē ʼe fakatoʼo kiai tona higoa?
2 Ko te tagata neʼe ina fakahoko fakalelei tona ʼu maʼua ki te ʼAtua, neʼe ko Nehemia, te tagata ʼaē neʼe ko tana gāue ko te fakafonu te ipu vino ʼo te Hau Pelesia ko Artaxerxès (Nima Loa). (Nehemia 2:1) Neʼe liliu ia Nehemia ko te kovana ʼo te kau Sutea, pea neʼe ina toe fakatuʼu te ʼu kaupā ʼo Selusalemi logope la te ʼu fili pea mo te ʼu tuʼutāmaki ʼaē neʼe hoko kia ia. ʼAki he loto faiva ki te tauhi moʼoni, neʼe ina faka maʼuhigaʼi te Lao ʼa te ʼAtua pea neʼe ina fakahā he loto tokaga kia nātou ʼaē neʼe taʼomia. (Nehemia 5:14-19) Neʼe uga e Nehemia te kau Levite ke nātou fakamaʼa tuʼumaʼu ia nātou, mo nātou leʼoleʼo te ʼu matapā, pea mo nātou fakaliliu te ʼaho ʼo te Sapato ko he ʼaho taputapu. Koia la ʼaē neʼe feala ke faikole fēnei ai: “ ʼO ʼuhiga foki mo te faʼahi ʼaia, ke ke manatuʼi ʼau, Ê toku ʼAtua, pea ke ke ʼofa mai ʼo mulimuli ki te mahu ʼo tou loto manavaʼofa.” Tahi ʼaē meʼa, neʼe fakaʼosi lelei e Nehemia tana tohi ʼaē neʼe takitaki e te ʼAtua ʼaki te kole ʼaenī: “Ke ke manatuʼi ʼau, Ê toku ʼAtua, ʼo ʼuhiga mo te ʼu gāue lelei ʼaē neʼe ʼau fai.”—Nehemia 13:22, 31.
3. (a) ʼE koutou fakamahino feafeaʼi anai he tahi ʼe ina fai te meʼa ʼaē ʼe lelei? (b) Kapau ʼe tou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe fai e Nehemia, pea koteā te ʼu fehuʼi ʼaē ʼe feala ke tou fai kia tatou?
3 Ko he tahi ʼe ina fai te meʼa ʼaē ʼe lelei, ʼe ko he tahi ʼe finegaloʼofa pea ʼe ina fakahoko te ʼu gāue agatonu ʼaē ʼe ʼaoga ki te hahaʼi. Neʼe ko te ʼuhiga ʼaia ʼo Nehemia. Neʼe manavasiʼi ki te ʼAtua ʼaki he loto fakaʼapaʼapa pea mo gāue mālohi ki te tauhi moʼoni. Pea tahi ʼaē meʼa, neʼe loto fakafetaʼi ki te ʼu pilivilesio ʼaē neʼe ina maʼu ʼi te tauhi ki te ʼAtua, pea neʼe ina fakahoko fakalelei tona ʼu maʼua kia Sehova. Kapau ʼe tou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai, pea ʼe lagi feala ke tou fai te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE ʼau faka ʼuhiga feafeaʼi koa te ʼu pilivilesio pea mo te ʼu maʼua ʼaē ʼe foaki mai e te ʼAtua? E feafeaʼi koa taku faʼahiga fai ʼo taku ʼu gāue kia Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito?’
ʼE ʼi Ai Totatou ʼu Maʼua Ki Te ʼAtua, He Kua Tou Maʼu Te ʼAtamai Mālama
4. Koteā te fakatotonu ʼaē neʼe fai e Sesu ki tana ʼu tisipulo, pea koteā ʼaē neʼe fai ʼe nātou ʼaē “neʼe nātou lotolelei ki te maʼuli heʼegata”?
4 Neʼe fai e Sesu ki tana ʼu tisipulo te fakatotonu ʼaenī: “Koutou ʼolo pea ke koutou fai ni ʼu tisipulo ʼi te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli pe, ʼo papitemaʼi ia nātou . . . ʼo koutou ako ia nātou ke nātou mulimuli ki te ʼu meʼa fuli pe ʼaē neʼe ʼau fakatotonu atu kia koutou.” (Mateo 28:19, 20) Moʼo fai ʼo ni ʼu tisipulo neʼe tonu ke nātou akoʼi te hahaʼi. Ko nātou ʼaē neʼe akoʼi pea mo “lotolelei ki te maʼuli heʼegata” neʼe papitemaʼi nātou ohage ko Sesu. (Gāue 13:48; Maleko 1:9-11) ʼE tupu anai ʼi tonatou loto te holi ʼaē ke nātou mulimuli kia meʼa fuli ʼaē neʼe ina fakatotonu age. Neʼe nātou foaki tonatou maʼuli ki te ʼAtua, he neʼe nātou maʼu te ʼatamai mālama ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, pea mo nātou maʼuliʼi.—Soane 17:3.
5, 6. ʼE tonu ke tou mahino feafeaʼi kia Sake 4:17? Koutou tuku mai he faʼifaʼitaki.
5 Kapau ʼe loloto tatatou ako ʼo te Tohi-Tapu, pea ʼe loloto anai te fakatafito ʼo tatatou tui. Tahi ʼaē meʼa, ʼe toe lahi anai mo tatatou ʼu maʼua ki te ʼAtua. ʼE ʼui fēnei ia Sake 4:17: “Kapau ʼe ʼi ai he tahi ʼe ina ʼiloʼi te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe tonu, kae mole ina fai, ʼe agahala ia.” Ko te talanoa ʼaia ʼe mahino ia, ʼe ko te fakaʼosi palalau ʼaia ʼa te tisipulo ko Sake ʼo ʼuhiga mo te fia hā ʼa ʼihi kae mole nātou tuku ki te ʼAtua ke ina takitaki tonatou maʼuli katoa. Kapau ʼe ʼiloʼi e he tahi ʼe mole feala ke ina fakahoko he meʼa ʼo tologa mo kapau ʼe mole tokoni kiai ia Sehova, kae mole ina fai he meʼa moʼo fetogi, ʼe ko he agahala ia. Kae ko te ʼu palalau ʼa Sake ʼe toe feala foki ke faka ʼuhiga ki te ʼu agahala ʼaē neʼe hoko he neʼe mole tou fai te meʼa ʼaē neʼe tonu ke tou fai. Ohage la, ʼi te lea fakatātā ʼa Sesu ʼo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao, neʼe mole tauteaʼi te ʼu tao ʼuhi ko tanatou ʼu gāue kovi, kae ʼuhi ko tanatou mole lagolago ki te ʼu tēhina ʼa Kilisito.—Mateo 25:41-46.
6 Ko te tagata neʼe ina ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, pea neʼe mole tuputupu vave ia ʼi te faʼahi fakalaumālie, koteʼuhi neʼe mole heʼeki ina tuku tana suluka, logope kua ina ʼiloʼi ʼe tonu ke ina tuku te faʼahi ʼaia. Neʼe kole age e te tagata ʼāfea ke ina lau ia Sake 4:17. ʼI tana ʼosi fakamahino te faka ʼuhiga ʼo te vaega ʼaia ʼo te Tohi-Tapu, neʼe ʼui fēnei e te tagata ʼāfea: “Logope la ʼe mole heʼeki ke papitema, kae ʼe ʼi ai tou maʼua ki te ʼAtua pea ʼe tonu ke ke fakahoko katoa tou maʼua ʼaia.” Meʼa fakafiafia foki, neʼe tali e te tagata, ʼo ina tuku tana suluka, pea mole fualoa ʼaia pea neʼe feala leva ke papitema moʼo fakahā kua ina foaki tona maʼuli kia Sehova ʼAtua.
ʼE ʼi Ai Totatou ʼu Maʼua ʼi Te Minisitelio
7. Koteā te faʼahiga fai moʼo fakahā tatatou loto fakafetaʼi ʼo ʼuhiga mo “te ʼatamai mālama ʼo te ʼAtua”?
7 ʼE tonu ke tou holi fakamalotoloto ke leleiʼia tatou e totatou Tupuʼaga. Ko te faʼahiga fai moʼo fakahā totatou loto fakafetaʼi ki te “ ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua,” ʼe ko te fakahoko ia ʼo te gāue ʼaē ko te fai ʼo ni ʼu tisipulo ʼo tona ʼAlo, ko Sesu Kilisito. Ko te tahi ʼaia faʼahiga fai moʼo fakahā tatatou ʼofa ki te ʼAtua pea mo ʼotatou kāiga. (Tāʼaga Lea 2:1-5; Mateo 22:35-40) Ei, ʼe ʼi ai totatou ʼu maʼua ki te ʼAtua he kua tou ʼiloʼi ia ia, pea ʼe tonu ke tou faka ʼuhiga fēnei te hahaʼi, ko te hahaʼi ʼe feala ke nātou liliu ko ni ʼu tisipulo.
8. He koe ʼe feala ke tou ʼui neʼe logoʼi e Paulo ʼi tona loto, ʼe ʼi ai tona maʼua ki te ʼAtua ʼi tana minisitelio?
8 Neʼe ʼiloʼi e te ʼapositolo ko Paulo ko te tali ʼaki te loto katoa ia te logo lelei pea mo fakalogo kiai, ʼe iku ki te maʼuli, kae ko te fakafisi ki te logo ʼaia ʼe iku anai ia ki te fakaʼauha. (2 Tesalonika 1:6-8) Koia la ʼaē neʼe ina logoʼi ai ʼi tona loto, ʼe ʼi ai tona ʼu maʼua kia Sehova ʼi tana minisitelio. ʼI tona fakahagatonu, neʼe mahino lelei kia Paulo pea mo tona ʼu tēhina te maʼuhiga ʼo tonatou minisitelio, koia la ʼaē neʼe nātou tokakaga lelei ai ke ʼaua naʼa manatu te hahaʼi ʼe nātou maʼu paʼaga ʼaki te gāue ʼaia. Pea tahi ʼaē, neʼe uga e te loto ʼo Paulo ke ina ʼui fēnei: “Kapau ʼe ʼau tala te logo lelei, ʼe mole ko he meʼa ke ʼau fakavikiviki kia te ʼau, kae ʼe ko he meʼa maʼuhiga neʼe fakamaʼua mai kia te ʼau. Ei, malaʼia kia ʼau mo kapau ʼe mole ʼau tala te logo lelei!”—1 Kolonito 9:11-16.
9. Koteā te maʼua maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke fakahoko e te kau Kilisitiano fuli?
9 Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko tatou ko ni ʼu kaugana kua foaki totatou maʼuli kia Sehova, ‘ ʼe ko he maʼua kia tatou ke tou tala te logo lelei.’ Ko totatou maʼua te faka mafola ʼo te logo ʼo te Puleʼaga. Neʼe tou tali te maʼua ʼaia ʼi te temi ʼaē neʼe tou foaki ai totatou maʼuli ki te ʼAtua. (Vakaʼi ia Luka 9:23, 24.) Pea tahi ʼaē, ʼe ʼi ai totatou maʼua ʼe tonu ke tou fakahoko. Neʼe ʼui fēnei e Paulo: “ ʼE ʼi ai toku maʼua ki te hahaʼi Keleka pea mo te hahaʼi Matāpule, ki te hahaʼi ʼatamai pea mo nātou ʼe vavale: koia la ʼaē ʼe ʼau toe lotomālohi ai foki ke ʼau fakahā atu te logo lelei kia koutou ʼaē ʼi Loma.” (Loma 1:14, 15) Neʼe ʼi ai te maʼua ʼo Paulo koteʼuhi neʼe ina ʼiloʼi neʼe ko hona maʼua ke fai faka mafola, ke feala ai ki te hahaʼi ke nātou logo ki te logo lelei pea mo hāofaki ai ia nātou. (1 Timoteo 1:12-16; 2:3, 4) Koia, neʼe gāue ai moʼo fakahoko tana gāue pea mo fakahoko tona maʼua ki te hahaʼi. ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano, ʼe tou maʼu mo tatou te maʼua ʼaia. Ko te faka mafola ʼo te Puleʼaga ʼe ko te tahi faʼahiga fai tāfito ʼaia moʼo fakahā tatatou ʼofa ʼaē ki te ʼAtua, mo tona ʼAlo, pea mo ʼotatou kāiga.—Luka 10:25-28.
10. Koteā ʼaē neʼe fai e ʼihi moʼo fakalahi ʼo tanatou minisitelio?
10 Ko te tahi faʼahiga fai moʼo fakahoko lelei totatou ʼu maʼua ki te ʼAtua, ʼe ko te fakaʼaogaʼi ʼo totatou ʼu fealagia moʼo faka mafola totatou minisitelio. Koʼeni tona faʼifaʼitaki: ʼI te ʼu taʼu pe ʼaenī, neʼe lahi te hahaʼi mai te ʼu fenua kehekehe neʼe nātou ʼolo ʼo nonofo ʼi Pilitania. Ke feala ki te ʼu hahaʼi ʼaia ke nātou logo ki te logo lelei, ko pionie e toko 800 tupu (ko te ʼu hahaʼi fai faka mafola katoa ʼo te Puleʼaga) pea mo te lauʼi teau kau Fakamoʼoni ʼe nātou ako te ʼu lea kehekehe. Neʼe ko he uga lelei ʼaia ke haʼele ki muʼa te minisitelio. Neʼe ʼui fēnei e te pionie, ʼe faiako ki te kalasi ʼi te lea faka Siaina: “Neʼe mole ʼau manatu ʼi he temi ʼe ʼau akoʼi anai taku lea ki ʼihi kau Fakamoʼoni, ke nātou akoʼi te moʼoni ki ʼihi ʼi te lea ʼaia. ʼE ko he meʼa fakafiafia!” ʼE feala koa ke koutou fai feiā takotou minisitelio?
11. Koteā ʼaē neʼe hoko ʼi te fai faka mafola faigamālie ʼa te tuagaʼane?
11 ʼE mahino ia ko tatou fuli ʼe tou faiga mālohi anai ke tou hāofaki he tagata mokā ʼe malemo. ʼO toe feiā aipe, ʼe loto e te kau kaugana ʼa Sehova ke nātou fakaʼaogaʼi tonatou ʼu fealagia moʼo fai faka mafola ʼi te ʼu faigamālie fuli. Mole heʼeki faʼa fualoa, ko te tuagaʼane neʼe heka ʼi te ʼu tafa ʼo te fafine ʼi te kā, pea neʼe palalau age kia ia ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu. ʼI tana fiafia ki te meʼa ʼaē neʼe fagono kiai, neʼe fai e te fafine te ʼu tuʼuga fehuʼi. ʼI te temi ʼaē neʼe tonu ai ke hifo te tuagaʼane ʼi te kā, neʼe kole mamahi age e te fafine ke ʼalu te tuagaʼane mo ia ki tona ʼapi, he neʼe kei lahi tana ʼu fehuʼi. Neʼe tali e te tuagaʼane. Neʼe koteā tona ʼu fua? Neʼe kamata te ako Tohi-Tapu, pea hili kiai māhina e ono, neʼe liliu te fafine ko he kaugā fagona ʼo te Puleʼaga mole heʼeki papitema. Mole fualoa, pea kua ina fai tana ʼu ako Tohi-Tapu e ono. ʼE ko he fakapale fakafiafia ʼaia ʼo te fakaʼaogaʼi e he tahi tona ʼu fealagia ki te selevisi ʼo te Puleʼaga!
12. ʼI totatou ʼuhiga kau minisi, ʼe lava feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi fakalelei tatatou ʼu fealagia ʼi te gāue fai faka mafola?
12 ʼE feala ke tou fakaʼaogaʼi lelei totatou ʼu fealagia ʼi totatou ʼuhiga minisi ʼi te gāue fai faka mafola, ʼo tou fakaʼaogaʼi te ʼu tohi ohage ko te tohi Te ʼAtamai Mālama ʼAē ʼe Ina Taki Ki Te Maʼuli Heʼegata ʼaē ko ʼona pasina e 192. ʼI ʼApelili 1996, ko te Komite ʼaē ʼe ina fai te ʼu tohi ʼi te Kolesi Pule ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe nātou tali te tā ʼo te tohi Te ʼAtamai Mālama ia lea e 140 tupu, pea, talu mai ai, kua tā te ʼu tohi e 30 500 000 ia lea e 111. Neʼe fakatuʼutuʼu te tohi ʼaia ke tokoni ki te kau ako ʼo te Tohi-Tapu ke feʼauga te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou ako ʼo ʼuhiga mo te Folafola ʼa te ʼAtua, pea ke nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova pea mo nātou papitema. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼe mole fualoa anai te fai ʼo te ʼu ako, koia ʼe feala ki te ʼu kaugā fai faka mafola ke nātou fai he ʼu ako mo he tahi ʼu hahaʼi, peʼe feala ke nātou fakatuputupu tanatou kau ki te gāue fai faka mafola pea mo te tahi ʼu agaaga ʼo te minisitelio. (Gāue 5:42; 20:20, 21) ʼI tanatou ʼiloʼi ʼaē ʼe ʼi ai tonatou maʼua ki te ʼAtua, ʼe nātou fakatokagaʼi te fakatokaga ʼa te ʼAtua. (Esekiele 33:7-9) Kae ko tanatou fakatuʼutuʼu tāfito ʼe ko te faka maʼuhigaʼi ʼo Sehova, pea mo tokoni ki te tokolahi ke nātou ako te logo lelei ʼi te temi nounou ʼaē ʼe kei toe ki te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa agakovi ʼaenī.
Ko Te ʼu Famili ʼe Nātou Fakahoko Fakalelei Tonatou ʼu Maʼua Ki Te ʼAtua
13. He koʼe ʼe tonu ke fai putuputu e te ʼu famili aga faka lotu he ako Tohi-Tapu?
13 Ko te ʼu hahaʼi pea mo te ʼu famili ʼaē ʼe hū ki te Lotu Faka Kilisitiano moʼoni, ʼe ʼi ai tonatou ʼu maʼua ki te ʼAtua pea ʼe tonu ke nātou “faiga ke nātou maʼu te ʼuhiga hahaʼi fakapotopoto” pea mo nātou liliu ʼo “mālolohi ʼi te tui.” (Hepeleo 6:1-3; 1 Petelo 5:8, 9) Ohage la, ko nātou ʼaē neʼe kua nātou ako te tohi Te ʼAtamai Mālama pea mo kua ʼosi papitema, ʼe tonu ke tuputupu tanatou mālama ki te Tohi-Tapu ʼi tanatou kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono, pea mo lau te Tohi-Tapu pea mo he tahi ʼu tohi faka Kilisitiano. ʼE tonu foki ki te ʼu famili aga faka lotu ke nātou fai tuʼumaʼu he ako faka famili, heʼe ko he faʼahi maʼuhiga ʼaia kia nātou ke nātou “nonofo ʼalaʼala, mo nonofo mālohi ʼi te tui, mo nātou fai he ʼu aga ʼe gali mo he ʼu tagata, pea mo nātou liliu ʼo mālolohi.” (1 Kolonito 16:13) Kapau ko koutou te pule faka famili, pea ʼe ʼi ai tokotou maʼua tāfito ia muʼa ʼo te ʼAtua, ke koutou ʼiloʼi papau peʼe fafaga lelei tokotou famili ʼi te faʼahi fakalaumālie. Ohage pe ko te lagolago ʼa he meʼa kai fakasino ki te lelei ʼo tokita maʼuli, ʼo toe feiā pe, kapau ʼe koutou loto mo tokotou famili ke koutou “mālolohi ʼi te tui,” pea ʼe tonu ke lahi takotou kai ki te ʼu meʼa kai fakalaumālie, pea mo koutou fai putuputu te faʼahi ʼaia.—Tito 1:13.
14. Koteā ʼaē neʼe hoko ʼaki te fai faka mafola ʼa te kiʼi taʼahine Iselaelite neʼe akoʼi lelei e tana ʼu mātuʼa?
14 Kapau ʼe koutou maʼu fānau, pea ʼe fiafia anai te ʼAtua ʼi takotou fakahoko tokotou maʼua ʼo foaki kia nātou he ako fakapotopoto ʼi te faʼahi fakalaumālie. Ko te taʼi akonaki ʼaia ʼe ʼaoga anai kia nātou, ohage ko tona ʼaoga ki te kiʼi taʼahine Iselaelite ʼaē neʼe puke e te kau Silia ʼi te temi ʼo te polofeta ʼa te ʼAtua ʼaē ko Eliseo. Neʼe liliu ko te kiʼi taʼahine kaugana ʼo te ʼohoana ʼo Naamane, te tagata kilia ʼaē neʼe pule ki te kau solia Silia. Logope la tana kei veliveli, neʼe ina ʼui fēnei ki te fafine ʼaē neʼe pule ki ai: “Ka na feala la ke ʼalu toku ʼaliki ki te polofeta ʼaē ʼi Samalia! ʼE mahino ia, ʼe ina fakamālōlō anai ia ia ʼi tona kilia.” ʼI tana fai faka mafola ʼaia, neʼe ʼalu ia Naamane ki Iselaele, pea neʼe mulimuli ki te ʼu fakatotonu ʼa Eliseo ke ʼalu ʼo maʼanu tuʼa fitu ʼi te Vaitafe ʼo Solotane, pea neʼe puli ai tona kilia. Pea tahi ʼaē meʼa, neʼe liliu ia Naamane ʼo tauhi kia Sehova. Neʼe lagi fiafia ʼaupito ai te kiʼi taʼahine ʼi te meʼa ʼaia!—2 Hau 5:1-3, 13-19.
15. He koʼe ʼe maʼuhiga ke foaki e te ʼu mātuʼa he ako fakalaumālie ʼe lelei ki tanatou ʼu fānau? Koutou tuku mai he faʼifaʼitaki.
15 ʼE mole ko he meʼa faigafua te akoʼi ʼo te fānau ke nātou manavasiʼi ki te ʼAtua, ʼi te mālama fakalialia ʼaenī, ʼaē ʼe takoto ʼi te mālohi ʼo Satana. (1 Soane 5:19) Kae, talu mai te kei veliveli ʼa Timoteo, ko tana kui fafine ko Loise pea mo tana faʼe ko Enise, neʼe nā akoʼi lelei kia ia te Tohi-Tapu pea neʼe ʼi ai tona ʼu fua lelei. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Ko takotou ako te Tohi-Tapu mo ʼakotou fānau, mo takotou ʼolo tuʼumaʼu mo nātou ki te ʼu fono, pea mo takotou ʼave nātou ki te minisitelio, ʼe ko te faʼahiga fai ʼaia ʼo takotou ʼu maʼua ki te ʼAtua. Ko te Kilisitiano ʼi te fenua ʼo Galles, kua taʼu 80 vaelua tupu, ʼe ina manatuʼi ʼi te kamata ʼo te ʼu taʼu 1920, neʼe haʼele mo tana tāmai ia kilometa e 10 ʼi te moʼuga (ko he fagona ia kilometa e 20) moʼo tufa te ʼu kiʼi pepa lotu ki te hahaʼi ʼaē neʼe nonofo ʼi te tuʼa moʼuga. ʼE ina ʼui fēnei ʼaki he loto fakafetaʼi: “Ko te ʼu temi ʼaia ʼaē neʼe ma haʼele ai, ʼaē neʼe fakahū ai e taku tāmai te moʼoni ki toku loto.”
ʼE ʼi Ai Te ʼu Maʼua ʼa Te Kau Tagata ʼĀfea
16, 17. (a) Koteā te ʼu pilivilesio ʼaē neʼe maʼu e te kau tagata matutuʼa pea mo fakapotopoto ʼi te faʼahi fakalaumālie ʼi te Iselaele ʼāfea? (b) Kapau ʼe tou fakatatau mo te ʼaluʼaga ʼo te Iselaele ʼāfea, he koʼe ʼe lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua ki te kau tagata ʼāfea ʼo te temi ʼaenī?
16 Neʼe ʼui fēnei e te tagata poto ko Salomone: “Ko te ʼu lauʼulu hina ʼe ko he kolona matalelei, mokā ʼe maʼu nātou ʼi te ala ʼo te faitotonu.” (Tāʼaga Lea 16:31) Kae ʼe mole foaki he ʼu gāue ki he tahi ʼi te kokelekasio ʼo te hahaʼi ʼo te ʼAtua, ʼuhi pe ko tana kua matuʼa. ʼI te Iselaele ʼāfea, ko te ʼu tagata matutuʼa, ʼaē kua fakapotopoto ʼi te faʼahi fakalaumālie neʼe ko he ʼu tuʼi fakamāu, pea neʼe nātou fakahoko te faitotonu pea mo taupau te tokalelei, te fakaʼaluʼalu lelei ʼo te ʼu meʼa, pea mo te maʼuli lelei ʼo te hahaʼi ʼi te faʼahi fakalaumālie. (Teutalonome 16:18-20) Logope la ʼe toe moʼoni te faʼahi ʼaia ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano, kae ʼe lahi age te ʼu maʼua ʼa te kau tagata ʼāfea ʼi te fakaōvi mai ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu agakovi ʼaenī. Koteā tona tupuʼaga?
17 Ko te kau Iselaelite neʼe ko te ‘hahaʼi ʼaē neʼe fili’ e te ʼAtua, pea neʼe ina faka ʼāteaina nātou mai te Esipito ʼāfea. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe foaki age kia nātou te Lao ʼaki tanatou tagata fakafelogoi, ko Moisese, koia neʼe tutupu ai tanatou hōloga ʼi te puleʼaga neʼe kua foaki ki te ʼAtua, pea neʼe kua nātou māhani mo te ʼu pelesepeto ʼa Sehova. (Teutalonome 7:6, 11) Kae, ia ʼaho nei, ʼe mole tupu he tahi ʼi he puleʼaga feiā ʼe kua foaki ki te ʼAtua, pea ʼo toe feiā aipe, ʼe tokosiʼi ia nātou ʼaē ʼe lalahi ake ʼi he ʼu famili lotu ʼe nātou ʼiloʼi lelei te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu. Tāfito kia nātou ʼaē neʼe hoki kamata atu pe tanatou “haʼele ʼi te moʼoni,” ʼe ʼaoga ke akoʼi nātou peʼe feafeaʼi tanatou maʼuli ʼo ʼalutahi mo te ʼu pelesepeto faka Tohi-Tapu. (3 Soane 4) Koia, ʼe ko he maʼua ʼe tonu ke ʼamo e te kau tagata ʼāfea agatonu, ʼi tanatou “taupau maʼu te faʼifaʼitaki ʼo te ʼu folafola ʼo te maʼuli” pea mo tokoni ki te hahaʼi ʼa Sehova!—2 Timoteo 1:13, 14.
18. Koteā te faʼahiga tokoni ʼaē ʼe tonu ke teuteu kiai te kau tagata ʼāfea ʼo te kokelekasio, pea koteā tona tupuʼaga?
18 Ko he kiʼi tamasiʼi ʼe akoako ke haʼele ʼe feala ke tūkia pea mo toka. ʼE kei mataku pea ʼe ʼaoga kia ia te tokoni ʼo tana ʼu mātuʼa pea mo he fakaloto fīmālie. Ko he tahi kua ina foaki tona maʼuli kia Sehova, ʼe toe feala pe ke tūkia pea mo tō ʼi te faʼahi fakalaumālie. Māʼiape la mo te ʼapositolo ko Paulo neʼe mahino kia ia, ʼe maʼua ke faiga mālohi ke ina fai te meʼa ʼaē ʼe totonu peʼe ko te meʼa ʼaē ʼe lelei kia mata ʼo te ʼAtua. (Loma 7:21-25) Ko te kau tagata tauhi ōvi ʼo te faga ōvi ʼo te ʼAtua, ʼe tonu ke nātou foaki he tokoni ʼofa ki te kau Kilisitiano ʼaē neʼe hēʼia kae kua nātou fakahemala moʼoni. ʼI te temi ʼaē neʼe ʼaʼahi ai e te kau tagata ʼāfea te tuagaʼane neʼe ina fai tana agahala mamafa, neʼe ina ʼui fēnei kae neʼe nofo ai mo tona ʼohoana ʼaē kua ʼosi papitema: “ ʼE ʼau ʼiloʼi ʼe koutou fakamavae anai ia ʼau!” Kae neʼe tagi ʼi te temi ʼaē neʼe ʼui age ai kia ia neʼe fia ʼiloʼi e te kau tagata ʼāfea pe koteā te tokoni ʼaē ʼe ʼaoga moʼo fakaloto mālohiʼi tona famili ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼE ʼiloʼi e te kau tagata ʼāfea ʼe ʼi ai tonatou ʼu maʼua ki te ʼAtua, koia neʼe nātou fiafia ai ʼi tanatou tokoni ki te tuagaʼane ʼaia neʼe fakahemala.—Hepeleo 13:17.
Tou Haga Fai Fakalelei Totatou ʼu Maʼua
19. ʼE lava feafeaʼi hatatou haga fakahoko fakalelei totatou ʼu maʼua ʼaē ki te ʼAtua?
19 Ko te kau tagata ʼāfea ʼo te kokelekasio pea mo te ʼu kaugana fuli ʼa te ʼAtua, ʼe tonu ke nātou fakahoko fakalelei tonatou ʼu maʼua kia Sehova. ʼE feala te faʼahi ʼaia mo kapau ʼe tou mulimuli lelei ki te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo tou fai tona finegalo. (Tāʼaga Lea 3:5, 6; Loma 12:1, 2, 9) ʼE tou loto tāfito ke tou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei kia nātou ʼaē ko ʼotatou kāiga ʼi te tui. (Kalate 6:10) Kae, ʼe kei lahi te tānaki ʼo te taʼukai, pea ʼe kei tokosiʼi te kau gāue. (Mateo 9:37, 38) Koia, tou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi ʼo tou faka mafola mālohi te logo lelei ʼo te Puleʼaga. ʼE leleiʼia anai tatou e te ʼAtua mo kapau ʼe tou fakahoko tatatou fakapapau ki te ʼAtua, ʼo tou fai tona finegalo, pea mo tou nofo agatonu ʼi te kalagaʼi ʼo te logo lelei.
20. Koteā te ako ʼaē ʼe tou maʼu mokā tou fakatokagaʼi te maʼuli ʼo Nehemia?
20 Koia tou faiga tuʼumaʼu ke tou maʼumaʼua ʼi te gāue ki te ʼAliki. (1 Kolonito 15:58) Pea ʼe lelei tatatou fakatokagaʼi te faʼifaʼitaki ʼa Nehemia, ʼaē neʼe ina toe laga te ʼu kaupā ʼo Selusalemi, mo faka maʼuhigaʼi te Lao ʼa te ʼAtua, pea mo ina fakatuputupu ʼaki he loto faiva ia te tauhi moʼoni. Neʼe ina kole kia Sehova ʼAtua ke ina manatuʼi ia ia ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa lelei ʼaē neʼe ina fai. ʼE mātou fakaʼamu ke koutou fakahā ko koutou ko he ʼu kaugana ʼe nonofo agatonu kia Sehova, pea ʼe mātou fakaʼamu ke leleiʼia e te ʼAtua te ʼu gāue ʼaē neʼe koutou fai kia te ia.
Koteā Takotou ʼu Tali?
◻ Koteā te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku mai e Nehemia?
◻ He koʼe ʼe ʼi ai totatou maʼua ki te ʼAtua mo kapau kua tou maʼu te ʼatamai mālama?
◻ ʼE lava feafeaʼi hatatou fakahoko fakalelei totatou ʼu maʼua kia Sehova ʼi totatou minisitelio?
◻ Koteā ʼaē ʼe feala ke fai e te ʼu famili moʼo fakahoko fakalelei tonatou ʼu maʼua ki te ʼAtua?
◻ E feafeaʼi te fakahoko e te kau tagata ʼāfea tonatou ʼu maʼua?
[Paki ʼo te pasina 18]
Ohage ko Paulo, ʼe feala ke tou fakahoko fakalelei totatou ʼu maʼua ki te ʼAtua ʼi totatou ʼuhiga kaugā fai faka mafola ʼo te Puleʼaga
[Paki ʼo te pasina 19]
ʼE mālolohi k]oa takotou ʼu fānau ʼi te tui ohage ko te kiʼi taʼahine Iselaelite ʼaē neʼe gāue ʼi te ʼapi ʼo Naamane?