Kua Vave Pulihi Te ʼu Fihifihia ʼo Te Malamanei!
“ ʼE TUʼAKOI te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe fai e te ʼu kautahi moʼo tokoni kia nātou ʼaē ʼe faigataʼaʼia, mo kapau ʼe mole lagolago kiai he tahi age kūtuga pea mo te politike moʼo tauʼi te ʼu tupuʼaga moʼoni ʼo te ʼu fihifihia. ʼAki te ʼu meʼa ʼaē neʼe kua hoko tuʼumaʼu, ko te ʼu fakatuʼutuʼu moʼo tokoni kia nātou ʼaē ʼe faigataʼaʼia ʼe mole feʼauga moʼo fakatokatoka te ʼu fihifihia ʼe pipiki tāfito ki te ʼu meʼa faka politike.“—Les réfugiés dans le monde 2000.
Logola te lahi ʼo te gāue moʼo tokoni kia nātou ʼaē ʼe faigataʼaʼia, kae ʼe toe ʼāsili age te ʼu fihifihia ʼo te malamanei. ʼE ʼi ai koa he puleʼaki faka politike ʼe tologa anai? ʼI tona fakahagatonu, ʼe faigataʼa te faʼahi ʼaia. Kae kapau koia ʼe tou lava kumi ki fea? ʼI te ʼu vaega maʼuhiga ʼi te kamataʼaga ʼo tana tohi ki te kau Kilisitiano ʼo Efeso, ʼe fakamahino ai e te ʼapositolo ko Paulo peʼe feafeaʼi anai te pulihi e te ʼAtua ia te ʼu fihifihia fuli ʼo te malamanei. ʼE ina fakahā ai pe koteā te meʼa gāue ʼaē ka fakaʼaogaʼi anai e te ʼAtua moʼo fakahoko ia te faʼahi ʼaia—ko he meʼa gāue ʼe ina fakatokatoka anai ʼi te tafitoʼaga ʼo te ʼu fihifihia fuli ʼaē ʼe tau mo tatou ia ʼaho nei. He koʼe ʼe mole tou vakaʼi te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Paulo? Ko te ʼu vaega ʼaia ʼe tou maʼu ia Efeso 1:3-10.
“Ko Te Toe Fakatahiʼi Ia Meʼa Fuli Ia Kilisito”
ʼE ʼui e te ʼapositolo, ko te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua, ʼe higoaʼi ko “he fakatuʼutuʼu [peʼe ko he fakatokatoka ʼo te ʼu meʼa] ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu temi ʼaē kua fakakatofa.” Koteā tona faka ʼuhiga? ʼE ʼi ai te temi kua fakakatofa e te ʼAtua ke ina “toe fakatahiʼi ia meʼa fuli ia Kilisito, te ʼu meʼa ʼaē ʼi te lagi pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi te kele.” (Efeso 1:10, MN ) Ei, neʼe fai e te ʼAtua te fakatuʼutuʼu moʼo fakatahiʼi ia meʼa fuli ʼi te lagi pea mo te kele ke ina takitaki. Tahi ʼaē meʼa maʼuhiga, ko te kupu ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “toe fakatahiʼi,” ʼe ʼui fēnei e te tagata sivi Tohi-Tapu ko J. H. Thayer, ko tona faka ʼuhiga: “Ke toe fakatahiʼi maʼa ia totonu . . . te ʼu meʼa fuli pea mo te hahaʼi (ʼaē ʼe tokakovi ʼuhi ko te agahala) ke nātou fakalogo kia Kilisito.”
ʼE ʼasi mai ʼe ʼaoga ki te ʼAtua ke ina fai te faʼahi ʼaia ʼuhi ko te tokakovi ʼaē neʼe hoko ʼi te ʼuluaki potu ʼo te kele. ʼI te kamataʼaga ʼo te hisitolia ʼo te tagata, ko tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa, ia Atama mo Eva neʼe nā muliʼi te agatuʼu ʼa Satana te Tevolo ki te ʼAtua. Neʼe nā fia faʼifaʼitaliha ʼi tanā fia fakafuafua ʼe nāua te meʼa ʼaē neʼe lelei pea mo te meʼa ʼaē neʼe kovi. (Senesi 3:1-5) ʼO mulimuli ki te faitotonu fakaʼatua, neʼe kapu nāua ʼi te famili ʼo te ʼAtua pea mo puli ai tanā felogoi mo ia. Neʼe nā tuku hoholo leva te agahala ki te malamanei ʼaki te ʼu fua kovi fuli ʼaē ʼe tau mo tatou ʼi te temi nei.—Loma 5:12.
Te Fakagafua Faka Temi ʼo Te Mamahi
ʼE lagi ʼui anai e ʼihi: ‘He koʼe neʼe fakagafua e te ʼAtua te meʼa ʼaia? He koʼe neʼe mole ina fakaʼaogaʼi tona mālohi māʼoluga pea mo ina fakahoko atu aipe tona finegalo, moʼo tāʼofi te ʼu mamahi fuli ʼaē ʼe tau nei mo tatou?’ ʼE lagi feala pe ke hake ia tatou te ʼu fehuʼi ʼaia. Kae koteā anai te fua ʼo he fakaʼaogaʼi ʼo he mālohi lahi feiā? ʼE koutou leleiʼia koa he tahi mo kapau ʼe ina fai fakavilivili he kami heʼe ina maʼu te mālohi ki te faʼahi ʼaia? Kailoa ia.
Neʼe mole ko te māfimāfi ʼo te ʼAtua ʼaē neʼe fakafihiʼi e te kau agatuʼu ʼaia. Kae neʼe nātou fakafihiʼi tāfito te moʼoni pea mo te faitotonu ʼo tana pule faʼifaʼitaliha. Koia moʼo fakatokatoka te ʼu fehuʼi ʼaē neʼe lagaʼi ʼi te temi ʼaia, neʼe fakagafua e Sehova he temi ki te hahaʼi ke nātou takitaki e nātou totonu tonatou maʼuli. (Tagata Tānaki 3:1; Luka 21:24) Ka ʼosi te temi fakakatofa ʼaia, pea ʼe ina puleʼi katoa anai te kele. ʼE mahino ai kia tatou, ʼe ko tana pule pe ʼaē ʼe lelei tokotahi ʼi te kele katoa moʼo fakatuʼu te tokalelei, te fīmālie, pea mo te ʼu tapuakina ʼe tologa. Pea ko te kau agakovi fuli ʼe molehi anai nātou ʼi te kele ʼo talu ai.—Pesalemo 72:12-14; Taniela 2:44.
“ ʼI Muʼa ʼo Te Fakatupu ʼo Te Malamanei”
Ko te ʼu meʼa fuli ʼaia neʼe fakatuʼutuʼu talu mai fualoa e Sehova ke ina fai. ʼE ʼui e Paulo “ ʼi muʼa ʼo te fakatupu ʼo te malamanei.” (Efeso 1:4, MN ) Neʼe mole ina fakatuʼutuʼu te faʼahi ʼaia ʼi muʼa ʼo te fakatupu ʼo te kele, peʼe ʼi muʼa ʼo te fakatupu ʼo Atama mo Eva. Ko te mālama ʼaia neʼe “lelei ʼaupito,” pea neʼe heʼeki hoko te agatuʼu. (Senesi 1:31) Kae ko te “malamanei” fea ʼaē neʼe palalau kiai Paulo? Ko te malamanei ʼo te ʼu fānau ʼa Atama mo Eva—te hahaʼi agahala pea mo heʼe haohaoa ʼaē neʼe fakatalitali ke totogi nātou. ʼI muʼa ʼo he tupu ʼa he tahi, neʼe kua ʼiloʼi e Sehova te fakatokatoka ʼaē ka ina fai moʼo totogi te hōloga ʼo Atama.—Loma 8:20.
ʼIo ʼe mole tonu leva ke ʼui ko te Tuʼi ʼAliki ʼo te ʼatulaulau ʼe ina fakahoko te faʼahi ʼaia ohage ko tona fai e te tagata. ʼI tanatou ʼiloʼi ʼaē ʼe feala ke hoko he tuʼutāmaki, ʼe nātou fai te ʼu fakatuʼutuʼu kehekehe moʼo fakatokatoka te faʼahi ʼaia. Kae ko te ʼAtua māfimāfi ʼe ina fakahā tana fakatuʼutuʼu pea mo ina fakahoko. Kae ʼe fakamahino mai e Paulo te meʼa ʼaē neʼe fakatuʼutuʼu e Sehova moʼo fakatokatoka te tokakovi ʼaia, ke maʼu e te malamanei te fīmālie heʼegata. Neʼe koteā te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaia?
Ko Ai Anai Ka Ina Foaki Mai Te Fīmālie?
ʼE fakamahino mai e Paulo ko te ʼu tisipulo fakanofo ʼa Kilisito ʼe ʼi ai tanatou gāue makehe ʼo ʼuhiga mo te molehi ʼo te ʼu kovi ʼaē ʼe hoko ʼuhi ko te agahala ʼa Atama. ʼE ʼui e Paulo, ko Sehova neʼe ina “fili ia tatou ke tou tahi mo [Kilisito]” pea mo kaugā hau mo Sesu ʼi tona Puleʼaga ʼi selo. ʼI tana fakamahino ki muli age, ʼe ʼui e Paulo ko Sehova neʼe ina “fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ia tatou ke vaheʼi tatou ko hona ʼu foha ʼaki ia Sesu Kilisito.” (Efeso 1:4, 5, MN ) ʼIo, ko nātou ʼaia neʼe mole fili pea neʼe mole fakatotonu fakatomuʼa e Sehova ke nātou liliu ko hona ʼu foha. Kae neʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa, ʼe ina fili anai he ʼu hahaʼi agatonu pea mo gāue fakamalotoloto, ʼe nātou kau anai mo Kilisito ki te molehi ʼi te malamanei ia te agakovi ʼa Satana te Tevolo, mo Atama pea mo Eva.—Luka 12:32; Hepeleo 2:14-18.
ʼE ko he meʼa fakaofoofo! ʼI tana fakafihiʼi ʼi te kamata te ʼuhiga tuʼi ʼaliki ʼo te ʼAtua, neʼe fia ʼui e Satana neʼe kovi te fakatupu ʼo te tagata e te ʼAtua—koteʼuhi kapau ʼe nātou tau mo he ʼu fakataga peʼe ko he ʼu mamahi, pea ʼe nātou agatuʼu fuli anai ki te pule ʼa te ʼAtua. (Sopo 1:7-12; 2:2-5) ʼI hona ʼaluʼaga fakaofoofo ʼo ʼuhiga mo “tona ʼofa makehe faka kolōlia,” neʼe fakahā e Sehova ʼAtua ʼi tona temi totonu ia tana falala ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu, ʼo ina vaheʼi ke ina taupau ʼihi ʼo te ʼu fānau agahala ʼa Atama, ke nātou liliu ko hana fānau fakalaumālie. Ko nātou ʼi te kiʼi kūtuga ʼaia ʼe nātou gāue anai ʼi te lagi. Koteā anai tanatou gāue?—Efeso 1:3-6, MN; Soane 14:2, 3; 1 Tesalonika 4:15-17; 1 Petelo 1:3, 4.
ʼE ʼui e te ʼapositolo ko Paulo, ko te ʼu foha ʼaia ʼe vaheʼi e te ʼAtua, ʼe nātou liliu anai ko he ʼu “kaugā hau mo Kilisito” ʼi tona puleʼaga ʼi selo. (Loma 8:14-17, MN ) ʼI tonatou ʼuhiga hau pea mo pelepitelo, ʼe nātou kau anai ki te faka ʼāteaina ʼo te hahaʼi mai te ʼu mamahi ʼaē ʼe tau nei mo tatou. (Apokalipesi 5:10) ʼIo, “ko te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu, ʼo aʼu mai ki te temi ʼaenī, ʼe haga toʼetoʼe fakatahi pea mo mamahi fakatahi.” Kae kua vave pe, ko te ʼu foha makehe ʼaia ʼo te ʼAtua ʼaē neʼe fili, ʼe nātou lagolago anai ki te gāue ʼa Sesu Kilisito, pea ko te hahaʼi fakalogo fuli “ ʼe toe faka ʼāteaina anai nātou mai te popūla ki te maumau pea ʼe nātou maʼu anai te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te fānau ʼa te ʼAtua.”—Loma 8:18-22, MN.
“Te Faka ʼĀteaina ʼAki Te Totogi”
Ko te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou mahino kiai, neʼe fealagia te ʼu meʼa fuli ʼaia heʼe ko te ʼofa makehe lahi pea mo fakaofoofo ʼo te ʼAtua ki te malamanei—ko te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu Kilisito. ʼE tohi fēnei e Paulo: “Ia [Sesu Kilisito] ʼe tou maʼu te faka ʼāteaina ʼaki te totogi ʼo te taʼataʼa ʼo ia ʼaia, ei te fakamolemole ʼo tatatou ʼu hala, ʼo mulimuli ki te ʼu koloā ʼo tona ʼofa makehe.”—Efeso 1:7, MN.
ʼE ko Sesu Kilisito tāfito ʼaē ka ina fakahoko te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. (Hepeleo 2:10) Ko tana sakilifisio faitotogi ʼe ko he fakatafitoʼaga lelei ʼaia kia Sehova moʼo vavae niʼihi ʼi te hōloga ʼo Atama ke nātou kau ki tona famili ʼi selo, pea mo nātou faka ʼāteaina te malamanei mai te ʼu fua kovi ʼo te agahala ʼa Atama, kae mole ina maumauʼi Tana ʼu lao pea mo Tana ʼu pelesepeto. (Mateo 20:28; 1 Timoteo 2:6) Neʼe fai e Sehova te ʼu meʼa moʼo puipui tana faitotonu pea mo lagolago ki tana faitotonu haohaoa.—Loma 3:22-26.
“Te Meʼa Fakalilo” ʼa Te ʼAtua
Talu mai te ʼu taʼu e lauʼi afe, neʼe mole fakahā fakahagatonu e te ʼAtua peʼe ina fakahoko feafeaʼi anai tana fakatuʼutuʼu ki te kele. ʼI te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi, “neʼe ina fakahā [ki te kau Kilisitiano] te meʼa fakalilo tapu ʼo tona finegalo.” (Efeso 1:9, MN ) Ko Paulo pea mo tona ʼu kaumeʼa Kilisitiano neʼe mahino lelei kia nātou te tuʼulaga māʼoluga ʼaē neʼe fakanofo kiai ia Sesu Kilisito moʼo fakahoko te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Neʼe toe kamata mahino kia nātou tonatou tuʼulaga makehe ʼi tanatou kaugā hau mo Kilisito ʼi tona Puleʼaga ʼi selo. (Efeso 3:5, 6, 8-11) Ei, ko te Puleʼaga ʼaē ʼe takitaki e Sesu Kilisito pea mo tana ʼu kaugā hau, ʼe ko te meʼa gāue ʼaia ka fakaʼaogaʼi anai e te ʼAtua moʼo foaki he tokalelei ʼe tologa, ʼo mole gata pe ʼi te lagi kae ʼe toe feiā ki te kele foki. (Mateo 6:9, 10) ʼAki tana meʼa gāue ʼaia, ʼe toe fai anai e Sehova ke hage te kele ko tana fakatuʼutuʼu ʼi te kamataʼaga.—Isaia 45:18; 65:21-23; Gaue 3:21.
Kua ōvi mai te temi ʼaē kua ina fakakatofa moʼo pulihi te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fai he ʼu agamālohi pea mo te ʼu aga heʼe faitotonu. Kae neʼe kamata e Sehova te toe fakafoʼou ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi. ʼO feafeaʼi? ʼI tana kamata fakatahiʼi “te ʼu meʼa ʼaē ʼi te lagi,” te ʼu hahaʼi ʼaē ka kaugā hau anai mo Kilisito ʼi selo. Ohage la ʼe kau ai te kau Kilisitiano ʼo Efeso. (Efeso 2:4-7) Mole heʼeki faʼa fualoa ʼi totatou temi, neʼe fakatahiʼi e Sehova “te ʼu meʼa ʼaē ʼi te kele.” (Efeso 1:10, MN ) ʼAki te faka mafola lahi ʼi te malamanei, neʼe ina fakahā ki te ʼu puleʼaga fuli te logo lelei ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼaē ka takitaki e Sesu Kilisito. Ko te hahaʼi ʼaē ʼe nātou tali te fakaafe ʼaia, ʼi te temi nei kua fakatahiʼi nātou ki he potu ʼe nātou maʼu ai te puipui pea mo te fīmālie fakalaumālie. (Soane 10:16) ʼE mole kei tuai, pea ʼi te kele faka palatiso ʼaē kua fakamaʼa, ʼe maʼu ai anai e te hahaʼi te ʼāteaina katoa mai te ʼu aga heʼe faitotonu fuli pea mo te ʼu mamahi.—2 Petelo 3:13; Apokalipesi 11:18.
“Neʼe fakaofoofo te ʼu fakatuʼutuʼu” ʼaē neʼe fai e te ʼu kautahi moʼo tokoni ki te hahaʼi ʼaē ʼe faigataʼaʼia. (La situation des enfants dans le monde 2000) Kae ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ʼe ko te ʼamanaki hoko mai ʼo te Puleʼaga ʼi selo ʼo Kilisito Sesu pea mo tana ʼu kaugā hau. ʼE nātou fakatokatoka anai te ʼu tupuʼaga moʼoni ʼo te ʼu fihifihia pea mo te ʼu meʼa kovi fuli ʼaē ʼe tau mo tatou. ʼE nātou pulihi anai te ʼu fihifihia fuli ʼo te malamanei.—Apokalipesi 21:1-4.
[Paki ʼo te pasina 4]
Neʼe mole lava fakatokatoka te ʼu fihifihia ʼo te malamanei ʼaki te ʼu kautahi ʼaē ʼe tokoni kia nātou ʼaē ʼe faigataʼaʼia
[Paki ʼo te pasina 6]
Neʼe foaki e te sakilifisio faitotogi ʼa Kilisito te fakafimālie ki te agahala ʼa Atama
[Paki ʼo te pasina 7]
ʼE feala ke maʼu he puipui fakalaumālie pea mo he fakamālōlō ia ʼaho nei
[Paki ʼo te pasina 7]
ʼAki te Puleʼaga ʼo Te Mesia kua vave pulihi te ʼu fihifihia fuli