NGANI JAKULIJIGANYA 30
NYIMBO NA. 97 Maloŵe ga Mlungu Gakusatupa Umi
Ana Yijiganyo Yandanda ya M’Baibulo Mpaka Yakamuchisyepe?
“Chindolechesyeje kuti ngumkumbusya yindu yeleyi ndaŵi syosope, atamose kuti mkuyimanyilila kala soni kuti mli ŵakutamilichika pa yindu yisyesyene.”—2 PET. 1:12.
CHAKULINGA CHA NGANIJI
Chitukumbusyane yijiganyo yine yandanda ya m’Baibulo yatwalijiganyisye patwatandaga kulijiganya Baibulo. Soni chitulole yindu yine yampaka tukulijiganye kutyochela pa yijiganyo yeleyi.
1. Ana yijiganyo yandanda ya m’Baibulo yakamuchisye chamti uli wawojo paŵagambile kutanda kulijiganya yisyesyene?
YIJIGANYO yandanda ya m’Baibulo yachenjile mnope umi wetu. Mwachisyasyo, twatandite kumŵandichila Mlungu patwagambile kulijiganya kuti lina lyakwe lili Yehofa. (Yes. 42:8) Nambosoni patwalijiganyisye kuti ŵawe ŵangamanyilila chilichose, twalesile kwajogopa ŵandu ŵaŵawile soni ngatukusadandawulaga kuti ŵachinasi ŵetu ŵaŵawile akulagasika. (Jwak. 9:10) Twalesilesoni kogopa yamsogolo patwalijiganyisye kuti Mlungu chachitupa chilambo chambone mnope cha Paladaiso. Mwamti twakwete chikulupi chakuti tuchitama ni umi mpaka kalakala ngaŵaga kwa yaka 70 kapena 80 basi.—Sal. 37:29; 90:10.
2. Ana lilemba lya 2 Petulo 1:12, 13 likulosya chamti uli kuti yijiganyo yandanda ya m’Baibulo mpaka yakamuchisyesoni atamose Aklistu ŵakulimba mwausimu?
2 Chikalata chaŵili chajwalembile ndumetume Petulo chajawulaga kwa Aklistu ŵaŵaliji “ŵakutamilichika pa yindu yisyesyene.” (Aŵalanje 2 Petulo 1:12, 13.) Nambo pandaŵi jaŵalembelaga chikalatachi, mumpingo wa Chiklistu mwapalisoni ŵandu ŵakusakala ŵaŵasakaga kwasokonasya Aklistu achimjawo. (2 Pet. 2:1-3) Myoyo, Petulo jwakamulichisye masengo yindu yaŵalijiganyisye kala Aklistu achimjakwewo pakusaka kwalimbikasya kuti akatanda kupikanila mabosa gaŵaŵechetaga ŵandu ŵakusakalawo. Mwamti yijiganyo yandandayi yikakamuchisye jemanjajo kupitilisya kuŵa ŵakulupichika. Myoyo, m’wejisoni tuyiwoneje yijiganyo yandanda ya m’Baibulo kuŵa yakusosekwa mnope.
3. Asale chisyasyo chakulosya kuti Aklistu wosope akusosekwa kuganichisyagape yijiganyo yandanda ya m’Baibulo.
3 Mpaka tupitilisye kulijiganya yindu yasambano kutyochela pa yijiganyo yandanda ya m’Baibulo atamose yili mkuti tuli ŵakulimba mwausimu. Mwachisyasyo, mundu jwakusakombola kuteleka chenene soni jwakulijiganya mpaka akamulichisye masengo yindu yakulandana pakuteleka yakulya. Atamose yili myoyo, mundu jwakusakombola kutelekajo akusaŵa kuti kwa yejinji alijiganyisye mwampaka akamulichisye masengo yindu iyoyo pakuteleka yakulya yakunong’a mnope soni m’matala gakulekanganalekangana. Mwakulandana ni yeleyi, ŵandu ŵaŵalijiganyisye kala yisyesyene mpaka amanyilile mfundo syejinji kutyochela pa lilemba limpepe kulekangana ni ŵandu ŵagambile kutanda kwene kulijiganya Baibulo. Komboleka kuti kutyochela patwabatisidwe yindu yine paumi wetu yiŵele yili mkuchenga kupwatikapo mautumiki getu. Mwamti patukuganichisya yindu yatwalijiganyisye kala mpaka tuyiwone kuti panasoni yindu yine yasambano yampaka tulijiganye soni kuyikamulichisya masengo. Kwende sambano tulole yindu yampaka alijiganye Aklistu ŵaŵatandite kala kumtumichila Yehofa kutyochela pa yijiganyo yitatu yandanda ya m’Baibulo yatukusaka tukambilaneyi.
YEHOFA NI JUŴAPANGANYISYE YINDU YOSOPE
4. Ana kumanyilila kuti Yehofa ni juŵapanganyisye yindu yosope kwatukamuchisye chamti uli?
4 M’weji tukusamanyilila kuti chilambo chatukutamachi soni yaumi yosope yapanganyidwe ni Yehofa jwali jwa lunda soni jwamachili kumpunda jwalijose. Mwamti Baibulo jikusati, “Juŵapanganyisye yindu yosope ali Mlungu.” (Aheb. 3:4) Alitu ni ligongo lyakwe jwalakwe akusatumanyilila chenene. Konjechesya pelepa, jwalakwe akusatunonyela mnope. Nambosoni akusamanyilila yindu yampaka yitukamuchisye m’weji. Mwamti kumanyilila yeleyi kwachenjile umi wetu m’matala gejinji, soni kwatukamuchisye kumanyilila kuti umi ukwete chakulinga.
5. Ana ni yisyesyene yapi yampaka yitukamuchisye kuŵa ŵakulinandiya? (Yesaya 45:9-12)
5 Kumanyilila kuti Yehofa ni juŵapanganyisye yindu yosope kukusatukamuchisya kuŵa ŵakulinandiya. Mwachisyasyo, pandaŵi jine Yobu jwatandite kuŵecheta yindu yayalosisye kuti jwamwonaga Yehofa mwangaŵajilwa. Mwamti jwatandite kuŵecheta yindu yakulosya kuti akwamba kuliganichisya jika soni jwaliwonaga kuŵa jwakulungama mnope. Nambope, Yehofa jwamkumbwisye Yobu kuti Yehofajo ni juŵapanganyisye yindu yosope soni ali jwamachiligosope. (Yob. 38:1-4) Yeleyi yamkamuchisye Yobu kumanyilila kuti matala ga Mlungu gali gapenani mnope kupunda ga ŵandu. Mwamti pali papite ndaŵi, jwakulochesya Yesaya jwagombelechesye mfundoji pajwalembile kuti, “Ana litaka komboleka kumwusya mundu jwagumba kuti, “Ana mkugumba chichi?”—Aŵalanje Yesaya 45:9-12.
6. Ana ni pandaŵi japi jatukusasosekwa kuganichisya ya machili soni lunda lwakwete Yehofa? (Alolesoni yiwulili.)
6 Mklistu patandite kumanyilila yindu yejinji, mpaka atande kulidalila mnope mmalo mwakumdalila Yehofa soni Baibulo kuti jilomlongoleleje. (Yob. 37:23, 24) Nambo ana kuganichisya yisyesyene yakuti Yehofa ni juŵapanganyisye yindu yosope soni kuti ali jwalunda ni jwamachili mnope mpaka kumkamuchisye chamti uli mundu jwatandite kola nganisyo syelesi? (Yes. 40:22; 55:8, 9) Yeleyi mpaka yimkamuchisye jwalakwejo kuŵa jwakulinandiya soni kumanyilila kuti nganisyo sya Yehofa ni syasili syapenani mnope kupunda nganisyo syakwe.
Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tusiwoneje mwakuŵajilwa nganisyo syetu? (Alole ndime 6)d
7. Ana Mlongo Rahela jwatesile chichi kuti akombole kwitichisya yindu yine payachenjile?
7 Kuganichisya yakuti Yehofa ni juŵapanganyisye yindu yosope kwamkamuchisye Mlongo Rahela jwakusatama ku Slovenia kwitichisya yindu payichenjile mu guluji. Jwalakwe jwatite, “Ndaŵi sine yikusaŵa yakusawusya kuti njitichisyeje yindu yasagwile abale ŵakusatulongolela. Mwachisyasyo, nalolelele Lipoti lya 2023 lya Nambala 8 Kutyochela ku Likuga Lyakulongolela lyalyasalaga yakuti abale mpaka asunjeje ndewu. Nambope, natengwiche mnope panam’weni kandanda m’bale juŵakwete ndewu ali mkuŵecheta ngani. Myoyo, namŵendile Yehofa kuti angamuchisye kukamulana ni kuchengaku.” Mlongo Rahela jwamanyilile kuti Yehofa juŵapanganyisye kwinani soni chilambo chapasi ni jwakusakombola kulongolela chenene gulu jakweji. Myoyo, pakuyiwona kuti yikwasawusya kupikanichisya soni kwitichisya kuchenga kwinekwakwe, mpaka atende chenene kuganichisya ya lunda soni machili gapenani gakwete Yehofa.—Alo. 11:33-36.
LIGONGO CHICHI MLUNGU AKUSAKUNDA KUTI TUSIMANEJE NI YAKUSAWUSYA?
8. Ana kulijiganya ligongo lyakwe Mlungu akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya kwatukamuchisye chamti uli?
8 Ligongo chichi Mlungu akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya? Ŵandu ŵangakusamanyilila kwanga kwa chiwusyochi akusamtumbilila Mlungu soni akusayika pakuŵecheta kuti kwangali Mlungu. (Mis. 19:3) Nambo wawojo ŵalijiganyisye kuti ulemwa watwajigalile kwa achinangolo ŵetu ŵandanda ni wawukusatutendekasya kuti tulajeje soni kuwa. Ŵalijiganyisyesoni kuti kuwusimana mtima kwa Yehofa kutendekasisye kuti ŵandu mamiliyoni gejinji ammanyilile jwalakwejo. Soni ŵamanyilile yachachitenda Yehofa pakumasya yakusawusya yetu yosope. (2 Pet. 3:9, 15) Kumanyilila yeleyi kwalimbikasisye wawojo kuti aŵe paunasi wambone ni Yehofa.
9. Ana ni pandaŵi japi jatukusasosekwa kuganichisya ligongo lyakwe Yehofa akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya?
9 Tukusamanyilila kuti tukusasosekwa kuŵa ŵakuwusimana mtima patukwembecheya kuti Yehofa amasye yakusawusya yetu. Nambope, patusimene ni yakulagasya nganisyo, soni patutendeledwe yangali chilungamo, kapena pawile mundu jwatukusamnonyela, mpaka tutande kuyiwona kuti Yehofa akuchelewa kumasya yakusawusya yetu. (Hab. 1:2, 3) Myoyo, nganisyo syelesi pasituyichile tukusasosekwa kuganichisya ligongo lyakwe Yehofa akusakunda kuti ŵandu ŵambone asimaneje ni yakusawusya.a (Sal. 34:19) Mpaka tutende chenenesoni kuganichisya chakulinga chakwe chakuti chamasye yakusawusya yetu yosope.
10. Ana ni chichi chachikusamkamuchisya Mlongo Anne kuti akomboleje kupilila chiwa cha mamagwe?
10 Kumanyilila ligongo lyakwe tukusasimana ni yakusawusya kukusatukamuchisya kuti tupilileje yipwetesi. Mlongo Anne jwakusatama pa chilumba cha Mayotte ku Indian Ocean jwatite, “Chiwa cha mama ŵangu chikusandendekasya kulagasika nganisyo. Nambope ndaŵi syosope ngusalikumbusya mfundo jakuti Yehofa jwangatendekasya yakusawusya yetu. Mwamti jwalakwe ali jwakusachilila kumasya yakusawusya yosope soni kwajimusya ŵachinasi ŵetu ŵaŵawile. Kuganichisya mnope mfundo syelesi kukusangamuchisya kola mtendele wa mumtima soni kuti ngalagasikaga mnope nganisyo.”
11. Ana kumanyilila ligongo lyakwe Yehofa akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya kukusatukamuchisya chamti uli kuti tukaleka kulalichila?
11 Kumanyilila ligongo lyakwe Mlungu akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya kukusatutendekasya kuti tukaleka kulalichila. Paja ndumetume Petulo jwalembile kuti Yehofa akuwusimana mtima nichakulinga chakuti ŵandu apitikuche mtima ni kukulupuka. Kaneko jwalakwe jwalembilesoni kuti, “Mganichisyeje mtundu wa mundu wamkusosekwa kuŵa. Mkusosekwa kuŵa mundu jwa ndamo syeswela soni mtendeje yindu yakulosya kuti mli ŵakulipeleka kwa Mlungu.” (2 Pet. 3:11) Litala limo lyatukusalosya kuti tuli “ŵakulipeleka kwa Mlungu” lili kukamula nawo masengo ga kulalichila. M’weji tukusitwanonyela ŵandu mpela mwakusatendelasoni Yehofa. Tukusasakasoni kuti nombenawo chatame m’chilambo chasambano. Myoyo, apano Yehofa akwapa upile ŵandu ŵa mudela jakusatama wawojo kuti atande kumtumichila jwalakwejo. Kusala yisyene, m’weji tukwete upile wakukamula masengo yimpepe ni Yehofa. Masengo gakwe gali gakwakamuchisya ŵandu kuti alijiganye yakwamba jwalakwejo mbesi mkanijiyiche.—1 Akoli. 3:9.
TUKUTAMA ‘M’MASIKU GAKUMALISYA’
12. Ana kumanyilila kuti tukutama ‘m’masiku gakumalisya’ kukusatukamuchisya kukulupilila mnope chichi?
12 Baibulo jasasile kuti ‘m’masiku gakumalisya’ ŵandu chachikola ndamo syakusakala. (2 Tim. 3:1-5) Mwamti yeleyi ni yatukusayiwona kwa ŵandu ŵatusyungulile. Myoyo, patukulola ndamo sya ŵandu sili mkusakalilape, tukusatanda kulupilila mnope kuti Maloŵe ga Mlungu gali gasyesyene.—2 Tim. 3:13-15.
13. Mwakamulana ni ngani jakuwanichisya jaŵajisasile Yesu pa Luka 12:15-21, ana mpaka tusosekwe kuliwusya yiwusyo yapi?
13 Kumanyilila kuti tuli m’masiku gakumalisya kukusatukamuchisya kuti tuŵicheje pandanda yindu yakusosekwa mnope. Mpaka tulijiganye umbone wakutenda yeleyi patukuganichisya ya ngani jakuwanichisya jaŵajisasile Yesu pa Luka 12:15-21. (Aŵalanje.) Ligongo chichi jwamlumeju wamkolasile kuti ali “jwangali lunda“? Jwalakwe nganatenda yeleyi ligongo lyakuti munduju jwaliji jwakusichila, nambo ligongo lyakuti jwaŵikaga pandanda yindu yangasosekwa mnope. Munduju jwagambile kuliwunjichila “chipanje nambo nganaŵa jwakusichila kwa Mlungu.” Yajwasagwile kutenda munduju yaliji yangakamuchisya ligongo jwaliji ali asigele panandi kuwa. Mwamti pandaŵi jijojo Mlungu jwamsalile munduju kuti, “Chilo chinochino mmwejo chim’we.” M’wejisoni masiku agano tukutama kumbesi kusyesyene kwa masiku gakumalisya. Myoyo, mpaka tutende chenene kuliwusyaga kuti, ‘Ana yakulinga yangu yikusalosya kuti ngukamulichisya masengo ndaŵi jangu mwalunda? Ana ngusinalimbikasya ŵanache ŵangu kola yakulinga yamti uli? Ana ngusakamulichisya masengo machili gangu, ndaŵi jangu soni yindu yangu pakusaka kuti mbe jwakusichila mnope kapena pakusaka kusunga chipanje changu kwinani?’
14. Ana yayamtendechele Mlongo Miki yikulosya chamti uli umbone wakuganichisya kuti tuli m’masiku gakumalisya?
14 Kumanyilila kuti tukutama m’masiku gakumalisya kukusatukamuchisya kusagula chenene yakutenda. Yeleyi ni yayamtendechelesoni Mlongo Miki. Jwalakwe jwatite, “Panamalisisye majiganyo ga kusekondale, nasachililaga kwawula ku yunifesite kuti ngalijiganye yakwamba yinyama. Nambo pandaŵi jijojo nasakagasoni kutenda upayiniya wakutamilichika soni kwawula kudela kukwasosechelaga ŵakulalichila ŵajinji. Abale ni alongo ŵane ŵangamuchisye kuti ndole naga yichikomboleka kutenda majiganyo ga ku yunifesite kwineku ndili mkutenda upayiniya. Jemanjaji ŵangumbwisyesoni kuti chilambochi chisigele panandi kumala. Ŵangumbwisyesoni kuti m’chilambo chasambano chinjikola upile wakulijiganya yakwamba yinyama mpaka kalakala. Myoyo, pambesi pakwe nagambile kulijiganya masengo ga yala. Yeleyi yangamuchisye kuti mbate masengo gagangamuchisyaga panatendaga upayiniya. Mwamti kaneko nakombwele kusamila m’chilambo cha Ecuador kukwasosechelaga ŵakulalichila ŵajinji.” Apano Mlongo Miki ni ŵamkwakwe akutenda utumiki wakulolela dela m’chilambo chichocho.
15. Ana chisyasyo cha Yakobo chikutukamuchisya uli kuti tukaleka kwalalichila ŵandu ŵanganaŵepe kulosya kuti akusaka kupikanila ngani syambone? (Alolesoni yiwulili.)
15 Tukatengukaga naga ŵandu ngakusaka kupikanila ngani syambone, ligongo jemanjaji mpaka achenje. Aganichisye ya Yakobo jujwaliji mchimwenegwe jwa Yesu. Jwalakwe jwam’weni Yesu ali mkukula, ali mkuŵa Mesiya soni ali mkwiganya kumpunda mundu jwalijose. Nambope kwa yaka yejinji, jwalakwe nganaŵa jwakumkuya jwa Yesu. Yakobo jwaŵele jwakumkuya jwa Yesu panyuma pakuti Yesujo ajimwiche ku chiwa. Mwamti jwalakwe jwaŵele jwakulijiganya jwakulipeleka mnope.b (Yoh. 7:5; Agal. 2:9) Myoyo, nombe wawojosoni akapela kwalalichila ŵachinasi ŵawo ŵangakusalosya chidwi chakulijiganya Baibulo. Akalekasoni kwalalichila ŵandu ŵele pandaŵi jine ŵakanile kwalalichila. Akusosekwa kukumbuchila kuti tukutama m’masiku gakumalisya soni kuti masengo gakusosekwa mnope apano gali gakulalichila. Mwamti yindu yampaka ŵasalile jemanjajo apano ni yayichakamuchisya kuti chatendepo kandu msogolomu, mwinesoni panyuma pakuti yakusawusya yekulungwa yitandite.c
Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tukaleka kwalalichila ŵachinasi ŵetu ŵanganaŵa ŵa Mboni sya Yehofa? (Alole ndime 15)e
AYAMICHILEJE YIJIGANYO YANDANDA YA M’BAIBULO
16. Ana yijiganyo yandanda ya m’Baibulo yakamuchisye chamti uli wawojo? (Alolesoni libokosi lyakuti “Akamulichisyeje Masengo Yisyesyene ya M’Baibulo Pakwakamuchisya Ŵane.”)
16 Yindu yine yajikusapeleka gulu jetu yikusajawula kwa ŵandu ŵanganaŵa ŵa Mboni sya Yehofa. Mwachisyasyo, ngani sya wosope syasikusaŵechetedwa wiki jilijose, ngani soni mafidiyo gane ga pa jw.org, nambosoni magasini gagaŵila yikusaŵa kuti yilinganyidwe kuti yakamuchisye ŵandu ŵanganaŵa ŵa Mboni sya Yehofa. Atamose yili myoyo, yindu yeleyi yikusatukamuchisyasoni m’weji. Mwachisyasyo, yikusatukamuchisya kuti tumnonyeleje mnope Yehofa. Nambosoni yikusatukamuchisya kuti tukulupilileje mnope Maloŵe gakwe, soni kuti tukomboleje kwajiganya ŵandu mwakwayika pamtima.—Sal. 19:7.
17. Ana ni yakutendekwa yapi yampaka tusosekwe kuganichisya mnope yijiganyo yandanda ya m’Baibulo?
17 Ŵa Mboni sya Yehofawe tukusasangalala mnope gulu jetu pajisasile kapikane kasambano ka yisyesyene. Nambosoni tukusasangalala ni yijiganyo yandanda ya m’Baibulo yayatukamuchisye kuti tutande kumŵandichila Mlungu. Mwamti mpela mwatuyiwonele munganiji, yijiganyo yeleyi mpaka yitukamuchisyesoni atamose apano. Mwachisyasyo, patukuyiwona kuti nganisyo syetu sili syambone kupunda malangiso gatupochele kutyochela ku gulu ja Yehofa, tukusasosekwa kumbuchila kuti Yehofa jwali jwa lunda soni jwamachili ni jwakusalongolela gulu jakweji. M’weji kapena jwachinasi jwetu pasimene ni yakulingwa, tukusaŵa ŵakuwusimana mtima soni tukusaganichisya ligongo lyakwe Yehofa akusakunda kuti tusimaneje ni yakusawusya. Mwamti patukusaka kukamulichisya masengo ndaŵi soni yindu yetu, tukusakumbuchila kuti tuli m’masiku gakumalisya soni kuti chilambo chakusakalachi chisigele panandi kumala. Yindu yeleyi yikusatukamuchisya kuŵa ŵa lunda soni kupitilisya kumtumichila Yehofa mwakulupichika.
NYIMBO NA. 95 Lilanguka Likupitilisya Kuŵala
a Alole ngani ja Chichewa ja mtwe wakuti “Mavuto Onse Adzatha Posachedwapa” mu Sanja ja Mlonda ja Meyi 15, 2007, pp. 21-25.
c Alole ngani jakuti “Yatukumanyilila Pakwamba Yachachitenda Yehofa Pakwawelusya Ŵandu” mu Sanja ja Mlonda ja Meyi 2024, pp. 8-13.
d KULONDESYA CHIWULILI: Bungwe ja achakulungwa ŵa mumpingo nganijikamulichisya masengo nganisyo sya jwamkulungwa jwa mumpingo jwine. Kaneko m’bale jula chilo pali pasa akutanda kusilola nganisyo syakwe sila mwakuŵajilwa.
e KULONDESYA CHIWULILI: Mlongo jwine pakulijiganya pajika akupata maumboni gakulosya kuti tukutama m’masiku gakumalisya. Yeleyi yikumtendekasya kuti ŵajimbile chemwali ŵakwe ni kwalalichila.