Guruy Ni 4

Rogon Ni Kan Yarmiy Ma Yibe Gagiyegnag Fare Ulung

Nap’an ni yoloy apostal Paul e bin som’on e babyor ngak piyu Korinth me weliy reb e thin riyul’ u murung’agen Got ni gaar: “Yi Got e gathi ke piningdad ni nge dab kud yaramgad, machane ngad pired ni gadad ba gapas.” Miki weliy u murung’agen e pi muulung ko ulung ni gaar: “Urngin ban’en ma thingar nrin’ nib fel’ rogon ma ba yaram.”​—1 Kor. 14:33, 40.

U tabolngin e re ke babyor nem ni yoloy fare apostal, me pi’ e fonow ngak fare ulung nu Korinth ya kar yoor raba’gad. I pining Paul e pi walag ni “nge taareban’rad ni yad gubin ko tin ni yad be weliy,” mi yad “par ni yad ba taareb ma taab pa’ lanin’rad ma taa ban’en e yad be nameg.” (1 Kor. 1:10, 11) Ma aram me pi’ boch e fonow u murung’agen boch ban’en ni be magawonnag fare ulung be ruw raba’nagrad. Ke weliy e fanathin u murung’agen dowef ko girdi’, me tamilangnag nib t’uf ni ngan par nib taareb ma ngan maruwel u taabang. Ere i pining urngin e girdi’ ko ulung ko Kristiano ndemtrug e liw rorad, ni ra bagayad ma nge ayuweg bagayad u fithik’ e t’ufeg. (1 Kor. 12:12-26) Rogon ni ma maruwel girdien e ulung u taabang e be tamilangnag ni kan fl’eg rogon​—uw rogon nib yaram.

Machane uw rogon ni ngan yarmiy fare ulung ko Kristiano? Mini’ e ra yarmiy? Ra uw rogon ni ngan fl’eg ma mini’ e ran dugliy ni ngar rin’ed boch ban’en? Ngad paged e Bible nge pow’iydad ma ran pi’ e fulweg nib tamilang ko pi deer ney.​—1 Kor. 4:6.

KAN YARMIY NIB THEOCRATIC

Kan dugliy fare ulung ko Kristiano ko 33 C.E. u nap’an fare rran ni Pentekost ni aram e madenom ko piyu Jew. Mang e rayog ni ngad filed u murung’agen fare ulung ko ngiyal’ nem? Kan yarmiy ma kan gagiyegnag uw rogon nib theocratic, ni aram e gagiyeg (thin ni Greek e kraʹtos )rok Got (thin ni Greek e the·osʹ). Thin rok Got u murung’agen e n’en ni buch u Jerusalem 2,000 e duw faram e be tamilangnag ni Got e dugliy fare ulung ko pi Kristiano ni yad e piin ni kan dugliy ko kan ni thothup. (Acts 2:1-47) Aram e naun rok, ma tabinaw rok. (1 Kor. 3:9; Efe. 2:19) Rogon e yaram ko ulung u nap’an e bin som’on e chibog e ku yibe rin’ ko ulung rok Got ko pi Kristiano ko ngiyal’ ney, ma kan ga’nag ya ba muun ngay fare “ulung ni baga’.”​—Rev. 7:9, 10.

Sogonapan 120 e girdi’ e yad bang ko bin som’on e ulung. Ma kan puog e kan ni thothup nga dakenrad ma ke lebug e thin ko Joel 2:28, 29. (Joel 2:28, 29; Acts 2:16-18) Ma re rran nem sogonap’an 3,000 e girdi’ ni kar uned ko taufe u fithik’ e ran ma kar uned ko re ulung nem ni yad e piin ni kan dugliyrad ko kan ni thothup. Ke mich u wan’rad fare thin u murung’agen Kristus “ma ur pired ni be machibnagrad e pi apostel.” Tomren e re n’em ma “gubin e rran ni be puthuy Jehovah ko re ulung rorad nem e piin ni ka fin ra thapgad ngak Got.”​—Acts 2:41, 42, 47.

Ke yoor e girdi’ ni be un ko ulung ko Kristiano ni kan dugliyrad u Jerusalem, ma aram me gun’gun’ fare prist nib tolang ko piyu Jew ma be yog ni pi gachalpen Jesus e kar wereged e machib rorad u ga’ngin yang u Jerusalem. Ma boch e prist ko piyu Jew e kar manged pi gachalpen Jesus mar manged bang ko re ulung nem.​—Acts 5:28; 6:7.

I gaar Jesus: “Gimed ra weliy murung’ageg u lan yu Jerusalem, ngu lan yu Judea ni polo’, ngu lan yu Samaria, nge yan i mada’ ko yungi n’en ni yan i mus e fayleng ngay.” (Acts 1:8) Ere nap’an ni ke yib e togopuluw u Jerusalem u tomren ni yim’ Stefen, ma pi gachalpen ni be par u rom e kar wergad nga lan yu Judea ngu lan yu Samaria. Machane demtrug e gin ni ka ranod ngay ma kar ul’ul’gad i machibnag fare thin nib fel’ mar ayuweged e girdi’ ngar manged pi gachalpen Jesus nib muun ngay boch e girdi’ nu Samaria. (Acts 8:1-13) Ma boch nga tomren, ma kan machibnag fare thin nib fel’ ngak e piin ni gathi yad piyu Jew ni dan maad’ad ngorad ma kar uned ko ulung. (Acts 10:1-48) Kan un ko machib nib elmirin ma kan ayuweg boor e girdi’ kar manged pi gachalpen Jesus ma aram ma boor e ulung nib biech ni sum u wuru’ Jerusalem​—Acts 11:19-21; 14:21-23.

Mang e kan rin’ ni ngan yarmiy ra reb e ulung nib biech nib puluw ko gagiyeg rok Got, uw rogon nib theocratic? U daken fare kan ni thothup rok Got ma kan dugliy boch e girdi’ u tan pa’ e pi tagafaliy e saf ni ngar ayuweged e ulung. U nap’an e bin som’on e milekag ni tay Paul nge Barnabas mar ranow nga boch e ulung ma kar dugliyew boch e girdi’ ngar manged piin piilal ko ulung. (Acts 14:23) Guruy ni 20 ko Acts e be weliy u murung’agen e ngiyal’ ni tay apostal Paul e muulung ko piin piilal ko ulung nu Efesus. I gaar Paul ngorad: “Mu ayuweged gimed nge fare ulung i saf ni fare Kan ni Thothup e ke taymed ni nguum ayuweged. Gimed e ngam pired ko galesiya rok Got ni bod e piin ni ma ayuweg e saf, ya girdien e galesiya rok Got e ra manged girdien Got u daken e yam’ ni tay Fak.” (Acts 20:28) Yad e piin piilal uw rogon nib spiritual. Bay rogon ni ngan dugliyrad ya yad be fol ko Thin Rok Got. (1 Tim. 3:1-7) Titus ni un ngak Paul ko maruwel e kan nog ngak ni nge dugliy e piin ni ngar manged piilal ko pi ulung nu Krete.​—Titus 1:5.

Ke yoor iyan e pi ulung, ma pi apostal nge piin piilal u Jerusalem e kar pared ni yad e piilal ko urngin e ulung u nap’an e bin som’on e chibog. Kar pigpiggad ni yad e governing body ko ulung ko Kristiano ni polo’.

I yoloy apostal Paul e babyor ngak fare ulung u Efesus, me weliy ni ngan maruwel u taabang fare kan ni thothup rok Got ma aram ma ra par fare ulung ko Kristiano nib taareb ya yad be fol rok Jesus Kristus ni ir fare llug. I pining fare apostal ko pi Kristiano ni nge sobut’an’rad mar pired ni yad taab girdi’ ni fare kan ni thothup e ke pi’ ngorad u daken fare gapas ni ir e ke m’agrad nga taabang. (Efe. 4:1-6) Ma aram me weliy e thin ko Psalm 68:18 me puluwnag ko yaram rok Jehovah ni nge dugliy boch e pumoon ni ma fol ko Thin Rok Got ni ngar pigpiggad ko ulung ni boch e ngar manged apostal, ma boch e ngar manged profet, ma boch e ngar machibnaged ngak e girdi’ e Thin nib Fel’ ni yib rok Got, ma boch e ngar manged pastor ma ngar filed fan e thin rok Got ngak e girdi’. Pi pumoon nem ni yad e tow’ath ni yib rok Jehovah e ra ubing fare ulung ngar suguygad ko tirok Got ban’en me felan’ Got ngay.​—Efe. 4:7-16.

ULUNG KO NGIYAL’ NEY E MA FOL KO KANAWO’ NI TAY E PI APOSTAL

Ngiyal’ ney ma ku aram rogon e yaram ko urngin e ulung ko Pi Mich Rok Jehovah. Yad ma par nib taareb e ulung u ga’ngin e fayleng u tan pa’ girdien fachi ulung. (Zek. 8:23) Aram rogon ya i micheg Jesus Kristus ni ra ayuweg pi gachalpen “nge yan i mada’ nga tomren e fayleng.” Piin ni ma un ko ulung ko ngiyal’ ney e yad ba adag fare thin nib fel’ ma yad ma ognagrad ngak Jehovah Got ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ ngay ma yad ma un ko taufe ni yad pi gachalpen Jesus Kristus. (Matt. 28:19, 20; Mark 1:14; Acts 2:41) Yad ma fol rok “faanem nib fel’ rogon ni ma gafaliy e saf” ni Jesus Kristus ni ir fare Llug ko girdien fachi ulung nge fare ulung i saf ni ga’ngin nib muun ngay “yugu boch e saf.” (John 10:14, 16; Efe. 1:22, 23) Re “taab ran’ i saf” nem e mar par nib taareb ya yad ma tay fan Kristus ni ir fare llug ma yad ma fol ko fare ulung ni ke dugliy ni “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop.” Ngad ul’ul’gad i pagan’ ngak girdien fare tapigpig ko ngiyal’ ney.​—Matt. 24:45.

YIBE RIN’ U DAKEN E RELIGIOUS CORPORATION

Ereray e tin tomren e rran ko re m’ag nib kireb ney, ma pi n’en ni tirok fare Masta e ke yoor u ga’ngin e fayleng. Aram e ke ga’ e tin nib mil fan ngak ‘fare tapigpig.’ Ere ke fl’eg fare tapigpig boch e ulung ara legal entities ni fan ni nge rin’ e tin nib mil fan ngak ni nge pi’ e ggan nib spiritual ma nge wereg fare thin nib fel’ ko Gil’ilungun Got u m’on nra taw ko tomur. Kan yarmiy boch e corporation ni bay rogon ko pi motochiyel ko boch e nam. Pi corporation ney e bay rorad e pi printing facility ni ma fl’eg ma ma wereg e Bible nge boch e babyor ko Bible u ga’ngin e fayleng ni fan ko machib ko Gil’ilungun Got.

Fan ko pi corporation ney e ngan mon’eg e bin riyul’ e liyor u fayleng. Urngin e pi n’en ney nib legal instrument e ma maruwel u taabang. Yibe fanay e pi corporation nib legal ni ngan machibnag fare thin nib fel’ u ga’ngin e fayleng ma ngan ayuweg fare ulung rok Got ko tirok Got ban’en u gubin yang u fayleng.

ROGON E YARAM KO BRANCH

Nap’an ni ngan fl’eg e branch ofis ma yibe dugliy dalip ara boch e piilal ko Branch Committee ni ngar ayuweged fare maruwel u reb e nam fa boch e nam ni bay u tan e branch. Reb e girdi’ ko re committee nem e ir fare Branch Committee coordinator.

Ma kan yarmiy e pi ulung u tan ra reb e branch ni boch e circuit, ma boch e circuit e aram reb e district. Demutrug ga’ngin e circuit nge district, ya ma yan rogon e binaw nge thin ko girdi’ nge urngin e ulung u tan fare branch. Yibe dugliy e circuit overseer ni nge ayuweg e pi ulung u ra reb e circuit. Ma fare district overseer e ra yan ko pi circuit, ma ra un ko circuit assembly, ma ra un ko pi ulung ko machib, ma baga’ ma ra rin’ u taabang fare circuit overseer. Maruwel ko pi piilal ni ma lekag e ulung e bay ko Machib Rodad Ni Fan Ko Gil’ilungun Got nge boch e babyor ni pi’ fare branch ofis ngorad.

Urngin e girdi’ ko ulung e ma tay fan e yaram rok Got. Pi ulung e ma fol ko n’en ni kan yarmiy ni nge yib angin ngak urngin e girdi’. Yad ma tay fan e pi piilal ni kan dugliyrad ni ngar ayuweged e maruwel ko pi branch, nge district, nge circuit, nge ulung. Yad ma taga’ nga daken “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop” ni ngar pied e ggan nib spiritual ko ngiyal’ nib m’ag. ‘Fare tapigpig nib yul’yul’’ ko ngiyal’ ney e ma fol rok Kristus nge pi motochiyel ko Bible, ma yad ma pag fare kan ni thothup nge pow’iyrad. Urngin e girdi’ e ma maruwel u taabang ma aram ma ma yib angin ngorad ni bod rogon e pi ulung u nap’an e bin som’on e chibog. Acts 16:5 e be gaar: “Ma aram, mi i gel i yan e michan’ rok girdien e galesiya ma yad be yoor i yan ni gubin e rran.”

Guruy Ni 5

Pi Piilal E Ma Gafaliy Fare Ran’ I Saf

Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma ke micheg ni ir “faanem nib fel’ rogon ni ma gafaliy e saf.” (John 10:11) Ke guy e girdi’ ni yad be lek “me taganan’ ngorad, ya kar pired ni ke magafan’rad ndar nanged e n’en ni ngar rin’ed, ya yad bod e saf nde moy rorad e en ni ma gafaliyrad.” (Matt. 9:36) Peter nge pi apostal e kar guyed ko uw rogon ni ke lemnag e girdi’ u fithik’ e t’ufeg. Rib thil Jesus ko pi tagafaliy e saf ni googsur nu Israel, ya dar ayuweged fare ran’ i saf ma aram me wer e saf ma dan duruwiy’rad ko ggan nib spiritual! (Ezek. 34:7, 8) Kar tedan’rad e pi apostal ko kanawo’ ni tay Jesus uw rogon ni ke weliy e machib nge rogon ni ke ayuweg e saf nge mus rogon me pi’ e yafos rok ni fan ngorad, ma aram me fil rogon e pi apostal ni ngar ayuweged e piin ni ke michan’rad ni ngar sulod ngak Jehovah ni ir ‘Faanem ni ma gafaliy e saf me ir e ma ayuweg lanin’rad.’​—1 Pet. 2:25.

I dag Jesus ko pi apostal rogon fene ga’ fan ni ngan ayuweg e saf. Bay ba ngiyal’ ni ke non ngak Peter me tamilangnag Jesus ko pi apostal ko uw fene ga’ fan ni ngan duruw’iy min gafaliy e saf. (John 21:15-17) Kan k’aring laniyan’ Peter ma ba tamilang e re n’ey ni bochan e n’en ni yog ko piin piilal. Bin som’on e babyor ni kan thagthagnag nga laniyan’ me weliy ko pi piilal ni gaar: “Nguum gafaliyed fare ran’ i saf ni Got e ke pi’ ngomed, nguum gafaliyed yad nib m’agan’med ngay nrogon nib m’agan’ Got ngay ni ngam rin’ed, ma gathi nguum rin’ed nde m’agan’med ngay. Mu ngongliyed e maruwel romed ni gathi ke mus ni bochan e salpiy ni yibe pi’ riy ngomed, machane ngam ngongliyed ni fan e ri gimed ba adag ni ngam pigpiggad ngak Got. Dab mu guyed rogon ni ngam suweyed e piin ni kan pi’rad ngomed ni ngam gafaliyed yad, machane ngam pired nib fel’ pangimed ya nguur folwokgad romed.​—1 Pet. 5:1-3.

Thin rok Peter e ba m’ag ko pi piilal ko ulung ko ngiyal’ ney. Tin nib mil fan ngak e pi piilal ko ngiyal’ ney e taareb rogon u nap’an e bin som’on e chibog ni aram e ngan gafaliy e ran’ i saf rok Got. U lan e babyor rok me tamilangnag Peter ko susun uw rogon e lem ko pi piilal ni ngar rin’ed e tin nib mil fan ngorad. Bod rogon Jesus ma susun ni nge felan’rad ni ngar pigpiggad mar ted e kanawo’ ko fare ran’ i saf mar daged e kanawo’ ni ngan pigpig ku Jehovah.

Gad ma pining e magar ko pi piilal ko ulung ni kan ni thothup e dugliyrad. Boor angin ni ma yib ngodad ni bochan. Susun, pi piilal e ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ko tirok Got ban’en ma yad ma tiyan’ ko tin nib t’uf ko ra reb e girdi’ ko ulung. Gubin e wik ma yad ma fl’eg rogon e pi muulung u fithik’ e pasig, ma yibe duruw’iy e girdi’ ko tirok Got ban’en. (Rom. 12:8) Yad ma athamgil ni ngar ayuweged fare ran’ i saf ko piin nib kireb, ma aram ma yad ma par nib pagan’ ko tirok Got ban’en. (Isa. 32:2; Titus 1:9-11) Yad ma tay e kanawo’ ni ngan pasig ko machib ma yad ma pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad uned i wereg fare thin nib fel’ u gubin e pul. (Fil. 3:16, 17; Heb. 13:15-17) U daken e pi pumoon ney ni yad e “taw’ath” me pi’ Jehovah rogon ni ngan ubing fare ulung.​—Efe. 4:8, 11, 12.

QUALIFICATION KO PIIN PIILAL

Yima dugliy boch e pumoon ngar manged piilal ni fan ni ngar ayuweged e ulung ma ba t’uf ni yad e piin ni ma fol ko Thin Rok Got. Kari mus ni aram rogon ma rayog ni ngan nog ni kan ni thothup e dugliyrad. (Acts 20:28) Ba gel e motochiyel ko pi piilal ni Kristiano ya mmil fan ngorad ni ngar daged rogon ni ngan liyor ku Jehovah mar ted e kanawo’ ko ngongol ko Kristiano. (1 Kor. 11:1; Heb. 13:7) Machane gathi kayigi gel e motochiyel ma dabiyog ko pi pumoon ni Kristiano ni ngar folgad riy ni faanra ba t’uf Jehovah rorad ma yad ba adag ni ngar pigpiggad ngak. Ba gel e pi motochiyel ko piin piilal ya thingara pired ni yad be dag e kanawo’ ko ulung. Susun nib gagiyel ni pi piilal e ma fol ko thin ko Bible ko yafos rorad.

U lan e bin som’on e babyor ni yoloy Paul ngak Timothy nge babyor ni yoloy ngak Titus ma ke weliy u murung’agen e piin ni ba adag ni nge tay murung’agen e galesiya. Be weliy ko 1 Timothy 3:1-7 ni gaar: “Faanra ba adag be’ ni ngari mang reb e girdi’ ni ngi i tay murung’agen girdien e galesiya ma aram e ke nameg reb e maruwel ni ir e ba th’abi fel’. En ni be tay murung’agen girdien e galesiya e thingari yan i aw ni be’ nib fel’ thin nge pangin; thingari par ni taareb e ppin rok, ma ba gonop, ma rayog ni nge t’ar laniyan’, ma ba fel’ e ngongol rok; ma thingari m’agan’ ngay ni nge t’ufeg e milekag ni kar bad nga tabinaw rok; ma thingari yog rok ni nge machib; me ir be’ nder ma balyang ko rrum ma der ma cham, machane be’ nib munguy ma ba adag e gapas; ma thingari dabi chogownag e salpiy; ma thingari yog rok ni gagiyegnag girdien e tabinaw rok nib fel’ rogon, me guy rogon e bitir rok ngar folgad rok mi yad ta’ fan. Ya faanra de nang be’ rogon ni nge gagiyegnag girdien e tabinaw rok, me ere uw rogon me yog ni nge ayuweg e galesiya rok Got? Ma thingari dabi yan i aw ni ir be’ ni ka fini pig ke mang reb i girdien Kristus ndawori n’uw nap’an; ya richey nge uf nge turguy Got e gechig rok ni bod ni rin’ ngak fare moonyan’. Ma susun e ir be’ ni ma tay e girdi’ fan, ni girdi’ ni gathi yad girdien e galesiya, ni bochan e nge dabi kireb thin me mul nga lan e wup rok moonyan’.”

I yoloy Paul ku Titus ni gaar: “Gu pagem u Krete ni fan e ngam fal’eg rogon e tin ni ka bay ban’en ni ngan muruwliy, ma nge reb e binaw ma ga dugliy e piin ni ngar manged piilal ko galesiya riy. Dab mpag talin e tin ni ku gog ngom ni ke lungug: en ni ir reb e piilal ko galesiya e dabi siy ni be’ nib yal’uw; ma dabi siy ni ri taareb e ppin rok, ma pi fak e dabi siy nib mich Kristus u wun’rad ma de