Primé libru de Reyes
2 Dxi mayaca gatiʼ David, gúdxibe xiiñibe Salomón xi guiráʼ caquiiñeʼ guni: 2 «Mayaca gateʼ, nga runi cadi guireeluʼ gana ne guca ti hombre nadxibalú. 3 Biʼniʼ cumplir guiráʼ ni canabaʼ Jehová, Dios stiluʼ lii, gúniluʼ ra saluʼ lu ca neza stibe, chinándaluʼ ca ley ne ca mandamientu stibe, guni respetarluʼ ca decisión* stibe ne cadi gusiaandaluʼ guiráʼ stiidxabe* casi modo cá ni lu Ley stiʼ Moisés. Zacatiʼ ratiica si cheluʼ zabeenduluʼ ni galán ne guiráʼ ni gúniluʼ zareecani jneza. 4 Ne zuni cumplir Jehová promesa ni maʼ biʼniʼ naa riʼ: “Pa guibani ca xiiñiluʼ jneza ne sacaʼ lu ca neza stinneʼ de guidubi ladxidoʼcaʼ ne guidubi xhiálmacaʼ, siempre ziuu tuuxa ni zeeda de familia stiluʼ ni cuiʼ lu trono stiʼ Israel”.
5 »Laaca nanna dxíchiluʼ xi biʼniʼ Joab xiiñiʼ Zeruyá naa, ne xi bíʼnibe guiropaʼ xaíque stiʼ ejércitu stiʼ Israel, Abner xiiñiʼ Ner ne Amasá xiiñiʼ Jéter. Biitibe laacaʼ, zacá nga bixhiibe rini neca cadi cayaca guerra ne bineʼ rini cinturón xiʼ ndaanibe ne ca guelaguidi cá ñeebe. 6 Yanna guníʼ ique chaahuiʼ xi gúniluʼ ne cadi gudiiluʼ lugar gátibe de guendanagola.*
7 »Peru ca xiiñiʼ Barzilái galaadita que la? cadi gusaana de gannaxhiiluʼ laacaʼ. Purtiʼ bidiinácabe naa dxi canaguxooñeluáʼ de bíʼchiluʼ Absalón, nga runi caquiiñeʼ gonécabe ca ni ro ruaaʼ mexaʼ stiluʼ.
8 »Laaca nuu Simeí xiiñiʼ Guerá benjaminita de Bahurim que. Laabe nga gunábabe guiaba maldición luguiaʼyaʼ dxi ziaaʼ Mahanaim. Peru dxi yeguidxagalube naa ra nuu guiiguʼ Jordán que, bineʼ jurar laabe lu lá Jehová: “Qué zuuteʼ diaʼ lii né espada”. 9 Yanna, cumu ti hombre nuu xpiaaniʼ nga lii la? maʼ nánnaluʼ xi gúniluʼ, biʼniʼ castigar laabe ne cadi gudiiluʼ lugar gátibe de guendanagola».*
10 Despué guti David ne bicaachicabe laabe ndaaniʼ Xquidxi David. Ne yanna maʼ caziiláʼdxibe casi caziilaʼdxiʼ ca bixhozebiidabe.* 11 Biaʼsi 40 iza biʼniʼ mandar David guidxi Israel. Biʼniʼ mandarbe gadxe iza Hebrón, ne 33 iza Jerusalén.
12 Para gurí Salomón lu trono stiʼ David bixhoze. Ne ra gudiʼdiʼ tiempu guizáʼ nadipaʼ guca reinu stibe.
13 Gudiʼdiʼ si ti tiempu, guyé Adonías xiiñiʼ Haguit ra nuu Bat-Seba, jñaa Salomón. Para ná Bat-Seba rabi laabe: «¿Ñee nuu xi cayaca la?». Para rábibe laa: «Coʼ, gastiʼ cayaca». 14 Ne guniʼbe: «Nuaaʼ gabeʼ lii xiixa». Para ná Bat-Seba rabi laabe: «¿Xi laa yaʼ? Gudxi naa». 15 Óraque guniʼbe: «Liica nánnaluʼ, naa nga nibieeʼ lu trono stiʼ bixhozeʼ, ne guiráʼ ca binni de Israel gulézacaʼ ñacaʼ rey. Peru maʼ qué ñaana reinu ca lu nayaʼ ne biaanani lu náʼ bicheʼ, purtiʼ Jehová nga ná guiaananebe ni. 16 Yanna, ti cosa si napaʼ gana guinabaʼ lii, ne cadi gábiluʼ naa qué zúniluʼ ni». Para ná Bat-Seba rabi laabe: «¿Xi laa yaʼ? Gudxi naa». 17 Para nabe rábibe laa: «Canabaʼ lii guinábaluʼ rey Salomón gudii lugar naa guichaganaʼyaʼ Abisag, sunamita que, purtiʼ nannaʼ zúnibe ni guinábaluʼ laabe». 18 Para bicabi Bat-Seba laabe: «Bueno, zanieniáʼ rey ca pur lii».
19 De raqué biree Bat-Seba zeʼ ra nuu rey Salomón para guinabaʼ laabe ni canabaʼ Adonías. Ora biʼyaʼ rey que laabe nagueendaca biasa zidxagalú laabe ne gundeteʼ* ique nezalube, de raqué gurí rey que lu trono stiʼ ne biʼniʼ mandar guedanécabe ti trono para cuiʼ jñaabe ladu derechu stibe. 20 Para ná jñaabe rabi laabe: «Napaʼ gana guinabaʼ lii ti favor. Ne cadi gábiluʼ naa qué zúniluʼ ni». Para ná rey que rabi laabe: «¿Xi racalaʼdxuʼ, amá? Zuneʼ ni guinábaluʼ naa». 21 Óraque ná jñaabe rabi laabe: «Bidii lugar guichaganáʼ bíʼchiluʼ Adonías Abisag, sunamita que». 22 Peru óraque ná rey Salomón rabi jñaa: «¿Xiñee canábaluʼ guichaganáʼ Adonías Abisag pue? Maʼ riaadxaʼ si guinábaluʼ naa gudieeʼ reinu riʼ laabe, purtiʼ laabe nga bicheʼ ni jma huaniisi ne nuu sacerdote Abiatar ne Joab xiiñiʼ Zeruyá pur laabe».
23 Óraque biʼniʼ jurar rey Salomón pur Jehová: «Guni castigar Dios naa pa qué gatiʼ Adonías pur ni canabaʼ ca. 24 Yanna, casi peʼ nuu Jehová —ni bidii naa ti reinu ni qué ziuu dxi guiluxe ne ni bicuí naa lu trono stiʼ David bixhozeʼ, ni bidii reinu riʼ naa ne ca xiiñeʼ,* casi maca biʼniʼ prometer ni— cayuneʼ jurar yannadxí zati Adonías». 25 Oraqueca biseendaʼ Salomón Benaya xiiñiʼ Jehoiadá para guuti Adonías, ne biree Benaya zeʼ, bicaalube Adonías* ne biitibe laa.
26 Ne ndiʼ nga gudxi rey que sacerdote Abiatar: «¡Guyé Anatot ra nuu ca layú stiluʼ! Lii laaca caquiiñeʼ gátiluʼ, peru qué zuuteʼ diaʼ lii yannadxí, purtiʼ guyuaʼluʼ Arca stiʼ Jehová, Señor ni runi mandar guiráʼ xixé ni nuu, dxi guzaneluʼ David bixhozeʼ ne gucanaluʼ dxi gudiʼdiʼ bixhozeʼ ra nagana». 27 Ne maʼ qué nudii Salomón lugar ñaca Abiatar sacerdote stiʼ Jehová, ti gaca cumplir ni guníʼ Jehová ndaaniʼ guidxi Siló chiguizaaca familia stiʼ* Elí.
28 Ora gunna Joab ni bizaaca que, nagueendaca guyebe ra nuu tabernáculo stiʼ Jehová ne gunaazebe ca cachu stiʼ altar que (purtiʼ neca qué ñuu Joab pur Absalón, peru guyuube pur Adonías). 29 Para biseendatídxicabe rey Salomón: «Bixooñelú Joab ra nuu tabernáculo stiʼ Jehová, ne nuube cueʼ altar que». Ngue runi biseendaʼ Salomón Benaya xiiñiʼ Jehoiadá ne gúdxibe laa: «Guyé ne biiti laabe». 30 Para biree Benaya zeʼ ra nuu tabernáculo stiʼ Jehová ne ora yendabe raqué gúdxibe Joab: «Ndiʼ nga ni ná rey: “¡Biree de racá!”». Peru laa bicabi: «¡Coʼ! Raríʼ gateʼ». Para biguetaʼ Benaya ne gúdxibe rey que xi gudxi Joab laabe. 31 Para ná rey que rabi Benaya: «Biʼniʼ ni nabe ca. Biiti laabe ne bicaachiʼ laabe. Ti cadi gaʼniʼ donda luguiaʼyaʼ ne luguiáʼ familia stiʼ bixhozeʼ pur rini stiʼ binni nachaʼhuiʼ ni bixhii Joab. 32 Jehová guquixe laabe rini ni bixhiibe, purtiʼ neca qué ninabaʼ David bixhozeʼ ni laabe, bicaalube ne biitibe né espada chupa hombre jma nachaʼhuiʼ ne de respetu que laabe: Abner xiiñiʼ Ner, xaíque stiʼ ejércitu stiʼ Israel ne Amasá xiiñiʼ Jéter, xaíque stiʼ ejércitu stiʼ Judá. 33 Cadi gusaana de guiaba donda luguiáʼ Joab ne ca familia ni zeeda de laa pur guti ca hombre riʼ, peru cadi gusaana Jehová David, ca xiiñiʼ, familia stiʼ ne reinu stiʼ». 34 Para biree Benaya xiiñiʼ Jehoiadá zeʼ, bicaalube Joab ne biitibe laa. Ne bicaachicabe laabe cueʼ lídxibe ni nuu lu desiertu. 35 Despué maʼ Benaya xiiñiʼ Jehoiadá nga bisaana rey que casi xaíque stiʼ ejércitu stiʼ ne maʼ cadi Joab, ne maʼ sacerdote Sadoc bisaanabe lugar stiʼ Abiatar.
36 Despué de ngue bisendacaa rey que Simeí ne gúdxibe laa: «Bicuí ti yoo ndaaniʼ guidxi Jerusalén ne guleza ndaanini ne cadi lica guireeluʼ ndaaniʼ guidxi ca. 37 Dxi lii guireeluʼ ne tídiluʼ valle* stiʼ Cedrón, gúnnaca de que zátiluʼ. Ne laaca lii zápaluʼ donda pa gátiluʼ». 38 Para ná Simeí rabi rey que: «Jneza ni naluʼ ca. Zuneʼ ni canabaʼ rey stinneʼ naa». Ngue runi xadxí biaana Simeí Jerusalén.
39 Peru gudiʼdiʼ si chonna iza, bixooñeʼ chupa esclavu stiʼ Simeí ne guyecaʼ ra nuu Akís xiiñiʼ Maacá, rey stiʼ Gat. Para biseendatídxicabe Simeí «Ndaaniʼ guidxi Gat nuu ca esclavu stiluʼ», 40 nagueendaca guluu Simeí listu burru stiʼ ne zeʼ Gat ra nuu Akís, ziyubi ca esclavu stiʼ. Ora biguetané Simeí ca esclavu stiʼ de Gat, 41 guyuu tu yetidxi Salomón: «Biree Simeí de ndaaniʼ guidxi Jerusalén, guyebe Gat ne biguétabe». 42 Ora binadiaga rey que ni, bisendacaabe Simeí ne gúdxibe laa: «¿Ñee cadi bicaaʼ lii guni jurarluʼ pur Jehová ne gúdxecaʼ lii “Dxi lii guireeluʼ de ndaaniʼ guidxi ca zátiluʼ” la? Ne laaca lii gúdxiluʼ naa “Jneza ni naluʼ ca, zuneʼ ni”. 43 Yanna, ¿xiñee qué ñuni cumplirluʼ juramentu ni bíʼniluʼ nezalú Jehová ne ni gunabaʼ lii yaʼ?». 44 De raqué ná rey que rabi Simeí: «Liica nánnaluʼ guiráʼ cosa malu ni bíʼniluʼ David bixhozeʼ. Yanna, Jehová xcuenta guquixe lii guiráʼ cosa malu ni bíʼniluʼ. 45 Peru zaguu Jehová ndaayaʼ rey Salomón ne siempre zúnibe reinu stiʼ David nadipaʼ». 46 Para biʼniʼ mandar rey que Benaya xiiñiʼ Jehoiadá gucaalú laabe ne guuti laabe ne zaqué biʼniʼ ni.
Zaqué nga beeda gaca reinu stiʼ Salomón nadipaʼ.