Mayaca guiree guiráʼ guendanagana ni nuu ndaaniʼ Guidxilayú
LU MARZO stiʼ iza 2006, Bill Clinton, hombre ni guca presidente stiʼ Estados Unidos, bidii ti libana ndaaniʼ guidxi Ottawa (Canadá). Lu libana que guniʼbe sicaríʼ: «Yanna jma maʼ zanda gacanesaa binni ora maʼ cadíʼdicaʼ lu guendanagana, que ca iza ni maʼ gudiʼdiʼ ca». Lu libana que laaca guniʼbe dede dxi gudiʼdiʼ tsunami lu iza 2004 que, jma maʼ racalaʼdxiʼ binni gacané xcaadxi binni de sti guidxi, ne nabe «qué huayuu dxi gacanesaa binni laa casi cayúnicani yanna riʼ».
Ñee zucaa ca desgracia ca binni de guiráʼ ladu gúnicaʼ stipa pur gacanésaacaʼ ti guibánicaʼ jma galán la? Ñee purtiʼ si jma maʼ cayacanesaa binni laa yanna que dxiqué nga zanda guni crenu ziuu guendariuudxi lu Guidxilayú riʼ ne zabani binni sin guidxibi la?
Tupeʼ ndiʼ zanda guni crenu zacané laanu
Lu jma de xhoopaʼ mil iza ni maʼ bibani binni ndaaniʼ Guidxilayú riʼ maʼ bihuinni qué raca diʼ ni racaláʼdxicaʼ gúnicaʼ. Nga runi, Stiidxaʼ Dios cayabi laanu: «Cadi guni cré tu ca binni ni risaca, nin ca xiiñiʼ binni Guidxilayú, ni qué zanda gulá laatu» (Salmo 146:3). Lu Guidxilayú riʼ nuu stale grupu ni racané binni, laaca nuu stale bidxichi luni, ne naguixhe ique binni guni stale cosa ni galán. Peru qué zaca diʼ ni naguixhe íquecabe ca. Xiñee yaʼ. Purtiʼ «canitilú Guidxilayú ne irá ni nuu ndaani ni» (1 Juan 2:17).
Dios si nga huayacané binni ni nachaʼhuiʼ biaʼ dxi huabani lu Guidxilayú riʼ. Lu Biblia zeeda stale ejemplu stiʼ binni ni biʼniʼ cré zaca ca cosa sicarú ni guníʼ Dios chiguni. Casi ndaaniʼ Biblia la? rieeteʼ Jiobá nga ni biʼniʼ cré ca israelita que, ne laaca laabe nga biʼniʼ cré ca bixhozególacabe (Jeremías 14:8; 17:13; 50:7). Nga runi, Biblia cayabi laanu cuézanu gacané Jiobá laanu (Salmo 27:14).
Proverbios 3:5, 6 na: «Gulaʼquiʼ guidubi ladxidoʼloʼ lu náʼ Jiobá, ne cadi gúniluʼ ni na si xpiaaniluʼ. Lu guiráʼ ni gúniluʼ guníʼ ique laabe, ne laabe zúnibe ca neza stiluʼ derechu». Nápanu stale razón para guni crenu de guidubi ladxidoʼno ca diidxaʼ riʼ, purtiʼ Jiobá Dios qué ruchaa diʼ modo laa ne runi guiráʼ ni riníʼ (Malaquías 3:6; Santiago 1:17). Laabe racaláʼdxibe guibáninu galán ne pa qué gusaananu de gúninu ni cá lu Stiidxabe la? zacaneni laanu gánnanu xi gúninu ndaaniʼ Guidxilayú ra nuu stale cosa ni ruchibi binni (Isaías 48:17, 18).
Binni ni rudii lugar gacané Jiobá laa la? zanda guni cré ni na ca diidxaʼ riʼ: «Cadi guidxíbiluʼ, purtiʼ naa nuaaniáʼ lii. Cadi guyadxiluʼ guiráʼ ladu, purtiʼ naa nga Dios stiluʼ. Naa dxandipeʼ zudiee stipa lii. Dxandipeʼ zacaniáʼ lii. Ya, naa dxandipeʼ naazeʼ dxiicheʼ ladu derechu stiluʼ» (Isaías 41:10). Ora guni orar ca binni ni dxandíʼ nadxii Jiobá ne guiníʼ íquecaʼ lu ca diidxaʼ ni maʼ bidúʼndanu riʼ, racaneni laacaʼ gudxiilucaʼ guiráʼ guendanagana ne guiráʼ ni riguu xizaa laacaʼ.
Guidúʼyanu ni bizaaca Andrea, ti testigu stiʼ Jiobá ni napa chupa xiiñiʼ. Laabe guniʼbe: «Pa ñaca qué ñuneʼ orar Jiobá ne qué niníʼ iqueʼ de cani maʼ bizabiruaabe gúnibe la? qué nidxeladiáʼ xi ñuneʼ ora maʼ napa xiixa guendanagana. Ora chuaa gaxha de Jiobá la? cadi nagana diʼ raca para naa chuaa galán».
Ni zacané lii guni creluʼ zuni Jiobá cani maʼ guníʼ
Tobi de ca hombre bicaa salmo guníʼ naquiiñeʼ guni crenu Jiobá si nga zanda gacané laanu. Laabe guniʼbe: «Cani nadxii ley stiluʼ ratadxí ladxidoʼcaʼ, ne gastiʼ zanda gusaba laacaʼ» (Salmo 119:165). Pa guiduʼndaʼ chaahuinu Stiidxaʼ Dios la? zacaneni laanu guiníʼ íquenu ne gápanu ndaaniʼ ladxidoʼno ni «dxandí si, ne ni naquiiñe ulabi nu, ne ni jneza, ne ni nachaʼhuiʼ, ne ni rusieche binni, ne ni guiaba laacaʼ», laacani nga ni zacané laanu lu xquendanabáninu ne laaca zacanécani laanu chuʼnu galán nezalú Dios. Pa gúninu stipa pur gucaadiáganu ca diidxaʼ riʼ, guizíʼdinu, guicaanu cani ne gúninu cani la? «zaguixhe dxí Dios ladxid[oʼno]» (Filipenses 4:8, 9).
Zacá bizaaca John. Sicaríʼ guniʼbe: «Dxiqué gadxé ni guníʼ iqueʼ de cani chiguizaaca, peru ora bieneʼ zanda chuaa gaxha de ti Dios ni qué ruchee ne ni qué rihuinni la? gupa xidé bichaa modo naa ne modo riníʼ iqueʼ. Para chuaa gaxha de Jiobá la? naquiiñeʼ guuyaʼ ca cosa ca casi modo ruuyabe cani. Ne para gunda bineʼ ni la? biindaʼ Stiidxabe ne guníʼ iqueʼ de laacani».
Ora gúʼndaluʼ Stiidxaʼ Dios, ni zeeda gaca casi nisa nagaʼndaʼ ni rudii guendanabani la? casi ñaca ñeʼluʼ ti medicina ni zacané ti cadi guniná ca cosa malu runadiágaluʼ lu radiu, ni ruuyaluʼ lu tele ne lu xcaadxi cosa ca lii. Ne pa gúniluʼ cani cá lu Biblia la? laaca zacanécani lii guibánineluʼ ca binnilídxiluʼ galán ne huaxiéʼ ziuuluʼ xizaa. Ne Dios na nuu listu para gacané ca binni ni dxandíʼ runi ni nabe de guidubi ladxidóʼ (2 Crónicas 16:9). Laabe nga chiguni chaahuibe guiráʼ guendanagana rapa binni para maʼ cadi chuʼ xiixa ni guchibi lii.
Sicaríʼ guníʼ Phinehas, ti hombre ni hualá ra huadinde ca guidxi ne ra huayuutisaa binni laa, nabe: «Maʼ biziideʼ cuaqueʼ xquendanabaneʼ lu náʼ Jiobá. Ne cumu runeʼ ni na ca conseju ni zeeda lu Biblia la? maʼ qué huayápapiaʼ guendanagana». Jiobá laaca zacané lii guni huantarluʼ ca guendanagana ni ruluíʼ qué zanda gaca chaahuiʼ pa gápaluʼ fe laabe (Salmo 18:29). Ti baʼduhuiiniʼ ni runibiáʼ bixhoze ne jñaa la? nanna zacanécabe ne zápacabe laa dede ora gaca huará o chuʼ xizaa pur xiixa. Zacaca nga zuni sentirluʼ pa gudiiluʼ lugar gacané Jiobá lii (Salmo 37:34).
Nanna dxíchinu dxandíʼ zaca cani cabézanu
Jesucristu gudxi ca discípulo stiʼ: «Laatu la? sicarí nga lainíʼ né Dios: Bixhoze du ni nuu ibáʼ, rinaba du gusisaca irá binni lii. Ne idxiña dxi guni mandar luʼ ne gaca ni na luʼ. Cásica raca ni ibáʼ, zaqueca gaca ni ndaani guidxilayú» (Mateo 6:9, 10). Reinu ni nuu guibáʼ ca la? Jesucristu nga chiguni mandar luni, ne laani nga chiguiquiiñeʼ Jiobá para gusihuinni laa si nga napa derechu de guni mandar lu Guidxilayú riʼ (Salmo 2:7-12; Daniel 7:13, 14).
Guiráʼ cani ruchibi binni yanna nabé runinani laacaʼ, guiráʼ nga cusihuinni maʼ caquiiñepeʼ guni chaahuiʼ Dios ca guendanagana rapa binni. Ne mayaca guedandá dxi ca. Dios maʼ biʼniʼ Jesucristu Rey para guni mandar ne maʼ bidiibe laa derechu para gusihuinni Jiobá si nga napa derechu de guni mandar ne gusisaca lá Bixhoze (Mateo 28:18). Maʼ qué zandaa zabee Reinu ca guiráʼ ni rucaa binni guidxibi. Lu Isaías 9:6 cayeeteʼ caadxi cosa ni cusihuinni zanda guni mandar Jesucristu ne zanda gacanebe laanu para maʼ cadi guidxíbinu. Lu textu riʼ rieeteʼ laabe nga «Bixhózenu ne qué zusaana de gácabe ni», «Ni jma nanna gudii conseju» ne «Príncipe ni rudii Guendariuudxi».
Ca diidxaʼ «Bixhózenu ne qué zusaana de gácabe ni» cusiene cani laanu napa Jesús poder, derechu para guni mandar, ne laaca racaláʼdxibe gacanebe ca binni ni guzuubaʼ diidxaʼ, ngue runi bidiibe xquendanabánibe ti ganda guibánicaʼ ndaaniʼ Guidxilayú sin qué chuʼ dxi gáticaʼ. Ne pur ni bíʼnibe ca la? zabeebe binni de lu naʼ guendaruchee ne donda ni bisaanané Adán laanu, primé hombre ni bichee que (Mateo 20:28; Romanos 5:12; 6:23). Cristu laaca zaquiiñeʼ derechu ni maʼ bidii Dios laa para gusibani gueʼtuʼ (Juan 11:25, 26).
Dxi guyuu Jesús lu Guidxilayú riʼ bisihuinni laa nga «Ni jma nanna gudii conseju». Cumu nánnabe stale de lu Stiidxaʼ Dios ne ximodo naca binni guidxilayú la? ngue runi gúnnabe modo guni chaahuibe ca guendanagana ni bidxaagalube. Dede dxi guca Cristu rey guibáʼ nácarube «Ni jma nanna gudii conseju» ne laabe nga riquiiñeʼ Jiobá para gabi binni guidxilayú ni racalaʼdxiʼ guni. Jneza nga ca conseju stiʼ Jesús ni cá lu Biblia ne dxandipeʼ racanécani binni. Gánnanu cani maʼ guninu ca ne guni crenu cani la? maʼ gastiʼ qué zaguu xizaa laanu ne maʼ gastiʼ zuchibi laanu.
Isaías 9:6 laaca ruzeeteʼ Jesús nga «Príncipe ni rudii Guendariuudxi». Nga runi, ora maʼ guni mandar Jesús la? Maʼ qué ziuu gadxé gadxé gobiernu para binni, maʼ qué ziuu binni ni guibani jma galán que xcaadxi ne guiráʼ binni zapa ni iquiiñeʼ ti guibánicaʼ galán. Ximodo gaca nga yaʼ. Zácani ra guni mandar ti gobiernu ni cuʼ guendariuudxi lu guidxilayú riʼ ne nga nga: Reinu stiʼ Dios ra chiguni mandar Cristu (Daniel 2:44).
Ora maʼ guni mandar Reinu ca, ziuu guendariuudxi ni qué ziuu dxi guiluxe lu guidubi naca Guidxilayú. Xiñee zanda guni creluʼ dxandíʼ zaca nga yaʼ. Zanda guni crenu ni pur cani cá lu Isaías 11:9, ra caníʼ xi chiguni ca binni ni chiguni mandar Reinu ca, nani: «Guirutiʼ tu zuniná ne zunitilú lu dani nayá stinneʼ; purtiʼ guidxilayú riʼ zadxá típani de guiráʼ ni rusiidiʼ Jiobá cásica dxaʼ tipa nisadóʼ de nisa». Gaca si ndiʼ la? guiráʼ binni zanna gunáʼ nga ni dxandíʼ de Dios ne zuzuubacaʼ Stiidxabe. Ñee riuulaʼdxuʼ guibanuʼ dxi gacaʼ ca nga la? pa zacá ni, nagueendaca biyubi guiziidiluʼ de Jiobá.
Pa gúʼndaluʼ Biblia la? zaguixhedxini ladxidoʼloʼ purtiʼ zunibiaʼluʼ Dios ne laaca zaziidiluʼ xi cazaaca yanna ne xi chigúnibe pur laanu. Nga runi, galán gusiidiʼ ca testigu stiʼ Jiobá ni nabeza neza ra lídxiluʼ lii de Biblia. Pa gúniluʼ nga la? maʼ qué ziuu diʼ xiixa ni guchibi lii ne zánnaluʼ gunáʼ nga ni dxandíʼ zacané lii ndaaniʼ Guidxilayú ra dxaʼ stale guendanagana riʼ.
[Cuadro ne dibuju/foto ni zeeda lu yaza 7]
Xiñee zanda cuézanu gacané Reinu stiʼ Dios laanu
Cumu maʼ naca Jesucristu Rey lu Reinu stiʼ Dios la? maʼ gucuaabe derechu guni mandarbe lu guidubi naca guibáʼ ne Guidxilayú (Mateo 28:18). Zuuyabe guibani binni ne ca maniʼ ca galán lu Guidxilayú riʼ. Laaca zabeebe guiráʼ guendahuará. Ca milagru ni bíʼnibe dxi guyuube lu Guidxilayú riʼ bisihuinni cani guiráʼ ca ndaayaʼ ni zacaanu ora maʼ guni mandarbe, purtiʼ laabe nga ti Rey ni qué ruchee ne ni zanda gacané laanu. Rey riʼ napa stale guenda sicarú, gunáʼ de cani zeeda raríʼ jma riuuláʼdxiluʼ.
▪ Zanda guidxiña binni laabe (Marcos 10:13-16).
▪ Riénebe binni ne risácacaʼ nezalube (Marcos 10:35-45).
▪ Qué nucheenebe Dios ne rudiibe ni caquiiñeʼ binni (Mateo 4:5-7; Lucas 6:19).
▪ Nacháʼhuibe ne rúnibe ni jneza (Isaías 11:3-5; Juan 5:30; 8:16).
▪ Nadxiibe binni, nánnabe xi runi sentircaʼ ne qué rudxiibabe laca laabe (Juan 13:3-15).
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 4]
Guidúʼndanu Biblia ne guiníʼ íquenu de laacani zacanécani laanu cuézanu cani chiguni Jiobá