Ginipai Ini Oni He Tipa Sunge Abinza?

SUNGE ABINZA! Ginipai gu fugo re aye nani ku berãroni yo?

Tipa dungu aboro, si nga gu banguapai naye na pa gunde be sangbaatoro na pa gunde be kungbo berã, nga gu si aidanga i bihe na nyanyakipaha ya. Tipa gi dungu aboro re, sunge abinza gbua nga rungbarungba berãpai—nga gu gbinza abinza nga aguyo voditiyo na agu arokoo duna akpakpari tini kini bafu popo andima kurogo gu baaba ime du rogo akoro, kini sa aboro ni adari, na kini guku kuari yo yuru rii apene awirã wa i amoma ki duna nyemu imisa kura aboro.

Tipa kura aboro, sunge abinza ni pa mongo te. Bete abawisigipai nagumba gupai nga susi bebere gu bange aboro naraka rogo zegino idi gupai nga abinza nga ndikidi aboro na i rengbe arengba ka duna ome kurii ga kura aboro raka. Dungu aboro idi gupai nga sunge abinza nga gbegberepai, ni kerepai, na si naida i gunde tini bakere gbe. Ni kpiapai, gu buku nafura tipa gu pambori nga ga aboro Afrika nayaa: “Ida kuti pa wai ngua amangasunge gbiati gaha kereapai, ida kuti mangu na sunge abinza ni gupai tarãha naima rimo nyanyakii kurogo gu raka nga ga aboro Afrika . . . Aboro nasoga agu abinza na airamangu nikerehe nga aguyo naraka dagba yo. Zavura daa kurogo agi auru re, kura aba kinaho gbiati aregbo aboro ataka yo kini imi yo.”

Ono tie, rogo agu aringara du ku Dioyo [Putu yo na Amerika yo], sunge abinza tona ka gbia bakere vovo irisa. Abuku, terevizioni, na asinima ima manga bakere sunge tipa ka umbasipa gunde be sunge abinza. Gu bawisigipa ambaro nga David Davis nape gupai nga: “Ni kina ipo, abinza nga aparanga na ni bawene aboro, ni bawene yo nirengo. Ga Amerikani ba mbakada asinima na wene birĩ ka sia gayo vovo apai ni kina boro ipo. . . . Ni manga yo abinza ni bawene aboro na ni ba yo nyemu yo gbe ti aboro, abinza rengbe ka ngba bangiri dungu agu aboro nabiyo, kodihe na adee gbiati rukutu agude.” Gu ga Amerikani bambakada ambaro re ima ino wai ka aria gu vovo pai re kurogo gupai nafu undo.

Kura aboro nagumba gupai nga sunge abinza ima da ni gu sa dagba gu mangaapai nga ga toro nga gu nasona kumbatayo ni kina boro ipo United States yo. Rogo agu aringara dunduko naima sona, gu riko nga ga agu aboro nayaa adee rengbe na akumba kina sa rogo apai yo na nga aguyo rago nagbere tiyo be kikindigi apambori, i namaapai kurii gu bakere bange aboro nga gu nakio kina kumbatayo, tipa i gbata rengbabepai nga ga toro be angbatunga sunge abinza nibakiakia. Nirengo, mbiko padu ngbatunga sunge abinza ni badunguhe gbe, si sa gupai nga aboro duna zanga giatise dagba yo tipa rogo gu fugo yo nga “binza.” Ono tie, agu aboro nayaa abinza nga yo, dedede nangbe na Wicca—nga gu fugo sakiyo rogoyo rogo kura buku sakarogo afugoyo nga “gu sino pambori nga ga apagano nga gu natona Putu yo ku uroyo mbata fu da aKristano yo, na nga gu i azingisihe rogo 20 kama agarã.”a Ni sangbanaha, dunguyo a nayamba tiyo nga apagano watadu gu vovo apagano du wa aguyo nadu mbata.

Rogo ga aboro pangbanga dunduko, i aima digo nisogo abinza, nirungosi yo, ni taki yo, na kini imi yo a. Si airiwonga te, si du gu vovo abinza du areme na nyemu gupai nga ka mbakada ngbanya yo bangiri aboro. Rogo kura wisigopai sa nga gu i amangihe tipa sunge abinza, i asasana dungu abinza tipa i gumba gu tingidapai nga gu i aida gbe ka pehe fu dungu aboro. Gu nawisigipai nga Margot Adler agurusi gayo akaragapai na agi afugo re: “Ani ni gbigbita aboro te. Ani airisonga Bakitingbanga te. Ani aimisanga aboro watadu ka ingisa yo te. Ani ni kere aboro te. Ani nga kungbo aboro wa kina roni. Ani na aborokporo berani, na gaani asunge kina tini, na amaabangirise kina berani, na amosumo a. Ani ni sangisangi pambori te. Ani kia ti kura aboro te. . . . Si aidanga oni gunde berani te. . . . Ani wa kina roni teketeke susi gu oni aberãha.”

Bange agu aboro idi na gu tingidapai re ima kio ni bakerehe. Ono ya mo gere nayugo gupai nga ndupai ho tipa ka berã riipa manga sunge abinza tee? Ani wisiginga gu sanahe re rogo gu paparaha naye re.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]