Yekova Nga Bakere Kpiapai Kisusi Nga Ga Wene Sino

“Oni fúku atambuahe fu Yekova nga ga arimbasa ko, bambiko Yekova du ni wene ko!”—YEREMAYA 33:11.

1. Tipagine ani asambuo Mbori tini tipa gako wene sino?

YEKOVA MBORI nga ndikidi wene sino boro kisusi. Gu nebi nangia Zekaraya apoi kuari ki ya: “Nangbaa sinoko!” (Zekaraya 9:17, NW ) Ka pe rengo, agu apai dunduko Mbori amangihe wa ko aambakada kpotosende tipa ani gbia ngbarago behe, nayugo gupai nga wene sino boro nga ko nirengo. (Bambata Pai 1:31) Anga regbo ho nika ye ani ka giarogo gu dendekere andiko dunduko duni bakpakarakparaha Mbori ambakadihe tipa agu ahe dunduko du rogo zegino naandu kuti ni te, nga agu ahe nakoda akerekuru rogo haurago. (Batungusipai 3:11; 8:17) Ono gu betehe ini ani pai tipaha nafõngbaduraniyo ani sambuo Mbori tipa gako wene sino.

2. Waigu rengbe oni ka sakarogo gupai yo nga wene sino?

² Gine nga wene sino? Si nga wene mangaapai. Wa vura duhe wo, anga si gbua nga kina zingo gbegberepai sa te. Wene sino nga papara zuzu toro, si nasa boro ni mangi wenepai. (AGaratio 5:22, 23) Ani nayugo wene sino fu aboro ho ani amanga wene apai ni fuyo nga gu rengbe ka undo yo. Rogo gi zegino re, gupai aboro abihe rogo kura arago ni wenepai, i nabihe rogo kura aba ni gbegberepai. Ono tie, ka ani akpinyemu ka sungo rogo zereda na ka duna ngbarago, si naida ndiko du sa tipa wene sino. Da duna rengo beni ka sigira gi ndiko re tipa aboro dunduko?

3. Ginipai Bambata Pai 2:16, 17 ayugoho tipa gu ndiko du tipa wene sino?

³ Mbori nga gu boro rẽ tipa maa gu ndiko du tipa wene sino. Ti kina tonatona ga aboro raka, Yekova du nazinahe fu bambata kumba ki ya: “Agu angua du ati yo dunduko mo nirí zuzuhe ari a wa mo akpi nyemu he; ono gu ngua nga ngua ina wenepai na gbegberẽpai ka mo rí nga zuzuhe ya, bambiko ni gu rago ka mo ri zuzuhe mo akpí akpi ni rengo.” (Bambata Pai 2:16, 17) Ii, si naida aboro ngere kube Bakusiyo tipa gu inohe du tipa manga wene sino na gu nandu na boro sa gbegbere sino.

Yugo Wene Sino fu Ngbatunga Aboro nga gu I Arẽnga Tipaha Ya

4. Ginipai Mbori namangihe tipa ngbatunga aboro tona ti gu regbo Adamu aingipai?

⁴ Pa raka aboro kumbatayo rogo nyenye ngbarago na ki du nirengberengbeyo adu ngbapai ho Adamu aingipai ni na ki zanga ida kuti gupai nga Mbori duna rengo beko ka rũ gu ndiko du tipa manga wene sino. (Bambata Pai 3:1-6) Ono tie, mbata fu i batika atita Adamu ni adikumbo ingapai gbiakuti kpio, Mbori aima fura tipa pa ye rengberengbe Tunga. Ho Yekova aafura ni nzunzu fu Satana Bakitingbanga ono kungba “bakuru wo,” ko ayaa: “Mi amáa sogote dagba roni na de, dagba atitaro na atitari a; ko ki mburu riro, mo ki mburu gidako.” (Yugoti 12:9; Bambata Pai 3:15) Pa ngbe ngbatunga aboro be ingapai angia ga Yekova ringbisapai. Ni gu yugo nyemuse aboro arẽnga tipaha ya, Yekova ima manga ngbatunga gu mbakadapai re nirengo tipa ka batasa agu aboro duna idapase kuti gu motumo tumorii nga ga gu Wiriko ko akpinyemu ko gbe.—Matayo 20:28; ARomo 5:8, 12.

5. Wa ani avura dia gu gbegbere nyemu apai naye ngbaduseyo, tipagine rengbe ani arengba tini ka manga bete wene sino?

⁵ Rengo ngaha nga, mbiko ga Adamu ingapai, ani adi gu gbegbere nyemu apai naye ngbaduseyo. (Bambata Pai 8:21) Wa vura duhe wo, si ni pa ngbarago nga Yekova naundo rani aundo ani mangi bete wene asino. Anga pa nye ani kuti manga agu apai ani awirikihe rogo gako ziazia kekeapai nasa rani ni kina ‘airatatamana tipa bata,’ na ka sa rani ‘aũmanga wene apai dunduko’ du berani sa te, ono si naundo rani a ani mangi gupai du niwenehe bangiriko. (2 Timoteo 3:14-17) Ono tie, tipa ani gbia undo be agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai na ki mangi wene sino, si naida ani duna berã wa ga bake Atambuahe nga guko nabibia ki ya: “Mo [Yekova] du ni wene ro, mo namanga wenepai; mo rába re na gamo rugaapai.”—Atambuahe 119:68.

I Sambuo Yekova Tipa Gako Wene Sino

6. Fuo Davide ndu na gu sanduki mokido re ku Yerusarema yo, agu aboro nangia ngbatunga aRevi abibia nakodi gini afugo?

⁶ Bakindo Davide nangia bazogo kurii gu ringara aYisaraere nadu mbata aidipa ga Mbori wene sino na ki gbata Gako arugute. Davide ayaa: “Yekova du ni wene ko ni ruru ko; si du ko naraba aboro ingapai ti ni ngba [ruru] gene.” (Atambuahe 25:8) Gu rugute Mbori afuhe fu aYisaraere akodi nyanyakipa andiko bawe, nangia aRugute Bawe nga gu i akehe rii kpakpu sekeseke ambia ue na i kini bandaha rogo ziazia sanduki i ayambuhe nga sanduki mokido. Fuo Davide ndu na gu Sanduki re ku Yerusarema yo nangia gu bakerepa gbata nga ga ringara aYisaraere, aRevi abibia nakodi agi afugo re: “Oni fú atambuahe fu Yekova, bambiko ko ni wene ko; gako weneringise nye anye kindi!” (1 Pekapai 16:34, 37-41) Nairiwo wai si angba ka gia agu afugo re kungba agu abayango nangia aRevi!

7. Ginipai namangi fuo ndu yo na Sanduki mokido kurogo Ziazia Ba Kisusi na tingbafuo ga Soromo kparakpee nga ga zaka yekaru tipa sunge?

⁷ Kina gu bangisa afugo re i anyakasipaha ho i azaki ga Yekova yekaru ni tipa si tona sunge nga gu yekaru wiri Davide nangia Soromo aduaha. Fuo i moi gu sanduki re rogo gu Ziazia Ba Kisusi rogo gu vovo yekaru re, aRevi atona ka sambuo Yekova niyaa, “bambiko ko ni wene ko, gako weneringise nye anye kindi.” Ti gu regbo re, iiriwopai amangi, nga yekaru ahi be dubo si kini yugu gupai nga Yekova adu yo na gako taarimo. (2 Pekapai 5:13, 14) Tingbafuo ga Soromo kparakpee nga ga zaka yekaru, “we ki zorõ ngbangbaturũ yo ki riti . . . zozo motumo na amotumo.” Fuo bi aboro gipai re, “awiri aYisaraere dunduko . . . ki nugadi na kpakpuyo ku sande ku auru kpasakpasa ambia, ki fu irisa ki nifu atambuahe fu Yekova, niya, ‘Bambiko ko ni wene ko, gako weneringise nye anye kindi.’ ” (2 Pekapai 7:1-3) Fuo susa areme 14 nga ga pumbo zaka gi yekaru re, aYisaraere akaraga tiyo ku kpuyo yo “na ngbarago pusiapusia kpotoyo yo tipa gu weneringise nga gu Yekova ayugu fu [Davide] na fu Soromo, na fu aYisaraere nangia gako aboro.”—2 Pekapai 7:10.

8, 9. (a) Wa si avura du nga aYisaraere asambuo Yekova tipa gako wene sino, gini gene i andu ngbaha ni yangaraha? (b) Ginipai i agumba paha kumbatayo rogo Yeremaya ya si nika manga Yerusarema, na waigu gu sangbanebi re aduni digisidigisihe?

⁸ Si ni pa gberarago nga, aYisaraere andunga kumbatayo kaa manga agu apai nadu rogo gayo abia sambuohe fu Mbori te. Kusa, aYuda atona ka ‘iriso Yekova gbua ni kina ngbayo.’ (Yesaya 29:13) Kuba gupai nga i naamanga apai kuti agu andiko nga ga Mbori tipa wene sino, i atona kaa manga gbegbereapai. Gayo gbegbereapai akodi gine? Oni ngere, i amangi gu ingapai nga ga iriso kpiaahe, manga wasiro, rungosi rungorungo aboro, na gu kura kere aingapai! Ni sangbana gipai re, i agbarasi Yerusarema na i ki rogodi agu aboro naaraka ringara Yuda yo ki ga na yo ni zizi aboro ku Babera yo rogo gu garã nangia 607 Mbata fu Gaani Regbo.

⁹ Gere nangia gu gene Mbori afu rugute rogo fu gako aboro. Ono tie, rogo gako nebi nangia Yeremaya, Mbori afura tipa apai kumbatayo ya i agia fugo aboro agia berewe Yerusarema yo i niyaa: “Oni fúku atambuahe fu Yekova nga ga arimbasa ko, bambiko Yekova du ni wene ko, bambiko gako weneringise nye anye kindi!” (Yeremaya 33:10, 11) Na kinawo si adu. Fuo susa agarã 70 fuo gbarasa yo ringara Yuda, yangara aYuda akaraga tiyo ku Yerusarema yo rogo gu garã nangia 537 Mbata fu Gaani Regbo. (Yeremaya 25:11; Daniere 9:1, 2) I adua bamotumo rogo gu ba yekaru adu rogoho mbata rii Bagangara Moriya yo na ki tona ka fu motumo yo. I amoi mburu yekaru rogo ue garã fuo karaga yo tiyo. Nga gu regbo ngbarago nangiaha re! Ezara ayaa: “Ho abamebambu amoi mburu ga Yekova yekaru ni, aboromotumo ki ye ni ukadiukadi tiyo ni gayo roko [nga ga sunge] na ambanya be yo, na aRevi nangia awiri Asafa na gu sirigi napaa apaa, ka tambua Yekova na ni, wa [Davide] aringbisi he nangia bakindo aYisaraere. I ki ta dia bia akurayo nikaraga ha na irisa na tambuahe fu Yekova, niya ‘Ngba ko angba bambiko gako inapai nye anye fu aYisaraere kindi.’ ”—Ezara 3:1-11.

10. Gini nyanyakipa gumbapai Atambuahe 118 atona na kini digi nani?

¹⁰ Ani nabi dungu afugo sambuohe du wa kina gure tipa ga Yekova wene sino rogo dungu abia nga ga Atambuahe. Gu du dagbaha nga Atambuahe 118, nga gu agu aborokporo nga aYisaraere anabihe ti digido Pumbo Susiri. Gu bia Atambuahe re natona na kini digi na agu afugo nga: “Ako, oni fú atambuahe fu Yekova, bambiko ko du ni wene ko; bambiko gako weneringise nye anye kindi!” (Atambuahe 118:1, 29) Gi bia re rengbe ka du nga gu yangara afugo sambuohe Yesu Kristo abihe na gako ruru abawiriki rogo gu yuru nadu mbata fu kpioko rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo.—Matayo 26:30.

“Mi Nazungadi Ro, Mo Yúgu ga Taarimo Fere”

11, 12. Ho Mose abi mboimboi ga Mbori taarimo ni, ginipai ko agi Mbori nitakipandehe?

¹¹ I aima koda pa ga Yekova wene sino kuti gako weneringise mbata fu ga Ezara regbo na dungu kama agarã. Ngbutuko fuo aYisaraere irisi kpia wiri bagara ngbakungba yo i amangihe rogo dahabu na fuo imo yo agu aboro namangi gi ingapai re, Mose azungodi Yekova ki ya: “Mi nazungadi ro, mo yúgu ga taarimo fere.” Ni ino Yekova gupai nga Mose arengbanga ka bi kpakpuko na kini raki kindi te, ko aya: “Mi amánga pai gi weneringise [dunduko] súsi barangba ro.”—Gate 33:13-20.

¹² Mose abi ga Yekova wene sino rii Bagangara Sinai yo si nisusi barabangiri ko rogo gu uru naye fuo gure. Ti gu regbo re, Mose abi mboimboi ga Mbori taarimo na ki gi ko ko nitakipande sinoko niyaa: “Yekova, Yekova, nga [gu] Mbori du adu na nunga aboro na undahe ti ko, du ni bayee ko tipa zinga, ki du na inapai [“duna weneringise,” NW ] kpaima na rengo, naka kuti inapai tipa aboro ni dungu akutu yo, navu aboro ti irairapai na ti samungu na ti ingapai, nga gu ko ka asara nga ngbanga fu aboro ingapai wa sa ya, nambusa wiri aboro na atitayo tipa gu irairapai nga ga abayo, da kina ho rikayo ka du ni biata na biama.” (Gate 34:6, 7) Agi afugo re nayugo gupai nga, ga Yekova wene sino na ngbanya dagbaha na gako weneringise gbiakuti gu kura asinoko. Wisigo ani gipai re nika undo rani ani mangi wene sino. Ni bambatapai, ani wisiginga gu sino gumba yo paha herẽ bara ue rogo gi takapande ga Yekova wene sino re.

 ‘Gu Mbori Duna Weneringise Kpaima’

13. Wa Mbori aatakapande gako wene sino, gini sinoko ko agumba paha bara ue, na tipagine ruhe aru tini?

¹³ ‘Yekova nga gu Mbori duna weneringise kpaima nakakuti inapai tipa aboro ni dungu akutu yo.’ Gu pa-Ebere i asaha herẽ nga “weneringise,” rogoyo a nga “gu nyemuse nga ga ruru sino.” Si nga gu yangara sino ke yo paha bara ue rogo gu ga Yekova takapande sinoko ko apehe fu Mose. Naruu gupai re, mbiko bangbasia sino Yekova nga nyemuse! (1 Yoane 4:8) Gu fugo sambuo Yekova ini aboro ho wenengai nga, “bambiko ko du ni wene ko; bambiko gako weneringise nye anye kindi,” nanyakasapa gi sinoko re.

14. Ada gbe nagbia ngbarago be ga Mbori wene sino gbiakuti gako weneringise?

¹⁴ Gu kura wene sino Yekova sa dagba agu akuraha ko ayugoho nga ko ‘na weneringise kpaima.’ Ani nabi gere ziazia rogo gako mangaapai nga ga nunga na gako ruru amoyambu nga agu aboro naima kpara tiyo fuko. (1 Petero 5:6, 7) A wa rengbe ga Yekova aDezire ka yugo go gipai re, ko ‘nabanda weneringise’ tipa agu aboro nakpinyemu ko na kini mangisunge fuko. (Gate 20:6) Gu rikaaboro nangia ndikidi aYisaraere aagbianga ga Yekova weneringise wa gu nadu mbata te watadu gu gako nyemuse nga ga gako ruru sino te mbiko i aima gindigo Wiriko. Ono tie, ga Mbori wene sino gbiakuti gu nyemuse nga ga gako ruru sino nga gu ko ayugoho fu gu ruru aKristano du dagba rikaaboro dunduko anyeanye kindi.—Yoane 3:36.

Yekova Na Inapai Tiko Gbiakuti Nunga Aboro

15. (a) Gu takapande sino Yekova Mose agihe rii Bagangara Sinai yo atona na gini afugo? (b) Inapai nakoda gine?

¹⁵ Gu takapande sino Yekova Mose agihe rii Bagangara Sinai yo atona na agu afugo nga: “Yekova, Yekova, nga [gu] Mbori du . . . na nunga aboro [“inapai,” “NW” ].” Gu pa-Ebere i asaha nga “inapai” rengbe ka du tipa “ree” na rogoyo mbembedii kuti gu fugo nga “rukumbu.” Sidu inapai nga gu berã du rogo boro yo ni aberãha tipa kurani a wa du reni rogo ni yo. Ono tie, ho ani aya ni ani inipai fu boro, si susi gu ka ani ya rungo ni namanga rani. Si naida inapai fõngbaduraniyo ani mangi gupai ka du ku vuru berani tipa ka undo agu aboro narungo. Ni kpiapai, agu aKristano duni abaakumba duna nyemuse ini gupai nga si naida i inipai fu akurayo aidipase, kini inipai fuyo “esuesu’ ho daha ni tipa i mangihe wo.—ARomo 12:8; Yakoba 2:13; Yuda 22, 23.

16. Tipagine rengbe ani ka ya tini Yekova na nunga aboro tiko?

¹⁶ Ga Mbori wene sino niyuguyuguhe a rogo gu wene apai ko amangaha. Gu boro namanga wene apai, i naino ni ti “gu sino ni nga ka berã tipa gupai kura aboro aberã” na ki duna ‘weneringi ni koyo du agu aboro ni du kutii beni.’ Yekova nga bawene kpiapai kisusi rogo gu mangapai nga ga wene sino koyo du gako ruru amoyambu ni. Ni kpiapai, rogo amaraika, Mbori anyakasi gu gbinza nebi nangia Daniere na ki tingidi gu ngasu dee nangia Maria na pa gu mamu nga ga batika Yesu nika ye furi. (Daniere 10:19; Ruka 1:26-38) Wa du ani ni ga Yekova aboro, ani nirengo na tambuahe tipa gu wene gene ko amangapai na ani rogo wa ani agedaha rogo agu akpewaraga nga ga Ziazia Kekeapai. Ani nasambuo ko tipa yugo ko gi wene sinoko re na ani kini gbata agene tipa ka manga wene asino fu kura aboro a. Ho agu awirina duna gu inohe beyo nga ga toro aida ka ruga gu kurayo idipase ni, i namangaha rogo gu ‘gene nga ga zerangbaduse,’ na kini asaditiyo ka fura ni zera na rogo wene sino.—AGaratio 6:1.

Gu Mbori Duni Bayee Ko ka Zinga

17. Tipagine du ani tini na tambuahe tipa gupai nga Yekova ‘ni bayee ko ka zinga’?

¹⁷ ‘Gu Mbori duni bayee ko ka zinga.’ Agu afugo re natingida rani berewe na pa kura ga Yekova yugo wene sino. Yekova nahipai fu rani ni zerangbaduse ti gaani aingapai na kini mbu regbo fu rani ani dibe gu kere aingapai ani amangaha na fuo gure ki sono rogo toroyo. (AEbere 5:12–6:3; Yakoba 5:14, 15) Padu Mbori na zerangbaduse nafu mamu a fu agu aboro ata sanga tiyo ni airisi ko ya. I kindi na regbo beyo tipa ka karagapai sa gu pangbanga nga ga Kindo na fuo gure ki sa gayo berã. (ARomo 2:4) Ono tie, wa vura duhe nga, Yekova na zerangbaduse, ti kura aregbo, gako wene sino nasa ko ko zingi, a wa ko amangihe ho aYisaraere airisi gu kpia wiri bagara ni i amangihe rogo dahabu ti mburu Bagangara Sinai yo. Mbembedii kumbatayo, Mbori nika zinga nibakerehe ho ko ka digiso gi gbegbere zegino ni nga ga Satana re.—Yezekere 38:19, 21-23.

18. Nibipa pe rengo, gini kparakparapai du dagba Yekova na agu abarumbatayo nga ga aboro yo?

¹⁸ ‘Yekova nga gu Mbori ninaape kina ku rengo dedede.’ Nairiwo gu kparakparapai du dagba Yekova na agu abarumbatayo nga ga aboro yo, nga aguyo nakido aboro na pa manga bakere apai ono ki kpa ti mangaha! Kuba gure, airisi Yekova tigayo rengbe ka kido kuti agu apai dunduko gumba yo ho rogo gu Fugo ko gako toro adu kugiipa kehe. Wa duhe nga Mbori naape kina ku rengo dedede, ani rengbe ka kido kuti gako amokido dedede. Mbiko gako wene sino, gu Barani nga ga ngbangbaturũ ko nakaragapai sa gaani akpee tipa gu rengo nga ga toro ni fu ko ho fu rani kpaima.—Atambuahe 43:3; 65:2.

19. Gini nyanyakipa gene Yekova ayugu gako wene sino rogo tipa agu aboro ingapai sa gayo berã?

¹⁹ ‘Yekova nga gu Mbori navu aboro ti irairapai na ti samungu na ti ingapai.’ Mbiko ga Yekova wene sino, ko ima mbakada tiko ka mbupai fu agu aboro ingapai sa gayo berã. Nirengo, ani na tambuahe mbiko gu Barani nga ga ngbangbaturũ ko duna nyemu rani tiko ima mbakada apai tipa ka mbupai fu rani ti gaani aingapai mbiko gu motumo nga ga Yesu. (1 Yoane 2:1, 2) Nirengo, ani na ngbarago mbiko agu aboro dunduko duna idapase kuti gu tumorii re rengbe arengba ka gbia ngbarago be wene pagume dagba yo na Yekova, na ki duna maabangirise tipa gu unga adunga digidoho tini ya rogo ga Yekova zegino kido ko he tipaha. Nga gu nyanyaki ndupai du berani ka sambuo Yekova tipa yugo ko gako wene sino koyo du ngbatunga aboro ni!—2 Petero 3:13.

20. Gini gopai du ho berani tipa gupai nga Mbori ambunga gene fu gbegberepai te?

²⁰ ‘Yekova ambunga sarangbanga kuti aboro ingapai wa gu sa te.’ Gere nirengo nga kura ndupai tipa ani sambuo Yekova tipa gako wene sino. Tipagine? Bambiko nyanyakipa papara wene sino ambunga gene tipa gbegberepai kandara tooni te. Kurii gure, ti “rago yugo Gbia Yesu ngbangbaturũ yo na amaraika gako tandu,” i nika irabape kurii “agu . . . [aboro] aina nga Mbori ya, na agu yo agia nga sangba wene pangbanga nga ga gaani Gbia Yesu ya.” I “[ahi] mbusa nga nyenye gbarasa yo.” (2 ATesaroniko 1:6-9) Fuo gure tie agu airisi Yekova nika bata arengba ka gbia ngbarago be raka wenengai zanga i duni fudifudi yo be agu aboro adunga sinombori tiyo na “akpi nga nyemu wene pai ya.”—2 Timoteo 3:1-3.

Oni Wiriki ga Yekova Wene Sino

21. Tipagine si aida ani yugu wene sino tini?

²¹ Zanga kapa, ani na dungu nduapai berani tipa ka sambuo Yekova na kini tambua ko tipa gako wene sino. Ni gako amoyambu, ya mo si aidanga ani mangi agu apai dunduko du kuvuru berani ka yugo gi sino re tee? Ii, mbiko gu mokedi nangia Pauro angarasi akurako aKristano niyaa: “Oni wíriki Mbori . . . , wa du oni ni awiri manguse.” (AEfeso 5:1) Gu Barani nga ga ngbangbaturũ ko nayugo wene sino ti aregbo dunduko, sidu, si naida ani mangihe kinawo.

22. Ginipai ani ka wisigoho rogo gu paparaha naye fuo gere?

²² Kangia ani aima kpara tirani na ngbaduraniyo dunduko fu Yekova, anga kapa ho tipa gupai nga, ani na kakaka nyemu ka wirika gako wene sino te. Ono wa duhe nga ani nga atita gu boro ingapai nga Adamu, ani abingaha ni taatapai dedede ka manga gupai du niwenehe te. Ono tie, rogo gu paparaha naye fuo gere, ani nika bi ndu gupai daha ada tini ani yugu wene sino. Ani nika wisigo gu kura agene a nibakiakia rengbe ani rogo ka wirika Yekova, nga guko nafu bakere kpiapai kisusi rogo yugo wene asino.

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Gine nga wene sino?

• Gini afugo du rogo Ziazia Kekeapai nanyakasapa ga Mbori wene sino?

• Gine nga bete yuguyugu ga Yekova wene sino?

• Tipagine si aida tini ani wiriki gu kpiapai nga ga Yekova rogo manga wene sino?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]

Yekova arugu gu gako aboro nadu mbata mbiko i arakanga kuti sangba agu afugo i anasambuo ko nani te

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]

Yangara ruru ga Mbori amoyambu akaraga tiyo ku Yerusarema yo

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 11]

Mose agi iiriwo takapande ga Mbori wene sino

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]

Ani nabi ga Yekova wene sino rogo gu wene apai ani agedaha rogo agu akpewaraga nga ga Ziazia Kekeapai