Afugo Wasa

Afugo Wasa Fu agu Aboro Narungo

VURU agu akama agarã susi, gu sanahe du tipa ndugupai Mbori ambu rungo ti ni si nimangi aboro, afudi dungu aboro-nyemu tatamana gbiati abawisigipai tipa agu aida nga ga apambori. Gu kura aboro anyakasi gupai nga, wa duhe nga Mbori na tandu apai dunduko tiko, sidu, kina boro ko du, du gu rungo namanga aboro ku vurubeko. Gu kumba nake gu buku du rimoho nga, The Clementine Homilies nga gu buku i akehe rogo gu ue kama agarã, na nigu buku aboro akapa akapa kuti sangbaha, ko aya rogoho wee Mbori nazoga aboro na abeko tibaraha ue dunduko. “Gare beko” nga Bakitingbanga, nigu beko ko amangasunge nani ka rungosi aboro, ono tipa “kumbabeko” nga Yesu, ko namangasunge nani ka batasa aboro na ka fu maku fuyo.

Gu kura aboro tigayo, mbiko wa i arengbanga ka ida kuti gupai nga Mbori nambugene ambu fu rungo si rungosi aboro ya, na ka si vura du a nga ko arungosinga aboro te, i naya wee he ho nga rungo namanga aboro te. Dee du rimori nga Mary Baker Eddy akepai ki ya: “Gbegbereapai nga kungbo ziree gbua, ndikidi taraha ti ni te, . . . wa ka aboro naabi ingapai, kaza, na kpio ni agu ahe adunga ti ni nirengo ya, ka si aima go kusayo.”—Science and Health With Key to the Scriptures.

Sangbana gu kereapai namangi rogo kuru pangbanga, gbe, gu natona ti regbo bambata vura nga ga zegino kaa manga da ku awere, si sa dungu aboro i da kuti gupai nga, Mbori arengbanga ka za rungo si he manga aboro te. Kumba du rimoko nga David Wolf Silverman niwene bawirikipai nga ga aYuda ko ayaa: “Mi naberãha nga, gu imo badungu aboro nadu ti regbo Ue Vura nga ga Zegino aima dia gupai kusayo rii aboro yo nga Mbori nigu boro duna tanduapai dũ. . . . Ka si du tie nga ani rengbe arengba ka giarogo agu apai du tipa Mbori rogo kura agene, . . . Gupai ka ani ini he tipa ko nga, gako wene sino nga mbu gbegbereapai si naamanga, na si wo mbiko anga ko na tanduapai dũ te.”

Ono tie, zio gupai kuti Mbori nga ko nafu bee tipa rungo, watadu ko arengbanga ka za rungo si he manga te, watadu rungo gbua nga gupai ani aberãha rirani yo, afunga wiri wasa fu agu aboro narungo te. Gu nyakipaha gbe nga, ngbatunga agu aida re natagbagatihe na asino gu Mbori duna tandu apai dũ gumba yo pako rogo Ziazia Kekeapai yo ni ga ruru sarangbanga ko na nangera angera fuo aboro. (Eyobo 34:10, 12; Yeremaya 32:17; 1 Yoane 4:8) Ginipai tie Ziazia Kekeapai agumbaha ya si nga gu ndupai Mbori ambugene ti ni fu rungo si nimangi aboro?

Wai Rungo Aenge?

Mbori akusanga aboro tipa i naarungo te. Kuba gure, ko afu rengberengbe berã na kpotose fu gu bambata aboro ni arogotise nadu ue nga Adamu na Eva, ki mbakadi bawene ati si ngia kpuyo, na ki fu wene sunge fuyo i naamangaha nga gu sunge nafu ngbarago. (Bambata Pai 1:27, 28, 31; 2:8) Wa si avura du wo, pa nye yo na ngbarago aru riipa ida yo kaa raka tiibe ga Mbori zogarago na ki idi pa gako rengo ka diaberã tipa gupai du niruruhe na gu du nigbegberehe. Guhe narukuba gi tandu nadu tipa kina Mbori sa re angia gu ngua i ayambuhe nga “ngua ina wenepai na gbegberẽpai.” (Bambata Pai 2:17) Wa ka Adamu na Eva agisangba Mbori ki he ri zuzu gu ngua re, si ka i ayugu gupai nani nga i narafu Mbori.a

Adamu na Eva amangi kerepai, nga ka basasangba Mbori. Kusikusi boro nitoro nibasamungu, nga guko i aini ko kusa ni Satana Bakitingbanga, asa Eva ri idi gupai zanga kapa nga, pa gia ri sangba Mbori, adunga ni gupai nika fu ngbarago furi te. Nirengo, ko azomia ri ya Mbori aabengeta ri abengeta na guhe nangba angba na si aida aida si du beri: nga ranirii, ki duna rengo beri ka sia gupai du niwenehe tipa tiri na ki mbu gu du nigbegberehe. Satana aya wee ka ri ri zuzu gu ngua re, ‘bangiiri nika za na ri ki du wa kina Mbori, rogo ino wenepai na gbegberepai.’ (Bambata Pai 3:1-6; Yugoti 12:9) Fuo ko zomia Eva wa gere tipa ranirii, ri ari zuzu gu ngua i azahe tipaha re, na ka fuoho aturanga ya Adamu ki mangi kina gu bangisapai re a.

Rogo kina gu bangisa uru re, Adamu na Eva atona ka bi sangbana gayo samungu. Nimbu yo gu zogarago nangia ga Mbori, i azanga gu bandahe ka Mbori abanda yo nani wa ka i aara fuko kindi. Mbori akusi yo kusayo Paradiso yo ki ya fu Adamu: “I tiwa kpotosende mbiko ga pai; mo arí riahe rogo ho ni kina mbugo ho du mo ni ni ungaro; Mo arí riahe mbiko kina gu randimo nikakura kpakpuro yo daho mo ka káraga tiro ni ku sende yo, bambiko mi adi ro kina rogo ho; mbiko mo nga kina nvutu, kina ku nvutu yo mo ka karaga tiro ku ho ni.” (Bambata Pai 3:17, 19) Si ki ta du were, apai kini sa giihe fu aAdamu na Eva nga, i naakakaza, kini imi, kini gbinza, na kini kpiki. Sidu, egerã kini mo ka du nipapara gupai namanga ngbatunga aboro.—Bambata Pai 5:29.

Pa Rugusa Gupai Re

Boro rengbe ka sanahe ki ya, ‘Tipagine Mbori arengbanga ti ni ka basapa ga Adamu ingapai abasa gbua na ga Eva ya?’ Oó, ka si adunga niwenepai te, mbiko ka gupai re angarasi aboro ka i irisinga gako pagbia ya, isoke kini ngarasi kura aboro i samungu, nga gu ka sangbanaha angia bakere rungo kisusi gu du awere re. (Batungusipai 8:11) Kurii gure, pa biso Mbori bangiriko ti ngbatunga gu basasangbaa re ka sa ko nigu boro nangbe angbe na gbegbereapai. Fugo gu bake Ziazia Kekeapai nangia Mose natingida rani na gupai nga: “Gako manga sunge du ziazia; bambiko gako apai dunduko du ni ruru sarangbanga. [Ko nga gu] Mbori nga irayososopai zanga irairapai, nga irarengo ni ruru ko.” (Pa Fu Rugute ni Ue he 32:4) Tipa Mbori yugu gupai nga, ko apenga ziree te, ko ambu Adamu na Eva i mbu mbugo gayo basasangbaa.

Tipagine Mbori aimonga gu bambata aboro ue re gbiati Satana nibasa nangia batona samungu ti ni ya? Ko aduadu na ome ka mangaha wo. Ka Adamu na Eva adunga ho ti ni ki batika agude ka di kumba rungo gbiati kpio te. Ono tie, ka ngbatunga gu yugo Mbori gako ome re arengbenga ka yugo gupai nga, ru pa gako pagbia aru kurii agu airatatamana ko akusi yo te. Kurii gure, wa ka Adamu na Eva akpiki zanga i batika agude, ka gure ayugu gupai nga, Mbori arengbanga ka manga gu gako ringbisapai nadu tipa kpotosende ka hisoho na atita yo te. (Bambata Pai 1:28) Na kurii gipai re, “Mbori wa boro te. . . . Gu pai gumba ko, ko amánga nga ha te? Watadu ko agumba pai, ko adígisa nga ha te?”—Pa Geda Aboro 23:19.

Rogo gako rengberengbe tatamana, Yekova Mbori adiberã ka mbu gu samungu re si naamanga tipa ringbisiringbisi regbo. Na si afu bakere regbo fu asamungu i bi sangbana ra aboro ngbariyo zanga Mbori. Na si adu a nga, agu apangbanga nabaha nika manga na ki sa tihe nikuru apai, si nika yugo gupai zanga kapa nga, aboro na zingo tipa gu zogarago nga ga Mbori na i ki bi gupai a nga, gu zogarago nga ga Mbori ngbaa ti ga aboro watadu ga Satana. Ti kina gu bangisa regbo re, Mbori atona ka mangapai tipa ka sa gako bambata ringbisapai tipa kpotosende si mangi a wa ko akpinyemuhe. Ko akidohe ki ya ‘tunga’ aye aye nga guko nika ‘mbura rii Satana’ bara sa kindi na ki nyasi riipa ga Satana samungu na asangbanaha.—Bambata Pai 3:15.

Yesu Kristo nangia gu Tunga i akidohe tipaha re. Ani nageda gupai rogo 1 Yoane 3:8 nga, “i ayugu Wiri Mbori tipa . . . ko gbarasi ga bakitingbanga mangaapai.” Ko amangi gipai re nimbu ko pa gako rengberengbe unga nigeno tumorii tipa ka ngbe awiri Adamu nani be gu ingapai gbiati kpio i adikumboho. (Yoane 1:29; 1 Timoteo 2:5, 6) Agu aboro duna ndikidi idapase kuti ga Yesu motumo, i nakido yo na pa gu ziga nika husa arungo nyeanye kindi. (Yoane 3:16; Yugoti 7:17) Gini regbo si ka manga?

Digido Rungo

Pa mbu aboro ga Mbori pagbia aye na agu arungo adunga ba ringbisapaha ti ni ya. Ruhe aru fu Mbori ko di kura mbakadapai kubeko nga ga pagbia ka mangasunge nani tipa ka digiso agu arungo namanga ngbatunga aboro na ki digisi gako bambata ringbisapai tipa kpotosende. Yesu afura tipa gi ga Mbori mbakadapai re ho ko ayugupai ni fu apefuo ko i kpari wa gere: “Barani du ngbangbaturũ yo, . . . Ga ngbi [kindo, “NW” ] yé, Ani mángi rogo kpotosende wa mo akpi nyemu he, Wa du he ngbangbaturũ yo.”—Matayo 6:9, 10.

Gu regbo Mbori ambuhe tipa aboro asadi gayo azogarago ima mbeda ka nyasa. Nidigisidigisi gu sangbanebi nga ga Ziazia Kekeapai, Mbori aima sigira gako Kindo ngbangbaturũ yo rogo gu garã nangia 1914 ki moi Yesu Kristo ni gaha Bakindo.b Bambeda kumbatayo, si nika gburuwa agu azogarago dunduko nga ga aboro na ki digisihe nyeanye kindi.—Daniere 2:44.

Ti regbo gu ga Yesu sunge tungusapai auru kpotosende nadu niguruhe, ko ayugu mboimboi agu amaku ga Mbori zogarago nika ye nani fu ngbatunga aboro ho si ka tona gaha sunge ni berewe. Abuku Wene Pangbanga nayugu gu gopai nga, Yesu aduna nunga aboro tiko nga aguyo nangia airarungo na aguyo aboro anamanga fuyo gbegberee nikanda. Ko ahusi aboro-kaza, ki rigi agu aboro nadu na gomoro, na ki zingisi gu kpikpiyo. Zavura agu aome nangia ga bavugumo, si airisi sangbako a. (Matayo 11:5; Marako 4:37-39; Ruka 9:11-16) Oni berẽnga pa agu apai Yesu nika mangaha ho ko ka mangasunge ni na geno gako motumo tumorii si undo gu ngbatunga aboro dunduko nga agisangbaa! Ziazia Kekeapai nakido rani ya vurube gu zogarago nga ga Kristo, Mbori “awéga aume ti [bangiri aboro] ku sa yo dunduko. Kpio adú nga berewe te, rungo adú nga yo na akpe na ima a te.”—Yugoti 21:4.

Afugo Wasa fu agu Aboro Narungo

Nangbaa ino gupai nga, gu gaani Mbori nga Yekova duna nyemu rani tiko na duna tanduapai dũ nangera angera fuo rani na ko nika ye aye bambeda na ziga tipa agu apai nafuda ngbatunga aboro! Dedede, gu boro ninaawoka nikerehe naaida aida na gu sunge husa kaza nika husa ni ka si vura du nga si nika imisa ni aimisa vurũ. Teketeke a, ka ani ini gupai nga, gu gene Mbori amangaapai rogoho nika ye na nyenye amaku, si nika sa rani ani hi gu fudifudiapai dunduko du gbua tipa guru regbo.

Ricardo, nga guko i nigumba pako rogo gu papara kekepai ye mbata fu gere, awiriki wai ka gbia wasa be agu akidohe nga ga Ziazia Kekeapai. Ko natingida gupai nga: “Fuo kpio diare, mi aduna bakere nyemu kaa sungo gimi nisare, . . . ono nikina ipo, mi abi gupai nga, gi mangaapai re akaraganga diare fere te, ono si nika ba kina bakere nunga tire.” Kuba gure, Ricardo azi tiko kuti gu sino nangia ga du pati agu adunguratise nga ga aKristano na kini tungusi gu wene pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai fu kura aboro. Ricardo nayaa: “Fuo bi mi gupai nga Yekova nasongoda re asongoda na ko nakaragapai akaraga fere tipa agu apai mi aasana ko tipaha na zavura agu arukutuhe, mi ambedi na ko gbe, . . . Pa ino mi pai tipa gi ga Mbori nyemuse tipa re re nasa re mi hi gupai nangia babakere asada kisusi rogo gimi raka.” Ko nakusa gupai ko anaokaha aoka mbata nga: “Mi kindi naberãpa diare aberã bakere gbe, ono awere tie, mi idi kuti gupai nyanyakii nga, anga pai ho Yekova ambugene fuhe si mangi rengbe ka gbarasapa apai nyeanye kindi te.”

Oni wa Ricardo gbiati kura dungu aboro, nga aguyo duna nyemu gu regbo aboro ‘ka tingidanga pa bambata apai ya, watadu gu regbo si ka yenga ku berãyo yo ya,’ nga agu apai ngbatunga aboro arungo awere behe? (Yesaya 65:17) Ka oni kapanga ya, oni rengbe arengba ka gbia agu amaku nga ga ga Mbori Kindo ka oni mangi gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nayaa: “Oni gbáta Yekova ho ka oni bi ko ni, oni yámbu ko ho du ko ni mbembedi.”—Yesaya 55:6.

Tipa ka undo roni oni mangi gipai re, oni sa geda Fugo Mbori na wisigoho ni gupai oni aperesaha mbata rogo gaoni raka. Oni asadi ka ino Mbori na guko ko akedi ko nga Yesu Kristo. Oni mangi asadatise nyanyakii ka raka ringbisihe kuti ga Mbori andiko, si ki ta du were, oni kini yugu gupai nani nga, oni na nyemu ka ra fu gako bakere pagbia. Ngbatunga gu mangaapai re nika ye na bakere ngbarago fu roni awere ka fudifudiapai vura kaa manga roni vurũ. Na gizo kumbatayo, oni agbia ngbarago be raka rogo gu zegino nika dunga na arungo rogoho ya.—Yoane 17:3.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

[Sanduki ti kpewaraga 6, 7]

Ani Ka Sovura Na Diabese Kuti Arungo?

“Oni bá agu apai nafuda roni ku auru [Mbori].” (1 Petero 5:7) Anga kina rani sa riraniyo nivundu, ka rago angbanga tirani ya, si ki du wa apai ima kata kuti rani nisarani, ho ani ahi rungo ni watadu ho ani abi gu boro ni ani akpinyemu ni ni nirungo te, si ni gupai namanga dungu aboro a. Ono wa vura duhe wo, si naida ani rugutirani na gupai nga, Yekova ima ruga tiko na gupai namanga rani re. (Gate 3:7; Yesaya 63:9) Wa kina gu ruru akumba nadu mbata, ani rengbe arengba ka uka agu apai du ngbaduraniyo fuko na ki gumbapa agu apai ani akapa akapa kuti ni na gu ani abakabangirani tipaha. (Gate 5:22; Eyobo 10:1-3; Yeremaya 14:19; Abakuka 1:13) Si rengbe ka du nga ko adianga agu apai kusayo ngba iiriwo gene nafuda rani re te, ono nikaraga ko pai kuti gaani akparakpee nga gu naye ngbaduraniyo, ko rengbe ka fu gu tatamana gbiati gu ome ani aidaha tipa ka mangapai sani.—Yakoba 1:5, 6.

“Abadiangba, ka si iriwo nga ti roni ya asada naye fuo roni wa we, nga gu naye ka asada gaoni apai, ya vovo pai du mangi roni, ya.” (1 Petero 4:12) Herẽ, Petero aafura tipa gu rungosi aboro amanga akurayo nani, ono afugoko nga kina rengo nabaha nibipa gu rungo rengbe idipase ka hihe. Aboro narungo be zingo agu ahe si aidaha aida si du beyo, na kini rungo be akaza, na be pa kpio abadiangbayo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Rago gbia kuti mamu” namanga aboro dunduko. (Batungusipai 9:11) Ngbatunga agu apai re nga papara gu raka aboro arakaha awere. Pa ino ani gipai re nika undo rani ani mangipai ngba ruru gene kuti agu agberango ka mangi rani. (1 Petero 5:9) Pa tingida ani gu kidohe mbata nga, “bangiri Yekova du ti ruru aboro, tuko ni haha ha tipa gayo kpe ku ari,” angia agu afugo nika fu wasa fu rani.—Atambuahe 34:15; Asanza 15:3; 1 Petero 3:12.

“Rago angba ti roni na maabangirise.” (ARomo 12:12) Kuba gupai nga ani nye kaa berãpa gu ngbarago ani adu nani mbata nga gu paha nagbere awere, ani rengbe kaa berã kuriipa ga Mbori kidohe ka digiso arungo. (Batungusipai 7:10) Gi maabangirise du nisigirasigiraha wenengai re abanda rani wa kinagu kpakpari marã naabanda rii boro. Maabangirise nasa gu kereapai namanga rani rogo raka si du tautau ka agu apai re agbarasanga gaani berã, ka gbarasa agu apai du ngbaduraniyo, watadu ka gbarasapa rani rogo toroyo ya.—1 ATesaroniko 5:8.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 5]

Adamu na Eva ambu ga Mbori zogarago

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 7]

Mbori nakido rani tipa gu zegino nika dunga na arungo rogoho ya