Bambata Akristano Na Ga Mose Ndiko
‘Ndiko asatihe nigaani bayugu rugute ka ndu na ani koyo du Kristo ni.’ —Agaratio 3:24, Nw.
1, 2. Gine nangia bete agu aundo nadu fu aYisaraere nga aguyo nanairisa ga Mose Ndiko?
ROGO gu garã nangia 1513 Mbata fu Gaani Regbo, Yekova afu tangaratangara andiko fu aYisaraere. Ko aya fu agu aboro re wee ka i gisangbako, ko afu maku afu fuyo na i ki gbia ngbarago be wene raka.—Gate 19:5, 6.
2 Gu tangaratangara aNdiko re, nga gu i anayambaha nga ga Mose Ndiko, watadu ‘Ndiko,’ adu “ni ziazia ha . . . , ni ruru he, [na] ni wene he.” (ARomo 7:12) Si anafura tipa ngbatunga gu wene asino du wa weneringise, pe kina rengo, ruru raka, na undo amurakporo. (Gate 23:4, 5; Pa Amotumo 19:14; Pa Fu Rugute ni Ue he 15:13-15; 22:10, 22) Gu Ndiko re anazinahe fu aYuda i kpinyemu tiyo dagbayo. (Pa Amotumo 19:18) Na kurii gure, i aidanga ha fuyo i koditiyo na aGendiria watadu ka rogoda agu adee nangia apagano nga aguyo naayenga ka ra kutii gu Ndiko re ya te. (Pa Fu Rugute ni Ue he 7:3, 4) Nidu ga Mose Ndiko nigu “ndugu” nanakpara aYuda kusayo ti aGendiria, si anabanda yo, nangia ga Mbori aboro, i ka birikosi tiyo na agu aberã gbiati gu mangimangiapai nangia ga apagano.—AEfeso 2:14, 15; Yoane 18:28.
3. Wa duhe nga boro ho ka irisi sangba Ndiko wa gu si aidaha te, ginipai tie si amangihe?
3 Ono tie, zavura agu aYuda nazi tiyo kuti ga Mbori Ndiko tipa ka mangaha na rubangirise arengbanga ka nyasa sangbaha wa si aidaha te. Si ki ta du tie were, ya mo si nayugo gupai nga Yekova asana yo i mangi gupai i arengbanga ka mangaha ya? Oó. Pai sa dagba gu nduapai i afu gu Ndiko re ti ni fu aYisaraere nga ka “yugo ingaapai.” (AGaratio 3:19) Gu Ndiko re asa agu aYuda nadu niruru yo i ini pa gupai nga i aida Batasi niipiipihe. Ho gu Batasi ada ni re, agu aYuda nadu niruru yo aduna ngbarago. Mbiko pada ko aayugo gupai nga pa batasa yo be gu motiwa nangia ga ingapai gbiati ga kpio aima mbeda!—Yoane 1:29.
4. Rogo gini gene ga Mose Ndiko adu ‘nibayugu rugute ka ndu na aboro koyo du Kristo ni’?
4 Ga Mose Ndiko angia gupai i ambakadihe tipa si mangisunge tipa guru regbo. Ho gu mokedi nangia Pauro aakepai ni fu akurako aKristano, ko aringbisi paha ya si angia ‘bayugu rugute ka ndu na yo koyo du Kristo ni.’ (AGaratio 3:24, NW ) Ti agu aregbo nadu bakuru kusayo, gu boro nangia bayugu rugute, gani sunge angia kaa gasa agude ku ba wirikapai yo na kini gasi yo ku kporo yo. Ni adunga dedede nibayugupai te; gani sunge adu gbua nga ka gasa agude koyo du bayugupai ni na kini fu bete arugute funi. Teketeke a, i ambakadi ga Mose Ndiko tipa si ndu na agu aYuda nanagunde ti Mbori koyo du Kristo ni. Yesu akidohe ya ko aduadu na apefuo ko “ti arago dũ, ki da ti digida zegino.” (Matayo 28:20) Sidu, fuo i sigira gu dungurati nangia ga aKristano, ‘bayugu rugute,’ nga Ndiko, adunga berewe na sunge ti ni te. (ARomo 10:4; AGaratio 3:25) Ono, bete agu aKristano nangia aYuda agianga rogo gi nyanyakipa rengo re niipo te. Nisangbana gipai re, i anye kindi kuti manga kura apapara gu Ndiko re zavura fuo zinga Yesu bekpio vurũ. Ono tie, kura aboro a’aria gayo bipai tipa gipai re. Nimanga yo ho were, i amoi wene kpiapai fu rani areme. Ani bingo wai duhe.
Vovo Giarogo gu Yugopai Nga ga AKristano
5. Gini arugute i afuhe fu Petero rogo yuguyugupai, na tipagine rago agbere ti ni tiko?
5 Rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo, gu Kristano nimokedi nangia Petero abi iiriwo yuguyugupai. Ko agi fugo ngbangbaturũ yo si nizinahe fuko ko guari ka yepa goro azire yo gbiati goro anyaa yo na ki ri ra, nga agu anyaa nadu nibibiriko ra kuti ga Mose Ndiko. Rago agbere ti Petero be gipai re! Mbiko ko “ari nga nyakorokpa na birikobiriko he mbata te” ku sangba ga Mose Ndiko yo. Ono gu fugo re aya fuko wee: “Gu girisi Mbori ka mo sà nga ha ni nyakorokpa ya.” (Amokedi 10:9-15) Kuba gupai nga Petero zi tiko kuti gu Ndiko re, ko a’aria gako bipai. Gipai re andu na ko ko rugu tiko na pa kura iiriwo ga Mbori aringbisapai.
6, 7. Gine naundo Petero ko da kuti gu digisopai nga, ko rengbe arengba ka tungusapai fu aGendiria, na gini kura digisopai si awira ko ada ti ni?
6 Gere nga gupai namangi. Akumba biata andu kurogo gu kporo Petero aasungo rogoho na ki sana ko ko ndu na yo ku gu Gendiria yo ni bagunde ti Mbori nizanga yeratise rimoko angia Korunerio. Petero ayambu agi akumba re ku dimo yo na ki mangi payo. Fuo Petero girogo gi yuguyugupai re, ko agasi agi akumba re rogo gu uru naye fuo gure ki da kua Korunerio yo. Yo ngaha re Petero amangi dezirepai ni tipa Yesu Kristo wenengai gbe. Ti gu regbo re, Petero ayaa: “Mi ini ni rengo ya Mbori akpara nga aboro te; ono dagba rika aboro yo dunduko gu ni nagunde ti ko, ki nimangi rurupai, kina ni ngba ti ko.” Anga kina Korunerio sa nadu na idapase kuti Yesu te, ono agumeko a gbiati abadiangbako adu adu na idapase, si ki ta du were, “Ziazia Toro ki zorõ ku ri agu yo dunduko naagia ha.” Fuo Petero bi gupai nga Yekova ima rimiso tiko kurogo gipai re, ko “ki ya i bapatizi yo ni rimo Yesu Kristo.”—Amokedi 10:17-48.
7 Gine naundo Petero ko da kuti gu digisopai nga, agu aGendiria naaranga kutii ga Mose Ndiko ya arengbe arengba ka du ti gu regbo re ni apefuo Yesu Kristo? Si angia gu rugatinapai nga ga toro ko agbiaha. Wa duhe nga Mbori aima yugo gupai nga ko ima ida na agu aGendiria nangia azanga yerati, ni uka ko gako ziazia toro kuriyo, Petero akparia gupai nga, si aida i idihe fuyo i zi bapatiza. Ti kina gu bangisa regbo re, Petero akparia gupai ziazia a nga, Mbori aidanga gupai nga, agu aKristano nangia aGendiria i irisi sangba ga Mose Ndiko mbata i nika bapatizi yo te. Kangia oni aaraka ti gu regbo bakuru kusayo re, ka oni aduna nyemu ka aria gaoni bipai wa Petero?
Gu Kura Aboro Anye Kindi Kuti Pefuo gu Ndiko Nadu ‘Nibayugu rugute’
8. Gini bipai tipa yeratise nga gu nadu kia ti ga Petero nga gu bete aKristano a’urugoho Yerusarema yo, na ndu urugoho nangia gine?
8 Fuo Petero guari kua Korunerio yo, ko andu ku Yerusarema yo. Gu pangbanga nangia aGendiria aima ‘dia fugo Mbori,’ aima da rogo gu dungurati nadu yo, na gipai re afudi dungu agu abawiriki nangia aYuda. (Amokedi 11:1-3, NW ) Wa ‘agu aYuda nananyakasapa yeratise’ avura ida gupai nga aGendiria arengbe arengba ka duni apefuo Yesu, i anyakasi gupai kindi nga, si aida gu rikaaboro naangianga aYuda ya i irisi sangba ga Mose Ndiko tipa wa ka i ruho ka bata. Ngba kura gene, rogo agu arago kina aGendiria ange rogoho kisusi agu aKristano nangia aYuda, kango anadunga yo tipa yeratise te. Gi bipai nadu ue re adu ri aboro yo tipa agarã 13. (1 AKorindo 1:10) Nairiwo gu asada navura du fu gu bambata aKristano re, gbe, aguyo nangia aGendiria nanaraka rogo agu arago nangia ga aYuda!
9. Tipagine si adu ti ni ninyanyakipa pai i zeresi gu kango nadu tipa yeratise?
9 Gu sakapai re ada ti yangara regboho rogo gu garã nangia 49 ti Gaani Regbo, ho aKristano aguari ni Yerusarema yo ka ndu ku Andiokia yo nadu Suria yo, yo Pauro aatungusapai ni. I atona ka yugopai yo niya wee si naida agu aGendiria nasa gayo ida, i yere tiyo ku sangba ga Mose Ndiko yo. Gu zanga giatise dagbase nadu dagbayo adi gbanga regbo na i kini dari kango dagbayo na aPauro gbiati Barunaba nikerehe! Si adu nga, ka i azeresanga gu kango re ya, bete aKristano, singia dagba aYuda watadu dagba aGendiria akota akota. Si ki ta du were, i kini mbakadipai tipa ka keda aPauro na bete kura aboro ku Yerusarema yo ka sana gu Riigbu Bipasunge nangia ga aKristano i rugusi gupai re bara sa kindi.—Amokedi 15:1, 2, 24.
Fuo Dara Yo Kango Gbe, I Akodi Tiyo Kuti Berã Sa!
10. Gine nangia gu bete apai Riigbu Bipasunge awisigihe mbata fu i nika diaberã nibipa agu apai nadu tipa aGendiria?
10 Ti regbo gu dunguratise i amangihe, si ziazia nga kura aboro aanyakasa pa yeratise, baraho agu akurayo aagumba gu ni nadu kia. Ono tie, anga agu apai nadu ngbaduyo yo namoipai riyo te. Fuo dia yo bakere regbo kuti kango, agu amokedi nangia aPetero na Pauro afura tipa gu iiriwo apai Yekova amangihe dagba agu aidipase nangia azanga yeratise. I asakirogoyo fuyo ya Mbori auka ziazia toro kurii agu aGendiria nangia azanga yeratise. Agu afugo yo re angia sanahe gii fugoyo, du rogoyo zukazuka nga: ‘Ya mo ruhe aru nzunzu fu gu dungurati nga ga aKristano i ká agu aboro Mbori naima dia yo?’ Fuo gure, gu bawiriki nangia Yakoba agedi papara Ziazia Kekeapai nga gu naundo agu aboro dunduko nasusungu i kparia gupai Yekova akpinyemuhe rogo gipai re.—Amokedi 15:4-17.
11. Ginipai i akodanga ha kuti gu diaberã i amangihe tipa ka zeresa gu kango nadu tipa yeratise ya, na gine nayugo gupai nga, Yekova aima idapa gu diaberã re?
11 Aboro dunduko adungura bangiriyo kuti riigbu bipasunge. Ya mo gu sinoyo nangia ga aYuda nika maapai kuriyo ki sa yo i songodi kina pa yeratise? Oó. Gi ruru akumba re adiberã ka pefuo kina Ziazia Kekeapai na gu rugapai nangia ga ga Mbori ziazia toro. Fuo i gi gu wiri rukutuapai dunduko nadu tipaha, gu riigbu bipasunge re aidi kuti gupai nga, ndupai ho tipa i yere aKristano nga aGendiria na ki sa yo i ye kutii ga Mose Ndiko te. Ho pangbanga gipai re ada ni fu awirina, rago angba tiyo, na adungurati kini tona ‘kaa nge na uru.’ I afu gu ndikidi karagapai mburuhe adu rii Ziazia Kekeapai fu agu aKristano naara kutii be gu ziazia arugute naye be Mbori re. (Amokedi 15:19-23, 28, 29; 16:1-5) Ono tie, nyanyakipa sanahe adu kindi naaida karagapai sani.
Ginipai Tipa agu AKristano Nangia AYuda?
12. Gini sanahe i akaraganga pai sani ya?
12 Riigbu bipasunge aima yugo gupai ziazia nga, si aidanga i yere agu aKristano nangia aGendiria te. Ono ginipai nadu tipa agu aKristano nangia aYuda? Gu diaberã riigbu bipasunge amangihe afuranga zukazuka tipa gu papara kango re te.
13. Tipagine si adu ti ni ni ingahe ka nyakasa gupai nga pa irisa boro sangba ga Mose Ndiko angia gupai si aidaha tipa ni gbia bata?
13 Bete agu aKristano nangia aYuda ‘nadu zaaza rogo manga sangba Ndiko’ aandu na awiriyo kindi kutii agangasi yo na kini irisi gu kura apapara gu Ndiko re. (Amokedi 21:20) Gu kurayo amangihe kisusi gure, kini nyakasipai ya si naida agu aYuda nga aKristano irisi sangba Ndiko tipa wa ka i batasi yo mbikoho. Ngba gi gene re, i angia ingahe nikerehe. Nikpiapai, wai ka Kristano arengbe ka fu nyaa nimotumo tipa si di ingapai kusayo? Ga Kristo motumo aima sa ngbatunga agu agamahe re nikurupai. Na ginipai tigaha tipa gupai Ndiko anaidaha nga ka aYuda kodinga tiyo dawedawe na aGendiria ya? Ka si adu nikpakarakpakarapai fu agu abatungusi wene pangbanga nanamangaha zaaza, i irisi agu arugute re na kini mangi gu gayo sunge kindi nga ga yugo agu apai dunduko fu aGendiria Yesu ayuguhe fuyo. (Matayo 28:19, 20; Amokedi 1:8; 10:28)a Anga gopai ho nayugo gupai nga riigbu bipasunge afura tipa gipai re ti regbo gu gayo dunguratise re te. Wa si avura du wo, i ambunga dungurati zanga undo te.
14. Gini arugute tipa ga Mose Ndiko gu ga Pauro waraga ga Mbori toro adu kugiipa kehe afuhe?
14 I akedi arugute ka ruga gupai re, agu arugute re ayenga rogo gu gene nga ga waraga be riigbu bipasunge te, ono si aye rogo agu awaraga ga Mbori toro adu kugiipa kekaha nga gu amokedi akekehe. Nikpiapai, gu mokedi nangia Pauro ake waraga nadu na nyanyaki afugo rogoho fu agu aYuda gbiati aGendiria naaraka Roma yo. Rogo gu gako waraga ko akehe fuyo re, ko asakirogopai fuyo ya ndikidi Yuda “nga ni kina kpotoni yo; yeratise nga kina ga kpoto yo, kina rogo Toro yo.” (ARomo 2:28, 29) Rogo kina gu bangisa waraga re, Pauro agumba sanza ka yugo gupai nani nga aKristano adunga berewe tii ga Mose Ndiko te. Ko arugusi gupai bangiriyo nga, dee arengbanga ka roga akumba ue ti bangisa regbo sa te. Ono tie, ka kumbaari kpi, ri du tie ngba riri ka dia kumba berewe. Fuo gure, Pauro ki yugu rogo gu sanza re, ya si nayugo gupai nga, mbedimbedi aKristano arengbanga ka du kutii ga Mose Ndiko ki du berewe ti kina gu bangisa regbo re niga Kristo aboro te. Si aidi i ‘kpiki ti Ndiko’ tipa i rengbe ka koda tiyo kuti Kristo.—ARomo 7:1-5.
I Aiponga ka Giarogoyo Te
15, 16. Tipagine bete agu aKristano nangia aYuda akpa ti ni ti giarogo gupai yo nadu tipa Ndiko, na gine gipai re ayugoho ka ani aida ka nye nyanyakii rogo toroyo?
15 Boro ho rengbe ka tikango ga Pauro sakapai tipa ga Mose Ndiko te. Ono si awiripa du wai tie kura agu aKristano nangia aYuda agianga rogo gipai re ti ni ya? Pai sa nga, i adunga na gu rugatinapai nga ga toro te. Nikpiapai, i abasapa ri gu nyanyaki riahe nga ga toro. (AEbere 5:11-14) I anadunga a pati agu adunguratise nga ga aKristano dedede te. (AEbere 10:23-25) Gu kura ndupai nasa bete aguyo ka i ginga rogoyo ya adu mbiko gu sino nadu tipa gu Ndiko re nitihe. I amoi mburu gu Ndiko re rii agu ahe aboro arengbe arengba ka bihe na ki zadihe, ngbatunga gu nadu wa yekaru gbiati aboromotumo. Si adu taata fu gu boro anyakanga rogo toro ya ni di ga Mose Ndiko kugume tigu nga ka dia agu arugute adunga ngburungburu ya nangia ga gu pambori nangia ga aKristano, nga gu tigaha mburuhe adu rii gu ndikidi apai i abinga ha nibangirise ya.—2 AKorindo 4:18.
16 Berewe a, gu kura ndupai nasa agu aboro nasa tiyo ni aKristano i duna nyemu ka manga ga Mose Ndiko angia gupai Pauro afura tipaha rogo gako waraga fu aGaratio. Ko asakirogoyo ya agi aboro re aida i bi yo ni iriiri aboro, ni agu aboro du rogo gu pambori du dungu aboro rogoho. Kuba gupai nga i du kia dagba aboro, i aduna nyemu ka mbupa manga ruruapai dunduko tipa ka du sa wa kina kura aboro. Gupai nangba tiyo gbe nga ka manga gupai nika sa aboro i idi na gayo pai kuba gupai nga ka gbata gene ka manga gupai ka Mbori idi na yo mbikoho.—AGaratio 6:12.
17. Gini regbo ruru bipai tipa irisa sangba Ndiko ada ziazia bangiri aboro?
17 Agu aKristano nadu na ome kpariapai tiyo nga aguyo nanawisigo agu awaraga nangia ga Pauro gbiati agu akuraha nga agu awaraga ga Mbori toro adu kugiipa kehe, ada ti gu digisopai nadu niruruhe tipa Ndiko. Ono tie, aboro adunga na ruru bipai tipa ga Mose Ndiko te da kina rogo gu garã nangia 70 ti Gaani Regbo, nga gu garã pa ndiko ada ziazia fu agu aKristano dunduko nangia aYuda. Paha ada ziazia ho Mbori aidihe ni i gbarasi Yerusarema, gaha yekaru, na gu kekeapai nadu tipa gaha aboromotumo. Gipai re asaha nibagasigasipai fu boro ni rengbe ka irisa sangba gu Ndiko re na agu afutufutuhe.
Gupai Rengbe Ani Areme ka Wirikaha Behe
18, 19. (a) Gini sino berã si aida ani du nani na ginigu si aida ani nehe tipa wa ka ani nye wenengai rogo toroyo? (b) Ginipai gu kpiapai nga ga Pauro ayugoho fu rani tipa irisa agu arugute naye be agu awirina nangerakurii apai rogo dungurati? (Oni bi sanduki ti kpewaraga 16.)
18 Fuo wisigo ani agi apai namangi bakuru kusayo re, isoke oni vura kaa baka kina bangironi niyaa: ‘Wa ka si adu nga mi aaraka ti gu regbo re, ginipai ka mi amangi wa i atona yugorogo gupai tooni tooni Mbori akpinyemuhe? Ka mi anye anye nikeretu kina kuti gu kuru bipai tipa Ndiko atitarani anayeyo nani? Watadu ka mi aduna zerangbaduse daho ka i aye ni na ruru giarogopai tipaha? Na ho tie ka i aye ni na gi ruru giarogopai tipaha re, ka mi asongodi gu diaberã re na ngbadureyo dunduko?’
19 Rengo ngaha nga, ani aruganga tirani nzunzu na pa wai ka ani amangipai wa ka ani aaraka ti gu regbo kusayo re te. Ono ani rengbe arengba ka sana tirani na gi sanahe re: ‘Gimi karagapai ningia gine ho i naasakarogo gu giarogopai ni nga ga Ziazia Kekeapai areme? (Matayo 24:45) Ho i afu agu arugute ni nga ga Ziazia Kekeapai, mi na’asada tire ka mangaha, angianga ka nyakasa kina pa manga gu futufutuapai du rogo arugute ono ki mbu gupai nzunzu si aida i mangihe ya? (1 AKorindo 14:20) Mi naapido Yekova rogo zerangbaduse ho akaragapai kuti agu asanahe du rire yo awira gupai ni nga si nakeesa akeesa?’ Si ninyanyakipa pai ani gbia undo be gu riahe nga ga toro duho areme, tipa ani ka “bitikpa” kusayo. (AEbere 2:1) Ho Yekova afu rugute ni rogo Fugo ko, rogo gako toro, rogo gu gene nga ga gako riigbu du auru kpotosende, ani degeturani wenengai. Ka ani degeturani wenengai, Yekova afu maku afu fu rani na gu unga nga ga ngbarago adunga digidoho ti ni ya.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Ho Petero andu ni ku Andiokia yo du Suria yo, ko agbia ngbarago be gu zaaza kodatise na aGendiria ko amangihe na yo. Ono tie, ho agu aKristano nangia aYuda aye ni Yerusarema yo koyo, Petero “[a]di tiko ki kpara tiko ti yo, nigunde be agu yo nangia aYudo.” Ani rengbe arengba ka bi kpia gupai berã rani yo wai gipai re aimisi agu aGendiria nasa gayo ida re ho gi iriiri mokedi re aka pa ri riahe ni na yo.—AGaratio 2:11-13.
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Rogo gini gene ga Mose Ndiko adu ‘nibayugu rugute ka ndu na aboro koyo du Kristo ni’?
• Waigu oni asakarogo gu kparakparapai du rogo gu gene Petero gbiati ‘agu aYuda nananyakasapa yeratise’ akaragapai sa gu rugusapai nadu tipa giarogo rengo yo?
• Ginipai wiriki oni he tipa gu gene Yekova ayugo rengo rogoho areme?
[Sanduki ti kpewaraga 16]
Pauro Adibe Asada Niumbasitise
Fuo Pauro nyasi gako nunguro nga ga sunge mokedi ki da kuho ko aida si da ni, ko aye ku Yerusarema yo rogo gu garã nangia 56 ti Gaani Regbo. Yo ngaha re asada aapido ko. Gu pangbanga nga ko aayugopai fu aboro ya i aima dia ga Mose Ndiko kusayo, aima da rogo gu dungurati nadu yo. Agu abaakumba nadu yo agunde ya agu aKristano nangia aYuda nasa tiyo mbembedii ka fuoho ataturanga ya rengbe ka kota be gi ga Pauro afugo ko agumbaha gbaiga tipa Ndiko re na i rengbe arengba ka da kuti gu digisopai nga, agu aboro nga aKristano na irisa tiyo tipa gu mbakadimbakadiapai nga ga Yekova te. Rogo dungurati, akumba adu yo biama nangia agu aKristano nangia aYuda nga aguyo nazungahe fu Yekova, isoke i avura ka ida ka duni aNazara. Si aidi i ndu kutii yekaru yo ka digiso gu zungahe re.
Agu abaakumba re asana Pauro ko gasi agi akumba biama re ku yekaru yo na ki tumo yo tipa yo. Ti gu regbo re, Pauro aima keka awaraga kandara ue nga gu ga Mbori toro adu kugiipa kehe nga gu ko ake gupai rogoho nga si aidanga boro irisi sangba Ndiko tipa ni ruho ka gbia bata te. Wa si avura du wo, ko abipai tipa ga kura aboro sangbakpotoyo. Ko aima kepai mbata ki ya: “Fu agu yo du tii rugute yo, wa ka mi adu tii rugute yo, . . . si ngia ka mi batasi agu yo.” (1 AKorindo 9:20-23) Mbiko wa Pauro ambunga pa manga agu arugute adunga ngburungburu ya nga ga Ziazia Kekeapai, ko abihe ya si agberanga ko mangi gu berã fu abaakumba ha re te. (Amokedi 21:15-26) Si adunga ni irairapai fuko ko mangihe te. Pai ho nadunga ni irairaha kuti sangba Ziazia Kekeapai tipaha te, na yekaru adu tipa ziazia irisombori angianga tipa irisokpiaahe ya. Mbiko wa Pauro aidanga ka sa kura aboro i koto ya, ko amangihe a wa abaakumba aidaha. (1 AKorindo 8:13) Zanga kapa, si aida Pauro duna bakere umbasitise ka mangaha, nga gu rengopai nasa rani ani duna irisa tipa ko.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]
Tipa dungu agarã, biapai nibakiakia tipa ga Mose Ndiko adu dagba aKristano