Oni Ngereke Tipa Gu Weneapai Du Rogo Aboro Yo Dunduko
“Ako gi Mbori, mo tíngidi pa re sa wenepai.”—NEMAYA 13:31.
1. Wai Yekova amanga aboro dunduko rogo weneringise?
FUO susa dungu a’uru nga ga mai na dubo, aboro nidu na ngbarago ho uru atona kaa faa ni. Kpoto aboro nadu na wasa na i ki du zaaza. Teketeke a, ho mai niná ni fuo gbanga regbo nga ga kere faa-uru gbiati ugure, si nasa aboro i duna ngbarago, ka gu mai re vura ná nibakerehe vurũ. Gu Bakusirani nga Yekova nga boro nyemuse, ambakadipai kurogo gu wege du pati kpotosende kirikiri si duna faarago gbiati zerarago na kingia wene gamahe fu rani. Yesu agbeberã aboro kuti ga Mbori weneringise rogo gamaahe ho ko ayugupai ni ki ya: “Oni kpí nyemu avuraroni, ki kpari tipa aguyo narungosi roni; oni ki du ni awiri gu Baroni du ngbangbaturũ yo; bambiko ko nafu uru si kuru tipa agu yo nga gbegberẽ yo na agu yo nga wene yo a, ki kedi mai tipa ruru aboro na iraira yo a.” (Matayo 5:43-45) Ii, Yekova namangapai fu aboro dunduko rogo weneringise. Sidu, si naida gako amoyambu naamanga asadatise ka wirika ko rogo gipai re ningereka yo tipa gu weneapai du rogo kura aboro yo.
2. (a) Rii mburu ginipai Yekova amanga aboro rogo weneringise? (b) Ginipai Yekova akpariaha nibipa gupai ani amangaha tipa gako weneringise tipa rani?
2 Rii mburu ginipai Yekova amanga aboro rogo weneringise? Natona ti gu regbo Adamu ati kurogo ingapai, Yekova akpanga ti ngereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo te. (Atambuahe 130:3, 4) Gako ringbisapai nga ka karaga ngbatunga aboro i duni unga yo kini raki rogo Paradiso. (AEfeso 1:9, 10) Gu gako weneringise arẽnga aboro tipaha ya nafu gu maabangirise fu rani nga ga bata be ingapai na be gaani zangarengba mbiko gu Tunga i akidohe tipaha. (Bambata Pai 3:15; ARomo 5:12, 15) Pa dia boro gu mbakadapai du tipa tumorii kugume nazakagene funi tipa i rengbe ka karaga ni berewe niyangaraha nirengberengbe ni. Pai sa dagba agu akuraha Yekova akparia rani ti ni awere nibasasa nga ka bi gaani mangaapai kuti gu gako weneringise mangi ko ho tipa rani. (1 Yoane 3:16) Ko nakparia agu apai dunduko ani amangaha ka yugo gaani tambuahe nani tipa gako weneringise tipa rani. Gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya: “Mbori ni iraira ko te. Bangiriko ago nga ti gaoni sunge te, na ti gu nyemuse oni ayugu ti rimoko.”—AEbere 6:10.
3. Gini sanahe si aida ani wisigihe?
3 Wai tie, rengbe ani ka wirika Yekova rogo ngereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo? Ani wisiginga akaragapai sa gi sanahe re rogo aba biama nga ga gaani raka: (1) rogo ga aKristano sunge tungusapai, (2) dagba gaani aborokporo, (3) rogo dungurati, na (4) rogo gaani mangaapai na kura aboro.
Rogo Sunge Tungusapai na Sa Aboro Ni Abawiriki
4. Wai du ga aKristano sunge tungusapai nisunge ngereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo?
4 Ho ga Yesu abawiriki asana ko ni tipa ko yugu rogo gu sanza yo ko apehe tipa wene tunga na rende atiyo, ko asakirogoyo fuyo ya “gu ati re nga zegino.” Nigu ga Yesu abawiriki du areme, ani ima ino gi rengo re wa ani amanga gaani sunge tungusapai. (Matayo 13:36-38; 28:19, 20) Gaani sunge tungusapai nakoda kusapa gaani idapase gbaiga. Gu rengopai nga aboro ini aDezire Yekova awere tipa gayo sunge tungusapai nga ga tanga ti akporo na kini tungusipai bangiri agene, si nayugo gupai nga, ani anyomoronga wa ani agbata agu aboro dunduko rẽ na gu pangbanga nga ga Kindo te. Nirengo, Yesu afu rugute fu gako abawiriki ki ya: “Gu bakporo na gu kporo oni ka rima ku rogo, oni gbáta gu boro du ho rengbe na dia roni ku gume [na gaoni pangbanga].”—Matayo 10:11; Amokedi 17:17; 20:20.
5, 6. Tipagine ani adogoda ti ni kaa ndu kaa biko aboro kpuyo yo?
5 Baraho ani andu ni na wene pangbangaa fuo aboro ho i ayambanga rani ayamba ni ya, si nasa rani ani bi wai i akaragapai kuti ni. Ti kura aregbo, ani nabi gupai nga boro sa dagba aborokporo nadegatuni koyo du ani ni, ono rogo kina gu bangisa kporo re, kura boro nayaa, “Ani na nyemuhe tirani te,” sidu gaani nunguro kini digi kuho ani kini mo ka guari ka ga. Nga gu gberarago ani nidu nani nga, sogote watadu gu zanga nyemupai du ti boro sa dagba aborokporo gbarasipa gu nyemupai du ti kura boro rogo gu bangisa kporo re! Ginipai tie rengbe ani ka mangaha ka zio tirani kuti ngereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo dunduko?
6 Pa ndu ani berewe kurogo gu kporo i ade fugo ngbarani rogo ho re nafu mamu fu rani ani fura fu kina boro gu boro nade fugo ngbarani mbata re. Pa tingida ani gupai namangi ti gu regbo ani aye mbata re rengbe ka undo rani ani mbakadi tirani tipa gupai ani andu ka gumbaha. Gu boro narugusi rani ti fugo re avura du na wene ndu mangaha, niberẽ gupai nga, si daada funi ni za gu gumeni naida ka degatuni kuti gu pangbangaa nga ga Kindo re. Isoke gu iraira apangbangaa ni agihe tipa rani avura aria gani bipai tipa gupai ani aida ka mangaha. Ono tie, gure arugusanga rani ti tungusa wene pangbangaa nga ga Kindo rogo gu kporo re wa ani amangaha rogo birĩ ka rugusa gupai ni agianga rogoyo wenengai re ya te. Ani na nyemu ka undo aboro dunduko i ye ka duna ruru inohe tipa Mbori. Mo ini wari, Yekova rengbe ka ye na gu boro re fuo ko.—Yoane 6:44; 1 Timoteo 2:4.
7. Gine rengbe ka undo rani ani duna wene berã ho ani afura ni na aboro?
7 Agu arugute Yesu afuhe fu gako abawiriki akodipa gu sogote a nika kura dagba aborokporo. Ati ko aya: “Mi aye ka maa kangu dagba ba gude na wirini, na dagba degude na nani, na dagba de na nakumbari”? Na ko agbia gupai kuti ni nga: “Avura boro angia kina gani aborokporo.” (Matayo 10:35, 36) Wa vura duhe wo, agu apai du tipa aboro na gayo aberã na’ariatihe a’aria. Tunguotunguo kaza, kpio gume boro, gu gberango mangi be gu mangapai nga ga zegino, gu kerepai fõ boro ngbaduniyo, na gu kura dungu apai adunga bagedaha ti ni ya, rengbe ka aria ga aboro aberã kuti gaani tungusapai. Ka ani duna iraira aberã tipa agu aboro ani atungusapai fuyo, ya i nika nye kindi zanga karagapai sani wenengai, ya mo gure yugu gupai nga, ani nangereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo? Tipagine ka ani andunga ti ni berewe fuo yo na ngbarago tirani ti kura regbo ya? Si rengbe ka du nga i nika karagapai kia ti gi regbo re. Ti kura aregbo, anga si nga kina gupai ani agumbaha sa nasa aboro i di gaani pangbangaa kugume te, ono gu gene ani agumbaha ngbaha. Kakaka kparakpee fu Yekova mbata fu ani tona sunge tungusapai nika undo rani nirengo ani duna wene berã na ki sa rani ani takipande gu pangbangaa nga ga Kindo ngba gu gene nika saha si ngba ti aboro dunduko.—AKorosaio 4:6; 1 ATesaroniko 5:17.
8. Ginipai rengbe ka manga ho aKristano angereka ni tipa gu weneapai du rogo agu agumeyo yo angianga aidipase ya?
8 Rogo kura adungurati, dungu agu aboro du rogo kporo sa namangasunge fu Yekova. Rogo gu kura kporo sa, dedede, gupai nangba ti paranga aboro na ki sa yo i duna irisa, nga gu kakutipai nga ga sosono gumeyo sa, gani wene sino pagume dagba aborokporo na rogo gani rogatise ambakadi gene fuyo tipa i aria ngbaduyo yo ki sa rengo nigayo. Nisangbana irisa ga gu mokedi rugute nangia Petero, dungu dereakumba agbia undo ka ye na akumbaayo kurogo rengo yo ‘zanga fugo’ fuyo.—1 Petero 3:1, 2.
Dagba Gaani Aborokporo
9, 10. Wai Yakobo gbiati Yosefa angereke tipa kina weneapai rogo gayo aborokporo yo?
9 Gu mbembedi pagume nakoda aborokporo i du sa nafu gu kura ba nga gu si aida ani ngere rogoho tipa gu weneapai du rogo aboro yo. Ani wisiginga gupai rengbe ani ka wirikapai behe nadu tipa ga Yakobo mangaapai na awiriko. Rogo Bambata Pai kapita 37, veresi 3 na 4, Ziazia Kekeapai nayaa wee Yakobo akpinyemu Yosefa kisusi. Awiriba Yosefa aakpiko akpi tipa gipai re, si ki da ti gupai a nga i tabura ka imo ko. Ono tie, oni kparianga gu berã nadu rii Yakobo yo na ri Yosefa yo kusa rogo gayo raka. I dunduko ue nanangereka tipa gu weneapai nadu rogo gayo aborokporo yo.
10 Ho Yosefa aamangasunge ni nibaira abakparaka riahe Ezipeta yo, ho ngbongi ati ni kurii gu ringara re, ko adi awiribako kugume ho i andu ni koyo. Wa ko avuranga yugo tiko fuyo niipo ya, ko ambakadi apai tipa i du dunduko na riahe beyo na ki mbakadipai i di kuraha ka ga nani fu gbinza bayo. Ii, wa i avura manga fu Yosefa gbegberee rogo soga ko, ko amangi kina weneapai fuyo. (Bambata Pai 41:53–42:8; 45:23) Teketeke wa kina gure a, ho Yakobo aasamba ni, ko afuku amaku fu awiriko dunduko rogo sangbanebi. Wa gayo iraira mangaapai avura sa gupai nga i bengete yo na kura amamu, anga guni ho sa i akpara ni kusayo ni zanga diakumbo rogo ringara te. (Bambata Pai 49:3-28) Nangbaa ngbatunga gi nyenye nyemuse Yakobo a yuguhe re!
11, 12. (a) Gini sangbanebi nga kpiapai nanyakasapa nyakapa ngereka ani tipa gu weneapai du rogo gaani aborokporo yo? (b) Ginipai ani awirikaha be gu kpiapai nga ga baagude du rogo ga Yesu sanza tipa ingiingi paranga?
11 Ga Yekova hipai ni gbangaha na gu rikaaboro nangia aYisaraere naadunga na idapase ya, nafu dudungurobipai kurogo wai Yekova angereka tipa weneapai rogo gako aboro yo. Nimanga Yekova sunge na agu apai nadu rogo gu ramukporo nangia ga Osea, ko ayugupa gako nyenye nyemuse. Gomere, nangia dia Osea, anamanga bäri ti mburu kuraha. Wa si avura du wo, Yekova arugu Osea ki ya: “Mo ndú berewe, mo kpí nyemu gu de gu kura kumba nakpi nyemu ri nga debari a; wa Yekova nakpi nyemu awiri aYisaraere, ka i vura sa tiyo fu kura ambori nikpi nyemu ugu kpura rindi bakakue [vurũ].” (Osea 3:1) Tipagine ko afu ngbatunga agu arugute ti ni re? Bambiko Yekova aima ino gupai nga, dagba gu rikaaboro nanyaga tiyo kusayo ti gako agene re, aboro adu kinaho nibasasa ka karagapai akaraga kuti gako zerangbaduse. Osea ayaa: “Awiri aYisaraere akáraga tiyo giza ka gbata Yekova gayo Mbori, na [Davide] gayo bakindo, I ayé na gunde koyo du Yekova ni na fuo gako weneringise, rogo agu arago nikadu ku mbata yo.” (Osea 3:5) Nirengo, gi mangaapai re, si nga gu wene kpiapai si aida boro berẽkuriihe ho du ni ni na fudifudiapai kporo. Pa nye oni kuti gbata gu weneapai du rogo gaoni aborokporo yo amaa kpiapai kandara rogo hipai nigbangaha.
12 Ga Yesu sanza tipa ingiingi paranga nafu kura dudungurobipai tipa wai rengbe ani ka ngereka tipa gu weneapai du rogo gaani aborokporo yo. Gu kumbagude nangia tame re akaraga tiko ku kporo fuo mbu ko gu gako raka nangia ga bau gbarasapaahe. Bako amangi fuko ni inapai. Ginipai bako amangihe sa gu kpakanahe nadu ngba gu wiriko nangia unvuru naaguaringa kporo ya? Nifura gi baagude re fu gu wiriko nga unvuru, ko aya fuko wee: “Wire, mo [ni]du na mi kindi, gimi ahe dunduko nga gamo.” Anga gbegbere arugute bako aafuhe fuko te, ono gupai ko aagumbaha re nga rugusapa gako nyemuse fu gi wiriko nga unvuru re. Bako aafura kindi kini ya: “Ono si ru [aru ani ngi] . . . ni ngbarago; bambiko gi tamero re akpi, ki du ni ungako berewe; ko adu ni ngbuongbuo ko, ani ki bi ko berewe.” Teketeke wa kina gure, ani rengbe kaa ngereka kindi tipa gu weneapai du rogo kura aboro yo.—Ruka 15:11-32.
Rogo gu Dungurati Nga ga AKristano
13, 14. Gine nga gu gene sa dagba agu akuraha tipa ani mangi gu bakindo rugute du tipa nyemuse rogo gu dungurati nga ga aKristano?
13 Ni aKristano, ani naida kaa manga gu bakindo rugute du tipa yugo nyemuse. (Yakoba 2:1-9, NW ) Rengo ngaha nga, ani rengbe arengba ka dia agu aboro kugume du rogo gaani dungurati nga aguyo du bange gayo aũzegino kia ti gaani. Ono, wa vura duhe wo, ani ‘nakparakapai dagba aboro’ na anduhe riipa angbatunga yo, riipa gayo sino mangaapai, watadu riipa agu apambori i adu rogoho mbata? Kangia ani namangapai wo, wai tie ka ani rengbe ka irisa ga Yakoba arugute?
14 Pa dia ani agu aboro dunduko kugume naye ku pati agu adunguratise nga ga aKristano nayugo gu gopai du tipa gaani bakere nyemuse tipa aboro dũ. Ho ani aguari ni nibambata aboro ka fura na gu vovo aboro ye kutii Bambu Kindo yo, agu agunde gbiati agu azee du yo nani rengbe ka go kusayo. Nirengo, bete agu aboro nandu ku pati agu adunguratise nga ga aKristano nibambata regbo naafura tipaha kusa kini ya: “Aboro dunduko adu na bakere sino pabakure tiyo. Si adu wa aboro dunduko aima ino re mbata. Si adu wa mi adu dagba abakureami.”
15. Wai rengbe ani ka undo agu agude du rogo dungurati i yugu gupai nga, i na nyemu gu sosono aboro tiyo du rogo dungurati?
15 Rogo bete adungurati, ti digido dunguratise, umba bange aparanga naadungura tiyo kurogo ba sa zegiyo watadu tii Bambu Kindo yo, kini gunde ti kodatiyo na sosono aboro. Gini wenepai rengbe ani ka mangaha tipa ka mbakada gipai re? Rengo ngaha nga, avunguagude si aida i guari ka manga bambatapai, nga ka yugopai fu awiriyo kporo yo, nimbakada yo tipa adunguratise. (Asanza 22:6) Avunguyo rengbe ka fu gu sunge fuyo nga i dungura agu abuku nibasasa dunduko du tipa dunguratise rogo gu uru re na ki moihe rii mbisa tipa wa ka aborokporo dunduko rogodihe na yo ka ndu nani ku pati adunguratise yo. Avunguagude a rengbehe fuyo kisusi tipa ka ngarasa awiriyo i fura tii Bambu Kindo yo na sosono aboro gbiati agu awirina du nigbarigbariyo. Padu agude na wenepai ka gumbaha fu ngbatunga agu aboro re rengbe ka fu gu berã nga ga ngbarago fuyo.
16, 17. Wai rengbe sosono aboro ka ngereka tipa gu weneapai du rogo aparanga yo rogo gayo dungurati?
16 Si naida gupai a nga sosono awirina du na nyemu gu rukutu agude tiyo du rogo dungurati. (AFiripoio 2:4) I rengbe ka du nga gu bambata aboro nika fura fu agude ngba gu gene nika ngarasa yo. Dedede, bete bangiriapai nidu kinaho nga gu nigbarii akuraha i naazungudapai ti riihe ti regbo adunguratise. Sosono aboro rengbe ka sana agude singia i nigbia ngbarago be adunguratise na singia bangiriapai niduho ningba tiyo gbe i aida ka mangaha rogo gayo raka. Nidu aparanga ninyanyaki papara dungurati, si naida i tambua yo tipa dega yo tuyo ti regbo adunguratise na tipa agu akaragapai i afuhe watadu ka tambua yo tipa agu apapara sunge i amangaha rogo gu mbakadapai re. Gu gene aparanga amangapai ngbaha na sosono aboro rogo dungurati na wai i amanga gu taata asunge i afuhe fuyo kporo, nayugo gupai nga, si nawira ya i rengbe arengba ka manga gu bakere asunge ka i fuhe fuyo kusa rogo raka.—Ruka 16:10.
17 Ni ida aparanga ka duna asunge beyo rogo adungurati, beteyo nasona kumbatayo rogo toroyo ki rẽ tipa i fuku kura rorõi asunge fuyo. Padu yo na asunge beyo ka mangaha rengbe ka undo yo a rogo kiso gene manga mumungopai beyo. (2 Timoteo 2:22) Ngbatunga agu asunge i afuhe fuyo re rengbe ka ‘duni asada’ fu aguyo naida ka mangasunge ni amoyambu-undo. (1 Timoteo 3:10) Padu yo zaaza ka karagapai ti regbo adunguratise na padu yo zaaza rogo sunge tungusapai, na pa ngera yo fuo agu aboro du rogo dungurati dunduko, nasa abaakumba i ini singia agi aparanga re ima rẽ tipa i fuku kura asunge fuyo rogo dungurati.
Ngereka Tipa gu Weneapai Du Rogo Aboro Yo Dunduko
18. Nibipa sarangbangaa, gini gbegberepai si aida abaakumba nehe, na tipagine?
18 Asanza 24:23 nayaa: “Kpara pa boro rogo sarangbanga nangba nga te.” Gu tatamana nga ga ngbangbaturũ naida gupai nga abaakumba zanga ngbe kubani rogopai dagba aboro rogo sarangbangaa rogo dungurati. Yakoba ayaa: “Gu tatamana naye ari yo si du na wene sino mbata, fuo gure si du na zera, ki du yee, ki ipi na gia kpe, ki hi be inapai na wene zuzuhe, adu nga na kparaka aberã, na biriki a ya.” (Yakoba 3:17) Si ziazia nga, baraho abaakumba angera ni tipa gu weneapai du rogo aboro yo, si naida i rugu tiyo na gupai nga, gayo sarangbangaa airanga mbiko gu pagume du yo nani na boro te watadu ka mbu gupai du ngbaduyo yo si irasi gayo sarangbangaa a te. Gu bake Atambuahe nangia Asafa akepai ki ya: “Mbori naru dagba gu rimbasa aboro nga ga Mbori yo; ko ninaruga sarangbanga dagba ambori [“watadu agu aboro nasarangbangaa kuba Mbori,”]: ‘Rago adú waĩ oni nisapu ngbanga ni iraira ha; niidi pa sino gbegberẽ aboro?’ ” (Atambuahe 82:1, 2) Na ngbanya kuti gipai re, agu aKristano nga abaakumba rogo dungurati nane gu rukutu wiri apai dunduko rengbe ka yugo gupai nga, i nangba na kina kura boro ho du fudifudiapai ni dagba bakureayo na kura boro watadu dagba gumeyo na kura boro. Rogo gi gene re, i kini banda gu kpamiatise nga ga dungurati na ki mbu ga Yekova toro si naamangasunge zanga he kandasihe.—1 ATesaroniko 5:23.
19. Rogo gini agene rengbe ani ka ngereka tipa gu weneapai du rogo kura aboro yo?
19 Ho ani angereka ni tipa gu weneapai du rogo awirinarani yo, ani nayugo gu sino berã nadu ti Pauro ho ko ake waraga ni fu gu dungurati nangia ga aTesaroniko. Ko ayaa: ‘Ani na kido rogo Gbia yo tipa roni, ya oni namanga agu apai amanga ani agumbapaha fu roni oni mangihe, na oni nikaa mangaha amanga kindi a.’ (2 ATesaroniko 3:4) Ka ani aangereka tipa gu weneapai du rogo awirinarani yo, si ka sa rani ani basapa gu iraira apai du tiyo kini ngereke tipa kina agu awenehe. Si ka sa rani a ani gbata agu apai du yo rogoho wenengai nga gu rengbe ani mbikoho ka tambua yo, na nirengo, ki ne gu sino nga ga bisira payo. Pauro akepai ki ya: ‘Gupai i akpinyemuhe be agu aboro nangera kurii apai nga, i du niruru aboro.’ (1 AKorindo 4:2) Anga kina agu aboro nangera kurii apai rogo dungurati gayo ruru mangaapai asa rani ani kpinyemu yo sa te ono ga agu akuarani nga aKristano a nasa rani asa ani kpinyemu yo. Si ki ta du were, ani kini mbedi na yo susi gu nidu mbata, na si kini nyakasi gu gaani kpamiatise nga ga aKristano. Ani nadia gu bipai kugume du wa gu Pauro adu nani tipa awirinako ti rago ko. I nga ‘amangisunge tipa ga Mbori kindo’ na ni agu aboro ‘nanyakasa rani.’ (AKorosaio 4:11) Rogo gi gene re, ani kini yugu ga Yekova berã.
20. Gini amaku nika ye fu agu aboro nangereka tipa gu weneapai du rogo aboro yo dunduko?
20 Ani nakaraga kina gupai nirengo Nemaya agumbaha rogo gako kpee ki yaa: “Ako gi Mbori, mo tíngidi pa re sa wenepai.” (Nemaya 13:31) Nga gu ngbarago du ani nani mbiko Yekova nangereka tipa kina gu weneapai du rogo aboro yo! (1 Abakindo 14:13) Ani manginga pai wa kina gure rogo gaani sungo na kura aboro. Pa manga ani he wo nafu gu maabangirise nga ga bata tipa ani gbia nyenye unga rogo gu vovo zegino ima mbeda ka da awere.—Atambuahe 130:3-8.
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Riimburu ginipai Yekova amangapai rogo weneringise na aboro dunduko?
• Wai rengbe ani ka ngereka tipa gu weneapai du rogo kura aboro yo
• rogo gaani sunge tungusapai?
• rogo gaani akporo?
• rogo gaani dungurati?
• rogo agu apagume dunduko du ani nani na kura aboro?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]
Wa awiriba Yosefa avura soga ko mbata, ko aziongo ho ku ngbadukoyo te, ono ko angere tipa kina gu weneapai nadu rogo yo yo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 14]
Gu sogote aboro asoga rani nani tingba gaani sunge tungusapai asanga rani ani he undo aboro dunduko te
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]
Zanga bipa agu apai i amangihe mbata, anga wiri Yakobo ho sa i akparanga ni kusayo ki he fu maku funi te
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 16]
Oni di aboro dunduko kugume ti regbo agu adunguratise nga ga aKristano