Gu Gene Rengbe Oni Rogoho ka Nyakasa Gaoni Rogatise
ONI moinga kpia gu bambu ku berã roni yo nakpataka mbiko i angeranga fuoho te. Gu rangi i ambedi kpotoho nani naukuo aukuo kusayo, riihe yo aima sipa, na rukutu angua ki ima kura vurukporo. Si ziazia nga, gbere gi bambu re mbiko agu abavugumo mangihe vuru dungu agarã, na mbiko wa i anangeranga fuoho ya. Ya mo si naida i gburuwaha kusande? Anga si nidingisoro tipa i mangihe wo te. Kangia mburuhe, adangbaha, awagiroho na abaso-riihe, si kindi nikina nyanyakihe, si nawira i rengbe arengba ka mbakada gu bambu re berewe.
Gupai du tipa gu bambu re natingida roni na pa gaoni rogatise? Ka pepai nisanza, vuru agu agarã susi, kere abavugumo avura gbarasapa gaoni ramukporo nga ga rogatise. Si nawira boro sa dagbaroni watadu oni dunduko ue ambupa nyakasa gaoni pagume. Oni vura kaa bi tironi wa gu Sandy abi tiri. Fuo ri di agarã 15 kurogo gayo rogatise, ri ayaa: “Anga pai ho ani anagianga tirani riipaha na kumbaami te, gupai nanakoda rani gbua nga ani angia arogotise. Ono tie, anga kina padu ani ni arogotise sa nangia gu yangarapai mi aidaha rogo gaani rogatise te.”
Ka gaoni rogatise vura da wa gi nga ga Sandy re, ka oni gunga nibasa sa gupai nga, si naida oni mbu tironi ya. Si nawira, oni rengbe arengba ka mbakada gaoni rogatise kubaha berewe. Si naru gbe riipa gu asadatise oni amangaha dagbaroni na gaoni badiarogatise. Nyanyaki asadatise rengbe ka undo aboro rogo nyakasa gayo rogatise ti regbo asada. Ono gine nga gu nyanyaki asadatise re? Na wai rengbe Ziazia Kekeapai ka undo roni oni nyakasihe?
Nyanyaki Asadatise ka mangapai Nakoda Manga Gupai Du Nidingisoro Tipa ka Mangaha
Nyanyaki asadatise ka mangapai nayugopa gupai si aida boro mangihe, watadu ngbaduniyo afõni ni mangihe. Ti kura aregbo, i namangasunge na gu fugo re, nga nyanyaki asadatise ka mangapai, tipa guhe angianga boro ya, ngbatunga gu du wa agu arugute aboro agi tiyo riipaha tipa bagaahe. Nikpiapai, bamekerago rengbe ka bihe nidingisoro ka manga agu apai ko aidi ka mangaha nibipa agu apai du rogo waraga giatise ko aima maa fuöbeko riihe na gu kura boro. Si rengbe ka du nga ko ainonga gu boro natona pa gu sunge re te. Ono ko a kindi nabihe nidingisoro ka manga gupai ko azungahe ka mangaha re.
Wa vura duhe nga, anga rogatise nga gu kpasiaka sunge-marã aboro amangaha te, ono gu nyanyaki asadatise nga ga bandapa rogatise nakoda gupai nga boro mangi gupai amanga ni azungahe ka mangaha. Si nawira, oni, gbiati gaoni badiarogatise aima manga mozunga barabangiri Mbori na barabangiri kura aboro nga oni nika koda tironi ka raka sa ka kina ginipai vura manga vurũ. Yesu ayaa: “Gu ko namangi yo [nga gu bambata aboro nadu ue] ho rago aenge ni ko amangi yo ni kumba na de, ki ya, ‘Bambiko si du boro nihe bani ti ni na nani, ki ka kuti diani; i ue i ki du wa boro sa.’” Yesu agbia gu kurapai kuti ni ki yaa: “Gu[he] Mbori akpamia[ha] re ka boro kpara nga ha ya.” (Matayo 19:4-6) Fuo duhe tie were, ho kpakarakpakaraapai akura ni, si naida oni, gbiati gaoni badiarogatise, diberã nyanyakii ka irisa gu kidohe nga ga rogatise oni akido tironi nani re.a Diakumba sa ayaa: “Ani aberãnga pa mbakada gaani ramukporo te daa kinaho ani atona ni ka berãpa mbu tirani nigu gene sa dagba agu akuraha ani arengbe ka siaha, gu regbo re gu ani atona ka mbakada gaani rogatise.”
Ono tie, gu kura apai kinaho ku pati gu zungahe nga ga rogatise, nga gu kiipaha susi pa manga gupai boro amangi mozunga ka mangaha. Gini kura apai berewe si aidaha?
Kodabee Kuti Apai Nanyakasa gu Kidohe Du Tipa Rogatise
Anga pa manga aboro gu kidohe du tipa rogatise nayugo gupai nga, i nikaa gia tiyo agia kindi rii apai dunduko te. Ho tagbagatagbagapai akura ni, si naida i duna kakaka nyemu ka mbakada gupai re angianga kina mbiko gu nduhe nga i aima manga mozunga tipa ka digiso sangbaha ya, ono mbiko gu nyemuse nakoda yo. Nibipa gupai du dagba kumba na diani, Yesu ayaa: ‘I naadunga berewe ue te, ono i nada niborose sa.’
Ginipai padu boro na diani ‘niborose sa’ ayugoho? Gu mokedi nangia Pauro akepai ya si naida “akumba kpí nyemu adiayo a wa boroyo.” (AEfeso 5:28, 29) Sidu tie, papara rogo padu boro ‘niborose sa’ na gani badiarogatise naida gupai beni nga ni du na nyemu gani badiarogatise du wenengai a wa du ni na nyemu ka du wenengai. Si naida agu aboro ima rogatiyo mbu gu berã nga, “gimi” ki di gu nga “gaani,” ki mbu gu nga, “mi” ki di gu nga “ani.” Dee, nga nafurugute fu arogotise akepai ki yaa: “Wa du yo ue re, nga kumba na diako, si naida i mbu berã wa agu aboro amanganga rogatise ya, ono kini berẽ ni agu aboro rogotiyo.”
Wa du oni ue na gaoni badiarogatise, “oni naberã wa agu aboro rogotiyo”? Si taata aboro ue sungu kina sa tipa dungu agarã ono ka i adunga ‘niborose sa’ wa gu si aidaha re ya. Ii, gupai re rengbe arengba ka manga, ono gu buku du rimoho nga Giving Time a Chance nayaa: “Pa roga aboro tiyo, nayugo gupai nga, i nikaa koda beyo kuti apai rogo gayo raka, na wa i kaa koda beyo dedede kuti apai, gayo ramukporo nikaa ngbaa kisusi.”
Gu kura arogotise nasungo kina sa mbiko agu agude du dagbayo watadu mbiko gu mosoro guni agbiaha be guni. Gu kurayo nahi gu ramukporo naima gbera dagbayo mbiko i aidanga ka kuo gu ndiko nazahe ti mbutise te watadu i nagunde be gupai rengbe gu kura aboro ka berãha ka i mbutiyo. Wa ani avura nitambua roni tipa gaoni hipai rogo gaoni rogatise, ono tie, oni tingidi gupai nga, gu sásá si aida oni moihe nga ka mbakada gaoni pagume, angianga ka du gbua na kina gu rogatise agburuwanga ya te.
Mangaapai Zanga Gbangbati Nanyakasa gu Kidohe Nga ga Rogatise
Ziazia Kekeapai afura tipa pai kumbatayo ya rogo ‘yangara arame,’ aboro “akpi kina nyemu tiyo.” (2 Timoteo 3:1, 2) A wa gu sangbaanebi re agumbaha nirengo, gupai aboro anyakasa paha rogo agi a’uru re nga nyemu zio boro tini kina kuti agu apai nabi ni. Rogo gu ramukporo nga ga dungu arogotise, pa fu boro tini ka mangapai fu kurani zanga ngbaanga duho nga gi kurani re nika karaga gu wene mangaapai re akaraga, ni gupai aboro abihe nipamungo. Ono tie, rogo gu ramukporo nga ga rogatise nandu wenengai, arogotise dunduko tibarayo ue nayugo gu sino nga ga mbu boro pa gaani apai ka undo kurani. Wai rengbe oni ka mangaha wo?
Kuba gupai nga oni nye kuti gu sanahe nga, ‘Boro ginihe nzunzu mi agbia undo ti vuroho rogo gi ramukporo nga ga gi rogatise re?’ oni sana tironi ki yaa, ‘Ginipai kina boro mi nzunzu amangaha ka nyakasa gimi ramukporo nga ga rogatise?’ Ziazia Kekeapai naya wee si aidanga aKristano ‘berẽpa kina gayo apai sa te, ono si naida i berẽpa ga akurayo apai a.’ (AFiripoio 2:4) Wa oni asaka gi rugute nga ga Ziazia Kekeapai adunga ngburungburu re ya berã roni yo, oni wisiginga gu gaoni mangaapai nadu rogo gu poso susi. Bara wai oni amangi gu sunge nga ga weneringise tipa si undo kina gaoni badiarogatise? Ho gaoni badiarogatise aida ni ka fura fu roni, oni adegeturoni koyo du ni ni, wa oni avuranga du gbe na nyemu ka degaturoni ya? Bange agu apai wai oni amangihe funi nga gu nangba tini kisusi gu si angba tironi?
Wa oni aberãkurii ngbatunga agu asanahe re, ka oni bakinga bangironi ya gaoni wene mangaapai nika ndu andu gbua zanga ni ini pai tipaha watadu zanga ni fu mosoro tipaha ya. Buku sa naya wee: “Rogo gu dungu apagume du dagba aboro, . . . i nasa age kina ku akoro akurara yo, sidu, oni mangi gupai rengbe ome roni ka mangaha ka ngarasa gaoni badiarogatise ni mangi wenepai fu roni mbiko oni namanga wenepai funi.” Gu mangaapai nga ga mbu oni pa kura gaoni apai ka manga ga kuaroni nanyakasa gaoni rogatise mbiko si nayugo gupai nga, oni nabi gaoni rogatise na nyanyakipaha na kini idi ka bandaha ka si gburuwanga ya.
Bi Rogatise Ni Gupai Nika Nyeanye Kindi, Ni Gupai Duna Nyanyakipaha
Yekova Mbori nabi pa zio boro tini kuti kurani ninyanyakipa pai. Nirengo, Ziazia Kekeapai nayaa: “Mo [Yekova] nayugo tiro ni ruru ro fu ruru boro,” watadu gu boro nazio tini kuti kurani. (2 Samuere 22:26) Pa zio boro tini kuti Mbori nakoda pa zio ni tini kuti gu mbakadapai nga ga rogatise ko asigiraha.—Bambata Pai 2:24.
Kangia oni aima zio tironi kuti gaoni badiarogatise na ni ki ima zio tini kuti roni, oni rengbe ka du tie na ngbarago nga, pai ho nika kparaka roni te. Ho oni aberãpa agu adiwi ni, na gu dungu agarã du kumbatayo, oni nabi tironi kina sa zanga kparaka. Gu berã nga ga kparaka ayenga ku rironi yo te, sidu, gi bipai re nasa gaoni pagume si du nisigirasigiraha. Diakumba sa nayaa: “Zavura ho rire yo nigbere ni [kuti kumbaami] na ho rago nigbere ni tire gbegberee mbiko gupai namanga dagbarani, mi naabakanga bangire ya uru adu kinaho gaani rogatise nika gburuwa te. Gupai mi naabakabangire tipaha nga, wai ani nika karaga tirani wa gu ani nidu mbata. Mi naakapanga tipa pa mbakada ani gaani pagume te, ono ti gu regbo re, mi naainonga wai nzunzu rengbe ani ka tona ka mbakadaha te.”
Pa bipai dudunguroo kumbatayo ninyanyakipa zio boro tini kuti gani badiarogatise, ono tie, si nafu kina gberarago nga, dungu arogotise abinga ha wo te. Ti regbo kakaka papaya, boro rengbe ka ya fu gani badiarogatise wee, “Mi nika mbu ro!” watadu, “Mi nika ndu ka gbata gu boro mi nika du bangirini ni boro!” Nirengo, anga agu aboro re naaida aida dedede ka manga agu afugo i naagumbaha re te. Ono wa vura duhe wo, Ziazia Kekeapai naya wee mirase “nihi[hihe] be gbegberẽ kere ngua.” (Yakoba 3:8) Serekpo boro gani badiarogatise na kini gundesi ni ya ka ni amanganga gupai ni aidaha beni ya, ni nika manga ni na kerepai, si kina sa wa ka ni yaa: ‘Mi abinga gaani rogatise niguhe nika nyeanye kindi te. Sidu, mi rengbe arengba ka kusa gore kusayo rogoho ti gu regbo ka mi aidaha.’ Pa gumba boro ngbatunga agu afugo du wa gure giifugo yo ambakadanga gu ramukporo nga ga rogatise te.
Ho du oni ni na gbanga bipai tipa gaoni rogatise, oni namaabangironi ka zanga kparaka na gaoni badiarogatise ti regbo ngbatunga fudifudiapai dunduko. Pa manga oni he were naye na kura undo. Si nika saha fu roni taata oni zanga kpakanahe tipa agu apai rungbura gaoni badiarogatise rogoho na ka hi gu irairaapai ni amanga na ka mbupai funi. (AKorosaio 3:13) Buku sa nayaa wee: “Rogo gu ramukporo nga ga rogatise nga wenehe, kumba na dee nikaa manga irairaapai amanga, ono zavura gupai re, gene kina beyo kindi tipa i nye kina sa.”
Oni amangi kidohe nga ga rogatise rogo gu uru oni amangi gaoni rogatise, gu kidohe re adunga kuti gu kodatise nga ga rogatise te, ono oni amangihe na unga boro, nangia gaoni badiarogatise. Sidu, si naida oni mangi gupai oni akidohe ka mangaha re rogo gaoni raka awere na kini bi tironi nigu boro naima manga rogatise. Ya mo oni aidanga kuti gupai nga, si naida oni nye kuti gaoni badiarogatise angianga kina mbiko gupai nga rogatise nga ziazia pai sa te, ono mbiko gu kura nduhe nga oni nakpinyemu gu boro akpi oni adi ni re tee?
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Rogo gu ramukporo nga gu gbere kisusi, ruru ndupai rengbe arengba ka du be arogotise i kparaka, angianga mbutise ya. (1 AKorindo 7:10, 11; oni bi gu buku nga, The Secret of Family Happiness, tona rogo kpewaraga 160 ki da kurogo 161, si nga gu buku aDezire Yekova akusihe.) Kurii gure, Ziazia Kekeapai naidaha fu boro ni mbu gani badiarogatise tipa kina gu nduhe nga ga meteka nga (wasiwasi kodaba).—Matayo 19:9.
[Sanduki ti kpewaraga 5]
Gupai Rengbe Oni ka Mangaha Awere
Ginipai oni amangaha nibipa gu nyanyaki diaberã mangi oni he tipa ka banda gaoni rogatise? Isoke oni vura bi gupai nga, si naida oni mbakadi kura apai? Tipa oni rengbe ka ziotironi kuti gaoni diaberã ka banda gaoni rogatise, oni asadi ka manga agu apai naye re:
● Oni wisigi tironi. Oni sana tironi ki yaa: ‘Mi nirengo nabi tire nigu boro naima manga rogatise, watadu mi naberã na kini mangiapai kindi wa kina bakuparanga?’ Oni sananga gaoni badiarogatise ka binga wai ni aberã tipa roni rogo gipai re.
● Oni gedi gi papara kekepai re na gaoni badiarogatise. Fuo gure tie, rogo zezeredi sino, oni sakinga pai riipa wai rengbe oni ka nyakasa gu gaoni kidohe nga ga rogatise oni amangihe.
● Oni kodi beroni na gaoni badiarogatise kuti gu sunge nika nyakasa gu gaoni kidohe nga ga rogatise oni amangihe. Nikpiapai: Oni ngananga gu kpia roni nadu ti regbo rogatise na agu akuraha. Oni mangi agu apai oni anamangaha ti gu regbo oni azi bakure ti bambataha kini berẽpa rogatironi watadu agu apai oni anamangaha ti agu aregbo nadu fuo roga oni tironi. Oni kodi tironi sa ka wisigo agu apapara kekeapai du rogo Ngbaõbambu Sinziri na Awake! nga gu nafura tipa rogatise.
[Sanduki ti kpewaraga 6]
Rogo Rogatise, Nyanyaki Asadatise ka Mangapai Nakoda . . .
● Futise ka Manga Gupai Boro Akidohe Tipaha “Mo fú gu he mo akido pa ha. Gu pai ngba [nga,] ka mo kído nga he ya ti pa kido he ka mo afu nga ha ya.”—Batungusipai 5:4, 5.
● Kodabee Tipa Sunge “Du aboro ue ngba ti du boro sa, . . . Bambiko ka i tiwi [“ka guni sa ti,” NW], gu ni sa atumba kurani [atumba].”—Batungusipai 4:9, 10.
● Mbu Boro Pa Kura Gani Apai “Ngbarago ho gbe rogo gamahe susi gu duhe rogo diaha.”—Amokedi 20:35, NW.
● Bipai Dudunguroo Kumbatayo “[Gu] hi pa apai [nga ga nyemuse] anyasa nga te.”—1 AKorindo 13:4, 7.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 7]
Ho gaoni badiarogatise aida ni ka fura fu roni, oni naadegaturoni?