Pa Rugatise Na Gu Kiopase Nga Ga Yekova Nigasigasipai
‘Yekova nga bahe, rengbe na tambuako nibakerehe gbe, pa rugatise na kio pako nigasigasipai.’—ATAMBUAHE 145:3.
1, 2. Gini ngbatunga boro nangia Davide, na wai ko aabi tiko ringbisihe kuti Mbori?
GU KUMBA nasari gu bia nga Atambuahe 145, angia boro sa dagba agu adumbata aboro naini pai tipa yo wenengai gbe. Ho ko aduni nikina gude gbua, ko asovura kuti gu ngburunga kumba nadu na aũvura beko na ki imi ko. Na ho gi babiki abia Tambuahe re aduni nigu bakindo nangia basovura, ko adibe dungu avurako. Rimo gi kumba re angia Davide, na ko angia gu ue bakindo nazogo agu aYisaraere nadu mbata. Rimo Davide anye kindi kaa wo ngba aboro fuo kpioko, si awo nibakerehe gbe si ki da ti gupai nga, zavura areme, dungu amirioni aboro ima ino betepai tipa ko.
2 Wa Davide avura duna diabese rogo agi apai re, ko angia boro umbasitise. Ko abibia tipa Yekova ki yaa: “Ho mi nangana gamo angbangbaturũ ni, nga gu mangaapai nga ga wirinzagaro, na gu diwi mo amoi ru na akerekuru; gini he nga boro, mo naaberã pa ni? na wiri boro, mo naandu ka bi ni?” (Atambuahe 8:3, 4) Kuba gupai nga Davide berẽpa tiko nibakerepa boro, ko ayawee Yekova nangia gu boro nabatasi ko be avurako na ki ya tipa ko wee: “Mo fu vurakube [nga] ga bata fere a, ga undahe [umbasitise, NW] asa re ni bakere boro.” (2 Samuere 22:1, 2, 36) Yekova nayugo umbasitise rogo yugo inapai fu aboro ingapai, na Davide aduna tambuahe tipa ga Mbori weneringise arẽnga aboro tipaha ya.
‘Mi Asambuo Mbori, Nga Bakindo’
3. (a) Da Davide anabi ni nindikidi bakindo aYisaraere? (b) Wai Davide aida ka sambuo Yekova?
3 Wa Davide avurangia gu bakindo kina Mbori asia ko, Mbori ko anabi ko nindikidi Bakindo aYisaraere. Ko ayaa: “Ngbi nga gamo a, Ako Yekova, mo ni kiisikiisi pa ro ku ri ahe dũ.” (1 Pekapai 29:11) Nirengo, Davide anabi Mbori ni Bazogo! Ko abibia ki yaa: “Gi Mbori, nga gi Bakindo, mi ataka pande rimoro, mi asámbua rimoro nye anye kindi. Mi asambua ro na auru, ki tambua rimoro nye anye kindi.” (Atambuahe 145:1, 2) Gupai Davide aduna nyemuhe nga, kaa sambuo Yekova Mbori rogo a’uru dunduko na nyeanye kindi.
4. Gini azire kitangbaangase Atambuahe 145 akusaha kuyangura?
4 Atambuahe 145 nga nyanyaki karagapai kuti ga Satana kitangbaangase, ya Mbori nga gu bazogo nga boro ngbaduse, ambunga gako azogo i du na ranirii ya. (Bambata Pai 3:1-5) Gi bia Atambuahe re nayugo afugo Satana a niziree, nga gu ko agumbaha ya aboro nagiasangba Mbori mbiko kina agu ahe i agbiaha be pa manga yo ho wo, angianga mbiko i nakpinyemu Mbori akpi ya. (Eyobo 1:9-11; 2:4, 5) Wa kina Davide, ndikidi aKristano areme nafu akaragapai sa ga Satana kungbo kitangbaangase. I nabi gayo maabangirise nga ga nyenye unga tii gu zogarago nga ga Kindo na kikiipaha, mbiko i na nyemu kaa sambuo Yekova nyeanye kindi. Wa du rago re, dungu amirioni aboro ima tona kaa mangaha wo niyugo yo gayo idapase kuti ga Yesu motumo tumorii, na nimanga yo sunge fu Yekova nigiasangbaa na mbiko gu nyemuse nafõngbaduyo yo, wa du yo ni agu airisimbori naima kparatiyo fu Mbori na ki ima zio bapatiza.—ARomo 5:8; 1 Yoane 5:3.
5, 6. Gini amamu duho tipa ka sambuo Yekova na ka taasarimoko?
5 Oni berẽnga pa gu dungu amamu du berani ka sambuo Yekova na kini taasirimoko wa du ani nigako amoyambu. Ani rengbe ka mangaha wo ho pai afõ rani ni ngbaduraniyo nga gu gedi ani he rogo Fugo ko nga Ziazia Kekeapai. Ani rengbe ka sambuo Mbori na ka tambuako ho gu gene ko amanga gako aboro ngbaha afõngbaduraniyo ni, watadu ho rago angba ni tirani mbiko gupai bi ani he ti gu iiriwo ahe ko akusihe. Ani nasambuo Yekova Mbori a ho ani asakapai ni riipa gako ringbisaapai na akuarani aidipase ti regbo agu adunguratise nga ga aKristano watadu ti regbo gaani kungbo afugodagbase. Nirengo, gu ‘wene asunge’ dunduko ani amangaha tipa ga Mbori Kindo, si nataasarimo Yekova ataasa.—Matayo 5:16.
6 Ngbatunga gu wene mangimangiapai re nakoda gu dungu aba nga ga irisombori ga Yekova aboro aduduaha rogo rungorungo aringara. Awirina ima manga bakere papara gi sunge re na agu amarã akurayo abaha rogo kura aringara. Bete aKristano naafu undo nifu yo tiyo tipa ka ndu kurogo agu arago si aida i dudua aBambu Kindo rogoho tipa ka undo sunge yo. Na gu wene sunge nyakipaha kisusi rengbe ani ka mangaha nga ka sambuo Yekova nitungusa ani gu wene pangbangaa nga ga gako Kindo. (Matayo 24:14) A wa agu averesi naye kusa rogo Tambuahe 145 ayugoho, Davide aduna tambuahe tipa ga Mbori zogarago na ki sambuo Ko ni bakindo. (Atambuahe 145:11, 12) Ya mo oni na tambuahe wa kina gure tipa gu ga Mbori gene nga ga nyemuse ko azoga aboro ngbaha? Ya mo oni naafura dedede na kura aboro tipa gako Kindo?
Gu Kpiaapai Nayugopa gu Kiopase Nga ga Mbori
7. Oni funga gu bangua ndupai duho tipa sambuo Yekova.
7 Atambuahe 145:3 nayugopa bakere ndupai tipa ka sambuo Yekova. Davide abibia ki yaa: ‘Yekova nga bahe, rengbe na tambuako nibakerehe gbe, pa rugatise na kio pako nigasigasipai.’ Digido gu kiopase nga ga Yekova ti ni te. Ba wisigoho naabaha dunduko ti ni te, ka i ginga rogoyo a te, anga boro ho a ka ringbisi bakioho te. Ono ani nika gbia undo agbia nirengo tona awere be wisigo gu kpiaapai nayugopa gu gasigasipai du tipa rugatise na pa gu kiopase nga ga Yekova.
8. Gine haurago ayugoho nibipa gu kiopase nga ga Yekova na gako ome?
8 Oni asadinga ka tingidapa gu regbo oni akuru kusayo dimo kpuroni yo ki ngere kuari yo yuru ho dubo adunga ni gbiati ima diwi ya. Iriwo agu akerekuru oni abi ra ariyo rogo bitimo atinga tironi tee? Ya mo ngbaduroniyo afõnga roni oni sambuo Yekova tipa agu aũngbangbaturũ ko akusihe re tee? Ono tie, agu akerekuru oni abi ra re, angia wiri tooni papara gu bange akerekuru du rogo badona ra sa, nga gu badona akerekuru du kpotosende rogoho. Kurii gure, aboro birĩ-inohe nayawee bange abadona akerekuru ho wa sa kama abirioni, abadona ra gbua biata rengbe ani ka bihe na kundiri bangirani zanga ngera rogo ũngana-akerekuru nga gu ũsunge nangera kurogo haurago tutuurũ. Ka pe rengo, agu akerekuru adunga bagida ra ti ni ya gbiati bazagino abadona ra, nga gopa ga Yekova ome nga ga kusaahe na gopa gu gasigasipai du tipa rugatise na pa gu kiopase nga gako.—Yesaya 40:26.
9, 10. (a) Gini papara gu kiopase nga ga Yekova du niyuguyuguhe nibi gupai du tipa Yesu Kristo? (b) Wai si aida gu zingabekpio nangia ga Yesu mangi gaani idapase?
9 Oni wisiginga gu kura papara gu kiopase nga ga Yekova nga gu du tipa Yesu Kristo. Gu kiopase nga ga Mbori adu niyuguyuguhe ho ko akusi Wiriko ni na ki mangisunge na ko tipa dungu agarã ni Gako “bangbasia boro sunge.” (Asanza 8:22-31) Bakiopa ga Yekova nyemuse adu niyuguyuguhe a ho ko afu bangisa Wiriko ni nimotumo tumorii tipa ngbatunga aboro. (Matayo 20:28; Yoane 3:16; 1 Yoane 2:1, 2) Na gu kurapai ka boro arengbanga ka giarogoyo ya, nga gu kpoto nga ga toro ka kpinga ya Yekova ambakadihe fu Yesu ti regbo gako zingabekpio.—1 Petero 3:18.
10 Ga Yesu zingabekpio akodi dungu iiriwo apai nga gu nayugo papara gu gasigasipai du tipa rugatise na pa gu kiopase nga ga Yekova. Zanga kapa, Mbori akaraga ga Yesu ome tingidapai kubaha nga gu nadu tipa agu ahe Mbori akusihe, gu i abihe na gu i abingaha ya. (AKorosaio 1:15, 16) Agi ahe re nakoda gu kusikusi aboro nga atoro, gu haurago du akerekuru rogoho, kpotosende na agu ahe dunduko nazuka auruhe, na gu ngbatunga unga ahe du auru kpotosende. Ti regbo ga Wiriko zingabekpio, Yekova akaraga gu inohe Wiriko adu nani ho ko aduni nirengberengbe boro kodihe kuti karaga agu apai Wiriko ainihe tipa agu apai nga ga ngbangbaturũ na ga kpotosende mbata fu ko raki auru kpotosende nirengberengbe boro. Ii, gu gasigasipai du tipa rugatise na gu kiopase nga ga Yekova, adu niyuguyuguhe ziazia rogo ga Yesu zingabekpio. Kurii gure, gu iiriwo mangimangipai re ningbaanga ya, Mbori azingisa kura aboro azingisa. Si naida si nyakasi gaani idapase nga, Mbori rengbe arengba ka zingisa agu amirioni aboro nakpiki nga aguyo du payo rogo gako rengberengbe berã yo.—Yoane 5:28, 29; Amokedi 17:31.
Iiriwo Mangaapai Gbiati Bakere Mangaapai Nga ga Tandu
11. Gini bakere sunge Yekova atona ka mangaha ti rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo?
11 Natona ti regbo ga Yesu zingabekpio, Yekova ima manga kura dungu bakere iiriwoapai. (Atambuahe 40:5) Ti rago Pendekote rogo gu garã nga 33 ti Gaani Regbo, Yekova asigira vovo rikaaboro, nangia “ga Mbori Yisaraere,” nga gu rikaaboro nakodi ga Kristo abawiriki i ambedi yo niziazia toro. (AGaratio 6:16) Gi vovo rikaaboro nangia ga toro yo re azugo ngba iiriwo gene ki gbandaka yasika rogo gu zegino dunduko aboro aini pai tipaha ti gu regbo re. Wa samungu kuti ndikidi pambori avura manga tingbafuo kpiko ga Yesu amokedi nga gu ziree apambori aboro ho ayaa i nga aKristano, Yekova anye kindi kuti manga iiriwo apai tipa ka digiso gako ringbisaapai.
12. Gu rengopai nga, Ziazia Kekeapai ho areme rogo abangua afugo-aboro dunduko rogo zegino nga dezire ginipai?
12 Nikpiapai, agu abuku aboro aidi kuti ni nga si nga Ziazia Kekeapai, i abandaha na niyangaraha, i ki sa fugoho areme kurogo bangua afugo-aboro dunduko auru kpotosende. Sasa fugo Ziazia Kekeapai adu dedede ngbapai na ga Satana aboro kini serekpo agu aboro nanasaha na kina kpio. Ka pe rengo, wa ka si adunga nga gu bakerepa Mbori nga Yekova naabandaha, du gu kiopase nga gako nigasigasipai ka rugatise nani ya, ka aboro arengbenga ka sa fugo Ziazia Kekeapai kurogo afugo-aboro susi 2000 te!
13. Natona rogo gu garã nangia 1914, wai gu kiopase nga ga Yekova aye kadu niyuguyuguhe nibipa gu ringbisapai du tipa gako Kindo?
13 Gu kiopase nga ga Yekova niyuguyuguhe rogo gupai nabipa gu gako aringbisapai du tipa Kindo. Nikpiapai, rogo gu garã nangia 1914, ko amoi Wiriko nga Yesu Kristo ni Bakindo ngbangbaturũ. Ngbutuko fuo gure, Yesu aguari kuti Satana na gako adaimona ka danda yo kusayo. Ko adandi yo kusayo ngbangbaturũ yo na ki dingiso yo ku auru kpotosende, nga gu ba i apido gu regbo rogoho i ka bayo ku bambukiso yo. (Yugoti 12:9-12; 20:1-3) Natona ti gu regbo re kaa ndu kumbatayo, wo aboro naakiisa rungosi mbedimbedi apefuo Yesu kina kumbatayo. Ono tie, Yekova naabanda yo abanda vuru gi regbo du Kristo na ome kindo beko zanga i bi ko nibangirise re.—Matayo 24:3; Yugoti 12:17.
14. Gini iiriwopai Yekova amangihe rogo 1919, na ginipai si amangihe?
14 Rogo gu garã nangia 1919, Yekova amangi kura iiriwopai nga gu nayugu gako kiopase. Ko aungasi gu mbedimbedi apefuo Yesu avurayo angbundasi yo kusande rogo toroyo. (Yugoti 11:3-11) Rogo agu agarã natona tingbafuo gu regbo re, mbedimbedi aKristano aima digo nitungusi gu wene pangbangaa nga ga gu Kindo i asigiraha ngbangbaturũ yo. I adungura kura mbedimbedi aboro tipa gu bangeyo nga 144,000 rengbe. (Yugoti 14:1-3) Na mbiko gu sunge mbedimbedi apefuo Kristo amangihe, Yekova amoi mburu “vovo kpotosende,” nga gu riko nga ga ruru badona aboro. (Yugoti 21:1) Ono ginipai nika manga gu “vovo kpotosende” re fuo ga ruru mbedimbedi aKristano naabayo dunduko ku ngbangbaturũ yo?
15. Gini sunge mbedimbedi aKristano aima digo ningbembatayo rogo mangaha, na sangbanaha nga gine?
15 Rogo 1935, gu kusikusi gi magazini re, nangia ga Buza ti rameru 1 na ga Buza ti rameru 15 (rogo pa-Ngirisi), aduna bangua apapara kekeapai rogoho naafura tipa gu “bakere rimbasa aboro” gumba yo paha rogo Yugoti kapita 7. Mbedimbedi aKristano atona ka gbata agi akurayo airisimbori re zaaza dagba arikaaboro dunduko, angbatunga aboro na afugo yo tipa i ye ka kodatiyo na yo. Gi “bakere rimbasa aboro” re, i nga agu aboro nika bata ti regbo gu “bakere gberãngbi” naye na i adu na gu maabangirise nga ga raka rogo Paradiso nyeanye kindi ni agu aboro nika du rogo gu nyenye riko nga ga “vovo kpotosende.” (Yugoti 7:9-14) Mbiko gu sunge nga ga tungusapa Kindo gbiati sa aboro ni abawiriki, nga gu mbedimbedi aKristano angbembatayo rogo mangaha, si sa aboro bangeyo nasusi amirioni sita awere i du na gu maabangirise beyo nga ga raka nyeanye kindi rogo paradiso kpotosende. Da si aida i tambua ni tipa zugo gu sunge re wa Satana avura ni sogotehe na gako gbegbere zegino vurũ? (1 Yoane 5:19) Kina Yekova sa rengbe ka manga agi apai re dunduko, nimanga ko sunge na gako ziazia toro.—Yesaya 60:22; Zekaraya 4:6.
Ga Yekova Iiriwo Ngbanyaa Gbiati Gako Kiki
16. Tipagine ka aboro arengbanga ti ni na ndikidi bangiriyo ka bi ‘gu iiriwo ngbanyaa gbiati kiki nga ga Yekova ya’?
16 Ka gu mangaapai nga ga Yekova vura du wai, bangirise agonga ti gako “iiriwo mangaapai” gbiati gako “kigikigi mangaapai” te. Davide akepai ki yaa: “Rika ngbatunga aboro ataasa pa gamo mangaapai fu kura arika ngbatunga aboro, ki taki pande pa gamo kangara mangaapai. Gu baiiriwo du ni taasitaasi he nga ga ga irisa, mi abaka bangire tipa ha na tipa gamo iiriwo mangaapai. Aboro agumba pa gu ngara du ti gamo kigikigi mangaapai, mi ataka pande pa ga du ni bahe.” (Atambuahe 145:4-6) Ono, wai ka Davide arengbe ka rugatiko bakere gbe na pa gu iiriwo ngbanyaa nga ga Yekova, wa du “Mbori nga Toro” nigu boro ka aboro arengbanga ka bi ni ya?—Yoane 1:18; 4:24.
17, 18. Wai Davide arengbe ka zugosi ‘gu iiriwo ngbanyaa gbiati kiki nga ga Yekova’?
17 Wa Davide avuranga rengba ka bi Mbori ya, agene adu kinaho tipa ko kiisi gako irisa tipa gu kiki du Yekova nani. Nikpiapai, ko arengbe arengba ka geda agu apai i akekehe rogo Ziazia Kekeapai tipa ga Mbori iiriwo mangaapai, ngbatunga gu nadu wa gbarasa gbegbere aboro na ime akangbii. Si nawiraha gbe nga, Davide aima kparia wai Yekova apayasipa agu ambori nangia ga aEzipeto yo ho ko abatasi aYisaraere ni be sunge kanga Ezipeta yo. Ngbatunga gu mangaapai re angia dezirepai kuti ga Yekova kiki na kuti gako kiopase.
18 Zanga kapa, Davide azugosi gako tambuahe tipa ga Mbori kiki angianga mbiko kina geda ko Ziazia Kekeapai sa ya, ono niberã ko kuriihe a. Nikpiapai, ko avura berãkurii gupai namangi ho Yekova afu aNdiko ni fu aYisaraere. Ti gu regbo re, agumba aasusumbo, na kini ikpiro, nanaga ndurõo kidu, woro nambongo kini poi zozorozo. Bagangara Sinai kita wo zigizigi ngime kini gundu ti vuroho. Agu aYisaraere nadunguratiyo kutii mburu gu gangara re agi “arugute bawe” Yekova niringbisipai tipaha rogo maraika yo bebere we yo na ndurõo. (Pa Fu Rugute ni Ue he 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Gate 19:16-20; Amokedi 7:38, 53) Nairiwo gu yuguyugupa ga Yekova taarimo nangiaha re! Gi ‘iiriwo ngbanyaa gbiati kiki nga ga Yekova’ re, si nafõngbadu agu aboro yo afõ nakpinyemu ko na i kini berẽkurii agi apangbangaa re. Rengo ngaha nga, ani areme na Ziazia Kekeapai naabaha dunduko berani, nga gu duna dungu iiriwo yuguyuguapai nga ga ga Yekova taarimo rogoho gbiati pa gako kiopase, nga agu apai rengbe kikihe arengba ka ti tirani.—Yezekere 1:26-28; Daniere 7:9, 10; Yugoti kapita 4.
19. Gine nika kiiso gaani tambuahe tipa ga Yekova kiki?
19 Gu kura gene kiki Mbori avura tí ti Davide ngbaha, angia pa wisigo ko agu andiko Mbori afuhe fu aYisaraere. (Pa Fu Rugute ni Ue he 17:18-20; Atambuahe 19:7-11) Pa irisa gu rikaaboro nangia aYisaraere agu andiko Yekova afuhe fuyo, ade kiki kutiyo na ki kparayo kusayo ti kura aboro. (Pa Fu Rugute ni Ue he 4:6-8) A wa si adu tipa Davide, pa geda ani Ziazia Kekeapai dedede, kini berẽkuriihe dudunguroo, na kini wisigihe zanga nyomoro, nika kiiso gaani tambuahe tipa ga Yekova kiki.
Ga Mbori Ruru Sino Mangaapai Nakiisopa Bakio Pako
20, 21. (a) Gini asino kodi Atambuahe 145:7-9 tihe nani ka kiisopa Yekova nibahe kisusi? (b) Gini sangbanapai du agu asino Mbori nani gumba yo paha herẽ kurii agu aboro nakpinyemu ko?
20 A wa bi ani he, gu bambata averesi sita nga ga Atambuahe 145 nafu wene ndupai tipa ani sambuo Yekova tipa gu gasigasipai du tipa rugatise na gu kiopase nga gako. Averesi tona ti gu 7 ha ki da kodi gu 9 ha, nataasapa Mbori nibahe kisusi nifuraha tipa gako ruru sino mangaapai. Davide abibia ki yaa: “I agúmba pa wo rimoro tipa ga wenesino du ni bakere he, ki ngbiko na wawa tipa ga rurupai. Yekova du na inapai, ki hi ahi na nunga aboro a, aipo nga na zinga ya, ki du na weneringise kpaima. Yekova du ni wene ko fu aboro dũ, gako wene nunga aboro du ku ri agu ahe dunduko ko amangi he.”
21 Gupai Davide anyakasipaha herẽ mbata nga pa ga Yekova wene sino na ruru mangapai, nga agu asino Mbori, Satana Bakitingbanga aduna kango kuti ni. Ginipai agi asino re amanga agu aboro dunduko nani nakpinyemu Mbori na kini ra kutii gako zogarago? Oni ngere, ga Yekova wene sino gbiati gako ruru mangaapai naye na ngbarago fu airisiko si ki da ti gupai nga, i arengbanga ka mbu sambuo rimoko te. Kurii gure, gako wene sino, si tipa ‘aboro dunduko.’ Ani na gu maabangirise nga, gipai re nika undo dungu aboro aundo i sa gayo berã na ki sa tiyo ni airisi ndikidi Mbori mbata regbo nika susa beyo.—Amokedi 14:15-17.
22. Wai Yekova amanga fu gako amoyambu?
22 Davide adu a na tambuahe tipa agu asino Mbori kina boro Mbori nitiko anyakasipaha ho Ko “[ata susa ni] bara bangiri Mose, ki[ni] taki pande he [ni]ya, ‘Yekova, Yekova, nga Mbori du adu na nunga aboro na undahe ti ko, du ni bayee ko tipa zinga, ki du na inapai kpaima na rengo.’” (Gate 34:6) Si du Davide arengbe ka ya ti ni wee: “Yekova, nga Mbori du adu na nunga aboro na undahe ti ko, du ni bayee ko tipa zinga, ki du na inapai kpaima.” Wa vura duhe nga, pa rugatise na gu kiopase nga ga Yekova nigasigasipai, ko nadekiki ade kuti gako amoyambu nimanga ko yo rogo weneringise. Ko na inapai a fu aboro nibakerehe, ki duna nyemu ka mbupai fu agu aboro ingapai sa gayo berã rii mburu gu motumo tumorii nga ga Yesu. Yekova a nibayee ko ka zinga, mbiko ko nafu mamu fu gako amoyambu i dibe agu apai rungbura yo rogoho nga gu rengbe ka kiso gene beyo ka i arengbanga ka rimo kurogo gako vovo zegino nga ga ruruapai ya.—2 Petero 3:9, 13, 14.
23. Gini nyanyakipa sino ani ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?
23 Davide ataasipa ga Yekova weneringise nga ga nyemuse a, watadu gu nyemuse nga ga kakuti badiangbaa. Nirengo, yangara Atambuahe 145 nayugo wai Yekova ayugo gi sino re na kini yugu wai gu gako amoyambu nakakuti ko akaragapai sa gu weneringise nga ga nyemuse ko ayugoho fuyo re. Ani nika sakapai tipa agi apai re rogo gu kura papara kekepai naye re.
• Gini amamu duho tipa kaa sambuo Yekova ‘na a’uru dunduko’?
• Gini kpiaapai duho nayugo gupai nga, pa rugatise na gu kiopase nga ga Yekova nigasigasipai?
• Wai rengbe ani ka zugosi gaani tambuahe tipa ga Yekova kiki?
[Asanahe nga ga wisigopai]
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 3]
Agu abadona akerekuru du rogo haurago nga dezirepai kuti gu kiopase nga ga Yekova
[Gu kekepai nayugo bara gu ba i adi gu kpiahe rogo du ti kpewaraga 3]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 5]
Wai yugu yo gu kiopase nga ga Yekova nibipa gupai du tipa Yesu Kristo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 6]
Ho Mbori afu aNdiko ni fu aYisaraere pavuru Bagangara Sinai, i abi taasitaasipa gako kiki