Manga Asadatise Ka Manga Weneringise Fu Aboro Rogo Kere Zegino
‘Gupai i akpinyemuhe be boro nga, ni du ni boro weneringise nga ga nyemuse.’—ASANZA 19:22.
1. Tipagine rengbe he kadu ti ni nikpakarakpakarapai boro mangi weneringise fu aboro?
ONI nabi tironi ni boro weneringise? Kangia wo duhe, pa raka oni rogo gu zegino du areme nikpakarakpakarapai. Rengo ngaha nga, i nafura tipa weneringise rogo Ziazia Kekeapai ni papara “zuzu toro,” ono tipagine tie duhe ti ni nikpakarakpakarapai fu aboro i mangi weneringise fu akurayo zavura aguyo naraka rogo agu aringara i aya tipaha wee si nga ga aKristano? (AGaratio 5:22) A wa ani abihe rogo gu papara kekepai ye mbata fu gere, ani rengbe ka bi papara karagapai sa gu sanahe re rogo gupai gu mokedi nangia Yoane akehe ya zegino naabaha dunduko du vurube Satana Bakitingbanga, nga gbegbere sino toro. (1 Yoane 5:19) Yesu Kristo ayugu Satana ni ‘bazogo gi zegino re.’ (Yoane 14:30) Mbiko wa du wo duhe, sino gi zegino re nawira sino gaha bazogo nga basamungu, du gako aberã nga kina ga gbegbere mangaapai.—AEfeso 2:2.
2. Gini fudifudiapai rengbe ka sa rani ka ani yugunga weneringise ya?
2 Ho aboro amanganga rani ni rogo weneringise ya, si nafuda rani afuda nikerehe. Gu mangimangiapai zanga weneringise re rengbe ka ye be gu gaani amurakporo nga aboro kere sino, be kungbo aboro, be abakurearani na be gaani aborokporo, nga aguyo namangaapai ti kura aregbo zanga berã mbata tipaha. Ho boro akoda tini ni na aboro kere sino nga aguyo napapaya na kini sesenge akurayo, si naye na kina kaza-rii funi. Ngbatunga gu zingo weneringise du ti aboro re rengbe arengba ka mera fuo rani a, na ani kini berẽpa karaga gbegberepai kuba gbegberepai. Gupai re rengbe ka ye na gu kaza nga ga toro fu boro watadu gu nga ga kpotose.—ARomo 12:17.
3. Gini kere fudifudiapai aboro agbiatiyo nani nga gu namaa yo ti asada ka bihe singia i na nyemu manga weneringise fu aboro ke?
3 Gu kereapai namanga rogo zegino rengbe arengba a ka saha fura nikpakarakpakarapai ani mangi weneringise fu aboro. Nikpiapai, ngbatunga aboro narungo kpotoyo yo be agu aserekpo yo abamoi aserekpo yo nani na be agu avura abamoi asoho, na be berãpa agu akaza rengbe ka gbandaka rogo wege ka boro zaki agbiro-kaza kurogo wege fu aboro watadu be berãpa agu aũvura ka i baha, nga gu ũvura naimo badungu bange aboro na ki gbarasi kpotosende. Kurii gure, dungu amirioni aboro du rogo rungo, naraka kina kurii bete riahe gbua, duna kina bete abasura gbua beyo i araka tiihe, duna kina bete arokoo gbua beyo, duna kina bete angua-kaza gbua beyo. Pa manga boro asadatise ka manga weneringise nikpakarakpakarapai ho adunga wiri maabangirise ni ya apai angba angba kumbatayo ya.—Batungusipai 7:7.
4. Gini irairapai rengbe bete aboro ka da ti ni ho i aberãpa manga weneringise ni fu kura aboro?
4 Boro rengbe ka dakuti gu digisopai nga, pa manga ni weneringise fu aboro ni gupai si aida ni peresihe mbata te na si arunga a funi ni mangihe te. Ni rengbe ka berã a nga i mangi funi gbegberee, gbe, ka boro ayugonga tambuahe tipa gu wene sino mangi ni he ya. (Atambuahe 73:2-9) Ono tie, Ziazia Kekeapai nafu ruru arugute fu rani ho si ayani wee: “Zezeredi karagapai nazeresa zinga, ono iimi fugo nazingisa zinga.” (Asanza 15:1) Zezeredi sino gbiati weneringise nga apapara zuzu toro ue du gu wa kina kuraha na kingia wene sino ho ani amangapai ni sa gu kpakarakpakarapai du ani rogoho.
5. Gine nga bete agu aba si aida ani mangi weneringise rogoho fu aboro?
5 Wa duhe nga pa yugo ani zuzu ga Mbori toro ninyanyakipa pai fu rani nga aKristano, si naida ani ini wai ka yugo gu sa dagba agi asino re, nga weneringise. Ya mo ani rengbe arengba ka manga weneringise fu akuarani rogo kere zegino? Kangia ani rengbe arengba, gine nga agu agene rengbe ani rogoho ka yugo gu gopai nga, ani ambunga gu ome nga ga Satana si kandasi gaani weneringise te, gbe, ho du ani ni rogo fudifudiapai? Ani berẽnga pa manga gaani aborokporo rogo weneringise, mangaha fu aboro ba gaani sunge yo, sukuru yo, na fu gaani amurakporo, fu aboro tingba gaani sunge tungusapai, na fu akurani aidipase.
Manga Gaani Aborokporo Rogo Weneringise
6. Tipagine du pa manga boro gani aborokporo ti ni rogo weneringise ninyanyakipa pai, na wai rengbe yo ka mangaha dagbayo?
6 Tipa ani rengbe ka gbia ga Yekova maku gbiati gako rugapai, zuzu toro na nyanyakipaha na si naida ani nyakasihe nyanyakii. (AEfeso 4:32) Ani sakinga gupai du tipa aborokporo nga gu naida i naamanga gayo aborokporo rogo weneringise. Rogo gayo mangaapai na a’uru dunduko, si naida kumba na diako naayugo gu sino nga ga weneringise dagbayo na dagbayo na awiriyo. (AEfeso 5:28-33; 6:1, 2) Si naida i mangi ngbatunga gu weneringise re rogo gu gene i afura ngbaha fu akurayo kporo, agude kini irisi avunguyo na avunguagude kini mangi fu awiriyo ngba wene gene. Oni ipisi tironi ka tambua gaoni aborokporo, ono ka oni agunga niipo ka bira yo ya.
7, 8. (a) Gini sino mangaapai si aida ani nehe ka ani aida ka manga gaani aborokporo rogo ndikidi weneringise? (b) Wai wene fugodagbase afubee tipa wene ramukporo? (d) Wai rengbe oni ka manga gaoni aborokporo rogo weneringise?
7 Pa manga ani gaani aborokporo rogo weneringise nakoda irisa gu ga Pauro arugute nga: “Oni mbu agi apai re dũ a; erã, na zinga, na sogote, na wawaru, na gbegbere fugo ngbaroni yo.” Rogo a’uru nibasasa, si naida agu aborokporo nga aKristano naafura dagbayo rogo gu gene nga ga irisa. Tipagine? Bambiko fugodagbase nga nyanyakipa pai tipa ramukporo du niwenehe. Ho zanga giatise akura ni, oni asadi ka zeresa gupai re, angianga ka asada ka diabe kango ya. Agu aborokporo naida ka raka rogo ngbarago, i namanga asadatise ka zugosi weneringise na kini berẽpa wenepai tipa gayo aborokporo.—AKorosaio 3:8, 12-14.
8 Weneringise nga wenepai na si nasa rani ani du na nyemu manga wenepai fu kura aboro. Rogo gi gene re, ani nagbata gene ka fu undo fu aboro, ka berã payo, na kidu ba fu undo rogo giatise na kura aborokporo. Si naida gu asadatise nga ga kodabee be aboro dunduko tipa ka manga gu weneringise nika mbakada rimoyo ngba aboro. Nisangbana gipai re, anga i adu na kina ga Mbori amaku sa beyo te, nga gu Mbori nga ga weneringise ko, ono si nika ye na irisa kuti rimoko rogo dungurati na rogo gayo dagbarago.—1 Petero 2:12.
Weneringise Basunge Yo
9, 10. Oni ringbisinga pa gu fudifudiapai rengbe ka kura ba ga boro sunge yo, na oni sakinga pai tipa wai rengbe ni ka mangapai sani rogo weneringise.
9 Tipa gu boro nga Kristano, gu sunge ni amangaha na a’uru dunduko ba gani sunge yo rengbe ka ye na kpakarakpakarapai funi tipa ni mangi fu akurani abamangisunge rogo weneringise. Agu abaangira aborosunge amangaha dagbayo rengbe ka maa ga Kristano sunge ngbapai, nga agu aborosunge namanga apai rogo biriki si kini gbarasi rimo gu Kristano re bangiri bairani. (Batungusipai 4:4) Si fu boro taata ni mangi weneringise fu aboro ti ngbatunga agu aregbo re te. Wa vura duhe wo, pa tingida ani gupai nga, wenepai ti aregbo dunduko ningia rurupai ka mangaha, wa du ani niga Yekova aboro, si naida ani naamanga nyanyaki asadatise a wa rengbe omerani nani ka zomia agu aboro duhe nikpakarakpakaraha ka sungo na yo. Pa yugo ani gu berã nga ani naberã payo aberã rengbe ka undo rani rogo gipai re. Isoke oni rengbe ka yugo gupai nga, oni naberãpa kuaroni borosunge aberã ho du ni ni na kaza watadu ho boro dagba gani aborokporo awoka ni. Zavura kina sanahe tipa ni, si rengbe arengba ka ye na wene sangbanaha kurii ni. Ii, si naida aKristano gbata gene ka zugosi pazereda na kura aboro a wa rengbe yo ka mangaha. Ti kura aregbo, gu wene fugo nga ga weneringise nayugo gupai nga, oni naberã aberã tipa gu boro re rengbe undo roni rogo gipai re.
10 Ti kura aregbo, bairasunge rengbe ka maa gani aberã ngbaome kurii abamangisunge na ki rengbe ka ida gupai nga, aboro dunduko rimisi tiyo kurogo gu mangaapai nga ga pa zogarago nga ga ringara watadu uda gu uru-ongoda nga ga ringara nga gu Ziazia Kekeapai asogaha. Ho gu sangbakpotoyo nga ga Kristano aidanga ha ni funi ni rimisi tini kurogo gupai re ya, si rengbe ka ye na akango dagbani na bairani. Pa saka oni pai na ni ki kodi agu afutufutuhe tipa wai iraha ka oni idi na gani pai rengbe kadu ni gupai angianga patatamana ya. Nirengo, tipa gu boro aidanga kuti agu aida nga ga aKristano ya, pa rimisi boro tini kurogo gupai dungu aboro amangaha re, nigu yangarapai ruu bangirini tigani. (1 Petero 2:21-23) Isoke oni rengbe ka sakarogo ndu gupai funi rogo weneringise oni arimisanga tironi tini kurogoho ya. Ka oni karaganga fugo funi arakaya wa gu ni agumbaha fu roni re ya. Si niwenepai fu Kristano ni pefuo gu wene arugute du rogo ARomo 12:18 nga gu nayaa: “Oni dú zezeredi na aboro dũ, kina ro tigamo ka si du wa ka mo mangi he.”
Weneringise Sukuru Yo
11. Gini kpakarakpakarapai aparanga agbiatiyo nani rogo manga weneringise fu agu akurayo du yo na yo sukuru yo?
11 Si rengbe kadu nindikidi kpakarakpakarapai fu rukutu agude i mangi weneringise fu akurayo abawirikipai. Aparanga dedede naida agu akurayo du yo na yo rogo riko, i di yo kugume. Gu kura akumbagude namanga tiyo nzengerenzengere sukuru yo tipa payo iriwo bangiri akurayo, kini mangi gipai re ki da rimi nani kurogo wingbaa. (Matayo 20:25) Gu kura aparanga na nyemu rẽkango yo na agu apai ini yo ho, wa ambaro, watadu gu kura mangaapai. Wa i arẽkango yo ngba gi gene re, i namanga akurayo dedede ngba gu gene angianga ga weneringise ya, kini berẽ gupai niingahe nga, gi gayo mangimangipai re natumba payo kuari. Si naida gu Kristano nga paranga bi tini nga ni awirikanga ngbatunga agu aboro re rogo gayo mangaapai te. (Matayo 20:26, 27) Gu mokedi nangia Pauro ayawee “nyemuse nahi pai ni gbanga ha, ki du na weneringise” na si “azaraga nga tihe te.” Sidu, anga Kristano rogo dingisoro ka wirika gu kpiapai nga ga agu aboro namangapai zanga weneringise te, ono si naida ni zi tini kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai rogo gani mangaapai na akurani sukuru yo.—1 AKorindo 13:4.
12. (a) Wai rengbe he kadu nikpakarakpakarapai fu aparanga i naamanga gayo abayugupai rogo weneringise? (b) Gini boro rengbe aparanga ka ngera kube ni tipa undo ho i asosoda yo ni i he manga weneringise?
12 Si naida aparanga naamanga gayo abayugupai a rogo weneringise. Dungu abawirikipai nagbia ngbarago be imisa ngbadu abayugupai. I naberã ya i nga airatatamana ho i airisanga gayo abayugupai ni ya nimanga yo agu apai nakuo agu arugute nga ga sukuru. Nigundesi yo kura agude, i rengbe ka gbe yo i koditiyo na yo. Ho gu paranga nga Kristano aká ni ti koda ni tini na yo, ni rengbe kangia gu boro i kaa sawia ni watadu kaa senga ni. Pa gbia Kristano tini na ngbatunga agu apai re vuru agu agarã dunduko nga ga sukuru rengbe ka maa ni ngba asada singia ni aka kindi ke kuti gani diaberã kaa manga aboro rogo weneringise. Ono tie, ka bangironi gonga ti wai nyakipa du boro niga Yekova ruru moyambu ya. Oni du na gu kido nga, ko asongoda roni asongoda na gako toro rogo gi kpakarakpakara aregbo rogo raka re.—Atambuahe 37:28.
Manga Boro Gani Amurakporo Rogo Weneringise
13-15. Gine rengbe ka gbarasapa gu nyemupai du ti boro ka manga weneringise fu gani amurakporo, na wai rengbe boro ka mangapai tipa gi kpakarakpakarapai re?
13 Singia oni naraka kporo, rogo vurubambu dagba dungu akuraha, rogo gu bambu duna anduhe wa ga tarambiri, watadu rogo kura ba, oni rengbe arengba ka berãpa agu agene rengbe oni rogoho ka manga weneringise fu gaoni amurakporo na ka yugo gupai nga, oni na nyemu i du wenengai. Berewe a, gipai re taata te.
14 Ginipai ka oni mangi ka si du nga gaoni amurakporo na iraira berã tiyo tipa rangi kpotoroni, tipa gaoni ringara, watadu tipa gaoni pambori? Ginipai ka oni mangi ka si du nga i nidu arakaya na oni ti kura aregbo watadu i aberãnga pa roni wa gu tooni te? Niga Yekova moyambu, pa manga oni weneringise fu aboro kuti gu bakioho daada angia wenepai. Si nika sa roni oni du kia nigu boro nafu wasa fu akurani, si kini ye na taarimo nirengo fu Yekova, nga gu boro nga wene kpiapai rogo manga weneringise fu aboro. Oni ainonga gu regbo gu gaoni murakporo re nika aria gani berã nisangbana manga oni ni rogo weneringise te. Si rengbe arengba kadu nga ni nika sa tini kaa taasarimo Yekova.—1 Petero 2:12.
15 Wai rengbe boro ka manga weneringise fu gani amurakporo? Gene sa dagba agu akuraha nga, niyugo gani aborokporo dunduko azuzu toro. Gaani amurakporo rengbe arengba ka kpariaha. Ti kura aregbo, oni rengbe arengba ka mangapai niweneringise fu gaoni murakporo. Oni tingidi gupai nga, pa manga boro akurani rogo weneringise nga, ni naguari ka manga gupai nika undo kura aboro.—1 Petero 3:8-12.
Manga Weneringise Tingba Gaani Sunge Tungusapai
16, 17. (a) Tipagine nyakipa manga aboro ti ni rogo weneringise tingba gaani sunge tungusapai gbaiga? (b) Wai rengbe ani ka manga aboro rogo weneringise rogo dungu agene nibakiakia tingba gaani sunge tungusapai?
16 Si naida pa manga weneringise fu aboro du nga sino gaani sunge tungusapai wa ani amanga bakere asadatise ka gbia aboro kpuyo yo, ba gayo asunge yo, na rogo agu aba i adungura tiyo kurogoho. Si naida ani tingidi gupai nga, ani namangasunge kuba Yekova, nga gu boro nidu ti aregbo dunduko nga boro weneringise.—Gate 34:6.
17 Gine si aida oni kodihe kuti gaoni asadatise ka manga weneringise fu aboro tingba gaoni sunge tungusapai? Nikpiapai, baraho oni amanga dezirepai ni bangiri gene, oni rengbe ka manga boro rogo weneringise nifura oni ngbutuko funi ho rugusi oni ni ni. Gu gene aboro andu ngbaha ninduyo, si ti aregbo dunduko na dungu aboro ngbaha nandu gayo nduge, sidu ka oni kisinga gene beyo ya. Berewe a, ho oni amanga dezirepai ni rogo gu rago aboro ababagaahe rogoho, oni mangi gaoni weneringise fu aboro nifura oni yo ngbutuko, kini tingidi gupai nga, ababagiahe naida ka baga ahe fu agu aboro rundu barabangiriyo.
18. Wai rugatinapai aundo rani ani mangi aboro rogo weneringise tingba gaani sunge tungusapai?
18 Oni du na rubangirise wa oni atungusapai kini tanga nani ti akporo. Ka oni zadinga sungo ku kporo yo watadu ngbadimo kpuni ya, gbe, ka si du nga rago nizezerehe watadu ka ru na ni ngbadimo ho mai amiko amiko ni. Oni rengbe ka kparia gu regbo irakporo aida oni guari kusayo kpuni? Isoke si rengbe kadu nga, aDezire Yekova nadogoda nduge fuo aboro rogo gu papara zegino oni araka rogoho. Kangia wo duhe, oni fura na agi aboro re rogo weneringise na kini pe kina wene afugo. (Asanza 17:14) Oni asadi ka ida kuti gu ndupai irakporo naidanga ti ni ka degatuni fu roni rogo gu uru re ya nigu ndupai daada. Oni tingidi gupai nga, gu kura kuaroni Kristano ayeaye berewe kurogo gu kporo re mbembedii kumbatayo. Ka oni gbia gu boro nafura fu roni arakaya, oni mangi kparakpara asadatise ka fura na ni rogo weneringise. Ka oni tumbanga fugo roni kuari watadu ka ndukudo kpakpuroni ya, ono oni fura rogo pazereda. Gu Kristano nga boro weneringise, ni asanga irakporo ni zingi i tona kaa dara akango te. (Matayo 10:11-14) Mo ini wari gu boro re adegatuni adega kuti wene pangbangaa rogo kura uru.
Weneringise ti Regbo agu Adunguratise Nga ga Dungurati
19, 20. Tipagine si aida ti ni ani mangi agu aboro du rogo dungurati rogo weneringise, na wai rengbe ani ka mangaha?
19 Si ninyanyakipa pai wa kina gure a ani mangi weneringise fu akuarani aidipase. (AEbere 13:1) Wa duhe nga ani nga papara agu awirina du rogo zegino dunduko, weneringise ninyanyakipa pai rogo gaani mangaapai na akuarani.
20 Kangia adungurati ue watadu si nidunguhe namanga gaha adunguratise tii bangisa Bambu Kindo yo, si ninyanyakipa pai ani mangipai niweneringise na agu aboro du rogo gu kura adungurati re, kini bi yo na kiki rogo gaani mangaapai na yo. Abaangira afunga wiri undo rogo kodabee kuti sunge ho daha ni ti ringbisa regbo adunguratise gbiati giriso Bambu Kindo na ka mbakadaha te. Oni naamanga apai kindi kina rogo weneringise ka zanga giatise vura duho dagbaroni riipa kura apai vurũ. Rogo gi gene re, weneringise nika du na diabese, na nirengo, Yekova asongoda roni asongoda tipa gu nyemu aboro yugu oni he.
Ani Ndu Kumbatayo Kindi kaa Manga Aboro Rogo Weneringise
21, 22. Ringbisihe kuti AKorosaio 3:12, ginipai si aida ani diberã ka mangaha?
21 Weneringise nga gu sino duna sangbanaha nibakerehe na si zadi apapara gaani raka naabaha dunduko. Sidu tie, si naida ani saha nibangua papara gu sino rani nga ga aKristano. Si naida ani sa pa manga aboro rogo weneringise nisino rani.
22 Ani dunduko, ani naamanganga aboro rogo weneringise na a’uru dunduko, na rogo gi gene re, wa du ani nibasasa, ani kini irisi afugo gu mokedi nangia Pauro nayaa: “Ziazia amangure, wa du oni ni ga Mbori siasia yo, oni úkadi ngbadu inapai, na weneringise, na umbasitise, na zera, na gbanga hipai.”—AKorosaio 3:12.
Oni Natingidaha?
• Gine nasa manga weneringise fu Kristano nikpakarakpakarapai?
• Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai boro mangi gani aborokporo rogo weneringise?
• Gine nga gu bete apai nasaha nikpakarakpakaraha fu boro ni mangi aboro rogo weneringise sukuru yo, ba gani sunge yo, na ka mangaha fu gani amurakporo?
• Oni sakinga wai rengbe aKristano ka manga weneringise fu aboro tingba gayo sunge tungusapai gbaiga.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]
Gu weneringise aborokporo dunduko amanga akurayo rogoho nanyakasa gayo kpamiatise na kini sa yo i naakoda beyo kuti apai
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 14]
Oni rengbe ka manga gaoni badiasunge rogo weneringise ho kaza azio ni ni watadu ho boro dagba gani aborokporo awoka ni
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]
Yekova nasongoda agu aboro namanga akurayo rogo weneringise aboro ki vura nisawia yo vurũ
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 16]
Pa undo oni gu gaoni murakporo du rogo zingo, nigu mangaapai nga ga weneringise