‘Oni Ndu Ki Sa Aboro Ni Abawiriki’
‘I asia pa ahe fere dunduko ngbangbaturũ yo na sende no. Sidu tie, oni ndú ki sa arikaaboro ni abawiriki.’—MATAYO 28:18, 19.
1, 2. (a) Gini sunge Yesu afuhe fu apefuo ko? (b) Gini asanahe du tipa gu zinahe Yesu azina apefuo ko nani ani ka wisigoho?
ROGO kura uru sa rogo gu garã nangia 33 rogo Marungu watadu Zerekpe ringara aYisaraere yo, ga Yesu abawiriki adunguratiyo kurii bagangara yo Gariraya yo. Gu gayo Gbia i azingisi ko bekpio ambedi ka guari ka ga ku ngbangbaturũ yo, ono nyanyakipa pai adu ngbako ko aida ka gumbaha fuyo mbata. Yesu aduna sunge beko ka fuhe fuyo. Gini sunge nangiaha? Wai gako abawiriki amangipai tipa gu sunge re? Na wai pa gu sunge re abi rani areme a?
2 Gupai Yesu agumbaha, si nikekehe rogo Matayo 28:18-20. Ko ayaa: ‘I asia pa ahe fere dunduko ngbangbaturũ yo na auru kpotosende no. Sidu tie, oni ndu ki sa arikaaboro dunduko ni abawiriki, kini bapatizi yo ti rimo Mbori nga Baa na ti rimo Wiri na ti rimo ziazia toro; kini yugupai fuyo a i kakuti agu apai dunduko mi arugu roni kuti ni. Oni ngere, mi na oni ti aregbo dũ, ki da ti digido zegino.’ Yesu afura tipa ‘asia pa ahe dunduko,’ “arikaaboro dunduko,” “apai dunduko,” na ‘aregbo dũ.’ Gu gako afugo nakoda gu gumbagumba apai biama re naye na nyanyakipa asanahe, nga gu rengbe ani ka gurusoho kurogo agu afugo nga, tipagine? wari? gine? na ti gini regbo? Ani wisiginga agi asanahe re nibasasa.a
“I Asia Pa Ahe Fere Dunduko”
3. Tipagine si aida ti ni ani irisi gu zinahe du tipa sa aboro ni abawiriki?
3 Bambatapai nga, tipagine si aida ti ni ani irisi gu zinahe du tipa ndu ka sa aboro ni abawiriki? Yesu agumba nduhe ki yaa: ‘I asia pa ahe fere dunduko ngbangbaturũ yo na auru kpotosende no. Sidu tie, oni ndu ki sa arikaaboro dunduko ni abawiriki.’ Gu fugo nga ‘sidu tie,’ si nayugo bangua ndu gupai si aida ti ni ani irisi gi zinahe re. Si wo mbiko Yesu, nga gu boro naafu gu zinahe re, i ‘ima asia pa ahe dunduko fuko.’ Wai kii gako pagbia?
4. (a) Wai du bakio ga Yesu pagbia? (b) Wai pa ruga ani tirani na bakio ga Yesu pagbia amanga gaani bipai tipa gu zinahe du tipa sa aboro ni abawiriki?
4 Yesu na pagbia beko kurii gako dungurati, na natona rogo 1914 ko aima duna kura pagbia beko kurii gu ga Mbori vovo Kindo ko asigiraha. (AKorosaio 1:13; Yugoti 11:15) Ko nga gbia kurii amaraika, sidu kidu na pagbia beko ka zinahe fu agu ariivura nga ga ngbangbaturũ yo du bangeyo nga akutu amirioni amaraika. (1 ATesaroniko 4:16; 1 Petero 3:22; Yugoti 19:14-16) Bako ima fu ome fuko tipa ko digisi ‘agu apai dunduko nga ga abazogo na gayo asiapa apai dunduko na atandu,’ nga agu abazogo nasogote gu ruru arugute adunga ngburungburu ya. (1 AKorindo 15:24-26; AEfeso 1:20-23) Anga gu pagbia dube Yesu si kina kurii unga aboro sa te. Ko a nga “basapungbanga unga aboro na kangba aboro” na kidu na gu ome beko Mbori afuhe fuko tipa zingisa agu aboro nakpiki. (Amokedi 10:42; Yoane 5:26-28) Nirengo tie, si naida ani bi gu zinahe nakura ngba ngbatunga gu Boro i nafu bakere pagbia funi wa gure nigu zinahe paha naima nyaka kisusi. Sidu tie, ni irisa sangba Kristo, ani naguari na nyemuhe tirani ka ‘ndu ka sa aboro ni abawiriki.’
5. (a) Wai Petero airisi afugo Yesu? (b) Pa irisa Petero sangba Yesu aye na gini amaku fuko?
5 Ti tonatona ga Yesu sunge tungusapai auru kpotosende, ko ayugupai fu gako abawiriki ngba iiriwo gene ya pa ino aboro gu pagbia du beko na kini irisi sangbako nika yeaye na amaku fuyo. Ti kura regbo sa, ko aya fu Petero nangia baziatĩo wee: “Mo túrã ha ku dudungura ime yo, ki zumu gaoni apio ka zia atĩo.” Petero aima rugatiko na gupai nga, atĩo adunga ime yo te, sidu ko kini mo ka ya fu Yesu wee: “Baira, ani amangi he yuru sasasa vurũ ka ani azia nga ra wa sa ya.” Ono tie niumbasitise, Petero agbia gupai kuti ni nga: “Ono mbiko kina sangbaro [si] mi nikazumo apio ti ni.” Fuo Petero irisi sangba Kristo, ko azi “dungu atĩo gbe.” Fuo si iriwo ti Petero, ko ‘ati pati ndu Yesu, ki yaa, “Ako Gbia, mo guari pati re; bambiko boro ingapai nga mi.”’ Ono Yesu akaragapai ki yaa: “Ka mo gúnde nga ya; mo nikazia aboro ni ungayo ku mbata yo.” (Ruka 5:1-10; Matayo 4:18) Ginipai ani awirikaha be gu pangbangaa re?
6. (a) Gine gu pangbangaa du tipa iiriwo zio atĩo ayugoho nibipa gu ngbatunga giasangbaa Yesu akpinyemuhe berani? (b) Wai rengbe ani ka wirika Yesu?
6 Yesu afu sunge ‘zio aboro’ fu Petero, Andarea, na fu kura amokedi fuo zio aPetero atĩo ngba iiriwo gene, angianga mbata fuhe ya. (Marako 1:16, 17) Si tie ziazia nga, Yesu aidanga i gisangbako ku bitimo te. Ko afu gu gopai adunga na kapa tipaha ya ni gupai si aida ti ni i gisangbako. A wa pa gia yo sangba Yesu ki zogo gayo apio ku ime yo aye na iiriwo sangbanaha fuyo, sidu pa irisa yo sangbako ‘ka zio aboro’ arengbe ka ye a na dungu amaku fuyo kinawo. Fuo ida yo kuti gupai re dunduko zanga wiri kapa, i aguari sa sunge zio aboro. Gu pangbangaa re nadigo na agu afugo nga: ‘Ho i agara gayo kurungba ni kuti ngba gango ime, i ambu ahe dunduko kini peke ko.’ (Ruka 5:11) Areme, wa ani angarasa aboro i kodi beyo kuti sunge sa aboro ni abawiriki, gure nga ani nawirika Yesu. Ani ayanga aya fu aboro gbua wee i mangi agu apai ani akpinyemu i mangihe te, ono ani nafu nduapai fuyo rengbe yo mbikoho ka ida kuti ni zanga kapa ka irisa sangba Kristo.
Gu Nduapai Ruaru Bangirise na Wene Andu Mangaha
7, 8. (a) Gine nga bete gu nduapai nga ga Ziazia Kekeapai tipa tungusapa Kindo na tipa sa aboro ni abawiriki? (b) Gini averesi nafõngbaduroniyo oni naatungusapai kindi? (Oni bi gu rukutu kekepai du barii gu sanahe nga ga ribua.)
7 Mbiko wa ani naidi kuti ga Kristo pagbia, ani nakoda berani kuti sunge tungusapa Kindo na sunge sa aboro ni abawiriki. Gini kura nduapai berewe nga ga Ziazia Kekeapai rengbe tipa manga ani gu sunge re si aida ani fuhe fu agu aboro ani aida ka fõngbaduyo yo sa wene mangaapai? Ani wisiginga agu apai naye kusende re dungu ruru aDezire apehe rogo aringara nibakiakia, na ki binga wai agu averesi ke yo kina paha gbua asongoda gayo afugo.
8 Roy, nazi bapatiza rogo 1951, ayaa: “Ho mi akpara gimi raka ni fu Yekova, mi akidohe tipa kakuti mangasunge fuko ti aregbo dunduko. Mi naida ka nye kina kuti agu afugo re re.” (Atambuahe 50:14; Matayo 5:37) Heather, nazi bapatiza rogo 1962, ayaa: “Ho mi aberãpa agu apai dunduko Yekova namangihe tipa re, mi naida ka yugo gimi tambuahe fuko nimanga mi sunge fuko niruru re.” (Atambuahe 9:1, 9-11; AKorosaio 3:15) Hannelore, nazi bapatiza rogo 1954, ayaa: “Ti agu aregbo dunduko du ani tingba sunge tungusapai, amaraika nasongoda rani nani, nangbaa gu mamu du berani re!” (Amokedi 10:30-33; Yugoti 14:6, 7) Honor, nazi bapatiza rogo 1969, ayaa: “Ho ga Yekova uru sapangbangaa nika ye ni, mi aidanga kandara boro sa rogo gaani dagbarago kitingbaanga Yekova na gako aDezire tipa gobangirise te kini yawee, ‘Boro ho nayenga ka za re te!’” (Yezekere 2:5; 3:17-19; ARomo 10:16, 18) Claudio, nazi bapatiza rogo 1974, ayaa: “Ho ani atungusapai ni, ‘Mbori nangana rani nani’ na ‘ani kidu tingbaha na Kristo.’ Oni berẽnga pa gu ngbatunga mamu re! Ho du ani ni tingba sunge tungusapai, ani tingbaha na bawene aBakurearani kisusi.”—2 AKorindo 2:17.b
9. (a) Gine gu pangbangaa du tipa gu zio atĩo nangia ga aPetero na kura amokedi ayugoho tipa ruru ndupai tipa giasangba Kristo? (b) Gine nga gu ruru ndupai du tipa irisa sangba Mbori na sangba Kristo areme, na tipagine?
9 Gu kekepai du tipa iiriwo zio atĩo nayugo nyakapa du boro na nyemuse, nga ruru ndu irisa sangba Kristo. Ho Petero ayani fu Yesu wee, ‘Mo guari pati re bambiko boro ingapai nga mi,’ Yesu aguaringa te, na ko abiranga Petero ya ko mangi ingapai te. (Ruka 5:8) Yesu abiranga Petero a ya ko gumba gbegberepai niya ko fuko ko guari pati ko te. Kuba gure, Yesu akaragapai fuko niweneringise ki yaa: “Ka mo gúnde nga ya.” Ka Petero agunde be Kristo ya ko rengbe arengba ka imisa ko, ka si angia iraira ndupai tipa ka irisa sangbako. Kuba gure, Yesu aya fu Petero wee ko, gbiati abadiangbako nikaa manga wene sunge ni abazi aboro. Teketeke wa kina gure areme a, ani abanga gunde ti aboro watadu zee ka sa yo ngbaome i guari ka irisa sangba Kristo te. Kina gu sunge sa boro amangaha na ngbaduniyo dunduko du mburuhe rii nyemuse tipa Mbori na tipa Kristo, si nafu ngbarago fu Yekova.—Matayo 22:37.
‘Oni Sa Arikaaboro Dunduko Ni Abawiriki’
10. (a) Gini futufutuapai nadu rogo ga Yesu zinahe fu gako abawiriki tipa sa aboro ni abawiriki naye na kpakarakpakaraapai fuyo? (b) Wai abawiriki amangipai kuti ga Yesu zinahe?
10 Gu ue sanahe nakura nibipa ga Kristo zinahe nga, Wari si aida i mangi gi sunge sa aboro ni abawiriki ni re? Yesu aya fu apefuo ko wee: ‘Oni sa arikaaboro dunduko ni abawiriki.’ Mbata fu regbo ga Yesu sunge tungusapai, i anadia arikaaboro kugume ho i aniye ni ku ringara aYisaraere yo ka mangasunge fu Yekova. (1 Abakindo 8:41-43) Yesu nitiko atungusipai bakere gbe fu kina ndikidi aYuda, ono tie, ti gi regbo re, ko aya fu apefuo ko wee i ndu fuo rikaaboro dunduko. Ka pe rengo, gayo ba zio atĩo, watadu ba tungusapai, angia kina gu tooni “ngirimo” nangia ndikidi aYuda, ono si adu tie nga, ngbutuko kumbatayo, gi gayo ba zio atĩo re nika koda gu “baime” dunduko nga ngbatunga aboro. Wa gi aria sunge re avura ye na kpakarakpakaraapai fu abawiriki, i airisi ga Yesu arugute zanga sakapai. Mbata fu da agarã 30 fuo kpio Yesu, gu mokedi nangia Pauro arengbe ka kepai ya i aima tungusa wene pangbangaa “rogo arago tii ngbangbaturũ yo dũ,” angianga fu kina aYuda sa ya.—AKorosaio 1:23.
11. Wai awirina akiisi gayo ‘ba zio atĩo’ natona rogo tonatona gu 20 kama agarã?
11 Bambeda kusayo, ani abi vovo arago nga gu nazaki tipa kiiso sunge tungusapai rogoho wa kina gure. Ti tonatona gu 20 kama agarã, awirina adingiso sunge ‘zio atĩo’ kina kurogo bete aringara gbua. Wa si avura du wo, agu apefuo Kristo nadu ti gu regbo re awiriki gu kpiapai nangia ga agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã na kidu na ngbarago ka kiiso agu arago i atungusapai rogoho. (ARomo 15:20) Ti tonatona agu agarã nangia ga 1930, i aasa aboro ni abawiriki rogo aringara bangehe adu wa 100. Areme, ani ima kiiso gaani ‘ba zio atĩo’ ki da nani rogo aringara 235.—Marako 13:10.
“Dagba Aboro Dunduko na Afugoyo Nibakiakia”
12. Gini kpakarakpakarapai gu sangbanebi du rogo Zekaraya 8:23 anyakasapai tipaha?
12 Pa sa ani aboro ni abawiriki dagba rikaaboro nikpakarakpakarapai, angianga mbiko kina pakio gu ba ani asa yo rogoho ya, ono mbiko agu afugo a i agumbaha. Rogo gu nebi yo nangia Zekaraya, Yekova afura tipa pai kumbatayo ki yaa: “Ni gu rago re akumba bawe [dagba aboro dunduko na afugoyo nibakiakia] nikazada ga gu boro Ebere baukadi, ki ya, ‘Ani [nika] ndú na mo, bambiko ani gi he ya Mbori du na mo.’” (Zekaraya 8:23) Rogo kikii digisidigisi gi sangbanebi re, gu boro nga “Ebere,” ni nga yangara mbedimbedi aKristano, na agu “akumba bawe” re narukuba “bakere rimbasa aboro.”c (Yugoti 7:9, 10; AGaratio 6:16) Si adu nga, gi bakere rimbasa aboro nga ga Yesu abawiriki re nika du dagba dungu arikaaboro, na a wa Zekaraya agumbaha, i nikaa fura rogo dungu fugo-aboro. Ya mo gu vovo pangbangaa du tipa ga Mbori aboro nayugo gupai nga, i nasa aboro asa nirengo ni abawiriki dagba agu aboro du afugoyo nibakiakia? Ii, wo si amanga nirengo.
13. (a) Gini sona kumbatayo mangi nibipa fugo-aboro dagba gu ga Mbori aboro du areme? (b) Ginipai gu riko nga ga ruru moyambu amangihe tipa gu zingo nga ga gu riahe nga ga toro naamaapai kina kumbatayo rogo fugo-aboro nibakiakia? (Oni kodi gupai du rogo gu sanduki du riihe nga, “Abuku Tipa Airavurari.”)
13 Rogo gu garã nangia 1950, 60 rii sa kama bange aDezire Yekova rogo zegino angia agu aboro gayo fugo angia pa-Ngirisi. Bara rogo 1980, gi namba re a’ariatihe kuti 40 rii sa kama, si areme gbua nga 20 rii sa kama du fugo yo nga pa-Ngirisi. Ginipai gu riko nga ga ruru kangara moyambu namangihe tipa gi ariapai nga ga fugo-aboro mangi re? I ambakadipai tipa ka fuka gu riahe nga ga toro fu aboro rogo dungu afugoyo. (Matayo 24:45) Nikpiapai, rogo 1950, i aakusa gaani abuku rogo fugo-aboro 90, ono gu namba re ima kio areme kidu wa 400. Ya mo gi bakere berã i agbehe kuti gu badona aboro du afugoyo nibakiakia re aye na wene sangbanaha? Ii! Dedede bange aboro wa 5,000 ‘dagba fugo-aboro dunduko’ nasa tiyo niga Kristo abawiriki rogo aposo nibasasa vuru garã sa! (Yugoti 7:9) Na bangeyo nakio kindi kina kumbatayo. Rogo kura aringara, awirina nazio dungu atĩo azio na ‘apio’!—Ruka 5:6; Yoane 21:6.
Oni Rengbe ka Koda Beroni na Kura Aboro Kuti gu Sunge Tungusapai Nafu Ngbarago?
14. Wai rengbe ani ka undo agu aboro du rogo gu ba ani atungusapai rogoho nape gu fugo-aboro dukia? (Oni kodi gupai du rogo gu sanduki du riihe nga, “Fura Nibee Tipa ka Sa Aboro Ni Abawiriki.”)
14 Rogo dungu aringara Putu yo na Amerika yo, pa yega aboro kura aringara kurogo agu aringara re aye na gu kpakarakpakarapai nga ga sa agi aboro duna ‘afugoyo nibakiakia’ re ni abawiriki kina rogo gu dagbarago du awirina rogoho zanga i guari kusayo kpuyo. (Yugoti 14:6) Wai rengbe ani ka undo agu aboro du afugoyo nibakiakia ti gaani du rogo agu aba ani atungusapai rogoho? (1 Timoteo 2:4) Ani rengbe ka mangasunge na gu pio daada tipa yo, ka pepai ngba kura gene. Oni fuku abuku fuyo rogo gu fugo i agumbaha. Ka si du ni gupai rengbe arengba ka manga, oni mbakadipai tipa gu Dezire ini fugo agu aboro re ni ndu ka bi yo. (Amokedi 22:2) Si awere taata boro mangi ngbatunga agu ambakadapai re, mbiko dungu aDezire ima wirika kura afugo tipa wa ka i rengbe ka undo gu kungbo aboro ye kurogo gayo ringara i sa tiyo niga Kristo abawiriki. Agu apangbangaa ani agiaha tipa gupai re nayugo gupai nga, agu aboro nafu ngbatunga gu undo re nagbia ngbarago agbia be mangaha wo.
15, 16. (a) Gini kpiaapai nayugo gupai nga, pa undo agu aboro nagumba gu fogo dukia nayeaye na amaku? (b) Gini asanahe nibipa tungusapai rogo gu fugo dukia si aida ani wisigipai tipaha?
15 Ani wisiginga kpiaapai ue rogo gu ringara nga Netherlands, nga gu ringara i atungusapa Kindo rogoho rogo fugo-aboro 34. Arogotise ue aguari yo ka ndu ka sa aboro ni abawiriki dagba agu aboro nape pa aboro Poland nayega kurogo gu ringara re. Dungu aboro bakere gbe nakaragapai wenengai sa gayo tungusapai si ki sa gu kumbaku dee re ko umbasi regbo gako sunge-marã tipa kadu na kura uru sa beko rogo poso tipa kaa nungusa wisigo Ziazia Kekeapai na agu aboro naayugo nyemu rengo. Fuöho aturanga te agi arogotise ue re ki tona kaa nungusa wisigo Ziazia Kekeapai na aboro 20 rogo aposo nibasasa. I ayaa: “Gaani sunge tungusapai naye na ngbarago fu rani.” Agu aboro nasa akurayo ni abawiriki nidu na ngbarago tiyo gbe ho agi abawiriki re agia agu arengo nga ga Ziazia Kekeapai ni rogo gayo afugo si kini sa yo i nifu tambuahe tipaha. Nikpiapai, ti regbo gu dunguratise i amangihe rogo pa aboro Vietnam rogo gu ringara re, sosono bakumba aru kuari ki sanahe i mbu ko ko fura. Na aume bangiriko yo, ko aya fu aDezire wee: “Tambuahe fu roni tipa gu bakere asadatise oni amangaha ka wirika pare nga kpakarakpakara fugo. Mi na tambuahe bakere wa mi nawiriki dungu iiriwo apai rogo Ziazia Kekeapai ngba gbinza re.”
16 Sidu tie, si airiwonga te, si du nga ndu gupai du agu aboro ti ni na ngbarago tiyo natungusapai na aboro gu dungurati nape gu fugo dukia. Arogotise ue naguari ringara aNgirisi yo ki ndu kurogo kura ringara ayaa: “Tungusapai fu agu aboro nape gu fugo dukia nigu bawenepai kisusi gbia ani he vuru agu agarã 40 di ani he kutingba sunge Kindo.” Ya mo oni rengbe ka aria agu apai du tipa roni tipa ka koda beroni kuti gi wene sunge nafu wasa re? Kangia mo nawirikapai kindi sukuru yo, mo rengbe ka wirika kura fugo-aboro nimbakadatise tipa gi ngbatunga sunge tungusapai re? Pa manga mo ho wo nika zaka ngbadimo wene raka nga ga ngbarago foro nga gu nika hi be amaku. (Asanza 10:22) Tipagine ka mo asakanga gipai re ti ni na avunguro ya?
Aria Gaani Agene Tungusapai
17. Wai rengbe ani ka gbia dungu aboro rogo agu aba i afuhe fu rani rogo dungurati tipa tungusapai rogoho?
17 Si nirengo nga, agu apai du tipa rani ambunga dungu rani ani bafu gani ‘apio’ kurogo agu aba aboro ape gu fugo dukia rogoho te. Ono tie, ani rengbe arengba ka gbia dungu aboro susi gu ani agbia yo awere rogo agu arago ani atungusapai rogoho nga gu i afuhe fu rani rogo gu ba du kutiibe gaani dungurati. Wai rengbe ani ka mangaha? Ni aria ani gaani gene tungusapai, angianga ka aria gaani pangbangaa ya. Rogo dungu aba, bakere bange aboro naraka rogo agu abambu i abandaha abanda adunga gene berani ka rimoho ya. Dungu kura aboro adunga kporo ya ho ani atanga ni ti akporo na gaani sunge tungusapai. Sidu, si naida ani bafu gaani ‘apio’ ti aregbo nibakiakia na rogo aba nibakiakia. Rogo gi gene re, ani kini wiriki Yesu. Ko anagbata agene agbata ka fura na aboro rogo aba nibakiakia.—Matayo 9:9; Ruka 19:1-10; Yoane 4:6-15.
18. Wai pa manga dezirepai rogo aba nibakiakia nayugu gupai nga, si gu ngba angba? (Oni kodi gupai du rogo gu sanduki du riihe nga, “Oni Sa Ababagiahe Ni Abawiriki.”)
18 Rogo kura apapara zegino, pa tungusa awirina pai rogo agu aba rengbe yo rogoho ka gbia aboro nga nyanyakipa gene ka sa aboro ni abawiriki. Agu aboro duna inohe rogo sunge sa aboro ni abawiriki namaa berã yo gbe kuti manga dezirepai fu aboro rogo aba nibakiakia. Kupati tungusapai nitanga nani ti akporo, abatungusipai namanga dezirepai awere rogo agu aba atiyara azora rogoho, rogo abiroo, rogo abambu bagaahe, ba rugusa atarambiri yo, ho abaasi aru ni, bangiri agene, rogo agu a’ati nga ga ambumbudo aboro asungo rogoho kaa baome yo, pangba adi rii ngume, na rogo kura aba. Rogo ngbatunga agu aba re du awirina agbia bakere bange gu vovo aDezire du awere Hawaii yo. Pa aria ani gaani agene tungusapai naundo rani ani rengbe ka irisa sangba Yesu naabaha tipa ka sa aboro ni abawiriki.—1 AKorindo 9:22, 23.
19. Gini papara sunge Yesu afuhe fu rani ani ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?
19 Gu sunge Yesu afuhe tipa ani sa aboro ni abawiriki nakoda futufutuapai, angianga tipa kina wai na wari ani ka manga gu sunge re ni ya, ono si a tipa gine ani ka tungusaha na ki da nani kuti gini regbo. Ani nika wisigo gi papara sunge Yesu afuhe fu rani re rogo gu papara kekepai naye fuo gere.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Ani nika wisigo gu bambata asanahe du ue re rogo gi papara kekepai re. Ani awisigo gu yangara asanahe ue re rogo gu papara kekepai naye fuo gere.
b Gu kura nduapai tipa tungusapai gudu rogo Asanza 10:5; Amosa 3:8; Matayo 24:42; Marako 12:17; ARomo 1:14, 15.
c Ka oni aida kura apai tipa digisidigisi gi sangbanebi re, oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Banzinga ti rameru 1, rogo 2001, ti kpewaraga 10, na gu buku aDezire Yekova akusihe nga, Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Gu 2 Kpakutoho, kpewaraga 408.
Oni Natingidaha?
• Gine nga gu nduapai ani akoda berani ti ni kuti tungusapa Kindo na kuti sunge sa aboro ni abawiriki?
• Kuti gini bakio sunge gu ga Yekova amoyambu du areme namangi gu sunge Yesu afuhe tipa sa rikaaboro ni abawiriki?
• Wai rengbe ani ka aria sunge ‘zio atĩo,’ na tipagine si aida ani mangihe ti ni wo?
[Sanduki/Gu sura du ti kpewaraga 21]
Abuku Tipa Airavurari
Albert nga gu Kristano namangasunge ni bakumba rogo dungurati na ni batungusipai ti aregbo dunduko kini raki Amerika yo. Ko nga iravurari. Pa manga ko sunge na agu abuku du tipa airavurari du mburuhe rii Ziazia Kekeapai naundo ko wenengai rogo gako sunge tungusapai, kodihe na gu gako sunge ko amangaha nigu babiapai nga ga sunge tungusapai ko. Wai ko amanga gu gako asunge nga ga dungurati?
James, nga bangerekurii ababiapai rogo gu dungurati du Albert rogoho naya tipa ko wee: “Ani abinga gu babiapai nga ga sunge tungusapai ko mbata rogo gaani dungurati naininga sunge wa Albert te.” Albert nga boro sa dagba agu airavurari du bangeyo nga 5,000 Amerika yo, nga aguyo nagbia abuku rogo agarã dunduko rogo gu kekepai du tipa airavurari rogo pa-Ngirisi na pa aboro Spain. Nirengo, natona rogo 1912 kaa ndu kumbatayo, gu riko nga ga ruru moyambu aima digo nikusi abuku nibakiakia susi kama sa rogo gu kekepai du tipa airavurari. Nimanga aDezire Yekova sunge na gu vovo aũsunge du awere, gayo aba gbingbinda abuku nakusa dungu abuku rogo gu kekepai du tipa airavurari rogo fugo-aboro susi bawe na kini kparakaha kurogo aringara susi 70. Oni ini pa gu boro rengbe ka gbia undo be agu abuku du mburuhe rii Ziazia Kekeapai du tipa airavurari?
[Sanduki/Gu sura du ti kpewaraga 22]
Fura Nibee Tipa ka Sa Aboro Ni Abawiriki
Dungu akutu aDezire rogo zegino dunduko, kodihe na dungu aparanga, ima wirika fugo nibee tipa ka undo airangbiängä i sa tiyo niga Kristo abawiriki. Nisangbana gipai re, Brazil yo nisaha, airangbiängä 63 azi bapatiza bambeda kusayo vuru garã sa na agu aDezire nga airangbiängä du bangeyo nga 35 yo, i namangasunge awere yo ni abatungusipai ti aregbo dunduko. Rogo zegino dunduko, adungurati gbiati abadona ho du bangehe susi 1,200 nga ga agu aboro nafura nibee. Gu bangisa kirikiri ba nga ga agu aboro nafura nibee, Russia yo duhe ni, tipa bakioho, si nigu babakere kirikiri ba kisusi rogo zegino, mbiko si rogo Russia naabaha dunduko!
[Sanduki/Gu sura du ti kpewaraga 23]
Oni Sa Ababagiahe Ni Abawiriki
Wa Dezire sa aabiko aboro rogo abiroo i nimangi gayo asunge, ko agbia kumba nga bangerekurii biroo Hawaii yo rogo gu basunge natinda aboro na baasi. Wa ko avura du na sunge beko, ko aidipa wisigo Ziazia Kekeapai tipa aminiti 30 vuru aposo nibasasa rogo gako biroo. Rogo aRago Biata Sunge dũ wiso, ko naya fu gako aborosunge wee, ka i mbunga fugo rogo terefuni si ye fuko ya, na fuo gure ko ki moiberã ko naabaha dunduko fuo gako wisigopai. Gu kura Dezire nawisigo Ziazia Kekeapai na bambakadi arakata Hawaii yo bara sa rogo poso. I namanga gi gayo wisigopai re kina boro rii gu mbisa nga ga bagaahe. Ho boro aye ni ku dimo yo ka ngbe he, gi wirina re nane fu gu boro re. Fuo gu boro re ga, i ki karagatiyo berewe sa gayo wisigopai.
Awirina arengbe ka gbia gu bangerekurii biroo re gbiati gu bambakadi arakata re mbiko awirina naguari ka ndu ka bafa gayo ‘apio’ rogo arago nibakiakia. Oni rengbe ka berãpa agu arago rengbe oni rogoho ka gbia agu aboro oni arengbanga ka gbia yo kporo ya rogo gu gaoni rago dungurati afuhe fu roni tipa tungusapai?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Oni rengbe ka mangasunge nibatungusipai rogo gu ba aboro ape gu fugo dukia rogoho?